Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "independence of judiciary" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Niezawisłość sądu i jej gwarancje (z powodu projektu ustawy o ustroju sądów zwyczajnych)
Independence of the court and its guarantees
Autorzy:
Waśkowski, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232218.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
ądownictwo
niezawisłość sędziowska
powoływanie sędziów
ustrój sądownictwa II RP
judiciary
judicial independence
appointment of judges
judicial system of the Second Polish Republic
Opis:
Ważny głos w dyskusji nad ustrojem sądownictwa w II RP. Profesor Waśkowski odniósł się do dyskusji, które przetoczyły się w prasie prawniczej w 1924 r., zwracając uwagę, na istotne braki w dyskusji. W opartym na szerokiej analizie porównawczej i histerycznej wskazał, że w przyszłej regulacji ustroju sądownictwa należy zagwarantować sędziemu niezawisłość i jednoznacznie odciąć władzę sądowniczą od administracji. Podkreślił przy tym potrzebę fundamentalnych gwarancji niezawisłości, a nade wszystko nieusuwalność i godne uposażenie.
An important voice in the discussion on the judicial system in the Second Polish Republic. Professor Waśkowski referrs to discussions that were present in the legal press in 1924, pointing to significant shortcomings of the discussion. Based on a broad comparative and historical analysis, he points out that in the future regulation of the judiciary, independence of the judge should be guaranteed and the judiciary should be unambiguously cut off from the administration. At the same time, he emphasizes the need for fundamental guarantees of independence, and above all, irremovability and a decent remuneration.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 249-260
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teisminės valdžios konstitucinė samprata Lietuvoje ir Lenkijoje
Konstytucyjna koncepcja władzy sądowniczej na Litwie i w Polsce
Autorzy:
Vaičaitis, Vaidotas A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033361.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Lietuvos Konstitucija
teisminė valdžia
teismų nepriklausomumas
Lietuvos Konstitucinis Teismas
Lenkijos Konstitucinis Tribunolas
Konstytucja Litwy
władza sądownicza
niezawisłość sądów
Sąd Konstytucyjny na Litwie
Trybunał Konstytucyjny w Polsce
Constitution
judiciary
independence of courts
Lithuanian Constitutional Court
Polish Constitutional Tribunal
Opis:
Straipsnis skirtas išanalizuoti 1992 m. Lietuvos Respublikos ir 1997 m. Lenkijos Respublikos Konstitucijų nuostatų panašumus ir skirtumus, susijusius su teisminės valdžios konstituciniu statusu. Straipsnį sudaro trys dalys: I. Teisminės valdžios vieta Lenkijos ir Lietuvos konstitucijose, II. Lietuvos Konstitucinis Teismas ir Lenkijos Konstitucinis Tribunolas ir III. Speciali teisėjų institucija pagal Lietuvos Konstituciją ir Nacionalinė Teismų Tarybą pagal Lenkijos Konstituciją. Tyrimo pabaigoje teigiama, jog didele dalimi teisminės valdžios konstitucinis statusas abiejose konstitucijose yra labai panašus, bet galima išskirti šiuos skirtumus ir padaryti šiuos apibendrinimus: 1. Lenkijos Konstitucija numato karinius teismus, kurie nagrinėja krašto apsaugos ministerijos pareigūnų baudžiamąsias bylas, tuo tarpu Lietuvos Konstitucija tokių teismų nenumato. Be to, Lenkijos Konstitucija numato teisminės valdžios institucijų dvi rūšis: teismai ir tribunolai, įskaitant ir Konstitucinį Tribunolą. Tuo tarpu Lietuvos Konstitucija tribunolu nenumato, o konstitucinės priežiūros institucijos pavadinimas yra Konstitucinis Teismas. 2. Lietuvos Konstitucija numato dvejopą aukštesnių instancijų teismų teisėjų atleidimo būdą, kai pripažįstama, kad jie savo poelgiu pažemino teisėjo vardą: 1) paprastesniu būdu – Aukščiausiojo Teismo teisėją galima atleisti Seimo nutarimu, o Apeliacinio teismo teisėją – Prezidento dekretu arba 2) sudėtingesniu būdu – šiems teisėjams galima taikyti apkaltos procesą Seime. Tuo tarpu Lenkijos Konstitucija apkaltos proceso atleisti teisėjams nenumato. 3. Lietuvos Konstitucinis Teismas ir Lenkijos Konstitucinis Tribunolas plačiąja prasme priklauso teisminei valdžiai, o šių konstitucinės priežiūros institucijų funkcijos iš esmės yra labai panašios, visgi, pagrindinis skirtumas galėtų būti tas, kad į Lenkijos Konstitucinį Tribunolą dėl teisės aktų abstrakčios konstitucinės kontrolės turi teisę kreiptis daug platesnis subjektų ratas nei į Lietuvos Konstitucinį Teismą. Iš kitos pusės, Lenkijos Konstitucinis Tribunolas neturi kompetencijos teikti išvadų dėl pareigūnų veiksmų, kuriems pradėtas apkaltos procesas bei dėl rinkimų įstatymų pažeidimų. Pagaliau, pagal ordinarinę teisę bent vienas Lenkijos Konstitucinio Tribunolo narys ex officio eina ir Lenkijos Vyriausiosios rinkimų komisijos nario pareigas. 4. Nors Lenkijos Konstitucijoje Nacionalinei Teismų Tarybai yra skirtas gana didelis dėmesys, tačiau šiuo metu Lietuvos Teisėjų Tarybos sprendimai turi didesnį konstitucinį svorį (nei Lenkijos Nacionalinės Teismų Tarybos), nes jos neigiamas patarimas dėl teisėjų skyrimo ar atleidimo įpareigoja Lietuvos Respublikos Prezidentą neskirti ar neatleisti teisėjo. Be to, pagal Lietuvos Respublikos Teismų įstatymą, Lietuvos Teisėjų Tarybos nariais gali būti tik teisėjai, kurių didžioji dalis yra renkama Visuotiniame teisėjų susirinkime, tuo tarpu Lenkijos Teismų Tarybos nariais gali būti ne tik teisėjai, be to, teisėjai į šias pareigas Lenkijoje nėra renkami pačios teisminės valdžios, o skiriami politikų.
Artykuł ma na celu analizę podobieństw i różnic Konstytucji Republiki Litewskiej z 1992 r. i Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., związanych ze statusem konstytucyjnym władzy sądowniczej. Artykuł składa się z trzech części: I. miejsce władzy sądowniczej w konstytucjach Polski i Litwy, II. litewski Sąd Konstytucyjny i polski Trybunał Konstytucyjny oraz III. specjalna instytucja sędziowska zgodnie z Konstytucją Litwy oraz Krajowa Rada Sądownictwa zgodnie z Konstytucją Polski. Z przeprowadzonego badania wynika, że status konstytucyjny władzy sądowniczej w obu konstytucjach jest w dużej mierze podobny, można jednak wyodrębnić wskazane poniżej różnice i dokonać następujących uogólnień: 1. Konstytucja Polski przewiduje sądy wojskowe, które rozpoznają sprawy karne przeciwko funkcjonariuszom Ministerstwa Obrony Narodowej, podczas gdy Konstytucja Litwy nie przewiduje takich sądów. Ponadto, Konstytucja Polski określa dwa rodzaje organów sądowych: sądy i trybunały, w tym Trybunał Konstytucyjny. Tymczasem Konstytucja Litwy nie przewiduje trybunału, a instytucją nadzoru konstytucyjnego jest Sąd Konstytucyjny. 2. Konstytucja Litwy zakłada podwójny sposób odwoływania sędziów sądów wyższych instancji po uznaniu, że swoimi działaniami sprzeniewierzyli się godności sędziego: 1) sędzia Sądu Najwyższego może zostać odwołany uchwałą Sejmu, a sędzia sądu apelacyjnego – dekretem Prezydenta lub 2) sędziowie tych sądów mogą podlegać procedurze impeachmentu przed Sejmem. Tymczasem Konstytucja Polski nie przewiduje odwołania sędziów w drodze impeachmentu. 3. Sąd Konstytucyjny na Litwie i Trybunał Konstytucyjny w Polsce w szerokim sensie stanowią część władzy sądowniczej. Funkcje tych organów nadzoru konstytucyjnego są w zasadzie bardzo podobne, główna zaś różnica polega na tym, że znacznie szerszy krąg podmiotów ma prawo zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego w Polsce niż do Sądu Konstytucyjnego na Litwie o abstrakcyjną kontrolę konstytucyjną aktów prawnych. Z drugiej strony, Trybunał Konstytucyjny w Polsce nie ma kompetencji do składania opinii dotyczących działań funkcjonariuszy, wobec których wszczęto procedurę impeachmentu oraz w sprawie naruszeń ustaw o ordynacji wyborczej. Wreszcie, zgodnie z prawem powszechnym co najmniej jeden członek Trybunału Konstytucyjnego w Polsce ex officio jest jednocześnie członkiem Państwowej Komisji Wyborczej. 4. Chociaż w Konstytucji Polski Krajowej Radzie Sądownictwa poświęcono dość dużo uwagi, to jednak w chwili obecnej uchwały Litewskiej Rady Sądownictwa mają większą wagę konstytucyjną (w porównaniu z Krajową Radą Sądownictwa), ponieważ jej negatywna opinia w sprawie powołania lub odwołania sędziów jest wiążąca dla Prezydenta Republiki Litewskiej. Ponadto, zgodnie z Ustawą Republiki Litewskiej o Sądach, tylko sędziowie, z których większość jest wybierana przez Walne Zgromadzenie Sędziów, mogą być członkami Litewskiej Rady Sądownictwa, podczas gdy nie tylko sędziowie mogą być członkami Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce, ponadto sędziowie na to stanowisko w Polsce nie są wybierani przez przedstawicieli władzy sądowniczej, ale są powoływani przez polityków.
The article is intended to analyze similarities and differences of the 1992 Lithuanian Constitution and the 1997 Polish Constitution regarding the constitutional status of the judiciary. The article consists of three parts: I. The place of judicial power in the Polish and Lithuanian constitutions, II. Lithuanian Constitutional Court and Polish Constitutional Tribunal and III. A special institution of judges under the Constitution of Lithuania and the National Judicial Council under the Constitution of Poland. At the end of the article following differences are to be distinguished: 1. The Polish Constitution mentions military courts, while in Lithuania they do not exist. In addition, the Polish Constitution provides for two types of judicial authorities: courts and tribunals, including the Constitutional Tribunal, meanwhile, the Lithuanian Constitution include only courts. 2. The Constitution of Lithuania provides for two methods of dismissal of judges of the Supreme Court, when they discredit the name of a judge: 1) by the resolution of the Seimas and 2) under impeachment proceedings. Meanwhile, the Polish Constitution does not mention the impeachment proceedings for dismissal of judges. 3. The Constitutional Court of Lithuania and the Constitutional Tribunal of Poland in broader sense belong to the judiciary, and the functions of these institutions are very similar, however, the main difference could be that there are more subjects to address the Polish Constitutional Tribunal than to the Lithuanian Constitutional Court. On the other hand, the Polish Constitutional Tribunal has no jurisdiction to rule on the actions of officials under impeachment and on violations of electoral laws. Finally, under ordinary law, at least one member of the Polish Constitutional Tribunal ex officio is also a member of the Polish Central Electoral Commission. 4. Although the Polish Constitution pays considerably more attention to the National Judicial Council, currently the decisions of the Lithuanian Judicial Council have a greater constitutional weight (than the Polish National Judicial Council), as its negative advice on the appointment or dismissal obliges the President of the Republic. In addition, according to the Law on Courts of the Republic of Lithuania, only judges, the majority of whom are elected by the General Assembly of Judges, may be members of the Lithuanian Judicial Council, while some members of the Polish Judicial Council are not members of judiciary, including those, appointed by politicians.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 5-24
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyka budżetowania zadaniowego na przykładzie jednostek organizacyjnych sądownictwa powszechnego – doświadczenia i wnioski
Performance‑based budgeting in Poland – the case of judicial branch
Autorzy:
Urbaniak, Grażyna
Strumnik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14730835.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
performance-based budgeting
state budget
organizational units of judiciary
efficiency of public spending
public finances management
independence of the judiciary
Polska
Opis:
This article looks at the implementation of the performance-based budget in the Polish judiciary system. The authors provide a general overview on legal framework and discuss main gaps in this area. Moreover, they point at some practical problems with incorporating performance-based budget into actual processes of the courts management. Special attention is given to the explanation of the current (provisional) structure of Polish courts’ performance budgeting and the planned (conclusive) solutions in this area based on costs analyses and enterprise resource planning.
Źródło:
Studia BAS; 2013, 1(33); 127-159
2080-2404
2082-0658
Pojawia się w:
Studia BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ustrojowa pozycja sądownictwa we Francji. Między polityzacją a korporacjonizmem
The Constitutional Position of the Judiciary in France. Between Politicization and Corporatism
Autorzy:
Ujazdowski, Kazimierz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912483.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Niezależność i odpowiedzialność sądownictwa
Konstytucja V Republiki
Najwyższa Rada Sądownictwa
polityzacja i korporatyzm
independence and accountability of the judiciary
Constitution of the 5th Republic
Supreme Judicial Council
politicization and corporatism
Opis:
Francuska tradycja prawna ukształtowana przez Rewolucję Francuską była krytyczna wobec „władzy sędziów” i nie uznawała sądownictwa za odrębną władzę o znaczeniu porównywalnym do władzy wykonawczej i ustawodawczej. Zgodnie z porewolucyjną tradycją nominacje na stanowiska sędziów należały do władzy wykonawczej. Można sądzić, że konstytucja V Republiki Francuskiej w chwili jej uchwalenia identyfikowała się z tym podejściem, gdyż powierzała Prezydentowi i ministrowi sprawiedliwości kompetencje w zasadniczych sprawach dotyczących wymiaru sprawiedliwości. Ewolucja konstytucji z 1958 r. i samej praktyki ustrojowej zasługuje na uwagę i szczegółową analizę. Francja odstąpiła od dominacji władzy wykonawczej w tym sektorze na rzecz coraz silniejszego wpływu sędziów na zarządzanie wymiarem sprawiedliwości i upodmiotowienia samej Naczelnej Rady Sądownictwa. Jednocześnie V Republika zachowała oryginalność regulacji konstytucyjnych w tej dziedzinie i nadal silną pozycję władzy wykonawczej i ministra sprawiedliwości. Co nie mniej istotne, ważnym motywem debaty ustrojowej i przeprowadzonych zmian w konstytucji jest troska o zrównoważony model ustrojowy, który byłby odporny zarówno na niebezpieczeństwo polityzacji jak i korporatyzacji wymiaru sprawiedliwości. Dlatego też przypadek Francji jest istotny z punktu widzenia poszukiwania rozwiązań, które łączyłyby niezależność i odpowiedzialność sądownictwa. Artykuł analizuje ewolucję pozycji ustrojowej sądownictwa we Francji, a także zasadnicze idee i argumenty podnoszone w debacie konstytucyjnej.
The French legal tradition shaped by the French Revolution has been critical of the ‘power of the judges” and has not considered the judiciary to be a separate authority of comparable importance to the executive and legislative powers. According to the post-revolutionary tradition, appointments to the positions of judges were made by the executive power. It can be assumed that the Constitution of the 5th French Republic at the time of its enactment identified with this approach, as it entrusted the President and the Minister of Justice with competence in fundamental matters of justice. The evolution of the 1958 Constitution and of the constitutional practice deserves attention and a detailed analysis. France abandoned the domination of the executive power in this sector for the benefit of the increasing influence of judges on the administration of justice and the empowerment of the Supreme Judicial Council itself. At the same time, the 5th Republic maintained the originality of the constitutional provisions in this area and the strong position of the executive power and the Minister for Justice. Last but not least, an important motive for a constitutional debate and constitutional amendments is the concern for a balanced constitutional model that would be immune both to the danger of politicization and corporatism of the judiciary. Therefore, the case of France is important when seeking solutions that would combine independence and accountability of the judiciary. The article analyses the evolution of the political position of the judiciary in France, as well as the basic ideas and arguments raised in the constitutional debate.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 399-411
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poland versus the basic eu principles of the rule of law
Polska a unijne zasady praworządności
Autorzy:
Świątkowski, Andrzej Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055593.pdf
Data publikacji:
2022-04-20
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
autonomy of judges
independence of judiciary
rule of law
voluntary self limitation of state sovereignty
autonomia sędziów
dobrowolne samoograniczenie suwerenności państwa
niezawisłość sądownictwa
rządy prawa
Opis:
The employment law and social policy of the European Union, analyzed from the perspective of the Republic of Poland, reveal a serious difference between the views of Polish state authorities and EU institutions on employment and social security matters regulated by national labour law provisions in force in the RP. The CJEU ruled that the RP failed to fulfill the obligations resulting from the membership in the EU. The state authorities of the RP are trying to undermine this concept as part of the “reform of the judiciary”. They do not pay attention to its core, which is the limitation of state sovereignty in matters relating to the autonomy of judges and the independence of courts, but contest the interference of EU institutions in matters relating to the organization of the judiciary.
Prawo pracy i polityka społeczna Unii Europejskiej analizowane z perspektywy Rzeczypospolitej Polskiej ujawniają poważną różnicę pomiędzy poglądami polskich organów państwowych i instytucji UE na sprawy zatrudnienia i zabezpieczenia społecznego regulowane przez krajowe przepisy prawa pracy obowiązujące w RP. TSUE orzekł, że RP nie wypełniła zobowiązań wynikających z członkostwa w UE. Władze państwowe RP starają się podważyć tę koncepcję w ramach „reformy sądownictwa”. Nie zwracają uwagi na jej sedno, jakim jest dobrowolne ograniczenie suwerenności państwa w sprawach dotyczących autonomii sędziów i niezawisłości sądów, ale kwestionują ingerencję instytucji unijnych w sprawy dotyczące organizacji sądownictwa.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2021, 4, XXI; 197-207
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział władzy ustawodawczej od wykonawczej gwarancją niezależności sądownictwa w Polsce
Personal separation of the legislative and the executive powers as guarantee of independence of the judiciary in Poland
Autorzy:
Sitek, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451565.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
Tematy:
niezawisłość
niezależność sądów
władza wykonawcza
władza sądownicza
równowaga władz
rozdział władz
independence
independence of the courts
executive power
judiciary
balance of powers
separation of powers
Opis:
Trójpodział władz i koncepcja ich równowagi swoimi korzeniami sięgają końca epoki feudalnej. Zachodzące zmiany, obecnie inspirowane procesami globalizacyjnymi, sprawiają, że dochodzi do różnego rodzaju sporów. Przykładem tego są zmiany wprowadzane w systemie sądownictwa w Polsce. Toczące się dyskusje w sferze publicznej ujawniają podział dyskutantów na dwie grupy. Obie strony dyskusji posługują się swoistą terminologią i logiką dyskursu, nie mogąc dojść do porozumienia. W pracy zastosowana została metoda opisowa oraz analizy przepisów prawnych lub poglądów medialnych i politycznych. Konieczne wydaje się poszukiwanie trzeciej drogi rozwiązania tego konfliktu. A jest nią propozycja personalnego rozdzielenia władzy wykonawczej od ustawodawczej. Takie uzupełnienie koncepcji równowagi władz wymusi prowadzenie wewnątrzpartyjnej dyskusji o ważnych kwestiach ustrojowych. Brak takiej dyskusji negatywnie się ujawnia, w przypadku gdy partia przejmuje całą władzę w danym kraju.
The tripartite system of the powers and the concept of their balance with their roots reaches the end of the feudal age. The changes that are currently being inspired by the globalization processes have caused a number of disputes. Examples of this are changes introduced in the area of organization and functioning of the judicial system in Poland. The ongoing discussion in the public sphere reveals the breakdown of discussers into two groups. Both sides of the discussion use a specific terminology and logic of the discourse and they are not able to reach agreement. This work uses a descriptive method and analysis of laws or media and political views. It seems necessary to look for a third way to resolve this conflict. This third way is a proposition of personal separation of executive power from the legislature power. Such an addition to the concept of the balance of power will force an inside-party discussion on the important issues of the political system. The lack of such discussion is undermined if one political party takes over entire power in a certain country
Źródło:
Journal of Modern Science; 2017, 34, 3; 79-90
1734-2031
Pojawia się w:
Journal of Modern Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka a Trybunał Konstytucyjny. Konstytucja – ostatni środek obrony przed polityką
Politics and the Constitutional Tribunal. The Constitution – the last line of defence against politics
Autorzy:
Safjan, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693682.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judicial independence
politics and the judiciary
appointment of judges of the Constitutional Tribunal
hard cases
direct applicability of the Constitution
hierarchical structure of norms
niezależność sędziowska
polityka i sąd
wybór sędziów sądu konstytucyjnego
bezpośrednie stosowanie Konstytucji
hierarchiczna struktura norm
Opis:
In the first part of this paper an attempt is made to answer the question to what extent the fact that judges of the Constitutional Tribunal are appointed by a political organ (the Seym of the Republic of Poland) determines the political character of the Tribunal itself. Based, among otherthings, on his own experience, the author, a retired judge of the Constitutional Tribunal, states that the search for a iunctim between the political appointment of constitutional judges and their adjudicating activity is unjustified, as can be seen from the example of particular judgments delivered by the Constitutional Tribunal in what might be termed hard cases. Judges endowed with very strong guarantees of independence are capable of remaining impartial in their judgments and making decisions independently of their personal beliefs. The real threat to the independenceof the Constitutional Tribunal is political pressure exercised by government, which manifests itself in, for example, direct and personal criticism of Constitutional Tribunal judges or a refusal to implement judicial decisions issued by the Constitutional Tribunal. A particularly dangerous situation arises when a legislator attempts to intervene in the internal procedural autonomy of the Constitutional Tribunal with a view to determining the order in which the matters before the Tribunal should be dealt with, setting a 2/3 qualified majority for decisions ‘when sitting as a full court’ or determining the required quorum at a level which may paralyse the work of the Constitutional Tribunal altogether. In the second part of the paper the question is asked whether the Constitutional Tribunal may examine the constitutionality of the procedures being introduced by a new law on the Constitutional Tribunal before it proceeds to apply them. The answer to this question is in the affirmative, followed by arguments calling for the direct application of the Constitution which in such cases becomes the only point of reference when new procedural regulations are to be evaluated.
Przedmiotem artykułu jest ‒ w pierwszej części ‒ próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu fakt powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego przez organ polityczny, tj. Sejm RP, determinuje polityczny charakter samego Trybunału Konstytucyjnego. Autor wskazuje m.in. na podstawie swoich własnych doświadczeń sędziego TK, że poszukiwanie iunctim pomiędzy aktem politycznego wyboru sędziów a ich aktywnością orzeczniczą nie znajduje uzasadnienia, co wyraźnie potwierdzają przykłady konkretnych rozstrzygnięć sądu konstytucyjnego w tzw. hard cases. Sędziowie wyposażeni w bardzo silne gwarancje niezawisłości potrafią zachować obiektywizm ocen i niezależność także od swoich własnych przekonań politycznych. Prawdziwym zagrożeniem niezależności Trybunału Konstytucyjnego jest natomiast presja polityczna wywierana przez rządzących, której przejawem jest np. bezpośrednia personalna krytyka sędziów TK lub odmowa wykonywania orzeczeń sądu konstytucyjnego. Szczególnie niebezpiecznym instrumentem jest próba ingerowania ustawodawcy w sprawy wewnętrznej autonomii proceduralnej TK, zmierzająca m.in. do narzucenia kolejności rozpatrywanych spraw, wprowadzenia większości kwalifikowanej 2/3 przy podejmowaniu orzeczeń w pełnym składzie czy określenia quorum na takim poziomie, który może paraliżować funkcjonowanie sądu konstytucyjnego. W drugiej części artykułu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy Trybunał może zbadać konstytucyjność procedur wprowadzonych nową ustawą o TK, zanim przystąpi do stosowania tych procedur. Autor udziela odpowiedzi twierdzącej na to pytanie, przytaczając argumenty na rzecz bezpośredniego stosowania Konstytucji, która w takich wypadkach staje się jedynym punktem odniesienia oceny nowych regulacji proceduralnych.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 35-42
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Piotrowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judiciary
constitution
democracy
constitutional interpretation
judicial independence and independence of judges
władza sądownicza
konstytucja
demokracja
wykładnia konstytucji
niezależność sądów i niezawisłość sędziów
Opis:
The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada odrębności i niezależności sądów i trybunałów a obraz polskiego sądownictwa we współczesnym społeczeństwie – aspekt socjologiczno-prawny
Autorzy:
Patoleta, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/617672.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Constitutional law, principle of separateness and independence of courts and tribunals, sociology of law, social opinion, crisis of the Polish judiciary.
prawo konstytucyjne, zasada odrębności i niezależności sądów i trybunałów, socjologia prawa, opinia społeczna, kryzys polskiego sądownictwa.
Opis:
Considerations regarding the judiciary in Poland should begin with the constitution, which is the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997, the principles of separateness and independence of courts and tribunals contained in it constitute the foundation of the justice system. The activity of the justice system is subject to social evaluation, and its direction undoubtedly affects the quality and fluency of the judicial function, which is justice.The following work is aimed at analyzing social opinions about the judiciary in Poland, identifying the most sensitive areas, demonstrating current trends in the society affected by the crisis of the judiciary, and presenting proposed steps that may be implemented by the judges' self-government or other public institutions in order to restore confidence in the judiciary, which as a consequence will enable the proper implementation of the constitutional principle that determines the independence and independence of the courts of the Republic of Poland.
Rozważania dotyczące władzy sądowniczej w Polsce należy rozpocząć od ustawy zasadniczej, którą jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Zawarte w niej reguły odrębności i niezależności sądów i Trybunałów stanowią jeden z fundamentów wymiaru sprawiedliwości.Działalność wymiaru sprawiedliwości podlega ocenie społecznej, a jej kierunek bez wątpienia wpływa na jakość i płynność realizowania funkcji sądownictwa jaką jest min. wymierzenie sprawiedliwości.Poniższa praca ma na celu analizę opinii społecznych dotyczących sądownictwa w Polsce, wskazaniu obszarów najbardziej newralgicznych, wykazania obecnych trendów w społeczeństwie dotkniętym kryzysem sądownictwa oraz przedstawieniem proponowanych kroków, które mógłby zrealizować samorząd sędziowski lub inne instytucje publiczne w celu odbudowy zaufania do władzy sądowniczej, co w konsekwencji umożliwi prawidłowe realizowanie zasady konstytucyjnej stanowiącej o niezawisłość oraz niezależność sadów Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródło:
Studenckie Zeszyty Naukowe; 2019, 22, 41
1506-8285
Pojawia się w:
Studenckie Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Organization of the Judicial System in Post-War Poland
Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce w okresie powojennym
Autorzy:
Madera, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920677.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
judicature
post-war judiciary
independence of the judiciary
wymiar sprawiedliwości
sądownictwo powojenne
niezależność
niezawisłość
Opis:
Independence of the judiciary is a fundamental value. It determines the quality of organization and work, as well as the role that judicature plays in a democratic country. Justice, based on the rule of law and constituting the highest value for the society, can be implemented only in the spirit of this independence. Any changes and modifications ought to strive for one goal - a strong, independent judicature. The paper introduces the reconstruction process of the Polish judiciary after World War II, outlining the problems and challenges that it had to face in that period.
Niezależność i niezawisłość wymiaru sprawiedliwości to wartości fundamentalne. To one decydują o jakości organizacji, pracy i roli, jaką w demokratycznym państwie pełni sądownictwo. Sprawiedliwość, opierająca się na rządach prawa i stanowiąca najwyższą wartość dla społeczeństwa, może być realizowana wyłącznie w duchu tych dwóch wartości. Wszelkie przemiany i przekształcenia winny zmierzać do jednego celu, którego azymutem jest właśnie silna, niezależna władza sądownicza. Niniejszy artykuł jest wprowadzeniem do zrozumienia procesu odbudowy polskiego wymiaru sprawiedliwości po II wojnie światowej, poprzez zarysowanie problemów i wyzwań, z jakimi w tym okresie musiał się zmierzyć.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 307-316
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedawnienie karalności przewinienia dyscyplinarnego zawierającego znamiona przestępstwa a zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu dyscyplinarnego
Autorzy:
Krajnik, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1338202.pdf
Data publikacji:
2020-09-28
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
postępowanie dyscyplinarne
przedawnienie
przewinienie dyscyplinarne
sądownictwo dyscyplinarne
czyn zabroniony
zasada samodzielności jurysdykcyjnej
domniemanie niewinności
disciplinary proceedings
period of limitation
disciplinary offence
disciplinary judiciary
prohibited act
principle of jurisdictional independence
presumption of innocence
Opis:
Niniejsze opracowanie porusza problematykę samodzielności jurysdykcyjnej sądu dyscyplinarnego w zakresie możliwości dokonywania oceny czynu będącego przedmiotem postępowania przed tym sądem w kontekście warunków przestępności czynu. Doniosłość tego zagadnienia jest szczególna z uwagi na unormowania dotyczące terminów przedawnienia dyscyplinarnego, które nakazują przyjąć terminy właściwe dla przedawnienia przestępstw, jeżeli czyn stanowi przestępstwo. Takie rozwiązanie prowadzić może do kolizji zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu dyscyplinarnego z zasadą domniemania niewinności, albowiem domniemanie to może być obalone jedynie prawomocnym wyrokiem sądu karnego. Z kolei zawieszenie postępowania dyscyplinarnego i oczekiwanie na prawomocny wyrok sądu karnego może przynieść negatywne skutki dla rozstrzygnięcia o kwestii odpowiedzialności dyscyplinarnej. W przedmiotowym opracowaniu zaproponowano kompromisowe rozwiązanie, które – w przekonaniu autora – respektowałoby obie wskazane zasady.
This paper addresses the issue of jurisdictional independence of a disciplinary court in terms of the possibility of assessing an act under investigation in the context of the grounds of criminality of an act. The issue is of particular importance in view of the rules on limitation periods for disciplinary offences, which require the adoption of limitation periods for criminal offences where the act constitutes a criminal offence. Such a solution may lead to a conflict between the principle of jurisdictional independence of the disciplinary court and the principle of the presumption of innocence, since this presumption can only be rebutted by a final and non-appealable judgment of a criminal court. In turn, the stay of disciplinary proceedings and waiting for a final and non-appealable judgment of the criminal court may have a negative impact on the decision concerning the issue of disciplinary liability. This study proposes a compromise solution which, according to the author, would respect both principles.
Źródło:
Ius Novum; 2020, 14, 3; 107-119
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polscy prekursorzy pierwiastków demokracji na tle tradycji europejskiej
Polish forerunners of democratic elements in the context of european tradition
Autorzy:
Kosiek, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/322141.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
tradycja demokratyczna
wartości
niezależność sądów
wolność religijna
wspólnota narodowa
solidarność
democratic tradition
values
independence of the judiciary
religious freedom
national community
solidarity
Opis:
W niniejszym artykule autor dokonuje wyboru kilku wydarzeń z historii Polski i pokrótce analizuje je pod kątem ich znaczenia dla kształtowania się tradycji demokratycznej w Polsce. Wydarzenia te to wystąpienie Pawła Włodkowica na soborze w Konstancji, nadanie szlachcie przywileju jedlneńsko-krakowskiego, konfederacja warszawska, uchwalenie Konstytucji 3 maja, specyfika polskiej myśli wolnościowej w XIX w. i powstanie Solidarności. Ciąg przytoczonych wydarzeń pokazuje, że polska tradycja demokratyczna nie tylko nie odbiegała od analogicznej myśli europejskiej, ale nieraz znacznie ją wyprzedzała.
In this article the author makes a selection of several events in the history of Poland and briefly analyze them in terms of their importance to the development of the democratic tradition. Among these events there are mission of Paul Włodkowic at the Council of Constance, the Jedlnia-Cracow privilege, the Warsaw Confederation, the Constitution the 3 rd of May, the specifics of Polish independence thought in the XIX century and the emergence of "Solidarity". In these events one can see that the Polish democratic tradition not only does not differ from similar European one but often has been far ahead of her.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 98; 53-61
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy potrzebne są zmiany w konstytucyjnej karcie praw?
Do we need to revise the constitutional charter of rights?
Autorzy:
Kędzia, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692916.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
constitution
democracy
independence of the judiciary and independence of judges
control of constitutionality of the law
constitutional reform
constitutional moment
constitutional crisis
human and civil rights
konstytucja
demokracja
niezależność sądów i niezawisłość sędziów
kontrola konstytucyjności prawa
reforma konstytucyjna
moment konstytucyjny
kryzys konstytucyjny
prawa człowieka i obywatela
konstytucyjna karta praw
Opis:
The article seeks to answer the question whether it is necessary to revise the charter of rights of an individual included in the Constitution of the Republic of Poland of 1997. The starting point is the reflection on the topicality of the Basic Law from the perspective of 20 years of its applicability. The conclusion is that the Constitution meets the criteria of modern constitutionalism uponwhich the systems of democratic states are based. The reform consisting in a thorough revision of the existing Constitution or in replacing it with a new basic law would have to be justified by the fulfilment of the ‘constitutional moment’ conditions, in line with Bruce Ackerman’s understanding of the term. The discussion devoted to the constitutional charter of rights focuses on theassessment of how the fundamental rights charter fulfils the criteria which guided its drafting, namely: the adequacy to the assessment of the relationship between the individual and the community that prevails in society; the compliance with international human rights standards; theuniversality of content; the jurisprudence. They lead to the conclusion that the charter of rights contained in the Constitution is an example of a modern regulation of the legal situation of an individual, consistent with the requirements of contemporary constitutionalism. However, this general assessment does not mean that it is pointless to consider the possibility or the need to refine the detailed solutions, or supplement the list charter, that could be made within the framework of the revision of the Constitution when this proves necessary. This thesis is illustrated with selected examples.
Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy potrzebna jest rewizja karty praw jednostki zamieszczonej w Konstytucji RP z 1997 r. Punktem wyjścia są rozważania na temat aktualności ustawy zasadniczej z perspektywy dwudziestu lat jej obowiązywania. Ich konkluzją jest stwierdzenie, że Konstytucja RP spełnia kryteria nowoczesnego konstytucjonalizmu, na którym opierają się ustroje państw demokratycznych. Reforma polegająca na gruntownej rewizji obowiązującej konstytucji lub na zastąpieniu jej przez nową ustawę zasadniczą wymagałaby uzasadnienia poprzez spełnienie warunków „momentu konstytucyjnego”, tak jak to pojęcie rozumie Bruce Ackerman. Rozważania poświęcone konstytucyjnej karcie praw skupiają się na ocenie wypełnienia przez nią kryteriów, które kierowały pracami nad jej redakcją, a mianowicie: adekwatności do dominujących w społeczeństwie ocen relacji między jednostką a wspólnotą; zgodności z międzynarodowymi standardami praw człowieka; uniwersalności treści; jurydyczności. Prowadzą one do wniosku, że karta praw zawarta w Konstytucji RP stanowi przykład nowoczesnej regulacji sytuacji prawnej jednostki, zgodnej z wymogami współczesnego konstytucjonalizmu. Ta generalna ocena nie oznacza jednak braku celowości rozważań nad możliwością czy potrzebą optymalizacji szczegółowych rozwiązań, które mogłyby zostać dokonane w ramach nowelizacji konstytucji, gdy ta okaże się niezbędna. Teza ta jest zilustrowana wybranym przykładami.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 61-80
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
100 lat definiowania polskiego modelu „separacji” władzy sądowniczej
100 years of defining the Polish model of “separation” of the judiciary – what we had, what we have and what we might want to have
Autorzy:
Jabłoński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929721.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Władza sądownicza
separacja
niezawisłość sędziowska
konstytucja
niezależność sądownictwa
podział władz
Judicial power
separation
judicial independence
constitution
independence
of the judiciary
separation of powers
Opis:
Przedmiotem opracowania jest analiza ponad stu letniej praktyki definiowania roli i pozycji ustrojowej sądów w Polsce. Weryfikacji poddane zostanie poszanowanie w praktyce sprawowania władzy nie tylko postanowień konstytucyjnych (lub wskazanie przyczyn i konsekwencji ich pominięcia), ale i inne regulacje, które towarzyszą kreowaniu i stosowania konkretnych rozwiązań prawnych w kontekście zagwarantowania niezależności sądownictwa. Jednocześnie uwzględniona została ocena przyjmowanych rozwiązań pod kątem respektowania standardów wypracowanych przez międzynarodowe organy ochrony wolności i praw jednostki i organy UE.
The subject of the study is an analysis of over a hundred years of practice defining the role and political position of courts in Poland. The verification will be subject to compliance in the practice of exercising power not only with constitutional provisions (or indicating the reasons and consequences of their omission), but also with other regulations that accompany the creation and application of specific legal solutions in the context of guaranteeing the independence of the judiciary. At the same time, the assessment of the adopted solutions in terms of respect for the standards developed by international bodies for the protection of individual freedoms and rights and EU bodies was taken into account.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 119-151
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The System of Justice: European Safeguards
Autorzy:
Hanna, Machińska,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903072.pdf
Data publikacji:
2019-05-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
independence of judiciary
preservation of the rule of law
European safeguards of the system of justice
respect for human rights
niezależność wymiaru sprawiedliwości
zachowanie rządów prawa
europejskie zabezpieczenie systemu wymiaru sprawiedliwości
poszanowanie rządów prawa
Opis:
The rule of law, human rights, and democracy are the three pillars of functioning of the European states. The concept of the rule of law is very deeply rooted in the idea of the European integration since 1949 when the Council of Europe was established. The rule of law is understood as: respect for the separation of powers, duty for the executive power to respect law, observance of the rule of the compliance with the law, respect for legal certainty and the principle of res iudicata, maintenance of judicial control of the executive power, exercise of the right to court ,guarantee of a fair trial and existence of an effective appeals remedy. In many countries rule of law are in danger. That is why European safeguards plays an important role.European safeguards means different instruments in form of monitoring reports of the Council of Europe institutions , opinion of the Venice Commission, fact finding missions etc. which creates a critical illustration of the situation of the member states. The EU law creates the legal procedures based on the art. 7 of the EU Treaty as well as on the art. 258 of the Treaty of the Functioning of the EU which effectively can stop rule of law backsliding in the EU countries. On the side of the member states of the EU the preliminary ruling procedure can effectively stopped the violation of the EU law and principles. European safeguards are not limited to the European institutions. The UN reports on democracy, rule of law and human rights contribute fundamentally to the proper implementation of these principles. In order to respect fully the rule of law, democracy and human rights a closer cooperation and a better coherence is needed. The way how the violation of the rule of law, democracy and human rights were limited in Poland shows the importance and effectiveness of the European the European safeguards.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 79; 107-116
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies