Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "interpretation of constitution" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    Kodowanie wartości prawnych w przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Perspektywa aksjologicznej wykładni prawa
    The Coding of Legal Values in Polish Constitution of 1997. The Perspective of the Axiological Interpretation of Law
    Autorzy:
    Kordela, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787900.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    lawmaker’s axiological system
    legally-binding values
    axiological intepretation of law
    interpretation of constitution
    Opis:
    The derivative theory of interpretation of law assumes the rationality of the lawmaker according to which the lawmaker is guided in their work by a coherent, hierarchical and relatively stable system of values comprising three categories: legally binding, reference values and universal values. In order to adequately reconstruct the legally binding category, the directives of the axiological interpretation are used. Thus, each word and phrase of every text of a normative act, including the Polish Constitution, can be assigned a function of the carrier of legal values provided that they meet the conditions imposed on them by the appropriate interpretation directives.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 1; 57-70
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Polish Constitutional Tribunal and the Judicial Europeanization of the Constitution
    Autorzy:
    Kustra, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706683.pdf
    Data publikacji:
    2016-07-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    Europeanization
    Constitution
    Constitutional Tribunal
    constitutional review
    constitutional identity
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    Opis:
    This article examines the process of the judicial Europeanization of the Polish Constitution. In Poland the judicial method of Europeanizing the Constitution is currently the primary way of adjusting constitutional norms to requirements resulting from EU law. The phenomenon of re-interpretation of constitutional provisions in light of the new and changing realities is a characteristic feature of contemporary constitutionalism. It has been a long time since most national constitutions have undergone significant textual changes. In Poland, the scope of judicial Europeanization of the Constitution is connected, to a great extent, with the inflexible procedure required for constitutional amendments. In this situation, these so-called “silent changes” of constitutional norms are the easiest and fastest way of reacting to requirements stemming from Poland’s EU membership. In the Polish case not only have the norms regarding the political system of the state changed, but also constitutional standards relating to the protection of fundamental rights and freedoms have undergone the process of the Europeanization. To some extent, these changes relate to procedural norms as well.
    Źródło:
    Polish Yearbook of International Law; 2015, 35; 193-216
    0554-498X
    Pojawia się w:
    Polish Yearbook of International Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka o dobru prawnym i jej rola w badaniu konstytucyjności regulacji prawa karnego
    Theory of Legal Good as a Constitutional Control Method of a Criminal Law
    Autorzy:
    Filipczak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596536.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    nauka o dobru prawnym
    wykładnia konstytucji
    teoria prawa
    prawa karne
    kontrola konstytucyjności
    theory of legal good
    interpretation of constitution
    theory of law
    criminal law
    constitutional control
    Opis:
    W opracowaniu podjęto tematykę zastosowania nauki o dobru prawnym jako narzędzia kontroli zgodności z konstytucją regulacji o charakterze prawnokarnym. Omówiono pojęcie dobra prawnego, które wyznacza zarówno granice zewnętrzne prawa karnego, jak i granice wewnętrzne prawa karnego. Wyjaśniono, że dobro prawne powinno być rozumiane jako wartość społeczna, czyli jak interes. Podjęto również polemikę ze źle rozumianym prawem karnym interesu. Przytoczono nurt tzw. transpozytywnej nauki o dobru prawnym, która wiąże termin dobra prawnego z konstytucją. Z teoretycznego punktu widzenia podniesiono problem tzw. kryterialnej nierozstrzygalności w prawie karnym. Jako konkluzję wskazano, że art. 31 ust. 3 Konstytucji RP powinien być interpretowany w kontekście nauki o dobru prawnym.
    The issue of this paper is a using of theory of legal good as a tool for constitutional control in criminal law. It discussed a concept of legal good, which designates both the external borders of the criminal law and internal borders of the criminal law. It was explained that the legal good ought to be understand as social value, which means as interest. It was in dispute over a incorrectly understanding of a interest criminal law. It quoted a transpositive theory of the legal good, which assume a connection between the legal good and Constitution. With regards to theoretical point of view, in this paper was raised a criterion undecidable problem in the criminal law. In conclusion was said that art. 31 passage 3 Constitution RP ought to be interpreted in context of the theory of legal good.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 102; 23-36
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    REFUSAL OF THE POLISH CONSTITUTIONAL TRIBUNALTO APPLY THE ACT STIPULATINGTHE CONSTITUTIONAL REVIEW PROCEDURE
    Autorzy:
    Radziewicz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915872.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Constitutional Tribunal
    constitutional review
    interpretation of the Constitution
    constitutional crisis in Poland
    comission of a statute
    CT Act
    Opis:
    One of the politically momentous and legally precedential constitutional problems of recent years which had to be faced by the Polish constitutional court has been the dispute whether it is possible to exclude the applicable statute defining the organization and procedure of the CT proceedings as a basis for adjudication.An analysis of the judgment of the Tribunal addressing that issue proves that the Polish constitutional court excluded the possibility that the same regulation could serve simultaneously as the object of control and the basis for control proceedings.This results from the essence of constitutional control of the law which in such arrangement of its key elements would simply repeal itself, i.e. would lead to its own invalidation.Subordination of constitutional judges exclusively to the Constitution extends to all actions they perform in serving their office and other consubstantial manifestations of exercising the power to judge.This is a derivative of jurisprudential responsibilities of the Tribunal, which include both passing a final judgment as to compliance of challenged statutes, as well as other acts of application of law.Art. 195 (1) in fine of the Polish Constitution lays down a competence norm for a CT judge to refuse, in specific circumstances, to abide by the CT Act. One of the analytical assumptions is recognition of the finality of CT judgments.The possibility to exclude a provision of the CT Act is an action in the area of application of law.Determination of the legal framework for passing judgments has nothing in common with constitutional control of challenged statutes.Those actions derive from totally different orders and their goals are differe.
    Źródło:
    Review of European and Comparative Law; 2017, 28, 1; 23-40
    2545-384X
    Pojawia się w:
    Review of European and Comparative Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Shaping the Relationship Between the Polish Constitution and European Union Law in the Adjudication of the Constitutional Tribunal
    Kształtowanie relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Kos, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162224.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitution
    European Union law
    Constitutional Tribunal
    Constitution
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    konstytucja
    prawo Unii Europejskiej
    Trybunał Konstytucyjny
    prounijna wykładnia Konstytucji
    Opis:
    In the article, the issue of the relationship between the Polish Constitution and European Union law is analysed from the perspective of its shaping in the adjudication of the Constitutional Tribunal. Firstly, the constitutional regulations that define the relationship between the Constitution and EU law will be analysed. This part of the article also includes the issues relating to the legal basis of the most commonly used instrument that shapes this relationship – the EU-friendly interpretation of the Constitution. Secondly, the contexts in which the Constitutional Tribunal refers to EU law are examined. The case study that is undertaken focuses on the instruments that prevent conflicts between EU law and the Constitution, inter alia legislative and interpretative instruments. The application of these methods in recent controversial judgments Ref. no. P 20/07 and Ref. no. K 3/21 concerning the relationship between the Polish Constitution and the EU law will be analysed.
    W niniejszym artykule kwestia relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej jest analizowana z perspektywy ewolucji jej kształtowania w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W pierwszej kolejności przedmiotem analizy są przepisy konstytucyjne definiujące relację między Konstytucją i prawem UE. Ta część artykułu zawiera również rozważania na temat podstaw prawnych najpowszechniej wykorzystywanego instrumentu kształtującego tę relację – prounijnej wykładni Konstytucji. W kolejnych częściach artykułu badane są przypadki, w których Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie odwołuje się do systemu prawa unijnego. Przeprowadzona analiza koncentruje się na instrumentach, które zapobiegają konfliktom między prawem UE i Konstytucją, w tym instrumentom wymuszającym aktywność legislacyjną oraz instrumentom interpretacyjnym. Przedmiotem analizy w artykule jest również ustosunkowanie się do ww. metod w ostatnich kontrowersyjnych orzeczeniach TK o sygn. akt P 20/07 oraz sygn. akt K 3/21 dotyczących relacji między polską Konstytucją i prawem Unii Europejskiej, które zasadniczo zrywają z dotychczasową tendencją orzeczniczą w tym zakresie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 427-437
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie odpowiedzialności represyjnej (art. 42 Konstytucji) a prawo łaski Prezydenta RP
    The Notion of Repressive Liability (Article 42 of the Constitution) and the Power of Pardon of the President of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Śliwiński, Emil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129836.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    power of pardon
    repressive liability
    criminal liability
    interpretation of the Constitution
    prawo łaski
    odpowiedzialność represyjna
    odpowiedzialność karna
    wykładnia Konstytucji
    Opis:
    The aim of this article is to discover in relation to which sanction it is possible to exercise the right of pardon (art. 139 of the Constitution). Basing on the systemic interpretation of the Constitution, the author argues that the power of pardon is the ‘reverse’ of the notion of repressive liability inferred from art. 42 of the Constitution. Consequently, in relation to all repressive sanctions within the meaning of art. 42 of the Constitution it is allowed to grant a pardon. Therefore it is possible to claim that a power of pardon can be applied to, inter alia, disciplinary penalties, lustration penalties, administrative monetary penalties, tax surcharges and penalties imposed on collective entities. Challenges for the doctrine of law – including possible collisions between exercising power of pardon and other constitutional provisions – are indicated.
    Celem artykułu jest zbadanie, w stosunku do jakich sankcji można zastosować prawo łaski (art. 139 Konstytucji RP). Bazując na systemowej wykładni Konstytucji RP, autor stawia tezę, że prawo łaski jest „rewersem” pojęcia odpowiedzialności represyjnej wyprowadzanego z art. 42 Konstytucji RP. W konsekwencji w stosunku do wszystkich sankcji o charakterze represyjnym w rozumieniu art. 42 Konstytucji RP można zastosować prawo łaski. Pozwala to na stwierdzenie, że prawo łaski można stosować do m.in. kar dyscyplinarnych, kar lustracyjnych administracyjnych kar pieniężnych, dodatkowych zobowiązań podatkowych i kar orzekanych wobec podmiotów zbiorowych. Zasygnalizowane zostają wyzwania dla nauki prawa, w tym możliwość kolizji stosowania prawa łaski z innymi przepisami konstytucyjnymi.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 115-125
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakres przedmiotowy immunitetów w świetle pojęcia „odpowiedzialność karna” w Konstytucji RP
    The Material Scope of Immunities in the Light of the Notion of “Criminal Liability” in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Śliwiński, Emil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6645583.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    odpowiedzialność karna
    immunitet formalny
    immunitet
    zakres przedmiotowy immunitetu
    wykładnia Konstytucji
    immunity
    criminal liability
    interpretation of the Constitution
    formal immunity
    material scope of immunity
    Opis:
    W artykule autor analizuje, czy pojęcie „odpowiedzialność karna” zawarte w przepisach konstytucyjnych dotyczących immunitetu formalnego powinno być rozumiane w ten sam sposób, co tożsame wyrażenie w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Autor pozytywnie odpowiada na tak postawione pytanie badawcze, powołując się na dyrektywy wykładni językowej (zakaz wykładni synonimicznej i homonimicznej) oraz potrzebę zapewnienia efektywności immunitetu. Alternatywna linia interpretacji – zaprezentowana w wyroku TK P 31/12 i oparta o argument exceptiones non sunt extendendae – zostaje odrzucona. Można zatem wysnuć wniosek, że immunitet formalny chroni przed np. odpowiedzialnością za delikt administracyjny. Autor konstatuje także, że przepisy ustawowe doprecyzowujące immunitet na poziomie konstytucyjnym nie przewidują takich sytuacji.
    In the article the author analyses whether the notion of ‘criminal liability’ contained in constitutional provisions relating to formal immunity should be understood in the same way as the identical term in art. 42(1) of the Constitution of the Republic of Poland. The author answers affirmatively to such research question, relying on linguistic directives of interpretation (prohibition of synonymous and homonymous interpretation), as well as the need to safeguard the effectiveness of immunity. Alternative line of interpretation – presented in the judgment of the Constitutional Tribunal P 31/12 and based on exceptiones non sunt extendendae argument – is rejected. From this one can derive a conclusion that formal immunity provides protection against i.a. liability for administrative infractions. The author observes as well that statutory provisions which precise constitutional regulations on immunity do not cover such situations.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 169-180
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretation of Constitution or of Constitutional Act by the Constitutional Court of the Slovak Republic
    Interpretacja Konstytucji lub ustawy konstytucyjnej przez Sąd Konstytucyjny Republiki Słowackiej
    Autorzy:
    Dobrovičová, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940993.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    power of the Constitutional Court of the Slovak Republic
    interpretation of the constitution or of constitutional acts
    generally binding nature of the interpretation
    uprawnienie Sądu Konstytucyjnego Republiki Słowackiej
    wykładnia konstytucji lub aktów konstytucyjnych
    ogólnie wiążący charakter wykładni
    Opis:
    This paper analyzes the power of the Constitutional Court of the Slovak Republic (hereinafter only as “Constitutional Court”) to provide legal interpretation of the Constitution or of constitutional acts, to ensure the solution of disputes between governmental bodies applying the Constitution of the Slovak Republic. The analysis of the individual decisions confirms that it is not possible to determine that the purpose of these proceedings is fulfilled. The author further states that even after the judgement of the Constitutional Court, the appointing powers of the president in cooperation with other constitutional bodies remain an open problem.
    Niniejszy artykuł analizuje uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego Republiki Słowackiej (zwanego dalej „Trybunałem Konstytucyjnym”) do zapewnienia interpretacji prawnej Konstytucji lub aktów konstytucyjnych, aby zapewnić rozwiązywanie sporów między organami rządowymi stosującymi Konstytucję Republika Słowacji. Analiza po- szczególnych decyzji potwierdza, że nie można ustalić, czy cel tego postępowania został osiągnięty. Autor stwierdza ponadto, że nawet po wyroku Trybunału Konstytucyjne- go, kompetencje prezydenta w zakresie powoływania we współpracy z innymi organa- mi konstytucyjnymi pozostają otwartym problemem.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 157-164
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Ronald Dworkin może być oryginalistą?
    Can Ronald Dworkin be an Originalist?
    Autorzy:
    Tomza-Tulejska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129867.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    originalism
    interpretation of the US Constitution
    the intentionality of the Founding Fathers
    oryginalizm
    interpretacja Konstytucji USA
    intencjonalizm Ojców Założycieli
    Opis:
    This study is devoted to an issue that is catching the attention of the current American constitutional debate and concerns the originalism of Ronald Dworkin. A fundamental feature of this debate is the ongoing dispute over what the correct interpretation of the US Constitution is. “Originalism”, which has hitherto been at the forefront of constitutional interpretative methods due to its numerous elaborations, has acquired such many meanings, concerning both the meaning of originalism and original meaning, that it is considered to have deprived itself of the possibility of being a unified theory. Seeking positive solutions to the problem, some American constitutionalists and legal theorists put forward the bold thesis that Dworkin, despite popular opinion, may be an originalist. His originalism, however, has a different meaning than has been presented so far. They call Dworkin’s originalism “new”, more normative, seeing in it a coherent theory of interpretation. The main purpose of this paper is to introduce the notion of American originalism as well as to briefly present the positions that prove that Dworkin can be an originalist.
    Niniejsze opracowanie poświęcone jest zagadnieniu, które przykuwa uwagę aktualnej amerykańskiej debaty konstytucyjnej i dotyczy oryginalizmu Ronalda Dworkina. Fundamentalną cechą tej debaty jest ciągły spór o to czym jest prawidłowa interpretacja Konstytucji USA. „Oryginalizm”, który dotąd przodował w konstytucyjnych metodach interpretacji z uwagi na liczne opracowania uzyskał tak dużą ilość znaczeń, dotyczących zarówno znaczenia pojęcia originalism jak i original meaning, iż uważa się, że pozbawił się możliwości bycia jednolitą teorią. Dociekając pozytywnych rozwiązań problemu niektórzy amerykańscy konstytucjonaliści i teoretycy prawa stawiają śmiałą tezę, że Dworkin pomimo obiegowej opinii może być oryginalistą. Oyginalizm jego ma jednak odmienne niż dotychczas prezentowane znaczenie. Oryginalizm Dworkina nazywają „nowym”, bardziej normatywnym, dostrzegając w nim spójną teorię interpretacji. Zasadniczym celem niniejszej pracy jest przybliżenie pojęcia amerykańskiego oryginalizmu jak i zwięzłe zaprezentowanie stanowisk współczesnych amerykańskich badaczy świadczących o tym, że Dworkin może być oryginalistą.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 141-153
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładnia konstytucji jako proces konkretyzacji
    Autorzy:
    Jakuszewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524246.pdf
    Data publikacji:
    2014-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    dynamiczna wykładnia konstytucji
    konkretyzacja norm konstytucji
    metoda realistyczno-duchowa
    metoda topiczna
    metoda hermeneutycznej konkretyzacji
    teoria konstytucji
    dynamic interpretation of the constitution
    concretion of the constitutional norms
    realistic-scientific method
    topic method
    method of the hermeneutic concretion
    theory of the constitution
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod wykładni (konkretyzacji) konstytucji oraz zbadanie ich oddziaływania na normatywny charakter postanowień konstytucji. Punktem wyjścia jest założenie, iż ogólnikowość przepisów konstytucji oraz ich syntetyczne ujęcie sprawia, że klasyczne reguły wykładni stosowane przy interpretacji ustaw zwykłych okazują się niewystarczające dla wykładni konstytucji. Ze względu na swoją otwartą strukturę przepisy konstytucji wymagają nie tylko wykładni eksplikacyjnej, lecz przede wszystkim interpretacji konkretyzującej. Elementy normy, które nie zostały wyraźnie wysłowione w tekście konstytucji, odkrywane są w procesie argumentacji przy uwzględnianiu rzeczywistości społecznej oraz poglądów podmiotu dokonującego wykładni. Proces ten z trudem poddaje się dyrektywom metodologicznym, dlatego w celu zakreślenia granicy swobody interpretatora oraz stworzenia gwarancji obiektywnego charakteru wykładni niezbędne jest odwołanie się do teorii konstytucji w jej tekście.
    The article discusses some methods of interpretation of the constitution aimed at concretization of its precepts and analyzes their implications for the normative character of the constitution. The author departs from the assumption that traditional directives of interpretation designed for the interpretation of statutory laws prove insufficient for the construction of constitutional precepts. Due to their general character, synthetic wording and structural openness constitutional provisions require not only an explicatory but also a concretizing construction. The elements of a norm which have not been explicitly expressed in the text of the constitution are discovered in the process of argumentation in which elements of social reality as well as subjective stances of an interpreter play a considerable role. This process can be subjected to methodological directives only with difficulty that is why in order to define the scope of the interpreter’s latitude and to ensure the objective character of the interpretation there is a need to resort to a theory of the constitution enshrined in the text of the constitution.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 73-92
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    Direct application of Article 45 paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Chmielarz-Grochal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941054.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją
    art. 45 ust. 1 Konstytucji
    prawo do sądu
    constitution
    direct application of constitution interpretation of laws in accordance with the constitution Article 45 paragraph 1 of the Constitution
    right to a fair trial
    Opis:
    Problem bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji wiąże się z rolą tego aktu w systemie prawa i praktyce jego stosowania. Przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji znajduje zastosowanie w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów. W postępowaniu sądowokonstytucyjnym przepis ten przyjmowany jest za samoistny wzorzec kontroli konstytucyjności prawa, z kolei sądy najczęściej współstosują go z przepisami ustaw, w tym za pomocą techniki wykładni w zgodzie z Konstytucją. Rezultatem bezpośredniego stosowania art. 45 ust. 1 Konstytucji jest przenoszenie do orzecznictwa zasad i wymagań związanych z konstytucyjnym prawem do sądu (w tym z pojęciem sprawy konstytucyjnej) i wynikającymi z niego gwarancjami.
    The problem of direct application of constitutional regulation is related to the role of the Constitution as a legal act in the legal system and the practice of its application. Article 45.1 of the Constitution is applied both by the Constitutional Tribunal and courts. In constitutional proceedings the Article is considered to be a standalone benchmark for establishing if the regulation is in accordance with the Constitution, whereas courts usually apply it jointly with given acts, interpreting them in such a way that leads to be within the Constitution. Direct application of Article 45.1 of the Constitution results in transmission of rules and requirements related to constitutional right to judgement (including a constitutional case) and ensuant guarantees to judicature.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 67-101
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy amerykańska jurysprudencja posiada reguły interpretacji Konstytucji?
    Does American jurisprudence have any rules of interpretation of Constitution?
    Autorzy:
    Tomza, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927451.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    jurysprudencja amerykańska
    wykładnia prawa
    reguły interpretacyjne
    konstytucja
    American jurisprudence
    legal interpretation
    rules of interpretation
    Constitution
    Opis:
    The most discussed issue in the theory of law is the problem of its interpretation, and main question in this topic is – how to make a proper interpretation? The American common-law, opposite the European theory of law, seems not to have general rules of interpretation, but only the idea of proper interpretation. Also the methodology of statutory interpretation is some kind of the judge-made law. As Henry M. Hart said „The hard truth of the matter is that American courts have no intelligible, generally accepted, and consistently applied theory of statutory interpretation”. According to this, currently the question focuses on finding the generally rules of interpretation, which should be some kind of canons of the statutory interpretation. This article tries to give the answer to the question: „if American jurisprudence has any rules of interpretation of law?”.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2014, 2(9); 125-133
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Amerykańskie koncepcje interpretacji konstytucji a rodzime teorie: klaryfikacyjna i derywacyjna. Próba porównania
    American theories of constitutional interpretation and Polish clarification and derivation concepts. A short comparison
    Autorzy:
    Boike, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146703.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    legal interpretation
    originalism of intent
    original meaning
    living constitution
    wykładnia prawa
    oryginalizm
    intencjonalizm
    Opis:
    Autor postawił sobie za cel znalezienie wspólnych elementów amerykańskich koncepcji interpretacji konstytucji oraz polskich opisowo-normatywnych teorii wykładni o charakterze uniwersalnym. Najpierw omówił główne założenia intencjonalizmu, oryginalizmu oraz teorii living constitution (,,żyjącej konstytucji”). Dokonał tego zarówno na podstawie publikacji najbardziej wpływowych przedstawicieli danych kierunków w amerykańskiej jurysprudencji, jak i podając przykłady orzecznictwa Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Następnie zarysował zręby teorii klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej, dokonując przy tym porównania niektórych założeń z elementami teorii amerykańskich. W rezultacie, pomimo przepastnych różnic dzielących polski i amerykański system prawa, zidentyfikował pewne podobieństwa teorii derywacyjnej z koncepcją living constitution.
    The author set himself a goal of finding common elements of American concepts for the interpretation of the constitution and Polish descriptive-normative theories of legal interpretation of universal nature. First, he discussed the main assumptions of intentionalism, originalism and the living constitution theory. He did it on the basis of the publications of the most influential representatives of particular fields of study in the American jurisprudence, as well as giving examples of the case law of the Supreme Court of the United States. Then, he outlined the foundations of the clarification and derivative theory, comparing some assumptions with elements of American theories. As a result, despite the vast differences between the Polish and American legal systems, he identified some similarities between the derivative theory and the concept of living constitution.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2022, 41; 9-19
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym
    Direct application of the Constitution in judicial practice
    Autorzy:
    Gutowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692920.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Constitution
    lower rank laws
    application of the provisions of the Constitution
    interpretation in the compliance with the Constitution
    Konstytucja
    ustawy niższego rzędu
    bezpośrednie stosowanie przepisów Konstytucji
    norma konstytucyjna
    wykładnia prokonstytucyjna
    Opis:
    This article tackles direct application of the provisions of the Constitution. It examines in detail allegations of the violation of constitutional norms, the question of pro-constitutional interpretation of legal regulations, the application of the provisions of the Constitution in conjunction with the lower rank laws and interpretation in the compliance with the Constitution. It also presents the problem of a possible refusal to apply the provisions on the basis of validation rules. This article is based on the concept presented in a monograph written in cooperation with Professor dr. hab. Piotr Kardas (M. Gutowski, P. Kardas, Interpretation and Application of Law in a Constitution-based Process, Warsaw, 2017). A special attention has been given to some decisions of common courts, extensively discussed in Chapter 7 of this monograph.
    Opracowanie odnosi się do problematyki bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji. Artykuł poddaje szczegółowej analizie ocenę zarzutów naruszenia norm konstytucyjnych, zagadnienie prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa, współstosowania przepisów Konstytucji i ustaw niższego rzędu oraz wykładni w zgodzie z Konstytucją. W publikacji przedstawiono także problem ewentualnej odmowy stosowania przepisów na podstawie reguł walidacyjnych. Pozycja ta opiera się na koncepcji przedstawionej w monografii powstałej we współautorstwie z prof. dr. hab. Piotrem Kardasem (M. Gutowski, P. Kardas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017). W szczególności przedmiotem rozważań uczyniono część orzeczeń sądów powszechnych, obszernie omówionych w rozdziale 7 tej monografii.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 93-109
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności konstytucji
    Disregarding the results of linguistic interpretation based on the principle of the supremacy of the Constitution
    Autorzy:
    Kondej, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692910.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    borders of linguistic interpretation
    breaking linguistic borders
    hierarchy of the legal system
    supremacy of the Constitution
    direct application of the Constitution
    lex superior derogat legi inferiori
    interpretation
    granica językowa wykładni
    przełamanie granicy językowej
    hierarchiczność systemu prawa
    nadrzędność konstytucji
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia
    Opis:
    The article analyses the possibility of adopting a pro-constitutional interpretation of legal provisions, rather than following the conclusions of linguistic interpretation focused on alternative ways of understanding the expressions used by the legislator in the content of provisions. The author argues that the principle of the hierarchy of legal acts and the supremacy of the Constitution – combined with the fact that this basic law implements an axiology in the legal system which is the basis for the functioning of a democratic state ruled by law – entails that when the literal application of a provision would lead to results contrary to constitutional principles or values, the principle lex superior derogat legi inferiori should be applied, which permits stepping outside the borders of linguistic interpretation.
    Przedmiotem artykułu jest analiza dopuszczalności przełamania rezultatów wykładni językowej – na podstawie wykładni prokonstytucyjnej  – przez odejście od alternatyw interpretacyjnych wynikających z możliwego sposobu rozumienia wyrażeń użytych przez ustawodawcę w treści przepisu. Autor argumentuje w nim, że zasada hierarchiczności aktów prawnych oraz nadrzędności konstytucji w połączeniu z faktem, że ustawa zasadnicza implementuje do porządku prawnego aksjologię będącą podstawą funkcjonowania ładu demokratycznego państwa prawnego, sprawia, iż w sytuacji, gdy zastosowanie litery przepisu prowadzi do rezultatów sprzecznych z zasadami lub wartościami konstytucyjnymi, zastosowanie znaleźć powinna zasada lex superior derogat legi inferiori, co pozwala na przełamanie granicy językowej interpretacji przepisu.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 3; 39-52
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja w służbie doktryny. Oryginalizm konstytucyjny w Stanach Zjednoczonych
    Autorzy:
    Błaszczyk, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054202.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    originalism
    the Constitution of the United States
    constitutionalism
    political and legal doctrine
    interpretation
    oryginalizm
    Konstytucja Stanów Zjednoczonych
    doktryny polityczno-prawne
    interpretacja
    Opis:
    Problem prawidłowej interpretacji Konstytucji Stanów Zjednoczonych ma charakter węzłowy i dotyka płaszczyzny filozoficznej, prawnej i politycznej, odnosi się bowiem do zagadnień uniwersalnych, związanych ze studiami nad państwem i prawem. Dla doktryn polityczno-prawnych interesujący jest zwłaszcza ideologiczny (polityczny) aspekt egzegezy ustawy zasadniczej, ponieważ interpretacja z konieczności wiąże się z wyborami dotyczącymi aksjologii. W tym stanie rzeczy szczególnie godny uwagi wydaje się być oryginalizm jako teoria specyficzna dla jurysprudencji amerykańskiej. Odwołuje się on do ścisłej interpretacji Konstytucji. Zakłada, że historyczne rozumienie przepisów lub wąsko pojmowane intencje prawodawcy ustalone w chwili uchwalania relewantnych przepisów wiążą sędziego orzekającego współcześnie. W założeniu pozwala to na neutralną i odideologizowaną egzegezę Konstytucji. Oryginalizm jest też mocnym głosem w sporze o wartość prawa i opowiada się za separacją prawa i polityki. Samo powstrzymywanie się od dynamicznej i kreacyjnej interpretacji ustawy zasadniczej jednak może być – i często jest – niewolne od implikacji politycznych. Decyzja o utrzymaniu dawno ustalonej interpretacji petryfikuje ustrój oraz konstytucyjny katalog praw i wolności, a idea „wierności Konstytucji” wyznacza kierunek aktywności politycznej pozostałych organów i oddziałuje na wyobraźnię polityczną opinii publicznej. Oryginalistyczna interpretacja Konstytucji prowadzi m.in. do obrony prawa do posiadania broni, wolnego rynku i federalizmu oraz do sprzeciwu wobec programów pozytywnej dyskryminacji, powszechnego obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego czy prawa do aborcji. Hołdując tradycyjnemu rozumieniu przepisów, z konieczności wspiera normy i wartości, które wobec przemian społecznych uchodzą dziś za konserwatywne. Stąd też stosowany współcześnie oryginalizm przyjmuje postać aktywizmu sędziowskiego i przypomina doktrynę polityczno-prawną, choć ze względu na swój formalny charakter (broni ustalonego ładu niezależnie od jego treści) doktryną sensu stricto nie jest.
    Since the problem of the interpretation of the Constitution of the United States is multifaceted and touches the topics of philosophy, law and politics, it refers to universal issues studied by the discipline of political and legal doctrines. In this context the ideological (political) aspect of the interpretation is perhaps the most important, as interpretation necessarily involves adjudication in axiological choices. In this state of affairs, originalism, a theory specific to American jurisprudence, seems particularly interesting. It refers to the strict interpretation of the Constitution. It assumes that the historical understanding of the text or the legislator’s intentions established at the time when the relevant provisions were adopted bind the courts, especially the Supreme Court conducting the judicial review. This approach is intended to achieve neutral and ideological exegesis of the Constitution. It is a strong voice in the dispute over the value of law and for the separation of law and politics. However, simply refraining from a dynamic and creative interpretation of the Constitution can, and often involves law in politics. The decision to maintain a long-established interpretation petrifies the system and closes the constitutional catalog of rights and freedoms, while the idea of “faithfulness to the Constitution” sets the direction of the political agenda of other powers and influences the political imagination of the public. The originalist interpretation of the Constitution leads, i.a., to defense the right to gun ownership, the free market and federalism, and to oppose positive discrimination programs, universal health insurance obligations or the right to abortion. By adhering to the traditional understanding of regulations, it necessarily supports norms and values that are considered conservative today. Hence, originalism takes the form of judicial activism and resembles the political and legal doctrine, although due to its formal nature (it defends an established order regardless of its content), it is not a doctrine in the strict sense.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2020, 67, 2; 9-36
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
    The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piechowiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    godność
    semiotyka
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    pojęcie
    godności
    interpretacja prawa
    aksjologia prawa
    legal interpretation
    dignity
    semiotics
    concept of dignity
    Constitution of
    the Polish Republic
    axiology of law
    Opis:
    The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
    Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji
    Dispute over the Interpretative Verdicts of the Constitutional Tribunal – the Standpoint in the Discussion
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940856.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    spór
    Trybunał Konstytucyjny
    Sąd Najwyższy
    wyroki interpretacyjne
    wykładnia prawa
    Konstytucja
    koncepcje wykładni prawa
    litigation
    the Constitutional Tribunal
    the Supreme Court
    interpretative verdicts
    law interpretation
    the Constitution
    methods of law interpretation
    Opis:
    Opracowanie składa się z kilku części. W pierwszej autor przedstawia definicję wyroków interpretacyjnych oraz krótką historię sporu toczącego się pomiędzy Trybunałem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym, który dotyczy ww. orzeczeń. Autor nie cytuje i nie omawia argumentów przedstawionych w literaturze przedmiotu. Wskazuje on, że spór koncentruje się wokół trzech zagadnień: dopuszczalności wydawania wyroków interpretacyjnych, ich wiążącej mocy oraz wyroków interpretacyjnych jako podstaw do wznowienia postępowania sądowego i administracyjnego w trybie art. 190 ust. 4 Konstytucji.W drugiej części artykułu autor przedstawia argumenty przemawiające za ograniczeniem liczby wydawanych przez TK wyroków interpretacyjnych. Spowodowane jest to faktem, iż nie posiadają one swoich podstaw prawnych w przepisach ustawy zasadniczej oraz prowadzą do naruszenia zasady niezawisłości sędziów.W ostatniej części autor prezentuje stanowisko dotyczące jednej z genetycznych przy-czyn powstania sporu pomiędzy TK i SN. Uważa on, iż praprzyczyna konfliktu tkwi w różnych koncepcjach wykładni prawa stosowanych przez TK i przez sądy. Trybunał wykorzystuje koncepcję wykładni derywacyjnej natomiast Sąd Najwyższy z zasady koncepcję wykładnia klaryfikacyjnej. Koncepcje te nie są ze sobą spójne, oparte są na innych założeniach i w konsekwencji stanowią jeden z czynników generujących spór.
    The article consists of few parts. At the beginning, the author discusses a definition of interpretative verdicts and a history of the dispute between The Supreme Court and the Constitutional Tribunal over this kind of judgments. The author doesn’t present arguments that are described in literature but climes that the dispute concerns three problems: legality of interpretative verdicts, their binding force and interpretative verdicts as a base for reopening proceedings.In the second part, two arguments against delivering interpretative verdicts are for-med. The author claims that the Constitutional Tribunal should limit a number of such judgments because there is no legal ground for interpretative verdicts in the Constitution and because they abridge independence of judges of the Supreme Court and other courts.In the last part of the article, the author describes a genetic cause of the litigation be-tween the Tribunal and courts. It is claimed that the dispute has been generated by dissenions between methods of interpretation of legal acts used by the Tribunal and the Supreme Court. The Tribunal takes advantage of the method of derivation and the Supreme Court usually uses the method of clarification. These methods are in contrary to each other and because of this they are the base of the dispute.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 2 (36); 29-54
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat aksjologicznego wymiaru Konstytucji RP z 1997 r. i jej wykładni w świetle prac Profesora Piotra Winczorka
    Remarks About the Axiological Dimension of the Polish Constitution of 1997 and Its Interpretation in the Light of Works of Professor Piotr Winczorek
    Autorzy:
    Tkacz, Sławomir
    Tobor, Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050255.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Piotr Winczorek
    teoria prawa
    wykładnia prawa
    Konstytucja RP
    wartości prawne
    zasady prawa
    theory of law
    legal interpretation
    Constitution of the Republic of Poland
    legal values
    legal principles
    Opis:
    Artykuł stanowi rozszerzoną i uzupełnioną wersję wystąpienia przedstawionego w trakcie konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Piotrowi Winczorkowi. Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji teoretycznoprawnych poglądów autora w oparciu o jego wypowiedzi. W szczególności przedmiot prowadzonych badań stanowiły kwestie związane z aksjologią Konstytucji RP. W toku rozważań kolejno podjęto zagadnienia koncepcji porządku prawnego w świetle przepisów ustawy zasadniczej, wartości konstytucyjnych, zasad konstytucyjnych oraz źródeł prawa. Interesującym problemem akcentowanym przez P. Winczorka było to, czy ustawa zasadnicza powinna być oszczędna w kwestii manifestowania wartości. Uzupełnienie badań stanowiła analiza problematyki wykładni prawa w pracach P. Winczorka. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że wiele problemów podjętych przez P. Winczorka znajduje odniesienie w aktualnych sporach konstytucyjnych. Dlatego warto sięgnąć do prac tego autora, którego wypowiedzi można traktować jako wykładnię autentyczną Konstytucji RP dokonywaną przez jednego z głównych jej twórców.
    This article is an extended and supplemented version of the address given during the scientific conference dedicated to Professor Piotr Winczorek. The authors made an attempt to reconstruct theory-of-law views based on the statements of Piotr Winczorek. The subject of the research was especially issues related to the axiology of the Constitution of the Republic of Poland. In the course of research such issues as the concept of the legal order in the light of constitutional provisions, constitutional values, constitutional principles, and sources of law were taken up. One of the interesting problems emphasized by Piotr Winczorek was whether the basic law should be frugal in terms of manifesting values. The research is supplemented by an analysis of the problems of legal interpretation in the works of Piotr Winczorek. The conducted analyses enable formulating a general conclusion that many problems raised by Piotr Winczorek are referred to in the current constitutional disputes. Therefore, it is worthwhile to refer to the works of Professor Winczorek, whose statements can be treated as an authentic interpretation of the Polish Constitution of 1997.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 113-125
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
    Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judiciary
    constitution
    democracy
    constitutional interpretation
    judicial independence and independence of judges
    władza sądownicza
    konstytucja
    demokracja
    wykładnia konstytucji
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    Opis:
    The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
    Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Counter-limits doctrine in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal (until 2015)
    Autorzy:
    Wróbel, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788261.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-07
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    consistent interpretation
    supranational organisation
    European Union
    Constitutional Tribunal
    counter-limits doctrine
    constitutional identity
    supremacy of the constitution
    supremacy of the EU-law
    secondary legislation
    Solange-Case law
    Opis:
    The analysis herein, while mainly descriptive, presents the main foundations of the Constitutional Tribunal’s jurisprudence in matters of hierarchical control of the constitutionality of laws concerning the EU. It distinguishes some principles, concepts and constitutional theories which, according to the Constitutional Tribunal, set the limits of European integration. The main thesis of the paper is that, in this context, the basic and decisive rule is the supremacy of the Constitution, which does not have exceptions or limitations. A hypothesis was also formulated that the Solange II maxim does not reflect the actual state of European constitutionalism, in which the level of protection of fundamental rights is significantly increased while possible collisions between the level of protection of fundamental rights in the EU and the Member States should be solved by means of the clauses provided in Articles 51–54 of the EU Charter of Fundamental Rights.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2018, 3 (215); 7-35
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O możliwości kształtowania świadomości konstytucyjnej przez sądy administracyjne
    On the Possibility of Administrative Courts Shaping Constitutional Consciousness
    Autorzy:
    Chmielarz-Grochal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085212.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    pro-constitutional interpretation
    constitutional reasoning
    świadomość konstytucyjna
    świadomość prawna
    tożsamość konstytucyjna
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia prokonstytucyjna
    argumentacja konstytucyjna
    sądy administracyjne
    constitutional consciousness
    legal consciousness
    constitutional identity
    direct application of the constitution
    administrative courts
    Opis:
    Artykuł ma na celu pokazanie, jak sądy administracyjne (w szczególności Naczelny Sąd Administracyjne) uczestniczą w kształtowaniu świadomości konstytucyjnej obywateli. Główna teza artykułu sprowadza się do tego, że sądy administracyjne kształtują świadomość konstytucyjną przez bezpośrednie stosowanie postanowień ustawy zasadniczej. Tak postawiona teza koresponduje z założeniem, że uzasadnienia orzeczeń będących efektem stosowania konstytucji mają walor edukacyjny. Przykłady z praktyki sądowego stosowania art. 2, przepisów o prawach podstawowych (w tym mających charakter zasad – art. 30 i art. 32) oraz art. 45 w zw. z art. 184 Konstytucji RP pokazują, że uzasadnienia mogą spełniać rolę nośnika wiedzy o ustawie zasadniczej, uregulowanych w niej instytucjach prawnych i istocie praw podstawowych, z uwzględnieniem roli sądu jako gwaranta ochrony praw jednostki.
    The article aims to show how administrative courts (in particular the Supreme Administrative Court) participate in shaping the constitutional consciousness of citizens. The main thesis of the article boils down to the statement that administrative courts shape constitutional consciousness through direct application of the provisions of the fundamental law. This thesis corresponds to the assumption that justifications of the judgments being the effect of the application of the constitution have an educational value. Examples from the practice of judicial application of Article 2, provisions on fundamental rights (including those that have the nature of principles: Article 30 and Article 32), and Article 45 in conjunction with Article 184 of the Polish Constitution show that the justifications may fulfil the role of a carrier of knowledge about the fundamental law, the legal institutions regulated by it, and the essence of fundamental rights, taking into account the role of a court as a guarantor of the protection of individual rights.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 2(31); 22-37
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utrata prawa do zasiłku chorobowego w świetle prokonstytucyjnej wykładni ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
    Losing entitlement to sickness allowance in the light of the pro-constitutional interpretation of the Act on cash social insurance benefits in respect of sickness and maternity
    Autorzy:
    Maniewska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096127.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
    Tematy:
    zasiłek chorobowy
    utrata prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego
    prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy
    prawa socjalne
    prokonstytucyjna wykładnia ustaw
    Konstytucja RP
    sickness allowance
    losing entitlement to social security benefits
    entitlement to social security in the event of incapacity for work
    social rights
    pro-constitutional interpretation of statutes
    Constitution of the Republic of Poland
    Opis:
    Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. Wskazuje, że Sąd Najwyższy dostrzegając potrzebę prokonstytucyjnej wykładni art. 17 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej, znacząco liberalizuje przyjmowane dotąd stanowisko.
    The author of the article presents the latest jurisprudence of the Supreme Court relating to the premises for losing entitlement to sickness allowance. She points out that the Supreme Court, seeing the need for a pro-constitutional interpretation of Article 17 sec. 1 and Article 13 sec. 1 of sickness and maternity allowance Act, significantly liberalizes the position adopted so far.
    Źródło:
    Praca i Zabezpieczenie Społeczne; 2021, 12; 42-45
    0032-6186
    Pojawia się w:
    Praca i Zabezpieczenie Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies