Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "historia teatru" wg kryterium: Temat


Tytuł:
„Burzliwy i krańcowy protest przeciwko naturalizmowi Reduty”: Debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego w Wilnie 1927
“A Tempestuous and Radical Protest Against the Naturalism of the Reduta”: The Directorial Debut of Edmund Wierciński
Autorzy:
Chojnacka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520652.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1918–1939
historia teatru
Wilno
Reduta
Edmund Wierciński
Felicja Kruszewska
Polish theater 1918–1939
theater history
Vilnus
Opis:
Premiera wystawionego przez Redutę Snu Felicji Kruszewskiej odbyła się 27 marca 1927 roku w Teatrze Na Pohulance. Był to debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego. Artysta od 1921 roku należał do zespołu Reduty. Tam uczył się aktorstwa i reżyserii. W 1925 roku Reduta przeniosła się do Wilna. Zespół przestał być teatrem laboratoryjnym, jakim był wcześniej; jako jedyny teatr w mieście musiał przyciągać publiczność; zmieniły się metody pracy, wzrosła liczba premier, a zmalała liczba prób i ilość czasu poświęcanego na wnikliwą analizę dramatów; w repertuarze pojawiły się najlepiej sprzedające się spektakle. Obniżył się poziom artystyczny, a poszukiwanie nowatorskich środków wyrazu artystycznego zastąpiono naturalizmem. Wierciński nie chciał się na to zgodzić. Jego Sen był, jak to określił, „burzliwym i radykalnym protestem przeciwko naturalizmowi Reduty". Wierciński wycisnął ze sztuki cały jej emocjonalny ładunek, tworząc ekspresjonistyczny spektakl, który w dużej mierze opierał się na deformacji, karykaturze, mechaniczności ruchów, powtarzalności gestów i dźwięków. Nic nie wyglądało na scenie tak, jak w rzeczywistości. Sam Wierciński zagrał Zielonego Pajaca, najbardziej groteskową postać dramatu. Większość recenzentów skrytykowała dramat, ale wszyscy byli zgodni w wysokiej ocenie jakości spektaklu. Osterwa uznał jednak przedstawienie za sprzeczne z wartościami Reduty, co doprowadziło do rozłamu w zespole. Wierciński wraz z grupą innych artystów opuścił Redutę. Wierciński znany był z wnikliwej i gorliwej analizy swoich prac. Sen uważał za krok konieczny dla rozwoju teatru, ale dostrzegał pułapki dalszego podążania w tym kierunku, mogące prowadzić do przedkładania reżyserii i formy nad twórczym potencjałem aktorów, który zostałby wówczas zaprzepaszczony i niedoceniony.
The premiere of Sen [“A Dream”] by Felicja Kruszewska put on by the Reduta took place on 27 March 1927 in the Na Pohulance Theater. It was Edmund Wierciński’s directorial debut. The artist had been a member of the Reduta company, ran by Osterwa and Limanowski, since 1921. It was where he studied acting and directing. In 1925 the Reduta moved to Vilnius. The company ceased to be a laboratory theater it had been; as the only theater in town it had to attract audiences; the methods of work changed, the number of premiere shows increased while the number of rehearsals and the amounts of time spent on thorough analysis of the dramas decreased; and the repertory now included best selling shows. The level of artistic quality lowered; and the search for novel means of artistic expression was replaced with naturalism. Wierciński would not accept it. His production of Sen was, as he put it, “a tempestuous and radical protest against the naturalism of the Reduta.” Wierciński wrung out the whole emotionally charged meaning of the play, thus putting on an expressionist show that relied heavily on deformation, caricature, mechanic movements, and repetitive gestures and sounds. Nothing looked onstage as it did in reality. Wierciński himself took on the part of Green Clown [Zielony Pajac], the most grotesque character of all.  Most of the theater reviewers criticised the drama, but they all agreed in their high appraisal of the theatrical production. Osterwa, however, deemed the show to be contrary to the Reduta values, which led to a split within the company. Wierciński with a group of other artists left the Reduta. Wierciński was known to analyse his works thoroughly and eagerly. He considered Sen to be a necessary step for the development of theater, yet he saw the pitfalls of venturing further in this direction, which might lead to the primacy of director and form over the creative potential of actors that would then be lost and unappreciated.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 43-61
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Dziś rano dostałam Twój kochany list, a już wieczorem odpisuję»: Felicja Trapszo-Krywultówna do Leonii Jabłonkówny 1930–1936
«This Morning I’ve Received Your Dear Letter and I Am Writing Back This Evening Already»: The Correspondence of Felicja Trapszo-Krywultówna to Leonia Jabłonkówna, 1930–1936
Autorzy:
Chmielewska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36140501.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski lat 20. i 30.
aktorzy teatralni
produkcja teatralna
historia teatru
Felicja Trapszo-Krywultówna
Leonia Jabłonkówna
polskie aktorki
Polish theatre in the 20s and 1930s
theatrical actors
theatrical production and management
theatre history
Polish actresses
Opis:
Publikowane listy Felicji Trapszo-Krywultówny do Leonii Jabłonkówny  pochodzą z archiwum zatytułowanego „Korespondencja i dokumenty pracy artystycznej Leonii Jabłonkówny” w Zbiorach Specjalnych Instytutu Sztuki PAN. Felicja Krywultówna, urodzona w 1905, była aktorką, pochodziła ze znanego aktorskiego rodu Trapszów. Występowała w teatrach Wilna, Grodna, Łodzi i Krakowa. Zmarła na gruźlicę w 1937. Leonia Jabłonkówna, urodzona w 1905, studiował historię sztuki i filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, publikowała artykuły na tematy związane ze sztuką w „Bluszczu” i felietony filmowe w „Wiadomościach Literackich”, w latach trzydziestych XX ubiegłego wieku studiowała na Wydziale Sztuki Reżyserskiej PIST w Warszawie. Ogłaszane listy pochodzą z lat 1930—1936, przynoszą informacje biograficzne dotyczące obu korespondentek, nowe wiadomości o teatrach w Grodnie, Krakowie i Częstochowie, o dyrekcjach i zespołach, o repertuarze. Malują obraz środowiska teatralnego lat trzydziestych XX wieku.
The letters written by Felicja Trapszo-Krywultówna to Leonia Jabłonkówna published here come from the archive ‘The correspondence and documents of artistic work of Leonia Jabłonkówna’ which is part of the Special Collections of the Art Institute of the Polish Academy of Sciences. Felicja Krywultówna, born in 1905, was an actress coming from the well known actor family of Trapszo. She performed in Wilno, Grodno, Łódź, and Kraków. She died of tuberculosis in 1937. Leonia Jabłonkówna, born in 1905, studied art history and Polish philology at the University of Warsaw; she wrote articles about art for Bluszcz and a column about film for Wiadomości Literackie; in the 1930s she studied at the Directing Art Department of the PIST (State Institute of Theatre Art) in Warsaw. The letters published here date from 1930–1936; they bring biographical information about the two correspondents, news about theatres in Grodno, Kraków, and Częstochowa, about theatre management and companies, about the repertories. They paint a picture of the theatrical community of the 1930s.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 113-134
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Kołysałem się tą myślą»: Historia niezrealizowanego projektu fotograficznego Michała Chomińskiego
«I was swaying with this thought»: The Story of a Photography Project by Michał Chomiński That Never Came to Be
Autorzy:
Wanicka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47223868.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Michał Chomiński
dziewiętnastowieczna fotografia teatralna
historia teatru polskiego 1765–1880
emploi
Teatry Warszawskie
Konrad Brandel
kolekcjonerstwo
nineteenth-century theater photography
history of the Polish theatre 1765–1880
actor's craft
Warsaw State Theaters
collecting
Opis:
Artykuł dotyczy niezrealizowanego projektu fotograficznego autorstwa Michała Chomińskiego (1819–1886), aktora i kronikarza Teatrów Warszawskich. Oparta na materiałach źródłowych, częściowo publikowanych w aneksie, rekonstrukcja nieopisanej dotąd historii wydania Galerii Artystów Dramatycznych Teatrów Warszawskich poszerza refleksje nad początkami polskiej historiografii teatralnej. Chomiński został ukazany jako pierwszy kolekcjoner ikonografii teatralnej, który docenił wagę fotografii jako dokumentu. Ramę metodologiczną artykułu stanowią wybrane aspekty kulturoznawczych studiów nad praktykami kolekcjonerskimi.
This article discusses a photographic project by Michał Chomiński (1819–1886), an actor and chronicler of the Warsaw State Theaters. Based on primary sources (partly included in the appendix), this reconstruction of the hitherto untold story of Chomiński’s Gallery of Dramatic Artists of Warsaw Theaters broadens our knowledge of the beginnings of Polish theater historiography. Chomiński is shown as the first collector of theater iconography who appreciated the documentary value of the photograph. The methodological framework of the article is based on selected aspects of research on collecting practices from a cultural studies perspective.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 1; 37-72
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Purpurowy płomień»: Helena Grossówna w Operze Pomorskiej i Teatrze Toruńskim
«The Purple Flame»: Helena Grossówna at the Pomorska Opera and Toruński Theatre
Autorzy:
Duda, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083665.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Helena Grossówna
Toruń
historia teatru
taniec
teatr polski 1918-1939
theater history
dance
Polish theater 1918–1939
Opis:
Artykuł stanowi prezentację nieznanych szerzej faktów z biografii Heleny Grossówny, jednej z gwiazd kina polskiego lat 30-tych XX wieku. Urodzona w Toruniu artystka rozpoczynała swoją karierę w zespole początkujących tancerek utworzonym w teatrze toruńskim w czasie pierwszej dyrekcji Karola Bendy (1924-1926), której ukoronowaniem było otwarcie Opery Pomorskiej. W tym czasie Grossówna mogła doskonalić swój warsztat taneczny, występując w inscenizacjach oper, operetek i komedii muzycznych. Po wojażach francuskich, kiedy to wzięła udział w kursach prowadzonych przez Matyldę Krzesińską i Bronisławę Niżyńską, siostrę Wacława Niżyńskiego, Grossówna wróciła do Torunia i pracowała jako choreograf w Teatrze Toruńskim prowadzonym ponownie przez Karola Bendę (1930-1932). W artykule można znaleźć obszerny na tyle, na ile pozwalają szczątkowe dokumenty, opis występu Heleny Grossówny jako Salome w Golgocie Bolesława Rosłana (reż. Józef Cornobis, 1931), a także liczne dowody na to, że Grossówna opuszczała Toruń już jako w pełni ukształtowana artystka.
The article presents little known biographical facts about Helena Grossówna, one of the stars of the Polish film industry in the 1930s. Born in Toruń, the artist started out her career as a member of a ballet company for fledging dancers founded at the Toruń theatre during the first directorship of Karol Benda (1924-1926), which culminated in the opening of the Pomorska Opera. At the time, Grossówna was able to improve her dancing skills by performing in operas, operettas, and musical comedies. Having travelled to France, where she took classes from Matylda Krzesińska and Bronislava Nijinska (Vaslav Nijinsky’s sister), Grossówna returned to Toruń and worked as a choreographer at the Toruński Theatre, run again by Karol Benda (1930-1932). The article contains as detailed a description as the scant source materials permit of Helena Grossówna’s performance as Salome in Golgota [Golgotha] by Bolesław Rosłan (dir. Józef Cornobis, 1931), and it presents strong evidence that Grossówna left Toruń as a fully fledged artist.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 122-133
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Róg huka po lesie”. Lubelskie spektakle Teatru Wojska Polskiego
Autorzy:
Cymerman, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679381.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
theater history, Lublin, Stanisław Wyspiański, Aleksander Fredro
historia teatru, Lublin, Stanisław Wyspiański, Aleksander Fredro
Opis:
Article introduces the uprising and activity of the Polish Army Theater in Lublin in 1944 and at the beginning of 1945.It includes two premieres prepared by Stanisław Wyspiański, directed by Jacek Woszczerowicz and Aleksander Fredro’s Lifeguard, directed by Jan Kreczmar.
Artykuł przybliża powstanie i działalność w Lublinie Teatru Wojska Polskiego w 1944 i na początku 1945 roku.Zawiera omówienia dwóch przygotowanych w tym czasie premier – Wesela Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jacka Woszczerowicza oraz Dożywocia Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Kreczmara.
Źródło:
Artes Humanae; 2017, 2
2449-6340
Pojawia się w:
Artes Humanae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Takie samo miejsce” dla „orłów i komarów Parnasu”, czyli jaki dramat (i jaki teatr dla tego dramatu) zaprojektowali nasi oświeceni
“The Same Place” for “Eagles and Mosquitos of the Parnassus,” or What Drama (and What Theater for That Drama) Our Enlighteners Envisioned
Autorzy:
Ratajczakowa, Dobrochna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520636.pdf
Data publikacji:
2017-10-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
dramat oświeceniowy
teatr polski 1765-1800
theater history
Enlightment drama
Polish theater 1765-1800
Opis:
Artykuł pokazuje, w jaki sposób cele stawiane teatrowi przez polskich oświeconych i podzielane przez nich założenia, w połączeniu z okolicznościami i warunkami ówczesnej przedsiębiorczości teatralnej, doprowadziły do powstania i rozwoju teatru i dramatu popularnego. Nieporozumieniem byłoby traktowanie tego teatru i dramatu jako przedsięwzięcia artystycznego, mimo że powstała w ten sposób instytucja była na tyle elastyczna, że mogła wystawiać również inne rodzaje przedstawień. Wyznacznikami jego charakteru są jednak przede wszystkim jego walory edukacyjne i utylitarne, czyli polityczne zaangażowanie, programowa umiejętność reagowania na bieżące realia życia, nastawienie na rozrywkę, otwartość na szerokie spektrum odbiorców. Pragmatyczne podejście do sceny wzmacniały także dotacje królewskie. W tej sytuacji wyłonił się nowy zawód dostawcy repertuaru, reprezentowany nie tylko przez Jana Baudouina czy Franciszka Zabłockiego, ale także przez wielu innych autorów, którzy próbowali swoich sił w dramatopisarstwie, choć wcześniej nie zajmowali się literaturą. A ponieważ publiczność teatralna szybko zyskiwała autonomię i wkrótce zaczęła stawiać własne wymagania, stało się jasne, że estetyka neoklasyczna musi ustąpić miejsca tendencjom nieklasycznym.
The intent of the article has been to demonstrate how goals set by Polish Enlighteners for the theater and the assumptions they shared, coupled with the circumstances and conditions of theater entrepreneurship at the time, led willy-nilly to the formation of a popular theater and the development of analogical popular drama. For it would be a gross misunderstanding to treat this theater and drama as a highly artistic enterprise, even though the resultant institution was flexible enough to be able to put on other kinds of shows as well. Nonetheless, such attributes as the theater’s educative and utilitarian qualities, i.e. that it was politically engaged, responsive to the current realities of life, programmatic, entertainment-oriented, and willing to perform for a broad spectrum of audiences, are indeed marks of its popular character. A pragmatic approach to the stage was reinforced by the royal subsidies as well. In this situation, a new profession of the repertory supplier emerged, represented not only by Jan Baudouin or Franciszek Zabłocki, but also by numerous other authors who tried their hand at playwriting, even though they had not been involved in writing literature before. And since the theater audiences were quickly gaining autonomy and soon started making their own demands, it became clear that the neoclassical aesthetic was bound to give way to non-classical tendencies. What emerged was a generally popular form of theater enterprise that became a major influence on the ensuing development and evolution of the 19th-century stage.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 5-15
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Wiersz o sztuce aktorskiej» Ludwika Osińskiego w świetle teorii pedagogicznych
«Wiersz o Sztuce Aktorskiej» (A Poem on the Art of Acting) by Ludwik Osiński in the Light of Pedagogical Theories
Autorzy:
Buczek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519836.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1800-1900
historia teatru
historia pedagogiki
historia edukacji
Polish theater 1800-1900
theater history
pedagogy history
education history
Opis:
Wiosną 1803 roku periodyk Nowy Pamiętnik Warszawski opublikował "Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej" napisany przez Ludwika Osińskiego. Poemat ten był dedykowany Rozalii Bogusławskiej, córce dyrektora Teatru Narodowego Wojciecha Bogusławskiego. Rozalia zadebiutowała na scenie rok wcześniej, a później wyszła za mąż za autora wiersza. Omawiany utwór nie jest, jak sugeruje tytuł, adresowany tylko do początkujących aktorów. Widać w nim gruntowną wiedzę z zakresu pedagogiki ogólnej, edukacji i dydaktyki, którą Ludwik Osiński dysponował dzięki swojemu wykształceniu i zawodowi. Uczył się w kolegium pijarskim, pracował jako guwerner i nauczyciel; wraz z Konstantym Wolskim prowadził też szkołę z internatem dla chłopców, znał więc dobrze teorie pedagogiczne Jana Amosa Komeńskiego, François Fénelona, Johna Locke'a i Jean-Jacques'a Rousseau. Znalazły one odbicie w omawianym wierszu, który odnosi się do kwestii szerszych niż tylko pedagogika zawodu aktora.
In the spring of 1803, the periodical Nowy Pamiętnik Warszawski published “Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej” (‘A Poem on the Art of Acting Offered to A Debuting Actress’) composed by Ludwik Osiński. It was dedicated to Rozalia Bogusławska, a daughter of the managing director of the National Theatre, Wojciech Bogusławski. Rozalia debuted on stage a year earlier, and later on, married the author of the poem. The poem is not, as the title might suggest, addressed just to beginners. It shows thorough knowledge of general pedagogy, education and didactics, which Ludwik Osiński possessed by virtue of his education and profession. He had been educated at a Piarist divinity school, worked as a tutor and teacher; he also ran, in co-operation with Konstanty Wolski, a boarding school for boys, so he was well-versed in the pedagogical theories by John Amos Comenius, François Fénelon, John Locke and Jean-Jacques Rousseau. He deployed them in the poem he composed, which referred to matters broader than just pedagogy of the acting profession. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 97-113
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Batalia o Schillera i teatr we Lwowie: Teksty publicystyczne Tymona Terleckiego z lat 1930–1931
The Battle for Schiller and the Theatre in Lvov: Tymon Terlecki’s Press Publications of 1930–1931
Autorzy:
Szydłowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520675.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1918-1939
Leon Schiller
Tymon Terlecki
Lwów
historia teatru
Polish theater 1918-1939
Lvov
theater history
Opis:
Teksty przedrukowane w tym artykule ukazały się po raz pierwszy w lwowskim Słowie Polskim w latach 1930-1931. Opatrzono je wstępem, w którym omówiono kontekst historyczny ich powstania. Teksty należą do wczesnego okresu twórczości wybitnego teatrologa Tymona Terleckiego, a jednocześnie rzucają światło na krótki, ale ważny epizod w dziejach lwowskiej sceny związany z Leonem Schillerem. Mimo że artykuły powstały z inspiracji redaktora naczelnego Słowa Polskiego Wacława Mejbauma, ujawniały także własne przekonania Terleckiego i dawały wyraz jego zaangażowaniu w tzw. „batalię o Schillera”. Chodziło najpierw o umożliwienie objęcia dyrekcji teatrów lwowskich przez Stanisława Czapelskiego i Zygmunta Zaleskiego, którzy zaproponowali Leonowi Schillerowi stanowisko kierownika artystycznego teatrów dramatycznych, a następnie o zapewnienie Schillerowi warunków do pracy twórczej, co oznaczało przede wszystkim dokonanie zmian organizacyjnych w teatrach. Wreszcie, gdy Schiller zrezygnował i opuścił Lwów, Terlecki prowadził batalię, by Rada Miejska zaakceptowała Wilama Horzycę na stanowisku kierownika, co też uczyniła, zaś Horzyca zaprosił Schillera do współpracy. Artykuły ukazują polemiczny temperament Tymona Terleckiego, jego wczesną fascynację twórczością Leona Schillera oraz sposób, w jaki ich autor przyczynił się do rozwoju lwowskiej sceny.
The articles republished now in Pamiętnik Teatralny first appeared in the Lvov Słowo Polskie in 1930–1931. They are reprinted here with an introduction discussing the historical context in which they were written. The texts belong to the early period of work of the outstanding theater scholar, Tymon Terlecki, and they at the same time shed light on a short yet important episode in the history of the Lvov stage that had to do with Leon Schiller. Even though the articles had been inspired by the editor-in-chief of Słowo Polskie, Wacław Mejbaum, they also revealed Terlecki’s own convictions and expressed his involvement in the so-called “battle for Schiller” [batalia o Schillera]. The issue was first to allow Stanisław Czapelski and Zygmunt Zaleski to take over the management of the municipal theaters, as they offered the position of artistic director of the Drama Department to Leon Schiller, and then to provide Schiller with the wherewithal to carry out his creative work, which meant mostly to make some organisational changes within the theaters. And finally, when Schiller had resigned and left Lvov, Terlecki carried on the battle so that the Municipal Council accept Wilam Horzyca as manager, which it did, thus enabling Schiller to come back. The articles reveal the polemical temperament of Tymon Terlecki, his early fascination with the work of Leon Schiller and the way in which their author contributed to the development of the stage in Lvov.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 184-263
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brytyjczycy i Amerykanie o teatrze polskim lat zaborów
The British and Americans on the Polish Theater of the Post-Partitioning Years
Autorzy:
Deles, Przemysław
Żuchowski, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520646.pdf
Data publikacji:
2017-10-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru polskiego 1795–1918
źródła historyczne
wspomnienia
kulturowa mobilność teatru
taniec
polski taniec za granicą
history of Polish theater 1795–1918
historical sources
memoirs
theater's cultural mobility
dance
Polish dance abroad
Opis:
Publikacja prezentuje fragmenty 43 tekstów anglojęzycznych o różnym charakterze, które łączy to, że ich autorzy relacjonują obserwacje i doświadczenia związane z teatrami i życiem teatralnym na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów okresu zaborów (1795–1918). Znalazły się tu zarówno klasyczne relacje z podróży, jak i autobiografie, reportaże, wspomnienia, prace o charakterze analitycznym czy problemowym. Teksty te powstawały przez ponad sto lat w zmieniającym się środowisku politycznym i społecznym. To – i zapatrywania polityczne piszących – wpływało oczywiście na sposób i perspektywę opisu. Zebrane tu wzmianki nie tworzą żadnego ciągu tematycznego czy czasowego i występują w różnym kontekście, niemniej przynoszą wiele interesujących informacji i spostrzeżeń. Począwszy od tych o Teatrze Narodowym kierowanym przez Wojciecha Bogusławskiego, o Franciszku Bohomolcu czy Adamie Kazimierzu Czartoryskim, po legendarną inscenizację Kordiana z 1899 w Krakowie i pierwsze tango w warszawskim Teatrze Nowości z 1915. Informacje na temat tańca dotyczą zarówno tańca scenicznego, jak i praktyk społecznych (balet, taniec na linie, mazur, tango).
The publication consists of fragments of 43 English-language texts of varied character, which are linked by the fact that their authors report their observations and experiences relating to the theatres and theatre life in the territory of the former Polish-Lithuanian Commonwealth during the post-partitioning period (1795–1918). They include classic travel accounts as well as autobiographies, reportages, memoirs, works of an analytical or problem-focused nature. These texts were written over more than a century in a changing political and social environment. This – and the political views of the authors – obviously influenced the manner and perspective of the writings. The references collected here do not form any thematic or temporal sequence, as they refer to different contexts; nevertheless they do provide a lot of interesting informations and insights. They range from those about the National Theatre headed by Wojciech Bogusławski, about Franciszek Bohomolec or Adam Kazimierz Czartoryski, to the legendary production of Kordian in 1899 in Cracow and the first tango at the Warsaw Novelty Theatre in 1915. Information on dance concerns both stage dance and social practices (ballet, dance on a tight rope, mazur, tango).
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 135-170
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co się stało z teatrem szkolnym? W poszukiwaniu zagubionego obszaru kultury szkoły
What happened to the school theater? Looking for lost school culture area
Autorzy:
Nieduziak, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962545.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:
school theatre
school culture
theatre history
applied theatre
child/ pupil in the theatre
teatr szkolny
kultura szkoły
historia teatru
teatr stosowany
dziecko/uczeń w teatrze
Opis:
Artykuł jest próbą spojrzenia na teatr szkolny jako element szerszej struktury, jaką jest kultura szkoły. Podstawą przyjętego punktu wyjścia jest przekonanie, że teatr ów można: 1) osadzić w działaniach performatywnych, co wymaga traktowania go jak części doświadczenia uczestników kultury szkoły, 2) jest wyrazem interakcyjności kultury szkoły, co przejawia się w różnorodnym charakterze teatru szkolnego na przestrzeni czasu. Tekst prezentuje zmienne cele teatru szkolnego uzależnione od kontekstów społeczno-kulturowych. Szczególną uwagę autorka poświęca czasom dwudziestolecia międzywojennego, które uważane są za jedne z najbardziej rewolucyjnych w praktyce i podglądach na teatr szkolny. Dziedzictwo tamtych czasu nie jest jednak wykorzystane. Przywołane niedawne badania i raporty dotyczące edukacji teatralnej dzieci prezentują obraz nikłej aktywności uczniów w sferze pracy w szkolnym teatrze, co jest uwarunkowane m.in. współczesnym nastawieniem na szybki i spektakularny sukces oraz na kształtowanie postaw odbiorczych.
This article is an attempt to look at school theatre as a part of a broader structure that is school culture. The basis of the accepted starting point is the belief that the theatre can be: 1) set in performative activities, which require treating it as part of the experience of school culture participants, 2) an expression of the interaction of school culture, which manifests itself in the variety of school theatre over time. The text presents the changing goals of school theatre based on socio-cultural contexts. Particular attention is given to the author of the twentieth-century period, which is considered to be one of the most revolutionary in practice and a preview of school theatre. However, the legacy of those times is not used. Recent research and reports on theatrical education of children present a picture of the low activity of pupils in the field of school theatre work. A contemporary attitude results from the desire of a rapid and spectacular success and to shaping the receiving attitudes.
Źródło:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2017, 1
2353-7914
Pojawia się w:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym jest Polska? Historia na peryferiach
What is Poland? History in the Periphery
Autorzy:
Sosnowska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146737.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
history of Polish theater
historiography
political transition
periphery
historia polskiego teatru
historiografia
transformacja
peryferyjność
Opis:
Tekst jest omówieniem książki A History of Polish Theatre (Cambridge University Press, 2022) – tomu pod redakcją Katarzyny Fazan, Michala Kobialki i Bryce’a Lease’a, który obejmuje historię polskiego teatru od epoki staropolskiej do współczesności. Na marginesie lektury autorka proponuje refleksję o konstruowanych w książce kategoriach peryferyjności i polskości, zauważając ich powiązanie z historycznym doświadczeniem transformacji ustrojowej i wyłaniającą się w jego ramach binarną opozycją Wschód–Zachód. Wydobywa także zarysowane w niektórych tekstach możliwości innego namysłu nad polskością, które warto rozwinąć i wykorzystać w dalszych badaniach nad polskim teatrem.
This text is a discussion of the book A History of Polish Theatre (Cambridge University Press, 2022)—a volume edited by Katarzyna Fazan, Michal Kobialka, and Bryce Lease, which covers the history of Polish theater from the Old Poland period to the present day. As an aside, the author offers a reflection on the categories of peripherality and Polishness constructed in the book, noting their connection to the historical experience of political transition and the binary East–West opposition that emerges within it. It also brings out the possibility of thinking differently about Polishness in some of the texts, which, however, still represents only a potential, perhaps to be exploited in further research on Polish theater.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 2; 181-191
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Danciger Jidisz Teater
Autorzy:
Kuligowska-Korzeniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433202.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr żydowski
teatr jidysz
teatr w Gdańsku
historia teatru
Jewish theater
Yiddish theater
theater in Gdańsk
theater history
Opis:
Artykuł jest omówieniem książki Mieczysława Abramowicza Teatr żydowski w Gdańsku 1876–1968 (Gdańsk 2022) ukazującej panoramiczny obraz amatorskiej i zawodowej aktywności teatralnej społeczności żydowskiej w Gdańsku i sąsiadujących z nim powiatach. Recenzentka podkreśla, że publikacja jest efektem wieloletniego, szeroko zakrojonego programu badawczego obejmującego kwerendy archiwalne i rozmowy ze świadkami. Wykorzystano w niej różnogatunkowe źródła w językach niemieckim, jidysz, hebrajskim i polskim. Recenzentka sytuuje narrację autora na tle dotychczasowych tekstów o teatrze żydowskim i uwypukla znaczenie jego naukowych ustaleń dla dalszych badań nad różnymi aspektami żydowskiej kultury teatralnej w Polsce.
This article discusses Mieczysław Abramowicz’s book Teatr żydowski w Gdańsku 1876–1968 (Jewish Theater in Gdańsk 1876-1968; Gdańsk 2022), which presents a panorama of the amateur and professional theater activity of the Jewish community in Gdańsk and its neighboring counties. The reviewer emphasizes the scope of research underlying the book: a many-year, wide-ranging project involving archive research and interviews with witnesses. The publication draws on diverse German-, Yiddish-, Hebrew-, and Polish-language sources. The reviewer situates the Abramowicz’s narrative against the background of previous texts on Jewish theater and highlights the significance of his scholarly findings for further research into various aspects of Jewish theater culture in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 157-174
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Daniela Kurtza lata szkolne
The School Years of Daniel Kurtz
Autorzy:
Komorowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30108313.pdf
Data publikacji:
2018-12-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Daniel Kurtz
choreograf
historia tańca
XVIII-wieczny teatr polski
historia teatru
choreographer
history of dance
18th-century Polish theatre
theatre history
Opis:
Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), baletmistrz Teatru Narodowego w czasach króla Stanisława Augusta, był znakomitym tancerzem i autorem wielu podziwianych baletów. Po rozbiorach Rzeczypospolitej wyjechał do Lwowa, gdzie po zakończeniu kariery scenicznej podjął pracę nauczyciela tańca. Uczył między innymi młodego Aleksandra Fredrę. W 1809 udał się na Podole (czyli z zaboru austriackiego do rosyjskiego), a w 1816 został nauczycielem tańca w wysoko cenionej szkole – Gimnazjum Podolskim w Winnicy. Równocześnie uczył w prywatnych szkołach dla panien. Jego podopieczni występowali podczas corocznych egzaminów publicznych, kończących rok szkolny, co odnotowywała nawet gazeta w Wilnie. Kurz był nauczycielem gimnazjum do 1822, po czym zaprzestał pracy lub zmarł. Data jego śmierci nie jest jednak znana z dokumentów.
Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), the ballet master of the Narodowy Theatre under the reign of King Stanisław August, was an outstanding dancer and author of numerous ballets admired by the public. Following the partitioning of the Polish-Lithuanian Commonwealth, Kurtz moved to Lwów, where having retired as a dancer, he took on the career of a dance teacher. He was a teacher of a young Aleksander Fredro, among others. In 1809 Kurtz moved to Podolia (i.e. from the Austro-Hungarian territory to the territory under Russian rule), and he became a teacher of the renowned Podolian Gymnasium in Winnica in 1816. At the same time, he taught at private schools for girls. His students performed at public examinations that marked the end of the school year, which was duly noted even in Vilnius newspapers. Kurtz taught at the gymnasium until 1822, after which time he either retired or passed away. The date of his death, however, is not recorded in any surviving documents.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 130-138
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorota Jarząbek-Wasyl, Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.1
Autorzy:
Raszewska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083674.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
teatr polski 1800-1900
próba teatralna
Theater history
Polish theater 1800-1900
theater rehearsal
Opis:
Recenzja książki Za kulisami: Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku Doroty Jarząbek Wasyl, stanowiącej jej rozprawę habilitacyjną (Kraków, 2016).  Autorka monografii, na podstawie imponującej kwerendy, przedstawia wszystkie aspekty pracy teatru, wszystko to, co dzieje się za kurtyną. Bada zarówno dokumenty urzędowe (ogłoszenia, księgi zarządzeń, dzienniki pracy), jak i pamiętniki, listy, relacje prasowe (początek "reportaży zza kulis" czy "z pracowni artysty"). Ze znanych historykom teatru materiałów korzysta w inny sposób: nie służą one do analizy przedstawienia, lecz do opisu procesu jego powstawania. Przedstawia świat postaci dziś już nieistniejących (jak teatralni kopiści, woźni) i pojęcia dzisiejszym ludziom teatru nieznane ("rola" rozumiana jako wypis z egzemplarza tylko swojego tekstu). Poznajemy topografię, architekturę zascenia (jakże mniej efektowną od tej dla publiczności), obyczaje, wreszcie – problemy z kostiumami, szminkami, koleżankami i przesądami. Obserwujemy proces powstawania ról, ich zmianę w przebiegu lat. To książka o prawdziwym labiryncie zwanym teatrem, labiryncie dla zwykłych widzów niedostępnym.
A review of Za kulisami: Narodziny przedstawienia w teatrze polskim w XIX wieku [Backstage: The Birth of Performance in the Polish Theatre of the 19th Century] by Dorota Jarząbek-Wasyl, based on her habilitation thesis (Kraków, 2016). The author of the book, on the basis of the impressive library research, presents all aspects of the theatre’s workings, all that happens behind the curtain. She studies official documents (announcements, books of ordinances and orders, work logs) as well as memoirs, letters, and press reports (from an era when “behind-the-scenes” and “inside-the-artist’s-studio” reportages just started becoming popular). Jarząbek-Wasyl uses materials known to theatre historians in a new way: they are not employed for analysing a performance but for describing the process of its production. The author presents a world of personages that no longer exist (such as the theatre copyist, or woźny [assistant house manager]) and notions unknown for today’s theatre-goers (rola [role, part] understood as the actor’s part of the script). The readers get to know the backstage area, its topography and architecture (so much less interesting for the audience than the stage), theatre customs, and finally, problems with costumes, grease paints, fellow actresses, and prejudices. We get a chance to see the process of creating a role and how it changes over the years. This is a book about a veritable maze of the theatre, a maze inaccessible to most viewers.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 308-316
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dramatopisarki w «republice braci»: Komu potrzebna jest (i jaka) kobieca historia polskiego teatru?
Women Playwrights in the «Republic of Brothers»: Who Needs (and What Kind of) Women’s History of Polish Theatre
Autorzy:
Świerkosz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36123001.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia kobiet
feministyczna historia teatru
dramatopisarki
kanon
herstoria
women’s history
feminist history of theatre
women playwrights
canon
herstory
Opis:
Artykuł omawia efekty projektu feministycznej historii teatru HyPaTia w kontekście szerszego zjawiska, jakim jest uprawiana od lat siedemdziesiątych XX wieku historia kobiet. Autorka stawia pytania o rewindykacyjny charakter podjętego w projekcie dialogu z kanonem i konstruktorski gest (od)tworzenia kobiecej historii polskiego teatru. Poprzez figury „siostry Szekspira” i „sióstr Hypatii” zwrócona zostaje uwaga na specyficzne uwikłanie biografii i twórczości dramatopisarek w patriarchalną ramę (określaną jako „republika braci”), które problematyzuje rozumienie emancypacji jako uwalniania się od męskiej opresji czy ucieczki na marginesy.
This article discusses the results of the HyPaTia research project in the feminist history of the theatre, situating it in the wider context of the phenomenon of women’s history, as practiced since the 1970s. The author investigates the revisionist character of the project’s dialogue with the canon and the constructive gesture of (re)creation of a women’s history of Polish theatre. Through the figures of “Shakespeare’s sister” and “Hypatia’s sisters”, attention is drawn to the specific entanglement of the life and work of female playwrights in a patriarchal framework (referred to as the “republic of brothers”), problematizing the understanding of women’s empowerment as liberation from male oppression or escape into the margins. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 183-198
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies