- Tytuł:
-
Idiolekt Jana Drewnickiego – analiza wybranych cech językowych
Personal Idiolect Language of Jan Drevnitski – Analysis of Selected Idiolectal Features
Індывідуальная мова Яна Драўніцкага – аналіз асобных ідыялектных асаблівасцей - Autorzy:
- Żebrowska, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/32222651.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Jan Drevnitski
personal language
idiolect
Kutski
Belarusian dialect
identity
Jan Drewnicki
język osobniczy
idiolekt
Kućki
gwara białoruska
tożsamość
Ян Драўніцкі
індывідуальная мова
ідыялект
Куцькі
беларуская гаворка
тоеснасць - Opis:
-
Celem artykułu jest analiza idiolektu (języka osobniczego) Jana Drewnickiego – znanego białoruskiego krajoznawcy, folklorysty, pedagoga i mieszkańca z miejscowości Kućki (rejon miadziolski, obwód miński na Białorusi). Wywiady, których fragmenty zostały zaprezentowane w artykule, były zbierane na przestrzeni ośmiu lat (2010–2018), notowałam również swobodne dyskusje z rozmówcą i jego przemyślenia. Pozwoliło to przedstawić tożsamościową sylwetkę krajoznawcy oraz charakterystykę jego języka osobniczego. Wśród wybranych aspektów idiolektalnych znalazły się elementy fonetyczne, leksykalne, słowotwórcze, morfologiczne i składniowe. Analizowane fragmenty wywiadów zamieszczone w tekście prezentują: 1) charakterystyczną artykulację, akcent i intonację; 2) bogatą leksykę: oprócz białoruskiego języka literackiego, którym na co dzień posługuje się Drewnicki, w jego mowie występują wyrazy gwarowe, potoczne, zapożyczenia z języka polskiego czy rosyjskiego; 3) osobliwości słowotwórcze; 4) ciekawe formy gramatyczne, właściwe dla gwary miejscowej oraz 5) swoistą składnię. Każdy z wymienionych elementów przyczynia się do powstania indywidualnego, niepowtarzalnego języka i stylu, przez które przejawia się osobowość człowieka.
The main purpose of the article is to analyse the personal language (idiolect) of Jan Drevnitski - a well-known Belarusian ethnographer, folklorist, great educator and human being from the village of Kutski ( Myadzel district, Minsk region in Belarus). The interviews, fragments of which are presented in the article, were collected over a period of 8 years (2010–2018), I also noted down free discussions with the interlocutor and his thoughts. This made it possible both to present the identity profile of the ethnographer and to characterise his personal language. Among the selected idiolectal aspects were phonetic, lexical, word-forming, morphological and syntactic elements. The analysed interview fragments included in the text present: 1) characteristic articulation, accent and intonation; 2) rich vocabulary: in addition to the Belarusian literary language that Drevnitski used every day, his speech contains dialect words, colloquial words, borrowings from Polish or Russian; 3) word-form peculiarities; 4) interesting grammatical forms, characteristic of the local dialect; 5) specific syntax. Each of the aforementioned elements contributes to an individual, unique language and style, through which a person's personality manifests itself.
Галоўнай мэтай артыкула з’яўляецца аналіз індывідуальнай мовы (ідыялекту) Яна Драўніцкага – вядомага беларускага краязнаўцы, фалькларыста, выдатнага педагога і цудоўнага чалавека з вёскі Куцькі (Мядзельскі раён, Мінская вобласць, Беларусь). Інтэрв’ю, фрагменты якіх прадстаўлены ў артыкуле, я збірала на працягу васьмі гадоў (2010–2018); акрамя таго запісвала дыскусіі з суразмоўцам на вольную тэму і яго думкі. Гэта дазволіла прадставіць тоеснасную постаць краязнаўцы, а таксама асаблівасці яго індывідуальнай мовы. Сярод адначаных ідыялектных аспектаў вылучаюцца фанетычныя, лексічныя, словаўтваральныя, марфалагічныя і сінтаксічныя элементы. Прааналізаваныя ўрыўкі прадстаўляюць: 1) характэрную артыкуляцыю, акцэнт і інтанацыю; 2) багатую лексіку: акрамя беларускай літаратурнай мовы, якой Драўніцкі паслугоўваўся штодзённа, у яго маўленні сустракаюцца дыялектныя і прастамоўныя словы, а таксама запазычанні з польскай ці рускай моў; 3) словаўтваральныя асаблівасці; 4) цікавыя граматычныя формы, уласцівыя мясцоваму дыялекту; 5) спецыфічны сінтаксіс. Кожны з вышэйназваных элементаў садзейнічае стварэнню індывідуальнай, непаўторнай мовы і стылю, праз якія праяўляецца чалавечая асоба. - Źródło:
-
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 237-259
1898-0457 - Pojawia się w:
- Studia Białorutenistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł