- Tytuł:
- Językowo-kulturowy obraz słomy w polskiej lingwokulturze. Szkic etnolingwistyczny
- Autorzy:
-
Bartmiński, Jerzy
Bielak, Agata - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/611340.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Polish national and folk linguaculture
linguo-cultural view of straw
cognitive definition
magical medium
symbolism of straw
polska lingwokultura narodowa i ludowa
językowokulturowy obraz słomy
definicja kognitywna
symbolika płodnościowa słomy - Opis:
-
The conceptualisation of straw in urban culture (and the literary variety of Polish) and that in folk culture (and the folk variety of the language) are different. In the former, straw has a low position and symbolises what is mediocre, impermanent, or of little value, like chaff or pea shells. In contrast, in Polish folk culture, based on traditional farming and cultivation of grains, straw enjoys a much higher status it is valued as a material in insulation and production of valuable items, such as mats, baskets, containers for grain, shoes, beehives, toys, or decorations. Its linguo-cultural image is rich in positive associations. In customs and auguries straw is treated as a magical medium mediating between that which is alive and that which is dead. It is linked with fertility and has erotic symbolism. The folk stereotype of straw proposed here is based on the tenets of the cognitive definition.
W tradycyjnej kulturze ludowej słoma jest traktowana inaczej niż w kulturze miejskiej, ma pozycję bardziej znaczącą. W ogólnonarodowym imaginarium jest znakiem bylejakości, czegoś nietrwałego, niepewnego, mało wartościowego, podobnie jak plewy czy grochowiny. Słomiany Chochoł z Wesela Stanisława Wyspiańskiego (1900) jest symbolem polskiego narodowego marazmu i bezsilności. Jednak w polskiej kulturze ludowej, opartej na tradycyjnej gospodarce rolnej i uprawie zboża, słoma jest ceniona jako surowiec służący do ocieplania pomieszczeń, do wyrobu wielu użytecznych przedmiotów (jak maty, wycieraczki, koszyki, pojemniki na ziarno, buty, ule, zabawki, ozdoby, tzw. pająki, kapelusze), a jej językowo-kulturowy obraz jest bogaty w konotacje pozytywne. W obrzędach dorocznych i rodzinnych, w przepowiedniach i wróżbach, funkcje słomy zachowują związek z myśleniem magicznym, jest ona traktowana jako medium pośredniczące między tym, co było żywe, i tym, co jest martwe. Jest łączona z płodnością, przyjmuje nawet symbolikę erotyczną. Rekonstrukcja ludowego stereotypu słomy opiera się na zasadach budowy definicji kognitywnej, standardowe motywy są ułożone według faset i zdają sprawę z zastosowań słomy w rytuałach dorocznych i rodzinnych, także w ludowym lecznictwie. - Źródło:
-
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032 - Pojawia się w:
- Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł