- Tytuł:
-
Jurodiwi w teorii zwrotu inkorporacyjnego
Russian holy fools in the incorporative turn theory - Autorzy:
- Możdżyński, Jan
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2129109.pdf
- Data publikacji:
- 2022-04-06
- Wydawca:
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Tematy:
-
jurodiwi
Cerkiew prawosławna
teoria zwrotu inkorporacyjnego
Rasputin
yurodivye
Russian Orthodox Church
incorporative turn theory - Opis:
-
Niniejsza praca ma na celu analizę relacji jurodiwych z rosyjską Cerkwią prawosławną i Cesarstwem Rosyjskim, a później ZSRR. Jurodiwymi określa się rosyjskich świętych szaleńców, tj. w tradycji prawosławnej osoby oddające cześć Bogu, które zachowują się jak obłąkani, szaleńcy. Ich czyny były często społecznie nieakceptowane, łamiąc tabu dotyczące m.in. nagości. Można w tym przypadku wyróżnić dwa impulsy alienacyjne: pierwszym był raskoł, czyli rozłam w rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, który zaowocował odłączeniem się od establishmentu macierzy grupy starowierców, z którymi (w roli malowanego ptaka) utożsamiani byli jurodiwi. Jako impuls absorpcyjny można traktować romantyzm i rehabilitację poszczególnych form świętego szaleństwa (u Zagoskina czy Puszkina). Czasem kwarantanny byłby w takim razie okres rosyjskiego renesansu religijnego. Wtedy to powstawały dzieła pisarzy takich jak Dostojewski i Tołstoj oraz filozofów, np. Bierdiajewa, które opisywały, zdaniem Ewy Thompson, jurodiwych „ugrzecznionych” – kwarantanna miała ich bowiem zmienić w funkcjonalnych członków społeczeństwa. Kolejnym impulsem alienacyjnym były prace autorów takich jak Gorki czy Bunin uznających fenomen jurodstwa za staroświecki i zabobonny. Faza enemizacji dokonała się już w Związku Radzieckim. Potem doszło jednak do impulsu absorpcyjnego, którym był upadek ZSRR. Zwrot inkorporacyjny nie osiągnął wtedy jednak wszystkich trzech stopni drugiej fazy. Jurodiwi zostali poniekąd zabsorbowani od razu za sprawą pierwszej kanonizacji od setek lat.
This work’s goal is an analysis of the relation of the Russian Orthodox Church, Russian Empire and then USSR with yurodivye, Russian holy fools. In the Orthodox tradition those holy fools were people praising God by acting foolishly or like madmen. Their doings were often unaccepted as they broke taboos, like nudity. In the case of yurodivye, two alienation impulses took place: one being the raskol, split in the Russian Orthodox Church, which led a divide between those loyal to the church and a group of so called Old-Believers, with whom the yurodivye were associated. Next was an absorption impulse, which was brought about by romantism, which led to a rehabilitation of certain forms of holy foolery (like, for example, in Zagoskin’s and Pushkin’s works). The quarantine period would be, in this case, the Russian religious renaissance with writers like Tolstoy and Dostoevsky or philosophers like Berdyaev, who described, as Ewa Thompson claims, ‘well mannered’ holy fools. The quarantine’s goal was then to make functional society members of the yurods. The next alienation impulse took place with works of authors like Gorki or Bunin that interpreter holy foolery as outdated and superstitious. The enemization of holy fools came about in the USSR, followed by an absorption impulse which happened with the fall of communism in Russia. The absorption happened quite suddenly, as holy fools then were being canonized for the first time in hundreds of years. - Źródło:
-
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2021, 28, 2; 41-46
2299-2367 - Pojawia się w:
- Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł