Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "intuitive" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
"Школа старости" в наследии яна Амоса Коменского
Autorzy:
Марчукова, Светлана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826597.pdf
Data publikacji:
2020-02-06
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
John Amos Comenius
the school an old age
the trinity
rational
emotional and intuitive aspects of the knowledge of the world
God and man
Opis:
The article is devoted to the basic provisions and the current value of the doctrine of the "school an old age" in Comenius heritage. For the study indicated problems the author uses the methodological principle of trinity, designed to help achieve a balance between the rational, emotional and intuitive aspects of knowledge. The semantic field of the system are considered the triad of three works of Comenius, Labyrinth of the World and Paradise of the Heart, Pampediya and The only thing you need.
Źródło:
Conversatoria Litteraria; 2017, 11; 397-409
1897-1423
Pojawia się w:
Conversatoria Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziedzictwo prawne Leona Petrażyckiego w nowoczesnej doktrynie prawnej Ukrainy
Autorzy:
W, Kostytsky, Wasyl
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902756.pdf
Data publikacji:
2018-08-03
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Petrazycki
psychological theory of law
law and ethical experiences
balance of emotion and intellect in law
sociology of law
theological and sociological understanding of law
law and morals
sources of law
official and intuitive law according to Petrazycki
legal awareness as representation of law
phenomenology of law according to Petrazycki
desirable and actual law
law and public welfare
law policy according to Petrazycki
types of positive law according to Petrazycki
political power and psychological theory of law
subjective and objective law
moral imperative as a source of law
Ukrainian scholars’ opinions on Petrazycki’s work
psychologiczna teoria prawa
prawo i przeżycia etyczne
stosunek emocjonalnego iracjonalnego prawa
socjologia prawa
teologiczne isocjologiczne rozumienie prawa
prawo i moralność
źródła prawa
oficjalne i intuicyjne prawo wg Petrażyckiego
świadomość prawna jako odbicie prawa
fenomenologia prawa wg Petrażyckiego
pożądane i obowiązujące prawo
prawo i dobro wspólne
polityka prawa wg Petrażyckiego
rodzaje pozytywnego prawa wg Petrażyckiego
władza państwowa i psychologiczna teoria prawa
subiektywne i obiektywne prawo
Imperatyw moralny jako źródło prawa
ukraińscy naukowcy o twórczości Petrażyckiego
Opis:
The paper aims to study the work of Leon Petrazycki and analyze modern Ukrainian scholars’ opinions on Petrazycki’s scientific achievements. This study focuses on Petrazycki’s work, his psychological theory, in particular, in view of our own perspective on the law and within the framework of our theological and sociological theory, which considers the law as a social life phenomenon and regards moral imperative of the Almighty God as the basis of law. Every civilization communicates moral imperative through sacred writings (the Ten Commandments in Christian Bible, six hundred and seven rules in Jewish Torah, seventy-two rules in Muslim Quran). It is within the framework of this moral imperative that the society and the state develop the law. The paper addresses the modern absurdity and at the same time antinomy of law, lying in the fact that there is more and more law in the society but less and less law in life of an individual due to the fact that states rapidly upscale rulemaking, but laws are becoming less accessible to an individual. This study draws on conceptual issues of Petrazycki’s theoretical heritage, fundamental principles of his psychological theory, as well as connection between law and morality, described by Petrazycki, which are the spiritual heritage of society. The most important issues of Petrazycki’s work, in our opinion, are studying the nature of law, balance of emotion and intellect, official and intuitive, desirable and actual components in law, as well as subjective and objective law, law policy and power. The paper reveals that assessment of Petrazycki’s work in modern Ukrainian legal studies is ambivalent: from sharply critical (Prof. P. Rabinovich), compliant with Russian (O. Timoshina (St. Petersburg)) approach and critical yet positive perception of Petrazycki’s psychological theory (S. Maksymov, O. Merezhko, M. Kuz, O. Stovba) to admiration for Petrazycki’s genius, whose work was ahead of his time (I. Bezklubyi, N. Huralenko, V. Dudchenko, O. Rohach, M. Savchyn, V. Tymoshenko). Thus, the research findings suggest that Petrazycki’s work belongs not only to the past, but also to the present and future of jurisprudence, sociology, psychology, economics. Further in-depth analysis of Petrazycki’s heritage will contribute to more accurate diagnosis of urgent legal issues in social development of modern Ukraine, real assertion of personocentrism as a postulate of contemporary theoretical jurisprudence and guidelines for public authorities, as well as practical solution to many controversial scientific and legal issues.
Źródło:
Studia Iuridica; 2018, 74; 163-184
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ISpace - a tool for improving the quality of life
Autorzy:
Várkonyi-Kóczy, A. R.
Tóth, A. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/384297.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
Tematy:
ubiquitous computing
intelligent space
image processing
intuitive user interface
Opis:
Intelligent Space or iSpace is a new kind of computing system aiming at improving the environments of humans, creating a natural and easy to use solution. Its main feature is that the intelligence is not implemented separately in the actors, but it is distributed in the whole space. In this paper, we summarize the concepts of iSpace and some of those methods which can advantageously be used for developing a new man-machine interface in iSpace applications.
Źródło:
Journal of Automation Mobile Robotics and Intelligent Systems; 2009, 3, 4; 41-45
1897-8649
2080-2145
Pojawia się w:
Journal of Automation Mobile Robotics and Intelligent Systems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A New Approach to the Mouse Arm Syndrome
Autorzy:
Ullman, J.
Kangas, N.
Ullman, P.
Wartenberg, F.
Ericson, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89826.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
computer mouse
Repetitive Stress Injury
Mouse Arm Syndrome
EMG
static tension
carpal tunnel syndrome
pen grip
trapezius
levator scapulae
extensor digitorum
pronator teres
ergonomic mouse
intuitive interface
komputer
fizjologia pracy
ergonomia
uraz kończyny górnej
zagrożenia zdrowia
zespół cieśni nadgarstka
praca przy komputerze
Opis:
OBJECTIVES: The study validates a new computer mouse concept. The tested device is a small mouse with a pivoting pen-shaped handle. The hypothesis behind the design is the assumptions that the pen grip requires less static tension than the normal mouse grip and that fine-motor, high precision tasks normally are done with finger movements with forearm at rest. METHODS: Four muscles were monitored with electromyography (EMG) during work with a new mouse and with a traditional mouse. RESULTS: EMG activity was significant lower, in M. pronator teres - 46%, M. extensor digitorum - 46%, M. trapezius - 69%, and M. levator scapulae - 82%, during work with the new mouse as compared to the traditional mouse. CONCLUSION: Altering the design of the computer mouse can significantly reduce muscular tension.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2003, 9, 4; 463-477
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new man-machine interface for ispace applications
Autorzy:
Tóth, A. A.
Várkonyi-Kóczy, A. R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385254.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
Tematy:
ubiquitous computing
intelligent space
manmachine interaction
smart environments
image processing
intuitive user interface
Opis:
Intelligent Space or iSpace is a new kind of computing system aiming at improving the environments of humans, creating a natural and easy to use solution. Its main feature is that the intelligence is not implemented separately in the actors, but it is distributed in the whole space. In this paper, we present a hand gesture and movement recognition system, whose purpose is to be used as an intuitive interface for the iSpace.
Źródło:
Journal of Automation Mobile Robotics and Intelligent Systems; 2009, 3, 4; 187-190
1897-8649
2080-2145
Pojawia się w:
Journal of Automation Mobile Robotics and Intelligent Systems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O prawie oficjalnym w teorii Leona Petrażyckiego
Official law in Leon Petrazycki’ theory
Autorzy:
Tkacz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046336.pdf
Data publikacji:
2020-09-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Leon Petrażycki
prawo nieoficjalne
prawo pozytywne
prawo intuicyjne
prawo oficjalne
Leon Petrazycki
official law
unofficial law
intuitive law
positive law
Opis:
Przedmiot rozważań podjętych przez autora artykułu stanowi charakterystyka prawa oficjalnego w psychologicznej teorii prawa Leona Petrażyckiego. W pierwszej części opracowania przedstawiono definicję prawa oficjalnego. Następnie dokonano analizy jego składu. W ostatniej części zadano pytanie, czy prawo oficjalne w teorii Leona Petrażyckiego można uzasadnić przy użyciu kryterium psychologicznego. W konkluzjach podsumowujących przeprowadzone badania zwrócono uwagę na to, że terminologia oraz charakterystyka zaproponowana przez L.Petrażyckiego jest odmienna w relacji do innych definicji prawa przedstawionych w toku dyskursu teoretycznoprawnego
The subject of this article is to characterize the official law in the Leon Petrazycki’s psychological theory of law. The first part of the study presents a definition of the official law. Then, the composition of official law was analyzed. The last part focuses on the question whether the official law in the theory of Leon Petrażycki can be justified with the psychological criteria. In conclusion, it was pointed out that the terminology and characteristic features proposed by L. Petrażycki differ in relation to other legal definitions presented in the theoretical discourse.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 155-170
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuitive Learning in Moral Awareness. Cognitive-Affective Processes in Mencius’ Innatist Theory
Autorzy:
Sertdemir, İlknur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1991101.pdf
Data publikacji:
2022-01-01
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
Mencius
moral psychology
intuitive learning
self-cultivation
heart-mind correlation
Opis:
Mencius, referred to as second sage in Chinese philosophy history, grounds his theory about original goodness of human nature on psychological components by bringing in something new down ancient ages. Including the principles of virtuous action associated with Confucius to his doctrine, but by composing them along psychosocial development, he theorizes utterly out of the ordinary that makes all the difference to the school. In his argument stated a positive opinion, he explains the method of forming individuals’ moral awareness by means of inseparable integrity of feelings and thoughts, saying human being are born innately good. According to Mencius, heart-mind correlation is the motivational complement of inner incentives. Knowledge and virtue, which are extensions of inborn goodness, comprehended intuitively; then affective motives respond to circumstance, what is learned transmits to cognitive process and eventually behavior emerges. Comparing during the years of Warring State period he lived, in western geography Aristotle, who is one of the pioneers of Greek philosophy, argues deductive and inductive methods in mental activity. On the other hand, Mencius uses analogical reasoning throughout his self-titled work. This essay is an attempt to assert that most postulates of developmental theories, which have been considered an integral part of modern psychology, begin with Mencius in early era. Secondly, this study also aims to discuss the main paradigm of Mencius across emotivist-rationalist opposition, which keeps emotion above thought as well as reason above emotion.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2022, 13, 25; 235-254
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligencja emocjonalna a Poznawczo-Doświadczeniowa Teoria „Ja” Seymoura Epsteina
Emotional intelligence and Seymour Epstein’s Cognitive-Experiential Self-Theory of Personality
Autorzy:
Pracka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087058.pdf
Data publikacji:
2012-08-28
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
emotional intelligence
cognitive-experiential self theory
rational-analytical system of processing information
intuitive-experiential system of processing information
Opis:
The present article is an attempt of placing a construct of Emotional Intelligence in the structure of a personality of a man. The Cognitive-Experiential Self-Theory of Epstein, that arranges different spheres of functioning of a man, refering them to different systems of processing information, was used as a point of reference. Emotional intelligence, understood as a set of abilities needed to process pieces of emotional information, as a multidimensional construct of different abilities fits in the action of experiential and rational systems - both marked out by Epstein. Each ability as a part of emotional intelligence belongseither to the firstor to the second system. One can come to a conclusion that like the majority of psychological processes of a man can be attributed to their level of unconsciousness, preconscious or conscious, so the emotional functioning on different levels of consciousness. The most basic, primary abilities of emotional intelligence belong to the experimental system of a direct regulation, whereas those developed later, evolving on the base of the first abilities, are used on the level of the rational system of the indirect regulation.
Źródło:
Studia Psychologica; 2012, 1, 12; 47-66
1642-2473
Pojawia się w:
Studia Psychologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuitive explanations of mathematical ideas
Autorzy:
Pogonowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791043.pdf
Data publikacji:
2020-01-27
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
mathematical intuition
understanding in mathematics
intuitive explanation
Opis:
This short note is devoted to the role played by intuitive explanations in mathematical education. We provide a few examples of such explanations. They are related to: verbal commentaries, perception, physical models. We recall also some examples of internal explanations, inside mathematics itself.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia; 2018, 10; 123-137
2080-9751
2450-341X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’intuition linguistique et le raisonnement par analogie dans l’apprentissage-acquisition d’une langue ´etrang`ere
Language intuition and reasoning by analogy in foreign language learning-acquisition
Autorzy:
Piegzik, Wioletta A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897312.pdf
Data publikacji:
2019-03-05
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
uczenie się-nabywanie języka obcego
intuicja językowa
metoda intuicyjna
myślenie przez analogię
foreign langauge learning-acquistion
language intuition
intuitive method
reasoning by analogy
Opis:
The aim of the article is to characterize language intuition understood as a type of intellectual process and/or mental disposition activated involuntarily and spontaneously during foreign language learning-acquisition as also the presentation of reasoning by analogy, which is inherently connected with intuition. The first part presents pedagogical concepts of Ferdinand Buisson who, by promoting the intuitive method in French education, pointed to its naturalness, universality and effectiveness. Buisson’s concept is completed by Val ´erie Derkx’s analysis about second language learning-acquisition. The second part shows examples of exercises aimed at activating the reasoning by analogy and language intuition.
Celem artykułu jest charakterystyka intuicji językowej rozumianej jako typ poznania intelektualnegoi/lub dyspozycji mentalnej uruchamianej mimowolnie i spontanicznie podczas uczenia się-nabywania języka obcego oraz prezentacja myślenia przez analogię, które towarzyszy nierozłącznie intuicji. W pierwszej części zarysowana jest koncepcja dydaktyczno-pedagogiczna Ferdynanda Buissona, który promując metodę intuicyjną w nauczaniu powszechnym we Francji, wskazał na jej naturalność, uniwersalność i skuteczność. Koncepcja ta uzupełniona i pogłębiona jest analizami z zakresu uczenia się-nabywania języka obcegoautorstwa Val ´erie Derkx. Część druga ukazuje przykłady ćwiczeń językowych, których celem jest aktywacja myślenia przez analogię oraz intuicji językowej.
Źródło:
Linguodidactica; 2019, 23; 161-174
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
INTUICJA W UCZENIU SIĘ JĘZYKÓW OBCYCH
Intuition in foreign language learning
Autorzy:
Piegzik, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442907.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:
language intuition
mental disposition
automatic and controlled
language operations
intuitive language operation
the fluency
intuicja językowa
dyspozycja mentalna
zachowania automatyczne
vs zachowania kontrolowane
zachowania intuicyjne
biegłość w języku
Opis:
The aim of this article is to present what the intuition is that occurs during communicative practice and gives us the immediate answer to different doubts and the immediate understanding of language structures without conscious reasoning and loading of the cognitive system. In the first part, we analyze different concepts of language intuition presented in lingusitic and foreign language acquisition. In the second part, a comparative analysis of automatic, controlled and intuitive processes is provided. We show that the distinction between operations that are automatic and those that are under control is a simplification and reduces the issue of foreign language acquisition. In the same part, we also argue for the use of intuition and suggest some indications favorable to implementation of this mental disposition.
Źródło:
Neofilolog; 2018, 50/1; 143-157
1429-2173
Pojawia się w:
Neofilolog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuitive and Rational Cognition in the Theory and Practice of Management Sciences
Poznanie intuicyjne i rozumowe w teorii i praktyce nauk o zarządzaniu
Autorzy:
Nowak, Marcin
Ziomek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956701.pdf
Data publikacji:
2019-05-06
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
intuition
intuitive judgment
intuitive cognition
managerial decisions
epistemology of
management sciences
intuicja
sąd intuicyjny
poznanie intuicyjne
decyzje kierownicze
epistemologia nauk o zarządzaniu
Opis:
The aim of this study is to explain the role of rational and intuitive cognition in the theory and practice of management. The article presents a synthetic review of definitions and ways of interpreting the concept of intuition. Subsequently, a conceptual apparatus for rational judgments, intuitive judgments, and intuition as a special type of skills is proposed. On the basis of the four-stage model of the creative process and the model of System 1 and System 2, the role of intuition in the work of management theoretician is explained. Using the four-stage model of competence, the role of intuition in the process of making managerial decisions is explained. The study shows that intuition is a key skill in the theory and practice of management.
Celem niniejszego opracowania jest wyjaśnienie roli poznania rozumowego i intuicyjnego w teorii i praktyce zarządzania. W artykule przedstawiono syntetyczny przegląd definicji i sposobu interpretowania pojęcia intuicji. Następnie zaproponowano aparat pojęciowy dotyczący sądów rozumowych, sądów intuicyjnych oraz intuicji jako szczególnego typu umiejętności. W oparciu o czterofazowy model pracy twórczej oraz modele systemu 1 oraz systemu 2 wyjaśniono rolę intuicji w pracy teoretyka zarządzania. Posługując się czterofazowym modelem kompetencji, wyjaśniono rolę intuicji w procesie podejmowania decyzji kierowniczych. W opracowaniu wykazano, że intuicja stanowi kluczową umiejętność zarówno w teorii, jak i w praktyce zarządzania.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2019, 2/2019 (82); 142-154
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Relationship Between Intuition, Consciousness and Cognition: In Search of a Unified Concept of Mind
Autorzy:
Nosal, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124723.pdf
Data publikacji:
2021-10-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cognition
consciousness
intuition
intuitive processing
procedural memory
Opis:
This paper argues that within contemporary neuroscience and cognitive psychology a new theoretical framework is emerging for the integrated consideration of unconscious (intuitive) processing with conscious ones. This framework requires inclusion of new theories of the brain and consciousness dynamics (Baars, Damasio, Dehaene, Friston, Gazzaniga, LeDoux), evolution of the human memory system (Tulving), and theories of procedural, associative and working memory (Baddley, Reber). Evolutionarily old intuitive processing is not unique, and it is an integral component of any cognitive processes. A revolutionary new synthesis combining intuitive and conscious processing may take the form of a mind vector integrating the two.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2021, 24, 3-4; 345-360
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sitting Comfort of Ergonomic Office Chairs—Developed Versus Intuitive Evaluation
Autorzy:
Mueller, G. F.
Hassenzahl, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/90809.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
sitting comfort
office chair
ergonomic chair layout
developed evaluation
intuitive evaluation
sensory awareness
Opis:
The sitting comfort of office chairs with different ergonomic layouts (inferior, superior) was examined. Fifty participants were randomly assigned to a 2 × 5 factorial experimental design with 2 different conditions of ergonomic chair layout (inferior or superior) and 5 different conditions of instruction to explore the chair. Four conditions were created to differentiate between various levels of perceptual awareness and processing of chair-related information (guided exploration and developed evaluation). In a 5th condition, participants remained uninstructed (free exploration and intuitive exploration). Under guided exploration, the participants’ perception of sitting comfort was in line with objective differences in the chair layout. Different conditions of guided exploration, however, did not influence the evaluations. Under free exploration, the participants’ perceptions did not match the ergonomic chair layout. In contrast to participants under guided exploration, they even rated the ergonomically inferior office chair more favourably than the ergonomically superior chair.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2010, 16, 3; 369-374
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Three Faces of the Cogito: Descartes (and Aristotle) on Knowledge of First Principles
Descartes (i Arystoteles) o poznaniu pierwszych zasad
Autorzy:
Miles, Murray
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791069.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cogito
pierwsze zasady
intuicja
fundacjonalizm
Kartezjańskie koło
first principles
intuitive induction
foundationalism
Cartesian Circle
Opis:
W celu systematycznego wyjaśnienia zjawiska określanego niekiedy jako “intelektualne ujęcie pierwszych zasad” przedstawiam interpretację pierwszej zasady Kartezjusza na historycznym tle Analityk wtórych Arystotelesa. Najpierw wyróżniam trzy „oblicza” cogito: (1) proto-cogito („myślę”), (2) właściwe cogito („myślę, więc jestem”) i (3) cogito jako ogólną zasadę („cokolwiek myśli, jest”). Następnie przedstawiam szczegółową (opartą w pewnej mierze na przypuszczeniach) rekonstrukcję w jaki sposób umysł przechodzi z (1) za pośrednictwem (3) do (2) i z powrotem do (3). Dzięki tej rekonstrukcji, co zaskakujące, otrzymujemy niekolisty, pozalogiczny i ostatecznie wcale nie zagadkowy proces stopniowego uwyraźniania pierwszych zasad zawartych domyślenie w złożonej intuicji, przy czym zasady abstrakcyjne są uchwytywane w ich abstrakcyjnej uniwersalności. Proces ten wykazuje uderzające podobieństwo do intelektualnej indukcji („wydobywanie treści ogólnej z tego, co jednostkowe”), którą kontynuatorzy Arystotelesa odróżniali od czysto empirycznych form indukcji.
With the systematic aim of clarifying the phenomenon sometimes described as “the intellectual apprehension of first principles,” Descartes’ first principle par excellence is interpreted before the historical backcloth of Aristotle’s Posterior Analytics. To begin with, three “faces” of the cogito are distinguished: (1) the proto-cogito (“I think”), (2) the cogito proper (“I think, therefore I am”), and (3) the cogito principle (“Whatever thinks, is”). There follows a detailed (though inevitably somewhat conjectural) reconstruction of the transition of the mind from (1) via (3) to (2) and back again to (3). What emerges is, surprisingly, a non-circular, non-logical, and ultimately non-mysterious process by which first principles implicitly contained in a complex intuition are gradually rendered explicit (and, if abstract, grasped in their abstract universality). This process bears a striking family resemblance to that intuitive induction (“grasping the universal in the particular”) which Aristotle scholars have distinguished from empirical forms of induction.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 63-86
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies