Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "gwary wielkopolskie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    „My tu nie mówimy, ino godumy i jesteśmy z tego dumni”. O tym, dlaczego gwary wielkopolskie przetrwały (na przykładzie języka mieszkańców wsi powiatu międzychodzkiego)
    On why have the dialects of the Province of Greater Poland survived (an example, the language of Międzychodzki district inhabitants)
    Autorzy:
    Cemborowski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968797.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-24
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Greater Poland dialect
    history
    identification
    fashion
    gwary wielkopolskie
    historia
    identyfikacja
    moda
    Opis:
    The aim of this article is to respond to the question: Why have the dialects of the Province of Greater Poland survived while the dialects from other parts of Poland are in decline? The analytical material relates to the statements of the users of this dialect who live in the western parts of Greater Poland (Międzychodzki district). It was collected during fieldwork in the villages of the Międzychodzki district between 2012 and 2015. The research methodology was based on autobiographical interviews, questionnaires and participant observations. Three important factors which contributed to the survival of the dialects of Greater Poland are: the history of this region, the identity of its people and the fashion for dialect use among the younger generation of Greater Poland’s inhabitants.
    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego gwary wielkopolskie przetrwały, podczas gdy w innych regionach Polski zauważalna jest tendencja do ich zaniku. Materiałem wykorzystanym w analizie są wypowiedzi mieszkańców wsi powiatu międzychodzkiego, którzy posługują się gwarą. Materiał został zebrany podczas badań terenowych w latach 2012–2015 za pomocą takich metod, jak wywiad autobiograficzny, ankiety i obserwacja uczestnicząca. Trzema istotnymi czynnikami, które wpłynęły na to, że gwary przetrwały w języku respondentów, są: historia, identyfikacja i narastająca wśród młodego pokolenia moda na mówienie gwarą.
    Źródło:
    Adeptus; 2015, 6; 50-61
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy ptaków dziko żyjących w dawnych i współczesnych materiałach dialektologicznych z Wielkopolski
    Wild bird names in old and contemporary dialectological material from Greater Poland
    Autorzy:
    Kobus, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763647.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    dialektologia
    gwary wielkopolskie
    przyroda
    nazwy ptaków
    dialectology
    Greater Polish dialects
    nature
    bird names
    Opis:
    Nazwy ptaków dziko żyjących mają skromną dokumentację dialektologiczną. W artykule zaprezentowano materiały wielkopolskie obejmujące nazwy dzikich ptaków, które pozyskano w badaniach terenowych zakończonych w 2022 r. na terenie gminy Pobiedziska (pow. Poznań). Nazwy współczesne zestawiono z materiałami gwarowymi Adama Tomaszewskiego (l. 30. XX w.) oraz materiałami Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski (l. 70. i 80. XX w.) dla tego samego obszaru. Ogląd materiałów dawnych i współczesnych pozwala wysnuć wnioski co do sposobu funkcjonowania nazw gwarowych i ogólnopolskich nazw ptaków dziko żyjących zebranych przez trzy pokolenia poznańskich dialektologów oraz wskazać potrzeby badawcze w zakresie dokumentowania nazw z pola tematycznego PRZYRODA (nie tylko nazw ptaków).
    The dialectological record of wild bird names is scant. This article presents the Greater Polish material covering wild bird names obtained as part of the field research carried out in the Pobiedzisko commune (Poznań poviat) and completed in 2022. Contemporary names are juxtaposed with the dialectal material collected by Adam Tomaszewski (the 1930s) and the material found in Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski (Atlas of Greater Poland’s regional language and folk culture) (the 1970s and the 1980s) for the same area. The overview of the old and contemporary material allows conclusions on the functiooning of dialectal and general Polish names of wild birds gathered by three generations of Poznań dialectologists and indicaation of the research needs as regards recording names from the thematic field NATURE (not only bird names).
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2023, 806, 7; 17-30
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System samogłoskowy gwary Dąbrówki Wielkopolskiej
    The Vowel System of the Dialect of Dąbrówka Wielkopolska
    Autorzy:
    Jocz, Lechosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498344.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    fonetyka
    fonetyka akustyczna
    fonologia
    system samogłoskowy
    gwary wielkopolskie
    phonetics
    acoustic phonetics
    phonology
    vowel system
    Greater Poland dialects
    Opis:
    The aim of the paper is to provide a phonetic and phonological description of the vowel system of the Dąbrówka Wielkopolska dialect. The analysed material revealed the very good retention of the original dialectal phenomena (e.g. the diphthongal pronunciation of *[ɨ], diversity of monophthongal and diphthongal variants of */o/, or two allophones of /u/ conditioned by the preceding consonant). The acoustic analyses provide a precise phonetic description of the dialect’s vowels and revisions to the previous descriptions (e.g. the allophone of /u/ after coronal and palatal consonants is not only lowered, but also centralised, the reflexes of */eː, eN, ẽ/ after palatals are distinct from /i/, the reflex of */aː/ is sometimes lower than [ɔ], but never reaches the height of [ɒ]). Farther, the perceptive and acoustic analyses revealed a – hitherto unnoticed – opposition between the reflexes of */eː/ on the one hand, and the reflexes of */e/ before /N/ and the vocalic reflexes of */ẽ/ on the other, and, consequently, made it possible to discover a “new” vowel phoneme.
    W niniejszym artykule przedstawiono akustyczno-fonetyczną i fonologiczną analizę samogłosek współczesnej gwary Dąbrówki Wielkopolskiej. W przebadanym materiale stwierdzono bardzo dobre zachowanie fonetycznych cech gwarowych (np. dyftongicznej wymowy *[ɨ], bogactwa wariantów dyftongicznych i monoftongicznych */o/ czy uwarunkowanej sąsiedztwem lewostronnym alofonii /u/). Analiza akustyczna pozwoliła na precyzyjną charakterystykę głosek gwary i rewizję dotychczasowych opisów (np. alofon /u/ po koronalnych i palatalnych jest nie tylko obniżony, ale również scentralizowany, kontynuanty */eː, eN, ẽ/ po miękkich zachowują odrębność od /i/, kontynuant */aː/ bywa nieco obniżony w stosunku do [ɔ], ale nie osiąga poziomu [ɒ]). Ponadto analizy audytywne i akustyczne umożliwiły wykazanie niezauważonej dotychczas opozycji pomiędzy kontynuantem */eː/ a kontynuantem /e/ przed /N/ i ustnym kontynuantem */ẽ/, a w konsekwencji odkrycie „nowego” fonemu samogłoskowego.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2016, 8; 115-140
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O statusie i zasięgu gwary w osiemnastowiecznej Polsce (na przykładzie nazw orczyka w wielkopolskich inwentarzach dóbr szlacheckich)
    About the status and scope of the dialect in 18th century Poland (the case of whippletree’s names in stock lists of the nobility from Greater Poland)
    Autorzy:
    Osowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594090.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialect
    Greater Poland’s dialect
    the history of the Polish language
    names of whippletree
    language and dialect’s status
    18th century
    gwara
    gwary wielkopolskie
    historia języka polskiego
    nazwy orczyka
    status języka i gwary
    wiek XVIII
    Opis:
    The paper shows the social status of dialects in the eighteenth-century Polish society. The first part of article contains theoretical attentions: findings of researchers and the opinions of witnesses era. It turns out that social scope of dialects was wider and not limited only to the peasants. The second part is an analysis of the names of whippletree. I used material from stock lists of the nobility from the second half of the eighteenth century from Wielkopolska, showing the presence of distinctive and regional vocabulary.
    Artykuł podejmuje temat statusu społecznego gwary w XVIII-wiecznym społeczeństwie polskim. Składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera uwagi teoretyczne: ustalenia badaczy oraz opinie świadków epoki. Okazuje się, że dawniej zasięg społeczny gwary był szerszy i nie ograniczał się tylko do chłopów. Druga część to analiza nazw orczyka na jednego, dwa i trzy konie. Wykorzystano materiał wielkopolskich inwentarzy dóbr szlacheckich z 2. połowy XVIII wieku, pokazując obecność w nich leksyki dyferencyjnej i regionalnej.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 203-215
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkopolskie Słowniki Regionalne – założenia leksykograficzne serii
    Greater Poland Regional Dictionaries – the lexicographic assumptions of the series
    Autorzy:
    Sierociuk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854417.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialects of Greater Poland
    lexicography
    Greater Poland Regional Dictionaries
    gwary Wielkopolski
    leksykografia
    Wielkopolskie Słowniki Regionalne
    Opis:
    Gwary wielkopolskie są najsłabiej udokumentowane leksykograficznie, toteż proponowana seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne jest próbą nadrobienia tych zaległości. Ze względu na ograniczoną liczebność zespołu dialektologów (tylko 3 osoby) zdecydowano, że współpracować będziemy z różnymi środowiskami lokalnymi, szczególnie ze szkołami. Eksploracja terenowa o wyraźnym założeniu leksykograficznym zawężona jest do wybranego pola tematycznego, a specjalny kwestionariusz zawiera 600–800 specjalnie skonstruowanych pytań prowokujących rozmówców do dłuższych wypowiedzi; pożądane też są fotografie omawianych desygnatów. Identyczne tematycznie słowniki mają być przygotowane dla kilku regionów Wielkopolski – w zamierzeniu ma ich być 4–5 – co w dalszej perspektywie stwarza możliwości analiz komparatystycznych. Dopuszczamy ponadto możliwość zestawiania podobnych słowników także z różnych dialektów polskich jak i w kontekście slawistycznym. Słowniki mają mieć charakter popularnonaukowy, przez co rezygnujemy z zamieszczania informacji gramatycznych, etymologii itp. Wartość naukową dodatkowo akcentuje obecność jednostek leksykalnych istotnych w badaniach lingwistycznych, zarówno dotyczących języka polskiego jak i niektórych zależności slawistycznych. Przestrzegana jest zasada synchronii – podajemy datę rejestracji materiału w terenie, charakterystykę współczesnego stanu gwary oraz szkic o historii terenu i współpracującej szkoły.
    Therefore, the proposed series Greater Poland Regional Dictionaries is an attempt to make up for these drawbacks. Due to the limited size of the dialectologist team (only 3 persons), a decision was made to cooperate with various local communities, especially with schools. Field exploration with a clear lexicographic assumption is narrowed down to a selected subject field, and a special questionnaire is designed, containing 600–800 tailored questions encouraging the interlocutors to make longer statements. Photographs of these designations are equally desirable. Thematically identical dictionaries are to be prepared for several regions of Greater Poland; the intended number is 4–5. In longer terms, it offers an opportunity of comparative analyses. It would also be possible to compile similar dictionaries of different Polish dialects as well as in the broader Slavic context. Dictionaries are in the realm of popular science; this is the reason why we decided against grammatical information, etymology, etc. The scientific value is also emphasized by the presence of lexical units important in linguistic research, both regarding the Polish language and some Slavic relations. The principle of synchrony is respected – we provide the day when the material was registered in the field, the characteristics of the contemporary dialect and brief information about the history of the area and the cooperating school.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 289-305
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies