Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "język Biblii" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
O kilku zagadnieniach związanych z językiem Biblii
On Several Questions Connected with the Language of the Bible
Autorzy:
Kułak, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127786.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Biblia
język Biblii
przekład
the Bible
the language of the Bible
translation
Opis:
The paper seeks to present and verify several questions dealing with the linguistic problems of the contemporary translations of the Bible. Translators usually speak about these questions. They have many times been mentioned in linguistic studies, especially those about the religious language, which can be reduced to the following points: setting in opposition faithfulness of the text and its comprehensibility, faithful translation to interpretation, concern about the beauty of the language, the need for the “protection” of theology or non-linguistic specificity of the text at the cost of its communicativeness. The paper draws on to the well-known and accepted canons of translation (R. Ingarden's conception; Polish biblical theologians and translators of the Bible). From the linguistic point of view, the most interesting is translators' attitude toward the language of the present times. Conclusions: a) One should distinguish between faithfulness in the philological sense and faithfulness in the religious sense. Referring to the tradition of translation in accord with the doctrine and teaching of the Church is justified, whereas referring to the linguistic tradition is in contradiction with the postulate to update the Bible.b) It is difficult to explain the expression “the beauty of the language.” Usually, it is understood as reference to Wujek's language. One can say that it is a particular kind of the interpretation of the text.c) In the remarks about the language the distance towards the language of the present times is often signalled very clearly. One can even claim that it is synonymous to the colloquial language understood as a careless language. The question remains open what the contemporary language means. This is, however, a question of deliberate conception of the translation of the Bible.d) Attempts to go beyond the frameworks defined by translator's tradition are made, and that means that it is possible to translate the Bible into the contemporary Polish language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 229-238
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe strategie i dyskusje dotyczące współczesnych macedońskich przekładów Biblii oraz tekstow liturgicznych
Autorzy:
Stamatoski, Zdravko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167879.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
przekłady Biblii
język cerkiewnosłowiański
język macedoński
Macedońska Cerkiew
przekłady tekstów liturgicznych
Translations of the Bible
Church Slavonic
Macedonian Language
Macedonian Orthodox Church
Translation of the Liturgical Texts
Opis:
Macedonians are completely satisfied with the present form of their liturgical texts as far as their language is concerned, though at the same time they feel a constant need to prove their national and spiritual identity. For a long time Church Slavonic in its Russian version was used as the liturgical language, but in 1920s the contemporary language started taking gradually its place, the process growing stronger after the state acquired independence in 1991. First translations of biblical and liturgical texts into the contemporary language appeared after 1945, for example the four Gospels were translated from Church Slavonic by the archbishop of Ochrid and Macedonia, Gabriel II and printed in 1952. The first complete translation of the Bible into the contemporary Macedonian was edited in 1990, though it is strongly felt, especially in the circle of academic lecturers and translators of the liturgical texts, that the Bible should be translated from its original languages, which the lack of specialists in the domain makes difficult. The need to work out the Macedonian language, especially its liturgical version – free of Turkish and somewhat Greek influence - and the Macedonian liturgical music and singing rises many discussions, also among the Church hierarchy, professors of theology and musicologists both in the country as well as in the diaspora all over the world.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2012, Język naszej modlitwy- dawniej i dziś, 3; 159-169
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BIBLIJNE NOMINA PROPRIA W ASPEKCIE HISTORYCZNO-PORÓWNAWCZYM (NA MATERIALE BIBLII JAKUBA WUJKA I BIBLII GDAŃSKIEJ)
BIBLICAL PROPER NAMES IN TERMS OF HISTORICAL-COMPARATIVE (ON THE MATERIAL OF THE BIBLE OF JAKUB WUJEK AND THE BIBLE OF GDAŃSK)
Autorzy:
SZUREK, MARZENA MARIA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971632.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwa własna
leksyka biblijna
polszczyzna biblijna
przekład Biblii,
Biblia Wujka
Biblia gdańska
język religijny
proper noun
biblical lexis
Polish biblical language
translation of the Bible
the Bible of Jakub Wujek
the Bible of Gdańsk
religious language
Opis:
The article draws attention to those aspects of language which show the individual nature of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk. These bibles are actually two different works of this translation, with different confessional affiliations. Moreover, the article represents an attempt to analyze and classify the few places of parallel text in which the lexical differences are present. At the beginning, the author looks for these differences in the proper nouns which determine the names of God in the Old Testament, and in the names which characterize Jesus. The selected biblical place names are analyzed in the last part of the article. The research material was taken from the texts of the first editions of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk.
Źródło:
Onomastica; 2015, 59; 321-339
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Como hablar de Dios hoy desde el lenguaje bíblico
Talking about God with the help of the Bible language
Mówić o Bogu w oparciu o język Biblii
Parlare di Dio a partire dall lingaggio biblico
Autorzy:
Simian-Yofre, Horatio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/503286.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
hablar de Dios hoy
lenguaje bíblico
Dios desde la Biblia
el libro de Job
la justicia divina
talk about God today
biblical language
the Bible about God
book of Job
God’s justice
parlare di Dio oggi
linguaggio biblico
la Bibbia su Dio
Libro di Giobbe
giustizia di Dio
mówić o Bogu dzisiaj
język Biblii
Biblia o Bogu
Księga Hioba
Boża sprawiedliwość
Opis:
This article is a re-edited text of the conference which was presented by the author. It discusses the problem of God’s justice in relation to an individual on the example of the Book of Job. The first part of the article starts with the question how difficult or even insignificant is to talk about God based on the Bible. The second part tries to demonstrate on the basis of the Book of Job in what way and how much great biblical texts have to offer both to believers and unbelievers.
Il presente articolo è una rielaborazione di una conferenza tenuta dall’autore. Il suo argomento è la questione della giustizia divina in contrapposizione alla situazione concreta dell’essere umano, prendendo come modello il testo del libro di Giobbe. Una prima parte si rivolge alla domanda, come mai sia diventato difficile e forse irrilevante parlare di Dio a partire della Bibbia. La seconda parte cerca di mostrare, a partire di una riflessione sul libro di Giobbe, in quale modo i grandi testi biblici abbiano ancora molto da dire ai credenti e ai non credenti.
Niniejszy artykuł jest przepracowanym na nowo tekstem konferencji wygłoszonej przez autora. Porusza problem Bożej sprawiedliwości w odniesieniu do konkretnej sytuacji istoty ludzkiej, biorąc za przykład tekst Księgi Hioba. Pierwsza część artykułu wychodzi od pytania, jak trudne, a może nawet nieznaczące, stało się mówienie o Bogu oparte na Biblii. Druga część artykułu, z kolei, stara się ukazać na podstawie Księgi Hioba, w jaki sposób i jak niemało wielkie teksty biblijne mają jeszcze do powiedzenia wierzącym i niewierzącym.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 1; 183-200
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesny i późny biblijny język hebrajski: o możliwościach chronologicznego wyjaśniania różnic językowych w Biblii Hebrajskiej
Early and Late Biblical Hebrew: About Chronological Interpretation of Linguistic Differences in the Hebrew Bible
Autorzy:
Slawik, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494395.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
biblijny język hebrajski
wczesny (klasyczny/standardowy) i późny biblijny język hebrajski
model chronologiczny
krytyka tekstu
krytyka literacka
datowanie tekstów Biblii Hebrajskiej
socjolingwistyka historyczna
analiza wariantów językowych
Biblical Hebrew
Early (Classical/Standard) Biblical Hebrew and Late Biblical Hebrew
periodization of language
textual criticism
literary criticism
dating of the Hebrew Bible texts
historical sociolinguistic
variationist analysis
Opis:
Artykuł przedstawia dyskusję dotyczą chronologicznego interpretowania różnic językowych w biblijnym języku hebrajskim. Pomimo rozpowszechnionego posługiwania się klasyfikacją wczesny/klasyczny/standardowy i późny biblijny język hebrajski, model chronologiczny zawiera trudne do pokonania trudności, przede wszystkim ze względu na stan źródeł (dominacja średniowiecznego TM, złożoność literacka i trudności tekstowokrytyczne, problematyczne datowanie). Coraz częściej postuluje się stosowanie metodologii historycznej socjolingwistyki (analiza wariacji językowych) w badaniach nad starożytnym językiem hebrajskim. Konieczne są interdyscyplinarne badania, które mogłyby łączyć ze sobą rezultaty badań biblistycznych (krytyka tekstu i krytyka literacka) z analizami socjolingwistycznymi. Na chwilę obecną wspieranie datowania tekstów biblijnych na podstawie cech językowych jawi się jako bardzo wątpliwe.
The contribution shows a dispute over periodization of Biblical Hebrew. A strong conviction of development from Early/Classical/Standard Biblical Hebrew to Late Biblical Hebrew still dominates in spite of problems, which were presented in many studies. Difficulties of the conventional periodization derive from source conditions: priority of the medieval MT, which calls for textual and literary criticism, questionable dating of biblical books and texts. In the last decades there were presented important studies in historical linguistics of Biblical Hebrew (variationist analysis) but there is still a need for collaboration between biblical studies (literary and textual criticism) and historical linguistics. For now the linguistic dating of biblical writings seems to be very doubtful.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 4; 497-522
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marina Paszuk, Białoruskie przekłady Pisma Świętego w latach 1926-2013. Studium historyczno-porównawcze (Mińsk: Wydawnictwo «Pro Christo» 2017)
Autorzy:
Kuśmirek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044598.pdf
Data publikacji:
2018-11-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
przekłady Biblii
białoruski język
Bible translations
Byelorussian language
Opis:
Recenzja książki:  Marina Paszuk, Białoruskie przekłady Pisma Świętego w latach 1926-2013. Studium historyczno-porównawcze (Mińsk: Wydawnictwo «Pro Christo» 2017). Ss. 412. ISBN 978-985-7074-60-0.
Book review: Marina Paszuk, Białoruskie przekłady Pisma Świętego w latach 1926-2013. Studium historyczno-porównawcze (Mińsk: Wydawnictwo «Pro Christo» 2017). Ss. 412. ISBN 978-985-7074-60-0.
Źródło:
Verbum Vitae; 2018, 34; 519-522
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka żydowska w Biblii księdza Jakuba Wujka z 1599 roku
The Jewish Issues in Wujek’s Bible 1599
Autorzy:
Pietkiewicz, Rajmund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048779.pdf
Data publikacji:
2019-05-22
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
biblia wujka
żydzi
przekłady biblii na język polski
renesans
wujek’s bible
jews
bible translations into polish
renaissance
Opis:
Autor na podstawie studium tekstów komentarzy i wstępów do Biblii Wujka z 1599 roku wydobywa zawartą w nich wiedzę na temat Żydów i ich języka oraz kreśli obecny w tych tekstach obraz Żydów i ich zwyczajów. Wskazuje na źródła przekazywanych w Biblii Wujka informacji, ocenia je w kontekście sytuacji religijnej w renesansowej Rzeczypospolitej oraz podejmuje próbę określenia zakresu i siły ich oddziaływania na czytelników.
The author, on the basis of the study of the commentaries and prefaces to Wujek’s Bible of 1599, depicts the image of the Jews, their language and their customs as it was presented by Jakub Wujek and his contemporaneous fellow Jesuits. The author refers to the sources of the information contained in Wujek’s Bible, evaluates it in the context of the religious situation in the Renaissance Polish-Lithuanian Commonwealth and attempts at establishing the realm and power of the influence it had on readers.
Źródło:
The Biblical Annals; 2020, 10, 2; 279-302
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zależności językowe między trzema edycjami Księgi Tobiasza z pierwszej połowy XVI wieku (zjawiska leksykalne i składniowe)
Linguistic interdependence between three editions of the Book of Tobit from the first half of the 16th century (lexical and syntactic phenomena)
Autorzy:
Lenartowicz-Zagrodna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590882.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
polszczyzna XVI wieku
wczesnorenesansowe przekłady Biblii na język polski
Księga Tobiasza
Opis:
Mimo licznych badań językoznawczych prowadzonych nad dawnymi przekładami całej Biblii lub jej pojedynczych ksiąg nadal nie mamy pełnej wiedzy o zależnościach między nimi. Jedną z ksiąg, która do tej pory nie doczekała się językowych analiz, jest wydany po raz pierwszy przez Macieja Ostrogórskiego w 1539 roku Tobiasz patriarcha Starego Zakonu z łacińskiego języka na polski nowo a pilnie przełożony anonimowego autora. Przekład ukazał się ponownie w oficynie Heleny Unglerowej w roku 1540 oraz u Marka Szarfenberga w 1545 roku. Trzy edycje, choć bardzo do siebie zbliżone, nie są jednakowe. Celem opracowania było zbadanie, w jakiej relacji pozostają względem siebie trzy wczesnorenesansowe druki tej księgi biblijnej. Analiza materiału wykazała, że o ile edycje druga i trzecia stanowią ciągłość wydawniczą (redaktor edycji trzeciej pracował na wydaniu Unglerowej), o tyle pierwsza i druga powstały niezależnie od siebie. Stąd należy wnosić, że istniał jakiś wcześniejszy, być może piętnastowieczny, rękopis, który w drukarniach Ostrogórskiego oraz Unglerowej przeszedł odrębny proces obróbki językowej.
In spite of numerous linguistic research into ancient translations of the Bible (in its entirety or its particular parts), there is still lack of full knowledge of the interdependence between its components. One of the Biblical components, which so far has not been linguistically analysed, is Tobiasz patriarcha Starego Zakonu złacińskiego języka na polski nowo apilnie przełożony[translation of the Book of Tobit into Polish], by an anonymous author, for the first time edited by Maciej Ostrogórski in 1539. That translation was published again by Helena Unglerowa in 1540 and in 1545 by Marek Szarfenberg. These three editions, although very similar, are not identical. The article was expected to answer the question what kind of relation links the three editions. The analysis has revealed that editions number two and three are an editorial continuity (the edi-tor of the third edition used the Unglerowa edition), whereas editions number one and two were published independently. Hence, it is justified to assume that there was an earlier – maybe 15thcentury – manuscript, which must have underwent aseparate process of linguistic treatment in the printing houses of Ostrogórski and Unglerowa.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2019, 18; 191-204
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblia Ekumeniczna w języku polskim na tle wybranych ekumenicznych projektów przekładowych Pisma Świętego
The Ecumenical Bible in Polish on the Background of Some Ecumenical Biblical Translation Project
Autorzy:
Wojtyra, Krzysztof Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679225.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Polish translations of the Bible
ecumenism
the Bible Society in Poland
ecumenic translations of the Bible
przekłady Biblii na język polski
ekumenizm
Towarzystwo Biblijne w Polsce
ekumeniczne przekłady Biblii
Opis:
Autor ukazuje specyfikę ekumenicznego przekładu Biblii na język polski na tle najważniejszych ekumenicznych projektów przekładowych na inne języki. Bazę źródłową dla badań stanowiły głównie wstępy do Biblii ekumenicznych w językach obcych oraz nigdy niepublikowane archiwalia pochodzące z Towarzystwa Biblijnego w Polsce.
The author shows the peculiarities of the ecumenical translation of the Bible into Polish against the background of the most important ecumenical translation projects into other languages. The aim of the research was to present the features of Polish inter-confessional translation. The author presented the history of earlier inter-Christian translations of the Bible into Polish, the team-committee method in the work on the translation of the Bible and its impact on ecumenism and the achieved effect. The research followed a historical method based on use of introductions to ecumenical Bibles in foreign languages and on never published archives from the Bible Society in Poland. Another group of sources are recension and papers on the ecumenical Bible. The results of the studies carried out similarities and differences between the foreign ecumenical translations and the Polish edition; the specificity of the polish biblical style of the ecumenical Bible; the reasons for such a late appearance of the Polish ecumenical Bible.  
Źródło:
The Biblical Annals; 2023, 13, 1; 163-195
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekalog w karaimskich modlitewnikach i rękopisach
The Decalogue in Karaim Prayer Books and Manuscripts
Autorzy:
Ebo-Żurek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40084469.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Karaimi
Dekalog
On Sioźliari Tieńriniń
Księga Wyjścia
język karaimski
przekład Biblii
transkrypcja
Karaims
Decalogue
Exodus
Karaim lenguage
Bible translations
transcription
Opis:
Jedną z podstaw religii karaimskiej stanowi Dekalog. Po karaimsku Dekalog jest nazywany On Sioźliari lub On Sioźliari Tieńriniń, w dosłownym tłumaczeniu kolejno ‘Dziesięć Słów’ i ‘Dziesięć Słów Boga’. Dekalog został zapisany w dwóch księgach biblijnych: w Księdze Wyjścia (20: 1–17) oraz w Księdze Powtórzonego Prawa (5: 6–21), a niniejszy artykuł skupia się na tekście z Księgi Wyjścia. Zajączkowski w swym popularnym Zarysie religii karaimskiej podaje polskie tłumaczenie bez tekstu karaimskiego. Autor odsyła czytelnika do modlitewników. Tekst karaimskiego Dekalogu dostepny jest, między innymi, w modlitewnikach Kołtchałar, Karaj Dińliliarniń Jalbarmach Jergialiari, oraz Karaj Koltchalary. Niniejszy artykuł porównuje także fragmenty Księgi Wyjścia (20: 1–17) pochodzące z następujących manuskryptów: ADub.III.73, JSul.III.01, BSMS 288, Eupatoria, F305-01.  
One of the foundations of the Karaim religion is the Decalogue. In Karaim language, the Decalogue is called On Sioźliari or On Sioźliari Tieńriniń, which translates literally to 'Ten Words' and 'Ten Words of God,' respectively. The Decalogue is recorded in two biblical books: the Book of Exodus (20: 1–17) and the Book of Deuteronomy (5: 6–21). This article focuses on the text from the Book of Exodus. Zajączkowski, in his popular Zarysie religii karaimskiej provides a Polish translation without the Karaim text, directing readers to prayer books. The text of the Karaim Decalogue is available in prayer books such as Kołtchałar, Karaj Dińliliarniń Jalbarmach Jergialiari and Karaj Koltchalary. This article also compares excerpts from the Book of Exodus (20: 1–17) from the following manuscripts: ADub.III.73, JSul.III.01, BSMS 288, Eupatoria, F305-01.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2023, 12; 33-58
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Венецыянская Біблія – „Бивлия руска” Францыска Скарыны: механічнае прытрымліванне ці творчая перапрацоўка?
Biblia wenecka – „Biblia ruska” Franciszka Skaryny: mechaniczne odzwierciedlenie czy twórcza przeróbka?
The Venetian Bible – „Bibliya ruska” by Francysk Skaryna: Mechanical Reflection or Creative Reworking?
Autorzy:
Kozhinowa, Alla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222645.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Francysk Skaryna
Czech translation of the Bible
Church Slavonic translation of the Bible
Franciszek Skaryna
czeski przekład Biblii
przekład Biblii na język cerkiewno-słowiański
Францыск Скарына
чэшскі пераклад Бібліі
царкоўна-славянскі пераклад Бібліі
Opis:
The article is devoted to some features of the translation technique used by the famous forerunner of Belarusian printing Francysk Skaryna when translating the Holy Scriptures. Francysk Skaryna is one of the greatest figures of Belarusian Renaissance. Numerous scientific investigations have been devoted to his work, but his legacy still remains terra incognita. One of the questions concerns the original he used when translating the Holy Scriptures – the ancient Hebrew Masoretic text, the Septuagint, the Vulgate, the Czech translation of the Bible, or the Bible in the Church Slavonic language? The article presents the results of the textual analysis of the Book of Job, the Book of the prophet Daniel, and the Book of Ecclesiastes, as well as numerous examples of Skaryna’s use of the Czech translation of the Bible. It should be noted that in some cases when translating well known passages, he used the Church Slavonic translation of the Holy Scriptures. Frequent lexical elements and collocations from the Old Church Slavonic canon entered Skaryna’s translation of the Bible. The article concludes that it was the archaic of Church Slavonic text of the Bible that prompted Skaryna to reach for another, more modern version – the Czech translation. As a result, a hybrid text was created, in which both Church Slavonic and Czech elements were presented at the lexical level.
Artykuł poświęcony jest niektórym strategiom tłumaczeniowym stosowanym przez słynnego prekursora drukarstwa białoruskiego Franciszka Skarynę podczas tłumaczenia Pisma Świętego. Franciszek Skaryna to jedna z najwybitniejszych postaci białoruskiego renesansu. Analizie jego działalności poświęcono wiele prac naukowych, jednak jego spuścizna wciąż pozostaje terra incognita. Wciąż nie wiadomo, co było podstawą jego tłumaczenia Pisma Świętego – czy był to starożytny hebrajski tekst masorecki, czy Septuaginta, czy Wulgata, czy czeski przekład Biblii, czy też Biblia w języku cerkiewno-słowiańskim? W artykule przedstawiono wyniki analizy tekstowej Księgi Hioba, Księgi proroka Daniela, Księgi Koheleta oraz liczne dowody na wykorzystanie przez Skarynę czeskiego przekładu Biblii. Należy zauważyć, że w pojedynczych przypadkach, tłumacząc dobrze znane czytelnikom fragmenty precedensowe, sięgał także po cerkiewnosłowiański przekład Pisma Świętego. Z tego tłumaczenia weszły do jego tłumaczenia Biblii często używane wyrazy i stałe połączenia wyrazowe, które należą do kanonu tekstów starosłowiańskich. W artykule konkluduje się, że to właśnie archaiczność cerkiewno-słowiańskiego tekstu Biblii skłoniła Skarynę do sięgnięcia po inną, nowocześniejszą wersję – przekład czeski. W rezultacie powstał tekst hybrydowy, w którym na poziomie leksykalnym występują zarówno elementy cerkiewno-słowiańskie, jak i czeskie.
Артыкул прысвечаны некаторым асаблівасцям перакладчыцкай тэхнікі, выкарыстанай славутым беларускім першадрукаром Францыскам Скарынам пры перакладзе Святога Пісьма. Францыск Скарына з’яўляецца адным з найвялікшых дзеячаў беларускага Адраджэння. Аналізу яго дзейнасці прысвечаны шматлікія навуковыя працы, але ў вывучэнні яго творчасці застаецца шмат белых плямаў. Адно з пытанняў датычыць арыгіналу, выкарыстанага ім падчас перакладу Святога Пісьма - ці гэта быў старажытнаяўрэйскі масарэцкі тэкст, ці Септуагінта, ці Вульгата, ці чэшскі пераклад Бібліі, ці царкоўна-славянскі? У артыкуле падаюцца вынікі тэксталагічнага аналізу кнігі Іова, кнігі прарока Данііла, кнігі Эклезіяста, а таксама шматлікія прыклады выкарыстання Скарынам чэшскага перакладу Бібліі. Адзначаецца, што ў асобных выпадках пры перакладзе прэцэдэнтных фрагментаў, добра вядомых чытачам, ён звяртаўся да царкоўнаславянскага перакладу Святога Пісьма. З гэтага перакладу да Бібліі Скарыны траплялі часта ўжываныя словы і ўстойлівыя спалучэнні, якія ўзыходзяць да вузкага канона стараславянскіх тэкстаў. У артыкуле робіцца выснова, што менавіта такая архаічнасць царкоўнаславянскага тэксту Бібліі падказала Скарыну звярнуцца да іншай, больш сучаснай версіі – чэшскага перакладу. У выніку ўзнік гібрыдны тэкст, дзе на лексічным узроўні адбылося змешванне царкоўна-славянскіх і чэскіх элементаў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 293-304
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies