Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "język polski XVI wieku" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
O pewnym typie haseł w XVI-wiecznych słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567974.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Polish language of the 16th century
lexicography of the 16th century
dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz
język polski XVI wieku
leksykografia XVI wieku
słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
Opis:
The article presents one of the types of the Polish entries in the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz, i.e. the Polish words and word combinations included in these lexicons more than once. One can distinguish 4 major types of the recurring Polish entries: 1) entries occurring simultaneously in the dictionary of 1532 and of 1544; 2) entries recurring in the major parts of the dictionaries and in the enclosed thematic dictionaries, 3) entries recurring on the same sheet of the dictionary (recto side and verso side), 4) entries recurring on the same page of the dictionary. The recurrences of the Polish entries have various reasons, including the dictionary structures, using a variety of sources, a long period of time over which the dictionaries were created and Bartholomew’s mistakes.
Artykuł przedstawia jeden z typów polskich haseł w XVI-wiecznych łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy, tzn. polskie wyrazy i połączenia wyrazowe zapisane w tych leksykonach więcej niż raz. Można wyróżnić 4 zasadnicze typy powtarzających się polskich haseł: 1) hasła występujące jednocześnie w słowniku z 1532 r. i 1544; 2) hasła powtarzające się w częściach zasadniczych słowników i dołączonych do nich słowniczkach tematycznych, 3) hasła powtarzające się na tej samej karcie słownika (recto i verso), 4) hasła powtarzające się na tej samej stronie słownika. Powtórzenia polskich haseł wynikają z różnych przyczyn, m.in. z budowy słowników, z korzystania z różnych źródeł, z długiego czasu powstawania obu słowników i pomyłek Bartłomieja.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2019, 16
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przypomnienie słowników Bartłomieja z Bydgoszczy z lat 1532 i 1544
The reminder of the dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy from 1532 and 1544
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591803.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
16th century Polish language
16th century Latin-Polish lexicography
dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy
język polski XVI wieku
leksykografia łacińsko-polska XVI wieku
słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
Opis:
Celem artykułu jest przypomnienie XVI-wiecznych łacińsko-polskich słowników Bartłomieja z Bydgoszczy. Nasilenie zainteresowania leksykonami nastąpiło w latach 70. XX wieku, kiedy odnaleziono (uznany po drugiej wojnie światowej za zaginiony) rękopis z 1532 roku i niespodziewanie odkryto słownik z 1544 roku. W artykule kolejno opisano sylwetkę zakonnika, losy jego dzieł, jak również ich budowę i zawartość. Ponadto omówiono dotychczasowe wydania słowników Bartłomieja (B. Erzepkiego oraz nową, łączną, edycję w wersji polsko-łacińskiej). Kolejną kwestią zaprezentowaną w artykule są działania w XX i XXI wieku na rzecz upowszechnienia materiału leksykalnego słowników.
The purpose of the article is reminding the readers of the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy. The interest in the lexicons increased in the 1970s, when the manuscript from 1532, believed to be lost after the World War II, was found, and unexpectedly the dictionary from 1544 was discovered. The article briefly portraits the monk, outlines the fortunes of his works, and presents their construction and content. Moreover, the editions of the dictionaries published to date are described (Bolesław Erzepki’s edition and the new, joint edition in the Polish-Latin version). The attempts are also discussed undertaken in the 20th and 21th centuries to propagate the lexical material of the dictionaries.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2017, 16; 107-133
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z warsztatu leksykograficznego Bartłomieja z Bydgoszczy. Powtórzenia haseł
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38631560.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish language of the 16th century
lexicography of the 16th century
dictionaries by Bartłomiej of Bydgoszcz
lexicographic method
język polski XVI wieku
leksykografia XVI wieku
metoda leksykograficzna
słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
Opis:
The aim of this article is to describe 280 examples of recurrences of Polish entries in the Latin-Polish dictionaries by Bartholomeus de Bydgostia of 1532 and 1544. The first researchers considered these recurrences to be mere mistakes resulting from a long time taken to prepare the dictionaries or from other causes. However, the scale of this phenomenon (4.3%) and its peculiar regularity make one think of another way of interpreting it – as Bartholomeus’ lexicographic method.
Niniejszy artykuł opisuje 280 przykładów powtórzeń haseł polskich w łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Pierwsze badaczki traktowały je wyłącznie jako pomyłki spowodowane między innymi długim czasem przygotowywania słowników. Jednakże skala tego zjawiska (4,3%) i jego regularność oznaczają, że można je interpretować inaczej – jako jedną z metod leksykograficznych Bartłomieja z Bydgoszczy.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zależności językowe między trzema edycjami Księgi Tobiasza z pierwszej połowy XVI wieku (zjawiska leksykalne i składniowe)
Linguistic interdependence between three editions of the Book of Tobit from the first half of the 16th century (lexical and syntactic phenomena)
Autorzy:
Lenartowicz-Zagrodna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590882.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
polszczyzna XVI wieku
wczesnorenesansowe przekłady Biblii na język polski
Księga Tobiasza
Opis:
Mimo licznych badań językoznawczych prowadzonych nad dawnymi przekładami całej Biblii lub jej pojedynczych ksiąg nadal nie mamy pełnej wiedzy o zależnościach między nimi. Jedną z ksiąg, która do tej pory nie doczekała się językowych analiz, jest wydany po raz pierwszy przez Macieja Ostrogórskiego w 1539 roku Tobiasz patriarcha Starego Zakonu z łacińskiego języka na polski nowo a pilnie przełożony anonimowego autora. Przekład ukazał się ponownie w oficynie Heleny Unglerowej w roku 1540 oraz u Marka Szarfenberga w 1545 roku. Trzy edycje, choć bardzo do siebie zbliżone, nie są jednakowe. Celem opracowania było zbadanie, w jakiej relacji pozostają względem siebie trzy wczesnorenesansowe druki tej księgi biblijnej. Analiza materiału wykazała, że o ile edycje druga i trzecia stanowią ciągłość wydawniczą (redaktor edycji trzeciej pracował na wydaniu Unglerowej), o tyle pierwsza i druga powstały niezależnie od siebie. Stąd należy wnosić, że istniał jakiś wcześniejszy, być może piętnastowieczny, rękopis, który w drukarniach Ostrogórskiego oraz Unglerowej przeszedł odrębny proces obróbki językowej.
In spite of numerous linguistic research into ancient translations of the Bible (in its entirety or its particular parts), there is still lack of full knowledge of the interdependence between its components. One of the Biblical components, which so far has not been linguistically analysed, is Tobiasz patriarcha Starego Zakonu złacińskiego języka na polski nowo apilnie przełożony[translation of the Book of Tobit into Polish], by an anonymous author, for the first time edited by Maciej Ostrogórski in 1539. That translation was published again by Helena Unglerowa in 1540 and in 1545 by Marek Szarfenberg. These three editions, although very similar, are not identical. The article was expected to answer the question what kind of relation links the three editions. The analysis has revealed that editions number two and three are an editorial continuity (the edi-tor of the third edition used the Unglerowa edition), whereas editions number one and two were published independently. Hence, it is justified to assume that there was an earlier – maybe 15thcentury – manuscript, which must have underwent aseparate process of linguistic treatment in the printing houses of Ostrogórski and Unglerowa.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2019, 18; 191-204
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies