- Tytuł:
-
The demonstrability of God’s existence in “Summa theologiae” of Albert the Great on the background of writings of Thomas Aquinas
Możliwość dowiedzenia istnienia Boga w Summie teologii Alberta Wielkiego na tle pism Tomasza z Akwinu - Autorzy:
- Trepczyński, Marcin
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/452575.pdf
- Data publikacji:
- 2013
- Wydawca:
- Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
- Tematy:
-
existence of God
demonstrability
Albert the Great
Thomas Aquinas
history of medieval philosophy
istnienie Boga
dowodliwość
Albert Wielki
Tomasz z Akwinu
historia filozofii średniowiecznej - Opis:
-
Możliwość dowiedzenia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych. Została ona rozważona przez Alberta Wielkiego w jego „Summie teologii”. Nie znalazłem jednak żadnej pracy, w której przeanalizowanoby, jak to zrobił, i tylko jedną pracę, w której o tym wspominano. Temat ten wydaje się niezwykle istotny dla filozofii, ponieważ otwiera drogę do dowodzenia istnienia Boga. Było to oczywiste dla Tomasza z Akwinu – również w jego „Summie teologii” zagadnienie możliwości dowiedzenia istnienia Boga poprzedza słynne „pięć dróg”. Z tych powodów w artykule tym analizuję rozważania Alberta na temat dowodliwości istnienia Boga w jego najdojrzalszym, nie dokończonym dziele pt. „Summa teologii”. Na każdym etapie porównuję je z paralelnymi fragmentami pism Tomasza z Akwinu, by wyśledzić pewne miejsca wspólne oraz oryginalne rozwiązania obu myślicieli.
Wynik tej analizy jest w pewnym stopniu zaskakujący. Choć Albert i Tomasz formułują czasem podobne argumenty, zdarza się, że ich odpowiedzi są zupełnie różne. Na przykład Albert stwierdza, że istnienie Boga jest, ogólnie rzecz biorąc, oczywiste samo przez się, podczas gdy Tomasz – że dla nas („quo ad nos”) – wcale tak nie jest. Ponadto, Akwinata twierdzi, że możemy dowieść istnienia Boga na podstawie skutku (per effectum), natomiast Albert, który wyróżnia trzy rodzaje dowodzenia, wydaje się odrzucać taką możliwość i dopuszcza jedynie dowodzenie „ad im possibile” oraz mniej ścisłe rodzaje dowodzenia. Chociaż możliwe jest uzgodnienie ich stanowisk w tej sprawie, to jednak ostatecznie nie ma pewności, czy myśliciele ci rzeczywiście osiągnęliby konsensus. Dodatkowe informacje dotyczące dyskutowanego zagadnienia uzyskujemy z Albertowej prezentacji dowodów istnienia Boga. Prezentacja ta różni się jednak od Tomaszowej prezentacji z „Summy teologii”. Co więcej, na tle wcześniejszych stwierdzeń Alberta wątpliwe jest, czy wszystkie te dowody traktuje on jako poprawnie przeprowadzone dowodzenie, dzięki któremu otrzymuje się konieczne wnioski.
Albertowa dyskusja na temat możliwości dowodzenia istnienia Boga pozostawia wiele pytań. Wydaje się jednak ciekawa, inspirująca i skłania do ponownego przemyślenia stanowisk Tomasza.
Demonstrability of God’s existence is one of most important philosophical problems. It was discussed by Albert the Great in his “Summa theologiae”. However I did not find any work which analyzed how he did it and only one work which mentioned this problem. This topic seems crucial in philosophy, because it opens the way for proving God’s existence. It was obvious for Thomas Aquinas – also in his “Summa theologiae” the issue of demonstrability of God’s existence precedes the famous “five ways”. This is why in this paper I analyze Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence in his most mature, not finished work “Summa theologiae”. At every step I compare it with parallel passages from theological works of Thomas Aquinas to trace down common points and original solutions of both thinkers. The outcome of this analysis is to some extend surprising. Although Albert and Thomas sometimes formulate similar arguments, it happens that their answers are completely different. For example Albert states that God’s existence is generally self-evident, whereas Thomas – that for us (“quoad nos”) it is not. What is more, Aquinas says that we can demonstrate God’s existence from the effect (“per effectum”), while Albert, who distinguish three kinds of demonstration, seems to refute such a possibility and allows only demonstration “ad impossibile” and less strict demonstrations. Although it is possible to agree their views in this case, we finally do not know if they really would agree. Some more information concerning the discussed problem we obtain from Alberts’ presentation of proofs of God’s existence. However it differs a lot from Aquinas’ presentation in his “Summa theologiae”. Moreover, on the background of Albert’s earlier statements it is doubtful if he treats all collected proofs as correct demonstrations which provide necessary conclusions. Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence leave many questions. However it seems interesting, inspiring and leads to rethink again Thomas’ positions. - Źródło:
-
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 79-93
2300-1976 - Pojawia się w:
- Rocznik Tomistyczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł