Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "językowy obraz świata," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 166
Tytuł:
Cierpienie wdowy – językowy obraz cierpienia po stracie męża w poezji Haliny Poświatowskiej
The suffering of a widow – the linguistic picture of suffering after losing a husband in the poetic works by Halina Poświatowska
Autorzy:
Antczak-Sokołowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626641.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
wdowa
cierpienie
językowy obraz
teksty poetyckie
analiza
językowy obraz świata
językowa interpretacja
sposoby
a widow
suffering
the linguistic picture
poetic texts
The analysis
liguistic perception of the world
linguistic ways to interprete
ways
Opis:
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania, jakie zabiegi językowe zastosowała Halina Poświatowska w swej poezji, aby opowiedzieć o stracie męża czy o wdowieństwie, jak pojęcie cierpienia (w zawężonym aspekcie) realizuje się w jej twórczości. Analizie zostały poddane teksty poetyckie, dobrane według klucza biograficznego i tematycznego. Odwołano się w niej do szeroko rozumianej koncepcji językowego obrazu świata. W podsumowaniu wymieniono podstawowe sposoby językowej interpretacji doświadczenia cierpienia po stracie męża, jakimi są: metafora, specyficzne użycie schematów składniowych, odwoływanie się do szablonów językowych i potocznych wyobrażeń przeżyć wdowy, jak i wykorzystanie rozmaitych konotacji znaczeniowych kolorów.
The article seeks to identify the linguistic means employed in Halina Poświatowska’s poetry in telling about the loss of her husband and of widowhood, and to investigate how the notion of suffering (in a narrower sense) is realized in her creation. Analized are poetic texts selected by the biographic and the topical keys. The analysis refers to a broadly understood idea of liguistic perception of the world. The article is recapitulated by the listing of essential linguistic ways to interprete suffering, such as metaphor, specific syntactic schema, reference to language patterns and to common conceptions of widow’s experience, as well as application of various connotations of colours.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2014, 9, 1; 107-121
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mnogoznačnost’ i sinonimija slova ljubit’
ON THE NUMEROUS MEANINGS AND SYNONYMY OF THE RUSSIAN LYUBIT’ ‘TO LOVE’
Autorzy:
Apresjan, Jurij D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611557.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Tolstoy
Linguistic Worldview
the integrity of linguistic description
synonyms
the verb lyubit’
the verb obozhat’
Tołstoj
językowy obraz świata
integralność lingwistycznego opisu
synonimy
czasownik ljubit’
czasownik obožat’
Opis:
Dwie programowe i teoretyczno-metodologiczne cechy postawy badawczej N.I. Tołstoja bliskie są autorowi artykułu: idea ścisłej więzi między językiem a widzeniem świata, tj. pojęcie językowego obrazu świata oraz postulat integralności lingwistycznego opisu obiektu. Oba one legły u podstaw Nowego objaśniającego słownika synonimów języka rosyjskiego opracowanego przy udziale autora. Artykuł jest swoistym portretem rosyjskich czasowników ljubit’ i obožat’ w ich wzajemnym synonimicznym powiązaniu. Czasownik ljubit’ ma trzy znaczenia, którym odpowiadają użycia, takie jak: (1) Ona ljubit’ drugogo; (2) Sestry Cvetaevy lubili svoj dom v Taruse; (3) On ljubit’ davat’ interv’ju. W odróżnieniu od niego, czasownik obožat’, pomimo zdolności do występowania w analogicznych kontekstach semantycznych i syntaktycznych, nie da się rozczłonkować na odrębne znaczenia. Teza ta następnie zostaje potwierdzona obserwacją szeregu właściwości obu wyrazów: cech semantycznych, morfologicznych, ich możliwości derywacyjnych oraz syntaktycznych, włączając w to zdolność do pełnienia funkcji wskaźnika rematu. Analiza wykazuje, że ten szereg właściwości realizuje się różnie w każdym z trzech znaczeń czasownika ljubit’, czego nie stwierdza się w przypadku czasownika obožat’. W szczególności, nie jest możliwe użycie go w zdaniach przeczących (*On ne obožal slušat’ muzyku) i pytających (*Vy ego obožaete?).
Two programmatic and theoretic-methodological features of N. I. Tolstoy’s research attitude are continued by the author of the present article: (1) the idea of a close link between language and perception of the world, i.e. of a linguistic worldview, and (2) the postulate of the linguistic integrity of an object. Both of these constitute the basis of a new dictionary of Russian synonyms, coedited by the abovementioned author. The article presents a picture of Russian verbs lyubit’ and obozhat’ in their mutual synonymic bond. Lyubit’ has three meanings and three parallel usages: (1) Ona lyubit’ drugovo ‘She loves someone else’; (2) Sestry Tsvetaevy lubili svoy dom v Taruse ‘Tsvetaeva’s sisters liked their house in Tarus’; and (3) On lyubil davat’ interv’yu ‘He liked to give interviews’. Although obozhat’ can also appear in analogical semantic and syntactic contexts, it cannot be split into separate meanings. The observation is corroborated by a number of properties of the two words: their semantic, morphological, derivational and syntactic features, including the ability to function as indicators of the rheme. The abilities are realized differently in each of the three meanings of lyubit’, which for obozhat’ is not the case. In particular, it is impossible to use the latter in negatives (*On ne obozhal slushat’ muzyku ‘He didn’t love/adore to listen to the music’) or interrogatives (* Vy evo obozhayete? ‘Do you-PL love/adore him?’).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 77-95
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мовна картина світу в діахронії та історична лексикографія: кілька точок перетину
Językowy obraz świata w diachronii i leksykografia historyczna: kilka punktów stycznych
The Linguistic Picture of the World in Diachrony and Historical Lexicography: Several Crossing Points
Autorzy:
Bahniuk, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1831391.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
językowy obraz świata
historyczna kognitywistyka
historyczna leksykografia
leksykon epoki
linguistic picture of the world
historical cognitive linguistics
historical lexicography
lexicon of the epoch
Opis:
W artykule zostały przedstawione teoretyczne problemy rekonstrukcji językowego obrazu świata i ich związki z praktycznymi aspektami leksykografii historycznej. Autorka koncentruje uwagę przede wszystkim na okresie XVI wieku i I połowy XVII wieku, którego leksykograficzne opracowanie powstaje w lwowskim ośrodku naukowym, w Zakładzie Języka Ukraińskiego Instytutu Ukrainistyki  im. I. Krypjakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Badanie językowego obrazu świata Ukraińców w diachronii umożliwi zidentyfikowanie specyfiki światopoglądu oraz głównych pojęć mentalności narodowej; uwydatni zjawisko synkretyzmu semantycznego i wyznaczy modele rozwoju znaczeń leksykalnych; pozwoli prześledzić, w jaki sposób w języku odzwierciedla się ewolucja postrzegania czasu, przestrzeni, wartości itp. Wszystko to przyczyni się do uzyskania pełnego i miarodajnego opisu leksykograficznego słownictwa określonego okresu historycznego.
The article considers the theoretical basis of reconstruction of the linguistic picture of the world in their connection with the practical aspects of historical lexicography. The author focuses on the period of the 16th – first half of the 17th century, the lexicographic processing of which continues in Lviv scientific center – Ukrainian Language Department, Ivan Krypiakevych Institute of Ukrainian Studies National Academy of Science of Ukraine. The study of the linguistic picture of the world of Ukrainians in diachrony will make it possible to identify the peculiarities of worldview, the main conceptual forms of national mentality; emphasizes the phenomenon of semantic syncretism and outlines models of development of lexical meanings; will make it possible to trace how the evolution of perception of time, space, values, etc. Was reflected in language. The combination of these factors will contribute to a complete and high-quality lexicographic description of the lexicon of a particular historical period.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 7-30
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Burza we frazeologii czeskiej
Storm in the Czech phraseology
Autorzy:
Balowska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908873.pdf
Data publikacji:
2019-05-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech phraseology
linguistic picture of the world
phraseological units with component
bouřka
blesk
hrom
vítr
frazeologia czeska
językowy obraz świata
jednostki frazeologiczne z komponentem
Opis:
Przedmiotem analizy są jednostki frazeologiczne prezentujące obraz burzy jako zjawiska meteorologicznego w języku czeskim. Przedstawione zostały frazeologizmy z nadrzędnym komponentem bouřka i komponentami blesk, hrom, vítr, określającymi zjawiska towarzyszące burzy, stanowiące równocześnie jej podstawowe oznaki utrwalone w języku. Omówione w artykule jednostki frazeologiczne służą wyrażaniu głównie negatywnego wartościowania, które wypływa z ludzkiego doświadczenia, z kontaktu z groźnymi zjawiskami przyrodniczymi. Opisują one przede wszystkim cechy fizyczne człowieka, jego zachowania, emocje oraz relacje międzyludzkie, rzadziej natomiast elementy otaczającego świata, i utrwalają takie cechy przypisywane zjawiskom burzowym, jak: ‘głośny’, ‘niespokojny’, ‘gwałtowny’, ‘gniewny’, ‘nagły’, ‘bardzo szybki’, ‘niebezpieczny’, ‘niszczący’.
The subject of the analysis of this paper are phraseological units presenting the picture of a storm as a meteorological phenomenon in the Czech language. Phraseologies with the superior component bouřka and components blesk, hrom, vítr have been presented. Those components describe phenomenons accompanying the storm. Together they are the basic symptoms of the storm recorded in the language. The phraseological units discussed in the paper are used to express mainly negative evaluation, which comes from human experience and from contact with dangerous natural phenomena. They primarily describe the physical characteristics of a human being, his behavior, emotions and interpersonal relationships, while less often the elements of the surrounding world and they maintain the following attributes of storm phenomenons: ‚loud‘, ,turbulent‘, ,violent‘, ‚angry‘, ‚sudden‘, ‚very fast‘, ‚dangerous‘, ‚destructive‘. 
Źródło:
Bohemistyka; 2019, 2; 143-158
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
On the Assumptions and Claims of Cultural Linguistics. The Case of Polish PRACA ‘work’
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192509.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
lingwistyka kulturowa
seria „Język a Kultura”
rocznik „Etnolingwistyka”
lubelska etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
koncept kulturowy
praca
cultural linguistics
“Language and Culture” series
journal Etnolingwistyka
Lublin cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
cultural concept
PRACA/work
Opis:
Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej  w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika „Etnolingwistyka” w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualiujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.Słowa kluczowe: lingwistyka kulturowa, seria „Język a Kultura”, rocznik „Etnolingwistyka”, lubelska etnolingwistyka kognitywna, językowy obraz świata, koncept kulturowy, praca
The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of cultural linguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polish national culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and a publication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal “Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewed in cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part three presents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitive ethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition, viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing, conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application of this theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 1
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Principles and Postulates of Cultural Linguistics (as Exemplified by a Definition of WORK)
O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192807.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
cultural linguistics
“Language and Culture” series"
journal Etnoli:gwistyka
Lublin cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
cultural concept PRACA/work
lingwistyka kulturowa
seria Język a Kultura
rocznik Etnolingwistyka
lubelska etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
koncept kulturowy
PRACA
Opis:
The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of culturallinguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polishnational culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and apublication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal“Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewedin cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part threepresents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitiveethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition,viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing,conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application ofthis theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a Kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika Etnolingwistyka w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualizujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 1-35
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miłość i erotyzm jako elementy językowego obrazu świata żeńskiej młodzieży akademickiej
Love and Eroticism as Elements Comprising the Linguistic View of the World of Female University Students
Autorzy:
Baruk-Dzięcioł, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944258.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
miłość
erotyzm
językowy obraz świata
love
eroticism
linguistic view of the world
Opis:
A linguistic picture of the world is such a vision of reality existing in the minds of people forming a language community which is fixed in words. The results of empirical research presented in this paper lead to the conclusion that no elements of the so-called striptease culture or confessing culture, or the phenomena of de-tabooisation or eroticisation, perceived as inherent traits of the contemporary mass culture, are observed within the love and eroticism prototypes – components of the linguistic world view of the women in early adulthood examined in this study.
Językowy obraz świata stanowi utrwaloną w słowach taką wizję rzeczywistości, jaka istnieje w świadomości osób stanowiących wspólnotę językową. Zaprezentowane w niniejszym tekście wyniki badań empirycznych prowadzą do spostrzeżenia, iż w obrębie prototypu zarówno miłości, jak i erotyzmu – wycinków językowego obrazu świata objętych badaniami kobiet w wieku wczesnej dorosłości – nie zauważa się ani elementów tzw. kultury obnażania czy kultury zwierzeń, ani zjawiska detabuizacji i zerotyzowania, które są postrzegane jako immanentne właściwości współczesnej kultury masowej.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2020, 41, 1; 87-101
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Языковое сознание русского народа на примере фразеологизмов с компонентами ‘жизнь’ и ‘жить’: идеографический анализ
Świadomość językowa Rosjan na przykładzie frazeologizmów z komponentami ‘жизнь’ i ‘жить’: analiza ideograficzna
The linguistic consciousness of Russians as exemplified by phraseological units with the components ‘жизнь’ and ‘жить’: an ideographic analysis
Autorzy:
Bezuglaya, Anastasia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197239.pdf
Data publikacji:
2018-12-28
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
фразеология
фразеологическая картина мира
русская языковая картина мира
компонент ‘жизнь’
фразеосемантические группы
культурно маркированные языковые единицы
phraseology
phraseological depiction of the world
Russian linguistic picture of the world
component ‘жизнь’
phraseosemantic groups
culturally marked lexical units
frazeologia
frazeologiczny obraz świata
rosyjski językowy obraz świata
komponent
‘жизнь’
grupy frazeosemantyczne
kulturowo markowane jednostki językowe
Opis:
Для культуры и ментальности любого народа одной из важнейших является тема жизни и смерти. Целью статьи является реконструкция и представление фрагмента языковой картины мира россиян на примере фразеологизмов с компонентами ‘жизнь’, ‘жить’. В ходе анализа были отмечены фразеосемантические группы, которые являются ключом к постижению русской аксиосферы, системы и иерархии ценностей представителей русской лингвокультуры. Объектом исследования являются фразеологические единицы в широком понимании, отобранные методом сплошной выборки из 15 лексикографических источников. Представленный в статье корпус фразеологических оборотов содержит 136 единиц.
The subject of life and death is significant for the culture and mentality of any nation. The aim of this article is to reconstruct representations of the linguistic image of the Russian world using examples from the Russian language which are united by the idea of “life”. The group of phraseological units with the components ‘жизнь’ / ‘life’ and ‘жить’ / ‘to live’ is determined and the phraseosemantic groups united by the above-mentioned components are defined in the article. The group of phraseological units with these components is represented by 136 units, which are selected from 15 lexicographic sources.
Dla kultury i mentalności każdego narodu temat życia i śmierci jest jednym z najważniejszych. Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja oraz przedstawienie fragmentu językowego obrazu świata Rosjan na przykładzie frazeologizmów z komponentami ‘жизнь’ / ‘życie’ i ‘жить’ / ‘żyć’. W trakcie analizy materiału zostały wyróżnione grupy frazeosemantyczne, które reprezentują świadomość językową nosicieli języka rosyjskiego oraz odzwierciadlają aksjosferę lingwokultury rosyjskiej. Przedmiotem badania są jednostki frazeologiczne wyekscerpowane z 15 źródeł leksykograficznych. Przedstawiony w artykule korpus frazeologizmów zawiera 136 jednostek.
Źródło:
Językoznawstwo; 2018, 12; 123-132
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polifunkcyjność korpusu językowego (na przykładzie platformy Sketch Engine i Narodowego Korpusu Języka Rosyjskiego)
POLYFUNCTIONALITY OF LANGUAGE CORPUS (ON THE MATERIAL OF THE SKETCH ENGINE AND THE RUSSIAN NATIONAL CORPUS)
ПОЛИФУНКЦИОНАЛЬНОСТЬ ЯЗЫКОВОГО КОРПУСА (НА ПРИМЕРЕ ПРОГРАММЫ SKETCH ENGINE И НАЦИОНАЛЬНОГО КОРПУСА РУССКОГО ЯЗЫКА)
Autorzy:
Białek, Ewa Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085222.pdf
Data publikacji:
2022-03-14
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
языковой корпус
Sketch Engine
текст
коллокация
языковая картина мира
korpus językowy
tekst
kolokacja
językowy obraz świata
corpus
text
collocation
linguistic worldview
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie możliwości wykorzystania korpusu językowego w badaniach naukowych oraz nauczaniu języków obcych. W artykule omówiono zalety Narodowego Korpusu Języka Rosyjskiego i korpusu ruTenTen11 (Sketch Engine). Zbiory tekstów przedstawione w korpusach, które są nowoczesnym narzędziem analizy językowej, mogą posłużyć do badania zmian w systemie językowym, językowego obrazu świata oraz w celach leksykograficznych. Korpusy językowe rejestrują historię słów, dokumentują zmiany ich znaczeń. W artykule analizie poddano  leksem i koncept Демократия w języku rosyjskim, a także znaczenie nowego zapożyczenia контент oraz czasownika озвучить. Autorka porównuje także wiedzę o języku i kulturze zawartą w korpusie i słowniku asocjacyjnym. Korpusy dostarczają przydatnych informacji o cechach semantycznych wyrazów, ich kolokacjach. Badając modele łączliwości wyrazów, można zrekonstruować językowy obraz świata. Dane językowe wydobyte z korpusów mogą też wzbogacać słowniki tradycyjne.
Цель статьи – показать возможности использования языкового корпуса в научных исследованиях и обучении иностранным языкам. В статье рассматриваются преимущества Национального корпуса русского языка и  корпуса ruTenTen11 (Sketch Engine). Совокупность текстов, представленных в корпусах, являющихся современным инструментом для анализа языка, можно использовать для исследования изменений в языковой системе, а также для изучения языковой картины мира и в лексикографии. Языковые корпусы регистрируют историю слов, документируют изменения в их значениях. Автор статьи анализирует лексему и концепт Демократия в русском языке, а также значения нового заимствования контент и глагола озвучить. Автор сравнивает также знания о языке и культуре, содержащиеся в корпусе и ассоциативном словаре. Корпусы предоставляют полезную информацию о семантических особенностях слов, их коллокациях. С помощью изучения моделей сочетаемости можно реконструировать языковой образ мира. Языковые данные, извлечённые из корпусов, могут дополнять традиционные словари.
The aim of the article is to show the possibilities of using the corpus in scientific research and foreign language teaching. The paper discusses the advantages of the Russian National Corpus and the corpus ruTenTen11 (Sketch Engine). The material presented in the corpus, which is a modern language tool, can be used for investigation of  language changes as well as the linguistic worldview. The corpora records the history of words, documents the changes in words’ meanings. The author of the paper analyzes the lexeme and concept Демократия in Russian, the meanings of the new borrowing контент and the verb озвучить. In addition, the use of the language corpora in lexicography is analyzed, the author also compares the knowledge about the language and the culture that is contained in the corpora and the associative dictionarie. The corpora provides useful information about semantic features of words and their collocations. By the patterns of collocability it is possible to reconstruct the linguistic worldview. One of the conclusions is that linguistic data extracted from the corpora can supplement traditional dictionaries.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 14-31
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La concettualizzazione metaforica delle emozioni nella lingua italiana
Metaforyczna konceptualizacja uczuć w języku włoskim
Autorzy:
Bocian, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520698.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
emozioni
concettualizzazione
metafora
emocje
językowy obraz świata
konceptualizacja
Opis:
L’obiettivo dell’articolo è quello di analizzare i mezzi metaforici esistenti nella lingua italiana volti a verbalizzare le emozioni. L’analisi è stata effettuata ricorrendo alla teoria cognitiva della metafora di Lakoff e Johnson su un corpus che consta di risorse metaforiche convenzionali presenti nei dizionari italiani monolingue. Nello specifico si è cercato di delineare un quadro della concettualizzazione emotiva in italiano, riflettendo su problematiche quali i domini origine adoperati, i possibili limiti posti alla concettualizzazione, nonché l’immagine linguistica che scaturisce dalle emozioni.
Celem artykułu było dokonanie analizy metaforycznych środków ekspresji dostępnych w języku włoskim w obrębie werbalizacji emocjonalnej. Analiza ta została przeprowadzona przy odwołaniu do kognitywnej teorii metafory Lakoffa i Johnsona oraz w oparciu o korpus obejmujący konwencjonalne zasoby metaforyczne odnotowane we włoskich słownikach jednojęzycznych. W szczególności, Autorka skupiła się na odzwierciedleniu konceptualizacji emocjonalnej w języku włoskim, snując refleksję nad takimi problemami jak: domeny źródłowe, możliwe ograniczenia w ramach metaforycznego rzutowania oraz językowy obraz emocji.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 1 "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"; 29-36
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Multimodalność komunikacji międzyludzkiej
Autorzy:
Boksa, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611720.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
philogenesis of language
gesture
linguistic interaction
linguistic worldview
filogeneza języka
gest
interakcja językowa
językowy obraz świata
Opis:
 In this survey article, the author refers to the work of Stephen Levinson and Judith Holler, Sławomir Wacewicz and Piotr Żywiczyński, Michael Tomasello, Giacomo Rizolatti, Michael Arbib, and Marcel Jousse, in order to address the question how in the course of linguistic philogenesis humans and their ancestors developed intentional behaviour. The major points discussed can be formulated as follows: (1) Human language developed against the background of signalling systems, gestural and auditory; (2) There is disagreement as to whether gesture was prior to vocal communication or whether the two developed in parallel fashion; (3) Changes in the behaviour and the biological-neurological aspect of human communication are the key to formulating the theory of mind as the origin of social communication; (4) Considerations of language origin also sheds light on the role of language in interaction and culture.
W artykule, który ma charakter przeglądowy, autorka wykorzystuje badania Stephena Levinsona i Judith Holler, Sławomira Wacewicza i Piotra Żywiczyńskiego, Michaela Tomasella, Giacomo Rizolatti’ego, Michaela Arbiba oraz Marcela Jousse’a, aby na ich podstawie podjąć próbę odpowiedzi na pytanie, jak w procesie filogenezy języka pojawiły się u ludzi oraz ich ewolucyjnych przodków zachowania intencyjne. Najważniejsze tezy zostały sformułowane następująco: 1) Język ludzki powstał na tle systemów sygnałów: gestowych i dźwiękowych; 2) Istnieje spór dotyczący pierwszeństwa gestów nad komunikacją głosową lub równoczesności gestu i wokalizy w procesie powstawania języka; 3) Zmiany na poziomie zachowania oraz biologiczno-neurologicznym w rozwoju ludzkiej komunikacji stanowią klucz do zrozumienia teorii umysłu będący zalążkiem komunikacji społecznej; 4) Refleksja nad pochodzeniem języka prowadzi do roli języka w interakcji oraz w świecie kultury.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz łużyckich zwyczajów
Linguistic image of Sorbian customs
Autorzy:
Bura, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409094.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
język górnołużycki
Łużyczanie
tradycje i zwyczaje
frazeologia
paremiologia
językowy obraz świata
Upper Sorbian
Sorbs
traditions and customs
phraseology
paremiology
linguistic worldview
Opis:
Practicing customs and rituals is a very important element that unites the Sorbs, as well as an exponent of the national identity of this Slavic minority in Germany. Attachment to tradition and customs is also reflected in the language. The collected linguistic material (nearly 80 Upper Sorbian idioms and proverbs) illustrates many interesting Sorbian customs. It reflects mainly those traditions and customs that are closely related to faith, such as some Easter customs or the tradition of indulgence feasts/parish festival.
Praktykowanie zwyczajów i obrzędów jest bardzo ważnym elementem jednoczącym Łużyczan, a także wykładnikiem tożsamości narodowej tej słowiańskiej mniejszości w Niemczech. Przywiązanie do tradycji i zwyczajów znajduje odzwierciedlenie również w języku. Zgromadzony materiał językowy (blisko 80 górnołużyckich frazeologizmów i przysłów) obrazuje wiele ciekawych łużyckich zwyczajów. Odzwierciedlone w nim zostały przede wszystkim te tradycje i zwyczaje, które pozostają w ścisłym związku z religią, jak np. niektóre zwyczaje wielkanocne czy tradycja odpustów.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 41-50
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak historia odkłada się w pamięci, jak pamięć odkłada się w języku
Autorzy:
Chlebda, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611626.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history
historiography
memory
linguistic worldview
subjectivity
narration
selectivity
interpretation
languaging
historia
historiografia
pamięć
językowy obraz świata
podmiotowość
narracyjność
selektywność
interpretacyjność
ujęzykowienie
история
историография
память
языковая картина мира
субъектность
нарративность
селективность
интерпретативность
оязыковление
Opis:
The article attempts to lay out the research area of three major concepts: history, memory, and language. Because each of them is polysemous and can relate to different ontological domains in different situations (extralinguistic reality, textual or narrative reality), an attempt is made to add precision to the semantics of the words that express these concepts. There are complex relationships between the meanings of each of the words (i.e., between history1 and history2, or memory1 and memory2) and in the “horizontal” aspect between history1 and memory1 or history2 and memory2. Each of these arrangements has a unique linguistic characterization but there are also five features that function as the common denominator between the three constructs of history2 (i.e., historiography), memory2 (accounts of the content of memory), and the linguacultural worldview: subjectivity, narration, selectivity, interpretation, and “languaging”. That common denominator makes it possible to juxtapose and compare the diverse pictures of the same section of reality.
 Tematem artykułu jest zakreślenie ram pola badawczego tworzonego przez trzy tytułowe pojęcia: historia, pamięć, język. Ponieważ każde z nich jest wieloznaczne, a na dodatek w różnych sytuacjach odnoszone są do różnych porządków ontologicznych (do rzeczywistości pozajęzykowej i do rzeczywistości tekstowej, narracyjnej), autor stara się doprecyzować znaczenia odnośnych wyrazów i pokazać złożone relacje, jakie występują zarówno między poszczególnymi znaczeniami każdego z wyrazów oddzielnie (a więc pomiędzy „historią1” i „historią2” z jednej strony oraz między „pamięcią1” i „pamięcią2” – z drugiej), jak też, w układzie „horyzontalnym”, między „historią1” i „pamięcią1” oraz między „historią2” a „pamięcią2”. Autor uważa, że każdy z tych porządków rzeczy ma odrębną charakterystykę językową, istnieje jednak pięć cech, które między trzema konstruktami: „historią2” (tj. historiografią), „pamięcią2” (relacjonowaniem zawartości pamięci) i językowo-kulturowym obrazem świata stanowią wspólny mianownik; to podmiotowość, narracyjność, selektywność, interpretacyjność i ujęzykowienie. Ten wspólny mianownik pozwala na zestawianie i konfrontowanie z sobą zróżnicowanych obrazów tego samego wycinka przeszłości.
нАвтор ставит своей задачей обозначить границы исследовательского поля, создаваемого тремя понятиями: история, память, язык. Каждое из них многозначно, и в разных ситуациях их относят к разным онтологическим порядкам: к внеязыковой действительности и к действительности текста. Поэтому автор старается уточнить значения данных слов и показать сложные отношения между ними. Автор считает, что каждый из названных онтологических порядков отличается по отношению к истории и памяти своей отдельной языковой характеристикой, существует, онако, пять признаков, которые образуют их общий знаменатель; это: субъектность, нарративность, селективность, интерпретативность и оязыковление. Этот знаменатель позволяет сопоставлять друг с другом различные картины одного и того же фрагмента прошлого.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантическое пространство ключевого слова-репрезентанта концепта «вода» в русском языке (синонимия)
Semantic relations of a superordinate word in the concept of ≪water≫ in the Russian language (synonymia)
Relacje semantyczne nadrzędnego wyrazu konceptu «woda» w języku rosyjskim (synonimia)
Autorzy:
Chomko, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118471.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
językowy obraz świata
koncept
synonimia
cognitive linguistics
a linguistic image of the world
a concept
synonymia
Opis:
Artykuł prezentuje fragment językowego obrazu świata, a mianowicie koncept «woda». Przedmiotem zainteresowania są relacje zachodzące między wyrazem nazywającym koncept i jego synonimami. Układ znaczeń leksemów oraz związana z tym typowa łączliwość składają się na charakterystyczny dla danego języka sposób klasyfikowania świata. Analizowany ciąg synonimiczny składa się z dwóch leksemów – вода i влага. Jak wykazały badania, synonimy вода i влага mogą być używane wymiennie tylko wtedy, gdy nazywają niewielką ilość cieczy (капля воды «влаги»), gdy mówi się o niszczącym działaniu cieczy (Специальный крем защищает обувь от воды «влаги») oraz gdy są częścią wyrazów złożonych (водо- «влаго-» непроницаемый, водо- «влаго-» отталкивающий).
The article presents a fragment of the linguistic image of the world, i.e. the concept of «water». The author is interested in the relations occurring between the word naming a concept and its synonyms. The system of lexemes meanings and a typical cohesion connected with it compose a manner of classifying the world characteristic for a specific language. The analyzed synonymic sequence is composed of two lexemes: вода and влага. The research revealed that synonyms вода and влага can be used interchangeably only when they name a small amount of liquid (капля воды «влаги»), (капля воды «влаги»), describe a destructive operation of a liquid (Специальный крем защищает обувь от воды «влаги»), or when they constitute a part of compound words (водо- «влаго-» непроницаемый, водо- «влаго-» отталкивающий).
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 39-48
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak porównywać obrazy Europy? Refleksje teoretyczno-metodologiczne po lekturze "Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów"
Autorzy:
Czachur, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022819.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
obrazy Europy
językowy obraz świata (JOS)
EUROJOS
lingwistyka kontrastywna
dyskursywny obraz świata
images of Europe
linguistic worldview
contrastive linguistics
discursive worldview
Opis:
Celem pracy jest analiza porównawcza konceptu/pojęcia EUROPA w językach polskim i niemieckim. Badanie porównawcze przeprowadzone jest w oparciu o analizy owych konceptów zaprezentowanych w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów w tomie drugim, poświęconym Europie (2018). W tym kontekście omówiono również główne założenia teoretyczne i metodyczne istotne dla badań porównawczych, w tym sposób tworzenia tertium comparationis.
The aim of this work is to compare the concepts of EUROPE in Polish and German. This comparative study is based on the analysis of these concepts presented in Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów [Axiological lexicon of the Slavs and their neighbours] in volume 2, dedicated to Europe (2018). In this context, the main theoretical and methodological assumptions relevant to the comparative study are discussed, including ways to create tertium comparationis.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2019, 53; 7-20
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 166

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies