Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jezyk prawa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 59
Tytuł:
COGNITIVE CONSEQUENCES OF TRANSLATIONS FOR RENDERING THE MODALITY OF LEGAL DOCUMENTS (A SEMANTIC STUDY BASED ON THE AMSTERDAM TREATY AS AN EXAMPLE)
KOGNITYWNE KONSEKWENCJE TŁUMACZENIA MODALNOŚCI W TEKSTACH PRAWNYCH (BADANIA SEMANTYCZNE OPARTE NA TRAKTACIE AMSTERDAMSKIM)
Autorzy:
WAKUŁA-KUNZ, Wanda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919935.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
język prawa
modalność
translatoryka
cognitive linguistics
the language of law
modality
translation studies
Opis:
This study aims at examining how the manifestation forms of linguistic modality, which plays a rule-constitutive role in the content of legal documents, may be changed in the process of translation. Basing on the achievements of cognitive linguistics the author tries to find a solution for a proper translation of root and epistemic modals that would serve the same communicative function. In concluding remarks she notices that the role of linguists in solving the problems of the legal world is essential for checking the occurrence of ambiguity in the interpretation of translated texts.
Celem pracy jest ukazanie konsekwencji, jakie może mieć tłumaczenie czasowników modalnych, które ustanawiają reguły i zasady rozumienia norm w tekstach prawnych. W oparciu o rozróżnienia językoznawstwa kognitywnego zostały wyjaśnione przyczyny, dlaczego deontyczne czasowniki modalne są tak często używane w legislacji. Jako materiał do analizy wybrano Traktat amsterdamski w jego angielskiej oraz polskiej wersji. Przykłady pochodzące z tegoż tekstu ukazują, iż tłumaczenie deontycznych czasowników modalnych może być źródłem wieloznaczności dla jego odbiorców i to właśnie badania oraz definicje lingwistyczne pomagają rozwiązać problemy związane z błędnym rozumieniem znaczenia słów w tak ważnym tekście międzynarodowym.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 146-158
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EUROPEJSKI NAKAZ ARESZTOWANIA W POLSCE I WE WŁOSZECH
EUROPEAN ARREST WARRANT IN POLAND AND ITALY
Autorzy:
BIERNACKA-LINCZAR, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920172.pdf
Data publikacji:
2010-01-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
europejski nakaz aresztowana
ENA
język prawa
Włochy
Polska
legilingwistyka porównawcza
European Arrest Warranty
Italy
Polska
Comparative legilinguustics
legal linguistics
Opis:
Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) został wprowadzony w Polsce w 2004 roku, z chwilą przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej. Podstawowym zadaniem ENA było uproszczenie i usprawnienie systemu przekazywania osób dzięki pominięciu złożonych procedur ekstradycyjnych pomiędzy państwami należącymi do Unii Europejskiej. Celem artykułu jest wskazanie różnic w terminologii polskiej dotyczących listy 32 przestępstw objętych ENA, zaprezentowanie listy 32 kategorii przestępstw objętych ENA dla pary językowej: polski i włoski oraz pojawiających się trudności terminologicznych w przypadku tłumaczenia ENA. W artykule przedstawiono także częstotliwość stosowania ENA przez polskie sądy w latach 2006–2008, jak również zaprezentowano trudności związane z inkorporowaniem przepisów Decyzji Ramowej z 2002 roku dotyczących ENA we Włoszech.
The European Arrest Warrant (EAW, or more rarely, EUAW) was introduced in Poland n 2004, at the moment of our country accession to the European Union. Simplification and rationalization of the system of persons transfer throughout the states of the European Union, thanks the elimination of complex extradition procedures, were the basic tasks of EAW. The aim of the paper is to show differences at Polish terminology concerning the list of 32 crimes covered by EAW, to present the list of 32 crime categories covered by EAW for the languages pair: Polish and Italian, and to present terminological problems in case of EAW translation. Frequency of EAW application by Polish courts between the years 2006–2008, as well as problems connected with incorporation of laws of Framework decision from 2002 concerning EAW in Italy were also presented in the paper.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 11-22
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
JĘZYKI PRAWA W PAŃSTWIE POLSKO-LITEWSKIM (OD XVI DO XVIII WIEKU) Z PERSPEKTYWY KOMUNIKACJI MIĘDZYKULTUROWEJ I PRAKTYK TRANSLATORSKICH
LANGUAGES OF THE LAW IN THE POLISH-LITHUANIAN COMMONWEALTH (FROM XVI TO XVIII CENTURY) FROM THE PERSPECTIVE OF INTERCULTURAL COMMUNICATION AND TRANSLATION PRACTICES
Autorzy:
SZCZEPANKOWSKA, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920111.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawa
komunikacja międzykulturowa
Polska-Litwa
historyczny
diachroniczne
Polish-Lithuanian Commonwealth
legal language
Communication
diachronic reasearch
legal translation
historic
Opis:
W okresie od XVI do XVIII wieku Polska (wówczas Królestwo Polskie) była połączona unią polityczną z Litwą (tj. Wielkim Księstwem Litewskim), tworząc państwo nazywane „Rzeczpospolitą Obojga Narodów". W rzeczywistości państwo to jednoczyło na swoim terytorium wiele grup ludności o różnym statusie społecznym, narodowościowym i wyznaniowym; mówiących rozmaitymi językami. Społeczności te rządziły się zróżnicowanymi systemami prawa zwyczajowego oraz regulacjami pochodzącymi od feudalnych władców, zapisanymi w licznych „przywilejach‖ grupowych i indywidualnych. Podczas długiego procesu (zapoczątkowanego już w XIV wieku) tworzenia unii narodów oraz ewolucji ustroju politycznego, zmierzającej do ukonstytuowania tzw. republiki szlacheckiej, musiały ulec zniwelowaniu istotne odmienności lokalne w sferze kultury prawnej. Ważnym czynnikiem łagodzenia procesów unifikacji norm i instytucji prawnych oraz uzyskiwania dla nich społecznej akceptacji było jednakże respektowanie pewnych różnic kulturowych, a zwłaszcza przywiązania obywateli do określonego kodu językowego, w którym formułowano wypowiedzi oficjalne. Intensywne działania kodyfikacyjne wymagały szczególnej wrażliwości ze strony rządzących, a także kompetencji elit kulturalnych w rozwiązywaniu problemów natury komunikacyjnej i translatorskiej. Celem autorki jest przedstawienie tej skomplikowanej sytuacji językowej w kontekście kształtującej się wówczas – także pod wpływem ogólnoeuropejskich dążeń kodyfikacyjnych – kultury prawnej, która zakorzeniła się w świadomości i codziennej praktyce mieszkańców Rzeczpospolitej polskolitewskiej. Jest też fenomenem historycznym wartym zainteresowania z punktu widzenia współczesnych dążeń i problemów wielonarodowej wspólnoty europejskiej.
In the period from XVI to XVIII century Poland (the Kingdom of Poland at that time) was united with Lithuania (i.e. the Grand Duchy of Lithuania) by a political union, which formed a state named ― the Commonwealth of the Two Nations. In reality the country united numerous population groups of a variety of social, national and confession statuses; and speaking various languages. Those communities were governed by diverse common law systems and regulations originating from feudal rulers, provided in a large number of group and individual ―privileges‖.During the long period of creating the union of the nations and evolution of the political system, which aimed at constituting the so-called Nobles' Republic, significant local diversities in the area of legal culture, particularly in the political, economic and social dimension, had to be eliminated. A crucial factor in alleviating unification processes of legal standards and institutions and gaining social acceptance for them was, however, respecting certain cultural differences, and especially the attachment of the citizens to a particular language code, also in the official and legal sphere. The intensive codification activities required special sensitivity on the rulers' part, as well as thecompetence of cultural élites to solve problems of the communication and translation nature. The purpose of the Author is to present the complex language-related situation in the context of the legal culture forming at that time – also under the influence of Pan-European codification efforts – which became strongly entrenched in the consciousness and daily practice of the Polish-Lithuanian Commonwealth's citizens. It is also a historical phenomenon which deserves attention from the point of view of contemporary aims and problems of the multi-national European community.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 119-133
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU PRAWA I POSTĘPOWANIA CYWILNEGO W ASPEKCIE TRANSLATOLOGICZNYM Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ANGIELSKI
SELECTED FEATURES OF CIVIL LAW AND CIVIL PROCEDURE IN POLISH-ENGLISH TRANSLATION
Autorzy:
ZEDLER, Feliks
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920130.pdf
Data publikacji:
2010-01-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ekwiwalencja przekładoznawcza
przekład prawny
przekład prawniczy
polsko-angielski
jezyk prawa
język prawny
Civil Law
legal language
Polish-English
translation
legal translation
equivalents
Opis:
Praca dotyczy wybranych problemów związanych z wieloznacznością terminów występujących w polskim prawie cywilnym oraz postępowaniu cywilnym. Autor analizuje znaczenie dwóch terminów występujących w tych gałęziach prawa tj. kurator i dowód. Zwłaszcza termin kurator jest bardzo kłopotliwy dla tłumaczy, gdyż ma około 17 znaczeń w zależności od kontekstu w jakim się on pojawia. Autor przedstawia ekwiwalenty słownikowe proponowane dla tych terminów w wybranych słownikach prawniczych polsko-angielskich. Na koniec zostaje wyciągnięty wniosek, że słowniki rzadko pozwalają na wybór właściwego ekwiwalentu gdyż nie zawierają indeksów umożliwiających wybranie właściwego znaczenia terminu wieloznacznego. ponadto, niektóre sugerowane w słownikach ekwiwalenty są problematyczne.
 The articles touches upon selected problems connected with polysemous words occurring Polish language of civil law and civil procedure. The author presents the meanings of two terms that is: kurator and dowód. Especially kurator is a very troublesome term under Polish law as it has about seventeen meanings depending on the context in which this term is used. Next, he presents translative equivalents of those words which may be found in selected bilingual Polish-English dictionaries of legal terms. Finally, it is concluded that bilingual dictionaries rarely help to solve the problem of polysemy as there are no contextual indexes which would help choose the proper English equivalent. What is more, some suggested dictionary equivalents are questionable.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 91-98
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Blanc : un symbole, un mot, un terme
White: Symbol, Word, Term
Autorzy:
Durieux, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933354.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przymiotnik biały
wieloznaczność
referencja
translatoryka
terminy
język prawa
adjective blanc
polysemic sens
referencing
translation
terms
law language
Opis:
The starting point is a word from common vocabulary, chosen to pay homage to papacy – the adjective blanc (white). The paper deals with its symbolism, and then shows how the symbolic components are underlying the meanings of its polysemic senses. Attention is drawn upon the compound words that are to be considered as whole terms, with a double difficulty for the translator : recognizing and referencing. Then the linguistic derivatives of the chosen adjective are studied and, finally, research prospects are suggested, particularly concerning the translation problematics with the example of two set phrases belonging to law language : blanchir une réputation and blanchir un inculpé (to clear vs to exonerate). The starting point is a word from common vocabulary, chosen to pay homage to papacy – the adjective « blanc » (white). The paper deals with its symbolism, and then shows how the symbolic components are underlying the meanings of its polysemic senses. Attention is drawn upon the compound words that are to be considered as whole terms, with a double difficulty for the translator : recognizing and referencing. Then the linguistic derivatives of the chosen adjective are studied and, finally, research prospects are suggested, particularly concerning the translation problematics with the example of two set phrases belonging to law language: blanchir une réputation and blanchir un inculpé (to clear vs to exonerate).
Biały: symbol, słowo, terminPunktem wyjścia artykułu jest leksem z zakresu słownictwa ogólnego – przymiotnik blanc (biały), wybrany do analizy jako swego rodzaju wyraz hołdu Papiestwu. Niniejsze opracowanie rozpoczyna się od przywołania symboliki bieli, następnie zaś pokazuje, w jaki sposób elementy symboliki zawierają się w znaczeniach wyrazów polisemicznych. Ponadto zwraca także uwagę na wyrazy złożone, stanowiące podwójną trudność dla tłumacza ze względu na rozpoznawanie (problem językoznawczy) i referencję (kognitywny). Dalsza część artykułu przedstawia derywaty językowe wybranego przymiotnika, uwidaczniające sposób konotowania pojedynczego desygnatu (niepowtarzalność każdego użycia) oraz propozycje perspektyw badawczych, dotyczących szczególnie problemów z tłumaczeniem na przykładzie dwóch idiomatycznych wyrażeń polileksykalnych z dziedziny prawa: blanchir une réputation (wybielić reputację) i blanchir un inculpé (wybielić podejrzanego).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 8; 65-78
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les problèmes de la traduction de l’interprétation dans les textes du droit canonique
Problems of Translation and Interpretation in the Texts of Canon Law
Problemy translatorskie i interpretacyjne w tekstach prawa kanonicznego
Autorzy:
Dyjakowska, Marzena
Sitarz, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933348.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawo kanoniczne
interpretacja
Kodeks Prawa Kanonicznego
język łaciński
translatoryka
canon law
interpretation of
the Code of Canon Law
Latin
translation
Opis:
Artykuł poświęcony jest zagadnieniom poprawności przekładu tekstów prawa kanonicznego z języka łacińskiego na język polski, co wiąże się z koniecznością prawidłowej interpretacji norm tego prawa. Właściwą problematykę poprzedzają rozważania o roli języka łacińskiego w Kościele katolickim i o odchodzeniu od tego języka m.in. w liturgii na rzecz języków narodowych po Soborze Watykańskim II, mimo że dokumenty takie jak wydana na krótko przed rozpoczęciem Soboru Watykańskiego II Konstytucja apostolska Jana XXIII Veterum sapientia oraz soborowa konstytucja o liturgii Sacrosanctum Concilium nakazywały zachowanie łaciny w liturgii. Konieczność posługiwania się językiem łacińskim była też podkreślana w wielu wypowiedziach Magisterium Kościoła. Przekład tekstów łacińskich na języki narodowe uregulowała instrukcja z 1969 r. De interpretatione textuum liturgicorum, której zasady odnieść można w dużej mierze również do tekstów z zakresu prawa kanonicznego (zwłaszcza punkty 19-33, 57). Problemy translatorskie omówiono na przykładzie tłumaczenia terminu iterum w polskiej wersji Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., gdyż z tym właśnie terminem związana była wątpliwość interpretacyjna kan. 917. Wątpliwość ta stała się punktem wyjścia do rozważań na temat metod interpretacji norm prawa kanonicznego, a szczególną uwagę zwrócono na interpretację językową. Omówiono także interpretacyjną działalność Papieskiej Rady do Spraw Tekstów Prawnych.
Article is devoted to issues of accuracy of the translation of texts of canon law from Latin into Polish, which involves the proper interpretation of the norms of this law. Correct the problems precede the discussion of the role of Latin in the Catholic Church and moving away from that language, among others. in the liturgy for the vernacular after Vatican II, even though such documents, as published in the Council shortly before the start of the Apostolic Constitution of John XXIII Veterum sapientia and conciliar Constitution on the Sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium dictated the behavior of Latin in the liturgy. The need to use the Latin language was also emphasized in many statements of the Magisterium of the Church. Translation into national languages of Latin instruction has paid the 1969 De interpretatione textuum liturgicorum whose rules refer to a large extent also to the texts of canon law (in particular sections 19-33, 57). Translation problems are discussed on the example of translating the term iterum in the Polish version of the Code of Canon Law of 1983, because of this particular term was associated interpretative doubt can. 917th Doubt has become the starting point for consideration on how to interpret norms of canon law, and particular attention was paid to the interpretation of the language. Also discussed the interpretive activities of the Pontifical Council for Legislative Texts.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 8; 23-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
METODY BADANIA JĘZYKA PRAWNEGO WOBEC ONTOLOGICZNEJ NATURY PRAWA
THE METHODS OF STUDYING LEGAL LANGUAGE IN VIEW OF THE ONTOLOGICAL NATURE OF LAW
Autorzy:
LIZISOWA, Maria Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920442.pdf
Data publikacji:
2013-07-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
ontologiczna natura prawa
metodologia badań języka prawnego
legal language
onthological nature of law
methodology of research on legal language
Opis:
Artykuł jest poświęcony metodologii badań języka ustawodawcy w aspekcie teoretycznym. Autorka proponuje interdyscyplinarne badania języka prawnego, biorąc pod uwagę ontologiczną naturę prawa w koncepcji prawa naturalnego oraz przyjmując, że prawo naturalne pełni funkcję walidacyjną wobec prawa pozytywnego. Zakłada, że prawo jako zjawisko, które sprowadza się do obiektów językowych, utożsamia się z tekstami prawnymi (łac. lex), natomiast prawo jako relacja człowieka do rzeczy w aspekcie powinności i należności (łac. debitum) jest prawem podmiotowym(łac. ius), przy czym oba określenia dotyczą tego samego zjawiska, ujmowanego od strony treściowej lub od strony bytowo-egzystencjalnej. Autorka dokonała przeglądu prawniczych i językoznawczych kierunków badań języka komunikacji w dziedzinie prawa i przedstawiła aspekty opisu teorii języka prawnego. W opracowaniu teorii języka prawnego proponuje eklektyzm metodologiczny, do którego usposabia wieloaspektowy status ontologiczny prawa, lingwistyczny status języka prawnego oraz specyficzne odniesienie struktur języka prawnego do struktur rzeczywistości prawnej. Twierdzi, że dotychczasowe badania filozoficzne, teoretyczno-prawne i językoznawcze stworzyły warunki do integracyjnego badania poziomów języka prawnego – semantyki, syntaktyki i pragmatyki – co pozwoli scharakteryzować język prawny jako rejestr języka etnicznego w ujęciu systemowym. Twierdzi też, że teorię języka prawnego można przedstawić tylko w kontekście języka prawniczego zawodowych prawników, obsługującego obrót prawny i naukę prawa, a także w opozycji do innych języków przedmiotowych, z których język prawny czerpie zasoby form językowych do przekazania treści z różnych dziedzin regulacji prawnych, oraz w opozycji do języka ogólnego stanowiącego bazę etniczną dla języka prawnego. Postawa badacza, według autorki, powinna być otwarta na dotychczasowy dorobek badawczy filozofów, prawników i językoznawców.
The article is dedicated to methodology of studying the language of legislature in a theoretical aspect. The author proposes interdisciplinary studies of legal language, with regard to ontological nature of law in the concept of natural law and assumes that natural law serves a validative function vis-à-vis positive law. She believes that law, understood as phenomenon which comes down to linguistic objects, becomes identical with legal texts (Lat. lex), whereas law understood as a relationship between man and object in the aspect of obligation and duty (Lat. debitum) equals the rights (Lat. ius), while both the terms refer to the same phenomenon presented in substantial approach as well as well existential. The article includes a survey of legal and linguistic studies of language of communication with the field of law, and puts forward some aspects of presenting the theory of legal language. In the study of legal language theory the author proposes methodological eclecticism, as a result of multi-aspect ontological status of law, linguistic status of legal language and specific relationship between legal language structures and legal reality structures. She claims that research carried out to date within the fields of philosophy, theory of law and linguistics, brings about the possibilities for integrative study of the levels of legal language – i. e. semantic, syntactic and pragmatic – that would allow to characterise legal language as a register of ethnic language presented a systems approach. The author also states that the theory of legal language could be studied only in the context of legal language, used by professional lawyers who deal with legal practice and legal education, as well as in opposition to the other object languages, from which legal language takes its linguistic forms to communicate the content belonging to various fields of legal regulations, as well as in opposition to general language which constitutes the ethnic basis of legal language. The research approach, according to the author, should be open to the up to date achievements of philosophers, lawyers and linguists.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 14, 1; 21-46
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POLYSEMIC TERMS IN CHINESE, GERMAN, GREEK AND POLISH LEGAL LANGUAGE. A COMPARATIVE STUDY
TERMINY WIELOZNACZNE W CHIŃSKIM, NIEMIECKIM, GRECKIM I POLSKIM JĘZYKU PRAWA
Autorzy:
GORTYCH-MICHALAK, Karolina
GRZYBEK, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920450.pdf
Data publikacji:
2013-01-06
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legilingwistyka porównawcza
grecki
chiński
język prawa
niemiecki
comparative legilinguistics
legal linguistics
Chinese
Greek
German
Opis:
The main issue of the paper is the phenomenon of polysemy, which is present in the Chinese, German, Greek and Polish legal languages. The phenomenon is seen as the criterion of comparative studies between the specified legal languages. As polysemy is often discussed together with homonymy, the authors have decided to define polysemy in the introduction of the text, on the basis of etymology and being contrary to homonymy. The first assumption is an existence of the polysemy of certain terms (words and syntagmas), which relies on simultaneous existence of the term both in general (lay) language and in language for special purposes. The LSP may be the legal language, for example. Based on the existing research of legal language, the authors assume polysemy does not have a homogenous character as a term and moreover this is confirmed by various legilinguistic classifications. There are typologies of legal language based on the criterion of source text, but the authors also propose the consideration of a classification performed on the basis of various fields of law i.e. civil law, constitutional law, criminal law together with confirmation of classification. This criterion may be very useful when explaining the polysemy of legal terms as it originates not only from different types of legal texts, but primarily comes from legal fields. The performed comparative analysis of selected legal terms of different Chinese, German, Greek and Polish legal fields indicates that the multiplicity of meanings of the same term (word/syntagma) comes from the presence of this term in different legal fields. Simultaneously, the primarily assumed statement of the existence of polysemy in the frame of a certain language for special purposes, i.e. legal language, is confirmed. This assumption may be a valuable aspect of further research of national legal languages and may be useful for the users of legal language such as legal translators or legal comparatists.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie wieloznaczności obecne w chińskim, niemieckim, greckim i polskim języku prawa w ujęciu porównawczym. Ponieważ zagadnienie polisemii jest w literaturze przedmiotu często omawiane wraz z zagadnieniem homonimii, autorki artykułu na wstępie przyjmują określoną definicję polisemii, opartą na kryterium etymologicznym. Pierwszym założeniem, jakie przyjmują autorki, jest fakt istnienia wieloznaczności określonych terminów - wyrazów i syntagm - wynikającej z ich jednoczesnej obecności w języku ogólnym orazw języku specjalistycznym, którym jest np. język prawa. W oparciu o istniejące badania nad językiem prawa w artykule zakłada się niejednorodny charakter tergo pojęcia, co potwierdzają różne klasyfikacje języka prawa dokonane przez legilingwistów. Autorki proponują, aby obok przyjętych klasyfikacji uwzględnić w badaniach porównawczych języka prawa również podział prawa na działy, np. prawo cywilne, prawo konstytucyjne etc. Przyjęcie takiego kryterium sprawia, iż zagadnienie polisemii terminów prawnych może być wyjaśnione w oparciu o znaczenie i funkcję tekstów prawnych i prawniczych, z jakich pochodzą dane terminy. Przeprowadzona analiza porównawcza wybranych terminów z różnych gałęzi prawa chińskiego, niemieckiego, greckiego i polskiego, wskazuje, że wieloznaczność terminów prawnych wynika przede wszystkim z obecności i używania tych samych terminów w różnych gałęziach prawa. Jednocześnie potwierdza to przyjętą na początku artykuł tezę, mówiącą że polisemia jest zjawiskiem obecnym również w ramach danego języka specjalistycznego. Taka konstatacja może być przydatna, jak wskazuje się na przykładach, dla użytkowników różnych narodowych języków prawa, jakimi są tłumacze, czy komparatyści prawa.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 15, 1; 19-32
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślōnskŏ godka – przaśny folklor czy język regionalny?
Ślōnskŏ godka – unleavened folklore or regional language?
Autorzy:
Myśliwiec, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525131.pdf
Data publikacji:
2013-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Ślązacy
Górny Śląsk
język regionalny
mniejszość etniczna
prawa mniejszości
Opis:
W świetle spisów powszechnych, sporządzonych w Polsce w latach 2002 i 2011, Ślązacy jawią się jako najliczniejsza mniejszość występująca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jak wynika z przeprowadzonych badań jest to także najliczniejsza grupa, która na co dzień posługuje się własnym etnolektem. W 2002 roku przynależność do owej mniejszości zadeklarowało 173 153 osoby, a posługiwanie się śląskim etnolektem w relacjach domowych: 56 643 osoby. W 2011 roku przynależność do tej grupy deklarowało już ponad 800 000 osób, a posługiwanie się regionalną mową ponad 500 000. Problem polega jednak na tym, że państwo polskie nie uznaje istnienia owej mniejszości pod względem prawnym. To z kolei powoduje wyraźny wzrost napięcia na linii centrum-peryferie. Celem niniejszego artykułu jest zatem pokazanie starań przedstawicieli mniejszości śląskiej o ustawowe upodmiotowienie tej grupy, a w szczególności ukazanie najdalej zaawansowanych działań na rzecz ustawowego uznania śląskiego etnolektu za język regionalny.
In two national censuses, made in the years 2002 and 2011, Silesians emerged as the largest minority occurring in the territory of the Polish Republic. Those researches show also that Silesians are the largest group that use its own ethnolect in domestic relations. In 2002, belonging to that minority declared 173 153 persons, and the use of Silesian ethnolect in domestic relations: 56 643 people. In 2011, the membership of this group declared more than 800 000 people, and the use of regional language more than 500 000. The problem lies in the fact that the Polish state does not recognize the existence of this minority in legal terms. This in turn results in increase of tensions between the center and periphery.Therefore the main purpose of this paper is to show efforts of the Silesian minority for a legal empowerment of the group, in particular, shows most advanced activities for the statutory recognition of the Silesian ethnolect as a regional language.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2013, 3 (15); 99-120
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie art. 27 Konstytucji RP dla ochrony praw i wolności jednostki
The Importance of Article XXVII of the Constitution to Protect the Rights and Freedoms of the Individual
Autorzy:
Wiltos, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524037.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawa i wolności jednostki
język państwowy
język urzędowy
Art. 27 Konstytucji
Opis:
Celem artukułu jest podkreślenie znaczenia regulacji dotyczącej języka urzędowego nie tylko dla organów władzy państwowej, ale także dla jednostki, jako gwarancji realizacji jej konstytucyjnych praw i wolności. Konstytucja RP z 1997 r. wprowadziła w art. 27 zasadę urzędowości języka polskiego, udzielając mu, pierwszy raz od XIX w., tak mocnej ochrony prawnej. Zasadę tę rozwinięto następnie w Ustawie o języku polskim z 1999 r., regulującej użycie języka polskiego jako państwowego. Prawo do posługiwania się językiem polskim w życiu publicznym oraz prywatnym, jako istota obywatelstwa, powinno podlegać ochronie ze strony państwa. Język ojczysty, będący dobrem narodowej kultury, stanowi element tożsamości narodowej, a zatem i jednostki. Brak obowiązku znajomości innych języków niż urzędowy chroni obywatela przed koniecznością podporządkowania się przepisom prawa europejskiego, które nie zostały przetłumaczone na język polski. Jednostka może także powołać się na naruszenie art. 27 Konstytucji w przypadku zastosowania wobec niej przepisu zinterpretowanego z naruszeniem obowiązujących norm językowych. Poza ochroną wynikającą z art. 27 Konstytucji pozostają obecnie, co do zasady, stosunki prywatnoprawne. Wiąże się to z przyznaniem językowi polskiemu, na poziomie konstytucyjnym, statusu języka urzędowego, a nie państwowego. Wprowadzenie w art. 27 Konstytucji RP zasady urzędowiści języka polskiego implikuje ze strony państwa obowiązek szczególnej ochrony jednostek niewładających tym językiem. Jest to warunek konieczny dla realizacji choćby prawa do sądu. Art. 27 Konstytucji, zdanie drugie, jako przepis gwarancyjny, potwierdza nienaruszalność praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. Koreluje on zatem z zasadą ochrony mniejszości narodowych i etnicznych, nie dając jednak możliwości do ustanowienia w Polsce innego niż język polski języka urzędowego.
This article aims to highlight the importance of the regulation of the official language not only for the state authorities but also for the individual as a guarantee of fulfillment of its constitutional rights and freedoms.The Polish Constitution of 1997 introduces in Article XXVII the principle of officialdom of Polish language, giving it for the first time since the nineteenth century such a strong legal protection. This principle was developed subsequently in The Polish Language Act in 1999 regulating the use of Polish language as a national language.The right to use Polish language in public and in private as the hallmark of citizenship should be protected by the State. Mother tongue as an element of national culture forms part of the national identity and therefore of the individual. The lack of obligation to know languages other than the official protects citizens from having to comply with European Law that has not been translated into Polish. The individual may also allege to the breach of Article XXVII of the Constitution when applied to the law that was interpreted in violation of language norms. Outside the protection conferred by Article XXVII of the Constitution there are now, as a rule, private law relations. It is due to the assignment to Polish language the status of an official language at the constitutional level and not of a national language. The introduction of the principle of officialdom in Article XXVII of the Constitution of the Polish language implies an obligation of the State to protect individuals that do not speak in that language. It is a condition for the realization of, inter alia, the right to justice. Article XXVII of the Constitution, the second sentence, as a guarantee regulation, confirms the inviolability of national minority rights resulting from ratified international agreements. Therefore, it correlates with the principle of the protection of national and ethnic minorities without giving the possibility to establish in Poland Polish language other than as the official language.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2013, 4 (16); 165-184
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katafatyczny kod prawa
Cataphatic code of law
Autorzy:
Nowak-Far, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693460.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cathaphacity of law
legislation
policy of law
legislative modelling
legislative techniques
legal language
heuristics
katafatyczność
jakość legislacji
prawodawstwo
język prawa
heurystyka
Opis:
‘Understandability’ or ‘simplicity’ of law are plausible terms which should not be used in a more rigorous assessment of the quality of any legal regulation due to the fact that they are rather intuitive. Instead, another qualifier, namely cataphacity, should be used. Cataphacity denotes a recourse to a legal code which effectively lowers transactional costs normally associated with the decoding of legal norms from legislative provisions borne by those to whom these norms are primarily addressed. Thus, cataphatic legislative practice requires that the level of cataphacity (or, alternatively, the threshold of cataphacity) and the cognitive competence of primary users of a given piece of law be adequately matched with each other. This match also implies a prior identification of the relevant pragmatic model within which legal norms are to intervene. As a result, cataphacity is a gradable variable which is dependent on the level of aspiration of law-makers and their own judgment of legal cognitive abilities of those to whom the law pertains. High cataphatic thresholds create significant cognitive barriers, whereas low ones make law accessible, since law is then expressed in a simple, plain and, therefore, widely understandable language. However, low cataphatic thresholds are rarely associated with good legislative practices. The very substance of regulation may be complex. So may be the pragmatic model of legislation. Also, the existing framework of legal norms may require quite a high degree of regulatory rigidity, also in terms of semantics and syntax used in legislative codes. Moreover, circumstances ofregulation may be such that they require of law-makers adoption of a more active approach where they would have to make a recourse to the authoritative nature of a legal language capable of inducing a desired level of cataphacity (i.e. to impel a certain level of cognitive competence). Suchan activity would then result in the reduction of impact of natural rules of communication in law compliance and law enforcement settings.  
„Zrozumiałość” czy „prostota” prawa nie są w pełni przydatnymi kategoriami naukowej oceny jakości prawa. Są one bowiem określeniami intuicyjnymi. Lepiej jest w tym zakresie używać innej kategorii: badać, czy prawo jest „katafatyczne”. Katafatyczność jest osiągana poprzez takie metody legislacji (kodowania tekstów prawnych), które skutecznie obniżają transakcyjny koszt dekodowania z nich norm prawnych przez bezpośrednich adresatów właśnie tych norm. Prawidłowe techniki w tym zakresie powinny zapewnić dostosowanie poziomu katafatyczności (innymi słowy, wyznaczenia jej progu) do kognicyjnych kompetencji pierwszorzędnych użytkowników danej regulacji prawnej. Takie podejście implikuje konieczność uprzedniej identyfikacji właściwego modelu pragmatycznego, w ramach którego dane normy prawne zawarte w regulacji mają funkcję interwencyjną. Katafatyczność jest zmienną stopniowalną, zależną od poziomu aspiracji prawodawcy oraz od jego własnego osądu dotyczącego odnoszących się do prawa kompetencji kognicyjnych tych podmiotów, których owo prawo dotyczy. Wysoki próg katafatyczności (czyli niski jej poziom) stwarza poważne bariery kognicyjne. Ich obniżenie następuje wtedy, gdy prawo posługuje się konstrukcjami prostymi, nieskomplikowanymi, formułowanymi prostym językiem. Niski próg katafatyczności nie powinien być zawsze traktowany jako wyznacznik dobrej regulacji prawnej. Skomplikowanie samej materii regulacyjnej, jak również modelu pragmatycznego, który miałby być jej kanwą, może wręcz wykluczać prostotę regulacji. Poziom skomplikowania kodu prawnego zawyża także to, że nowe regulacje muszą zachowywać takie reguły składniowe i semantyczne, które pozwalają na zachowanie ich kompatybilności z regulacjami zastanymi w systemie prawa. Okoliczności regulacji mogą także decydować o tym, że wręcz celowe będzie wykorzystanie przez prawodawcę autorytatywnej natury języka prawnego, który ma zdolność indukowania określonego poziomu katafatycznośći (tj. wymuszenia określonego poziomu kompetencji kognicyjnej adresatów). Tego rodzaju uwarunkowania i działania redukują wpływ naturalnych reguł komunikacji w procesie stosowania prawa.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 3; 5-21
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek do historii rozwoju prawa i lingua legis w Korei
A Brief History of the Development of Law and Lingua Legis in Korea
Autorzy:
Wojtasik, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916625.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
lingua legis
legal language
history of law
język prawny
historia prawa
Opis:
Poniższy artykuł ma na celu zaprezentowanie przebiegu procesu kształtowania się prawa i jego języka na terenie Półwyspu Koreańskiego jako tła dla kierunku zapożyczeń w koreańskim języku prawa. W tym celu przeanalizowano nie tylko wybrane koreańskie akty prawne ze szczególnym wskazaniem głównych ich założeń, ważnych dla formujących się wówczas państw koreańskich, ale także wskazano poszczególne terminy prawa koreańskiego jak i kierunek ich pojawienia się w rzeczywistości prawnej państw koreańskich. Historia formowania się języka prawa na Półwyspie została przedstawiona chronologicznie i posłużyła do zaprezentowania procesu zapożyczeń w koreańskiej prawnej i prawniczej warstwie językowej jako jednej z cech języka prawa. Proces zapożyczania poszczególnych terminów specjalistycznych został zobrazowany przykładami z koreańskiego języka prawa.
This article aims at describing a process of development of law and a legal language at the Korean Peninsula as a background for showing directions of word borrowings into Korean legal language. In order to achieve this assumption, not only specific Korean legal acts along with their main principles, crucial to forming up new countries in the territory, were analyzed but also some specific Korean legal terms which emerged in Korean legal reality. The history of legal language on Korean Peninsula was presented chronologically in order to present a process of borrowing legal terms. The author presents examples of loanwords which enriched the Korean legal language.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2014, 31; 43-56
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analogia i metafora a istota związków ludzkich (osób zbiorowych)
Analogy and metaphor, and the nature of human organizations (legal entities)
Autorzy:
Szubert, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463381.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
metafora
analogia
język prawa
osoba zbiorowa
terminologia prawna
metaphor
analogy
legal language
legal entities
legal terminology
Opis:
In my article I present Otto Gierke’s attempt to construct the phenomenon of legal entities using the means of analogy. The point of departure for my deliberations, in which I try to demonstrate the nature of metaphorical expressions used in building legal theories, is the speech given by Otto Gierke at the inauguration of his holding the post of university rector on 15 October 1902. The position of Gierke is criticized by Eduard Hölder. Hölder does not see the analogy as a suitable mean for the construction of a legal theory.
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 15; 93-102
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jurislinguistics: Between Language and Law
Autorzy:
Sobieszewska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618771.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
language
law
legal language
jurilinguistics
język
prawo
język prawa
juryslingwistyka
Opis:
The objective of this paper is to provide some lines of general reflection on the special relationship uniting language and law. This approach allows the introduction of a new hybrid discipline, “jurilinguistics”, that draws upon both the former and the latter. Since jurilinguistics has begun to play a remarkable role in the global legal and economic context (as is the case of the EU), we will try both to show its genesis and its various manifestations, doing so from the perspective of the translation of legal discourse.
W artykule zostały omówione szczególne relacje występujące między językiem a prawem oraz związana z nimi nowa dyscyplina badawcza o nazwie juryslingwistyka. Z uwagi na jej szczególną rolę w kontekście prawno-ekonomicznym (jak w przypadku Unii Europejskiej) moim celem było przedstawienie genezy i ewolucji omawianych zjawisk, a także ukazanie możliwości jej zastosowania w perspektywie tłumaczenia tekstów prawa na języki obce.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LES ASPECTS THÉORIQUES ET PRATIQUES DE LA POLYSÉMIE DANS LA TRADUCTION JURIDIQUE
THEORETICAL AND PRACTICAL ASPECTS OF POLYSEMY IN LEGAL TRANSLATION
TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE ASPEKTY POLISEMII W PRZEKŁADZIE PRAWNICZYM
Autorzy:
NOWAK-KORCZ, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920640.pdf
Data publikacji:
2015-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
polysémie
langue du droit
traduction
polisemia
język prawa
tłumaczenie
polysemy
translation
legal translation
Opis:
Le présent article aborde la problématique de la polysémie dans le langage du droit polonais et français. La première partie de l'article présente les définitions concernant le phénomène de la polysémie. Dans la partie suivante de l'article, la polysémie est analysée du point de vue de la traduction juridique. L'auteur attire l'attention sur les deux types de polysémie, à savoir la polysémie linguistique et juridique (Sourioux, Lerat 1975, 93). Les deux types de polysémie mentionnés ci-dessus ont été illustrés par les exemples en langue polonaise et française. Les termes polysémiques ont été présentés dans les tableaux. L'auteur souligne aussi les diverses significations de termes polysémiques analysés, présentés dans des colonnes séparées pour mieux illustrer le phénomène de la polysémie.
Niniejszy artykuł porusza problematykę polisemii w polskim i francuskim języku prawa. W pierwszej części artykułu zdefiniowano zjawisko polisemii W kolejnej części podjęto analizę wieloznaczności polisemicznej z punktu widzenia przekładu prawniczego. Skoncentrowano się głównie na dwóch rodzajach polisemii, a mianowicie polisemii językowej oraz polisemii prawniczej (Sourioux, Lerat 1975, 95). Autorka zobrazowała wspomniane typy polisemii przykładami w języku polskim oraz francuskim. Terminy polisemiczne zostały zamieszczone w tabelach, a różne znaczenia danego terminu polisemicznego pogrupowano w oddzielnych kolumnach, aby lepiej zilustrować wielość znaczeń.
The objective of this paper is to illustrate the phenomenon of polysemy in Polish and French legal language. The first part of the article deals with the definition of polysemy. In the second part, the author focuses her attention on polysemy in legal translation. The distinction between linguistic and legal polysemy (polysémie linguistique, polysémie juridique) is also presented (Sourioux, Lerat 1975). The examples of polysemic words with their multiple meanings have been indicated.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2015, 23, 1; 29-40
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 59

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies