Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "język chorwacki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawie
    Author-provided keywords as the basis of bibliographical description in the iSybislaw bibliography
    Autorzy:
    Stanojević, Marek
    Kryżan-Stanojević, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966619.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    bibliographic description
    Croatian language
    “false friends”
    keywords
    linguistic terminology
    linguistics
    Polish language
    terms
    „fałszywi przyjaciele”
    język chorwacki
    język polski
    językoznawstwo
    opis bibliograficzny
    słowa kluczowe
    terminologia językoznawcza
    Opis:
    A bibliographer primarily relies on the abstract and keywords provided by the author of the original article. However the author-provided abstract and keywords are rarely sufficient. The bibliographer’s task is to ascertain that they correspond to the content of the article itself, as well as to find the closest equivalents in the language of the bibliography, Polish in our case. Additional confounding factors in determining the keywords corresponding most accurately to the submission in question include terminological inconsistencies within the works by certain authors, terminological inconsistencies within each of the languages as well as possible inconsistencies due to different theoretical backgrounds. This article deals with all of these issues on the basis of two pairs of examples. The first is the Polish term frazeologizm ‘idiom, phrase’ and the Croatian term frazem ‘idiom, phrase’. The second pair is the Polish term dialekt ‘dialect’ and the Croatian terms dijalekt/narječje ‘dialect/vernacular’. The complication inherent in the work of the bibliographer is due to, inter alia, the fact that the bibliographer’s strategy in prepairing the bibliographic description should enable the user to achieve the best possible effectiveness and efficiency in his/her search.
    Streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe podane przez autora w oryginalnym artykule są podstawą opracowania bibliograficznego, nie stanowią jednak wystarczającego źródła pracy bibliografa. Jego zadaniem jest przede wszystkim sprawdzenie, czy streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe odpowiadają treści samego artykułu. Kolejne zadanie polega na odnalezieniu w języku bibliografii (w naszym przypadku jest to język polski) najbliższych ekwiwalentów słów kluczowych. Czynniki utrudniające dobór odpowiednich słów kluczowych z istniejącej bazy to brak ujednolicenia terminologicznego w pracach niektórych autorów, zróżnicowanie terminologiczne między językami, a także różnice terminologiczne związane z różnymi teoriami lingwistycznymi. W niniejszym artykule rozpatrywane są wszystkie te problemy na podstawie dwu przykładów. Pierwszy z nich stanowi para: polski termin frazeologizm i chorwacki termin frazem. Drugi reprezentowany jest przez polski termin dialekt i chorwackie terminy dijalekt/narječje. Problemy w pracy bibliografa wiążą się z opracowywaniem przez niego opisu bibliograficznego, który powinien zapewnić użytkownikowi jak największą skuteczność wyszukiwania informacji.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 219-231
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ,,Mješavinu uspite”lub “mešavinu sipajte” – czy tłumaczenia i oddzielne instrukcje konsumenckie na obszarze byłego języka serbskochorwackiego są potrzebne? Analiza wybranych przykładów
    „Mješavinu uspite“ or „mešavinu sipatje“ — are translations and separate labels of food products really needed? The analyse of choosen examples
    Autorzy:
    Skrzeszewska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475589.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    język serbsko-chorwacki
    język bośniacki
    język chorwacki
    język czarnogórski
    język serbski
    Serbo-Croatian language
    Bosnian language
    Croatian language
    Montenegro language
    Serbian language
    Opis:
    Artykuł przedstawia i analizuje różnice językowe w obrębie obszaru byłej Jugosławii. Polityka językowa państw postjugosłowiańskich ma na celu udowodnienie różnic występujących pomiędzy językami tych państw, dlatego podjęte badania, na podstawie przykładu tłumaczenia z chorwackiego na serbski oraz etykiet produktów spożywczych, chcą udowodnić, że są one symboliczne. Cztery języki powstałe z języka serbsko-chorwackiego wciąż opierają się na nowosztokawskim dialekcie, stąd odmienności dostrzegalne są przede wszystkim na płaszczyźnie leksykalnej właściwej dla danego regionu, nie narodu. Wyniki analizy wybranych przykładów pokazują, że różnice te próbuje się sztucznie uwypuklić, ponieważ często zamieniane leksemy są właściwe dla obu języków, nie tylko dla jednego. Przy analizie zastosowano metodę komparatystyczną.
    This article shows and analyses the language differences in the region of former Yugoslavia. Language politics in the countries of former Yugoslavia is aimed to prove that differences really exist, that is why this research would like to show the fact that those differences are symbolical (example of translation from Croatian to Serbian and labels of food products). Four languages which came into being from Serbo–Croatian language family are still based on the New Shtokavian dialect and the differences are discernible only on lexical surface characteristic for region, not nation. The result of the analyses of those examples show that differences are artificially created because very often a word considered to be unique in one language exists in other languages too. During the analyses the comparative method was used.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2015, 29; 337-354
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zvuk u prijevodu. Onomatopeje u Tuwimovoj pjesmi Lokomotiva i njezinom hrvatskom prijevodu
    Sound in Translation. Onomatopoeia in Tuwim’s Poem Locomotive and Its Croatian Translation
    Dźwięk w przekładzie. Onomatopeje w wierszu Lokomotywa Juliana Tuwima i jego chorwackim przekładzie
    Autorzy:
    Pycia-Košćak, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487298.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    onomatopeja
    tłumaczenie
    Tuwim
    język polski
    język chorwacki
    prijevod
    poljski
    hrvatski
    onomatopoeia
    translation
    Polish
    Croatian
    Opis:
    W artykule przeprowadzono analizę wymagającego środka stylistycznego, jakim jest onomatopeja, w oryginalnym tekście - wierszu Lokomotywa Juliana Tuwima i w jego chorwackim przekładzie. Onomatopeje imitują dźwięki rzeczywistości pozajęzykowej, wykorzystując w tym celu specyfikę warstwy fonicznej danego języka, są zatem uwarunkowane kulturowo. W analizowanym tekście wyjściowym warstwa foniczna w dużej mierze uzupełnia warstwę semantyczną, jednak w przekładzie ta zależność jest wyraźnie ograniczona. Techniki translatorskie, w tym liczne kompensacje, w tłumaczonym wierszu nie oddają w pełni wrażeń akustycznych oryginalnego tekstu.
    This article analyzes the onomatopoeias in the poem Locomotive byJulian Tuwim and its translation into Croatian. Onomatopoeia is a figure of speech anda linguistic principle deeply rooted in the phonic layer of language and in its culture. Thesound organization of the text based on this phenomenon creates not only the formal level,but also the semantic level of the poem. Translating process structures of this type requiresnot only knowledge of the phonic features of language systems, but also poetic skills.
    Ovaj članak analizira onomatopeju, zahtjevnu stilsku figuru u izvornom tekstu, pjesmi Lokomotiva Juliana Tuwima i u hrvatskom prijevodu. Onomatopeje oponašaju zvukove izvanjezičke stvarnosti koristeći u tu svrhu specifičnost fonične razine određenog jezika, pa su one kulturološki uvjetovane. U analiziranom izvornom tekstu fonična razina uvelike nadopunjuje semantičku, međutim u prijevodu je taj odnos ograničen. Prijevodne tehnike, uključujući brojne kompenzacije, u prevedenoj pjesmi ne odražavaju u potpunosti akustične dojmove izvornog teksta.  
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2020, 10, 1; 191-206
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Javni natpisi i javne obavijesti kao sociokulturne i pragmatičke jedinice
    Zawiadomienia i informacje publiczne jako jednostki socjokulturowe i pragmatyczne
    Forms of public signs as sociocultural and pragmatic units
    Autorzy:
    Pintarić, Neda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475599.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    javni natpisi
    javne obavijesti
    sociolingvistika
    pragmatika
    kulturologija
    hrvatski jezik
    poljski jezik
    zawiadomienia publiczne
    informacje publiczne
    socjolingwistyka
    pragmatyka
    kulturologia
    język chorwacki
    język polski
    public signs
    sociolinguistics
    pragmatics
    culturology
    Croatian
    Polish
    Opis:
    Nakon određivanja definicije i termina javni natpis autorica provodi klasifikaciju verbalnih, neverbalnih i kombiniranih oblika javih natpisa i javnih obavijesti navodeći primjere u hrvatskoj i poljskoj sociokulturnoj zajednici. Predlaže se da se u javne natpise ubroje pisani jezični oblici, a da se ostali neverbalni i kombinirani oblici nazovu javnim obavijestima ili javnim informacijama. Brojni opisani oblici javnih natpisa razlikuju se po materijalnom ostvaraju: na metalu, papiru, platnu, u kamenu, na automobilima, zidovima, ljudima, na internetu. Kao tekstne vrste javni su natpisi minimalni komunikacijski žanrovi (savjeti, upozorenja, molbe, zahvale, naredbe, dopuštenja, želje i čestitke). Neverbalne javne obavijesti podijeljene su na vizualne, auditivne i kombinirane (opisuju se prometni znakovi realizirani bojom, svjetlosnim signalima, pozicijom, brojevima te ostale informacije izražene logotipom, ukrasima na tijelu, ljudima-spomenicima, gardom, maskama). Auditivne su javne obavijesti: sirene, crkvena zvona, razni oblici pucnjeva (grički top, počasni plotuni) te glazbeni znakovi (intoniranje himni, koračnice, limena glazba).
    Po sprecyzowaniu definicji oraz terminu zawiadomienie publiczne autorka przeprowadza klasyfikację werbalnych, niewerbalnych i kombinowanych form zawiadomień publicznych, przywołując przykłady zaczerpnięte z wspólnot społeczno-kulturowych chorwackiej i polskiej. Proponuje, by do zawiadomień publicznych zaliczyć językowe formy werbalne, natomiast pozostałe znaki niewerbalne i kombinowane nazwać informacjami publicznymi. Liczne opisane formy zawiadomień publicznych różnią się sposobem przedstawienia: na metalu, papierze, płótnie, w kamieniu, na samochodach, murach, ludziach, w Internecie. Jako formy tekstowe napisy publiczne są minimalnymi gatunkami komunikacyjnymi (porady, ostrzeżenia, prośby, podziękowania, polecenia, zezwolenia, życzenia). Niewerbalne informacje publiczne funkcjonujące w przestrzeni publicznej dzielą się na audytywne i kombinowane (opisane zostały znaki drogowe oddziałujące kolorem, poprzez sygnały świetlne, usytuowanie, znaki numeryczne oraz pozostałe informacje wyrażone logotypem, ozdobami na ciele, formy pomników przestawiających ludzi, osłony, maski). Audytywne znaki publiczne: syreny, alarmy, dzwony kościelne, różne formy wystrzałów (działo z Griča, salwy honorowe) oraz znaki muzyczne (intonacje hymnów, marsze, orkiestry dęte).
    The author has described and classyfied in a lapidary way verbal, nonverbal and combined forms of public signs such as sign boards, graffiti, epigraphs on metal, paper, cloth, stone, walls, cars, men and Internet. These signs could be named as minimal communicative genres, such as: advise, warning, demand, regulation, thanksgiving, wishes, greetings. Nonverbal public signs are all kinds of traffic signs which can be formed by color, ligtening, position, numbers, logotypes, tattooings, alive monuments, guard, masks and uniforms. Auditive signs are represented by sirens, alarms, church-bells, various forms of shooting (Zagreb’s cannon at noon, gunsalute) and musical signs (national anthems, millitary, funeral and wedding marches, brassbands).
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 67-92
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz sprawiedliwości w języku chorwackim
    Autorzy:
    Kapetanović, Amir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34605956.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    justice
    pravda
    Croatian
    cultural concept
    ethnolinguistics
    sprawiedliwość
    język chorwacki
    językowy obraz świata
    etnolingwistyka
    Opis:
    This paper analyses the linguistic concept of justice (pravda) in Croatian according to the methodology of the Lublin Ethnolinguistic School. Recent monolingual dictionaries of Croatian typically list only one meaning of the lexeme pravda and lexicographic definitions focus on the social aspect of the term. The paper also analyses the relationship of this lexeme with others (synonyms, antonyms) and lists phrases and sayings related to pravda. An analysis of  a corpus of Croatian texts (of the last 150 years) and the results of  a survey (100 respondents) point to weaknesses in lexicographic definitions of the lexeme pravda, as well as to the complexity of the concept of pravda in Croatian. According to the results of the survey, the most important characteristics of pravda are equality and acting on merit, followed by the ethical aspect (respect, morality, truth) and the psychological aspect (satisfaction/happiness, freedom, conscience).
    W pracy dokonano analizy językowego obrazu (konceptu) sprawiedliwości (chorw. pravda)  w języku chorwackim  z wykorzystaniem metodologii lubelskiej szkoły etnolingwistycznej.  W nowszych jednojęzycznych słownikach języka chorwackiego zwykle podaje się tylko jedno znaczenie leksemu pravda, jego definicje leksykograficzne zawężone są do aspektu społecznego. Analizie poddano także relacje wspomnianego wyrazu  z innymi leksemami (synonimy, antonimy), przytoczone zostały frazemy  i przysłowia,  w których występuje. Analiza korpusu chorwackich tekstów (powstałych na przestrzeni ostatnich 150 lat) oraz badanie ankietowe przeprowadzone wśród 100 respondentów ujawniły pewne luki  w słownikowych definicjach leksemu pravda  i pokazały złożoność konceptu sprawiedliwość  w języku chorwackim.  W świetle wyników badań ankietowych najważniejszymi cechami sprawiedliwości są równość (równoprawność) oraz traktowanie według zasług, następnie pojawiają się cechy związane  z aspektem etycznym (poszanowanie prawa/norm, moralność, prawda)  i psychologicznym (satysfakcja/szczęście, wolność, sumienie).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 101-108
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcje kształcenia językowego wpisane w chorwacki odpowiednik podstawy programowej nauczania języka ojczystego
    Autorzy:
    Jastrzębska-Golonka, Danuta
    Rypel, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783043.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    chorwacki system edukacji
    podstawa programowa
    przedmiot nauczania „język chorwacki”
    edukacja językowa
    Opis:
    Artykuł przedstawia koncepcję chorwackiego curriculum narodowego (odpowiednika polskiej podstawy programowej), którego celem jest uspójnienie nauczania wszystkich przedmiotów na kolejnych etapach kształcenia – od wychowania przedszkolnego po nauczanie akademickie. Autorki omawiają sposób opracowania dokumentu oraz przyjęte w nim reguły porządkujące treści nauczania. Szczególną uwagę zwracają na interesującą koncepcję jednolitego ustrukturyzowania treści przedmiotu: „język chorwacki”. Prezentując tę koncepcję, koncentrują się na edukacji językowej uznawanej przez twórców curriculum za podstawę nauczania nie tylko języka ojczystego, ale również innych przedmiotów. Zgodnie z tym założeniem wybór treści edukacyjnych przedmiotu, ustalanie celów i efektów kształcenia opiera się na podejściu komunikacyjno-kognitywnym i funkcjonalnym nauczaniu gramatyki.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2017, 8, 227; 61-77
    2082-0909
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jezička stvarnost u Bosni i Hercegovini
    Sytuacja językowa w Bośni i Hercegowinie
    Linguistic Reality of Bosnia-Herzegovina
    Autorzy:
    Halilović, Senahid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475633.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    Bosna i Hercegovina
    bosanska varijanta
    bosanski jezik
    hrvatski jezik
    srpski jezik
    srpskohrvatski jezik
    Bośnia i Hercegowina
    wariant bośniacki
    język bośniacki
    język chorwacki
    język serbski
    język serbsko-chorwacki
    Bosnia-Herzegovina
    Bosnian variant
    Bosnian language
    Croatian language
    Serbian language
    Serbo-Croatian language
    Opis:
    Posljednja decenija XX stoljeća donijela je zanimljive promjene oko jezika i u jeziku u Bosni i Hercegovini i susjednim državama. Naročitu pažnju (socio)lingvista pobudila je bosanskohercegovačka jezička stvarnost. Većina autora slaže se u tome da je sociolingvistička situacija u Bosni i Hercegovini iznimno složena. Međutim, ona je jednostavna. Poslije kratkog osvrta na stanje koje je prethodilo samostalnosti Republike Bosne i Hercegovine (aprila 1992) u radu su navedeni glavni problemi koji opterećuju današnju bosanskohercegovačku jezičku situaciju.
    In the last decade of the 20th century in both Bosnia-Herzegovina and its neighbouring countries some interesting changes occured in their languistic situation and the language itself. The linguistic reality of Bosnia-Herzegovina became a subject of particular interest of (socio)linguists. Most authors have agreed that the sociolinguistic status of Bosnia-Herzegovina is extremely complex. However, it is simple. After a brief introduction on the circumstances prior to Bosnia-Herzegovina gaining its independence in April 1992, the paper focuses on key concerns present in the contemporary linguistic reality of Bosnia-Herzegovina.
    Ostatnia dekada XX wieku przyniosła interesujące zmiany zarówno w kwestii języka, jak i w samym języku Bośni i Hercegowiny oraz państw sąsiadujących. (Socjo)lingwiści szczególną uwagę poświęcili językowej sytuacji bośniacko-hercegowińskiej. Większość autorów zgadza się co do tego, że z punktu widzenia socjolingwistycznego sytuacja w Bośni i Hercegowinie jest niezwykle złożona. W rzeczywistości — jest ona prosta. W niniejszym szkicu w pierwszej kolejności analizuje się sytuację sprzed ogłoszenia niepodległości Republiki Bośni i Hercegowiny (kwiecień 1992), a następnie przedstawia się główne problemy, które ciążą na współczesności.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 121-135
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Nie)obecność partykuły pytajnej da li w języku chorwackim
    The (non)existence of the interrogative particle da li in the Croatian language
    Autorzy:
    Fałowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594133.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    chorwacki język standardowy
    partykuła pytajna
    puryzm językowy
    korpusy językowe
    standard Croatian language
    interrogative particle
    linguistic purism
    online corpora
    Opis:
    Rozpad języka serbsko-chorwackiego, a w rezultacie powstanie współczesnego języka chorwackiego, oznaczało nasilenie purystycznej polityki językowej w Chorwacji, mającej za zadanie usunięcie licznych elementów językowych uznanych arbitralnie za serbskie. Głównym celem artykułu jest zbadanie obecności jednej z takich form – partykuły pytajnej da li – w chorwackich opracowaniach normatywnych po 1990 roku, popularnych poradnikach językowych, opracowaniach naukowych oraz korpusach narodowych języka chorwackiego. Dzięki temu będzie można odpowiedzieć na pytanie, czy wysuwane przez większość chorwackich normatywistów tezy dotyczące tej konstrukcji mają racjonalne uzasadnienie.
    The formation of the modern Croatian language as a result of the disintegration of Serbo-Croatian was strongly connected with Croatia’s intense puristic language policy. The task was to eliminate those numerous linguistic features arbitrarily recognized as Serbianisms. The main purpose of the present publication is to investigate the existence of one such form – the interrogative particle da li in normative Croatian publications after 1990, popular language guides, academic papers and the national corpora of the Croatian language. This allows us to answer the question whether theses regarding this construction put forward by Croatian normativists have any rational justification.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 61-73
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Does the Presuppositional Imperfective Exist in Russian (and Slavic)?
    Czy w języku rosyjskim (i słowiańszczyźnie) istnieje imperfektyw presupozycyjny?
    Autorzy:
    Dickey, Stephen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33315737.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Russian language
    Czech language
    Croatian language
    verbal aspect
    imperfective statements of fact
    język rosyjski
    język czeski
    język chorwacki
    aspekt czasownikowy
    imperfektywne stwierdzenie faktu
    Opis:
    This paper discusses data which are problematic for the hypothesis that the presupposition that an action has taken place directly motivates the use of the imperfective aspect in statements of fact in Russian, and by extension in other Slavic languages. It argues that while imperfective statements of fact occur in presuppositional contexts, such usage is instead motivated by particular semantic elements/discourse effects, such as the construal of a situation as an aterminative process or as repeatable, construals which also motivate non-presuppositional imperfective statements of fact. Similarly, it discusses cases of presuppositional perfective usage, which are likewise triggered by semantic elements that have been independently motivated for non-presuppositional perfective usage. It is further suggested that presuppositional imperfectives can be explained as cases in which the speaker ignores the original causal chain of an action and mentions the event with some orthogonal purposes in mind. In contrast, the perfective tracks the event in its originally intended causal chain. Lastly, it presents data indicating that presuppositional imperfectives in Czech and Croatian reflect the construal of an action as a process.  
    W artykule omówiono dane, które są problematyczne z punktu widzenia hipotezy, że presupozycja, iż działanie miało miejsce, bezpośrednio motywuje użycie aspektu niedokonanego w stwierdzeniach faktu w języku rosyjskim, a tym samym w innych językach słowiańskich. Autor argumentuje, że imperfektywne stwierdzenia faktu występują w kontekstach presupozycyjnych, a takie użycie jest motywowane przez określone elementy semantyczne / efekty dyskursu, takie jak interpretacja sytuacji jako procesu aterminatywnego lub powtarzalnego, co również motywuje niepresupozycyjne imperfektywne stwierdzenia faktu. Omówione zostały ponadto przypadki presupozycyjnego użycia perfektywnego, które także są wywoływane przez elementy semantyczne, które zostały niezależnie umotywowane dla użycia niepresupozycyjnego perfektywnego. Zasugerowano, że presupozycyjne imperfektywa można wyjaśnić jako przypadki, w których nadawca komunikatu ignoruje pierwotny łańcuch przyczynowy czynności i wspomina o zdarzeniu, mając na uwadze pewne niezależne cele. W przeciwieństwie do tego, perfektyw sytuuje akcję w jej pierwotnie zamierzonym łańcuchu przyczynowym. W zakończeniu przedstawiono dane wskazujące na fakt, iż imperfektywa presupozycyjne w języku czeskim i chorwackim odzwierciedlają rozumienie akcji jako procesu.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pisarz i jego język. Przypadek Iva Andricia
    The writer and his language. The case of Ivo Andrić
    Autorzy:
    Darasz, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459487.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Ivo Andrić
    język serbsko-chorwacki
    jugoslawizm
    etnonacjonalizm
    konstrukcja tożsamości
    Serbo-Croatian language
    yugoslavism
    ethnic nationalism
    construction of identity
    Opis:
    A complex biography of Ivo Andrić (1892–1975) was shaped in a wide net of identity references: ethnocultural, religious, political, and linguistic. He was born to a Croatian Catholic family in Bosnia, he was a convinced supporter of Yugoslavism and a writer of the language defined as Croato-Serbian / Serbo-Croatian diasystem. In the period of his links with the cultural environment of Zagreb (1912–1919), he was writing according to the Croatian standard, later basically, in Serbian, but using environmental and stylistic diversity of the diasystem in order to stress its cognitive and artistic potential. Currently, when four national language standards are developing on the basis of the diasystem: Serbian, Croatian, Bosnian and Montenegrin, reading Andrić in accordance with post-Yugoslav linguistic ideas, that is with the awareness and conviction about the „break-up” of the Serbo-Croatian language, would necessarily lead to an absurd conclusion that the writer created his works using the content of various languages. Literary heritage of the great writer of Serbo-Croatian language, which remains a sociocultural fact, has been used not only by Serbian culture and language, but also by global culture – thanks to translations of the works of this Nobel laureate into numerous world languages.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 51-60
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze studiów etymologicznych nad ludowym słownictwem chorwackim
    Etymological studies on Croatian folk vocabulary
    Autorzy:
    Boryś, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375720.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Croatian language
    Chakavian dialect
    Kajkavian dialect
    Shtokavian dialect
    Croatian etymology
    South Slavic etymology
    język chorwacki
    dialekt czakawski
    dialekt kajkawski
    dialekt sztokawski
    języki południowosłowiańskie
    etymologia chorwacka
    etymologia południowosłowiańska
    Opis:
    W artykule rozpatrzono etymologie 8 gwarowych leksemów (wraz z wariantami i derywatami) z trzech dialektów języka chorwackiego: drlo i drlog ‘nieporządek, bałagan, porozrzucane stare przedmioty’, krtog ‘legowisko zwierzęcia; nieporządek, śmietnisko’, madvina (medvina) ‘legowisko dzikiego zwierzęcia’, mlađ / mlaj ‘osad mulisty, muł’, sporak / sporǝk ‘wzniesienie, pagórek, zbocze’, tušek ‘puste ziarno; niedorozwinięty kaczan kukurydzy’, zavet i zavetje ‘miejsce osłonięte od wiatru, zacisze’, žužnja ‘rzemienne sznurowadło; sznurek, tasiemka; wstążka; pasek’.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 3-23
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bocian biały jako okaz językowy, czyli polsko-chorwackie wędrówki lingwistyczne
    The White Stork as a Linguistic Specimen, or Croatian-Polish Linguistic Wanderings
    Autorzy:
    Baer, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44918969.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    okaz językowy
    definicja
    językowy obraz świata
    język polski
    język chorwacki
    bocian biały
    linguistic specimen
    definition
    linguistic image of the world
    Polish language
    Croatian language
    white stork
    Opis:
    The analysis, presented in the article aims to present the white stork as a linguistic specimen, i.e. biological species as perceived through the prism of linguistic realisations, in this instance – in the Polish and Croatian languages. The linguistic specimen is closely connected with the linguistic picture of the world; however, in the chain that is the process of acquiring information by human beings of their surrounding reality, the specimen is an earlier link. The basics of definition of the linguistic specimen are linked to biological features that are extralinguistic, while in the linguistic picture of the world designations are linguistically and culturally transformed. The linguistic specimen can therefore be a more objective tool for describing linguistic reality in a more conscious fashion.
    W artykule została zaprezentowana nowatorska koncepcja wprowadzająca pojęcie okazu językowego, czyli gatunku biologicznego, zjawiska przyrodniczego, fizycznego, chemicznego widzianego przez pryzmat realizacji językowych. Jako podstawę analizy przyjęto języki polski i chorwacki, a definicja okazu językowego została zaprezentowana na podstawie bardzo popularnego w Europie gatunku ptaka, jakim jest bocian biały (łac. Ciconia ciconia). Proponowane pojęcie jest ściśle powiązane z językowym obrazem świata, jednak może stanowić wobec niego wcześniejsze ogniwo w procesie pozyskiwania przez człowieka informacji przetwarzanych później w interpretacje językowe i kulturowe. Okaz językowy ma swoje źródło bezpośrednio w cechach desygnatu, ponieważ by go zdefiniować, korzysta z informacji pozajęzykowych.
    Źródło:
    Adeptus; 2021, 17
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Synthetism and Analytism of Linguistic Units in Croatian-Polish Comparative Approach on the Example of Croatian “Sudjelovati” and Polish “Take Part”, “Participate” (“Brać/Wziąć Udział”, “Uczestniczyć”)
    Syntetyzm i analityzm jednostek języka w ujęciu porównawczym chorwacko-polskim na przykładzie chorw. <i>sudjelovati</i> i pol. </i>brać/wziąć udział, uczestniczyć<i>
    Autorzy:
    Baer, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33309620.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    analytism
    synthetism
    collocations
    verbs
    Croatian language
    Polish language
    analityzm
    syntetyzm
    kolokacje
    czasowniki
    język chorwacki
    język polski
    Opis:
    The main aim of this paper is Croatian-Polish comparative analysis of analytical and syncretic units of language, which are semantic, inter-linguistic equivalents, on the example of Croatian verb sudjelovati and its Polish counterpart in the form of collocation brać/wziąć udział and the synonymous verb uczestniczyć. The semantic analysis was carried out in accordance with dictionary definitions for aforementioned linguistic units, and then they were compared with linguistic uses in the form of sentences excerpted from national Croatian and Polish corps. The analysis was supplemented with analytical and synthetic research of linguistic units and their inter-linguistic semantic and structural equivalence in administrative style on the basis of parallel Croatian-Polish textual corps of legal acts obtained from the base EurLex. The analysis showed that a meaning, however, is more important than a formal structure of linguistic unit, because, regardless of whether for example in Polish language, there was collocation or synthetic verb in a sentence, transferred content was convergent, in reference to inter-linguistic equivalence, with Croatian language. Discrepancies in translation, seen on the basis of parallel corps, resulted from syntax changes which were introduced in analysed texts by translators of EU law in Croatia and Poland. This analysis may be useful from the point of view of glottodidactics and translation.  
    Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza chorwacko-polska analitycznych i syntetycznych jednostek języka będących semantycznymi ekwiwalentami międzyjęzykowymi na przykładzie chorwackiego czasownika sudjelovati i jego polskiego odpowiednika w postaci kolokacji brać/wziąć udział i synonimicznego czasownika uczestniczyć. Analiza semantyczna została przeprowadzona w oparciu o definicje słownikowe dla wskazanych jednostek języka, a następnie jej wyniki porównane z uzusem językowym w postaci zdań wyekscerpowanych z korpusów narodowych chorwackiego i polskiego. Analiza została uzupełniona o badanie analityczności i syntetyczności jednostek językowych oraz ich międzyjęzykowej ekwiwalencji semantycznej i strukturalnej w stylu administracyjnym na podstawie korpusu równoległego chorwacko-polskiego tekstów aktów prawnych pozyskanych z bazy Eur-Lex. Zostało wykazane, że od struktury formalnej jednostki języka ważniejsze jest znaczenie, gdyż niezależnie od tego, czy np. dla języka polskiego w zdaniu występowała kolokacja, czy czasownik syntetyczny, przekazana treść była zbieżna, również w odniesieniu do ekwiwalencji międzyjęzykowej z językiem chorwackim. Rozbieżności w przekładzie uwidocznione na podstawie korpusu równoległego wynikały ze zmian składniowych wprowadzanych do analizowanych tekstów przez tłumaczy prawa unijnego w Chorwacji i w Polsce.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies