Temat: inflection, - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Описание на формоизменителните типове при числителните имена в българския език (като част от работата над нормативна граматика)
Autorzy:: Микова [Mikova], Лора [Lora]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677452.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: numerals
inflection types
normative grammar
Bulgarian language
Opis:: Description of inflected numeral types in Bulgarian (as applied in the work on a normative grammar) This article describes the principles of defining the types of inflected numerals in Bulgarian which are used in the work on a normative grammar of the language. The numerals are divided into types according to the form of the article, possibility of shifting the stress to the article and presence of two codified variants. Eight formal types of numerals are thus formed. Opis typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim (jako część gramatyki normatywnej)W artykule opisano zasady definiowania typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim, które zostały zaproponowane w pracy nad gramatyką normatywną. Liczebniki podzielono na typy według form rodzajnika, możliwości przesunięcia akcentu na rodzajnik i występowania dwóch skodyfikowanych wariantów. W ten sposób uzyskano osiem formalnych typów liczebników.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Някои типове съществителни имена в българския език с оглед на формалното им описание
Autorzy:: Кунева [Kuneva], Илияна [Iliiana]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677495.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: nouns
inflection forms
formal description
normative grammar
Bulgarian language
Opis:: Some types of nouns in Bulgarian in view of their formal description This article presents a part of the formal description of nouns in Bulgarian made for the purposes of the Normative grammar of modern Bulgarian. It reviews the descriptive approach that has been adopted and some issues that can be solved through its implementation. In particular, cases of variation of forms within the paradigm of the nouns as well as types of nouns with “defective” paradigm are discussed. Niektóre typy rzeczowników w języku bułgarskim ze względu na ich opis formalny W artykule przedstawiono część formalnego opisu rzeczowników w języku bułgarskim. Opis został sporządzony na potrzeby Gramatyki normatywnej współczesnego języka bułgarskiego. Zaprezentowano przyjęte kryteria opisu oraz ich zastosowanie na wybranych przykładach. W szczególności omówiono przypadki wariancji form wewnątrz paradygmatu rzeczownikowego i przeanalizowano typy rzeczowników o „wadliwym” paradygmacie.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Акцентний паралелiзм мiж дiѥсловами з класифiкацийними суфиксами – -i-// -iю-/-ѥ- та –и-//-ю-/-я-/-и-
Autorzy:: Задорожний [Zadorozhnyĭ], Василь [Vasyl'] Б. [B.]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/678948.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Ukrainian language
stem stress
inflection stress
ultimate stress
stem accentual type
ultimate accentual type
movable accentual type
aspect correlation
word forms of perfective / imperfective aspect
Opis:: Accentual parallelism between verbs suffixed with -і- // -ію- / -іє- and -и- // -ю- / -я- / -и-The article presents an attempt to identify the pattern according to which pairs of common-rooted verbs ending with -іти and -ити (of the types білíти, жовтíти, чорнíти and біли́ти, жовти́ти, чорни́ти) are stressed in present-day Ukrainian. For instance, why do we have a verb with a movable stress біли́ти – білю́, бíлиш and a verb with a fixed inflection stress чорни́ти – чорню́, чорни́ш among the verbs with -ити in modern Ukrainian? They are both derivatives of the stem-stressed adjectives білий and чорний and the respective derivative verbs with -іти have the accentual features of the corresponding adjectives: білíти – білíю, білíєш and чорнíти – чорнíю, чорнíєш. The author believes that primary correlation of the accentual features of the verbs of both types is reflected by the pairs чорнíти – чорни́ти and so on. But nowadays this pattern is already violated in many cases because the verbs with -ити in modern Ukrainian are intensively losing their ultimate stress and developing a movable stress or a fixed stem stress instead. For example, the primary accentual correlation красíти – краси́ти – крашу́, краси́ш is being changed to the correlation красíти – крáсити – крáшу, крáсиш. Likewise, the modern correlation оголíти – оголи́ти – оголю́, огóлиш has replaced the former one оголíти – оголи́ти – оголю́, оголи́ш etc. Paralelność w akcentowaniu czasowników z sufiksami -і- // -ію- / -іє- oraz -и- // -ю- / -я- / -и-Artykuł stanowi próbę wyodrębnienia wzorca, zgodnie z którym we współczesnym języku ukraińskim akcentowane są pary czasowników o identycznym rdzeniu i końcówce -іти i -ити (typu білíти, жовтíти, чорнíти i біли́ти, жовти́ти, чорни́ти). Rozważa się w nim na przykład, czemu we współczesnym ukraińskim wśród czasowników zakończonych na -ити obok czasownika z ruchomym akcentem біли́ти – білю́, бíлиш występuje czasownik ze stałym akcentem końcówkowym чорни́ти – чорню́, чорни́ш. Oba te czasowniki są derywatami przymiotników o akcencie rdzeniowym: білий i чорний, a odpowiadające im czasowniki zakończone na -іти akcentowane są analogicznie do przymiotników, od których się wywodzą: білíти – білíю, білíєш i чорнíти – чорнíю, чорнíєш. Zdaniem autora pierwotna korelacja w akcentowaniu czasowników obu omawianych typów znajduje odzwierciedlenie w parach typu чорнíти – чорни́ти. Obecnie jednak ów wzorzec akcentowy języka ukraińskiego w wielu wypadkach ulega zaburzeniu, czasowniki zakończone na -ити coraz częściej bowiem tracą akcent końcowy na rzecz akcentu ruchomego lub stałego akcentu rdzeniowego. Przykładem może być pierwotna korelacja akcentów красíти – краси́ти – крашу́, краси́ш, która ulega zastąpieniu korelacją красíти – крáсити – крáшу, крáсиш. Podobnie współczesna korelacja оголíти – оголи́ти – оголю́, огóлиш zastąpiła występującą dawniej korelację оголíти – оголи́ти – оголю́, оголи́ш itd.
Źródło:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Някои формообразувателни типове при глаголи от първо спрежение в българския книжовен език
Autorzy:: Александрова [Aleksandrova], Татяна [Tatiana]
Станчева [Stancheva], Руска [Ruska]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677497.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Bulgarian verbs
formal structure
inflection types in Bulgarian verbs
formal features
classification criteria
normative grammar
Opis:: Inflectional types within first conjugation in standard Bulgarian The article presents the modulation models in some first conjugation verbs in the Bulgarian language based on a certain set of classification characteristics and diagnostic forms. The inflection types within one of the nine classes in which the Bulgarian verbal vocabulary are distinguished according to a procedure which comprises three levels of categorization: 1) by a morphological criterion; 2) by types of morphological (regressive) changes encoded in word-forming or grammatical forms, and 3) by a normative criterion (presence of doublets). Also considered is the combinatorics of the grammatical morphs in the set of verb forms. The presentation of formal types is done in terms of normative grammar, taking into account the dynamism of the norm. The model aims to cover the entire verbal vocabulary by uniting different lexical-grammatical classifications of the Bulgarian verbs. Typy fleksyjne w ramach pierwszej koniugacji w literackim języku bułgarskim W artykule przedstawiono propozycję zmodyfikowania klasyfikacji niektórych czasowników pierwszej koniugacji w języku bułgarskim w oparciu o pewien zestaw cech klasyfikacyjnych i form diagnostycznych. Procedura, według której bułgarskie czasowniki jednej z dziewięciu klas formalnych podzielone zostają na typy fleksyjne, składa się z trzech poziomów kategoryzacji: 1) według kryterium morfologicznego, 2) według rodzajów zmian morfologicznych (regresywnych) zakodowanych w formach słowotwórczych lub gramatycznych, 3) według kryterium normatywnego (obecność dubletów). Uwzględniana jest również kombinatoryka morfów w zbiorze form czasownika. Prezentacja cech formalnych odbywa się w gramatyce normatywnej przy uwzględnieniu dynamiki normy. Model ma na celu opracowanie wszystkich czasowników bułgarskich poprzez kombinację różnych kryteriów leksykalno-gramatycznych klasyfikacji.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Вплив іменників давніх *-ǒ-, *-jǒ-основ на формування субстантивної словозміни західнополіських і суміжних говірок
Influence of Old *-ǒ- and *-jǒ-stem Nouns on the Formulation of Substantive Word Modification in the Western Polissian and Adjacent Dialects
Autorzy:: Zinczuk, Rusłana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1844443.pdf
Data publikacji:: 2015-07-26
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: Western Polissian dialects
word modification
noun
grammatical analogy
case
inflection
Opis:: The article analyses substantive word modifications in the Western Polissian and adjacent dialects in the context of the *-ǒ- and *-jǒ-stem noun paradigm, and the influences on their formation. It has been found that dialect discourse has fully preserved the system of singular form inflexions in the substantives under investigation. Inflexion leveling has been considered on the basis of the particular nouns paradigm formed according to the pattern of old *-ǒ- and *-jǒ-stems. The unification of case forms of other word-modified types has been specified in accordance with the corresponding structures’ model. The author concludes that the inner paradigmatic interaction of *-ǒ- and *-jǒ-stem substantives is chiefly predetermined by the integrative influence of the `firm` type of noun declination. It is emphasised that the productivity of the objective case inflexion leveling in comparison with that of the genitive case is higher in dialectical discourse than in literary. The external functioning of *-ǒ- and *-jǒ-stem substantives is reflected in Western Polissian and adjacent dialectical word forms, which are predominantly nouns with old consonant *-rand *-t-stems in the genetive singular. Intensive analogical phonetic processes in the dialect words’ modification caused the appearance of the divergent system of substantive paradigm case formatives and their realisation.
Źródło:: Studia Ucrainica Varsoviensia; 2015, 3; 227-236
2299-7237
Pojawia się w:: Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Schwankungen bei der Flexion schwacher Maskulina im Deutschen: eine korpusgestützte Pilotstudie an der Schnittstelle zwischen Morphologie und Semantik
Variations in the flexion of weak masculine nouns in German: a corpus-based pilot study at the interface between morphology and semantics
Autorzy:: Zajączkowska, Karolina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408459.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:: inflection
variation in inflection
weak masculine nouns
German nouns
polysemic qualities
Opis:: The use of weak masculine nouns in German challenges the established grammatical and theoretical concepts by its variation in inflection. In this paper two typically weak nouns „Mensch“ and „Bauer“ are looked at in German Referential Corpus (DeReKo) under consideration of their polysemic qualities. The focus is on whether the meaning or the source can be considered a factor for the formal variation. Qualitative and quantitative analyses from this perspective confirm earlier approaches and provide it with more nuance. All the meanings of both nouns show variation in their inflection regardless of the source. However, more dependence is noticeable between the source and the variation than between any meaning and the variation.
Źródło:: Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft; 2023, 12; 87-105
2299-4122
2657-4799
Pojawia się w:: Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Błędy fleksyjne w tekstach pisanych przez słoweńskich studentów polonistyki w Lublanie
Inflectional errors in texts written by Slovenian students of Polish Studies in Ljubljana
Autorzy:: Wtorkowska, Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/511401.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: language mistakes
inflection errors
interferences
Polish language
Slovenian language
Opis:: The aim of the article is to analyse the inflectional errors in texts written by Slovenian students of Polish Studies in Ljubljana. The collision of two grammatical systems (in this case: Polish and Slovenian) leads to numerous mistakes. As a result the inflectional errors appear in both spoken and written texts. The incorrect forms have been analysed in the article and the reason for their occurance described. Special attention was paid to mistakes that can result from the influence of the Slovenian language. The analysed material was gathered by the author of the article herself and it comes from the written works of the Polish language students from Ljubljana. The analyses aim to explain the reasons for the errors. This should result in reflection on the effective methods of teaching that could prevent the occurance of such errors.
Źródło:: Postscriptum Polonistyczne; 2015, 2(16); 125-139
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:: Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: O pracach nad słownikami fleksyjnymi
On the Works on Inflexive Languages
Autorzy:: Wróbel, Henryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/459341.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: słownik
słownik maszynowy
gramatyka
fleksja
wzorzec odmiany
część mowy
nazwa własna
frazeologizm
dictionary
machine dictionary
grammar
inflection
inflectional pattern
part of speech
proper noun
idiom
Opis:: The article presents the process of using the author’s and his associates’ experiences on the works of the academic Grammar of contemporary Polish language in creating inflexive Polish language dictionaries from a small book publishing in 1993 to a great dictionary designed and published in digital form in 2001. It reports the stages of narrowing the classification and description of the Polish inflexion categories in a way that makes it a basis to shape it into a computer program by the IT specialists from the AGH University of Science and Technology cooperating with the linguists; furthermore, it provides a sample of studies on expanding the dictionary with a multi-segment lexical units, meaning Polish idioms.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 337-344
2083-1765
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Das Schwache Verb und seine Exponenten vom Mittel- bis zum Neuhochdeutschen
Autorzy:: Woźnicka, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2076083.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: verb
verb components
inflection markers
tense markers
mode markers
Opis:: In the article a new method of determining the so-called markers of inflexion, tense and mode of synthetic forms within the group of weak verbs was presented, and the whole concept is based on the innovative model of a linguistic analysis developed by Jozef Darski (1987; 22004). The model mentioned above is adapted for diachronic analysis, which allows to depict the development of the markers enumerated above from mid- to new-high-German.
Źródło:: Kwartalnik Neofilologiczny; 2015, 4; 703-713
0023-5911
Pojawia się w:: Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Flexionsmarker der zweiten Person Singular aus diachroner und synchroner Sicht. Vom germanischen zum althochdeutschen Zustand.
Flexion markers of 2-nd person singular from a synchronic and diachronic point of view. From the Germanic state to old-high-German
Autorzy:: Woźnicka, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/927116.pdf
Data publikacji:: 2018-06-25
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Gothic
Old-High-German
Inflection of the verb
Inflection endings
Alternations of core/root of the verb
Numerical category indicators
Indicators of category of person
Opis:: Flexion elements are a typical feature of the so-called flexion languages and are characterized by the fact that they change their form depending on (in-)flexion and they decode at least two functions. In the case of a Germanic verb inflexion elements stand for two categories: person and a singular/ plural form. In Proto-Indo-European and Proto-Germanic the inflection elements were relatively independent and it was easy to separate them from a verb stem which consisted of the so-called root and other components such as tense or mode markers. In old Germanic languages the processes of fusion and creating portmanteau word(s) (language contamination so to speak) were so advanced that it is difficult, yet not impossible, to separate primary flexion elements. The article presents the development of the 2-nd person singular marker from the Germanic state with regard to the Gothic language up to the old-high-German phase. The markers which were analysed belonged to the Present and Past Tense paradigm of all modes of the selected verb groups, that is both weak and strong ones and the rest not belonging to any of the groups mentioned above. The flexion elements were identified using a synchronic model of a morphological description worked out by Józef Darski (1987, 22004). Modification of the model concerning the character of diachronic studies ensures alsoa proper historical description.
Źródło:: Studia Germanica Posnaniensia; 2017, 38; 177-186
0137-2467
Pojawia się w:: Studia Germanica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Zmiany w paradygmacie koniugacyjnym od gockiego po współczesną niemczyznę
Changes in conjugational paradigm from Gothic to modern German
Zum Wandel im Konjugationsparadigma vom Gotischen bis zum Neuhochdeutschen
Autorzy:: Woźnicka, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/943861.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: historical morphology
inflection
verb
root (base form)
syntactic marker
Darski
morfologia historyczna
fleksja
czasownik
rdzeń
wykładniki syntaktyczne
historische Morphologie
Flexion
Verb
Stamm
syntaktische Exponenten
Opis:: Józef Darski, the author of the “Linguistic Model of Analysis” (“Linguistisches Analysemodell”) [1987; 2004] has underlined numerous times in his publications that his model of analysis is only appropriate for the synchronic description of a language. In his considerations Darski pursues precision, which on the one hand enables him to exemplify his model on a number of European languages, namely German, English, French and Polish, and at the same time lets him reach a level of abstraction that guarantees successful application of the mentioned model to research on other languages. Conversely, Michail L. Kotin [2008; 2012] has shown that Darski’s model can very well be used for diachronic research. The article presents the problems of describing the structure of synthetic grammar verb forms in Gothic, Old, Middle and New High German from a synchronic perspective, that is for each of the particular stages of the development of the German language and in Gothic, and from a diachronic perspective, taking into account the historical and comparative aspects, including the relevant language transformations and their role in the forming of the modern paradigm of verb conjugation. The research uses the model of linguistic analysis devised by Józef Darski; however the analysis, was extended by diachronic threads. Since within this article it is impossible to present a complete analysis of the historical language material, the microparadigmas of the indicative and subjunctive moods of both strong and weak verbs were chosen for this purpose.
Der Autor des „Linguistischen Analysemodells“ [1987; 2004], Józef Darski, hat in seinen Publikationen mehrmals betont, dass sein Analysemodell ausschließlich synchron konzipiert ist, d.h. seine Methoden beziehen sich auf einen gegebenen synchronen Querschnitt einer gegebenen Sprache. In seinen Ausführungen strebt Darski nach Präzision, die ihm einerseits die Präsentation seines Modells am Beispiel gewählter europäischer Sprachen, u.a. des Deutschen, Englischen, Französischen und Polnischen ermöglicht, andererseits erlaubt sie ihm den Abstraktionsgrad zu erreichen, der die günstige Anwendung des Modells zur Untersuchung anderer Sprachen gewährleistet. Michail L. Kotin [2008; 2012] hat dagegen bewiesen, dass Darskis Überlegungen auch aus der Perspektive des Sprachwandels betrachtet werden können. Im Artikel werden die Probleme der Beschreibung von synthetischen verbalen Formen im Gotischen, Alt-, Mittel- und Neuhochdeutschen sowohl synchron, d.h. getrennt für das Gotische und jede einzelne historische Etappe des Deutschen, als auch diachron, d.h. im historischen Vergleich, der entsprechende Sprachwandelerscheinungen sowie ihre Rolle bei der Gestaltung des gegenwärtigen Verbalparadigmas berücksichtigt, behandelt. Die Analyse wird anhand des Modells von Józef Darski durchgeführt, wobei sie um diachronische Aspekte erweitert wird. Da im Rahmen dieses Beitrags unmöglich ist, die Analyse des ganzen historischen Sprachmaterials vorzunehmen, wurden zu diesem Zweck Mikroparadigmen des Indikativs sowie Konjunktivs starker wie schwacher Verben gewählt.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series; 2015, 4
2451-1153
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Analiza fleksyjna tekstów historycznych i zmienność fleksji polskiej z perspektywy danych korpusowych
Autorzy:: Woliński, Marcin
Kieraś, Witold
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1630443.pdf
Data publikacji:: 2020-10-30
Wydawca:: Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:: electronic text corpus
natural language processing
inflection of Polish
history of language
Opis:: The subject matter of this paper is Chronofleks, a computer system (http://chronofleks.nlp.ipipan.waw.pl/) modelling Polish inflection based on a corpus material. The system visualises changes of inflectional paradigms of individual lexemes over time and enables examination of the variability of the frequency of inflected form groups distinguished based on various criteria. Feeding Chronofleks with corpus data required development of IT tools to ensure an inflectional processing sequence of texts analogous to the ones used for modern language; they comprise a transcriber, a morphological analyser, and a tagger. The work was performed on data from three historical periods (1601–1772, 1830–1918, and modern ones) elaborated in independent projects. Therefore, finding a common manner of describing data from the individual periods was a significant element of the work.
Źródło:: Poradnik Językowy; 2020, 777, 8; 66-80
0551-5343
Pojawia się w:: Poradnik Językowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: O wybranych funkcjach trybu rozkazującego zwrotów frazeologicznych
On the selected functions of the imperative forms of verbal phraseological units
Autorzy:: Witkowska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1044577.pdf
Data publikacji:: 2019-09-15
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: phraseology
verbal phraseological units
verb
imperative
inflection of phraseological units
Opis:: The aim of this paper is to discuss several secondary problems related to the description of paradigms of Polish phraseological units with a verbal component, i.e. indication of the selected function of their imperative forms. The considerations focus on two general issues. Firstly, they present the possible contexts of using said phrases and, secondly, they verify the hypothesis that verbal phraseological units inherit the properties of verbs with regard to the possibility of occurrence in certain imperative form functions.
Źródło:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 1; 189-202
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Externalisierung der Flexion in der indogermanischen Ursprache
The externalization of inflection in Indo-European
Eksternalizacja fleksji w prajęzyku indoeuropejskim
Autorzy:: Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1878592.pdf
Data publikacji:: 2019-10-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: augment
czasownik duratywny
eksternalizacja fleksji
indoeuropejska morfologia
infiksy nosowe
praeterita z długim wokalizmem
durative verb
externalization of inflection
Indo-European morphology
long-vowel preterits
nasal infix
Opis:: Im vorliegenden Beitrag wird der Externalisierung der Flexion im Indogermanischen nachgegangen, und zwar (1) am Beispiel der Externalisierung des ursprünglich infixalen präteritalen Augments *h1e sowie (2) des durativen Protonasalinfixes *-n-. Bislang waren sich die Indogermanisten ziemlich einig darüber, dass das vorangestellte präterital markierte Augment *h1e eine Neuerung späteren Datums sei. Der Verfasser stellt indes an konkreten Belegen unter Beweis, dass das besagte Augmentalpräfix sich aus einem im Verbparadigma der Ursprache infigierten Augmentmarker entwickelt hat – man denke etwa an uridg. *sed- ‘sitzen’ (Präsens) → uridg. *se-h1e-d- (Präteritum) > idg. *sēd-, vgl. lat. sedeō, Perf. sēdī. Der topologische Wechsel von der Inlaut- zur Anlautpositionierung war durch Analogie zu recht frequenten Verbstämmen *h1es- ‘sein’, *h1ei- ‘gehen’ sowie *h1ed- ‘essen’ motiviert, deren phonetische Affinität zum *h1e-Augment diesen Umstrukturierungsprozess plausibilisiert. Die primäre Struktur *h1e- + (infigiertes Augment) -h1e- + -d- wurde wie folgt neu restrukturiert: *h1e- + *h1ed- (d.h. unflektierbares Augment + Stamm). Dies führte nachgerade zu anlautender Positionierung des Augments, d.h. vor dem Verbalstamm. Hybride präteritale Übergangsformen vom Typ *h1e-me-h1e-d- (← uridg. *med-) sind auch im Zentrum der indogermanischen Sprachen nachweisbar. Verbale Präsensformen mit dem Infix *-n- wurden bislang weder formal noch semantisch plausibel hinterfragt. Der Verfasser plädiert für seine durative Funktion. Infolge der Externalisierung infixaler Formantive erfuhr dieses Nasalmorphem eine auslautende Positionierung, wie sie seitdem an Durativverben (aber auch an abgeleiteten Durativsubstantiven) in anatolischen Sprachen bereits im 2. Jahrtausend v. Chr. nachweisbar ist – vgl. heth., pal. iyanna- ‘marschieren, lange wandern’ ← heth. i- ‘gehen’, luw. i-, hier. luw. i- ‘gehen’, lat. eō, īre ‘gehen’, lit. eĩti, aksl. iti ‘gehen’ < uridg. *h1ei- ‘gehen’. Zahlreiche griechische Verbformen (z.B. agr. ἁνδάνω, θιγγάνω, κλαγγάνω, λαμβάνω, λανθάνω, λιμπάνω, μανθάνω, πυνθάνομαι u.a.m.) bezeugen das Nasalmorphem sowohl am Verbstamm als auch am suffixalen Anhang. Derart hybride Übergangsformen stehen für anhaltende Tätigkeitsdauer.
The article discusses the problem of the diachronic externalization of inflection in Indo-European on the basis of (1) the externalization of the augment and (2) the externalization of the durative (nasal) morpheme. Indo-Europeanists have generally followed the traditional theory according to which the augment, i.e. the initial particle *h1e expressing past tense, represents a relatively late innovation attested in the central group of Indo-European languages. The present author demonstrates that the particle *h1e was an old morpheme originally infixed within the verbal root, e.g. PIE. *sed- ‘to sit’ (praesens) → PIE. *se-h1e-d- (praeteritum) > IE. *sēd- (past tense), cf. Lat. sedeō, perf. sēdī. The translocation of the augment from medial to initial position was probably motivated by analogy to the very frequently used verbal roots PIE. *h1es- ‘to be’, *h1ei- ‘to go’ and *h1ed- ‘to eat’, which were phonologically similar to the augment *h1e. In these roots, the original structure, namely PIE. *h1e- + (infixed augment) *h1e + -C-, was reinterpreted differently, viz. as the indeclinable augment preceding the verbal root (*h1e- + *h1eC-). By analogy, the particle *h1e started to be placed in initial position (i.e. before the verbal root) in other cases too. Intermediate (hybrid) forms of the past tense, like *h1e-me-h1e-d- (← PIE. *med-), may also be found in some Indo-European languages belonging to the central group. The Indo-European nasal infix presents have not been explained so far from the semantic point of view. The present author proves that the infix *-n- originally expressed the feature of durativity. Due to the diachronic externalization of inflection this nasal morpheme later evolved into a suffix added to the verbal root. Verba durativa with the nasal marker -an- are attested as early as in the 2nd millennium BC in the Anatolian languages, cf. Hittite iy-ann-a/i- ‘to march, to go long’, Palaic iyannnai ‘he marches (long)’ vs. Hitt. i- ‘to go’, Luw. i-, Hier. Luw. i-, Lat. eō, īre, Lith. eĩti, OChSl. iti ‘id.’ < PIE. *h1ei- ‘to go’. The durative verbs in question, as well as the related nouns with the durative suffix *-ano-, also appear in other Indo-European languages, cf. Toch. B yaneṃ ‘they walk, go long’. Numerous Greek presents (e.g. Anc. Gk. ἁνδάνω, θιγγάνω, λαμβάνω, λανθάνω, λιμπάνω, μανθάνω, πυνθάνομαι and so on) document the same nasal morpheme not only infixed into a verbal root, but also in the form of the suffix -αν-. These verbal forms, indicating the durativity of the action, should be treated as intermediate, i.e. hybrid.
Artykuł przedstawia zagadnienie diachronicznej eksternalizacji fleksji w języku indoeuropejskim na przykładzie (1) eksternalizacji augmentu oraz (2) eksternalizacji nosowego morfemu duratywnego. Do tej pory indoeuropeiści zakładali, że augment, czyli umieszczana w pozycji inicjalnej partykuła *h1e, pokazującą czas przeszły, jest relatywnie późną innowacją wprowadzoną do części języków indoeuropejskich. Autor dowodzi na konkretnych przykładach, że *h1e była pradawną cząstką infigowaną w środek rdzenia werbalnego, np. pie. *sed- ‘siedzieć’ (praesens) → pie. *se-h1e-d- (praeteritum) > ie. *sēd-, por. łac. sedeō, perfectum sēdī. Przeniesienie augmentu z części centralnej na początek rdzenia było motywowane analogią do bardzo popularnych rdzeni czasownikowych: *h1es- ‘być’, *h1ei- ‘iść’ oraz *h1ed- ‘jeść’, w stosunku do których augment *h1e wykazywał podobieństwo pod względem fonetycznym. W tych rdzeniach pierwotna struktura pie. *h1e- + (infigowany augment) -h1e- + -d- została zreinterpretowana jako nieodmienny augment plus rdzeń: *h1e- + *h1ed-. Ta sytuacja doprowadziła stopniowo do umieszczania augmentu w pozycji inicjalnej, tj. przed rdzeniem werbalnym. Pośrednie (hybrydalne) formy czasu przeszłego typu *h1e-me-h1e-d- (← pie. *med-), są także poświadczone w językach indoeuropejskich grupy centralnej. Prezentywne formy werbalne z infiksem *-n- nie zostały dotychczas objaśnione pod względem formalnym i semantycznym. Autor dowodzi, że infiks nosowy wskazywał na duratywność czynności. Później na skutek diachronicznej eksternalizacji fleksji morfem nosowy przeniesiono na koniec rdzenia i w ten sposób stworzono verba durativa (a także nomina durativa) z cechą -an- poświadczone w językach anatolijskich już w drugim tysiącleciu p.n.e., por. het., pal. iyanna- ‘maszerować, iść długo’ ← het. i- ‘iść’, luw. i-, hier. luw. i- ‘iść’, łac. eō, īre ‘iść’, lit. eĩti, stcsł. iti ‘iść’ < pie. *h1ei- ‘iść’. Liczne greckie formy czasownikowe (np. stgr. ἁνδάνω, θιγγάνω, κλαγγάνω, λαμβάνω, λανθάνω, λιμπάνω, μανθάνω, πυνθάνομαι itd.) poświadczają morfem nosowy zarówno w rdzeniu czasownikowym, jak i w części sufiksalnej. Są to formy pośrednie, „hybrydalne”, dokumentujące długotrwałość czynności.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 93-109
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Kilka uwag o fleksji nieciągłych jednostek przymiotnikowych
A few notes on the inflection of adjectival multi-words units
Autorzy:: Węgrzynek, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/459268.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: frazeologia
przymiotnikowe jednostki nieciągłe
cechy fleksyjne
phraseology
adjectival multi-words units
inflection description
Opis:: The article presents an analysis of inflexive features of adjective idioms. The analysis proves that majority of adjective idioms are established as indeclinable units (characterized by fully syncretic forms), e.g. pełną gębą, bez serca, od macochy, etc. In other cases, the lack of textual occurrences of certain inflectional gender forms is a result of their semantic, e.g. wiecznie zielony, grubymi nićmi szyty, and not *wiecznie zieleni, *grubymi nićmi szyci.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 316-323
2083-1765
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "inflection," wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język