Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "homonymy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-38 z 38
    Tytuł:
    Homonymie: phénomène intra- et interlinguistique
    Homonimia: zjawisko wewnątrz- i międzyjęzykowe
    Autorzy:
    Pilorz, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954785.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    homonimia
    homonimia wewnątrzjęzykowa
    homonimia międzyjęzykowa
    homofonia
    homonymy
    intralinguistic homonymy
    interlinguistic homonymy
    homophony
    Opis:
    Artykuł zajmuje się tylko homonimami pełnymi, a więc posiadającymi nie tylko cechę homofoniczności oraz różnorodności znaczeniowej, ale i odrębne etymony. Badanie homonimiczności wewnątrz dwóch wybranych języków (francuskiego i polskiego) pozwala wskazać na właściwości wyrazu i sylaby umożliwiające homonimię: krótkość wyrazu i prosta struktura sylaby (przede wszystkim CV i CVC). Druga część pracy podejmuje rzadko poruszane zagadnienie homonimii międzyjęzykowej na przykładzie francuskiego i polskiego, czeskiego i polskiego, węgierskiego i polskiego, japońskiego i polskiego oraz. suahili i polskiego. Homonimia la występuje z małym natężeniem w językach bliskich genetycznie, z większym w językach genetycznie odległych. Oczywiście warunkiem wystąpienia lego rodzaju ..spotkań" leksykalnych jest wspomniana krótkość wyrazów wchodzących w pary homonimiczne oraz. prostota ich struktury sylabicznej.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 159-193
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homonimika rosyjska jako przedmiot zainteresowania polskich leksykologów i leksykografów. Na marginesie najnowszych prac Jerzego Kaliszana
    Autorzy:
    Wojan, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023578.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    homonymy
    homography
    interlingual homonymy
    Russian language
    Polish lexicography
    Professor Jerzy Kaliszan
    Opis:
    The text is dedicated to Professor Jerzy Kaliszan, an outstanding Polish researcher of homonymy in the Russian language, the author of significant monographs and the first Polish dictionary of Russian homographs. The article is a review of Polish academic literature on Russian homonymy including both intra- and interlinguistic aspects (relations between Polish and Russian). In the first part, the author outlines the most important theoretical and lexicographical studies of Polish scholars. The second part is devoted to a description of Jerzy Kaliszan’s achievements in the field of lexical and word-formation homonymy, including lexemes’ homography.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 327-340
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wieloznaczność orzekania w Topikach 1.15
    Multivocity in Topics 1.15
    Autorzy:
    Domaradzki, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938453.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Aristotle
    Topics
    multivocity
    homonymy
    ambiguity
    Opis:
    This paper discusses Aristotle’s account of multivocity (πολλαχῶς/ πλεοναχῶς λέγεται) as expounded in Topics 1.15. This article argues that an inquiry into how many ways (ποσαχῶς) something is said becomes for Aristotle a tool of dialectical examination that he employs throughout his entire philosophical career: investigating the many/multiple ways (πολλαχῶς/πλεοναχῶς) something is said allows one to recognize the ambiguity of the term in question and, consequently, to construct an adequate definition of its referent. The present study reconstructs the various strategies for detecting ambiguity and discusses its different types. Subsequently, the paper accounts for why Aristotle moves so easily from words and their meanings to things and their essences. Finally, the article presents an analysis of the connection between the many ways something is said and the various categories it is predicated in. The considerations are supported by a new translation of Topics 1.15.
    Źródło:
    Peitho. Examina Antiqua; 2016, 7, 1; 69-86
    2082-7539
    Pojawia się w:
    Peitho. Examina Antiqua
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Частеречная транспозиция как пример грамматики в словаре (на примере словенского языка)
    Autorzy:
    Желе [Žele], Андрея [Andreja]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678543.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    conversion
    new vocabulary
    univerbation
    homonymy
    Opis:
    Conversion as an example of grammar in a dictionary (as exemplified by Slovene)Conversion in Slovene and other Slavic languages is not merely a marginal phenomenon. It spreads mainly with the borrowing of new lexicon. In so far as the borrowed lexicon remains indeclinable even after it has been borrowed, it preserves or extends the syntactic possibilities and therefore the conversion possibilities in the recipient language as well. As a new lexicalization, conversion depends on the possibilities of a shift from one syntactic role to another – and in this regard, it can be complete or incomplete/partial. Examples of complete conversion are bomba film ‘a bomb movie’ (< Film je bomba < bomba < avto bomba – < The movie is the bomb ‘very successful’ < a bomb ‘surprise’ < a car bomb ‘an explosive’), vikend hiša ‘a weekend house’ (hiša kot vikend < Hiša je vikend ‘počitniška’ < hiša vikend < vikend ‘prost konec tedna’ – a house as a weekend house < The house is a weekend ‘vacation’ house < weekend house < weekend ‘the end of the week’), as opposed to vikendhiša ‘a weekendhouse’ (< hiša za vikend ‘a house for the weekend’), and veliko hiš ‘many houses’ (→ veliko govori ‘s/he has many stories to tell’), which are not formed by conversion. An example of incomplete conversion is zakon ‘the law’ (a full conversion would also render usage like *zakon film ‘a law film’, which is not (as yet) attested; the conversation has only gone as far as Film je zakon ‘zelo dober’ < zakon ‘pravilo’ < zakon ‘pravni predpis’ – The movie is the law ‘very good’ < a law ‘a rule’ < a law ‘a legal act’), as opposed to formations not created through conversion, which nevertheless might also feature a noun as the first part of the compound, e.g., golfigrišče ‘golfcourse’ (< igrišče za golf ‘a course for playing golf’, whereas the base *Igrišče je golf. ‘The course is golf.’ is nonsensical). The same holds true for the interjection in horukpoezija ‘oomphpoetry,’ which also was not formed by conversion. Conversion is therefore the final stage in the process of the formation of a new lexeme: degrammaticalization of a particular word form > lexicalization > conversion. What conversion, univerbation, and homonymy have in common in the case of existing vocabulary and its use, is the economy of language in the sense that a particular expression is semantically utilized to its maximum. The expression – syntax – meaning relationship within a given lexeme, along with conversion as a grammatical occurrence, can be presented most thoroughly in a dictionary. Konwersja jako przykład gramatyki w słowniku (na przykładzie języka słoweńskiego)Konwersja w słoweńskim i innych językach słowiańskich nie jest zjawiskiem marginalnym; spotyka się ją coraz częściej, przede wszystkim za sprawą zapożyczania nowej leksyki. Kiedy leksyka ta pozostaje nieodmienna zarówno w języku oryginalnym, jak i docelowym, przyczynia się do zachowania i rozszerzenia możliwości składniowych, a zatem także możliwości konwersji w języku dokonującym zapożyczenia. Jako leksykalizacja konwersja jest zależna od potencjału zmiany jednej roli syntaktycznej w inną – i z tego punktu widzenia może być pełna lub niepełna/częściowa. Przykładami pełnej konwersji są: bomba film ‘bombowy film’ (< Film je bomba < bomba < avto bomba – Film jest bomba ‘cieszy się dużym powodzeniem’ < bomba ‘coś niespodziewanego’ < auto bomba ‘środek wybuchowy’), vikend hiša ‘domek letniskowy’ (hiša kot vikend < Hiša je vikend ‘počitniška’ < hiša vikend < vikend ‘prost konec tedna’ – dom jako domek letniskowy < Ten dom jest domkiem letniskowym. < domek letniskowy < weekend ‘po prostu koniec tygodnia’) w odróżnieniu od vikendhiša ‘dom na weekend’ (< hiša za vikend ‘dom na weekend’) i veliko hiš ‘wiele domów’ (→ veliko govori ‘dużo mówi, ma dużo do powiedzenia’), które nie powstały w wyniku konwersji. Przykładem niepełnej konwersji jest zakon ‘prawo’ (nie jest (jak dotąd) możliwe powiedzenie *zakon film ‘prawo film’, proces konwersji osiągnął etap Film je zakon ‘zelo dober’ < zakon ‘pravilo’ < zakon ‘pravni predpis’ – Film jest prawo ‘bardzo dobry’ < prawo ‘prawidło’ < prawo ‘przepis prawny’) w odróżnieniu od konstrukcji nieutworzonych za pomocą konwersji, które tym niemniej mogą także rozpoczynać się od rzeczownika, np. golfigrišče ‘pole golfowe’ (< igrišče za golf ‘pole do gry w golfa’, nie ma natomiast sensu zdanie *Igrišče je golf. ‘Pole jest golfem.’). Podobnie rzecz ma się z konstrukcją z wykrzyknikiem horukpoezija ‘hej-ho poezja, poezja zagrzewająca do wspólnej pracy’. Konwersja jest zatem ostatnim stadium procesu tworzenia nowego leksemu: degramatykalizacja > leksykalizacja > konwersja. Konwersję, uniwerbizację i homonimię w odniesieniu do zastanego słownictwa łączy to, że przyczyniają się one do ekonomii języka, pozwalając na maksymalne semantyczne wykorzystanie danego wyrażenia. Relację w obrębie danego leksemu między ekspresją, składnią i znaczeniem oraz konwersję jako zjawisko gramatyczne można przedstawić w najpełniejszy sposób w słowniku.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    POLYSEMY, HOMONYMY AND OTHER SOURCES OF AMBIGUITY IN THE LANGUAGE OF CHINESE CONTRACTS
    POLISEMIA, HOMONIMIA I INNE ŹRÓDŁA WIELOZNACZNOŚCI W JĘZYKU CHIŃSKICH UMÓW
    Autorzy:
    GRZYBEK, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/919917.pdf
    Data publikacji:
    2009-07-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    polisemia
    homonimia
    umowy
    polysemy
    homonymy
    contracts
    Opis:
    Th is paper discusses the main sources of ambiguity in Chinese-Polishtranslation of the contract legal language. Legal Chinese is very often the same as ordinary formal Chinese and that fact causes ambiguity in Chinese contracts. Th e author focuses on polysemy and homonymy which make the interpretation of legal language diffi cult and ambiguous. The meaning of Chinese characters depends on the textual context. However, when an interpreter does not know the background information of translated legal texts, it is very diffi cult to achieve a high quality legal translation. The abundance of homophones in Chinese language also poses a problem, especially in the case of contracts concluded in words, not in writing. The paper further presents different grammatical functions of Chinese terms encountered in contracts without a morphological change. Such linguistic features of Chinese language as: the absence of distinction between singular and plural nouns, lack of infl ection, no grammatical categories of tense andaspect cause ambiguity and vagueness in interpreting the Chinese agreements. Moreover, the understanding of such texts is sometimes incorrect due to omissions and elliptical sentences.The author also shows the diff erences in the meaning of terms, which apparently signify the same entities and concepts in Polish and Chinese legal languages but in fact diff er signifi cantly.
    Artykuł ma na celu ukazanie głównych źródeł wieloznaczności w tłumaczeniu chińskich umów na język polski. Chiński język prawa jest często podobny do chińskiego języka potocznego, co przyczynia się do zjawiska wieloznaczności w chińskich umowach. Autorka ukazuje przykłady polisemii i homonimii, które to powodujące trudności i niejednoznaczność w tłumaczeniu. Znaczenie chińskich znaków zależne jest bardzo często od kontekstu tekstowego. Jednakże jeśli tłumacz nie zna kontekstu, w którym jest zanurzony dany tekst, trudno mu dokonać przekładu dobrej jakości. Duża ilość homofonów w języku chińskim stanowi niekiedy problem, szczególnie w odniesieniu do umów zawieranych w formie ustnej, nie pisemnie. W artykule zaprezentowano ponadto różne funkcje gramatyczne wybranych terminów języka chińskiego, które to występują w umowach w nie zmienionej formie morfologicznej. Takie cechy lingwistyczne języka chińskiego, jak brak rozróżnienia pomiędzy rzeczownikami w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej, brak fleksji, brak kategorii gramatycznej czasu i aspektu mogą również powodować niejasności w rozumieniu i przekładzie chińskich umów. Poza tym zrozumienie takich tekstów jest niekiedy skazane na niepowodzenie ze względu na opuszczenia i zdania eliptyczne. Autorka ukazuje także różnice w znaczeniu terminów, które pozornie mają to samo znaczenie w języku polskim, jak i w chińskim, jednak w rzeczywistości mają różne pola semantyczne.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 207-215
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Мотивации лексических трансформаций (на материале исходной лексемы пройти)
    Motivations of Lexical Transformations (on the Example of the Basic Lexeme пройти)
    Autorzy:
    Król, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445000.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    semantics
    lexical transformations
    homonymy
    homonimoidality
    derivation
    Opis:
    The paper is aimed at the problem of transformational word-formation meant as a dynamic process of formation of new expressions on the basis of linguistic models using entire forms of already existing expressions, which become motivated expressions that way. This problem was taken into consideration from this viewpoint often defined in linguistics as polysemy. One lexical unit was analyzed on the basis of many core glossaries and a homonym dictionary, and three was an attempt to falsify the theory of polysemy and substitute it with the theory of homonimoidality seen as a phenomenon of formal similarity of xpressions having different semantic features and retained derivational features (one of the expressions is a motivational one, another – motivated). The paper also presents a detailed description with a scheme of motivation of such lexical transformations of the entity, which is determined by a greater semantic elasticity. In the glossaries, the number of meanings for the lexical unit oscillated at 15–17 meanings but their definitions were different. The change in basic theory allowed both to distract and to order the semantic structure of homonimoids пройти.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/2; 59-68
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O rozbieżnych etymologiach nazwisk polskich i litewskich
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676444.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    onomastics
    surnames
    Polska
    Lithuania
    etymology
    homonymy
    Opis:
    On divergent etymologies of Polish and Lithuanian surnamesThe conflict of national Polish and Lithuanian historiographies typically involves divergent interpretations of the shared history, but it is seldom noticed that linguistic interpretations (including the onomastic ones) may be divergent too. These linguistic interpretations can also become a tool of language policy, especially of the policy focused on personal names. The present article analyses selected examples of genetically Lithuanian surnames currently in use in Poland which in some Polish linguistic sources are etymologised as genetically Polish, as well as – conversely – those of Polish origin which in some Lithuanian research are interpreted as genetically Lithuanian. Although inadvertent and accidental mistakes cannot be ruled out, in the case of homonymic surnames there is a visible tendency to give priority to native etymologies. It may be assumed that for the society at large, the origin of a surname somehow implies the nationality of its bearer; in the case when the researchers’ attitudes are nationalistic, this fact may be used as an argument in public debates whose scope far exceeds that of onomastics. O rozbieżnych etymologiach nazwisk polskich i litewskichKonflikt narodowych historiografii polskiej i litewskiej zazwyczaj wiąże się z rozbieżnymi interpretacjami wspólnej historii, ale rzadziej się zauważa, że podobnie rozbieżne są też interpretacje językoznawcze, w tym onomastyczne. One także mogą stać się narzędziem polityki językowej, a w szczególności polityki, której przedmiotem są nazwy osobowe. Niniejszy artykuł przedstawia i analizuje wybrane przypadki używanych współcześnie w Polsce nazwisk pochodzenia litewskiego, które w niektórych polskich pracach językoznawczych są etymologizowane jako genetycznie polskie, a także – odwrotnie – tych nazwisk polskiego pochodzenia, które w niektórych źródłach litewskich interpretowane są jako etymologicznie litewskie. Choć nie można oczywiście wykluczyć niezamierzonych i przypadkowych omyłek, w przypadku nazwisk homonimicznych wyraźnie zauważalna jest tendencja do oddawania pierwszeństwa etymologii rodzimej. Wolno przypuszczać, że w odbiorze społecznym geneza nazwiska w jakimś stopniu implikuje narodowość jego nosiciela; przy nacjonalistycznym nastawieniu badaczy fakt ten może być używany jako argument w publicznych debatach, których zasięg dalece wykracza poza onomastykę.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    POLISEMY I HOMONIMY WE WSPÓŁCZESNYM ŻARGONIE ROSYJSKIM (NOMINACJE OKREŚLAJĄCE MIŁOŚĆ, EROTYKĘ, SEKS I NARKOTYKI)
    Polysemy and Synonymy in the Modern Russian Jargon (Nominations Defining Love, Eroticism, Sex and Narcotics)
    Autorzy:
    Nawacka, Joanna
    Piotrowska-Mazurowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444875.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    semantic characteristics
    polysemy
    polysemes
    homonymy
    homonyms
    jargon
    Opis:
    The article presents the phenomena of polysemy and homonymy within the field of nominations defining love, eroticism, sex and narcotics in the modern Russian jargon. Although polysemous nominations appear in all the semantic groups presented in the article, polysemy is not a representative phenomenon in the modern Russian jargon. Homonymy is illustrated only by one pair of homonyms within the narcotic nominations.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/1; 105-115
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odmianki znaczeniowe czasowników w opisie semantyczno‑syntaktycznym i w praktyce leksykograficznej (na przykładzie języka bułgarskiego)
    Autorzy:
    Korytkowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677719.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    semantics
    syntax
    lexicography
    homonymy
    dictionary entry
    Bulgarian language
    Opis:
    The exponents of the category of definiteness / indefiniteness and a certain type of expressive expressions in Bulgarian and PolishThe paper focuses on the functions of the pronoun exponents of the semantic category of definiteness / indefiniteness in Bulgarian examples of the following type: Свършихме я. Тънко я преда. Свърши се вашата, etc. Their reference to sentences such as Свършихме я тази работа. allows interpreting the function of the phrase as thematic. This type of sentences was confronted with examples such as Тя му я изтърси една… И ти ми ги говориш едни… The features of intonation and the semantic features of the double object phrase indicate its rhematic nature. Specific formal traits of such sentences, including the usage of the exponents of the category of definiteness / indefiniteness, are related with their expressive markedness.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2010, 10
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak się ma krawat do kravat’, dywan do divan czy kawior do kavior, czyli o polsko-rosyjskiej homonimii międzyjęzykowej
    What is the relationship between krawat and kravat’, dywan and divan or kawior and kavior? Polish-russian interlingual homonymy
    Autorzy:
    Komorowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595705.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    comparative linguistic
    vocabulary
    homonymy
    językoznawstwo porównawcze
    leksyka
    homonimia
    Opis:
    This paper deals with Polish-Russian interlingual homonymy. Interlingual homonyms are understood as words which have similar pronunciation but do not share the same meaning in different languages. The investigated homonyms come from two dictionaries, Rosyjsko-polski słownik paraleli leksykalnych by W. Dubiczynski, M. Grabska and E. Komorowska (in preparation) and Rosyjsko-polski słownik homonimów międzyjęzykowych by K. Kusal. Taking the formal criterion into consideration, the analysis reveals the existence of complete homonyms (e.g. Russian ..Ó. ‘lesson’ and Polish UROK ‘charm’) and partial homonyms (e.g. Russian ...Á. ‘sofa’ and Polish DYWAN ‘carpet’). Semantically speaking, it is possible to distinguish homonyms with opposite meanings (e.g. Russian .......A... ‘remembering’ and Polish ZAPOMINANIE ‘forgetting’), homonyms with different scopes of meaning (e.g. Russian ...É.. ‘week’ and Polish NIEDZIELA ‘Monday’) and homonyms sharing the same root (e.g. Russian .... ‘laziness’ and Polish LEŃ ‘lazy person’).
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2012, 11; 93-108
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Понимание текстов неявного смыслообразования
    Comprehension of Texts of Implied Sense
    Autorzy:
    Имаева, Елена
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444624.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    prose
    synonym
    sense
    homonymy
    implied sense
    interpretation
    understanding
    Opis:
    Studies into fiction and its linguistic specifies are frequently done from the perspective of comprehension. In this study comprehension means finding and construing senses. Therefore the entire text is the area for building up senses. The sense of the text is explained as a configuration of ties and relationships among various elements in a situation emerging as a result of some activity or communication at the moment when that situation is being created or recreated by a person who adequately understands the text. In the article the figurative sense of the prose by Boris Pasternak and the semantic diversity of the language in the prose by Henry James and the comedy by William Shakespeare are shown. In prose semantic vagueness and polysemantic ambiguity are connected. The process of understanding the texts of implied sense is described. A complementary principle in the system of language tunes down and brings together the multicoloured canvas of the text. The naturalistic meticulousness is contrasted to the overall whole. Determination arouses the reader’ s curiosity and encourages him to look for the inexplicitly expressed sense of the text. Today, given the available findings of extensive scholarly research, it is imperative to probe into the issues surrounding sense from new offbeat angles and vantage points.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/2; 13-19
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Degree Of Ambiguity Of Homonymous Syntactic Structures In The Bosnian Language
    Autorzy:
    Hodžić, Jasmin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694527.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    syntactic ambiguity
    degree of ambiguity
    homonymy
    Bosnian language
    Opis:
    In this paper has been specifi cally considered the issue of the potential and the actual syntactic ambiguity (or syntactic homonymy) which has led to the results indicating that the existence of ambiguity in syntax is not negligible, and that the role of the context in the analysis of the syntactic ambiguity is not as it has been assumed. A selected number of examples have been presented to native speakers in order to assess the meaning. The results of this questionnaire show that the native speakers have confi rmed the ambiguity of all the sentences. Ambiguity has been additionally analyzed through the calculation of the degree of ambiguity (i.e., determination of the stability of meaning) and the index of the degree of ambiguity (i.e., determination of the consistency of meaning).
    Źródło:
    Slavica Lodziensia; 2017, 1
    2544-1795
    Pojawia się w:
    Slavica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homonimia w języku polskim i języku białoruskim
    Homonymy in Polish and Belarusian
    Autorzy:
    Kaleta, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482412.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    homonymy
    homonyms
    the Belarusian language
    the Polish language
    comparison
    Opis:
    The paper is a review of homonymy (in a broad sense of the term) in two Slavic languages: Polish and Belarusian. Different types of homonyms were described and compared. At the beginningof the article one can find many different Polish and Belarusian definitions of homonymy. The examples of homonyms were taken from dictionaries, books and films. The analysis showsthat homonyms in two Slavic languages are very similar but very strong difference one can find inaccent.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2013, 1, XVIII; 185-195
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Межъязыковые омонимы в лексико-семантической группе „Религия” (на примере польского и русского языков)
    Autorzy:
    Didenko, Natalya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022246.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    interlingual homonymy
    semantic relations
    exclusion relations
    inclusion relations
    overlapping relations
    Opis:
    The paper aims to present the types of semantic relations which hold between the interlingual homonyms existing in the semantic field of “people’s spiritual life”. The primary type of the relations among the studied lexical units is exclusion (the presence of a religious component in the semantics of a word of one of the studied languages and the lack of such a component in the other language). Because of the significant number of the examples of this type of relation, the words were divided into three thematic groups: 1) concepts (пассия – pasja), 2) objects (арка – arka), 3) people (лектор – lektor). The relation type of inclusion (with the shared religious semantics, one of the homonyms has an additional meaning related to this area) was observed in a few pairs (катафалк – katafalk). The relation type of overlapping (with the shared religious semantics, each of the homonyms has an additional meaning) in a given lexical field was not identified. No relation of overlapping in a given lexical field and only a few cases of the inclusion relation can prove that the resources of Russian and Polish homonymous words belonging to the religious theme of the Orthodox and Catholic Churches contrast with one another in quite an unobvious way. It is conditioned by both linguistic as well as cultural factors.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2020, 45, 2; 221-234
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeczowniki homograficzne w języku duńskim − analiza morfologiczna i semantyczna
    Существительные-омографы в датском языке — морфологический и семантический анализы
    Autorzy:
    Rajnik, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023610.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    grammatical homographs
    lexical homographs
    graphic homonymy
    homographic nouns
    Danish homography
    Opis:
    The article is a study of nouns with the same spelling but different grammatical gender (graphic homonymy, i.e. homography) in Modern Danish. The aim of the article is to analyze the grammatical and lexical homography of both neuter and non-neuter Danish nouns, which have been divided into two groups. The nouns in the first group occur in both grammatical genders with no difference in meaning (grammatical homographs), while the second group is comprised of nouns that do have different meanings based on their grammatical gender (lexical homographs). The author has also identified differences based on word stress (stress homography), different pronunciation and differences connected with the presence of stød or lack thereof, which usually cause a difference in meaning.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 269-278
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homonimia w funkcji impresywnej
    Homonymy in the impressive function
    Autorzy:
    Awramiuk, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2124316.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    homonimia
    funkcja impresywna
    tytuły prasowe
    impressive function
    homonymy
    press headlines
    Opis:
    W artykule omówiono sposoby wykorzystania zjawiska homonimii do realizacji funkcji impresywnej na przykładzie tytułów (głównie prasowych z tygodnika „Polityka”) i reklam. Funkcja impresywna, polegająca na wpływaniu na zachowanie odbiorcy, wywołaniu u niego określonych reakcji w postaci postaw lub przekonań oraz nakłonieniu go do podjęcia pewnych działań (np. przeczytania całego tekstu, obejrzenia filmu, kupna danego produktu), jest realizowana poprzez wykorzystanie homonimiczności form nazwy pospolitej i własnej, form pochodzących z różnych języków i form różnych leksemów, a także homofonię wynikającą z różnych możliwości segmentacji. Impresywność często wspierana jest funkcją poetycką.
    The article discusses different ways of using the phenomenon of homonymy to realize the impressive function as exemplified by the titles (mainly press headlines from a weekly magazine “Polityka” (Politics)) and advertisements. The impressive function, which involves affecting the recipient’s behavior, by evoking specific reactions such as attitudes or beliefs as well as persuading their recipients to undertake specific actions (e.g. reading the whole text, watching the film or buying a certain product), is realized through the use of homonymic forms of common and proper names, forms originating from various languages, forms of different lexemes as well as homophony resulting from various possibilities of segmentation. Impressiveness is frequently supported by the poetic function.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2011, 11; 29-40
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Формальные и семантические сближения в сфере русско-польской межъязыковой омонимии
    Autorzy:
    Kusal, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1026504.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    interlingual homonymy
    interlingual contacts
    semantic divergence
    phonetic convergence
    semantic relationships
    Opis:
    This article deals with the issue of structural and semantic relationships in the area of Russian-Polish interlingual homonymy, such as exclusion, inclusion, and hybridization. The analysis of Russian-Polish homonymous doublets made it possible to specify two basic reasons for the differences in meaning of the lexemes in both languages: semantic divergence of the words with a common etymon (disintegration of polysemy) and phonetic convergence. The study revealed that interlanguage Russian-Polish correspondences with a partial coincidence of lexical meanings make up the largest group of interlanguage homo-pairs. The types of semantic relations described at the word level do not exhaust the variety of semantic relations between Russian-Polish interlanguage homonyms. The depth of meaning development is another theoretical problem of modern lexicology and lexicography. In addition to the semantic differences between Russian-Polish homo-pairs, there may be more complex relationships. They are observed in cases where stylistic and functional discrepancies are layered on semantic inconsistencies. The differences in pragmatic significance are the most significant and can form the subject of independent study.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 1; 101-114
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ortograficzne i ortoepiczne zróżnicowanie słowacko-serbskich aproksymatów międzyjęzykowych
    Autorzy:
    Faško, Ivan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678574.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    interlingual homonymy
    formal analysis
    false friends
    Serbian language
    Slovak language
    Opis:
    Orthographic and orthoepic diversity of Serbo‑Slovak interlingual approximatesThe paper is a presentation of the results of a qualitative formal analysis of different types of Serbo-Slovak interlingual approximates (false friends, interlingual homonyms). In his earlier research on Serbo-Slovak approximation, the author of this paper defined the appropriate terminology and the meaning of the notions similar and identical in terms of quantitative analysis. The results of the study are based on lexical material containing 266 pairs of Serbo-Slovak approximates. They have been classified into four groups – interlingual homonyms, homophones, homographs and paronyms. We found that the differences between approximates are similar in their nature within the groups they were classified into. The existence of these types of differences is possible due to the presence of numerous spelling principles in the Slovak orthography – which features a combination of the phonetic, morphological, grammatical and etymological principles. In the Serbian language, the phonetic principle is the only one consistently present, and the morphological principle can be seen only in a few exceptions. Orthoepic differences are closely related to the orthographic ones. In addition, we can distinguish other kinds of differences which result from a different etymological development or are accidental. Comparing and understanding differences gives a comprehensive and clear view of the formal differentiation of Serbo-Slovak interlingual approximation. Ortograficzne i ortoepiczne zróżnicowanie słowacko‑serbskich aproksymatów międzyjęzykowychW niniejszym artykule zaprezentowane zostały wyniki analizy jakościowej pojedynczych rodzajów serbsko-słowackich aproksymatów międzyjęzykowych (wyrazów zdradliwych, homonimów międzyjęzykowych) pod względem ich formy. Autor w swoich wcześniejszych badaniach nad aproksymacją serbsko-słowacką zajął się zdefiniowaniem odpowiedniej terminologii i ustaleniem znaczenia pojęć podobny i identyczny za pomocą analizy ilościowej. Wyniki badań opierają się na materiale leksykalnym liczącym 266 par serbsko-słowackich aproksymatów. Zaklasyfikowano je do czterech grup – homonimy, homofony, homografy oraz paronimy międzyjęzykowe. Okazało się, że różnice między aproksymatami mają podobny charakter w zależności od tego, do której z grup aproksymaty zostały zaklasyfikowane. Pojawienie się tych różnic wynika z istnienia kilku zasad ortograficznych w pisowni języka słowackiego – połączenie zasady fonetycznej, morfologicznej, gramatycznej oraz etymologicznej, podczas gdy w języku serbskim obecna jest tylko zasada fonetyczna, morfologiczną można zauważyć w kilku wyjątkach. Różnice ortoepiczne są ściśle powiązane z ortograficznymi. Oprócz tego wskazać można takie różnice, które wynikają z odmiennego rozwoju etymologicznego lub są przypadkowe. Porównanie i poznanie różnic daje możliwość pełniejszego spojrzenia na formalne zróżnicowanie serbsko-słowackich aproksymatów międzyjęzykowych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Facts on Homonymy in Polish
    Autorzy:
    Cuper, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1070441.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
    Tematy:
    homonymy
    polysemy
    entry
    lexeme
    interlingual
    homonimia
    polisemia
    hasło
    lexem
    międzyjęzykowy
    Opis:
    Praca ta skupia swoją uwagę na analizie procesu homonimii w języku polskim, podając funkcjonujące definicje tego zjawiska. Prezentuje ona również pochodzenie słowa „homonimia’’ i przedstawia różne rodzaje homonimii. Niektóre z definicji opatrzone są przykładami z innych języków w celu głębszego zaprezentowania homonimii międzyjęzykowej.
    Źródło:
    Language. Culture. Politics. International Journal; 2020, 1; 15-27
    2450-3576
    2719-3217
    Pojawia się w:
    Language. Culture. Politics. International Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Équivoquer en français aux XVIIe et XVIIIe siècles (les gram- mairiens et l’homonymie)
    Autorzy:
    Jakubczyk, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638380.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    French grammars of seventeenth-century, equivocation, homonymy, history of the language
    Opis:
    Use of the term equivocation in French seventeenth and eighteenth centuries (grammarians and homonymy) The phenomenon of homonymy, now located within the semantics, it was included in days of old, in accordance with the then current state of knowledge of the language, to the grammatical descriptions. Homonyms (including homophones and homographes) was determined in the seventeenth-century French grammars as mots équivoques, so equivocations (Polish former: ekwiwok, ekiwok). The article analyzed the lists of equivocations contained in grammars published in the seventeenth century in France and in the first two Polish-French grammars published in Poland at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries.
    Źródło:
    Romanica Cracoviensia; 2013, 13, 1
    2084-3917
    Pojawia się w:
    Romanica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rana w językach świata
    Rana in the Languages of the World
    Autorzy:
    Molencki, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203143.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    arbitrariness
    homonymy
    etymology
    lexical change
    rana
    dowolność
    homonimia
    etymologia
    zmiana leksykalna
    Opis:
    Zgodnie z saussurowską zasadą dowolności znaku językowego słowo rana ma różnorodne znaczenia w językach świata. Spośród licznych przykładów uwagę autora przykuwa przede wszystkim rana romańska, czyli ‘żaba’ oraz rana słowiańska, zwłaszcza polska. Omówione są najstarsze wystąpienia tego słowa w okresie staropolskim, współczesne kolokacje i frazeologizmy, skojarzenia literackie i kulturowe w aspekcie komparatystycznym, a takżehomonimy.
    In accordance with the saussurean principle of arbitrariness of the linguistic sign the word rana has manifold senses in the languages of the world. From among numerous examples the author pays special attention to the Romance rana ‘frog’ and the Slavonic (in particular Polish) rana ‘wound’. The discussion concerns the earliest attestations of the word in Old Polish, modern phrases and collocations, cross‑linguistic literary and cultural associations and homonyms.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 1; 13-28
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Словните граници и езиковата игра
    Autorzy:
    Todorova, Bilyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681629.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    language play, homonymy, word segmentation, calambour
    gra językowa, homonimia, segmentacja mowy, kalambur
    Opis:
    The aim of the paper is to present the role of incorrect speech segmentation in the process of creation of short ludic forms, such as calambours, epigrams, anecdotes, etc. The research tries to propose a classification of some of these uses, as it reveals common features between them. Most of the examples are excerpted from the social media Facebook, because the language play is very popular in the informal genres of Computer-Mediated Communication. The common feature between all researched examples is the co-existence of the meanings of both homonymic phrases. In fact, this impossibility to avoid ambiguity makes the phrases sound amusing and interesting.
    Granice słów a gra językowaCelem artykułu jest ukazanie wpływu nieprawidłowej segmentacji słów w mowie na tworzenie krótkich, ludycznych form typu: kalambur, epigramat, anegdota itd. W wyniku przeprowadzonych badań zaproponowano klasyfikację niektórych przypadków na podstawie ich wspólnych cech formalnych. Większość poddanych analizie jednostek językowych została wyekscerpowana z sieci społecznościowej Facebook, co jest uwarunkowane tym, że gra językowa jest szeroko rozpowszechniona w nieformalnych gatunkach komunikacji komputerowej. Wspólną cechę wszystkich zbadanych krótkich form stanowi współistnienie znaczeń obojga wyrazów: wyjściowego i uwypuklanego. Niemożliwość uniknięcia dwuznaczności „uatrakcyjnia” badane wyrazy i powoduje ich komizm.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Termin „transidiomatyczność” jako próba znalezienia adekwatnego lingwistycznego ujęcia dla niektórych wątków glottodydaktycznych
    Autorzy:
    Babanov, Andrey
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042386.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    homonimia międzyjęzykowa
    interkomprehensja
    glottodydaktyka
    języki słowiańskie
    interlingual homonymy
    interkomprehension
    language teaching
    Slavic languages
    Opis:
    Treścią artykułu jest propozycja terminologiczna mająca na celu uzupełnienie systemu pojęć charakteryzujących interakcję systemów językowych w różnych sytuacjach komunikowania się ich użytkowników, w tym w sytuacji przyswajania jednego z tych systemów (glottodydaktyka). Proponowany przez autora termin „transidiomatyczność” ma oznaczać właściwość elementu systemu językowego, która potencjalnie objawia się w komunikacji jako niekontrolowane przełączenie kodu językowego na skutek podobieństwa tego elementu do analogicznego elementu innego systemu językowego. „Transidiomatyczność” jest pojęciem nadrzędnym w stosunku do takiego pojęcia jak np. „homonimia międzyjęzykowa”, ponieważ po pierwsze zakłada nie tylko przełączenie kodu zakłócające komunikację (interferencja językowa), lecz także możliwość skutecznego wspierania komunikacji środkami zaczerpniętymi z innego systemu (pozytywny transfer językowy, interkomprehensja), a po drugie może być stosowane nie tylko do jednostek systemu leksykalnego, lecz do każdego innego poziomu systemu językowego (przy zastosowaniu odpowiedniego uściślenia nominacyjnego).
    The article provides a terminological proposition aimed to complement the system of notions describing interaction of language systems in various cases of communication, when the participants have significant differences in their language background, including those of language acquisition (language learning and teaching). The author proposes to use the term “transidiomacity” to mark the ability of some element of language system to provoke the uncontrolled switches of the language code due to the similarity of the element with some element in another language system. “Transidiomacity” is constructed as a generalizing notion e.g. in its relation to such notion as “interlingual homonymy”, first, because it supposes not only the code switch leading to a communicative confusion (language interference), but also the one leading to better communication due to the borrowing of some means from another system (positive language transfer, intercomprehension), and, second, because it can be applied not only to the units of lexical level, but also to the units of any other level of language system (with the appropriate attributive modification of the term).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 93-102
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O wybranych polsko-białoruskich homonimach międzyjęzykowych w polsko-wielojęzycznym słowniku fałszywych przyjaciół tłumacza
    Selected Polish-Belarusian Interlingual Homonyms in the Polish--Multilingual Dictionary of False Friends of a Translator
    Autorzy:
    Kaleta, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482009.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    the Polish Language
    the Belarusian Language Interlinguistic Homonymy
    False Friends of Translator Dictionary
    Opis:
    This paper shows the project of the Polish-Multilingual dictionary of False Friends of a Trans-lator. Such kind of a dictionary has never been made before. It is the first project of a dictionary of this type, including numerous examples from 14 languages. Some Polish-Belarusian interlingual homonyms have been described in detail in the article.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2019, 3, XXIV; 7-18
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekwiwalencja a zjawisko „false friends w słowiańskich nazwach roślin
    Equivalence and false friends in Slavic plant names
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158331.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    false friends
    equivalence
    plant name identification
    polysemy
    homonymy
    ekwiwalencja
    identyfikacja roślin
    polisemia
    homonimia
    Opis:
    Artykuł dotyczy podobieństw międzyjęzykowych i zjawiska false friends w słowiańskich nazwach roślin. We wszystkich słowiańskich dialektach i w historii języków słowiańskich można zaobserwować, że jedna nazwa może odnosić się do kilku gatunków roślin, a dany gatunek może mieć nawet kilkadziesiąt nazw. Jak pokazują analizy, nierzadko nazwy te są zgodne formalnie i semantycznie na dużych obszarach, na których mówi się językami słowiańskimi. W podsumowaniu artykułu zasugerowano, że badania porównawcze materiałów słowiańskich zawsze wymagają dużej ostrożności, aby zapobiec ewentualnym błędom w identyfikacji. Podobieństwo formalne nie gwarantuje adekwatności treści, czyli prawdziwego znaczenia, gdyż w niektórych przypadkach mamy do czynienia z całkowitą równoważnością nazw i ich desygnatów w danych językach słowiańskich, a czasem nazwy takie stanowią false friends.
    The article deals with interlingual similarities and the phenomenon of false friends in Slavic plant names. In all Slavic dialects and in the history of Slavic languages it is observed that one name may refer to several species of plants, and a given species may have even dozens of names. As analyses show, it is not uncommon for these names to be formally and semantically compatible across large areas where Slavic languages are spoken. In the conclusion of the paper, it is suggested that comparative studies of Slavic materials always require great caution to prevent possible mistakes in identification. Formal similarity does not guarantee the adequacy of the content, i.e. the true meaning, as in some cases we deal with complete equivalence of the names and their designates in the given Slavic languages, and sometimes the names constitute false friends.
    Źródło:
    Polonica; 2021, 41; 39-49
    0137-9712
    2545-045X
    Pojawia się w:
    Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Методология и методика интердисциплинарного анализа oнтологии, прагматики и гносеологии лексической единицы
    Methodology and methods/procedure of interdisciplinary analysis of a lexical unit’s onthology, pragmatics and epistemology
    Autorzy:
    Лабащук, Михаил
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665401.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    знак
    интерлингвистика
    информатика
    прагматика
    гносеология
    language
    speech
    homonymy
    polysemy
    sense
    informatics
    model of the sign
    Opis:
    The structural and functional difference of the language and speech’s lexical signs is paid attention to in the article. In the structure of a language sing the categorial character and homonymy of signs are of great importance; while in the structure of a speech sign the contents, sense and polysemy are very significant. The analysis and identification of the types of polysemy in the speech sign and the reference of it to any other language homonymic sign are important in the investigation of the speech sign. The key aim is to create of an effective model of a language’s lexical unit relevant to modern social cultural theories of communication, cognitive theories and informative mathematical theories of the model of the sign. The theoretical aim is to ground the structuredness of the person’s psycho-semiotic behavior and the determinism of psycho-social relations as a structural unity of psycho-linguistic, ethno-social and informative-mathematical theories.
    Формализация модели знака должна предполагать возможность установления классификационных семантических параметров описываемой единицы через разные степени сочетаемости. Для этого требуется установление набора наиболее релевантных маркеров стиля и дискурса, а также морфологических и деривативных маркеров лексико-грамматической принадлежности знака его типовой синтаксической и семантической функции. Первые должны служить установлению ситуативно-речевых свойств текста, что позволит отфильтровать стилистически и социолектно нерелевантные омонимичные и омонимоидные знаки (полисемы), вторые же – поиску смежно связанных с анализируемым знаком единиц текста, которые помогут отфильтровать стилистически и социолектно однородные омонимы и омонимоиды (полисемы).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 13; 45-55
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice među antroponimijskim kategorijama
    Boundaries Between Anthroponymic Categories
    Autorzy:
    Frančić, Anđela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597902.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    onimizacija
    apelativizacija
    transonimizacija, transantroponimizacija
    osobnoimensko-prezimenska homonimija
    onymization
    appelativization
    transonymization
    transanthroponymization
    first name-family name homonymy
    Opis:
    In the introduction, examples from the Croatian language are used to exemplify the anthroponymization of appellatives (e.g. appellative kovač → family name Kovač), appelativization of anthroponyms (e.g. family name Penkala → appellative penkala) and transonymization (e.g. hydronym Una → first name Una). All of the listed transitions represent evidence that there are no firm boundaries between the onymic and appellative lexicon, nor within the onymic lexicon. The central part of the study is dedicated to the so-called pure transanthroponymization of the type first name Vinko → family name Vinko. Pure transanthroponymization results in different combinations of homonymic pairs of anthroponyms in the anthroponymic formula / anthroponymic formulae (e.g. David David; David Vinko, Vinko David; David Novak — Josip David). Given that context does not contribute to the correct understanding of the message transmitted by the anthroponymic formula in the case of first name-family name homonymy, possible consequences of this homonymy for onomastic communication are emphasised. Also listed are examples of anthroponymic formulae of the Saša Pavlić type (it is impossible to distinguish whether the person is male or female from the first name) and Ivan Vinko Boris (it is impossible to distinguish whether the person has two first names or two family names from the anthroponymic formula) which also “stifle” the onomastic information. The author concludes that the boundaries between first names and family names are not fixed and cautions of the need to carefully select the first name of a child bearing a family name created by the pure transanthroponymization of a first name.
    Źródło:
    Onomastica; 2019, 63; 51-65
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Стилистические знаки полифоничного текста
    The Stylistic Signs of a Polyphonic Text
    Autorzy:
    Валентинова, Ольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446736.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    полифоничный текст
    семиотическая модель
    прием повтора
    стилистическая омонимия
    polyphonic text
    semiotic model
    style
    technique of repetition
    stylistic homonymy
    Opis:
    В полифонично организованном тексте с характерным ослаблением связей между высказыванием, его субъектом, объектом и значением стиль меняет свою функциональную направленность. Действующая в условиях полифонии стилистическая омонимия приводит к снижению семиотической значимости категории стиля. Стиль перестает выполнять характерологическую функцию, затрудняя, а в ряде случаев делая невозможной атрибуцию героя по стилистическим показателям его речи. Недифференцированное – вне привязанности к определенным субъектам и к определенным объектам – употребление ярких стилистических показателей (уменьшительных форм, каламбуров, семантических ассоциаций, разрушенных структурно-семантических стереотипов) – типологически маркированное явление. Однако типологическая маркированность не исключает маркированности идиостилистической и общеэстетической. Один и тот же элемент или прием может быть одновременно закодирован несколькими эстетическими кодами: универсальным, типологическим и индивидуальным. Степень стилистической омонимии прямо пропорциональна степени полифоничности текста. Стилистическая омонимия голосов разных героев порождает стилистическое двойничество, которое соотносится с семантическим двойничеством героев. В ситуации свободного «блуждания» высказывания между разными субъектами и переполненности высказывания значениями помимо стилистической омонимии неотъемлемым признаком полифоничного текста становится прием повтора как предельно экономный способ порождения новых смыслов и одновременно способ актуализации и вторичных смыслов (с позиций линейного развертывания текста), и исходных. При повторе происходит изменение и прагматического, и концептуального значения высказывания. Таким образом, стиль в полифонии выступает как смыслообразующая и смыслопреобразующая сила, которая прямо, не опосредованно участвует в создании ядерных смыслов текста.
    In a polyphonically-organised text characterised by weakened ties between the utterance, its subject, object, and meaning, the style changes its functional vector. In polyphony, the semiotic value of the category of style decreases due to stylistic homonymy. The style ceases to perform a characterological function, hence it is difficult, and in some cases even impossible, to define the hero according to the stylistic indicators of his/her speech. The use of undifferentiated – without attachment to certain subjects and objects – stylistic indicators is a typologically-marked phenomenon inherent in the polyphonic aesthetic system. However, the same element can be encoded by several aesthetic codes: universal, typological, and individual. The degree of stylistic homonymy is in direct proportion to the degree of the polyphonicity of the text. In case an utterance “wanders” freely between different subjects and is overflown with meanings, the technique of repetition, in addition to stylistic homonymy, becomes an integral feature of a polyphonic text as an extremely economical way of generating new meanings, being a tool of foregrounding both secondary (from the standpoint of linear development of the text) and initial meanings. Repetition entails a change in both the pragmatic and the conceptual meaning of the utterance. Thus, style in polyphony acts as a meaning-forming and meaning-transforming factor and takes direct rather than indirect part in creating nuclear meanings of the text.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2022, 15; 275-282
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Польско-русская жаргонная омонимия
    Polish-Russian jargon homonymy
    Autorzy:
    Невзорова-Кмеч, Елена
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665354.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    межъязыковая омонимия
    польский язык
    русский язык
    жаргон
    этимология
    interlinguistic homonymy
    the Polish language
    the Russian language
    jargon
    slang
    etymology
    Opis:
    The article describes the current issue now – the interaction of two languages in the field of homonymy. On the basis of the analysis the author states the existing homonymy in the Polish and Russian languages. The author focuses on the identification and comparison of slang homonymous units. In the center of analysis there is the etymology of some units, the description of the features of the formal semantics of similar units of the two languages.
    Настоящая статья посвящена освящению одной из важных и актуальных в настоящее время тем – межъязыковым омонимии близкородственных языков – польского и русского. Глубокое изучение лексических и фразеологических единиц польского и русского языков с эквивалентной формой и различной семантикой началось не так давно, поэтому есть лакунарные зоны в исследовании межъязыковой омонимии. Одной из них является систематическое описание межъязыковых соответствий омонимичного характера в области жаргона. Попытка освятить некоторые проблемы предпринимается в представляемой работе. Внимание сосредоточено на двух связанных друг с другом вопросах, а именно: какова специфика трактовки терминов межъязыковая омонимия и межъязыковой омоним в случае их применения при описании жаргонного материала и как образуются жаргонные омонимы. Для решения этих вопросов был проанализирован жаргонный материал польского языка в сопоставлении с материалом русского языка с точки зрения существующих между ними семантических отношений. Особый упор делается на изучение этимологии межъязыковых сопоставлений омонимичного характера.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 93-109
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dąb jako baza antroponimiczna
    Dąb as an Anthroponimic Base
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944001.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    struktura i znaczenie nazwisk oddębowych
    homonimia antroponimiczna
    stratygrafia antroponimiczna
    structure and meaning of oak-derived names
    anthroponymic homonymy
    anthroponymic stratygraphy
    Opis:
    This paper analyses over 370 contemporary Polish names based on the appelative dąb (oak). They can be divided into four basic groups of meaning: a) man is characterised as compared to the power of an oak; b) it belongs to a person whose name is derived from an oak; c) someone belongs to a place whose name is derived from an oak; d) a chancellery name ending in –ski derived from an oak. These names, aside to the primary names, are forms by means of suffixes: -ch-, -cz-, -j-, -l-, -ł-, -n-, -ń-, -r-, -s-, -ś-, -sz-, -t-; -a-, -o-; -ów, -owy, -in, -ny; -c-,; -k-; -ic(z); -ski. Sometimes names have a complex form and hybryd with foreign linguistic elements of Russian, German, and Latin. The ambiguity of foundations and multifunctional character of some of their formants results in the phenomenon of homonymy that is present in the anthroponymy under study. Such an anthroponymy, described with regard to its semantic and formal aspect, took shape from the pra-Slavonic times up to the nineteenth century. It is part of the context of floristic anthroponyms and, broader, natural; being its considerable element. This is confirmed by the important role of the oak in the language as a reflection of its meaning in the landscape and in man’s material and spiritual life.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 119-155
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terleccy
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902106.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etymologia nazwiska Terlecki
    homonimia antroponimiczna
    synonimia antroponimiczna
    geografia antroponimiczna
    etymological analysis of the surname Terlecki
    antroponymic homonymy
    antroponymic synonymy
    antroponymic geography
    Opis:
    The paper presents a linguistic analysis of the surname Terlecki. The semantics of the name's base is ambiguous. The base Terło may be regarded as derived from the Ukrainian toponym terło ‘a place where fish lay eggs’. Alternatively, this base may be traced back to the Ukrainian antroponymic noun terło ‘a tool used for rubbing or grating’. Finally, the polyfunctionality of the suffix -‘ecki adds to the complexity of the picture. Other semantic interpretations of the surname under analysis include the one under which Terlecki is the owner of Terło (town), the one where Terlecki is a burger or a village patronymic surname meaning son of Terło, where Terło is yet another surname form. Finally, Terlecki may also be seen as a modification of the name Terło, in order to make it sound similar to the prevalent aristocratic patterns in -ski and -cki. The phonological structure of the base Terło reveals its Ukrainian origin. Its Polish counterpart is Cierlecki (from the place name or personal name Tarło). However, the form Terlecki might have emerged among the speech communities of the Mazovia region, as a secondary derivative from the form Tarlecki, derived from Tarło, with the unchanged element Tar-. Apart from the etymological analysis of the surname Terlecki, the paper also presents quantitative data concerning the geographic distribution of the name on the territory of present-day Poland. These geographical variants have been discussed in the context of other related forms of this surname and of other surnames of well-known figures of Polish culture that reveal their Ruthenian roots.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 6; 97-111
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    К вопросу о межъязыковой омонимии в славянских языках: общий теоретический и практический обзор проблематики
    On the question of inter-Slavic homonymy: General theoretical and practical review
    Do zagadnienia homonimii międzysłowiańskiej: ogólny teoretyczny i praktyczny przegląd problematyki
    Autorzy:
    Savchenko, Alexandr
    Khmelevsky, Mikhail
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34655907.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    Slavic languages
    interlingual homonymy
    lexis
    semantics
    phraseology
    stylistics
    języki słowiańskie
    homonimia międzyjęzykowa
    słownictwo
    semantyka
    frazeologia
    stylistyka
    славянские языки
    межъязыковая омонимия
    лексика
    семантика
    фразеология
    стилистика
    Opis:
    Статья обращена к весьма актуальной теме межъязыковой омонимии. Данный вопрос рассматривается на всех уровнях языка: лексика, морфология, синтаксис, стилистика, фразеология. Дается теоретическое обоснование причин возникновения межъязыковых омонимов, особо рассматриваются полные и неполные пары омонимов. Эта проблематика приобретает чрезвычайное значение в случае  близкородственных языков, в первую очередь, она важна для славянской общности, сравнительно поздно распавшейся, если сопоставлять с другими индоевропейскими языковыми группами (V–VI вв. н..э.). Данному вопросу в славистике уделяется большое внимание, однако актуальность заявленного исследования состоит в том, его результатом стал широкий обзор с максимально возможным охватом всех трех групп славянских языков, географически начиная с русского и украинского на востоке, польского, чешского и словацкого на западе, сербского, хорватского, болгарского на юге Славянского мира и заканчивая периферийным словенским.
    Artykuł odnosi się do bardzo aktualnego tematu homonimii międzyjęzykowej. Zagadnienie to rozpatrywane jest na wszystkich poziomach języka: słownictwa, morfologii, składni, stylistyki, frazeologii. Podano teoretyczne uzasadnienie przyczyn powstawania homonimów międzyjęzykowych, analizowane są zwłaszcza całkowite i częściowe pary homonimów. Problematyka ta nabiera szczególnego znaczenia w przypadku języków blisko spokrewnionych; przede wszystkim jest ważna dla społeczności słowiańskiej, która w porównaniu z innymi indoeuropejskimi grupami językowymi uległa rozpadowi stosunkowo późno (V–VI w. n.e.). Zagadnieniu temu w slawistyce poświęca się wiele uwagi, jednak aktualność deklarowanego badania polega głównie na tym, że jego wynikiem stał się szeroki przegląd wszystkich trzech grup języków słowiańskich, począwszy od rosyjskiego i ukraińskiego na wschodzie, polskiego, czeskiego i słowackiego na zachodzie, serbskiego, chorwackiego, bułgarskiego na południu świata słowiańskiego, a na peryferyjnym słoweńskim kończąc.
    The article deals with the very topical theme of interlingual homonymy. This issue is considered at all levels of the language: phonetics, lexis, semantics, morphology, syntax, stylistics and phraseology. A theoretical substantiation of the reasons for the emergence of homonyms is given, and complete and partial pairs of homonyms are considered. This issue is important, especially for closely related languages, in particular for the Slavic community, which disintegrated relatively late, when compared with other Indo-European language groups (V–VI centuries AD). Much attention is paid to this issue in Slavic studies, however, the timeliness of the current article lies in the fact that it offers a broad overview with the maximum possible coverage of all three groups of Slavic languages, geographically starting with Russian and Ukrainian in the east, Polish, Czech and Slovak in the west, Serbian, Croatian, Bulgarian in the south of the Slavic world and ending with peripheral Slovenian.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 161-170
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z metodologii badań onomastycznych na materiale toponimii i hydronimii
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607862.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    methodology of toponymic research
    methodology of hydronymic research
    explaining local names
    naming homonymy
    etymology
    metodologia badań toponimicznych
    metodologia badań hydronimicznych
    deszyfryzacja nazw miejscowych
    homonimia nazewnicza
    etymologia
    Opis:
    The subject of the article are toponyms with different morphological structures, with the suffix -ów, such as Szczekarzów > Krasnystaw, Czumów, with the suffix -in, such as Szczebrzeszyn, names with the suffix -cz-, such as Mircze, Matcze, Łowicz, Lubicz > Lubycza or others, such as Bełz, Czerwien, Wołyń, Radecznica, Obrocz, Obsza, Tarzymiechy. These include renewed or derived water names. The main objective of the analysis is to reflect on the methodology of toponymic and hydronymic research. The author attempted to decrypt localised names, to verify their etymology, pointing to the sources of their ambiguity (source shortages, deficiencies in discerning the properties of natural named places, omitting the toponymic context and explaining local names, erroneous reading of the morphological structure of the onyms and its base without considering its historical, often metaphorical meaning, incorrect choice of the initial form of the name on the basis of incomplete source documentation, and erroneous reading of old name entries). In the case of naming homonyms (ambiguous names), the postulate of establishing the hierarchy of the degree of credibility of the proposed etymologies was pointed out, taking into account structural linguistic determinants, name records, its geography, seriality or uniqueness, closer and further naming contexts and preferences in nominations of elements of the perceived world – people and places – by man.
    Przedmiotem artykułu są toponimy o różnej strukturze morfologicznej, z sufiksalnym -ów, takie jak Szczekarzów > Krasnystaw, Czumów, z sufiksalnym -in w rodzaju Szczebrzeszyn, nazwy z sufiksalnym -cz- typu Mircze, Matcze, Łowicz, Lubicz > Lubycza czy jeszcze inne, takie jak Bełz, Czerwien, Wołyń, Radecznica, Obrocz, Obsza, Tarzymiechy. Wśród nich są ponowione nazwy wodne lub od nich derywowane. Nadrzędnym celem prowadzonych analiz jest refleksja nad metodologią badań toponimicznych i hydronimicznych. Autor podjął próbę deszyfryzacji nazw miejscowych zleksykalizowanych, weryfikacji ich etymologii, wskazując na źródła ich dwuznaczności (niedostatki źródłowe, braki w rozeznaniu właściwości naturalnych miejsc nazywanych, pomijanie kontekstu toponimicznego i objaśniania nazw miejscowych, błędne odczytanie struktury morfologicznej onimu oraz jego podstawy bez uwzględnienia jej historycznego, nierzadko metaforycznego znaczenia, niewłaściwy wybór formy wyjściowej nazwy na podstawie „dziurawej” dokumentacji źródłowej, błędne odczytanie starych zapisów nazwy). W wypadku homonimii nazewniczej (nazw dwuznacznych czy wieloznacznych) wskazano na postulat hierarchizowania stopnia wiarygodności proponowanych etymologii, biorąc pod uwagę wyznaczniki strukturalno-językowe, metrykę nazwy, jej geografię, seryjność lub wyjątkowość, bliższe i dalsze konteksty nazewnicze oraz preferencje w nominacjach elementów postrzeganego świata – ludzi i miejsc – przez człowieka.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Русско-курдская межъязыковая омонимия
    Rosyjsko-kurdyjska homonimia międzyjęzykowa
    Russian-Kurdish interlingual homonymy
    Autorzy:
    Akay, Ishak
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197209.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    język rosyjski
    język kurdyjski
    homonimia międzyjęzykowa
    języki niepokrewne
    analiza strukturalno-semantyczna
    interferencja leksykalno-semantyczna
    Russian language
    Kurdish language
    interlingual homonymy
    unrelated languages
    structural-semantic analysis
    lexically-semantic interference
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest zagadnieniom rosyjsko-kurdyjskiej homonimii międzyjęzykowej. W oparciu o analizę strukturalno-semantyczną rosyjsko-kurdyjskich homonimów ten rodzaj homonimii może być zakwalifikowany jako autonomiczne zjawisko bilingwalnego systemu leksykalno-semantycznego.
    The article considers homonyms in unrelated languages — Russian and Kurdish. On the basis of structural-semantic analysis, this kind of homonymy can be described as a self-sufficient dialingual lexical homonymy-semantic system.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2019, 13; 83-91
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Аб адной граматычнай інавацыі ў беларускім каталіцкім сацыялекце: святая Тэрэза ад Дзіцятка Езуса vs святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езуса vs святая Тэрэза ад Дзіцятка Езус vs святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езус
    On one grammatical innovation in the Belarusian Catholic sociolect: svyataya Tereza ad Dzіcyatka Ezusa vs svyataya Tereza ad Dzіcyatkі Ezusa vs svyataya Tereza ad Dzіcyatka Ezus vs svyataya Tereza ad Dzіcyatkі Ezus
    O pewnej gramatycznej innowacji w białoruskim socjolekcie katolickim: swiataja Tereza ad Dziciatka Jezusa vs swiataja Tereza ad Dziciatki Jezusa vs swiataja Tereza ad Dziciatka Jezus vs swiataja Tereza ad Dziciatki Jezus
    Autorzy:
    Sudnik, Dzmitry
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29521033.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    Belarusian Catholic Sociolect
    grammatical innovation
    case
    interference
    unification
    analytism
    syntactic homonymy
    białoruski socjolekt katolicki
    innowacja gramatyczna
    przypadek
    interferencja
    unifikacja
    analityzm
    homonimia składniowa
    беларускі каталіцкі сацыялект
    граматычная інавацыя
    склон
    інтэрферэнцыя
    уніфикацыя
    аналітызм
    сінтаксічная аманімія
    Opis:
    We are talking about grammatical innovations in the Belarusian language: the competition of the forms дзіцятка (infant) and дзіцяткі in the genitive singular, the declinable form Езуса (Jesus) and the non-declinable form Езус in the context: святая Тэрэза ад Дзіцятка Езус (Saint Therese of the Child Jesus). Thus, we analyze the usages such as святая Тэрэза ад Дзіцятка Езуса, святая Тэрэза ад Дзіцятка Езус, святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езуса, святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езус, which take place in the Belarusian-language Catholic discourse. We identify several possible reasons for choosing the form *дзіцяткі instead of дзіцятка: 1) unification of the ending by analogy with the form of the native singular of дзіцяці; 2) interference effect of the Russian language; 3) aligning the paradigm according to the principle of the feminine gender with the ending -i in the initial form. We tend to explain the use of the non-declinable form Езус through a tendency towards language analytism, syntagmatic relations within the grammatical structure, and the desire to avoid unwanted syntactic homonymy.
    W artykule analizowane są innowacje gramatyczne w języku białoruskim: konkurencja form дзіцятка i дзіцяткі w dopełniaczu liczby pojedynczej, deklinowanej formy Езуса i niedeklinowanej formy Езус w kontekście: святая Тэрэза ад Дзіцятка Езуса. Analizowane są zatem połączenia: святая Тэрэза ад Дзіцятка Езуса, святая Тэрэза ад Дзіцятка Езус, святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езуса, святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езус, które występują w białoruskojęzycznym dyskursie katolickim. Identyfikowane są możliwe przyczyny wyboru formy *дзіцяткі zamiast дзіцятка: 1) unifikacja końcówki przez analogię z formą dopełniacza liczby pojedynczej дзіцяці; 2) interferencyjny wpływ języka rosyjskiego; 3) wyrównanie paradygmatu zgodnie z zasadą rodzaju żeńskiego z końcówką -я w formie początkowej. Stosowanie niedeklinowanej formy Езус tłumaczone jest tendencją do analityzmu, relacjami syntagmatycznymi w ramach konstrukcji gramatycznej, chęcią uniknięcia niepożądanej homonimii składniowej.
    У артыкуле аналізуюцца граматычныя інавацыі ў беларускай мове: канкурэнцыя формаў дзіцятка і дзіцяткі ў родным склоне адзіночнага ліку, скланяльнай формы Езуса і нескланяльнай формы Езус у кантэксце: святая Тэрэза ад Дзіцятка Езуса. Характарызуюцца ўжыванні накшталт святая Тэрэза ад Дзіцятка Езуса, святая Тэрэза ад Дзіцятка Езус, святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езуса, святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езус, якія маюць месца ў беларускамоўным каталіцкім дыскурсе. Мы называем некалькі магчымых прычын выбару формы *дзіцяткі замест дзіцятка: 1) уніфікацыя канчатку па аналогіі з формай роднага склону адзіночнага ліку дзіцяці; 2) інтэрферэнцыйнае ўздзеянне рускай мовы; 3) выраўноўванне парадыгмы па прынцыпе жаночага роду з канчаткам -я ў пачатковай форме. Ужыванне нескланяльнай формы Езус мы схільныя тлумачыць праз тэндэнцыю да аналітызму, сінтагматычныя адносіны ў межах граматычнай канструкцыі, імкненне пазбегнуць непажаданай сінтаксічнай аманіміі.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2022, 22; 319-330
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    CECHY JAPOŃSKIEGO I POLSKIEGO JĘZYKA PRAWA
    THE FEATURES OF THE JAPANESE AND POLISH LANGUAGE OF LAW
    Autorzy:
    HORIE, Yuki
    TRZASKAWKA, Paula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920623.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-03
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    cechy języka
    język prawny
    język prawniczy
    wieloznaczność
    polisemia
    homonimia
    homofony
    synonimia
    metafory
    eufemizmy
    archaizmy
    termin fachowy
    zapożyczenia
    język ogólny
    analiza językowa
    features of language
    language of law
    polysemy and homonymy
    homophones
    synonyms
    metaphors
    euphemisms
    specialized terminology
    borrowings
    colloquial language
    linguistic analysis
    Opis:
    Temat pracy wybrano, ponieważ cechy języka prawa nie zostały jeszcze opisane we wskazanej parze językowej. Celem pracy jest omówienie tych cech w japońskim i polskim języku prawnym i prawniczym. Autorki przedstawiają cechy języka prawa, posługując się definicjami i przykładami z polskiej i japońskiej ustawy o prawie autorskim i przykładami terminologii narodowej czy sądowej. Owe ustawy, jak i terminologia są zarazem materiałem badawczym. Metoda badawcza, która została obrana, opiera się na obserwacji empirycznej wskazanego materiału badawczego. Autorki skupiają się na omówieniu takich cech, jak: polisemia i homonimia, synonimy, metafory, faux amis czy terminy fachowe/specjalistyczne. Dodatkowo zarysowano różnice pomiędzy językiem potocznym a językiem prawnym i prawniczym. Praca ma charakter poglądowy. Wybrano tylko niektóre cechy języka prawa. W dalszych badaniach należałoby poszerzyć ten opis o większą ilość cech i przykładów.
    The subject of the paper was chosen because the features of language of law have not been described in every language pair yet. The aim of the paper is to discuss the features of the Japanese and Polish language of law. The presented features were taken from Polish and Japanese copyright acts, national terminology and language used in courts. The method focuses on empirical studies. The authors of the paper focus on the following features of language of law: polysemy and homonymy, synonyms, metaphors, false friends (faux amis) or specialized terminology, as well as differences between colloquial language and the varieties of the language of the law. The paper has an outlook nature. Only some features of language of law were chosen. In the nearest future the description of these features should be broadened, as well as the examples.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2015, 22, 1; 7-24
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fałszywi przyjaciele tłumacza i jego wierni wrogowie w praktyce bułgarsko‑polskich tłumaczeń literackich
    Лъжливите приятели на преводача и неговите верни врагове в практиката на българо‑полския художествен превод
    Translator’s false friends and his true enemies in the practice of Bulgarian‑Polish artistic translation
    Autorzy:
    Karpińska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486830.pdf
    Data publikacji:
    2014-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    język polski
    język bułgarski
    języki bliskopokrewne
    przekład artystyczny
    homonimia językowa
    frazeologizm
    kompetencja językowa
    полски език
    български език
    близкородствени езици
    художествен превод
    междуезикова омонимия
    фразеологизъм
    езикова компетентност
    Polish language
    Bulgarian language
    closely related languages
    artistic translation
    interlinguistic homonymy
    phraseological unit
    linguistic competence
    Opis:
    Представените в заглавието проблеми се разглеждат от позицията на преводач-практик и са илюстрирани с примери от полски преводи на българска белетристика. Изтъква се, че за професионален преводач близостта на два езика представлява повече препятствие, отколкото улеснение. Разглеждат се различни видове лексикални апроксимати (лъжливи приятели на преводача) в съпоставка със съответните преводачески решения. Отчита се ролята на контекста и на текстовата дистрибуция на лексемите. Анализира се спецификата на фразеологизмите като обект на превод. Своеобразна група трудности представят тъй наречените от авторката „верни врагове на преводача”, към които се причисляват: проблеми породени от различията в граматическата система на двата езика (дистрибуция на предлозите; десемантизация на предлога; семантичната натовареност на двойното допълнение; спецификата на преизказаното наклонение; изобилието на местоименните форми) и субективни фактори свързани с творческото поведение на преводача (липса на необходим педантизъм; прояви на невнимание или умора; недостатъчна езикова и извънезикова компетентност). На края се изтъкват възможностите за принос на преводите и преводачите в развитието на българо-полската лексикография.
    Issues presented in the title are considered from the perspective of a practicing translator and illustrated with examples from the Polish translations of Bulgarian fiction. It is pointed out that for a professional translator the proximity of two languages, is more of an obstacle than a convenience. Different types of lexical interlinguistic homonyms (translator’s false friends) are viewed in comparison with corresponding translation solutions. The role of context and textual distribution of lexical units is highlighted. The specifics of phraseology as the object of translation is analyzed. A peculiar group of difficulties is generated by the so-called by the author „translator’s true enemies”, which include: problems caused by differences in the grammatical system of the two languages (distribution of prepositions; desemanticization of prepositions; the semantic load of double object, the specificity of the imperceptive mood, the abundance of pronominal forms) and subjective factors associated with creative behavior of the translator (lack of necessary pedantism; moments of inattention or fatigue, inadequate linguistic and extra-linguistic competence). In the end of the paper the possibility of translations and translators contributing in the development of Bulgarian-Polish lexicography is emphasized.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 1; 257-271
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palikot jako problem językoznawczy
    Palikot as a linguistic problem
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879562.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etymologia nazwiska Palikot
    nazwiska złożone o strukturze egzocentrycznej i endocentrycznej
    homonimia antroponimiczna
    kryteria hierarchizowania stopnia prawdopodobieństwa nazwisk wieloznacznych
    etymology of the surname Palikot
    complex surname nominals with exo- and endocentric structures
    anthroponymic homonymy
    criteria for a hierarchic organization of the degree of probability in the case of polysemous surnames
    Opis:
    Nazwisko Palikot jest mianem wieloznacznym. Można przytoczyć co najmniej 10 jego etymologii. Palikot to ktoś: 1. który pali(ł) ‘niszczy(ł) ogniem’ koty; 2. który pali(ł) ‘sprawia(ł), że coś płonie’, ‘podpala(ł)’ koty; 3. który pali(ł) ‘strzelał’ do kotów ‘zajęcy’; 4. który wypalił ‘strzelił’ do kota zamiast do zająca; 5. który pali(ł) koty ‘zagrabki po bronowaniu pola’; 6. który pali(ł) się do kota ‘łona kobiecego’; 7. u którego w chacie zapalił się od ogniska kot; 8. który jest niezrównoważony jak podpalony, opalony (zagorzały) kot, a nawet podejrzany o kontakty z siłami nieczystymi; 9. który pali(ł) się ‘pała(ł) żądzą’ jak kot; 10. który poprzez swoją wybuchowość jest/był podobny do *palikota ‘działa armatniego’. Wieloznaczność ta jest przede wszystkim wynikiem dwojakiego sposobu traktowania złożenia Palikot jako struktury egzocentrycznej z nadrzędnym członem czasownikowym Pali- i podrzędnym rzeczownikowym -kot lub jako endocentrycznej z odwrotnym typem zależności między tymi komponentami. Ponadto homonimię tę powoduje niejednoznaczność obu członów badanego złożenia, w którym palić (się) i kot mogą być użyte w swoim znaczeniu podstawowym, jak i wtórnym przenośnym. Ze względu na stopień zgodności formalnej między powierzchniową a głęboką strukturą danej nominacji najbardziej prawdopodobne są dwie pierwsze interpretacje, a ze względu na powszechny proceder podpalania kotów wobec niewątpliwie rzadszego okrutnego ich palenia, pierwszeństwo zyskuje wywód drugi.
    The surname Palikot is a highly polysemous personal name. At least ten related etymologies can be identified. Palikot that is someone: 1. who kills(ed) cats with fire, burns(t) them; 2. whoset(s) fire to animals (particularly cats) and objects; 3. shot(s) hares, 4.who happens(ed) to shot a cat instead of a hare; 5. who burns(t) the remnants after ploughing the field; 6. who is/was attracted by female bosom; 7. whose cat caught fire in his house; 8. who is/was mentally unstable like an agitated cat, and allegedly having to do with unclear forces; 9. who is/was obsessed with passion and lust like a cat; 10. who easily loses (lost) temper, behaving like a type of canon. The ambiguity in question is, first and foremost, owing to two potential ways of analysing the structure of the compound word Palikot. It can either be interpreted as an exocentric compound with the deverbal head pali- [burn] and the nominal argument -kot[cat], or as an endocentric compound with the reversed roles of the components. Moreover, the homonymy in question is also caused by the semantic ambiguity of both compound components, where the verb burn and the noun cat can be used in their basic or metaphorical/metonymic meanings. Taking into account the fact formally speaking, the first two etymologies display the best match between the surface and the deep strucure of the compound, they constitute the best interpretative choices. The violent hooligan practice of setting fire to cats and letting them run – rather than burning them – speaks in favour of the second etymology in particular.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 81-102
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-38 z 38

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies