Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "history Polish" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 1094
Tytuł:
“Aucune résonance politique”. Polish Art Historians and Franco’s Spain, 1958–1973
„Aucune résonance politique”. Polscy historycy sztuki i Hiszpania za czasów Franco, 1958–1973
Autorzy:
García-Montón González, Patricia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38711211.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
transnarodowa historia historii sztuki
geografia akademicka
historia horyzontalna
uczeni
kontakty historyków sztuki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Hiszpania Franco
Comité International d’Histoire de l’Art (CIHA)
transnational history of art history
academic geography
horizontal history
scholars
art historians’ networks
Polish People’s Republic
Franco’s Spain
Opis:
XXIII Międzynarodowy Kongres Historii Sztuki, który odbył się w Granadzie w 1973 r., stanowił punkt zwrotny w stosunkach między historykami sztuki z Hiszpanii czasów generała Franco i ich kolegami z PRL. Pierwsze kontakty zostały nawiązane już w latach 50. XX w. dzięki wyjazdom Jana Białostockiego i Lecha Kalinowskiego m.in. do Madrytu i Barcelony. Ich wzmocnienie nastąpiło w latach 60. dzięki organizacji dwóch wystaw poświęconych sztuce hiszpańskiej w Krakowie i Poznaniu. Dopiero jednak kongres w Granadzie pozwolił polskiej delegacji zyskać nowe istotne doświadczenia. Artykuł analizuje polsko-hiszpańskie relacje w zakresie historii sztuki, które wcześniej pomijano zapewne ze względu na „peryferyjne” położenie polskiej i hiszpańskiej historii sztuki w geografii dyscypliny z okresu zimnej wojny.
The 23rd CIHA Congress, held in Granada in 1973, marked a turning point in the relationships between art historians who carried out their professional activity in the Polish People’s Republic and Franco’s Spain. First contacts began as early as the 1950s, thanks to Jan Białostocki and Lech Kalinowski’s trips to Madrid and Barcelona, among other cities, strengthened in the 1960s by the organisation of two exhibitions in Cracow and Poznań devoted to Spanish art. Nevertheless, the Granada congress became a new experience for the Polish delegation. This paper aims to delve into these contacts that have not been taken into consideration before, perhaps due to the “peripheral” position of both historiographies in the geography of the history of art history during the Cold War.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 2; 187-205
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architekt Maksymilian Goldberg (1895–1942)
The Architect Maksymilian Goldberg (1895–1942)
Autorzy:
Kiecko, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145664.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Maksymilian Goldberg
Hipolit Rutkowski
Polish architecture
Modernist architecture
architecture of the Second Republic
architecture of Warsaw
Modernism
theory of architecture
history of architecture
architektura polska
architektura modernistyczna
architektura II Rzeczypospolitej
architektura Warszawy
modernizm
teoria architektury
historia architektury
Opis:
Maksymilian Goldberg był jednym z najważniejszych międzywojennych architektów warszawskich. Wraz z Hipolitem Rutkowskim brał udział w licznych konkursach architektonicznych i realizował głównie projekty budynków mieszkalnych oraz wnętrz. Angażował się w działalność organizacyjną i społeczną środowiska architektów jako współorganizator i aktywny członek SAP i SARP oraz założonej przez architektów związanych z miesięcznikiem „Dom – Osiedle – Mieszkanie” Poradni Budowlanej świadczącej usługi mniej zamożnym klientom. Był również teoretykiem architektury, którego w większości nieopublikowane koncepcje teoretyczne stanowiły inspirację dla idei zawartych w traktacie Bohdana Lacherta Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). Artykuł zarysowuje obraz bogatej twórczości, przede wszystkim projektowej, ale też teoretycznej Goldberga, która wciąż jeszcze czeka na monograficzne opracowanie i właściwą ocenę.
Maksymilian Goldberg was one of most important interwar architects active in Warsaw. Together with Hipolit Rutkowski, he successfully participated in several architectural competitions, mainly concerning designs for residential buildings and interiors. He was involved in organisational and social activities in the architectural milieu as a co-organiser and active member of the Association of Polish Architects (SAP) and Association of Architects of the Republic of Poland (SARP), as well as the Building Advisory Service, a body that provided services to less affluent clients, instituted by architects associated with the monthly magazine “Dom – Osiedle – Mieszkanie”. He was also a theoretician of architecture, whose mostly unpublished theoretical concepts inspired the ideas contained in Bohdan Lachert’s treatise Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). The article outlines Goldberg’s oeuvre, primarily in design but also in theoretical concepts, which despite its richness still awaits monographic study and proper evaluation.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 97-126
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność hrabiny Marii Tarnowskiej w Polskim Czerwonym Krzyżu w dwudziestoleciu międzywojennym
The Activity of Countess Maria Tarnowska in the Polish Red Cross in the Interwar Period
Autorzy:
Sobczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904153.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
humanitaryzm
dobroczynność
pielęgniarstwo
Polski Czerwony Krzyż
historia kobiet
humanitarianism
charity
nursing
Polish Red Cross
women’s history
Opis:
Artykuł przybliża mniej znany aspekt życia hrabiny Marii Tarnowskiej, jakim była podejmowana przez nią w dwudziestoleciu międzywojennym działalność dobroczynna w ramach Polskiego Czerwonego Krzyża. W swojej aktywności stawiała przede wszystkim na rozwój pielęgniarstwa. Ponadto popularyzowała idee szeroko pojętego humanitaryzmu, wspierała rozwój opieki medycznej, zachęcała ludność wiejską do dbałości o zdrowie i higienę. W niniejszym artykule wydane drukiem wspomnienia hrabiny Marii Tarnowskiej zostały skonfrontowane z relacjami pielęgniarek PCK i współpracowniczek hrabiny. Są to głównie materiały źródłowe pozyskane w czasie kwerendy w Archiwum Biura Zarządu Głównego PCK. Skorzystano także z materiałów przechowywanych w Archiwum Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w Genewie oraz z dostępnych opracowań.
The article takes a closer look at a lesser-known aspect of Countess Maria Tarnowska’s life, which was her philanthropic activity within the Polish Red Cross in the inter-war period. In her activities, she focused primarily on the development of nursing. In addition, she popularised the ideas of broad humanitarianism, supported the development of medical care and encouraged the rural population to take care of their health and hygiene. In this article, the printed memoirs of Countess Maria Tarnowska have been confronted with the accounts of the PCK nurses and the Countess’s associates; these are mainly source materials obtained during a search in the Archives of the Office of the Main Board of the PCK. Materials available in the Archives of the International Committee of the Red Cross in Geneva and available studies were also used.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 31-60
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia – kultura – język. O mechanizmach rozwoju polszczyzny
History – culture – language. Mechanisms of language development: The case of Polish
Autorzy:
Dubisz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40494497.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
historia
kultura
język
ewolucja języka
mechanizmy rozwoju polszczyzny
czynniki pozajęzykowe
czynniki wewnętrznojęzykowe
czynniki zewnętrznojęzykowe
history
culture
language
language evolution
mechanisms of development of the Polish language
extralinguistic factors
language-internal factors
language-external factors
Opis:
Interpretacja mitu o wieży Babel pozwala wychwycić ogólny mechanizm kształtowania się języków: zdarzenie / dzieje / historia > zmiany kulturowe > zmiany językowe, czyli zjawisko pozajęzykowe > zmiany zewnętrznojęzykowe > zmiany wewnętrznojęzykowe. Najczęstsze zajwiska pozajęzykowe to ruchy migracyjne, wydarzenia polityczne, wydarzenia nadnaturalne i uwarunkowane cywilizacyjnie. Czynniki zewnętrznojęzykowe układają się w cztery opozycyjne procesy występujące w dwóch płaszczyznach : demokratyzacja <--> elitaryzacja; etnicyzacja <--> globalizacja. W tej sferze czynników kształtują się także wzory mowy, których repertuar sprowadza się do pięciu typów opozycji: konserwatyzm – modernizm, kosmopolityzm – nacjonalizm, puryzm – liberalizm, normatywizm – wolicjonalizm, racjonalizm – emocjonalizm. Na oddziaływania czynników pozajęzykowych i zewnętrznojęzykowych nakładają się mechanizmy wewnętrznojęzykowe regulujące proporcje między składnikami systemu językowego: kompletacja, ekonomizacja, unifikacja, repartycja i nobilitacja.
Interpreting the myth of the Tower of Babel enables us to capture the general mechanism of language development: an event / experiences / history > cultural changes > linguistic changes, i.e., an extra-linguistic phenomenon > external language changes > internal language changes. Among the most common extralinguistic phenomena are migrations, political events, supernatural and civilization-driven events. External factors affecting language change form an array of four divergent processes along two separate lines: democratization ↔ eliticization; ethnicization ↔ globalization. These factors also influence the emergence of language patterns, the repertoire of which boils down to five types of oppositions: conservatism – modernism, cosmopolitanism – nationalism, purism – liberalism, normativism – volitionalism, rationalism – emotionalism. The impact of extralinguistic and language-external factors overlaps with the internal linguistic mechanisms that balance the components of a linguistic system: completion, economization, unification, repartition, and nobilitation.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 815, 6; 11-22
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz Walerian Meysztowicz (1893–1982). Droga do objęcia katedry nadzwyczajnej prawa kanonicznego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Father Walerian Meysztowicz (1893–1982). The road to the Extraordinary Chair of Canon Law at the Faculty of Theology of the Stephen Bathory University in Vilnius
Священник Валериан Мейштович (1893–1982). Путь к заведованию Чрезвычайной кафедрой канонического права на Богословском факультете Университета Стефана Батория в Вильнюсе
Священик Валеріан Мейштович (1893–1982). Шлях до завідувача Надзвичайної кафедри канонічного права на Богословському факультеті Вільнюського університету імені Стефана Баторего
Autorzy:
Żukowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33526268.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Валерiaн Мейштович
Друга Річ Посполита
Віленський університет Стефана Баторего
канонічне право
історія науки
Валериан Мейштович
Вторая Речь Посполитая
Университет Стефана Батория в Вильнюсе
каноническое право
история науки
Walerian Meysztowicz
Second Polish Republic
Stephen Bathory University in Vilnius
canon law
history of science
II Rzeczpospolita
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
prawo kanoniczne
historia nauki
Opis:
Artykuł traktuje o pewnym okresie życia ks. Waleriana Meysztowicza (1893–1982) i jego związkach z Wilnem. Autor stara się przybliżyć okoliczności pobierania nauki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie oraz w wileńskim Seminarium Duchownym. Następnie omawia sprawę nostryfikacji uzyskanego w Rzymie doktoratu świętej teologii, co umożliwiło W. Meysztowiczowi objęcie wykładów zleconych oraz otworzyło drogę kariery naukowej. Kolejnym etapem była habilitacja i uzyskanie docentury z zakresu prawa kanonicznego. Po przejściu na emeryturę ks. Bronisława Żongołłowicza to w W. Meysztowiczu widziano jego następcę w Katedrze Prawa Kanonicznego na Wydziale Teologicznym USB. Sam B. Żongołłowicz bardzo promował W. Meysztowicza. Na podstawie przewidzianej prawem procedury W. Meysztowicz otrzymał od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nominację profesorską w dniu 14 września 1937 r. Z uwagi na liczne obowiązki dyplomatyczne wynikające z posady w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej, W. Meysztowicz nie mógł wykonywać swoich obowiązków wykładowcy akademickiego. Karierę naukową w Wilnie przerwał mu wybuch II wojny światowej.
Стаття присвячена певному періоду в житті Священикa Валеріана Мейштовича (1893–1982) тайого зв’язкам з Вільнюсом. Автор намагається описати обставини його навчання у Вільнюському університеті імені Стефана Баторего та у Вільнюській семінарії. Далі він розглядає питання нострифікації отриманого в Римі докторату священного богослов’я, що дозволило В. Мейштовичу займатись замовленими лекціями і відкрило шлях до академічної кар’єри. Потім була габілітація і ступінь доктора з канонічного права. Після виходу на пенсію Священикa Броніслава Жонґоловича, саме у В. Мейштовічеві вбачалийого наступника на кафедрі канонічного права на Богословському факультеті ВУСБ. Сам В. Жонґоллович всіляко сприяв просуванню В. Мейштовича. Згідно з юридично встановленою процедурою, 14 вересня 1937 р. В. Мейштович отримав номінацію на професорське звання від Президента Республіки Польща. Через численні дипломатичні зобов’язання, пов’язані з посадою в Посольстві Республіки Польща при Апостольський столиці, В. Мейштович не міг виконувати свої обов’язки академічного викладача. Його академічна кар’єра у Вільнюсі була перервана початком Другої світової війни.
В статье рассматривается определенный период жизни священника Валериана Мейштовича (1893–1982), а также его связи с Вильнюсом. Автор пытается описать обстоятельства его обучения в университете Стефана Батория в Вильнюсе и в Вильнюсской семинарии. Затем он обсуждает вопрос о нострификации полученной в Риме степени кандидата наук в области священного богословия, которая позволила В. Мейштовичу получить заказ на проведение лекций и открыла путь к академической карьере. Следующим этапом стало получение степени доктора и должности доцента в области канонического права. После ухода на пенсию священника Бронислава Жонголловича именно в В. Мейштовиче виделиего преемника на Кафедре канонического права на Богословском факультете Университета Стефана Батория. Сам В. Жонголлович значительно продвигал В. Мейштовича. В соответствии с установленной законом процедурой В. Мейштович получил профессорское назначение от президента Республики Польша 14 сентября 1937 г. Из-за многочисленных дипломатических обязанностей, связанных с его должностью в Посольстве Республики Польша при Святом Престоле, В. Мейштович не мог выполнять свои обязанности в качестве академического преподавателя. Его научая карьера в Вильнюсе была прервана началом Второй мировой войны.
The article discusses a period in the life of Fr. Walerian Meysztowicz (1893–1982) and his connections with Vilnius. The author attempts to describe the circumstances of his education at the Stephen Bathory University in Vilnius and at the Vilnius Seminary. He then discusses the recognition of the doctorate of sacred theology obtained in Rome, which enabled W. Meysztowicz to take up commissioned lectureships and opened the way to an academic career. This was followed by habilitation and a docent title in canon law. After Fr. Bronisław Żongołłowicz’s retirement, it was W. Meysztowicz who was seen as his successor in the Chair of Canon Law at the Faculty of Theology of the Stephen Bathory University. B. Żongołłowicz himself intensely promoted W. Meysztowicz. Based on the procedure envisaged by law, W. Meysztowicz received his professorial appointment from the President of the Republic of Poland on 14 September 1937. Due to his numerous diplomatic duties resulting from his post at the Embassy of the Republic of Poland to the Holy See, W. Meysztowicz was unable to fulfil his duties as an academic lecturer. His academic career in Vilnius was interrupted by the outbreak of the Second World War.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2024, 2; 181-214
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O trzech tendencjach kina pamięci narodowej
On Three Tendencies of the Cinema of National Remembrance
Autorzy:
Durys, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31200497.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
polskie kino historyczne
kino pamięci narodowej
nostalgia
Polish history cinema
cinema of national remembrance
Opis:
Autorka podejmuje namysł nad współczesnymi polskimi filmami historycznymi (kino pamięci narodowej) i umieszcza je w perspektywie badań nad pamięcią. Wykorzystując kategorię nostalgii w ujęciu Svetlany Boym (2001), wraz z jej rozróżnieniem na nostalgię restauratywną i nostalgię refleksyjną, oraz posiłkując się odwołaniami do formuł gatunkowych (trybu melodramatycznego oraz kina kryminalnego), wyodrębnia trzy tendencje w przedstawianiu przeszłości w kinie pamięci narodowej. Dla ich oznaczenia proponuje określenia: tendencja heroizacyjna, tendencja spiskowego porządkowania świata oraz tendencja przeszłości w barwach ORWO. Odwołując się do przykładów, wskazuje stosowane w omówionych tendencjach mechanizmy oraz zestawy praktyk dyskursywno-pamięciowych.
The author reflects on contemporary Polish history films (the cinema of national remembrance) and places them in the memory studies perspective. Using the idea of nostalgia as understood by Svetlana Boym (2001), along with her distinction between restorative nostalgia and reflective nostalgia, and adding references to genre formulas (melodrama as a mode and crime cinema), the author identifies three tendencies in presenting the past in the cinema of national remembrance. She labels them as follows: heroization tendency, tendency of a conspirational ordering of reality, and tendency of the past as presented in ORWO colours. Referring to examples, the author indicates the mechanisms and sets of discourse and memory practices used in the three distinguished tendencies.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 125; 131-157
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Propaganda Narratives of the Polish Feminist Press on the Functioning of International Womens Movement (1946-1949)
Propagandowa narracja polskiej prasy feministycznej na temat funkcjonowania międzynarodowego ruchu kobiecego (1946–1949)
Autorzy:
Dajnowicz, Małgorzata
Miodowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904157.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
the second half of the 1940s
history of women’s movement
international leftist women’s organizations
national leftist women’s organizations
history of the press
Polish leftist women’s press
druga połowa lat 40. XX w.
historia ruchu kobiecego
międzynarodowe lewicowe organizacje kobiece
krajowe lewicowe organizacje kobiece
historia prasy
polska lewicowa prasa kobieca
Opis:
The Social and Civic Women's League operated in communist Poland in the years 1945-1949. Its first official publication, Praca Kobiet, appeared in 1946. Periodicals were published by the Warsaw Regional Board of the association. The national magazine Nasza Praca, an organ of the General Board, reached the readers just before the start of 1947. The published texts provided information concerning the activity of international women's movements and organizations such as the Women's International Democratic Federation (WIDF). The cognitive values of such publications greatly varied. This was significantly influenced by the language journalists used to communicate (‘newspeak’), and the propaganda (non-substantive) choice of recorded and omitted facts. Their analysis, however, helped to reveal the mechanisms of the functioning (interaction) of leftist women’s movements on the international arena in the second half of the 1940s.
Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet działała w komunistycznej Polsce w latach 1945–1949. Pierwsze oficjalne czasopismo „Praca Kobiet” ukazało się w 1946 r. Periodyk wydawany był przez Zarząd Wojewódzki w Warszawie. Krajowe czasopismo „Nasza Praca”, będące organem Zarządu Głównego, trafiło do czytelniczek tuż przed początkiem 1947 r. Publikowane w nim teksty informowały o działalności międzynarodowych ruchów i organizacji kobiecych, takich jak Międzynarodowa Federacja Demokratyczna Kobiet (WIDF). Wartości poznawcze tych publikacji były bardzo zróżnicowane. Znaczący wpływ miał na to język, jakim posługiwali się dziennikarze oraz propagandowy (nie merytoryczny) dobór odnotowywanych i pomijanych faktów. Ich analiza pomogła ujawnić mechanizmy funkcjonowania (interakcji) lewicowych ruchów kobiecych na arenie międzynarodowej w drugiej połowie lat 40. XX w.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 109-140
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walory finansowe w Dykcjonarzu Michała Amszejewicza
Financial instruments in Dykcjonarz by Michał Amszejewicz
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33921175.pdf
Data publikacji:
2024-06-05
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
słownictwo profesjonalne
terminologia
leksykografia
historia języka polskiego
kultura
professional vocabulary
terminology
lexicography
history of the Polish language
culture
Opis:
In 1859, the first book edition of the Dykcjonarz zawierający: wyrazy i wyrażenia z obcych języków polskiemu przyswojone [Dictionary of words and expressions borrowed from foreign languages] compiled by Michał Amszejewicz was published in Warsaw. It was the first large (more than 15,000 entries) dictionary of foreign words in the history of Polish lexicography. Its metalexicographical shape (the arrangement of entries, the order of meanings within an entry, the system of explanation, the system of qualification, etymological clues, examples of usage) has become a model eagerly used by successive dictionaries and lexicographers until our modern times. The authors of the Słownik wileński [Vilna Dictionary], published in 1861, were the first to copy the work of Michał Amszejewicz (without disclosing the source). In the dictionary we find mainly professional vocabulary, including a rich collection of names of financial instruments, circulating and historical, presented precisely and in detail in terms of their meaning and market value.
W 1859 roku w Warszawie ukazało się pierwsze wydanie książkowe opracowanego przez Michała Amszejewicza Dykcjonarza zawierającego: wyrazy i wyrażenia z obcych języków polskiemu przyswojone, który był pierwszym w historii polskiej leksykografii dużym (liczącym ponad 15 000 haseł) słownikiem wyrazów obcych. Jego kształt metaleksykograficzny (układ haseł, porządek znaczeń w ramach hasła, system objaśniania, system kwalifikowania, wskazówki etymologiczne, przykłady użycia) stał się wzorem chętnie wykorzystywanym przez kolejnych słownikarzy i leksykografów, aż do czasów nam współczesnych. Jako pierwsi skopiowali dzieło Michała Amszejewicza (bezujawniania tego źródła) autorzy Słownika wileńskiego, wydanego w 1861 roku. W zasobie słownika odnajdujemy głównie słownictwo terminologiczne, w tym bogaty zbiór nazw walorów finansowych, obiegowych i historycznych, zaprezentowanych precyzyjnie i szczegółowo pod kątem ich znaczenia i wartości rynkowej.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2024, 1 (29); 131-143
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzorce matki i macierzyństwa w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku, ss. 262
Image of Mother and Motherhood in Province of Posen Women’s Magazines at the Turn of 20th Century, pp. 262
Autorzy:
Morawska-Tołek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904162.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Matka Polka
historia kobiet
Prowincja Poznańska
macierzyństwo
Polish Mother Patriot
Women’s History
Motherhood
Province of Posen
Opis:
Rozprawa doktorska pod tytułem Wzorce matki i macierzyństwa w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku została napisana pod kierunkiem dr hab. Agnieszki Szudarek, prof. US. Celem pracy doktorskiej jest prześledzenie, jak na łamach poznańskiej prasy dla kobiet i prasy kobiecej ewoluował wzorzec matki i macierzyństwa pod wpływem zaostrzającego się polsko-niemieckiego konfliktu narodowego oraz jakie treści były do niego włączane. W dotychczasowej literaturze przedmiotu dominuje pogląd o funkcjonowaniu jednego wspólnego wzorca Matki Polki i podporządkowaniu zadań matek misji narodowej. Celem rozprawy jest wykazanie, że punkt widzenia widoczny na łamach prasy kobiecej i prasy dla kobiet nie pozwala na takie jednoznaczne stwierdzenie, zaś sam dyskurs na temat matek i macierzyństwa był zdominowany przez „misje narodowe” kobiet, ale miał on charakter postulatywny. Występująca na łamach analizowanych tytułów potrzeba zmian w rozumieniu macierzyństwa i zadań oraz statusu matek wynikała bowiem z ogólnych przemian cywilizacyjnych. W momentach nasilania się polityki antypolskiej oraz wchodzenia w życie kolejnych antypolskich ustaw pewne elementy wizji nowoczesnego macierzyństwa były przez Wielkopolanki reinterpretowane na potrzeby narodowe.
The PhD dissertation, entitled Image of Mother and Motherhood in Grand Dutchy of Posen women’s magazines at the turn of the 20th century was written under the supervision of dr hab. Agnieszka Szudarek, prof. US. The purpose of this dissertation is to seek an answer to the question of whether the situation in the Province of Posen had any modifying impact on the characteristics of the image of the mothers and motherhoods in that geographical area. The prevailing view in the literature has so far been that there was a single common The Polish Mother Patriot model in place and the mother’s tasks were subordinated to the national mission. The purpose of the dissertation is to demonstrate that the point of view published in the women’s press does not allow such an explicit statement, while at that time the discourse on mothers and motherhood itself was dominated by the „national mission” of women. However, it was postulative. Indeed, on the pages of the analyzed magazines, the need for change arose from the changes in civilization. At moments when anti- polish policies intensified and successive anti-polish laws had come into force, certain elements of the vision of modern motherhood were reinterpreted by women for national needs.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 245-256
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„1989” – fantazja non-fiction
1989 – non-fiction fantasy
Autorzy:
Majchrowski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3201177.pdf
Data publikacji:
2023-04
Wydawca:
Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:
Solidarity
Lech Walesa
John Paul II
Polish transformation
counter-history
herstory
Opis:
Can a theatrical spectacle rectify the greatest neglect of Poland’s post-1989 transformation and create a ‘positive’ founding myth of the ‘Solidarity’? This is the ambition of the musical 1989 produced by a creative team led by Marcin Napiórkowski, Katarzyna Szyngiera, Mirosław Wlekły and Andrzej ‘Wolny’ Webber (co-produced by the Gdansk Shakespeare Theatre and the Juliusz Słowacki Theatre in Krakow). According to the announcements, it was to be the first musical in Poland in the likeness of the American Hamilton, for the first time with entirely rapped vocals, showing the fall of communism from a new perspective and finally giving women their rightful place in the struggle for a free Poland. What captivates the audience is undoubtedly the musical and dance qualities of the performance, but the vision of history presented raises serious questions. A major misunderstanding in 1989 is the complete erasure of the church and the figure of John Paul II from the life of Poles in the 1980s. Furthermore, the diminishing of the role played by Lech Walesa in 1980-1989 is also completely incomprehensible. In the stage history, the leader of the August strike remains in the shadow of Jacek Kuroń and his own wife Danuta, and becomes a character without charisma, rather resembling Ubu Roi from Jarry’s play. The show tries to capture the energy of the Polish women’s strikes of the autumn of 2020, but on stage they are mainly rebellious lonely wives of activists who find encouragement in a conservative vision of family (‘to be simply one of many families’). There is nothing subversive here. Unlike in Hamilton, this is not a look at Poland ‘then’ from the perspective of Poland ‘today.’ Despite the repudiation of the traditional narratives, the paradigm of Polish Romanticism still triumphs because the entire dramatic plot is based on an old romantic cliché: ‘He did not find happiness at home because there was none in the fatherland’ (Mickiewicz, Konrad Wallenrod). The artists create their own counter-history, which they are of course artistically entitled to do, but they do not answer the question of causal power, i.e. where did society draw its strength to survive during martial law, or what led to the fall of the communist regime in 1989.
Źródło:
Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 174; 60-98
2720-0043
Pojawia się w:
Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„List do Partii” Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego – uwarunkowania wykorzystania we współczesnej edukacji historycznej
The conditions of using Jacek Kuroń and Karol Modzelewski’s Letter to the Party in contemporary historical education
Autorzy:
Brynkus, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312240.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
List otwarty do Partii
Kuroń Jacek
Modzelewski Karol
edukacja historyczna
źródło historyczne
podręczniki do nauczania historii
trockizm
rewizjonizm
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Open letter to the Party
Jacek Kuroń
Karol Modzelewski
history education
historical source
history textbooks
Trotskyism
revisionism
Polish United Workers’ Party
Opis:
 „List do Partii” Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego pojawia się w podręcznikach historii od niedawna i przedstawia się go jako pierwszy otwarty protest polskich intelektualistów przeciw nadużyciom komunistycznego systemu. Już takie interpretacyjne osadzenie tego dokumentu stwarza fałszywe wrażenie, że sam komunizm był dobrym rozwiązaniem, a zło wynikało z tego, że jego reguł nie przestrzegano. Opracowania Kuronia i Modzelewskiego historiograficznego, historiozoficznego i politycznego znaczenia nabiera dopiero po latach pod wpływem lewicowej jego interpretacji. Pomija się w niej jego trockistowski i rewizjonistyczny w stosunku do komunistycznej ideologii charakter. Niestety uczniowie dostają do poznania gotową jego interpretację, która nie pozwala im na zrozumienie tego. A to, że wzmianka o nim znajduje się w szkolnej książce, stwarza złudne wrażenie, że był on istotnym elementem antykomunistycznego oporu. A tak nie było. Za sprawą umieszczenia go w nauczaniu historii próbuje się także dowartościować ich autorów, a także zbagatelizować ich wcześniejsze zaangażowanie do budowę komunizmu w Polsce.  
The Open Letter to the Party by Jacek Kuroń and Karol Modzelewski has appeared in history textbooks only recently and has been presented as the first open protest of Polish intellectuals against the abuse of the Communist system. Such an interpretation of the document creates a false impression that Communism was indeed a good solution and all its evil was the consequence of the fact that its rules were not adhered to. Kuroń and Modzelewski’s manifesto had been known for many years before it finally gained historiographic, historiosophical and political significance. This was largely due to the influence of its leftist interpretation, which ignores its Trotskyist and revisionist character in relation to the communist ideology. Unfortunately, since students are presented with a ready interpretation of the text, they are unable to understand it properly. The fact that the letter is mentioned in school textbooks creates an illusion that it was an important element of the anti‐communist resistance; however, this is not what actually happened. Including the text in the history curriculum aims at not only appreciating its authors but also downplaying their earlier engagement in building Communism in Poland.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2023, 16; 219-236
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniczek wyrazów weterynarskich wobec polskiej terminologii weterynaryjnej w Słowniku terminologii lekarskiej polskiej
Słowniczek wyrazów weterynarskich (Mini Dictionary of Veterinary Terms) compared with Polish veterinary terminology in Słownik terminologii lekarskiej polskiej (Dictionary of Polish Medical Terminology)
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39785127.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of the Polish language
Polish veterinary terminology of the 19th century
Słowniczek wyrazów weterynarskich
Słownik terminologii lekarskiej polskiej
Opis:
The aim of the article is to compare materials from two 19th-century dictionaries that comprise Polish veterinary terminology: Słowniczek wyrazów weterynarskich of 1876 and Słownik terminologii lekarskiej polskiej of 1881. In the dictionary of 1881 there are 284 entries out of 297 contained in the lexicon of 1876. Of these, only 258 entries are full entries. The comparison of their editing in both dictionaries shows that in the lexicon of 1881, 3 foreign headwords had fewer Polish equivalents, 21 had more Polishterms, and 228 had the same number of Polish equivalents. The quantitative changes in the last two groups were accompanied by qualitative changes, involving the replacement of Polish terms. The analysis of Polish veterinary terminology has also shown its strong connections with Polish medical terminology of the time.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2023, 80/1; 55-65
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Few Observations on the Cultural Aspects of 19th Century Polish Archaeology
Kilka uwag na temat aspektów kulturowych archeologii polskiej XIX wieku
Autorzy:
Zinkow, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37250335.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
historia kultury
archeologia
nauka polska XIX wieku
kolekcjonerstwo
history of culture (aspects)
archaeology
Polish science in 19th century
collecting of antiquities
Opis:
The article identifies and discusses several examples of specific perceptions of archeology developing in the 19th century in constructing and sustaining national identity, especially in the face of the loss of the political subjectivity of the state, which sometimes even resulted in outlining an opposition of discovering, collecting and studying artifacts of native “antiquity” against the dynamically developing Mediterranean archeology (ancient Egypt, Greece, Rome) in Western Europe.
Artykuł wskazuje i omawia kilka przykładów specyficznego postrzegania roli rozwijającej się w XIX wieku archeologii w konstruowaniu oraz podtrzymywaniu narodowej tożsamości, zwłaszcza w obliczu utraty politycznej podmiotowości państwa, co skutkowało niekiedy nawet definiowaniem opozycji odkrywania, kolekcjonowania oraz badania artefaktów rodzimej „starożytności” wobec dynamicznie rozwijającej się w zachodniej Europie archeologii śródziemnomorskiej (starożytny Egipt, Grecja, Rzym).
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 693-702
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Apokryficzna apokalipsa Rzeczypospolitej, czyli jak Facies perturbatae et afflictae Reipublicae Jana Dymitra Solikowskiego przeistoczyła się w Apocalipsis Stanislai Orechovii
The Apocryphal Apocalypsis of the Republic. How Jan Dymitr Solikowski’s Facies perturbatae et afflictae Reipublicae became the Apocalipsis Stanislai Orechovii
Autorzy:
Wolak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31018150.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
book history
apocalypse
Jan Dymitr Solikowski
Stanisław Orzechowski
Polish republicanism
Old-Polish literature
neo-Latin literature
historia książki
apokalipsa
republikanizm szlachecki
literatura staropolska
literatura neołacińska
Opis:
Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja historii tekstu Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, napisanego w 1564 r. przez sekretarza królewskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Dyskutowane są okoliczności jego powstania, historia druku, a także przyczyny jego atrybucji Stanisławowi Orzechowskiemu oraz jego związki z pismami tegoż. Analizy historyczno-filologiczne pozwalają określić ramy funkcjonowania owego tekstu w obrębie szeroko rozumianej ideologii szlacheckiej od czasu jego powstania do początku czwartej dekady XVII w.
The paper reconstructs the history of the text entitled Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, written in 1564 by Jan Dymitr Solikowski, a secretary to Sigismundus Augustus, King of Poland and Grand Duke of Lithuania. Research focuses on its origin, publication history, the causes of its attribution to Stanisław Orzechowski and the connections between this text and Orzechowski’s works. The historical and philological analyses presented in the article made it possible to speculate on how the studied text functioned within the broadly understood Polish nobles’ ideology and how its various interpretations were associated with political phenomena from the text’s creation until the 1630s.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 35-76
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atlas historyczny Polski w badaniach nad średniowiecznym osadnictwem Polski. Związki Atlasu ze Słowikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu
Historical Atlas of Poland in the study of the medieval settlement of Poland. The Atlas relationship to the Historical-Geographical Dictionary of the Polish Lands in the Middle Ages
Autorzy:
Piber-Zbieranowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18055666.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historical geography
history of settlements
Historical Atlas of Poland
Historical-Geographical Dictionary of the Polish Lands in the Middle Ages
Mazovia
geografia historyczna
historia osadnictwa
Atlas historyczny Polski
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu
Mazowsze
Opis:
Artykuł przedstawia związki między dwiema pomnikowymi seriami opracowywanymi w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk – Atlasem historycznym Polski i Słownikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu. Pod tym kątem omówiono ideę ich powstania, założenia koncepcyjne oraz dzieje powiązań instytucjonalnych. Odrębną część poświęcono analizie wykorzystania Atlasu w opracowywaniu Słownika, koncentrując się na tomach dotyczących Mazowsza.
This article presents the relationship between two monumental series developed at the Institute of History of the Polish Academy of Sciences – the Historical Atlas of Poland and the Historical-Geographical Dictionary of the Polish Lands in the Middle Ages. From this perspective, the author presents the idea of their development, conceptual assumptions and the history of institutional relations. A separate part is devoted to analysing the use of the Atlas in the compilation of the Dictionary, focusing on the volumes devoted to Mazovia.
Źródło:
Studia Geohistorica; 2022, 10; 172-188
2300-2875
Pojawia się w:
Studia Geohistorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 1094

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies