- Tytuł:
-
Wybrane wyrobiska górnicze kopalni wielickiej w rejonie kopuły grot kryształowych
Selected mining excavations of the wieliczka mine in the crystal caves dome area - Autorzy:
- Charkot, Józef
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1371174.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
- Tematy:
-
sól
komora
chodnik
eksploatacja
zabezpieczanie
walory zabytkowe
salt
chamber
gallery
mining
securing
historic values - Opis:
-
Kopuła Grot Kryształowych to nietypowy fragment północno-wschodniego rejonu złoża soli Wieliczki, który uformowały ruchy tektoniczne Karpat. Powstała ona w wyniku odmiennego ukształtowania północnej łuski złoża pokładowego, podobnego do architektonicznej kopuły. Prace górnicze w jej obrębie prowadzone były przez dwa stulecia, tj. od lat 30. XVIII w. do okresu międzywojennego, a ubocznym ich efektem było odkrycie pod koniec XIX w. Grot Kryształowych. Systematycznie prowadzone roboty doprowadziły do powstania cennego zespołu wyrobisk górniczych. Nagromadzone w nich walory są pod wieloma względami reprezentatywne dla całej zabytkowej kopalni. Dotyczą one w szczególności sposobu rozpoznania złoża, metod prowadzonej eksploatacji i rozwiązań w zakresie zabezpieczania komór i chodników. Rozległe komory z bardzo dobrze zachowanymi śladami eksploatacji, przetrwałymi historycznymi zabezpieczeniami stanowią o ich wyjątkowych walorach widokowych. Interesujące jest pochodzenie nazw wyrobisk. Z reguły mają one etymologię odimienną. Honorują osoby znane z życia politycznego i gospodarczego w XVIII i XIX w., częściej jednak zasłużone postacie z administracji kopalni. W XX w. prace badawcze i zabezpieczające koncentrowały się głównie na Grotach Kryształowych. W tym stuleciu prace projektowe i górniczo-konserwatorskie zrealizowano już w nielicznych wyrobiskach. Planowana jest konsekwentna ich kontynuacja. Kompleksowe zabezpieczenie tego rejonu kopalni stworzy warunki do jego turystycznego, dydaktycznego i badawczego zagospodarowania.
The Crystal Caves Dome is a non-typical fragment of the north-eastern area of the Wieliczka salt deposit, formed by tectonic movements of the Carpathian Mountains. It was developed as a result of different shaping of the northern slice of the bedded deposit, similar to an architectural dome. Mining works in this area were conducted for two centuries, that is, from 1730s until the pre-war period, leading – as a side effect – to discovery of the Crystal Caves in the late 19th century. Systematic works have led to development of a valuable complex of mining excavations. Their features are in many ways representative of the entire historic mine. These include, in particular, the deposit exploration methods, as well as mining techniques and solutions applied to secure the chambers and galleries. The extensive chambers with very well-preserved mining traces and the surviving historic maintenance equipment make tours of the area a unique sightseeing experience. Another interesting aspect is the origin of names given to the excavations. Usually, they are named after specific people. Some of them refer to persons known from political and economic life of the 18th and 19th century; most often, however, to the renowned administrators of the mine. In the 20th century, mining and maintenance works were focused mainly on the Crystal Caves. In this period, design, mining and maintenance works were carried out in only a few excavations. Their consistent continuation has been planned. Complex securing of this part of the mine will allow for creation of appropriate conditions for its use for tourism, education and research purposes. - Źródło:
-
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2020, 34; 8-80
0137-530X - Pojawia się w:
- Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł