Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "historia Kościoła" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zasoby Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej historyka okresu staropolskiego
Autorzy:
Jabłońska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33341023.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gniezno Archdiocesan Archive
church history
medieval
modern
chapter
parish
social functions
clergy
post-Tridentine era
Gniezno Archdeaconry
Uniejów
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
historia Kościoła
średniowiecze
nowożytność
kapituła
parafia
funkcje społeczne
duchowieństwo
epoka potrydencka
archidiakonat gnieźnieński
Opis:
Artykuł ma na celu ukazanie znaczenia Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej i życiu zawodowym historyka zajmującego się okresem staropolskim (średniowieczem i okresem nowożytnym). Na przestrzeni ponad 20 lat zasoby Archiwum Archidiecezjalnego stały się podstawą pracy doktorskiej i publikacji powstałej na jej kanwie, książki habilitacyjnej, a także zostały wykorzystane w ponad 20 artykułach naukowych oraz licznych referatach konferencyjnych, seminaryjnych, wykładach naukowych i popularnonaukowych.W niniejszej pracy podjęto zagadnienia należące do dziejów Kościoła, historii społecznej, historii kultury, historii gospodarki i ekonomii, biografistyki pedagogicznej. Zwrócono uwagę na instytucje, ale również na ludzi. Poruszono m.in. problematykę duchowieństwa świeckiego, kapituły, parafii, szpitalnictwa, szkolnictwa i bractw. Obejmowały one historię lokalną i regionalną Gniezna oraz jego okolic określonych granicami staropolskiego archidiakonatu gnieźnieńskiego / wschodniej Wielkopolski, a także Uniejowa (archidiakonat uniejowski).Kwerenda dotyczyła różnych zespołów archiwalnych: pozostałości po działalności konsystorza, kapituły metropolitalnej, arcybiskupów, akt parafialnych, listów i dyplomów. Praca z nimi wymagała znajomości różnych nauk pomocniczych historii oraz wiele czasu i cierpliwości.Wieloletnie badania naukowe w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie w ostatecznym rozrachunku pozwoliły lepiej poznać staropolskie społeczeństwo, mechanizmy jego funkcjonowania, struktury formalne i nieformalne, mentalność i horyzonty epoki potrydenckiej oraz zmiany zachodzące w czasie.Praca w Archiwum Archidiecezjalnym przyczyniła się również do interdyscyplinarnej współpracy ze specjalistami różnych dziedzin, a przede wszystkim z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Dwudziestokilkuletni kontakt z Archiwum to także spotkania z ludźmi, którzy je tworzyli i tworzą oraz przygoda z Gnieznem i Wielkopolską.
The article aims to show the importance of the Gniezno Archdiocesan Archive in the academic work and professional life of a historian dealing with the Old Polish period (medieval and modern periods). Over the course of more than 20 years, the Archdiocesan Archive’s resources have formed the basis of a doctoral dissertation and the resulting publication, a habilitation book, and have been used in more than 20 scientific articles and numerous conference papers, seminars, scientific and popular science lectures.This work addresses issues concerning church history, social history, cultural history, economic history, and pedagogical biography. Attention was paid to institutions, but also to people. Among the issues addressed were the secular clergy, the chapter, parishes, hospitality, education and confraternities. These included the local and regional history of Gniezno and its environs defined by the boundaries of the Old Polish Gniezno Archdeaconry/Eastern Greater Poland Region, as well as Uniejów (Uniejów Archdeaconry).The search focused on various archival units: the remains of the consistory, metropolitan chapter, archbishops, parish records, letters and diplomas. Working with them required knowledge of various auxiliary sciences of history as well as much time and patience.Many years of research at the Gniezno Archdiocesan Archive have ultimately provided a better understanding of Old Polish society, the mechanisms of its functioning, its formal and informal structures, the mentality and horizons of the post-Tridentine era, and changes over time.Work at the Archdiocesan Archives has also contributed to interdisciplinary cooperation with specialists in various fields, and especially with the Museum of the Origins of the Polish State in Gniezno. Over twenty years of contact with the Archive also involved meetings with the people who created and are creating them, as well as a unique adventure with Gniezno and Greater Poland.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 135-154
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1984 oraz rys historyczno-metodyczny od XVII wieku
Autorzy:
Matczuk, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158296.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
history of the Church in Poland
bibliography
Bibliography of the history of the Church in Poland
church libraries
KUL University Library
historia Kościoła w Polsce
bibliografia
Bibliografia historii Kościoła w Polsce
biblioteki kościelne
Biblioteka Uniwersytecka KUL
Opis:
Bibliografia historii Kościoła w Polsce w swych początkach (wiek XVI-XVIII) formowała się w ramach zestawień ogólnych, historycznych i teologicznych. W pierwszej połowie XIX wieku, kiedy pojawiały się już obszerniejsze wykazy piśmiennictwa dotyczącego dziejów Kościoła polskiego, stanowiły one część bibliografii historycznoliterackich. W drugiej połowie XIX wieku bibliografia historii Kościoła w Polsce występowała w obrębie bibliografii historycznej. Usamodzielnienie się bibliografii historii Kościoła w Polsce nastąpiło późno, bo dopiero w drugiej połowie XX wieku. Jej inspiratorem był o. Hieronim E. Wyczawski, profesor nauk teologicznych i historyk Kościoła, pracownik Akademii Teologii Katolickiej. Na potrzeby projektowanej, retrospektywnej i bieżącej, bibliografii historii Kościoła w Polsce opracował on szczegółową instrukcję dotyczącą metody jej opracowania. W 1977 roku ukazał się tom pierwszy, w trzech częściach, Bibliografii historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1970, przygotowany pod jego kierunkiem. W latach 1977-1997 wydano kolejnych pięć tomów obejmujących okres 1971-1984. Ich autorami byli: ks. Franciszek Stopniak, ks. Marian Banaszak, Ryszard Żmuda i Piotr Latawiec. Bibliografia historii Kościoła w Polsce uwzględnia nie tylko historię Kościoła w ścisłym znaczeniu, ale również historię sztuki kościelnej, historię nauk teologicznych oraz historię liturgii i kultu. Oprócz prac z historii Kościoła katolickiego rejestruje te dotyczące dziejów innych Kościołów chrześcijańskich działających w Polsce. Ma ona układ chronologiczno-rzeczowy, z wyjątkiem tomów za lata 1971-1972 i 1973-1974, w których zastosowano układ alfabetyczny. Wersja drukowana Bibliografii za lata 1944-1984 została przekonwertowana do wersji elektronicznej i jest dostępna na serwerze Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Aktualnie prowadzenie tej bazy nie jest kontynuowane, więc treści w niej zawarte nie są uzupełniane. Ponadto Bibliografia została zdigitalizowana i jest dostępna w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES.
In its beginnings (16th–18th centuries), the Bibliography of the history of the Church in Poland was formed within the framework of general, historical and theological compilations. When more extensive lists of works on the history of the Polish Church appeared in the first half of the 19th century, they constituted parts of literary and historical bibliographies. In the second half of the 19th century, bibliography of Church history in Poland was present within historical bibliography. The independence of the bibliography of Church history in Poland occurred as late as in the second half of the 20th century. It was inspired by Father Hieronim E. Wyczawski, a professor of theological sciences and Church historian, and an employee of the Academy of Catholic Theology. For the purposes of the projected retrospective and current bibliography of the history of the Church in Poland, he developed a detailed instruction on the method of its compilation. In 1977, volume one of the Bibliography of the History of the Church in Poland for 1944–1970 (in three parts) was published, prepared under his direction. Five more volumes covering the period 1971–1984 were published between 1977 and 1997. Their authors were Rev. Franciszek Stopniak, Rev. Marian Banaszak, Ryszard Żmuda and Piotr Latawiec. The Bibliography of the History of the Church in Poland takes into account not only the history of the Church in the strict sense, but also the history of church art, the history of theological sciences and the history of liturgy and worship. In addition to works on the history of the Catholic Church, it encompasses also those on the history of other Christian Churches operating in Poland. It follows a chronological and factual order, except for the volumes for 1971–1972 and 1973–1974, in alphabetical arrangement. The printed version of the Bibliography for 1944–1984 has been converted to electronic form and is available on the server of the Library of Cardinal Stefan Wyszyński University. Currently, the maintenance of this database is not being continued, so the content in it is not being supplemented. In addition, the Bibliography has been digitized and is available in the FIDES Virtual Book Collection of the Federation of Church Libraries.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2022, 119; 257-280
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Česká medievistika a studium benediktinského mnišství na území dnešní České republiky (s důrazem na období 1990—2018)
Czech Studies of Medieval Benedictine Monasticism (with emphasis on the period 1990-2018)
Tschechische Studien zum mittelalterlichen Mönchtum der Benediktiner auf dem Gebiet der heutigen Tschechischen Republik (mit Schwerpunkt auf den Jahren 1990—2018)
Czeskie studia mediewistyczne nad monastycyzmem benedyktyńskim na terenie obecnych Czech (z naciskiem na lata 1990—2018)
Autorzy:
Šrámek, Josef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25468486.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Kirchengeschichte
mittelalterliches Mönchtum
Benediktiner in Tschechen
moderne Geschichtsschreibung
historia Kościoła
monastycyzm średniowieczny
zakon benedyktynów na ziemiach czeskich
historiografia nowożytna
Church history
Medieval monasticism
Benedictine monasticism
Historiography
Czech historiography
Opis:
W artykule zaprezentowano badania współczesnej czeskiej mediewistyki nad średniowiecznym monastycyzmem benedyktyńskim na terenie współczesnych Czech. Autor koncentruje się na zmianach, jakie w czeskiej historiografii przyniósł rewolucyjny rok 1989, który oznaczał koniec paradygmatu marksistowskiego, dlatego też skupia się na profilowaniu wyników badań w dziedzinie historii, pomocniczych nauk historycznych, archeologii i historii sztuki z lat 1990—2018. Dla niezbędnego kontekstu porównawczego szkicuje jednak także rozwój czeskiej historiografii krytycznej od przełomu XIX i XX wieku, z naciskiem na lata 1948—1989, które pod wieloma względami wpłynęły na kształt współczesnej historiografii.
Der Artikel befasst sich mit den Studien der modernen tschechischen Mediävistik über das mittelalterliche Mönchtum der Benediktiner auf dem Gebiet der heutigen Tschechischen Republik. Der Autor konzentriert sich in erster Linie auf die Veränderungen, die das Revolutionsjahr 1989 durch das Ende der marxistisch orientierten Geschichtsschreibung mit sich brachte. Der Schwerpunkt wird dabei auf die Profilierung der Forschungsergebnisse im Bereich von Geschichtswissenschaft, historischen Hilfswissenschaften, Archäologie und Kunstgeschichte aus den Jahren 1990—2018 gelegt. Für die Zwecke des erforderlichen vergleichenden Kontextes wird auch die Entwicklung der tschechischen kritischen Geschichtsschreibung seit der Wende des 19. und 20. Jahrhunderts, unter besonderer Berücksichtigung der Jahre 1948—1989, die in vielerlei Hinsicht einen prägenden Einfluss auf die moderne Geschichtsschreibung hatten, verfolgt.
The paper deals with the development of Czech medieval studies on ecclesiastical and religious history, with a focus on the study of the history of medieval Benedictine monasticism. The author sketches the historiography of his subject since the emergence of critical Czech historiography during the 19th century and points out the problems that such a profiled study had to face between 1948 and 1989 under the dominance of Marxist-orchestrated historiography. The bulk of the paper then presents an outline of the development in the field of study after the fall of the communist regime, i.e. in the years 1990—2018.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 11-55
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy wszystko, co twierdzą autorzy natchnieni, należy uważać za stwierdzone przez Ducha Świętego? Konieczność pogłębionej interpretacji nr 11 Dei verbum
Should Everything that the Inspired Authors Affirm be Regarded as Affirmed by the Holy Spirit? The Need for a Deeper Interpretation of Dei verbum 11
Autorzy:
Zatwardnicki, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433642.pdf
Data publikacji:
2022-07-26
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
reinterpretacja Dei verbum
mowa Ducha Świętego
Logos Wcielony
słowo Boże
natchnienie
objawienie Boże
prawda biblijna
analogia inkarnacyjna
uniżenie słowa Bożego
wywyższenie słowa Bożego
historia objawienia
hermeneutyka biblijna
egzegeza kanoniczna
żywa Tradycja Kościoła
reinterpretation of Dei verbum
the Holy Spirit’s speech
the Word of God
the Logos incarnate
inspiration
divine revelation
biblical truth
incarnational analogy
humiliation of the word of God
exaltation of the word of God
history of revelation
biblical hermeneutics
canonical exegesis
living Tradition of the Church
Opis:
W numerze jedenastym Konstytucji o Objawieniu Bożym Dei verbum znalazło się sformułowanie: „wszystko to, co autorzy natchnieni, czyli hagiografowie, twierdzą, należy uważać za stwierdzone przez Ducha Świętego”. W artykule ukazane zostały racje konieczności podjęcia pogłębionej interpretacji tego fragmentu. Spośród licznych przesłanek uzasadniających reinterpretację zostały wybrane te, które wynikają z odczytania cytowanego ustępu w kontekście całego numeru jedenastego i całego dokumentu soborowego. W pierwszej części artykułu wskazano najpierw na potrzebę uwzględnienia różnych możliwości rozumienia frazy, że Duch Święty „wszystko i tylko to, co sam chciał” przekazał przez ludzkich autorów. Następnie zaprezentowano różnicę między mową Boga w pojedynczym fragmencie oraz w całym kanonie. Znaczące wnioski wynikają również ze związku natchnienia z prawdą biblijną. W drugiej części tekstu za ojcami soboru odwołano się do analogii inkarnacyjnej, by na tej podstawie uzasadnić potrzebę przejścia od uniżonej formy słowa Bożego do jego wywyższenia, a także wzięto pod uwagę różnicę między Słowem Wcielonym i wypowiadanymi przez Niego słowami a pozostałymi słowami biblijnymi. Podane w DV 12 zasady interpretacji Biblii rzucają dodatkowe światło na poszukiwanie tego, co spodobało się Duchowi Świętemu wypowiedzieć przez hagiografów. W ostatniej partii materiału wyeksponowano fakt, że objawienie Boże dociera do Ludu Bożego w historii, co stanowi jeszcze jeden powód dla reinterpretacji DV 11.
Paragraph eleven of Dei verbum, the Dogmatic Constitution on Divine Revelation, contains a formulation: “everything asserted by the inspired authors or sacred writers must be held to be asserted by the Holy Spirit.” The article presents the reasons for the necessity of undertaking a deeper interpretation of this passage. From among the numerous reasons justifying the reinterpretation, those that result from reading the quoted passage in the context of the whole of paragraph eleven and the whole of the conciliar document have been selected. The first part of the article points out the need to consider the different ways of understanding the phrase that the Holy Spirit “consigned to writing everything and only those things which He wanted” through human authors. The difference between the speech of God in a single passage and in the whole canon is then presented. Significant conclusions are also drawn from the relationship between inspiration and biblical truth. In the second part of the text, the Council fathers follow the incarnational analogy to justify on this basis the need to move from the humble form of the word of God to its exaltation, and the difference between the incarnate Word and the words he speaks, and the rest of the biblical words is taken into account. The principles of biblical interpretation given in DV 12 shed additional light on the search for what it pleased the Holy Spirit to utter through the hagiographers. The last part of the material highlights the fact that God’s revelation reaches God's people in history, which is one more reason for the reinterpretation of DV 11.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2022, 30, 1; 83-118
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jurij Popovič: „Hierarchical organization of the Church according to the CCEO" Ljubljana: KUD Apokalipsa, 2021, pp. 379.
Autorzy:
Přibyl, Stanislav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40277234.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
prawo kanoniczne
Kościoły wschodnie
historia Kościoła
Słowacja
ortodoksja
Canon Law
Slovakia
Ortodoxy
history of Church
Oriental Churches
Źródło:
Ecumeny and Law; 2022, 10, 2; 175-181
2353-4877
2391-4327
Pojawia się w:
Ecumeny and Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La cura pastorale dei fedeli di rito bizantino-slavo: la prospettiva romana
The Pastoral Care of the Faithful of the Byzantine-Slavic Rite: The Roman Perspective
Opieka duszpasterska nad wiernymi obrządku bizantyjsko-słowiańskiego: perspektywa rzymska
Autorzy:
Parenti, Stefano
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316399.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
rito bizantino-slavo
neo-unia
storia della Chiesa in Polonia
byzantine-slavic rite
neo-union
history of the Church in Poland
obrządek bizantyjsko-słowiański
neounia
historia Kościoła w Polsce
Opis:
Lo studio considera l’evoluzione della locuzione “rito bizantino slavo” coniata negli anni Trenta del secolo scorso per indicare la tradizione liturgica della Neo-Unia in Polonia e le risposte formative e pastorali offerte dalla Santa Sede al movimento unionista. Particolare attenzione è accordata all’edizione romana dei libri liturgici in slavo ecclesiastico e alle sue intuizioni pre-ecumeniche.
The study considers the evolution of the locution "Byzantine Slavonic rite" coined in the 1930s to refer to the liturgical tradition of the Neo-Union in Poland and the formative and pastoral responses offered by the Holy See to the Unionist movement. Special attention is given to the Roman edition of liturgical books in Church Slavonic and its pre-ecumenical insights.
Studium rozważa ewolucję określenia "obrządek bizantyjsko-słowiański" powstałego w latach trzydziestych XX wieku w odniesieniu do tradycji liturgicznej neounii w Polsce oraz formacyjne i duszpasterskie odpowiedzi Stolicy Apostolskiej na ruch unionistyczny. Szczególną uwagę poświęca się rzymskiej edycji ksiąg liturgicznych w języku cerkiewnosłowiańskim i jej przed ekumenicznym spostrzeżeniom.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2022, XIX/19; 247-275
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stawach w diecezji pińskiej w świetle Inwentarza z 16 października 1933 roku
Assumption of the Blessed Virgin Mary Parish in Stawy of the Pinsk Diocese in the Light of the Parish Inventory of 16th October 1933
Autorzy:
Żurek, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339102.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia Kościoła
historia diecezji pińskiej
parafia w Stawach
inwentarze kościołów parafialnych
Church history
history of Pinsk diocese
parish in Stawy
inventories of parish churches
Opis:
W miejscowości Stawy w województwie brzeskim Wielkiego Księstwa Litewskiego Joanna (lub Jan) i Jerzy Stawscy ufundowali w połowie XV w. w swoim majątku pierwotny, drewniany kościół. Nowy kościół, również drewniany, zbudowano w Stawach w pierwszej połowie XVIII w. Konsekrował go biskup łucki jako świątynię Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Jakuba Większego Apostoła, w dekanacie Kamieniec Litewski. W 1864 r. parafia w Stawach uległa kasacji przez rząd carski, a świątynię przejęli prawosławni. W 1919 r. powróciła do katolików, a miejscowość Stawy powróciła w granice niepodległej II Rzeczypospolitej. Należała do diecezji mińskiej, a od 1925 r. do nowo powstałej diecezji pińskiej. Prezentowany inwentarz parafialnego kościoła stawskiego sporządził ówczesny proboszcz ks. Ignacy Drozdowicz i dnia 16 października 1933 r. przekazał wraz z parafią swemu następcy ks. Piotrowi Sadowskiemu.
Joanna (or Jan) and Jerzy Stawski founded a wooden church structure in their property town of Stawy, Brest Voivodeship of Great Dutchy of Lithuania in the middle of the 15th century. The new church, also wooden, was built in Stawy in the first half of the 18th century. The bishop of Lutsk Stefan Bogusław Rupniewski consecrated it as the Assumption of the Blessed Virgin Mary and St James the Great parish church in 1739 in the deanery of Kamieniec Litewski. The tsarist government closed the parish, and the temple was taken over by the Orthodox in 1864. In 1919, it returned to the Catholics, and the village of Stawy was incorporated back into the independent Second Polish Republic. It was a part of the diocese of Minsk and since 1925 of the newly created Diocese of Pinsk. The presented inventory of the Stawy parish church was prepared by the current parish priest Fr Ignacy Drozdowicz and handed over to his successor Fr Piotr Sadowski with the parish on 16th October 1933.
Źródło:
Studia Polonijne; 2022, 43; 471-485
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pensjonariusze parafii szpitalnych diecezji krakowskiej w wizytacji bp. Kajetana Sołtyka (1781–1785). „W potrzebach życia opatrzenie, a do zbawienia duszy przewodnictwo”
The boarders of the hospital parishes of the diocese of Cracow in the visitation of Bishop Kajetan Sołtyk (1781–1785) “In the needs of life providence, and for the salvation of the soul guidance”
Autorzy:
Chromy, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30148797.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
history of the Church
visitations
18th century
hospital parishes
diocese of Cracow
historia Kościoła
wizytacje
XVIII wiek
parafie szpitalne
diecezja krakowska
Opis:
W polskiej części diecezji krakowskiej funkcjonowało 50 parafii szpitalnych. Każda z nich miała swojego proboszcza, swój kościół i uposażenie. Integralną częścią każdej fundacji był szpital i zamieszkujący go ubodzy. Pod koniec XVIII wieku było ich około 200. Kilkudziesięciu spośród nich możemy poznać z imienia i nazwiska. W przypadku kilkunastu znamy miejsce pochodzenia, wiek i stan. Życie pensjonariuszy miało swój rytm. Wyznaczała go codzienna modlitwa wyuczona przez prepozyta, praca ręczna i chodzenie po jałmużnie.
There were 51 hospital parishes in the Polish part of the Diocese of Cracow. Each had its own pastor, church and endowment. An integral part of each foundation was the hospital and the poor living there. At the end of the 18th century, there were about 200 of them, of whom we can recognise by name. In the case of a dozen or so, we know their place of origin, age and condition. The residents’ lives had their own rhythm. It was marked by daily prayers learned by the preceptor, manual work, and almsgiving.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2022, 54; 177-205
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicza i punkty wspólne – historia Kościoła, historia społeczna i historia kultury w epoce staropolskiej: możliwości badań (wybrane przykłady)
Borderlands and Common Points – the History of the Church, Social and Cultural History in the Old Polish Era: Research Prospects (Selected Examples)
Autorzy:
Jabłońska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053596.pdf
Data publikacji:
2022-04-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia społeczna
historia kultury
historia Kościoła
social history
cultural history
history of the Church
Opis:
Artykuł ma na celu pokazanie punktów wspólnych historii Kościoła, historii społecznej i historii kultury na przykładzie epoki staropolskiej oraz zróżnicowanych perspektyw badawczych. Punkt wyjścia stanowi historia Kościoła i źródła typowo kościelne o określonym charakterze, które przy nowym ujęciu mogą stwarzać wiele innych niż tradycyjne możliwości badań. Konieczna jest jednak interdyscyplinarność oraz sięgnięcie do socjologii i antropologii kulturowej. Ze względu na obszerność zagadnienia zostało ono przedstawione na podstawie kilku wybranych przykładów. Ukazano propozycje wykorzystania ksiąg wizytacyjnych, ksiąg brackich oraz ksiąg chrztów pod kątem historii społecznej i historii kultury. Do efektów takiego działania należy m.in. rekonstrukcja instytucji oraz poszczególnych grup społecznych, ich struktury, interakcji, hierarchii, systemu wartości i kontroli oraz form działania. Wspólny mianownik wielu płaszczyzn stanowi natomiast kultura (np. idee, mentalność, religijność). Połączenie historii Kościoła, historii społecznej i historii kultury daje możliwość lepszego zrozumienia społeczeństwa, jego charakteru oraz funkcjonowania w epoce staropolskiej.
This paper aims to show common points in the history of the Church and social and cultural history on the example of the Old Polish era as well as diversified research perspectives. The starting point is the history of the Church and ecclesiastical historical sources of a certain type, which may, with the new approach, create many non-traditional research opportunities. Interdisciplinarity and referring to sociology and cultural anthropology is crucial. Due to the complexity of the issue, it has been presented on a few selected examples. The possible use of visiting books, confraternity books or baptism books when describing social and cultural history was shown. The results include, among others, the reconstruction of institutions and particular social groups, their structure, interactions, hierarchy, values, system of control and forms of action. Culture is a common ground of those many layers (ideas, mentality, and religiousness among others). A bridge between history of the Church and social and cultural history allows for a better understanding of the society, its character and functioning in the Old Polish era.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 2; 41-53
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przynależność metropolitalna diecezji łuckiej w okresie nowożytnym
The Metropolitan Affiliation of the Diocese of Lutsk in the Modern Period
Autorzy:
Szady, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053597.pdf
Data publikacji:
2022-04-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia nowożytna
historia Kościoła
geografia historyczna
diecezja łucka
early modern history
Church history
historical geography
Łuck diocese
Opis:
Artykuł stanowi głos w sporze historiograficznym na temat przynależności metropolitalnej diecezji łuckiej w okresie nowożytnym. Odwołując się do świadectw źródłowych z późnego średniowiecza oraz okresu nowożytnego, wskazuje na korzenie złożonej sytuacji formalno-prawnej diecezji łuckiej. Za rozstrzygające uznaje różne źródła uprawnień arcybiskupów gnieźnieńskich względem diecezji łuckiej. Od XV wieku, kiedy ukształtował się urząd prymasa, arcybiskupi gnieźnieńscy uzyskali jurysdykcję także nad metropolią lwowską. Od tego momentu dość trudno określić, jakie uprawnienia względem sufraganii lwowskich wykonywał arcybiskup gnieźnieński z racji pełnienia urzędu prymasa, a które mogły wynikać ze zwierzchności metropolitalnej. To zespolenie kompetencji obrazuje dobrze uznanie synodów prowincjonalnych gnieźnieńskich za synody prymasowskie i krajowe, których dekrety obowiązywały w obu metropoliach: gnieźnieńskiej i lwowskiej. Także procedury sądowe od początku XVI wieku dawały prymasowi prawo wysłuchiwania spraw sufraganów diecezji w pierwszej instancji. Autor w konkluzji stwierdza, że wobec braku dokumentu papieskiego, który przenosi diecezję łucką do metropolii gnieźnieńskiej, przez cały okres nowożytny pozostawała ona sufraganią lwowską.
The article is a voice in a discussion among historians on the issue of the administrative affiliation of the Diocese of Łuck in the Modern Era. Drawing on the primary sources from the late Middle Ages and the modern period, we can find the roots of the complex formal-legal situation of the Lutsk diocese. Equally crucial are the various sources on the authority of the archbishops of Gniezno over the diocese of Lutsk. Since the 15th c. when the office of a Primate was established, the archbishops of Gniezno had also ruled over the Lviv ecclesiastical province (Pol. Metropolia) and since then it had been difficult to clearly state what powers the archbishop of Gniezno held over Lviv suffragan dioceses, particularly, which rights stemmed from the role of a Primate and which from the affiliation to the ecclesiastical province. Combining the two legal roles is best illustrated by the fact that the Gniezno Provincial Synods were tantamount with Primate and Country Synods, the decrees of which were implemented in both Gniezno and Lviv ecclesiastical provinces. Also, the court procedures since the beginning of the 16th c., granted the Primate a right to rule over the suffragan dioceses in the first instance. The author stands on a position that due to lack of Papal document granting the jurisdiction over Łuck diocese to Gniezno ecclesiastical province, it remained a Lviv’s suffragan diocese throughout the entire Modern Era.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 2; 55-68
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sources of maintenance of the first Franciscan Observans monasteries in Kingdom of Poland (to the middle of the 16th century)
Autorzy:
Sitnik, Aleksander Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139281.pdf
Data publikacji:
2022-10-03
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Zakon Franciszkański
historia Kościoła w Polsce
Obserwancja Zaalpejska
bernardyni
klasztor
ubóstwo
uposażenie
Franciscan Order
history of the Church in Poland
Ultramontanian Observance
Bernardine monks
monastery
poverty
salary
Opis:
Artykuł podejmuje zagadnienie uposażenia zakonników żyjących według reguły zabraniającej przyjmowania pieniędzy i rzeczy mających jakąkolwiek wartość materialną. Również oni zabiegali o utrzymanie klasztorów. Różne były, jak się okazuje, źródła dochodów klasztorów. Ignorowany przez nich pieniądz, będący w XIII w. synonimem bogactwa, stał się, w miarę upływu czasu, środkiem płatniczym używanym przez wszystkie warstwy społeczne. Z tego względu autorzy ustaw i konstytucji zakonnych łagodzili na przestrzeni wieków surowe nakazy św. Franciszka z Asyżu, podzielając tym samym opinię franciszkanów na temat ubóstwa.
To begin with, it should be considered whether it is justified to discuss the problem of the endowment of monks living according to the rule that forbids accepting money and things of any material value.  It seems it is, indeed, as they also strove to maintain their monasteries. There were various sources of income for monasteries. The money Bernardine monks ignored as synonymous with wealth in the 13th century, became, in the course of time, a means of payment used by all social classes. For this reason, the authors of laws and monastic constitutions have mitigated the strict orders of St. Francis of Assisi, sharing the Franciscans' opinion on poverty.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 1; 86-99
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wincenty Zakrzewski o roli Kościoła w dziejach Polski
Autorzy:
Pisulińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042487.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wincenty Zakrzewski
history of the Church
nineteenth-century Polish historiography
historia Kościoła
polska historiografia XIX w.
Opis:
Przedmiotem analizy jest obraz dziejów Kościoła w pracach historycznych Wincentego Zakrzewskiego (1844–1918). Ten wnikliwy badacz dziejów XVI stulecia wiele miejsca w swych rozważaniach poświęcał roli polskiego duchowieństwa w dziejach Polski. W polu jego zainteresowań naukowych znajdowały się również stosunki państwa polskiego ze Stolicą Apostolską. Zapatrywania historyka krakowskiego zostały ukazane na tle ówczesnej myśli historycznej.
The article contains the analysis of Church history in the historical texts of Wincenty Zakrzewski (1844–1918). In his considerations, the historian of the sixteenth century places a heavy focus on the role of Polish clergy in the Polish past. The field of his scientific interests also concerns the relations between Poland and the Holy See. The views of Wincenty Zakrzewski are presented against the background of contemporary historical thought.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2022, 13; 103-122
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Komput katolików” parafii żołudzkiej z 1700 roku
“Census of Catholics” in the Zoludek parish from 1700
Autorzy:
Lubicz-Łapiński, Łukasz
Wilczewski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1602483.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Historia Kościoła
diecezja wileńska
dekanat lidzki
spisy parafian
demografia
genealogia
Vilnius diocese
Lida deanery
census of parishioners
demography
genealogy
Opis:
„Komput katolików” jest spisem wiernych należących do parafii w Żołudku (obecnie na Białorusi, obwód Grodno, rejon Szczuczyn). Rejestr podaje liczby osób w poszczególnych gospodarstwach z podziałem na wiernych dorosłych – przystępujących do sakramentu pokuty i dzieci – nieprzystępujące. Wiernych spisano według miejscowości, w których mieszkali. Dobra żołudzkie, położone na prawym brzegu Niemna, na terenie powiatu i dekanatu lidzkiego, do drugiej połowy XVI wieku stanowiły własność monarszą. Następnie, zapewne w czasie panowania Zygmunta Augusta, dobra trafiły w ręce Sapiehów. Kolejnymi właścicielami Żołudka stali się Frąckiewiczowie, majętność została wniesiona w posagu przez Annę Sapieżankę, która w 1584 r. wyszła za mąż za Michała Frąckiewicza. Na przełomie XVII i XVIII wieku – znów jako posag – Żołudek stał się własnością rodziny Tyzenhauzów. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Żołudku został ufundowany w 1490 r. przez Kazimierza Jagiellończyka. Świątynia należała do średniozamożnych i nie wyróżniała się na tle pozostałych kościołów należących do dekanatu. W 1700 r. w skład parafii wchodziły 43 miejscowości. Jedynie dwie wsie leżały na południe od Niemna. Większość była ulokowana po obu stronach rzeki Lebiody, prawego dopływu Niemna. Wsie zamieszkałe przez katolików należących do parafii w Żołudku sąsiadowały z miejscowościami o ludności unickiej. Na terenie parafii oprócz kościoła, kaplicy w Krasuli i żołudzkiego klasztoru karmelitów znajdowało się siedem cerkwi grekokatolickich, zbór ewangelicki i bożnica żydowska. Prezentowany rejestr ludności jest istotnym źródłem do badań zjawisk demograficznych, dociekań językoznawców oraz genealogów. Rękopis pochodzi z księgi zawierającej akta wizytacyjne kościołów diecezji wileńskiej głównie z lat 1700-1717, do których dołączone zostały liczne dokumenty dotyczące tychże kościołów i parafii. Tom zaopatrzony mylącym tytułem Acta visitationis ecclesiarum decanatus Augustoviensis ex speciali mandato Constantini Casimiri Brzostowski [...] episcope Vilnensis [...] anno Domini 1700 collecta przechowywany jest w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie (sygn. 1775 IV).
The Catholic Census is a list of the faithful, belonging to the parish in Zoludek (currently in Belarus, Grodno oblast, Shchuchyn area). The register provides information on the number of people in individual households divided by faithful adults – receiving the sacrament of penance, and children – not receiving it. The faithful were listed according to the towns they lived in. The goods of Zoludek, located on the right bank of the Neman river, within the Lida district and deanery, were the property of the monarch until the second half of the 16th century. Then, probably during the reign of Sigismund Augustus, the goods fell into the hands of the Sapieha family. The subsequent owners of Zoludek were the Frackiewicz family, the property was offered as a dowry by Anna Sapieha, who married Michal Frackiewicz in 1584. At the turn of the 17th and 18th centurie, Zoludek became a property of the Tyzenhaus family, again as a dowry. The parish church of the Assumption of the Blessed Virgin Mary in Zoludek was founded in 1490 by Casimir Jagiellon. The temple belonged to the middle class and did not stand out from the other churches in the deanery. In 1700, the parish was composed of 43 towns. Only two villages were south of the Neman. Most of the towns were located on both sides of the Lebioda river, the right tributary of the Neman. The villages inhabited by Catholics belonging to the parish in Zoludek were adjacent to the villages of the Uniate people. In the parish, apart from the church, a chapel in Krasula, and a Carmelite monastery in Zoludek, there were seven Greek Catholic churches, an Evangelical church and a Jewish synagogue. The discussed population register may be an important resource for research on demographic phenomena, linguistics and genealogy. The manuscript comes from a book containing visitation records of the Vilnius diocese churches, mainly from the years 1700-1717, to which numerous documents concerning these churches and parishes were attached. The volume, with the misleading title Acta visitationis ecclesiarum decanatus Augustoviensis ex speciali mandato Constantini Casimiri Brzostowski [...] episcope Vilnensis [...] anno Domini 1700 collecta, is stored in the Czartoryski Library in Krakow (reference number: 1775 IV).
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 115; 253-299
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antoni Młotek – teolog moralista
Antoni Młotek – Moralist Theologian
Autorzy:
Reroń, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1995825.pdf
Data publikacji:
2021-06-05
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
renewal of moral theology
determinants of Christian life
moral doctrine of the Fathers of the Church
history of theology at the University of Wrocław
sacramental life
Christian vision of marriage and the family
defence of human life
odnowa teologii moralnej
wyznaczniki życia chrześcijańskiego
doktryna moralna Ojców Kościoła
historia teologii na Uniwersytecie Wrocławskim
życie sakramentalno-kultyczne
chrześcijańska wizja małżeństwa i rodziny
obrona życia ludzkiego
Opis:
The Second Vatican Council required of moral theology to make attempts to renew its methodological approach and ways of communication to a wider audience. Theologians participating in this process had to reckon with the current views of the discipline and the rapid changes that were taking place in the present world. Professor Father Antoni Młotek was among theologians distinguished in the field of the renewal of moral theology in Poland. Through his love of the Holy Bible and the Church, he actively co-created the environment for practicing moral theology. He pointed to the basic determinants of a Christian’s moral life, the value of referring to patristic tradition and to some issues of detailed moral theology.
Po Soborze Watykańskim II w teologii moralnej zostały podjęte próby jej odnowy w zakresie podejścia metodologicznego i sposobu przekazu szerszemu gronu odbiorców. Uczestniczący w tym procesie teologowie musieli liczyć się z dotychczasowymi ujęciami uprawianej dyscypliny oraz z szybkimi przemianami, jakie zachodzą w obecnym świecie. Do takich ludzi, zasłużonych na polu odnowy teologii moralnej w Polsce, należał ks. prof. Antoni Młotek. Przez swoją miłość do Pisma Świętego i Kościoła aktywnie współtworzył środowisko uprawiania teologii moralnej. Wskazywał na podstawowe wyznaczniki życia moralnego chrześcijanina, wartość odnoszenia się do tradycji patrystycznej oraz na niektóre zagadnienia teologii moralnej szczegółowej.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 1; 227-249
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fr. Karl Urban (1864–1923) – Researcher of the History of Upper Silesia
Ks. Karol Urban (1864–1923) – badacz dziejów Górnego Śląska
Autorzy:
Górecki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394559.pdf
Data publikacji:
2021-07-29
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Ks. Karl Urban
poszukiwania archiwalne
historia Kościoła katolickiego na Górnym Śląsku
historia Górnego Śląska
Fr. Karl Urban
archival research
history of the catholic Church in Upper Silesia
history of Upper Silesia
Opis:
The aim of the article is to present the person and scientific achievements of Fr. Karl Urban (1864–1923), in the years 1899–1923 a priest at Sadów in the Lubliniec deanery. He himself – being the son of Carl Urban (1836–1922), a teacher in Upper Silesian schools, the author of a few books combining the subjects of pedagogy and history – he was engaged in scientific activity almost all his life. He published some of his research works in the Silesian scientific journal: „Oberschlesische Heimat. Zeitschrift des OberschlesischenGeschichtsvereins”, and he was actively participating in the activities of the Upper Silesian Historical Society founded in 1904. The members of that society focused their work mainly on the history of local communities, creating accounts contributing to the synthetic history of Upper Silesia. The preliminary archival query found the first articles of Fr. Urban, concerning the history of the lands of Lubliniec and Koszęcin. The author shares the preliminary results of his research, the aim of which is to publish a book about this forgotten researcher of local history on the hundredth anniversary of his death.
Celem artykułu jest przedstawienie osoby i dorobku naukowego ks. Karla Urbana (1864–1923), w latach 1899–1923 proboszcza w Sadowie w dekanacie lublinieckim. On sam – będący synem nauczyciela szkół górnośląskich Carla Urbana (1836–1922), autora niewielkich pozycji książkowych z pogranicza pedagogiki i historii – przez niemal całe swoje życie prowadził działalność naukową. Część swoich badań opublikował w śląskim periodyku naukowym: „Oberschlesische Heimat. Zeitschrift des Oberschlesischen Geschichtsvereins”, czynnie angażując się w działalność założonego w 1904 r. Górnośląskiego Towarzystwa Historycznego. Członkowie tegoż towarzystwa zajmowali się głównie dziejami lokalnych społeczności, tworząc przyczynki do syntetycznych dziejów Górnego Śląska. Wstępna kwerenda archiwalna pozwoliła odszukać pierwsze artykuły ks. Urbana, dotyczące dziejów ziemi lublinieckiej i koszęcińskiej. Autor dzieli się wstępnymi wynikami swoich badań naukowych, których celem jest wydanie książki o tym zapomnianym badaczu lokalnych dziejów w setną rocznicę jego śmierci.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2021, 41, 1; 181-193
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies