Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "historia idei" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-32 z 32
Tytuł:
Co mają wspólnego House of Cards i Machiavelli? O pożytkach z wizualizacji problemu filozoficznego w nauczaniu historii idei
Autorzy:
Czarnecka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914796.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
media
nauczanie prawa
metodyka nauczania
historia idei
Opis:
W moim artykule zastanawiam się nad możliwością zrobienia użytku z jednego z najbardziej reprezentatywnych elementów kultury popularnej, czyli seriali. W pierwszej części stawiam pytanie o wartość seriali jako takichw dydaktyce historii doktryn politycznych i prawnych. Nie ograniczam się jednak do refl eksji czysto teoretycznej i dlatego w części drugiej omawiam, poparte własnym doświadczeniem dydaktycznym, studium przypadku – pokazuję, jak można posłużyć się amerykańskim serialem House of Cards, by przybliżyć studentom doktrynę N. Machiavellego.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 335-344
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Historyczno-ideowe konotacje obrazu rewolucji w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego"
Autorzy:
Citkowska - Kimla, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914938.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
myśl polityczna
romantyzm
rewolucja
historia idei XIX w.
Opis:
Ponieważ temat rewolucji w Nie-Boskiej komedii jest skrupulatnie przebadany i przeanalizowany, dlatego przedmiotem rozważań niniejszej rozprawy nie jest problematyka sensu stricto rewolucyjna. Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia rewolucji oraz kilku innych wątków z dramatu Krasińskiego na szerszym tle historii idei. Ściślej rzecz ujmując, próba unaocznienia konotacji stanowiska Krasińskiego wobec rewolucji z poglądami innych myślicieli, którzy poruszali ów problem.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 191-209
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie prawa u Freuda i Durkheima. Fakt społeczny, obiekt czy tabu?
Autorzy:
Katkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185950.pdf
Data publikacji:
2023-01-15
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
krytyczna teoria prawa
psychoanaliza
socjologia prawa
historia idei
Zygmunt Freud
Emil Durkheim
Opis:
Zamiarem autora artykułu jest przedstawienie teoretycznoprawnych poglądów Zygmunta Freuda i Emila Durkheima oraz umiejscowienie ich w kontekście klasycznych tekstów z zakresu teorii polityczno-prawnych. Obaj myśliciele, raczej kojarzeni z socjologią czy psychologią niż z prawem, traktowali prawo jako jeden z najważniejszych punktów odniesienia w swoich koncepcjach społecznych. W obu wypadkach mamy do czynienia z traktowaniem ładu społecznego jako transcendentnego wobec empirycznej jednostki, a zarazem tworzonego przez społeczeństwo. Prawo jednocześnie ma utrudniać emancypację jednostki oraz umożliwiać jej realny wpływ na tworzenie struktur władzy. Jednocześnie, mimo licznych analiz poglądów teoretycznoprawnych tych myślicieli w europejskiej literaturze naukowej, jest to pierwsza tego typu analiza w języku polskim. Poza prezentacją poglądów Freuda i Durkheima, otwiera możliwości nie tylko ich umiejscowienia wśród teorii polityczno-prawnych, ale także wskazuje na perspektywy operacjonalizacji tych teorii – a także ich możliwych społecznych implikacji. W tym celu w poniższym artykule zostaje dokonane zestawienie ich teorii z tradycjami pozytywizmu prawniczego, reprezentowanego przez Hansa Kelsena i Herberta L.A. Harta – dwóch autorów, którzy byli inspirowani odpowiednio właśnie przez Freuda i Durkheima.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2023, 15, 1; 153-175
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emile Durkheim jako prekursor komunitaryzmu
Emile Durkheim as a Precursor of Communitarianism
Autorzy:
Łucka, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427757.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
historia socjologii
historia idei
Emile Durkheim
komunitaryzm
history of sociology
history of ideas
communitarianism
Opis:
W artykule zostaje podjęta próba zinterpretowania twórczości klasyka socjologii Emile’a Durkheima jako prekursora komunitaryzmu, współczesnego nurtu teoretycznego i ruchu społecznego. Rozważania dotyczą pośredniego charakteru obu koncepcji oraz zawartej w nich refleksji moralnej; analizie poddane zostaje też rozumienie jednostki i jej relacji ze społeczeństwem. Zasadnicze podobieństwo, jakie łączy francuskiego myśliciela z podejściem komunitariańskim, polega na postrzeganiu świata społecznego w kategoriach pośrednich, co sytuuje obie koncepcje pomiędzy klasycznymi dychotomiami: liberalizmem i konserwatyzmem, indywidualizmem i wspólnotowością, woluntaryzmem i determinizmem itp.
The article focuses on the attempt to interpret the work of Emile Durkheim, a classic of sociology, as a precursor of communitarianism, which is a contemporary theoretical approach and a social movement. The intermediary character of both concepts and of the moral reflection included in them, as well as the understanding of an individual and its relations with a society are analyzed. The perception of the social world in intermediary categories places both approaches, the Durkheimian and the communitarian, in-between the classical dichotomies: liberalism and conservatism, individual and community, voluntarism and determinism, etc.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2016, 1(220); 7-35
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Metodą — nauka, celem — religia”: Idee okultystycznej alternatywy religijnej w ujęciu genetycznym
“Method—Science, Purpose—Religion”: The Ideas of an Occult Religious Alternative in Genetic Terms
Autorzy:
Stępień, Maciej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807097.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia idei
ezoteryka zachodnia
okultyzm
magia
the history of ideas
western esotericism
occultism
magic
Opis:
Artykuł omawia genezę okultyzmu jako nurtu ezoteryki zachodniej na podstawie najnowszych badań akademickich dotyczących gnozy i ezoterycznych tradycji w kulturze zachodniej. Badania o takim profilu są obecnie prowadzone z punktu widzenia nowego podejścia do tej interdyscyplinarnej dziedziny badań, zarysowanego w ostatniej dekadzie XX wieku. E.A. Tiryakyana socjologiczne rozumienie okultyzmu jako „praktyki tego, co ezoteryczne” jest w niniejszym artykule określone jako przestarzałe. Musi ono zostać zastąpione przez nową definicję, biorącą pod uwagę najnowsze, oparte na źródłach badania historyczne dotyczące ezoteryki zachodniej. Okultyzm był zarówno teorią, jak i praktyką, stanowiąc wyraźną, duchową (i magiczną) alternatywę dla chrześcijaństwa, stworzoną i rozwiniętą pod koniec XIX wieku na Zachodzie jako odpowiedź na mesmeryzm i spirytyzm. Początki okultyzmu wyjaśnione są w kategoriach idei, które go zrodziły (mesmeryzm, swedenborgizm, romantyzm). Następnie przedstawione są główne pojęcia okultyzmu oraz scharakteryzowane są trzy kluczowe postaci (P.B. Randolph, É. Lévi i A. Crowley), tak aby zasadnicza treść doktryn okultystycznych stała się jasna. Okultyzm był przedstawiany jako „system” i „nauka”, które zmierzają do sformułowania spójnego nauczania dotyczącego rozwijania intuicyjnych mocy jego adeptów, a jako swój cel ostateczny ustanowił otwartą szansę na osobiste i swobodne wejście w wyższe, duchowe światy i wymiary, bez hipnotycznych transów i pośrednictwa „mediów”. Okultyści podążali za obietnicą wejścia do wyższych, kosmicznych hierarchii, uważanych przez nich za opiekunów i strażników ludzkości, interweniujących w historię w celu zapewnienia postępu ludzkości i promowania coraz to nowych kandydatów (to znaczy samych okultystów) wzwyż ścieżki mającej prowadzić do osiągnięcia boskiego statusu bytowego – statusu równego temu, który przypisywano członkom owych ekskluzywnych, kosmicznych kręgów.
This paper discusses the origins of occultism as a current of Western esotericism based on recent academic studies on Gnosis and esoteric traditions in Western culture. Such studies are now carried out from the standpoint of a new approach to this interdisciplinary field of research, formulated in the last decade of the 20th century. It is argued that E.A. Tiryakyan’s sociological apprehension of occultism as ‘practice’ of that which is ‘esoteric’ is outdated, and needs to be replaced with a new one, taking into account the most recent, source-based studies on western esotericism: occultism was both theory and practice, and constituted a distinct, spiritual (and magical) alternative to Christianity, conceived and developed in the late 19th century in the West as a response to mesmerism and spiritualism. The origins of occultism are explained in terms of the ideas that gave birth to it (mesmerism, Swedenborgianism, romanticism). Next, the main concepts of occultism are presented, and three of the key figures (P.B. Randolph, É. Lévi, and A. Crowley) are characterized to showcase what the essential content of occultist doctrines was. Styled as a ‘system’ and ‘a science’ occultism sought to formulate a coherent teaching regarding the training of intuitive powers of its adepts, and set as their end-purpose an open chance of entering higher, spiritual worlds and dimensions personally and freely, without hypnotic trances and mediations from the ‘mediums’ of the day. Occultists were also promised the possibility of joining higher cosmic hierarchies, believed by them to be the custodians and guardians of humankind, intervening in the history to ensure human progress and promote ever new candidates (that is, the occultists themselves) to the status of godlike entities, equal members of these cosmic, exclusive circles.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2017, 8, 4; 69-91
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SPIRYTUALIŚCI KOŃCA XIX I POCZĄTKU XX WIEKU: TWÓRCY MYŚLI I TOŻSAMOŚCI W AMERYCE ŚRODKOWEJ. EMIGRANT, POETA I GENERAŁ
The Spiritualists of the Late Nineteenth and Early Twentieth Century: the Founders of Central-American Thought and Identity. The Emigrant, the Poet and the General
Autorzy:
BARBOZA LIZANO, Oscar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555810.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Ameryka Środkowa,
historia idei
wolnomularstwo
spirytualizm
Central America
history of ideas
freemasonry
spiritualism
Opis:
Na przełomie XIX i XX wieku w Ameryce Środkowej tworzą się grupy antypozytywistów, skupione wokół sieci intelektualnych i lóż masońskich. Ich twórczości poświęciłem kilka lat badań, czego rezultatem jest seria artykułów. Niniejszy tekst poświęcony został trzem filozofom i myślicielom: José Leonardowi y Bertholetowi, Feliksowi Rubenowi Darío i Augusto Cesarowi Sandino. Łączącą ich transcendentalność odnajdziemy nie tylko w wolnomularskiej przynależności, ale przede wszystkim w tekstach ich autorstwa publikowanych w dziennikach, listach oraz innych dokumentach. Ich analiza posłuży do interpretacji wpływu myśli owych intelektualistów na budowę środkowoamerykańskiej tożsamości narodowej.
At the turn of the nineteenth and twentieth century, in Central America an anti-positivist group was formed, centered around intellectual networks and Masonic lodges. For several years I have been exploring these intellectual circles and a series of texts are the effect of this work, one of which I present below. The article is devoted to three philosophers and thinkers: José Leonard y Bertholet, Felix Ruben Darío and Augusto Cesar Sandino. The transcendentality that connects them, we can find not only in the Freemasonry, but above all in their texts published as articles, letters and other documents. Analysis of these documents will serve to interpret the influence of intellectuals' thoughts on the construction of Central American national identity.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2017, 1(91); 46-64
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Barbarism and Civilization: The Image of the Inhabitants of Dalmatia under Napoleon (1806–1813) from the French Perspective in the Mediterranean Context
Między barbarzyństwem a cywilizacją – obraz mieszkańców Dalmacji pod rządami Napoleona (1806–1813) w perspektywie francuskiej w kontekście Śródziemnomorza
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339693.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Dalmacja
Bałkany
Prowincje Iliryjskie
Śródziemnomorze
historia idei
Dalmatia
Balkans
Illyrian Provinces
Mediterranean
history of ideas
Opis:
The article analyzes the image of the population of Dalmatia in the Napoleonic era. The analysis is mainly based on documents produced by the French administration of Dalmatia between 1806 and 1813, when the province was first part of the Napoleonic Kingdom of Italy and from 1809 belonged to a separate entity of the French Empire, the Illyrian Provinces. The study analyzes the picture of Dalmatian society that the French drew for practical administrative purposes and places it in the broader context of the concepts of the Balkans and Eastern Europe and, in particular, the environmental and historical peculiarities of the Mediterranean region. The article shows that the tensions between the settled population on the coast and the semi-nomadic pastoral communities in the Dalmatian hinterland, which was a characteristic phenomenon of the Mediterranean world, had a great influence, at least in the Dalmatian context, on the formation of ideas that later became part of the image of Balkan backwardness and other ideas about the Balkan region that took shape in the Age of Enlightenment. 
Niniejszy artykuł ma na celu analizę wizerunku ludności Dalmacji pod panowaniem francuskim w epoce napoleońskiej. Analiza ta opiera się głównie na dokumentach wytworzonych przez francuską administrację Dalmacji w latach 1806–1813, kiedy to prowincja była najpierw częścią napoleońskiego Królestwa Włoch, a od 1809 r. częścią odrębnego podmiotu Cesarstwa Francuskiego, Prowincji Iliryjskich. Niniejsze studium analizuje obraz społeczeństwa dalmatyńskiego stworzony przez Francuzów dla praktycznych celów zarządzania i zestawia go z szerszym kontekstem idei Bałkanów, Europy Wschodniej i przede wszystkim środowiskowych i historycznych uwarunkowań Śródziemnomorza. Artykuł wykazuje, że zjawiska napięć, które występowały między osiadłą ludnością wybrzeża a pół-koczowniczymi społecznościami pasterskimi wnętrza Dalmacji, co było charakterystycznym zjawiskiem świata śródziemnomorskiego, miały – przynajmniej w kontekście dalmatyńskim – ogromny wpływ na pojawienie się idei, które później stały się częścią obrazu bałkańskiego zacofania i innych koncepcji dotyczących regionu Bałkanów, które miały kształtować się głównie w epoce Oświecenia.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2023, 12; 1-16
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRZY AKTY JEDNEJ TRAGEDII – TRZY TRAGEDIE W JEDNYM AKCIE Tragedia w dziełach Arystotelesa, Friedricha Nietzschego i Juliusza Słowackiego
THREE ACTS OF ONE TRAGEDY – THREE TRAGEDIES IN ONE ACT TRAGEDY IN THE WORKS OF ARISTOTLE, FRIEDRICH NIETZSCHE AND JULIUSZ SŁOWACKI
Autorzy:
Krystek, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566578.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
historia literatury
filozofia
tragedia
mistycyzm
historia idei
history of literature
philosophy
tragedy
mysticism
history of ideas
Opis:
Under this article juxtaposed three projects of the tragic work: by Aristotle, Nietzsche and (though not expressed in any theoretical text, but abstracted from his works) Juliusz Słowacki. In the course of deduction was included a number of questions, which can be reduced to two most important: question about what tragedy is and question about the nature of tragedy. In the article i set out to find the common features of the proposed proposals and offered my own meta-tragic discourse, which could open horizons for further research on misticism of Juliusz Słowacki and his compounds with „mystical tragedy” – as a series of transformations and reevaluations, occurring in the subject, but presence in dramas and poems.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2017, 6; 267-286
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia tomistyczna w środowiskach integryzmu katolickiego w Polsce
Thomism in Polish Roman Catholic Integristic movement today
Autorzy:
Karas, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078918.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
tomizm
integryzm katolicki
filozofia współczesna
historia idei
thomism
Roman Catholic Integrism
contemporary philosophy
history of ideas
Opis:
The article concerns the Thomistic philosophy present in the mainstream of Polish Roman-Catolic integrism, i.e. among the supporters and adherents of the Priestly Society of the Saint Pius X (FSSPX). The main aspects of this environment's activities were presented in terms of philosophical issues. The article is based on the latest publications and effects of this environment, based on the author's own research. As a result of research, it was found that Catholic traditionalists often refer to Thomistic philosophy, as recommended by popes and Christian philosophers in the 19th and the first half of the 20th century. According to the Catholic authors in Poland, advocating the pre-Vatican II tradition, Thomistic philosophy is not only a useful tool for expressing a realistic and religious vision of the world, but also an effective means of practicing apologetics for the traditionally understood Catholic vision of the world, man and society. The advantages of Thomism in this environment are: realism, objectivity, openness to divine revelation, respect for history, catholic holiness and supernaturalism. According to traditionalists, Thomism is the only perpetual philosophy and rescue against nihilism, subjectivism and individualism of our time, always recommended by popes.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 215-228
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dylematy wolności i ich prawne implikacje
Dilemmas of Freedom and their Legal Implications
Autorzy:
Łuszczyński, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927265.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wolność
filozofia prawa
historia idei
godność osoby ludzkiej
freedom
human dignity
philosophy of law
history of ideas
Opis:
Każda instytucja prawna zaczyna się od idei, zatem to pewna myśl jest pierwotna w stosunku do wytworzonej przez legislatora normy prawnej. To sprawia, że analiza owej idei jest poznawczo istotna i nie można jej lekceważyć. Wolność jest jednym z podstawowych praw gwarantowanych przez współczesny konstytucjonalizm. Artykuł jest analizą filozoficznoprawnego rozumienia pojęcia wolność i sposobów przenoszenia go na grunt prawa. Autor stawia tezę, że pojęcie wolności jest dla europejskiego prawnika pojęciem nieostrym, na fundamencie którego trudno zbudować system prawny. Z jednej strony pojęcie to wydaje się oswojone i trudno je bezpośrednio zanegować, ale jego zdefiniowanie a tym bardziej przyjęcie konsekwencji jakie się z ową definicją wiążą jest dyskusyjne.
Each legal institution begins from an idea, therefore a thought is primary in relation to the legal norm created by the legislator. This makes the analysis of this idea is significant and cannot be ignored. Freedom is one of the fundamental rights guaranteed by the contemporary constitutionalism. The article is an analysis of the philosophical and legal understanding of the concept of freedom and the ways of its transfer to the law. The author claims that the concept of freedom is a vague concept for a European lawyer, on the foundation of which it is difficult to build a legal system. On the one hand, this concept seems familiar and it is difficult to directly deny it, but its definition, and even more so, the adoption of the consequences associated with this definition is debatable.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 159-169
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Jedlicki jako historyk XIX stulecia
Autorzy:
Kożuchowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689982.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jerzy Jedlicki
marksizm
liberalizm
historia społeczna
historia idei
ironia
katastrofizm
optymizm
Marxism
liberalism
social history
history of ideas
irony
catastrophism
optimism
Opis:
Artykuł podejmuje próbę podsumowania dorobku badawczo-pisarskiego Jerzego Jedlickiego (1930–2018) jako historyka XIX w. Analizie poddane zostały wszystkie książki Jedlickiego, ważniejsze artykuły oraz recenzje, a także zasoby archiwalne z Instytutu Historii PAN, z którym związana była cała jego kariera zawodowa. Zaakcentowano następujące zagadnienia: ewolucja stosunku do marksizmu i – szerzej – determinizmu historycznego; nowatorskie podejście na styku historii społecznej i historii idei; poglądy na miejsce historii pośród nauk społecznych i naturę poznania historycznego; indywidualny styl pisarski Jedlickiego oraz funkcję ironii jako narzędzia interpretacyjnego; wreszcie jego poglądy na społeczne i polityczne konsekwencje głównych nurtów ideowych w Polsce w XIX stuleciu. The article analyses the legacy of Jerzy Jedlicki (1930–2018) as a historian of the nineteenth century. The analysis covers his books, his main articles and the most characteristic reviews, as well as archival materials from the Institute of History of the Polish Academy of Sciences, where Jedlicki worked for his entire professional career. The following problems are emphasized: the evolution of his attitude to Marxism and historical determinism; his attempts to combine the methods of social history and the history of ideas; his approach to the main challenges of history as a social science and a discipline of the humanities; his individual authorial style and the function of irony as an interpretative tool. And finally, his attitude towards the main ideological currents in the nineteenth-century Poland.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2018, 10
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Walicki jako historyk idei
Autorzy:
Kornat, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042489.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Andrzej Walicki
historia idei
mesjanizm
idee narodu
Rosja
totalitaryzm
history of ideas
Messianism
ideas of the nation
Russia
totalitarianism
Opis:
Bohaterem artykułu jest Andrzej Walicki, bez wątpienia najbardziej twórcza osobistość w kręgu tzw. warszawskiej szkoły historii idei. Zadaniem poniższych rozważań jest analiza jego wkładu do polskiej historiografii idei. Ukazane zostaną główne pola jego refleksji naukowej oraz najpoważniejsze osiągnięcia w takich obszarach, jak historia myśli rosyjskiej i polskiej XIX–XX w., teoria totalitaryzmu oraz historia marksizmu.
The protagonist of this article is Andrzej Walicki, undoubtedly the most creative personality in the circle of the so-called Warsaw School of the history of ideas. The following reflections aim to analyse his contribution to the Polish historiography of ideas and present the main fields of his study together with the most significant achievements in the history of Russian and Polish thought of the nineteenth and twentieth centuries, the theory of totalitarianism and the history of Marxism.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2022, 13; 9-49
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O deformacji idei, czyli dlaczego warto studiować historię myślenia o Europie Środkowo-Wschodniej
Autorzy:
Łukasiewicz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632256.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history of ideas, federalism, Międzymorze (Intermarium), Central and Eastern Europe
historia idei, federalizm, Międzymorze (Intermarium), Europa Środkowo-Wschodnia
Opis:
One of the important elements of disputes in the public space are signs, concepts or ideas referring to concepts developed earlier by scientists, thinkers, philosophers, but also practitioners. Often, there are many parallel meanings around the same concept, which is not only the reason for the dispute between professionals, but also leads to significant political argument. An example of such a concept are regional integration projects in Central and Eastern Europe discussed in Poland and the region practically throughout the 20th century. Discussions took place in the countries as well as in exile. This example shows substantially how disputes over fundamental issues like democracy, coexistence of nations, good neighborhood, political integration, etc. have been discussed in the past. But it can also show how divergent narratives can accompany different traditions of thinking about these categories and how it is absorbed in contemporary public discourse. One of such examples, discussed in detail in this article, is the book by Marek Jan Chodakiewicz "Międzymorze" (Intermatrium). The author is using and old and worked-out idea trying to break out of old contexts, giving the idea a completely new meaning. The aim of the study is to reconstruct the basic conceptual grid of the author, thanks to which the fundamental differences between the historical meanings of Międzymorze and the new proposal become visible. We also ask the question about the purpose of this deformation.
Jednym z ważniejszych elementów debaty publicznej są znaki, koncepcje i idee, pozostające w związku z koncepcjami dyskutowanymi w przeszłości przez naukowców, myślicieli, filozofów i praktyków. Często, wokół pojedynczej koncepcji narasta wiele znaczeń, co wywołuje nie tylko dyskusje między profesjonalistami, ale powadzi również do istotnych sporów politycznych. Przykładem takiej koncepcji są projekty integracji regionalnej w Europie Środkowo-Wschodniej dyskutowane w Polsce i regionie praktycznie przez cały XX w. Dyskutowano je zarówno w krajach regionu jak i na emigracji. Ten przykład pokazuje dobitnie jak w przeszłości wyglądały dysputy na tematy fundamentalne, jak demokracja, współistnienie narodów, dobre sąsiedztwo, integracja polityczna itp. Ale to pokazuje również jak rozbieżne narracje mogą towarzyszyć różnym tradycjom myślenia o tych kategoriach i jak to jest przyjmowane przez współczesny dyskurs publiczny. Główną kwestią dyskutowaną w tym artykule jest sytuacja w której naukowcy ignorują fakt różnorodności koncepcji i próbują do prowadzić zmiany znaczeń istniejących pojęć i idei. Aktualna dyskusja wokół starych koncepcji integracyjnych pokazuje to znakomicie. Jednym z przykładów, analizowanym szczegółowo w tym artykule, jest książka Marka J. Chodakiewicza pt. ‘Międzymorze’. Autor użył w niej starej i wypracowanej idei, w taki sposób, aby pozbawić ją historycznego kontekstu i nadać zupełnie nowe znaczenie.
Źródło:
Res Historica; 2019, 47
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Régionalisme polonais – inspirations françaises. Reconnaissance
Polish regionalism – French inspirations. Reconnaissance
Regionalizm polski – inspiracje francuskie. Rekonesans
Autorzy:
Kasprzyk, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27288088.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
regionalizm
historia idei
relacje polsko-francuskie
decentralizacja
edukacja
nauka
regionalism
history of ideas
Polish-French relations
decentralization
education
science
Opis:
Le texte présenté est une tentative de synthèse des orientations intellectuelles françaises influençant le régionalisme polonais. Des phénomènes que l’on peut qualifier d’annonciateurs du régionalisme propre – le développement de la recherche sur l’histoire de localités et de territoires particuliers, le folklore, les travaux géographiques et linguistiques, le développement d’un journalisme local ou d’activités artistiques et éducatives – s’inscrivent dans un large courant d’activités patriotiques, ce qui constitue une différence essentielle entre les conditions dans lesquelles le régionalisme s’est développé en Pologne et en France au tournant du XXe siècle. Indépendamment de ce qui précède, les courants scientifiques, politiques et culturels français ont été suivis de près en Pologne, gagnant ici de nombreux partisans, également parmi les régionalistes.
Prezentowany tekst stanowi próbę bilansu francuskich orientacji intelektualnych mających wpływ na regionalizm polski. Zjawiska, które traktować można jako zwiastujące właściwy regionalizm – rozwój badan nad dziejami poszczególnych miejscowości i ziem, prace folklorystyczne, geograficzne, literaturoznawcze, językoznawcze, rozwój muzeów i prasy lokalnej, aktywność artystyczna i oświatowa – wpisane były w szeroki nurt działań patriotycznych, co zasadniczo różnicuje warunki w jakich regionalizm rozwijał się w Polsce i we Francji na przełomie XIX i XX w. Niezależnie od tego, francuskie prądy naukowe, polityczne i kulturalne śledzone były nad Wisłą, znajdując tu licznych zwolenników także wśród regionalistów.
The text presented is an attempt at summarizing French intellectual orientations influencing Polish regionalism. Phenomena that can be treated as heralding regionalism per se – the development of research on the history of particular localities and lands, folklore, geographic and linguistic works, development of local journalism or artistic and educational activities – were embedded in a wide stream of patriotic activities, a fact that provides an essential difference between the conditions in which regionalism developed in Poland and France at the turn of the 20th century. Irrespective of the above, French scientific, political and cultural cur-rents were closely followed in Poland, gaining many supporters here, also among regionalists.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 7-25
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedetemptim progrediensis… Lukrecjusz i Morgan
Pedetemptim progrediensis… Lucretius and Morgan
Autorzy:
Rygielska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507721.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Lewis Henry Morgan
Lukrecjusz
ewolucjonizm
kultura
antropologia kultury
historia idei
Laboratorium Kultury
Lucretius
evolutionism
culture
cultural anthropology
history of ideas
Opis:
Autorka wykorzystuje w artykule metodę porównawczą w jej wariancie filologicznym by wskazać istotne podobieństwa między myślą Lukrecjusza i Morgana w zakresie ujmowania rozwoju ludzkiej kultury jako całości. Zestawia „katalog wynalazków” oraz opisy zawarte w V księdze De rerum natura… Lukrecjusza z „epokami etnicznymi” wyróżnionymi przez Lewisa Henry’ego Morgana w Społeczeństwie pierwotnym… Oprócz kryteriów ich wyróżnienia oraz celów badawczych wskazanych przez autora Ligi... istotne są również używane przez niego pojęcia powolnego, stopniowego rozwoju (development) oraz postępu. Ważny jest także problem skali umysłu (scale of mind) i rozumu, jako czynników umożliwiających rozwój człowieka i jego kultury. Pod uwagę zostały wzięte zarówno bezpośrednie nawiązania do filozoficznego traktatu, jak i podobieństwa wymagające rekonstrukcji dokonywanej na podstawie drobiazgowej lektury obu dzieł: starożytnego i dziewiętnastowiecznego.
In this article author uses a comparative method in its philological variant in order to point out significant similarities between the thoughts of Lucretius and Morgan in scope of taking human cultural development as a whole. She juxtaposes “catalog of inventions” and other descriptions included in Lucretius’ book V De rerum natura with “ethical periods” distinguished by Lewis Henry Morgan in Ancient society. Apart from the criterion of their distinction and research objectives, indicated by the author of The League of Iroquois there are important concepts of slow, gradual development and progress, as well as the problem of the scale of mind and reason, as a factor allowing for both human and cultural development. Taken under consideration here, were both direct references to the philosophical treatise as well as similarities, which required reconstruction on basis of meticulous study of both the ancient and nineteenth-century texts.
Źródło:
Laboratorium Kultury; 2014, 3; 17-55
2084-4697
Pojawia się w:
Laboratorium Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tezy do problemu historii filozofii
Problem of History of Philosophy Thesis
Autorzy:
Noras, Andrzej J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488251.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
historia pojęć
historia idei
historia problemów
filozoficzna historia filozofii
history of philosophy
history of concepts
history of ideas
history of problems
philosophical history of philosophy
Opis:
Artykuł jest próbą systematyzacji poglądów na temat historii filozofii. Punktem wyjścia analiz są koncepcje występujące w filozofii pokantowskiej, w której ujawniają się znaczące różnice w rozumieniu historii filozofii. Może ona być rozumiana jako doksografia, jako historia pojęć, jako historia idei, jako historia problemów czy wreszcie jako filozoficzna historia filozofii. Autor prezentuje główne założenia każdego z przywołanych ujęć historii filozofii, wskazując jednocześnie na szczególną wartość historii filozofii ujętej jako historia problemów oraz jako filozoficzna historia filozofii. Dodatkowo odwołuje się do polskich badaczy problemu, a mianowicie Kazimierza Twardowskiego, Zbigniewa Kuderowicza czy Mieczysława Gogacza. Osobną pozycję w zaprezentowanych analizach zajmuje hermeneutyka i charakterystyczna dla niej krytyka stanowiska zaprezentowanego przez Wilhelma Diltheya.
The article is an attempt to systematize views on the subject of history of philosophy. Starting point of the analysis are the conceptions occurring in the post-Kantian philosophy, where significant differences in understanding the history of philosophy reveals themselves. History of philosophy may be understood as doxography, as a history of concepts, as history of idea, as a history of problems or, finally, as a philosophical history of philosophy. Author presents main assumptions of each of before mentioned approaches, pointing to the special value of history of philosophy treated as a history of problems and philosophical history of philosophy. Additionally author appeals to Polish researchers of that problem being Kazimierz Twardowski, Zbigniew Kuderowicz or Mieczysław Gogacz. Separate position in presented analysis takes hermeneutics and her characteristic criticism of the position presented by Wilhelm Dilthey.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 5-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stare i nowe problemy z Edmundem Burkiem
Autorzy:
Hanczewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602446.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Edmund Burke
historia idei
konserwatyzm
liberalizm
szkoła kontekstualizmu historycznego z Cambridge
history of ideas
conservatism
liberalism
Cambridge School of historical contextualism
Opis:
Edmund Burke (1730–1797), już za swojego życia był jedną z najbardziej kontrowersyjnych i wpływowych pod względem intelektualnym postaci na brytyjskiej scenie politycznej. Po śmierci spory o charakter jego poglądów, które określano jako „konserwatywne”, „liberalne” bądź wprowadzano podział na „wczesnego, liberalnego Burke’a” i „późnego, konserwatywnego Burke’a”, przyciągały uwagę wielu polityków i badaczy. Także na początku XXI w. idee Burke’a budzą szerokie zainteresowanie, co wskazuje na ich znaczenie, ale też na trudności z ich interpretacją. Already during his life, Edmund Burke (1730–1797) was one of the most controversial and intellectually influential persons on the British political scene. After his death, disputes over the character of his views and opinions, described as “conservative” or “liberal”, or divided into the “early liberal Burke” or “late conservative Burke”, attracted attention of many politicians and scholars. At the beginning of the twenty-first century, too, they spark widespread interest, which indicate their importance, but also troubles with their interpretation.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 3
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studium jednej metafory
A study into one metaphor
Autorzy:
Ronge, Gerard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1205023.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
humanism
literary community
politics of literture
poetics
history of idea
literary ethics
wspólnota literacka
polityka literatury
poetyka
historia idei
etyka literatury
humanizm
Opis:
Tekst jest recenzją książki Barbary Kaszowskiej-Wandor Res publica (post) litteraria. Od poetyki wspólnoty do postliteratury. Badanie etymologii metafory „republiki literackiej” prowadzi autorkę do rozważania fundamentalnych pytań dotyczących roli literatury w kształtowaniu wspólnot społecznych i pytań o sposoby wywierania przez literaturę wpływu na rzeczywistość polityczną. Rozległa erudycja badaczki i stosowane przez nią odważne rozwiązania metodologiczne pozwalają jej udzielić na te pytania – bardzo stare i często uważane za nierozstrzygalne – oryginalnych, nieoczywistych odpowiedzi.
The paper reviews Barbara Kaszkowska-Wandor’s book Res publica (post) literaria. Od poetyki wspólnoty do postliteratury. The study into the etymology of the metaphor of the “literary republic” leads the author to consider fundamental questions concerning the role of literature in shaping communities and the ways in which literature impacts political reality. The author’s erudition and bold methodological solutions allow her to answer those questions – often old and considered to be unanswerable – in an original, unobvious way.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 22; 120-125
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka konceptu Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w kręgu historii idei
Maciej Kazimierz Sarbiewski’s Conceptist Poetics within the History of Ideas
Autorzy:
Kołos, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365808.pdf
Data publikacji:
2017-03-06
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
aesthetics
epigram
punch line
concept
sarbiewski
formulaic poetics
baroque
History of Ideas
epigramat
estetyka
pointa
koncept
Sarbiewski
poetyka sformułowana
barok
historia idei
Opis:
Twórczość teoretyczna Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, cieszy się stałym zainteresowaniem badaczy, którzy najwięcej uwagi poświęcają problematyce koncepcji i estetyki poezji, chrystianizacji antyku czy imitacji horacjańskiej. Wieloaspektowa refleksja autora przynależącego do „przejściowej” formacji intelektualnej w dziejach europejskiej myśli zachęca jednak równie silnie do studiów z zakresu historii idei, które sytuują przedmiot poznania na styku zautonomizowanych dziedzin nauki. Traktat De acuto et arguto poświęcony konceptycznej strukturze epigramatu, stanowi nie tylko świadectwo barokowej teorii literatury, lecz również, czytany w dialogu z innymi pismami Sarbiewskiego, odsłania konsekwentną kosmologię rzeczywistości.
The theoretical writings of Maciej Kazimierz Sarbiewski have provided a constant focal point of scholarly interest, most often in the context of the study of problems relating to poetry’s concepts and aesthetics, the Christianization of antiquity, or the imitation of Horace. The multifaceted thought of this author, who belonged to a transitional intellectual formation in the history of European thought, can and should nonetheless likewise inspire studies in terms of the history of ideas, which place the object of knowledge at the intersection of artificially separated areas of knowledge. Sarbiewski’s treatise De acuto et arguto, devoted to his conceptist structure of the epigram, represents not only an enunciation of baroque literary theory, but also, read in dialogue with his other writings, reveals a consistent cosmological vision of reality.
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 7; 6-17
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O ważności metahistorii idei. Szkoła Cambridge a "Begriffsgeschichte": porównania, spory, krytyki
On The Validity Of The Metahistory Of Ideas. The Cambridge School And Begriffsgeschichte: Comparisons, Disputes, Criticisms
Autorzy:
Kuligowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080856.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Begriffsgeschichte
Cambridge School
Quentin Skinner
political concept
Reinhart Koselleck
speech act
the history of ideas
akt mowy
historia idei
pojęcie polityczne
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The main aim of the following article is to juxtapose two methodological perspectives, infl uential in the fi eld of the widely understood history of ideas, that is to say, the Cambridge School with the German tradition of Begriffsgeschichte. Presenting both opportunities and pitfalls that may result from applying these perspectives, I sketch the propositions to overcome possible shallows. In concluding remarks, I draw potential challenges for the history of ideas in Poland.
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2019, 49; 403-427
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Walicki w oczach myślicieli rosyjskich: o. Gieorgij Fłorowski i inni
Andrzej Walicki in the eyes of Russian thinkers: Fr. Georges Florovsky and others
Autorzy:
Obolevitch, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15033033.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
G. Florovsky
historiosophy
history of ideas
neopatristic synthesis
reception of Russian thought
A. Walicki
G. Fłorowski
historia idei
historiozofia
recepcja myśli rosyjskiej
synteza neopatrystyczna
Opis:
Artykuł jest poświęcony przedstawieniu filozoficznych kontaktów Andrzeja Walickiego ze współczesnymi mu filozofami rosyjskimi. Na podstawie już opublikowanych tekstów, jak też archiwalnej korespondencji pokrótce ukazano relacje Walickiego z Sergiuszem Hessenem i Dymitrem Czyżewskim, a szczególnie z o. Gieorgijem Fłorowskim. Początek znajomości Walickiego z o. Fłorowskim datuje się na 1960 r. Polski i rosyjski myśliciel dyskutowali na temat historiozofii, dziejów filozofii rosyjskiej, a nawet teologii. Pomimo odmiennych perspektyw (Fłorowski był założycielem tzw. syntezy neopatrystycznej, która miała dla Walickiego wyłącznie historyczne znaczenie), obydwaj odegrali znaczną rolę w popularyzacji myśli rosyjskiej na Zachodzie, zwłaszcza w USA.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 113-125
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warsztat pojęciowy Andrzeja Nowickiego w badaniach nad historii ateizmu i krytyki religii
Notional workshop of Andrzej Nowicki in research on the history of atheism and critique of religion
Autorzy:
Płoszczyniec, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459948.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Andrzej Nowicki
ateizm
ateografia
krytyka religii
metodologia religioznawcza
filozofia religii
historia idei
atheism
atheography
critique of religion
methodology of religious studies philosophy of religion
history of ideas
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiłem idee, których Andrzej Nowicki używał w badaniach historycznych nad ate- izmem i krytyką religii. Na początku zostały pokazane marksistowskie podstawy i założenia jego religioznawstwa, nacisk został położony na jego twórcze koncepcje rozmaitych klasyfikacji krytyki religii i ateizmów oraz dystynkcję znaczeń między nimi. Zaprezentowano poszczególne dyrektywy badawcze, a osobno zostały potraktowane jego oryginalne idee badań ilościowych nad ateizmem oraz pojęć ateografii i ateoznawstwa.
The this article I present ideas which Andrzej Nowicki used in historical researches on atheism and critique of religion. At the beginning, Marxist base and assumptions of his religious studies were shown, and the accent was put on his cre- ative concepts of various classiÞ cations of critique of religion and atheism and the distinction of meanings between them. Respective research directives were presented and separately dealt with his original ideas of quantitative researches on atheism and notions of atheography and atheocompetence.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 35-42
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od creatio ex nihilo do Cool Britannia. Ku źródłom dyskursu kreatywności
From creatio ex nihilo to Cool Britannia. Towards the Sources of the Discourse of Creativity
Autorzy:
Franczak, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372927.pdf
Data publikacji:
2019-05-09
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kreatywność
twórczość
przemysły kreatywne
dyskurs
dyspozytyw
historia idei
przemiana pojęć
demokratyzacja kultury
modernizacja
creativity
creation
creative industries
discourse
dispositif
history of ideas
transformation of concepts
democratization of culture
modernization
Opis:
Celem artykułu jest analiza „mitu pochodzenia” współczesnego dyskursu kreatywności i ujawnienie jego skonstruowanego charakteru. Sceptyczne spojrzenie na pozornie linearną transformację popularnej idei ujawnia nie tylko nieciągłość i liczne pęknięcia w procesie zmiany sposobów rozumienia pojęcia, ale także niezamierzone funkcje współczesnych objaśnień genezy kreatywności. Analiza sposobów tematyzowania kreatywności w dyskursie religijnym, artystycznym, filozoficznym i naukowym służy odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kreatywność stała się współcześnie filarem narracji modernizacyjnej wiązanej z kategoriami innowacji, przemysłów kreatywnych, ekonomii kultury czy tworzeniem „kreatywnych miast”.
The aim of the article is to analyse the “myth of origin” of the contemporary discourse of creativity and to reveal its constructed character. A sceptical look at the seemingly linear transformation of a popular idea reveals not only discontinuity and numerous ruptures in the process of changing the ways of understanding the concept, but also the unintended functions of contemporary explanations of the genesis of creativity. Analysis of ways of thematizing creativity in religious, artistic, philosophical and scientific discourse serves to answer the question, how creativity has become a core of the modernization narrative tied with the categories of innovation, creative industries, cultural economics and creative cities.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2018, 14, 4; 104-125
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hegel, Lelewel i rewolucje
G.W.F. Hegel, Joachim Lelewel and revolutions
Autorzy:
Junkiert, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170186.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of ideas
Polish-German intellectual relations in the 19th century
revolution
G.W.F. Hegel (1770–1831)
Joachim Lelewel (1786–1861)
Joachim Lelewel
G.W.F. Hegel
rewolucja
historia humanistyki
historia idei
polsko-niemieckie relacje intelektualne
Opis:
This article examines the problems facing a comparative study of the reception of the idea of revolution in some selected writings of G.W.F. Hegel and Joachim Lelewel. Paying due attention to the specificity of the philosophical and historical approach, the article analyses the similarities and differences in Hegel's and Lelewel's appraisals of the revolutionary legacy. It also brings to light a misrepresentation of Lelewel's take on the subject in the German translation of his writings. That said, Hegel's thought remains of vital importance for both Lelewel, who is not convinced by it, and his translator H.J. Handschuch, who eagerly embraces it.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 6; 765-786
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska, Imperium Osmańskie i Wschód w pismach Michała Czajkowskiego: Dziwne życia Polaków i Polek oraz Moje wspomnienia o wojnie 1854
Poland, the Otoman Empire and East in Dziwne życia Polaków i Polek and Moje wspomnienia o wojnie 1854 by Michał Czajkowski
Autorzy:
Sadowski, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408243.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of ideas in the 19th century
Polish emigration in Turkey
Michał Czajkowski
Orientalism
the mythologization of history
Crimean War 1853
historia idei XIX wieku
emigracja polska w Turcji
orientalizm
mitologizacja historii
wojna krymska 1853
Opis:
Artykuł dotyczy wspomnień i listów Michała Czajkowskiego, jednego z głównych przedstawicieli Polonii w Imperium Osmańskim oraz autora ciekawych, syntetycznych koncepcji historiozoficznych. Mój artykuł skupia się na problematyce palimpsestowej tożsamości Czajkowskiego (polskiej, kozackiej, tureckiej oraz wschodniej w ogólności) oraz na doktrynie walki o niepodległość, która wyłania się z pism tego emigranta. W artykule poruszone zostają też kwestie mitologizacji historii, rola relacji polsko-tureckich w okresie wojny krymskiej oraz specyfika polskiej odmiany romantycznego orientalizmu. Jest to w końcu próba wstępnego rozpoznania polskiej historiozofii związanej z sąsiedztwem oraz politycznym zbliżeniem z Imperium Osmańskim, która jest ciekawym i wartym dalszych analiz rozdziałem polskiej myśli doby romantyzmu.
The article concerns the memoirs and letters of Michał Czajkowski, one of the main representatives of the Polish community in the Ottoman Empire and the author of interesting, synthetic historiosophical concepts. Article focuses on the issue of Czajkowski’s palimpsest identity (Polish, Cossack, Turkish and Eastern in general) and his views on the dichotomy of East and West. Czajkowski’s comments on Polish-Turkish relations during the Crimean War of 1853–1856 allow us to read his perspective on the geopolitical dispute between the West and the East, and on the place of Poland, Turkey and Russia on the civilizational map of Europe. The article is an attempt to present his mythologized vision of Polish-Turkish history, related to the political rapprochement with the Ottoman Empire in the mid-nineteenth century. The issue of the Polish variant of literary Orientalism appears in the article as an important context, a convention which Czajkowski later resigned from.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 69-82
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Market (forum) and theft in the historical perspective: back to the concept of Paolo Prodi
Rynek i kradzież w perspektywie historycznej: aktualność koncepcji Paola Prodiego
Autorzy:
Bukała, Marcin W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130846.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
social history
economic history
history of ideas
ethics of economic life
history of civilization
Paolo Prodi
Max Weber
Harold Berman
the market
VII Commandment
forum
moral norms
juridical norms
historia społeczna
historia gospodarcza
historia idei
etyka działalności gospodarczej
historia cywilizacji
rynek
VII przykazanie
forum, normy moralne
normy prawne
Opis:
The article concerns the concept of history of the market and the concept of theft (perceived in the broad sense), earlier presented and related to each other in the P. Prodi’s book Settimo non rubare. Furto e mercato nella storia dell’Occidente. The article recalls the sources and main points of reference of Prodi’s ideas: the concept of the specificity of Western civilization as defined by M. Weber, H. Berman’s concept of the „papal revolution”, the notions furtum and restitutio in canon law. The perspectives for the continuation of Prodi’s thoughts in the field of the history of ideas, the history of philosophy and the history of law are discussed. Prodi’s comments on contemporary social changes in the light of the discussed ideas. are also referred to. The significance of different meanings of the term forum is underlined.
Artykuł dotyczy koncepcji historii rynku oraz szerokiego pojęcia kradzieży, które zostały przedstawione w książce P. Prodiego Settimo non rubare. Furto e mercato nella storia dell’Occidente. Prezentowane są źródła i główne punkty odniesienia idei Prodiego (koncepcja specyfiki cywilizacji zachodniej w ujęciu M. Webera, koncepcja „rewolucji papieskiej” H. Bermana, pojmowanie kradzieży i obowiązku restytucji w prawie kanonicznym), oraz perspektywy kontynuacji jego myśli na polu historii idei, historii filozofii i historii prawa, a także uwagi o współczesnych przemianach społecznych w świetle dyskutowanych koncepcji. Kluczowe znaczenie ma rozumienie pojęcia forum, oznaczającego centrum życia społecznego w różnych dziedzinach: politycznej, ekonomicznej /rynek/, religijnej.
Źródło:
Prakseologia; 2020, 162; 131-143
0079-4872
Pojawia się w:
Prakseologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys historii ochrony i konserwacji zabytków sztuki ogrodowej w Polsce
An outline of the history of historic gardens’ protection and conservation in Poland
Autorzy:
Sikora, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536591.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zabytkowe parki i ogrody
konserwacja
renowacja
rewaloryzacja
historia idei ochrony zabytków
Gerard Ciołek
Longin Majdecki
Janusz Bogdanowski
Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu
historic parks and gardens
conservation
restoration
revalorisation
history of monument protection ideas
Centre for the Preservation of Historic Landscape
Opis:
Artykuł ma na celu przybliżenie długiej tradycji zainteresowania dziełami sztuki ogrodowej w Polsce. Początkowo przejawiało się ono w sporządzaniu planów, szkiców i opisów ogrodów, zazwyczaj przy okazji dokumentowania ważnych obiektów architektonicznych, którym towarzyszyły. Z czasem właściciele ogrodów, kierując się szacunkiem dla dokonań swoich poprzedników, zaczęli chronić i konserwować spuściznę wcześniejszych pokoleń. Sztandarowym przykładem poszanowania dla historycznej kompozycji ogrodowej w wieku XVIII było zachowanie, pomimo zmieniającej się mody w sztuce ogrodowej, wilanowskiego kwaterowego ogrodu tarasowego, wiązanego z kultem pierwszego właściciela – Jana III Sobieskiego. W wieku XIX pojawiało się coraz więcej publikacji poświęconych tematyce ogrodowej a wyrosłe na fali romantyzmu zainteresowanie przeszłością spowodowało nasilenie badań naukowych. Artykuł prezentuje ważne etapy w rozwoju metodyki badań i konserwacji zabytków sztuki ogrodowej, przedstawia zasłużonych na tym polu działaczy oraz historię powojennych państwowych instytucji powołanych dla ich ochrony.
The article aims at bringing a long tradition of interest in works of garden art in Poland closer to readers. At first, the interest was manifested in creating plans, sketches and descriptions of gardens, usually while documenting important residential architecture they accompanied. Over time, garden owners, guided by respect to accomplishments of their predecessors, began protecting and preserving the legacy of previous generations. A flagship example of respect for a historic garden composition in the 18th century was the preservation of a terraced garden in Wilanów linked to the cult surrounding its first owner – John III Sobieski, despite changing trends in the garden art. In the 19th century more and more publications dedicated to garden issues began to appear, while interest in the past – rooted in Romanticism – led to the intensification of scientific research. The article presents important stages in the development of methodology of research and preservation of historic gardens, presents distinguished activists in this field and a history of state institutions established for the purpose of protection thereof after the war.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2016, 1; 105-142
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialność w sensie metafizycznym
Autorzy:
Breczko, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644387.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Moralverantwortung
metaphysische Verantwortung
metaphysischer Auftrag
Sinn und Ziel des Daseins
Christentum
Naturalismus
Ideengeschichte
Utilitarismus
Krise der liberalen Welt
moral responsibility
metaphysical responsibility
metaphysical task
sense and purpose of existence
Christianity
naturalism
history of ideas
utilitarianism
the crisis of the liberal world
odpowiedzialność moralna
odpowiedzialność metafizyczna
metafizyczna zadaniowość
sens i cel istnienia
chrześcijaństwo
naturalizm
historia idei
utylitaryzm
kryzys świata liberalnego
Opis:
Moralische Verantwortung (im tiefen Sinne) setzt die Erfüllung von zwei Bedingungen voraus: Der Mensch muss frei sein; es muss ein objektives Ziel vorhanden sein, eine dem Menschen gegebene transzendente Aufgabe. In meinem Artikel konzentriere ich mich auf der zweiten Bedingung, indem ich die Neuzeit als einen langsamen Zerfall der Vorstellung von einem transzendenten Ziel zeige. Falls die Verantwortung in gewissem Sinne darauf beruht, dass jemand für etwas vor jemandem verantwortlich ist, dann ist die Vorstellung vom Verantwortlichsein vor personalem Gott die höchste Stufe der Verantwortung. Im Zusammenhang mit der Säkularisierung lässt in der liberalen westlichen Welt diese Art von Verantwortung nach, was zu einer Krise der Subjektivität und der Tugend (Atomisierung, Egoismus, Narzissmus, Hedonismus, Anspruchsdenken) beiträgt. Das bezeugen zahlreiche Aussagen von Sozialwissenschaftlern und Philosophen (u. a. Kommunitaristen), die eine Krise der westlichen Kultur vor dem Hintergrund der Krise des Individuums und des Verantwortungsbewusstseins diagnostizieren. Falls diese Diagnose zustimmt, sollte man nicht die mit den Entdeckungen der modernen Physik korrelierende „Rückkehr von Sakrum“ befürchten. Man sollte im Gegen-teil diesem Prozess zuversichtlich entgegensehen, denn er kann zum Aufbau eines metaphysischen Verantwortungsbewusstseins beitragen, das sich wiederum an der Entwicklung der Dynamik und der Kohärenz von liberalen Gesellschaften entgegen ihrer „Selbstvergiftung“ beteiligen kann.
To speak about moral responsibility (in a strong sense) two conditions have to be fulfilled: man must be a free and there must be some transcendent objective task posed to man. I propose to focus on this second component and look at modernity as a gradual crumbling of the vision of the transcendent goal.  If responsibility – in a sense – lies in the fact that someone is responsible for something in front of someone, the image of being responsible to a personal God is the strongest form of responsibility. In connection with secularization, this type of responsibility decreases in the western (liberal) world, contributing to the crisis of subjectivity and virtue (atomization, egoism, narcissism, hedonism, claim attitudes). Numerous opinions of sociologists and philosophers (including communitarians), diagnosing the crisis of Western culture connected with the crisis of the individual and the sense of responsibility. If the diagnosis is accurate, one should not be afraid of the “return of religiosity” (connected with the discoveries of modern physics); on the contrary, it is necessary to look at this process with optimism, because it can contribute to rebuilding the sense of metaphysical responsibility. Which, in turn, may contribute to the growth of dynamism and cohesion of liberal societies, preventing them from “autointoxication”.
Moralna odpowiedzialność (w mocnym sensie) wymaga spełnienia dwóch warunków: człowiek musi wolny; musi istnieć jakiś obiektywny cel, transcendentne zadanie postawione przed człowiekiem. W artykule skupiam się na drugim warunku, pokazując nowożytność jako stopniowe kruszenie się wizji transcendentnego celu. Jeżeli odpowiedzialność – w pewnym sensie – polega na tym, że ktoś jest odpowiedzialny przed kimś za coś, to wyobrażenie bycia odpowiedzialnym przed osobowym Bogiem to najsilniejsza odmiana odpowiedzialności. W związku z sekularyzacją ten typ odpowiedzialności zmniejsza się w świecie zachodnim (liberalnym) przyczyniając się do kryzysu podmiotowości i cnoty (atomizacja, egoizm, narcyzm, hedonizm, postawy roszczeniowe). Pokazują to rozliczne opinie socjologów i filozofów (m.in. komunitarian), diagnozujące kryzys kultury zachodniej powiązany z kryzysem jednostki i poczucia odpowiedzialności. Jeśli diagnoza ta jest trafna, nie należy obawiać się – powiązanego z odkryciami fizyki nowoczesnej – „powrotu sacrum”; przeciwnie, należy na ten proces patrzeć z optymizmem, gdyż może on przyczynić się do odbudowy poczucia odpowiedzialności metafizycznej, a ta z kolei – do wzrostu dynamiki i spójności społeczeństw liberalnych, zapobiegając ich „samozatruciu”.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 25
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet nowego humanizmu
University of the New Humanism
Autorzy:
Kokowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577614.pdf
Data publikacji:
2015-01-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
historia idei uniwersytetu
modele uniwersytetu
model uniwersytetu nowego humanizmu
reforma systemu organizacji nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce
nowy ‘a humanizm George’a Sartona
zagadnienie dwóch kultur Sartona – Snowa
zagadnienie trzeciej kultury Sartona – Snowa
history of the idea of university
the models of university
the university of the new humanism
the reform of the system of science and higher education in Poland
the New Humanism of George Sarton
the issue of two cultures of Sarton – Snow
the issue of the third culture of Sarton – Snow
Opis:
W kontekście: a) naukoznawstwa, w tym narastającego znaczenia naukometrii i bibliometrii, b) aktualnej dyskusji na temat reformy systemu nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce, oraz c) historii idei uniwersytetu, opisuję w tym artykule autorski model uniwersytetu nowego humanizmu, którego zręby zostały sformułowane w 2013 roku (Kokowski 2013a, 2013b).
This article describes the author’s model of university of the new humanism, whose foundations were formulated in 2013 (Kokowski 2013a, 2013b). It considers this issue in the context of: a) the science of science, including the growing importance of scientometrics and bibliometrics, b) the current discussion on the reform of the system of science and higher education in Poland, and c) the history of the idea of the university.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 1(203); 17-43
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siódme: „Nie kradnij”. O średniowiecznym odkrywaniu rynku na marginesie książki Paola Prodiego
“Seventh: You shall not steal” – notes on the medieval „discovering” of the market in the margin of Paulo Prodi’s book
Autorzy:
Bukała, Marcin W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075798.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
rynek
forum
VII Przykazanie
kradzież
Paolo Prodi
Średniowiecze
cywilizacja Zachodu
Arystoteles
Franciszek Accursius
Rajmund z Penyafort
Klarus z Florencji
Tomasz z Akwinu
Max Weber
historia
historia idei
etyka
teologia
forum sumienia
prawo
prawo kanoniczne
etyka gospodarcza
idee ekonomiczne scholastyków
kupiectwo
władza ekonomiczna
słuszna cena
powszechne oszacowanie
dobro wspólne (bonum commune)
market
VII Commandment
theft
Middle Ages
civilisation of the West
Aristotle
Francis Accursius
Raymond of Penyafort
Clarus of Florence
Thomas Aquinas
history
history of ideas
ethics
theology
forum of conscience
law
canon law
ethics of economic life
scholastic economic ideas
merchants
economic power
just price
common estimation
common good (bonum commune)
Opis:
In the article, the topic of the medieval „discovering” of the market is discussed, with the references to the Paolo Prodis’ book Settimo non rubare. Furto e mercato nella storia dell’Occidente. The author of the book, following Harold Berman, finds the changes in the 11th and 12th century Church, as the decisive mile stones in the development of the civilization of Western Christianity. The mentioned „papal revolution” led to the historical distinction between the spiritual and the political sphere, and later, to the autonomy of economic one. Accordingly, the Italian historian rejects the thesis that Enlightenment was the new beginning in the European history. In the P. Prodi’s analysis, the Latin term forum plays the crucial role. The word signified the place, square, especially the place where court proceedings occurred. Therefore, in the later abstract sense forum signified criteria or rules of judgement: both in the juridical meaning (forum civile, f. canonico, f. consciantiae), and the economic one, in which forum meant exactly „the market”. The “discovering” of the market rules was a consequence the development of the theoretical reasoning about mercantile activity. It was essentially related to the concepts of the just price (iustum pretium) and the common estimation (communis aestimatio). According to P. Prodi the common character of the estimation was of essential importance, as well as the new version of the Roman rule Res tantum valet, quantum vendi potest, with the medevial addendum: scilicet communiter. The author criticised the view, that the process of defining of the market was mainly the result of reception of Aristotelian Ethics and Politics. He underlined that in the penitential handbooks of the 12th and 13th century the focus was significantly shifted from the vice of avarice to the commandment „You shall not steal”; moreover the significant violation of the rules of fair market exchange begun to be considered as a sin against this commandment. In the article, the significance of the application of the notion forum commune by Thomas Aquinas (in the treatise on credit sale) was underlined. The interconnection between the concept of the market and the idea of common good was expressed in the juxtaposition of terms: forum commune – bonum commune. M. W. Bukała observes that the thesis about the limited influence of Aristotelian thought on the examined issue can be additionally confirmed by the analysis of the Article on mercantile profit in Summa Theologiae by St. Thomas (II-II, q. 77, a. 4), where Aquinas distances himself from the Philosopher’s view. The P. Prodi discourses were amended by the significant distinction: not every violation of ethics of economic life was considered as the theft by the medieval moralists – e.g.: the determinatio of the casus of buying grain with the deferred delivery for an undercut price, in canon „Naviganti” (X 5.5.19, 2do), and in the related comments of the 13th century canonist, Clarus Florentinus. Moreover, the Jacques Le Goff’s critique of the Prodi’s approach was undermined.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 177-192
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół dalszych losów Gackiej Górki
The further fate of Gacka Górka
Autorzy:
Skibińska, Ewa
Tomasz Maliszewsk, Dr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1387076.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
historia edukacji dorosłych II Rzeczypospolitej
Uniwersytet Ludowy w Gaci Przeworskiej
przyszłość idei Ignacego Solarza
Rural University in Gać Przeworska (in Gacka Górka)
educational
institution as a place of importance folk university – past and present
Opis:
Tekst jest wprowadzeniem do działu poświęconego przyszłości budynku po Uniwersytecie Ludowym im. Władysława Orkana w Gaci Przeworskiej. Akademickie Towarzystwo Andragogiczne wsparło bowiem społeczną inicjatywę zachowania funkcji kulturalno-oświatowych w tym miejscu, gdyż stanowi ono ważny symbol niezależnych inicjatyw w zakresie edukacji dorosłych w okresie II Rzeczypospolitej. Tym autorzy argumentują zajęcie się tematyką losów Gackiej Górki na łamach czasopisma „Edukacja Dorosłych”.
High School in Gać Przeworska, future of ideas of Ignacy Solarz Summary: The text is an introduction to the chapter containing materials regarding the future of the former Folk High School n.a. Władysław Orkan building in Gać Przeworska. The Academic Andragogical Society (Pol.: Akademickie To warzystwo Andragogiczne) supports social initiatives concerning the preservation of cultural and educational activities at this place, because this is an important symbol of independent initiatives in the field of adult education during the Second Republic of Poland. This is how the authors justify working on the subject of the fate of Gacka Górka in the journal “Edukacja Dorosłych” (Eng.: “Adult Education”).
Źródło:
Edukacja Dorosłych; 2011, 1(64); 215-229
1230-929X
Pojawia się w:
Edukacja Dorosłych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-32 z 32

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies