Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "język literacki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
CТАНОВЛЕННЯ Й РОЗВИТОК УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ НА ТЕРИТОРІЇ ГАЛИЧИНИ В ДРУГІЙ ПОЛ. XIX СТ.
FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE UKRAINIAN LANGUAGE IN THE TERRITORY OF GALICIA IN THE 2ND HALF OF THE 19TH CENTURY
Autorzy:
Холодова, УЛЯНА
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041283.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
vocabulary
western Ukrainian variant of the Ukrainian standard language,
Galicia
standard language
western Ukrainian variant of the Ukrainian standard language
zasób leksykalny
odmiana języka zachodnioukraińskiego
Galicja
język literacki
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza głównych tendencji kształtowania się zasobu leksykalnego odmiany języka zachodnioukraińskiego w Galicji —na terenie dawnych AustroWęgier. Na specyfikę rozwoju oraz kształtowanie się ukraińskiego języka literackiego w opisywanym regionie wpłynęła wielojęzyczność środowiska, w którym miała miejsce aktywna interakcja międzyjęzykowa powodująca zapożyczenia znacznej części słownictwa z innych języków. Ówcześni językoznawcy przyczynili się, pod wpływem idei odrodzenia języków słowiańskich, do stworzenia podstaw gramatyczno-leksykalnych ukraińskiego języka literackiego w oparciu o język potoczny. W rezultacie spowodowało to zastosowanie form dialektalnych na płaszczyźnieogólnogalicyjskiej. Jednocześnie brak jednostek leksykalnych w języku potocznym został zrównoważony poprzez wprowadzenie zapożyczeń z języka starosłowiańskiego, rosyjskiego, polskiego oraz częściowo niemieckiego, jak również zastosowanie derywatów typowych dla języka ukraińskiego.
The article presents the analysis of main tendencies of the vocabulary formation of the western Ukrainian variant of standard Ukrainian in the territory of the former Austro-Hungarian Empire, especially in Galicia. The specificity of the development and formation of the Ukrainian standard language in this region was a multilingual environment which comprised an active interlanguage interaction. These factors contributed to the borrowing of a significant part of the vocabulary from other languages. In addition, artists of that time, who were influenced by the idea of the Slavic languages’ revival, promoted the creation of grammar books and the lexical basis for the Ukrainian standard language through the use of a folk-colloquial variant. Consequently, this resulted in the use of the dialectal layer, including both general Galician words and peculiarly dialectal ones. The lack of lexical units in the colloquial speech was offset by borrowings from Church Slavonic, Russian, Polish and, in part, German according to the word-building models which were typical of Ukrainian
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 9-18
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
З гісторыі развіцця лексікі старабеларускай дзелавой пісьменнасці XIV – сярэдзіны XVI ст.
Z historii rozwoju leksyki starobiałoruskiego piśmiennictwa urzędowego od XIV do połowy XVI wieku
From the history of development of the old Belarusian official written vocabulary from the 14th to the mid-16th centuries
Autorzy:
Паляшчук, Наталля
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594300.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
starobiałoruski język literacki (odmiana pisana)
starobiałoruskie piśmiennictwo urzędowe
leksyka
leksykologia historyczna
stylistyka historyczna
Old Belarusian literary and written language
Old Belarusian official written
vocabulary
historical lexicology
historical stylistics
Opis:
Autorka artykułu na materiale zabytków starobiałoruskiego piśmiennictwa urzędowego XIV – połowy XVI wieku (ogólnopaństwowe kodeksy – Statut Wіślіckі, Sudziebnіk Kazіmіerza, Statut Wielkiego Księstwa Lіtewskiego 1529, przywileje, wyroki, pozwy, skargi, potwierdzenia, testamenty i inne) określa korpus ustalonych w nich jednostek leksykalnych należących do różnych części mowy. Analizuje strukturę semantyczną wybranych wyrazów, ich przynależność do pewnych grup tematycznych, pochodzenie, relacje synonimiczne i aspektowo-rodzajowe między leksemami. Ustala również specyfikę ich użycia w różnych gatunkach piśmiennictwa urzędowego. Wyniki badań mogą być wykorzystywane w dalszych analizach formowania się i ewolucji systemu leksykalnego języka białoruskiego, jego odmian stylowych, leksykologii i stylistyki historycznej, wpływów językowych, a także w przygotowaniu nowych typów słowników historycznych i w układaniu podkorpusu „Język starobiałoruski” Narodowego Korpusu Języka Białoruskiego.
The article considers examples of Old Belarusian official documents of the 14th to the mid-16th centuries, namely, such national codes as the Vislicki Statut, the Sudziebnik Kazimira, the Statut Vialikaha Kniastva Litoŭskaha 1529, as well as some privileges, bills of complaint, confirmations, testaments, etc. The corpus of lexical units of different parts of speech fixed in these written monuments has been determined; their semantics, belonging to certain thematic groups, origin, structure, synonymous and generic relations between lexemes have been considered; specificity of their use in different genres of business writing has been established. The results of the research are appropriate to use for further study of the formation and evolution of the Belarusian language vocabulary and its stylistic varieties; for scientific developments in the field of historical lexicology, historical stylistics, and interlingual interaction; for preparation of historical dictionaries of new types; as well as in shaping of the Old Belorussian language sub-corpus of the National Corpus of the Belarusian language.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 385-407
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Станаўленне навуковага стылю беларускай мовы ў пачатку ХХ ст.
Kształtowanie się stylu naukowego języka białoruskiego na początku XX wieku
ў пачатку ХХ ст. The formation of the scientific style of the Belarusian language in the early twentieth century
Autorzy:
Любецкая, Кацярына
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/963346.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
беларуская мова
літаратурная мова
навуковая мова
навуковы стыль
тэрміналогія
моўна-стылістычныя асаблівасці
język białoruski
język literacki
język naukowy
styl naukowy
terminologia
cechy językowo-stylistyczne
belarusian language
literary language
scientific language
scientific style
terminology
linguistic and stylistic features
Opis:
У артыкуле прааналізаваны ўмовы і разгледжаны асаблівасці фармавання навуковага стылю беларускай літаратурнай мовы пачатку ХХ ст. (1900–1920 гг.), якія сталі асновай для станаўлення навуковага стылю ў сучаснай мове. Акцэнтавана ўвага на сацыяльна-гістарычным і культурна-палітычным кантэксце фармавання беларускай навуковай мовы ў пачатку ХХ ст., ролі навуковых устаноў таго часу, навукова-папулярных і навукова-вучэбных прац, прадстаўленых па асобных галінах назвамі, у развіцці навуковага стылю беларускай мовы адзначанага перыяду. Актуалізаваны пытанні станаўлення беларускай тэрміналогіі, акрэслены лексічныя, марфалагічныя і сінтаксічныя адметнасці мовы навукі. Адзначаны характэрныя лінгвас-тылістычныя асаблівасці навуковых прац, а таксама іх жанравая прыналежнасць і структура
W artykule przeanalizowano warunki i zbadano cechy kształtowania się stylu naukowego białoruskiego języka literackiego na początku XX wieku (1900–1920), który stał się podstawą kształtowania stylu naukowego w dalszym jego rozwoju we współczesnym języku białoruskim. Nacisk kładziony jest na społeczno-historyczny i kulturowo-polityczny kontekst kształtowania się białoruskiego języka naukowego na początku XX w., rolę instytucji naukowych tamtych czasów, prac popularnonaukowych i naukowo-dydaktycznych prezentowanych w po¬-szczególnych gałęziach przemysłu, w rozwoju stylu naukowego języka biało-ruskiego omawianego okresu. Zaktualizowano zagadnienia dotyczące powstawania białoruskiej terminologii, zarysowano leksykalne, morfologiczne i składniowe cechy języka nauki. Wyróżniono charakterystyczne cechy językowe prac naukowych, a także ich przynależność gatunkową i strukturę.
The article analyzes the conditions and formation features of the scientific style of the Belarusian literary language of the early XX century (1900–1920), which came to be the basis for the formation of the scientific style in its further development in modern language. Emphasis is placed on the socio-historical and cultural-political context of the formation of the Belarusian scientific language in the early XX century, the role of scientific institutions of that time, popular science and scientific-educational works presented in certain fields under relevant names in the development of the scientific style of the Belarusian language in that period. The issues of Belarusian terminology formation are actualized, lexical, morphological and syntactic features of the language of science are outlined. The characteristic linguistic and stylistic features of scientific works, as well as their genre affiliation and structure are identified.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2020, 20; 209-219
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Про внесок наддніпрянських православних священиків у розбудову української літературної мови в хіх столітті
O wkładzie ukraińskich kapłanów prawosławnych w rozwój ukraińskiego języka literackiego w xix wieku
On the contribution of Dnieper Ukraine Orthodox priests to the formation of literary Ukrainian in the 19th century
Autorzy:
Даниленко, Андрій
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594100.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
prace homiletyczne
ukraiński język literacki
język ojczysty
język staro-cerkiewno-słowiański
homiletic works
literary Ukrainian
vernacular Ukrainian
Church Slavonic
Opis:
Artykuł dotyczy wkładu trzech ukraińskich kapłanów prawosławnych, Wasyla Hreczułewycza (1791–1870), Stefana Opatowycza (1832–1892) oraz Ioanna Babczenki (?–?), w rozwój ukraińskiego języka literackiego w połowie XIX wieku. Szczegółowo omówiony został język zbiorów ich kazań i innych prac homiletycznych, opublikowanych przed cyrkularzem Wałujewa z 1863 r. na rosyjskiej Ukrainie. Analizie poddano cechy ich idiolektów opartych na języku ojczystym, które autor artykułu zaproponował umieścić na skali normalizacji języka ukraińskiego w XIX wieku. Zauważono, że idiolekt wielebnego Opatowycza jest najbliższy współczesnemu językowi ukraińskiemu. Autor stwierdza, że wkład ukraińskich kapłanów prawosławnych znad Dniepru w rozwój ukraińskiego języka literackiego może z łatwością konkurować z podobnym wkładem księży greckokatolickich na zachodnich ziemiach monarchii austro-węgierskiej
The article deals with the contribution of three Ukrainian Orthodox priests, Vasyl Hrechulevych (1791–1870), Stefan Opatovych (1832–1892), and Ioann Babchenko (?–?), to the formation of literary Ukrainian in the mid-19th century. The author analyzes the language of the collections of sermons and other homiletic works which were published before the Valuev Circular of 1863 in Russian-ruled Ukraine. Looking into the features of their vernacular-based idiolects, the author offers to posit their idiolects on the scale of the normalization of written Ukrainian in the 19th c.; he argues in particular that Reverend Opatovych’s idiolect is the closest to the vernacular standard of modern Ukrainian. The author proves that the contribution of the Dnieper Ukraine Orthodox priests to the formation of literary Ukrainian is fully commensurate with that of Greek-Catholic priests in Austria-Hungary.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 99-110
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Творчыя знаходкi Максiма Гарэцкага ў апавяданнях “гжацкай восенi”
Twórcze odkrycia Maksima Hareckiego w opowiadaniach „gżackiej jesieni”
M. Goretskiy’s creative inventions in stories of “gzhatskaya osen”
Autorzy:
Губская, Вольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944830.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
okres literacki
język kina
sytuacja dramatyczna
suspens
ekspresjonizm
literary period
cinema language
dramatic situation
suspense
expressionism
Opis:
W artykule omówiono opowiadania M. Hareckiego, napisane jesienią 1916 roku w Gżacku. Autorka artykułu uważa, że ten krótki okres literackiej działalności pisarza okazał się niezwykle płodny. Opowiadania charakteryzują się specyficzną strukturą i niezwykłą stylistyką. Można nazwać je opowiadaniami dramatycznymi z niespodziewanym zakończeniem, co podkreśla ich dramatyczny, sceniczno-kinematograficzny potencjał w strukturze przekazywania informacji i rozwijania treści.
The article discusses the stories of M. Goretskiy’s written in autumn 1916 in Gzhatsk. It is believed that this short literary period turned out to be very productive for the writer. The stories of this period are of a special structure and particular style. They can be defined as dramatic stories with an unexpected ending, which underlines their dramatic theatrical cinematic potential in the structure of information delivery and plot development.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 147-157
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Творчыя знаходкi Максiма Гарэцкага ў апавяданнях “гжацкай восенi”
Twórcze odkrycia Maksima Hareckiego w opowiadaniach „gżackiej jesieni”
M. Goretskiy’s creative inventions in stories of “gzhatskaya osen”
Autorzy:
Губская, Вольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106826.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
okres literacki
język kina
sytuacja dramatyczna
suspens
ekspresjonizm
literary period
cinema language
dramatic situation
suspense
expressionism
Opis:
W artykule omówiono opowiadania M. Hareckiego, napisane jesienią 1916 roku w Gżacku. Autorka artykułu uważa, że ten krótki okres literackiej działalności pisarza okazał się niezwykle płodny. Opowiadania charakteryzują się specyficzną strukturą i niezwykłą stylistyką. Można nazwać je opowiadaniami dramatycznymi z niespodziewanym zakończeniem, co podkreśla ich dramatyczny, sceniczno-kinematograficzny potencjał w strukturze przekazywania informacji i rozwijania treści.
The article discusses the stories of M. Goretskiy’s written in autumn 1916 in Gzhatsk. It is believed that this short literary period turned out to be very productive for the writer. The stories of this period are of a special structure and particular style. They can be defined as dramatic stories with an unexpected ending, which underlines their dramatic theatrical cinematic potential in the structure of information delivery and plot development.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 147-157
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Размиват ли се границите между езиковите нагласи в града и селото?
Are the Boundaries Between Language Attitudes in Town and Village Deleted?
Czy zanikają granice między postawami językowymi w mieście i na wsi?
Autorzy:
Алексова [Aleksova], Красимира [Krasimira]
Станчева [Stancheva], Руска [Ruska]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388026.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
literary language
language attitudes
symbolic functions
język literacki
postawy językowe
funkcje symboliczne
Opis:
The paper presents an analysis of data from a nationally representative survey of the language attitudes of Bulgarians regarding their opinions on the processes of language internationalization according to the respondent’s settlement type. The assumptions are that there will be opposition between language attitudes along the city-village axis. The analysis shows that language attitudes are not particularly influenced by the type of settlement: globalization, not urbanization, is the crucial process in the formation of language attitudes today.
W artykule przedstawiono analizę danych uzyskanych na podstawie reprezentatywnych w skali kraju badań postaw językowych Bułgarów według typu osiedlenia respondentów. Badania dotyczyły opinii respondentów na temat procesów internacjonalizacji współczesnych języków. Na wstępie założono, że na osi miasto-wieś wystąpi sprzeczność między postawami językowymi. Analiza pokazała, że typ osadnictwa nie oddziałuje w sposób szczególny na postawy językowe: dla kształtowania się owych postaw kluczowym procesem obecnie jest proces globalizacji, a nie urbanizacji.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie periodyzacji literatury łacińskiej doby republiki rzymskiej
The Issue of Periodization of the Latin Literature in the Time of the Roman Republic
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791395.pdf
Data publikacji:
2020-02-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język łaciński
literatura rzymska
okres literacki
Rzym
teoria periodyzacji Juliana Krzyżanowskiego
wpływy greckie
Latin language
Roman literature
literary period
Rome
Julian Krzyżanowski’s theory of periodization
Greek influences
Opis:
Artykuł podejmuje problem periodyzacji literatury rzymskiej doby republiki. Autor uznaje tradycyjny podział na 3 okresy literackie: (1) archaiczny; (2) cyceroński; (3) augustowski za częściowo poprawny. Bazując na teorii periodyzacji literatury, opracowanej przez prof. Juliana Krzyżanowskiego (1937), która zakłada cykliczność zjawisk w dziedzinie kultury i literatury, autor proponuje wydzielenie czterech kolejnych faz historycznoliterackich: [1] Okres archaiczny albo „hellenizujący” (240-160 r. przed Chr.); [2] Okres późnoarchaiczny albo „reakcyjny” (160-81 r. przed Chr.); [3] Okres cyceroński (81-31 r. p.n.e.); [4] Okres augustowski (31 r. przed Chr. – 14 r. po Chr.). Poszczególne okresy literackie stoją w wyraźnej opozycji do faz poprzedzających i po nich następujących. Występują w nich dominujące prądy i zjawiska literackie, odmienne niż w fazie poprzedzającej i bezpośrednio po nich następującej. Biorąc pod uwagę kryterium wpływów obcych (helleńskich) i rodzimości, możemy łatwo stwierdzić, że okresy nieparzyste [1, 3] mają charakter wyraźnie prohelleński, co przejawia się między innymi w tłumaczeniu bądź adaptacji najważniejszych dzieł literatury greckiej, wykorzystaniu istniejących w Grecji gatunków literackich, przyswojeniu obcych struktur metrycznych, motywów literackich lub prądów filozoficznych, podczas gdy w okresach parzystych [2, 4] twórcy literatury łacińskiej wprowadzają rodzime wątki i czysto rzymskie motywy, a także rozwijają własne gatunki literackie (np. satyrę, rzymską elegię miłosną).
The article deals with the problem of periodization of Latin literature in the time of the Roman Republic. The author recognizes the traditional division into three literary periods (i.e. archaic, Ciceronian and Augustean) as partially correct. Basing on J. Krzyżanowski’s theory of periodization of literature (1937), which assumes the cyclical nature of phenomena in the field of culture and literature, the author proposes to separate four successive historical-literary phases: [1] the early-archaic or ‟Hellenizing” period (240–160 BC); [2] the late-archaic or ‟reactionary” period (160–81 BC); [3] the Ciceronian age (81–31 BC); [4] the Augustean age (31 BC–14 AD). The individual literary periods stand in clear opposition to the preceding and following phases. They contain dominant currents and literary phenomena, different than in the preceding and immediately following them. Taking into account the criterion of foreign (Hellenic) influences and nativity, we can easily conclude that odd periods [1, 3] are clearly favorable to the Greeks, which is manifested, inter alia, in translating or adapting the most important works of Greek literature, using literary genres existing in Greece, acquiring foreign metrical structures, literary motifs or philosophical currents, while in even periods [2, 4] Latin writers introduce native themes and purely Roman motifs, as well as develop their own literary genres (e.g. Roman satire, subjective love elegy).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 3; 133-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Smagła swoboda”, czyli ojczyzna słowa Mariana Pankowskiego
„Smagła swoboda” as Marian Pankowski’s „motherland of word”
Autorzy:
Wasilewska-Lipke, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012237.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Marian Pankowski
język literacki
ojczyzna
emigrant
Europa
literary language
motherland
fatherland
Opis:
The present arcticle, which was written for the International Panopticum Conference in Brussels in 2009, discusses the way Marian Pankowski’s literary language, or his motherland of word, functions in the sphere between homeland and European space. The title Smagła swoboda, which expresses the author-emigrant’s strive to keep his Sanok imagination in touch with European culture and languages, has become the metaphor for the considerations. The aim of the innovative Sanok-European fusion in Pankowski’s dicourse is creating an independent writing code as well as identity. The rich reservoir of topics used by the author, e.g., ‘auschwitz’ trauma, private patriotism as well as persisting with Polishness and spiritual bond with the mother, was submerged in multifarious and sensual European reality described with the aura of irony and grotesque.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2012, 2(5); 59-66
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język słoweński i język prekmurski – przykłady języków na styku kultur
The Slovenian and Prekmurian languages – examples of languages at a crossroads of cultures
Autorzy:
Stefan, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594128.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia rozwoju języka
język literacki
język słoweński
język prekmurski
history of language
literary language
Slovenian language
Prekmurian language
Opis:
Literacki język słoweński jest oficjalnym językiem obowiązującym w Słowenii oraz na terenach zamieszkanych przez mniejszość słoweńską. Od początku kształtowania się normy języka słoweńskiego cechują go mniejsze lub większe wpływy z języka niemieckiego. Język prekmurski rozwijał się równolegle z językiem słoweńskim od połowy XVIII wieku na terenie Prekmurja. Jest to najbardziej na wschód wysunięty obszar Republiki Słowenii, oddzielony od reszty terytorium słoweńskiego rzeką Murą i graniczący z trzema spośród czterech sąsiadów: Austrią, Chorwacją i Węgrami. Historia Prekmurców, w odróżnieniu od historii pozostałych Słoweńców, ponad tysiąc lat była związana z Węgrami. O literackim języku prekmurskim mówi się do 1919 roku, kiedy Prekmurje zostało włączone do ziem słoweńskich. Tradycja używania literackiego języka prekmurskiego pozostała żywa na terenie Porabja – obszaru zamieszkiwanego przez Słoweńców, ale znajdującego się obecnie na terenie Węgier. Celem artykułu jest krótkie przedstawienie historii języka prekmurskiego, powstałego na bazie dialektów prekmurskich, i ukazanie jego koegzystencji z literackim językiem słoweńskim, zwanym również w przeszłości centralnosłoweńskim. Aby ogląd ten był możliwy, przedstawiono szersze tło historyczne i odwołano się do procesu kształtowania się języka literackiego na ziemiach słoweńskich.
Literary Slovenian is the official language in Slovenia and in areas inhabited by Slovenian minorities. From the beginning of the shaping of the norm of the Slovenian language, it has been characterized by lesser or greater influences of German language. The Prekmurian language developed in parallel with the Slovenian language from the mid-18th century in Prekmurje, which is the most eastern area of the Republic of Slovenia, separated from the rest of the Slovenian territory by the Mura river and bordering three out of four neighbours: Austria, Croatia and Hungary. The history of the Prekmurs, unlike the history of the other Slovenians, was associated with Hungary for over a thousand years. The Prekmurian language was noted until 1919, when Prekmurje was incorporated into Slovenian lands. The tradition of using the literary Prekmurian language remained alive in Porabje, an area inhabited by Slovenians, but now located in Hungary. The aim of this paper is to briefly present the history of the Prekmurian language, based on Prekmurje dialects and to show its coexistence with the literary Slovenian language, also known as the central Slovenian language in the past. For this view to be sustained, it is necessary to outline the historical background and refer to the process of the shaping of the literary language in Slovenian lands.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 337-349
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Someone I’ve Been Watching for Awhile”. Selected linguistic and semantic problems in English and Spanish translations of Wisława Szymborska’s poem Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu
Autorzy:
Okła, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878571.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przekład literacki
innowacje frazeologiczne
negacja
Szymborska
Ktoś
kogo obserwuję od pewnego czasu
przekłady na język angielski i hiszpański
literary translation
phraseological innovations
negation
Someone I’ve Been Watching for Awhile
renditions into English and Spanish
Opis:
“Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu”. Wybrane problemy językowe i semantyczne w przekładach na język angielski i hiszpański wiersza Wisławy Szymborskiej Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu Celem artykułu jest zbadanie najważniejszych cech wiersza Wisławy Szymborskiej pt. Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu, które powinny zostać zachowane w przekładzie, a następnie przeanalizowanie, jak cechy te zostały oddane w przekładach na język angielski i hiszpański. Poprzez zestawienie i porównanie dwóch przekładów nie tylko z oryginałem, ale również ze sobą nawzajem autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, jakie strategie tłumaczeniowe zostały wykorzystane oraz czy podobne strategie mogą być wykorzystane w różnych językach. Ponadto artykuł stawia pytanie o to, w jakim stopniu użycie danej strategii jest uwarunkowane przez język docelowy, a w jakim zależy od decyzji tłumacza.
This paper aims at identifying the most important aspects of Wisława Szymborska’s poem Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu that should be preserved in the translation and then reflecting on how those aspects were rendered in the English and Spanish translations. By comparing and contrasting two translations not only with the original but also with each other the author attempts to answer the question what strategies are used and whether the similar translation strategies can be used in different languages. Furthermore, to what extent the use of a particular strategy is determined by the requirements of a target language or depends on the translator’s choice.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 149-165
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język sztuki Iwana Witoszyńskiego Kozak i ochotnyk – opis wybranych właściwości fonetycznych
Язык пьесы Ивана Витошинского Козак и охотник – характеристика фонетических особенностей
Autorzy:
Nowacka, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954180.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
„Ruska Trójca”
język literacki
język ludowy
Rusini-Ukraińcy
teatr
gwary
dialektyzm
narzecze południowo-zachodnie
“Russian Trinity”
literary language
people’s language
Russian-Ukrainians
theater
local dialects
dialecticism
southwestern dialect
Opis:
Целью настоящей статьи является характеристика языка западноукраинской пьесы из 1849 года Козак и охотник (Козак і охотник) Ивана Витошинского. На основании некоторых фонетических особенностей автор старался представить черты диалекта, на котором говорили герои произведения, а также сравнить их с другими украинскими диалектами и польским языком. Приведения в пьесе культурально-политическая действительность помогает понять роль народного языка в формовании литературного языка Галиции.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 7; 171-181
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Živaja starina” w programie etnolingwistyki historycznej Nikity Iljicza Tołstoja
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670934.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical ethnolinguistics
Slavic literary language
Old Slavic
linguistic geography
Moscow School of Ethnolinguistics
language and culture
ethnolinguistic dictionary
Polesie expedition
Nikita Ilyich Tolstoy
etnolingwistyka historyczna
słowiański język literacki
język starosłowiański
geografia lingwistyczna
moskiewska szkoła etnolingwistyczna
język i kultura
słownik etnolingwistyczny
ekspedycja poleska
Nikita Iljicz Tołstoj
Opis:
The article presents the figure of Nikita Ilyich Tolstoy, the founder of the Moscow School of Ethnolinguistics, a historical philologist, linguist, and ethnologist. Nikita Tolstoy researched in the history of Slavic cultures and languages, Slavic comparative linguistics, folk studies, ethnography, and mythology. In his approach, he jointly considered language and spiritual culture, the language of creative activity of a community, and the relationships between them. The article presents and discusses the main ideas of Tolstoy’s rich body of research.
W artykule prezentowana jest sylwetka Nikity Iljicza Tołstoja, twórcy moskiewskiej szkoły etnolingwistycznej, filologa-starożytnika i lingwisty-etnologa, który badał historię kultur słowiańskich i słowiańskich języków literackich, zajmował się słowiańskim językoznawstwem porównawczym, folklorystyką, etnografią i mitologią, widząc przy tym konieczność jednoczesnego rozpatrywania języka i kultury duchowej, języka i twórczości wspólnotowej, ich wzajemnych odniesień i różnych typów zależności. Przybliżane są podstawowe myśli z jego bogatej spuścizny.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 9-25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Русские библеизмы в европейском контекстe
Rosyjskie biblizmy w kontekście europejskim
Russian bibleisms in the European context
Autorzy:
Mokienko, Valery
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192173.pdf
Data publikacji:
2018-12-28
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
Библия
библеизм
адаптация библеизмов
христианской культурa
церковно-славянски язык
лекскикографической описание
литературний язык
Biblia
biblizmy
adaptacja biblizmów
kultura chrześcijańska
język cerkiewno-słowiański
język literacki
opis leksykograficzny
Bible
biblical quotations
adaptation of biblical phrases
Christian culture
Old Church Slavonic
literary language
lexicographical description
Opis:
В статье демонстрируется влияние Библии на формирование русского литературного языка. Этот процесс объединяет русский язык с литературными языками многих народов, приобщенных к христианской культуре. Рассматриваются библеизмы разного типа, имеющие соответствия в других европейских языках, в том числе славянских. При общности источника библеизмов в языках, находящихся под влиянием христианской культуры, и в русском языке обнаруживаются большие различия как в количестве, так и в качественном составе этих единиц. Специфичность адаптации библеизмов в русском языке проявляется в сочетании книжно-церковного и разговорного (навеянного во многом кальками с европейских языков) начал, значительно обогатившем фонд русских библеизмов. В статье рассматриваются примеры, иллюстрирующие европейский фон усвоения и активизации библеизмов в русском литературном языке. Обобщается и опыт их лекскикографического описания.
W artykule pokazany jest wpływ Biblii na kształtowanie się rosyjskiego języka literackiego. Proces ten łączy język rosyjski z językami literackimi wielu narodów pozostających pod wpływem kultury chrześcijańskiej. Omówione zostały biblizmy różnego typu, posiadające odpowiedniki w innych językach europejskich, w tym także słowiańskich. Mimo wspólności źródłowej biblizmów w językach będących pod wpływem kultury chrześcijańskiej język rosyjski wykazuje znaczne zróżnicowanie w strukturze tych jednostek zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Specyficzność adaptacji biblizmów w języku rosyjskim przejawia się w połączeniu pierwiastka książkowo-cerkiewnego i potocznego (głównie jako produktu kalk z języków europejskich), który znacznie wzbogacił zasób biblizmów rosyjskich. W artykule analizowane są przykłady ilustrujące europejskie tło przyswojenia i aktywizacji biblizmów w rosyjskim języku literackim. Ukazane są przykłady opisu leksykograficznego analizowanych jednostek.
The article demonstrates the influence of the Bible on the formation of the Russian literary language. This process unites the Russian language with the literary languages of many other nations who are attached to the Christian culture. The author analyzes bibleisms of different types that have correspondences in other European languages, including Slavic ones. With the common source of biblical texts in languages influenced by Christian culture, in Russian also great differences are found both in the number and in the qualitative composition of these units. The specificity of the adaptation of bibleisms in the Russian language is manifested in the combination of old-church and colloquial (inspired in many ways by tracing from European languages), which greatly enriched the fund of Russian bibleisms. The article examines examples illustrating the European background of the assimilation and activation of bibleisms in the Russian literary language. The experience of their lexicographical descriptions is also generalized.
Źródło:
Językoznawstwo; 2018, 12; 33-45
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"(In)distinct Languages": Revisiting the Dualism of Literal and Literary Meaning in Roman Jakobson and Donald Davidson
Języki (nie)odrębne. Jeszcze raz o dualizmie znaczeń, dosłownego i literackiego, u Romana Jakobsona i Donalda Davidsona
Autorzy:
Mijatović, Aleksandar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388031.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
literature
literary language
communication
literal meaning
Roman Jakobson
Donald Davidson
literatura
język literacki
komunikacja
znaczenie dosłowne
Opis:
The paper traces the relationship between the literal and literary language that is found in structuralism and analytic philosophy. The paper’s gist provides a comparative account of Roman Jakobson’s and Donald Davidson’s notions of poetic language and their relation to the general idea of language as it is given in their work. In reconsidering Jakobson’s and Davidson’s arguments, I propose abandoning the dualistic hypotheses of the oppositions between literal and non-literal language, and between literal and literary language. I contend that the notions of first and literal meanings are necessary for other types of interpretation. The dualistic hypothesis requires the cascade model, which displays a bottom-top transition across hierarchically arranged levels of meanings. Instead, I outline the multilayered structure of language with two thresholds: mimetic and semiotic. Therefore, the cascade model should be replaced with the palimpsest model of concurring, merging, and blending layers of meanings.
W artykule poddano analizie relacje między językiem dosłownym a językiem literackim, występujące w strukturalizmie i filozofii analitycznej. W rozważaniach istotna była konfrontacja koncepcji języka poetyckiego Romana Jakobsona i Donalda Davidsona oraz ich związku z ogólną ideą języka, jaką można znaleźć w ich pracach. Rozważając ponownie argumenty Jakobsona i Davidsona, autor proponuje porzucić dualistyczne hipotezy, zasadzające się na opozycji między językiem dosłownym a językiem niedosłownym oraz między językiem dosłownym a językiem literackim. Twierdzi, że pojęcia znaczenia pierwszego i dosłownego są niezbędne w innych typach interpretacji. Hipoteza dualistyczna wymaga modelu kaskadowego, który ukazuje przejście od dołu do góry przez hierarchicznie ułożone poziomy znaczeń. Zamiast tego autor zarysowuje wielowarstwową strukturę języka z dwoma poziomami: mimetycznym i semiotycznym i wskazuje na konieczność zastąpienia modelu kaskadowego palimpsestowym modelem współbieżności, łączenia i mieszania warstw znaczeniowych.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies