Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "germ" wg kryterium: Temat


Tytuł:
The effects of di-n-butyl phthalate on the germ cells of laboratory mice
Wpływ ftalanu di-n-butylu na komórki płciowe myszy laboratoryjnych
Autorzy:
Dobrzynska, M.M.
Tyrkiel, E.J.
Hernik, A.
Derezinska, E.
Goralczyk, K.
Ludwicki, J.K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/873422.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
germ cell
laboratory animal
mice
mouse
di-n-butyl phthalate
plasticizer
DNA damage
micronucleus
phthalate residue
sperm quantity
sperm quality
Opis:
Phthalate are found in the environmental samples due to their wide use in the industry as plasticizers. Di-n-butyl phthalate (DBP) is mainly used in nitrocellulose and polyvinyl acetate products as well as in personal-care products. This study was performed to investigate the influence of exposure to DBP on the quantity and quality (motility, morphology) and DNA damage (induction of micronuclei and DNA strand breaks) of male mice gametes. The estimation of DBP residues was also done. Eight weeks exposure to DBP (500 mg/kg bw and 2000 mg/kg bw) did not significantly affect testes and epididymes weights as well as sperm count. DBP clearly diminished sperm motility, enhanced frequency of abnormal sperm heads and not significantly increased DNA strand breaks in germ cells as well as frequency of micronuclei in spermatids. There were no bioacumulation of DBP in mice. Results suggest that DBP may affect the male mice germ cells.
Ftalany są powszechnie wykorzystywane w przemyśle jako plastyfikatory, dlatego też często występują w próbach środowiskowych. Ftalan di-n-butylu (DBP) jest składnikiem produktów nitrocelulozowych i poliwinylowych, jak również produktów do higieny osobistej. Celem pracy było zbadanie wpływu podawania DBP na ilość i jakość gamet męskich myszy (ruchliwość, morfologia) oraz na występowanie uszkodzeń DNA (indukcja mikrojąder oraz pęknięć nici DNA). Zbadano także stężenie pozostałości DBP w gametach. Ośmiotygodniowe narażanie na DBP (500 mg/kg mc i 2000 mg/kg mc) nie powodowało istotnych zmian w ciężarze jąder i najądrzy ani w liczebności plemników. Narażenie na DBP, zwłaszcza w dawce 2000 mg/kg mc wpływało wyraźnie na zmniejszenie ruchliwości plemników i zwiększenie odsetka plemników o nieprawidłowej budowie morfologicznej. Powodowało też nieznaczne zwiększenie pęknięć nici DNA w gametach oraz zwiększenie częstości występowania mikrojąder w spermatydach. Nie wykazano bioakumulacji DBP w gonadach samców myszy. Uzyskane wyniki sugerują, że DBP może oddziaływać niekorzystnie na męskie komórki rozrodcze myszy.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2009, 60, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szarek komośnik (Asproparthenis punctiventris (Germ.), nowe zagrożenie dla upraw buraka w Polsce
Rootbeet weevil (Asproparthenis punctiventris (germ.)), a new threat for beet crops in Poland
Autorzy:
Pruszyński, Grzegorz
Klejdysz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049305.pdf
Data publikacji:
2019-03-29
Wydawca:
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
Tematy:
szarek komośnik (Asproparthenis punctiventris (Germ.))
pojaw w Polsce
opis
biologia
szkodliwość
rootbeet weevil (Asproparthenis punctiventris (Germ.))
occurrence in Poland
description
biology
threat
Opis:
W latach 2012-2018 na terenie Polski południowo-wschodniej w dużym nasileniu wystąpił szarek komośnik (Asproparthenis punctiventris (Germ.)) (Coleoptera: Curculionidae) stanowiąc poważne zagrożenie dla upraw buraka cukrowego. Jest to pierwszy tak liczny pojaw szkodnika na obecnym terenie Polski. Biorąc pod uwagę możliwości dalszego rozprzestrzeniania się szarka komośnika, w artykule podano historię występowania tego gatunku w Europie, jego opis, biologię i podstawy ograniczania liczebności oraz metody zwalczania.
In 2012-2018, in the south-eastern Poland, rootbeet weevil (Asproparthenis punctiventris (Germ.)) (Coleoptera: Curculionidae) occurred in a large scale and it was a serious threat for sugar beet cultivation. This is the first such abundant occurrences of this pest in the present territory of Poland. Considering the possibility of further spreading of rootbeet weevil, the article presents the history of the species occurrence in Europe, its description, biology and the basis for limiting abundance and control.
Źródło:
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2019, 95, 1; 88-103
1232-3578
2719-8901
Pojawia się w:
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniki gwarowe z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródło do badań germanizmów leksykalnych
Dialectical dictionaries from the area of “Deaf German” settlement as a source for a study of lexical Germanisms.
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850445.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
“Deaf German” (germ. (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
German borrowings
dialects of southern Lesser Poland
dialectal dictionaries
„Głuchoniemcy” (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
zapożyczenia niemieckie
gwary południowomałopolskie
słowniki gwarowe
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie słowniczków gwarowych z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródeł do badań germanizmów leksykalnych. Termin „Głuchoniemcy” odnosi się do potomków osadników niemieckich, którzy głównie w średniowieczu osiedlili się wśród ludności polskiej na Pogórzu Karpackim. Obejmuje teren od Tarnowa po okolice Łańcuta, na którym wyróżnia się kilka wysp tego osadnictwa (okolice Tarnowa, Biecza i Gorlic, Krosna, Rzeszowa i Łańcuta). Analizą objęto 20 słowników i zbiorków wyrazowych dawnych (z końca XIX i pocz. XX w.) oraz współczesnych (koniec XX i pocz. XXI w.) zróżnicowanych także geograficznie, objętościowo i leksykograficznie (sposobem opracowania). Są one cennym źródłem do badań zapożyczeń leksykalnych używanych w gwarach na tym obszarze, poświadczają ich zróżnicowanie formalne (fonetyczne i morfologiczne) oraz semantyczne. Znaczną część zbioru germanizmów stanowią wyrazy rzadkie, ograniczone tylko do gwar Małopolski południowo-wschodniej.
The aim of the article is to present dialectal dictionaries from the area of the “Deaf German” settlement (Carpathian Foothills) as sources for a study of lexical Germanisms. The term “Deaf Germans” (German Taubdeutsche, Walddeutsche) refers to the descendants of German settlers from the period of medieval colonization in the Carpathian Foothills. It covers the area between Tarnów and the vicinity of Łańcut, with several islands of this settlement identified around Tarnów, Biecz and Gorlice, Krosno, Rzeszów and Łańcut. The analysis covers 20 dictionaries and word collections of the past (from the late 19th and early 20th centuries) and contemporary (the late 20th and early 21st centuries), also differentiated geographically, volume-wise and lexicographically (by the method of elaboration). They are a valuable source for a study of lexical borrowings used in dialects in this area, confirming their formal (phonetic and morphological) and semantic diversity. A significant part of the set of Germanisms are rare words, limited only to dialects of south-eastern Lesser Poland.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 83-97
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność preparatu Trivagin w przywróceniu i utrzymaniu prawidłowego ekosystemu pochwy u kobiet leczonych z powodu nawracającej waginozy bakteryjnej
Role of Trivagin in restoration and maintenance of normal vaginal ecosystem in women treated for recurrent bacterial vaginosis
Autorzy:
Harasim-Dylak, Agnieszka
Roguska, Magdalena
Maździarz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031061.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
Trivagin
autologous hematopoietic stem cell transplantation
bacterial vaginosis
flora bakteryjna pochwy
germ cell tumors
high-dose chemotherapy
infekcje pochwy
neuroblastoma
probiotyk doustny
solid tumors
Opis:
Physiologic vaginal bacterial flora is a dynamic balanced ecosystem encompassing microbes populating vaginal mucosa, products of their metabolism and secretions of vaginal glands. Normal composition of vaginal flora may be altered by pathogenic bacteria, fungi and yeasts, chemical factors, disturbed natural immune processes and also due to iatrogenic intervention, e.g. antibiotic therapy and surgical procedure. The aim of the present paper is to assess the role of Trivagin in restoring and maintaining normal vaginal flora in women with recurrent bacterial vaginosis (BV). Study population consisted of 60 women. Thereof, 30 women were patients with recurrent genital infections. Control group included randomly selected asymptomatic women. All patients underwent a standard gynecologic examination with assessment of vaginal secretion. Next, Trivagin has been administered for 20 days. Upon completion of treatment, vaginal secretion was re-assessed as direct sample study. Results obtained in both groups were compared. In the study population, signs and symptoms of BV resolved in 65% and subjective improvement was seen in 91% of the patients, according to the Amsel criteria. Conclusions: Trivagin promotes restoration and maintenance of physiologic vaginal flora in women with recurrent BV. Unique composition of the preparation (Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus gasseri, Lactobacillus fermentum, Lactobacillus plantarum) including species most frequently found in Polish females, enables an effective restoration of vaginal flora, while easy application by oral route significantly improves compliance and treatment outcomes.
Fizjologiczna flora bakteryjna pochwy stanowi dynamiczną równowagę pomiędzy mikroorganizmami zasiedlającymi jej błonę śluzową a produktami ich metabolizmu i wydzieliną gruczołów. Prawidłowy skład flory może zostać naruszony przez chorobotwórcze bakterie, grzyby, czynniki chemiczne, zaburzenia naturalnych procesów immunologicznych, a także na skutek jatrogennej ingerencji, takiej jak stosowanie antybiotyków czy przebycie zabiegów chirurgicznych. Celem pracy była ocena wpływu stosowania preparatu Trivagin na przywrócenie prawidłowej flory bakteryjnej u kobiet z nawracającą waginozą pochwy (bacterial vaginosis, BV). Materiał stanowiło 60 kobiet. Grupa badana obejmowała 30 pacjentek z nawracającymi infekcjami w obrębie narządów płciowych. Grupa kontrolna składała się z 30 losowo wybranych bez-objawowych kobiet. U wszystkich pacjentek przeprowadzono badanie ginekologiczne z oceną wydzieliny pochwowej. Następnie przez 20 dni stosowano preparat Trivagin. Po ukończeniu leczenia ponownie przeprowadzono ocenę wydzieliny pochwowej w preparacie bezpośrednim. Porównano wyniki w obu grupach. U 65% kobiet w grupie badanej stwierdzono ustąpienie cech i objawów bakteryjnej waginozy oceniane według kryteriów Amsela oraz subiektywną poprawę w ocenie 91% pacjentek. Wnioski: Trivagin pomaga w przywróceniu i utrzymaniu fizjologicznej flory pochwy wśród kobiet z nawracającymi infekcjami bacterial vaginosis. Wyjątkowy skład preparatu (Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus gasseri, Lactobacillus fermentum, Lactobacillus plantarum) uwzględniający gatunki najczęściej występujące w Polsce pozwala na właściwe odbudowanie naturalnej flory bakteryjnej, a łatwość jego stosowania - podaż doustna - w znaczący sposób poprawia wyniki leczenia.
Źródło:
Current Gynecologic Oncology; 2011, 9, 4; 245-252
2451-0750
Pojawia się w:
Current Gynecologic Oncology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola przeszczepiania autologicznych krwiotwórczych komórek macierzystych w leczeniu guzów litych
Autologous hematopoietic cell transplantation in the treatment of solid tumors
Autorzy:
Młot, Beata
Gawroński, Krzysztof
Oborska, Sylwia
Pielichowski, Wojciech
Rzepecki, Piotr
Waśko-Grabowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031041.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
autologous hematopoietic stem cell transplantation
germ cell tumors
high-dose chemotherapy
neuroblastoma
solid tumors
guzy lite
guzy zarodkowe
nerwiak płodowy
przeszczepianie autologicznych krwiotwórczych komórek macierzystych
wysokodawkowa chemioterapia
Opis:
High-dose chemotherapy (HDC) followed by autologous stem cell transplantation (ASCT) has been used in the treatment of solid tumors since the ‘80s. Standard indications include breast cancer, ovarian cancer and germ cell tumors. Results of several phase II trials confirmed a beneficial effect of this therapeutic strategy on recurrence-free survival and total survival compared with conventional chemotherapy. Unfortunately, in most types of solid tumors, this effect has not been confirmed by phase III trials. Subsequently, the number of autologous transplantations in breast cancer decreased considerably. There is no evidence for any favorable effect of HDC in brain tumors and small cell lung cancer. According to 2006 EBMT recommendations, HDC followed by administration of hematopoietic cells is a therapeutic option in cases of therapy-resistant or recurrent primarily extragonadal germ cell tumors. A matter of debate is the use of this technique with similar indications in patients with germ cell tumors originating in the gonads. The first report on the effectiveness of HDC as first-line treatment of non-epithelial soft tissue tumors was by Pritchard et al. (1998). They documented improved event-free survival and total survival after administration of high doses of melphalan in children with stage IV neuroblastoma, achieving complete or very favorable partial remission after completed induction chemotherapy and surgical treatment. To date, neuroblastoma remains the only neoplasm, where randomized trials in children confirmed a favorable effect of transplantation of autologous hematopoietic cells on final treatment outcome.
Wysokodawkowa chemioterapia (HDC) z następowym przeszczepieniem autologicznych komórek krwiotwórczych (ASCT) jest stosowana w leczeniu guzów litych od lat 80. Najczęstszymi wskazaniami były: rak sutka, rak jajnika i guzy zarodkowe. Wyniki wielu badań drugiej fazy wskazywały na korzystny wpływ tej metody leczenia na przeżycie wolne od nawrotu i całkowite przeżycie w porównaniu z konwencjonalną chemioterapią. Niestety, dla większości typów guzów litych efekt ten nie został potwierdzony w badaniach trzeciej fazy. Znacząco spadła liczba autologicznych przeszczepień w raku sutka. Nie znaleziono dowodów o wyższości HDC w guzach mózgu i raku drobnokomórkowym płuca. Według stanowiska EBMT z 2006 roku wysokodawkowa chemioterapia z następową podażą komórek krwiotwórczych stanowi opcję terapeutyczną w przypadkach opornych bądź nawrotowych guzów zarodkowych o pierwotnym punkcie wyjścia pozagonadalnym. Dyskusyjna jest sprawa zastosowania tej metody w podobnych wskazaniach u chorych z guzem zarodkowym wywodzącym się z gonad. Pierwszym doniesieniem potwierdzającym skuteczność zastosowania wysokodawkowej chemioterapii w leczeniu pierwotnym nowotworów nienabłonkowych tkanek miękkich była praca Pritcharda i wsp. z 1998 roku. Autorzy udokumentowali w niej poprawę przeżycia wolnego od zdarzeń i całkowitego przeżycia (ES i OS) po zastosowaniu wysokich dawek melfalanu u dzieci w stadium IV neuroblastoma, które uzyskały całkowitą lub bardzo dobrą częściową remisję po zakończeniu chemioterapii indukcyjnej i leczeniu operacyjnym. Do chwili obecnej neuroblastoma pozostaje jedynym nowotworem, w przypadku którego w badaniu randomizowanym (u dzieci) wykazano korzystny wpływ przeszczepienia autologicznych komórek krwiotwórczych na ostateczne wyniki leczenia.
Źródło:
Current Gynecologic Oncology; 2011, 9, 3; 169-185
2451-0750
Pojawia się w:
Current Gynecologic Oncology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Primordial germ cells ( PGCs) as a tool for creating transgenic chickens
Autorzy:
Chojnacka-Puchta, L.
Kasperczyk, K.
Plucienniczak, G.
Sawicka, D.
Bednarczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32300.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
primordial germ cell
transgenic animal
chicken
transgene expression
bioreactor
ovalbumin
Opis:
The transgenic chicken has great potential as a bioreactor for the production of valuable pharmaceutical proteins, notably in the oviduct/egg. Whereas conventional transgenic approaches have significant limitations in this species, an alternative approach employing primordial germ cells (PGCs), the progenitor cells to ova and spermatozoa, has now been successfully applied to the insertion of exogenous genes into birds. Recent developments in manipulating avian embryos make it possible to produce germline chimeras derived from transferred PGCs. In this review we describe the migration pathway of chicken PGCs during early development. We then summarize different methods for the isolation of PGCs and the diversity of techniques used to introduce genes into these cells. Finally, we describe an in vitro assay for testing tissue-specific vectors designed to express heterologous proteins in transgenic chickens.
Źródło:
Polish Journal of Veterinary Sciences; 2012, 15, 1
1505-1773
Pojawia się w:
Polish Journal of Veterinary Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Phthalates - widespread occurrence and the effect on male gametes. Part 2. The effects of phthalates on male gametes and on the offspring
Autorzy:
Dobrzynska, M.M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877364.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
phthalate
occurrence
male
germ cell
progeny
sperm
quality
perinatal exposure
prenatal exposure
mammal
man
Opis:
The general exposure to endocrine disruptors, including phthalates, is considered as one of the reason diminished sperm count and deteriorated sperm quality, which may lead to infertility and higher incidence of congenital malformations of the genital tract. This article describes the effects of selected phthalates di(2-ethylhexyl)phthalate (DEHP), dibutyl phthalate (DBP); butylbenzyl phthalate (BBP), diethyl phthalate (DEP), di-isononyl phthalate (DINP) on the male gametes, reproduction and the offspring of exposed animals. Results of several papers in vitro showed that above mentioned phthalates are weakly estrogenic, whereas in vivo studies showed that they have rather antiandrogenic abilities. Review of papers regarding to laboratory animals confirmed that phthalates cause diminished sperm count, increased frequency of abnormal spermatozoa and DNA damage in germ cells, especially after chronic exposure and in case exposure of immature animals. Phthalates may induce in male gametes mutations leading to increased pre- and postnatal mortality of the offspring and to incidence of congenital malformations, growth retardation, delay in sexual development, shortening of anogenital distance in males, disturbances in sex ratio and diminished quality of semen in F1 generation. The sensitivity on mammalian life stages on phthalates seems to be as follows: fetal>peripubertal>adult. The human studies provided limited evidence of an association between phthalate exposure and semen quality. Concentration of phthalates in semen of men at the level from 0.08 to 1.32 mg/kg was related to declined semen quality and infertility. Majority of human data showed the connection of increased level of phthalates in urine and sperm quality, however on the basis results of other studies, the impact of environmental exposure on sperm parameters seems to be rather small.
Powszechne narażenie na substancje estrogenopodobne, w tym na ftalany, jest uważane za jedną z przyczyn zmniejszającej się liczbności gamet męskich oraz pogarszającej się ich jakości, co może prowadzić do niepłodności oraz zwiększonej częstości wad wrodzonych układu rozrodczego. Niniejszy artykuł opisuje wpływ wybranych ftalanów: butylobenzylu (BBP), dibutylu (DBP) i dietyloheksylu (DEHP), dietlylu (DEP) oraz diizononylu (DINP) na gamety męskie, reprodukcję oraz na potomstwo narażanych zwierząt. Wyniki wcześniejszych badań in vitro wykazały, że wymienione ftalany wykazują słabe działanie estrogenne, natomiast wyniki in vivo świadczą raczej o ich antyandrogennych właściwościach. Analiza publikacji dotyczących zwierząt laboratoryjnych potwierdziła, że ftalany powodują zmniejszenie liczebności gamet męskich, zwiększoną częstość występowania plemników o nieprawidłowej budowie oraz uszkodzeń DNA komórek płciowych, szczególnie w przypadku narażania chronicznego lub narażania zwierząt niedojrzałych płciowo. Ftalany mogą indukować w gametach męskich mutacje powodujące zwiększoną śmiertelność pre- i postnatalną potomstwa, jak również zwiększoną częstość wad wrodzonych, opóźnienia we wzroście i osiąganiu dojrzałości płciowej, skrócenie odległości anogenitalnej u samców, zaburzenia stosunku płci oraz pogorszenie jakości nasienia w pokoleniu F1. Wrażliwość stadiów życiowych ssaków na ftalany przedstawia się następująco: płody>osobniki niedojrzałe>dorosłe. Znacznie mniej informacji opublikowano na temat wpływu ftalanów na jakość nasienia ludzkiego. Uważa się, że stężenie ftalanów w nasieniu ludzkim od 0.08 do 1.32 mg/kg wpływa na pogorszenie jego jakości i niepłodność. Większość wyników badań na materiale ludzkim wykazała związek podwyższonego stężenia ftalanów w moczu z jakością gamet, jednakże na podstawie innych badań, wpływ narażenia środowiskowego na parametry nasienia wydaje się raczej niewielki.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2016, 67, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Phthalates - widespread occurrence and the effect on male gametes. Part 1. General characteristics, sources and human exposure
Autorzy:
Dobrzynska, M.M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871923.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
phthalate
occurrence
male
germ cell
human tissue
concentration
excretion
phthalate source
human exposure
Opis:
Phthalates are widely present in human environment. Widespead exposure to those agents, which are compounds of numerous daily use products, is unavoidable. In the current paper following phthalates benzylbutyl phthalate (BBP), din- butyl phthalate (DBP), di(2-ethylhexyl)phthalate (DEHP), diethyl phthalate (DEP), di-isononyl phthalate (DINP) are described. Phthalates mainly enter to the composition of plastic goods, like boxes and containers for storage of foods, toys, medical devices, and also cosmetics, personal care products, as well as paints, vanishes, printing inks. This paper describes the occurence of individual phthalates in the environment (water, air) and in different products. During production, transportation, manufacturing of goods and improper disposal, phthalates released into soil, water and air. For example indoor air included 13 mg/m3 phthalates, where 72 % of all constitutes DEP (2.29 mg/m3), BBP (3.97 mg/m3) and DEHP (2.43 mg/m3). Exposure to phthalates take place mainly by ingestion or inhalation air or through the skin. Presence of phthalates were observed in numerous food products and is connected with migration of those compounds from food storage containers to preserved food. They could mirgate to salivia during sucking and chewing of toys and this way increased exposure to of children. The results of studies regarding to concentration of phthalates in human tissues and excretions are also described. The level of phthalates were measured in numerous of human biological samples. For example, DEHP, DEP and DBP were detected at levels of 5.71 mg/L in blood serum, of 0.30 mg/L in semen and of 0.72 mg/kg in fat samples.
Ftalany są szeroko rozpowszechnione w środowisku człowieka. Powszechne narażenie na te związki, które wchodzą w skład wielu produktów codziennego użytku jest nieuniknione. W niniejszej pracy opisano ftalany butylobenzylu (BBP), dibutylu (DBP) i dietyloheksylu (DEHP), dietlylu (DEP) oraz diizononylu (DINP). Ftalany przede wszytkim wchodzą w skład wyrobów plastikowych, takich jak pojemników do przechowywania żywności, zabawek, wyrobów medycznych oraz kosmetyków środków higieny osobistej, a także farb, lakierów, tuszów drukarskich. W niniejszej pracy opisano występowanie poszczególnych ftalanów w w środowisku (np. w wodzie, powierzu) oraz w różnych produktach. Podczas produkcji, transportu, wyrobu produktów oraz niewłaściwej utylizacji, ftalany przenikają do gleby, wody i powietrza. Na przykład, w powietrzu w pomieszczeniach stwierdzono 13 mg/m3 ftalanów, z których 72% of stanowiły DEP (2,29 mg/m3), BBP (3,97 mg/m3) i DEHP (2,43 mg/m3). Narażenie na ftalany nastepuje głównie drogą pokarmową, inhalacyjną oraz poprzez skórę. Obecność ftalanów stwierdzono w wielu produktach żywnościowych, co jest związane z migracją tych związków z opakowań do przechowywanej w nich żywności. Mogą migrować do śliny podczas ssania i żucia zabawek i w ten sposób powodują zwiększone narażenie niemowląt i małych dzieci. Omówiono także wyniki badań dotyczących stężenia ftalanów w tkankach i wydalinach ludzkich. Stężenie ftalanow mierzone było w różnych thankach ludzkich. Przykładowo, obecność DEHP, DEP i DBP stwierdzono w surowicy krwi (5,71 mg/l), w nasieniu (0,30 mg/l) oraz w tłuszczu (0,72 mg/kg).
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2016, 67, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stężenia ATP w Candida albicans w procesie tworzenia form kiełkujących
Determining ATP concentration in Candida albicans in process
Autorzy:
Dróżdż, Maria M.
Seget, Sebastian J.
Czuba, Zenon P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035759.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
ATP
Candida albicans
formy kiełkujące
germ tube forms
Opis:
INTRODUCTION: Candida albicans (C. albicans) is part of the natural microbiota of the human body. At the same time, it is one of the most common causes of opportunistic systemic fungal infections. Candida albicans is a poly-morphic microorganism. The change in phenotype is related to the influence of environmental factors. Due to their polymorphic nature, these yeast-like forms can counter mechanisms of phagocytosis. The aim of the study is to eva-luate the adenosine triphosphate (ATP) concentration in the process of forming germ tube forms by C. albicans. MATERIAL AND METHODS: Candida albicans reference strain ATCC 10231 was used for the study. An ATP assay kit by LKB Wallac was used to measure the ATP concentration. The Merck Millipore cell counter Scepter and cell density meter DensiLaMeter II were used to assess the cell count. RESULTS: The ATP concentration after 120 min was higher for C. albicans simulated with L-proline and D-glucose in reference to non-stimulated cells. The highest concentration of ATP was found in the C. albicans cells stimulated with L-proline. Moreover, in this case, the highest number of germ tube forms was found. CONCLUSIONS: 1. The formation of germ tube forms of C. albicans is accompanied by an increase in single cell ATP concentration. 2. Regardless of the type of stimulating substance used in the formation of C. albicans germ tube forms, there is an increase in ATP concentration in a single fungal cell.
WSTĘP: Candida albicans (C. albicans) wchodzi w skład naturalnej mikroflory organizmu człowieka. Jednocześnie jest jedną z najczęstszych przyczyn oportunistycznych grzybic systemowych. Candida albicans jest drobnoustrojem polimorficznym. Zmiana fenotypu związana jest z oddziaływaniem czynników środowiskowych. Dzięki zdolnościom polimorficznym formy drożdżopodobne mogą przeciwstawić się mechanizmom fagocytozy. Celem pracy jest ocena stężenia ATP (adenosine triphosphate) w procesie tworzenia form kiełkujących przez C. albicans. MATERIAŁ I METODY: Do badań wykorzystano wzorcowy szczep C. albicans ATCC 10231. W pomiarach stężenia ATP wykorzystano ATP Assay Kit firmy LKB Wallac. Do oceny liczby komórek użyto urządzenia Scepter firmy Merck Millipore oraz densytometru DensiLaMeter II. WYNIKI: Stężenie ATP po 120 min było wyższe w przypadku komórek C. albicans stymulowanych L-proliną oraz D--glukozą niż w komórkach niestymulowanych. Największe stężenie ATP występowało w komórkach C. albicans poddanych stymulacji L-proliną. Również w tym przypadku występowała największa liczba form kiełkujących. WNIOSKI: 1. Tworzeniu form kiełkujących C. albicans towarzyszy wzrost stężenia ATP w pojedynczej komórce. 2. Niezależnie od rodzaju substancji stymulującej w procesie tworzenia form kiełkujących w C. albicans dochodzi do wzrostu stężenia ATP w przeliczeniu na pojedynczą komórkę grzyba.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2018, 72; 240-243
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nasieniak z przerzutem zaotrzewnowym o innej komponencie guza – opis przypadku
Seminoma with Retroperitoneal Metastasis of a Different Tissue Component – Case Report
Autorzy:
Sarosiek, Tomasz
Filipow, Joanna
Żeleźnicka, Monika
Filip, Grydź
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520632.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
nasieniak
kosmówczak
guzy germinalne
rediagnoza
guzy mieszane
seminoma
choriocarcinoma
germ cell tumor
mixed germ cell tumor
rediagnosis
Opis:
Nowotwory jąder są dominującym rozpoznaniem u mężczyzn w grupie wiekowej 15–40 lat, a zachorowalność na nie stale wzrasta. 95% to guzy germinalne, z czego 60% stanowią nienasieniaki, a 40% nasieniaki. Guzy mają mieszaną komponentę w aż 40% przypadków. Leczeniem z wyboru w każdym przypadku nowotworu jądra jest wycięcie całego jądra zajętego przez nowotwór – orchidektomia. Pięcioletnie przeżycie przy odpowiednim leczeniu wynosi ok. 97%. U 61-letniego pacjenta z epizodami kolki żółciowej w wywiadzie zaplanowano cholecystektomię laparoskopową. Śródoperacyjnie uwidoczniono masę zaotrzewnową. Odstąpiono od cholecystektomii i pobrania wycinków ze względu na podejrzenie tętniaka aorty brzusznej. W wyniku dalszej diagnostyki rozpoznano nasieniaka (seminoma) jądra prawego w stadium IIIB, z wynikiem β-hCG 21 866 mIU/ml. Zmianę zaotrzewnową powiązano z procesem podstawowym jako ognisko przerzutowe. Pacjent otrzymał leczenie zgodne z rekomendacjami PTOK, ESMO i NCCN dla guzów non-seminomaze względu na wysoką wartość markerów nowotworowych. Zastosowano chemioterapię w schemacie BEP (bleomycyna, etopozyd, cisplatyna) w czterech cyklach. Zakwalifikowano pacjenta do operacji wycięcia zmiany resztkowej (RPLND ‒ ang. retroperitoneal lymphnode dissection). Ze względu na długi czas oczekiwania na operację zakwalifikowano pacjenta do radioterapii na obszar zajętych węzłów chłonnych celem zatrzymania progresji choroby. W związku z wynikiem badania histopatologicznego zmiany zaotrzewnowej (95% choriocarcinoma, 5% teratoma) pacjent został zakwalifikowany do chemioterapii II rzutu w schemacie TIP (paklitaksel, ifosfamid, cisplatyna). Leczenie modyfikowano ze względu na powikłania hematologiczne. Uzyskano stabilizację choroby w skali RECIST. Chorego przekazano do obserwacji. W związku ze stosunkowo wysokim odsetkiem nowotworów o mieszanej komponencie wymagana jest szczególnie dokładna ocena histopatologiczna. Równie ważnym elementem holistycznej diagnostyki jest prawidłowa interpretacja poziomu markerów nowotworowych.
Testicular cancer is the most common diagnosis in men aged 15–40, and its incidence is constantly increasing. 95% of these are germ cell tumors, of which 60% are non-seminomas and 40% are seminomas. Up to 40% of tumors have a mixed component. The treatment of choice in each case of testicular cancer is excision of the entire testicle occupied by the cancer – orchidectomy. With effective treatment, the overall five-year survival rate is 97%A 61-year-old patient with a history of biliary colic was qualified for laparoscopic cholecystectomy. A retroperitoneal mass was visualized intraoperatively. Cholecystectomy and biopsy were abandoned due to the suspicion of abdominal aortic aneurysm. As a result of further diagnostics, right testicular seminoma was diagnosed in stage IIIB with a result of β-CG of 21 866 mIU/ml. The retroperitoneal lesion was associated with the underlying process as a metastatic lesion. The patient was treated according to the recommendations of PTOK, ESMO and NCCN for non-seminomatous tumors due to elevated tumor markers. Chemotherapy in the BEP regimen (bleomycin, etoposide, cisplatin) was applied in four cycles. The patient was qualified for surgery to remove the residual lesion (RPLND - retroperitoneal lymph node dissection). Due to the long waiting time for surgery, the patient was qualified for radiotherapy in the area of the affected lymph nodes in order to stop the progression of the disease. Due to the result of histopathological examination of the retroperitoneal lesion (95% choriocarcinoma, 5% teratoma), the patient was qualified for second-line chemotherapy in the TIP regimen (paclitaxel, ifosfamide, cisplatin). Treatment was modified due to haematological complications. The disease was stabilized on the RECIST scale. The patient was transferred for observation. Due to the relatively high percentage of multicomponent tumors, a particularly thorough histopathological evaluation is required. An equally important element of holistic diagnostics is the correct interpretation of serum tumor markers.
Źródło:
Review of Medical Practice; 2023, XXIX, 3; 57-62
2956-4441
2956-445X
Pojawia się w:
Review of Medical Practice
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwość zastosowania pola elektrostatycznego w separacji rozdrobnionych nasion rzepaku
Possibility employment of electrostatic field in separation process of crumbled rape seed
Autorzy:
Szwed, G.
Majcher, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395166.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
rzepak
elektroseparator
łupina
zarodek
separacja
rape seed
electrostatic separator
hull
germ
separation
Opis:
Jednym z wstępnych etapów przetwarzania produktów pochodzenia rolniczego jest odpowiednia segregacja materiału, która pozwala odseparować materiał dobry jakościowo od tego, który nie spełnia określonych norm. W pracy podjęto próbę separacji materiału rozdrobnionego (nasiona rzepaku), którego dotychczas stosowane metody rozdziału są niezadawalające. Wykorzystano odmienne zachowanie się rozdrobnionych cząstek zarodka od cząstek łupiny w wytworzonym polu elektrostatycznym, udowadniając tezę, że zróżnicowany skład chemiczny zarodka i łupiny, a tym samym przenikalność elektryczna, w zróżnicowany sposób wpływa na te składniki. Do separacji wykorzystano elektroseparator płaski, który zasilano wysokim napięciem z zakresu 0-1-3-7 kV. Zbadano wpływ wartości napięcia zasilającego elektrody na wydajność separacji.
The earlier separation of components is the one of the stages of the processing of crumbled plant materials with differential more far usability. In experimental work was presented a method of distributing of crumbled plant materials (seeds of the rape) by using behavior of their particles in the electrostatic field). Conducted investigations confirm that the electrostatic field in the differential way affects on the germs and hulls. The intensity of the influence depends closely from the electric parameters of the given material and from the intensity of the field. Investigations proved that with the growth of the electrostatic field, the effectiveness of the separation grew up.
Źródło:
Postępy Nauki i Techniki; 2010, 4; 144-150
2080-4075
Pojawia się w:
Postępy Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelling wheat grain flow during sowing based on the model of grain with shifted center of gravity
Modelowanie przepływu ziaren pszenicy podczas siewu w oparciu o model ziarniaka z przesuniętym środkiem ciężkości
Autorzy:
Zubko, Vladislav
Sirenko, Viktor
Kuzina, Tetiana
Onychko, Viktor
Sokolik, Serhii
Roubik, Hynek
Koszel, Milan
Shchur, Taras
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2204292.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
Tematy:
germ
grain model
impact of orientation
seed orientation
winter wheat
ziarniak
model ziarna
wpływ położenia
orientacja nasion
pszenica ozima
Opis:
Winter wheat is one of the widespread crops in Ukraine. The search for methods to increase the yield and consumer properties of wheat, without compromising environmental safety, is one of the important scientific problems. The principles of precision agriculture point to the proper positioning of the seeds, recommending the method of "upward germination" (positioning the wheat germ vertically). The main objective of this study was to develop a new geometric model of wheat grain with a displaced centre of mass, as well as to conduct the theoretical research and numerical experiments on the orientation of grains using their multiple impact interaction with inclined surfaces. A new model of germ consisting of two different end semispheres and amid-line truncated cone was proposed, with a displaced centre of mass. Taking into account the physical properties of the objects, the concept of arrangement of gravity orientation of seeds in a stream was applied. This concept was based on various ratios of kinetic parameters of bodies with a displaced centre of gravity following an impact. The results showed that the orientation process can be controlled by changing the inclination angles and the length of the walls of the tray orientator within the working velocity range. This must be done before impact interaction of 0.2-0.3 m s -1 when the inclination angles of the impact interaction planes are 24-32°C.
Pszenica ozima jest jedną z najpopularniejszych roślin uprawnych na Ukrainie. Poszukiwanie metod zwiększenia plonów i właściwości konsumpcyjnych pszenicy, bez uszczerbku dla bezpieczeństwa środowiska, stanowi zatem ważny problem naukowy. Zasady rolnictwa precyzyjnego podkreślają właściwe rozmieszczenie nasion, zalecając pionowe ustawienie kiełków pszenicy (metoda „kiełkowania w górę”). Głównym celem badań było opracowanie nowego modelu geometrycznego ziarna pszenicy z przesuniętym środkiem ciężkości oraz przeprowadzenie badań teoretycznych i eksperymentów obliczeniowych dotyczących orientacji ziaren. Bazowały one na wielokrotnym zderzaniu z powierzchniami nachylonymi. Zaproponowano nowy model ziarniaka, składający się z dwóch różnych półkul końcowych i amidoliniowego stożka ściętego, z przesuniętym środkiem ciężkości. Zastosowano koncepcję układu orientacji grawitacyjnej nasion, z uwzględnieniem właściwości fizycznych obiektów. Koncepcja ta opierała się na różnych relacjach między parametrami kinetycznymi ciał z przesuniętym środkiem ciężkości po zderzeniu. Wyniki pokazały, że procesem orientacji można sterować poprzez zmianę kątów nachylenia i długości ścianek tacy podajnika w zakresie prędkości roboczych, pod warunkiem, że robi się to przed zderzeniem o wartości 0,2-0,3 m s-1, gdy kąty nachylenia płaszczyzn oddziaływania zderzeniowego wynoszą 24-32°C.
Źródło:
Agricultural Engineering; 2022, 26, 1; 25--37
2083-1587
Pojawia się w:
Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leczenie nowotworów germinalnych i gonadalnych jajnika na oddziale ginekologiczno-położniczym
Treatment of ovarian germ cell and gonadal tumors in the gynecology and obstetrics department
Autorzy:
Sikora-Szczęśniak, Dobrosława L.
Szczęśniak, Grzegorz
Sikora, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031543.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
nowotwory germinalne i gonadalne jajnika
współwystępowanie nowotworów germinalnych
i gonadalnych
wole tarczycowe jajnika
leczenie chirurgiczne
ovarian germ cell and gonadal tumors
coexistence of germ cell and gonadal tumors
struma ovarii
surgical treatment
Opis:
Introduction: Germ cell tumors are the second (after epithelial cancers) most common ovarian cancers. They account for 25–30% of all tumors and 5–9% of malignant ovarian cancers. Gonadal tumors are the third most common ovarian cancers and account for 5–8% of all ovarian tumors and 7% of malignant ovarian cancers. Aim: The paper presents the results of surgical treatment of germ cell and gonadal tumors performed between 1985 and 2001 in the Department of Gynecology and Obstetrics of the District Hospital in Lipsko. Material and methods: Study material comprised cases of patients undergoing surgeries due to ovarian germ cell and gonadal tumors. Supplementary interviews on the postoperative period were conducted with patients or their family members dozen to several dozen years after procedures. Individual histological types of tumors as well as the proportion of their incidence in the analyzed groups were presented. Results: A total of 38 germ cell tumor cases were reported. Benign tumors (teratoma adultum) were found in 35 (92.1%) patients, and malignant tumors were found in 3 (7.9%) cases. Granulosa cell tumor, theca cell tumor and fibroma, i.e. 6 (60%), 3 (30%) and 1 (10%) case, respectively, were identified among the 10 gonadal tumors. Conclusions: In the case of germ cell malignant tumor, fertility-sparing surgical treatment in women of childbearing age allows to preserve the fertility of a patient. Radical surgery combined with adjuvant therapy allowed for a full recovery even in the cases of advanced malignant ovarian tumor. Metachronous occurrence of mature teratoma and granulosa cell tumor was observed in one (2.0%) out of 48 patients. In the case of dermoid cysts, struma ovarii was left-sided.
Wstęp: Nowotwory germinalne zajmują drugie miejsce – po nowotworach nabłonkowych jajnika – pod względem częstości występowania. Stanowią 25–30% wszystkich nowotworów i 5–9% nowotworów złośliwych jajnika. Z kolei nowotwory gonadalne zajmują trzecie miejsce i stanowią 5–8% wszystkich nowotworów jajnika i 7% złośliwych nowotworów jajnika. Cel pracy: W pracy przedstawiono w yniki leczenia operacyjnego nowotworów germinalnych i gonadalnych przeprowadzonego na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym Szpitala Rejonowego w Lipsku w latach 1985–2001. Materiał i metody: Materiał do analizy stanowiły przypadki pacjentek operowanych z powodu nowotworów germinalnych i gonadalnych jajnika. Z operowanymi kobietami lub członkami ich rodzin kilkanaście do kilkudziesięciu lat po zabiegach operacyjnych przeprowadzono uzupełniające wywiady na temat przebiegu pooperacyjnego. Wyszczególniono poszczególne typy histologiczne nowotworów i odsetek ich występowania w omawianych grupach. Wyniki: Odnotowano 38 przypadków nowotworów germinalnych jajnika. Nowotwory łagodne (teratoma adultum) stwierdzono w 35 (92,1%), a złośliwe – w 3 (7,9%) przypadkach. Wśród 10 przypadków nowotworów gonadalnych stwierdzono ziarniszczaka, otoczkowiaka i włókniaka, odpowiednio w 6 (60%), 3 (30%) i 1 (10%) przypadku. Wnioski: Oszczędzające leczenie operacyjne u kobiet w wieku rozrodczym w przypadku nowotworu germinalnego złośliwego pozwala na zachowanie płodności pacjentki. Radykalne leczenie operacyjne oraz terapia uzupełniająca umożliwiły powrót do zdrowia i całkowite wyleczenie nawet w zaawansowanych przypadkach nowotworów złośliwych jajnika. Metachroniczne występowanie potworniaka dojrzałego i ziarniszczaka odnotowano w jednym (2,0%) przypadku spośród 48 leczonych pacjentek. Przypadki wola tarczycowego jajnika wśród torbieli dermoidalnych występowały lewostronnie.
Źródło:
Current Gynecologic Oncology; 2013, 11, 4; 264-273
2451-0750
Pojawia się w:
Current Gynecologic Oncology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jawność danych dawców komórek rozrodczych i zarodków – wybrane zagadnienia
Disclosure of Data of Breeding Cells and Embryos Givers – Selected Issues
Autorzy:
Czech, Ewa Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1754300.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
anonimowość
dawcy
zarodek
komórka rozrodcza
anonymity
donors
embryo
germ cell
Opis:
Problem jawności danych dawców komórek bądź zarodków jest tematem nabierającym większego znaczenia w praktyce prawniczej i doznaje aktualizacji przy orzeczeniach sądów podejmujących decyzje w tym zakresie, jak w przypadku sądu niemieckiego, potwierdzającego prawo osoby urodzonej z zastosowaniem metody in vitro poznania danych biologicznego ojca. Niniejsze opracowanie ma na celu zidentyfikowanie problemów prawnych wynikających głównie z unormowań zawartych w ustawie o leczeniu niepłodności oraz udzielenia odpowiedzi, czy dają one gwarancję zachowania anonimowości dawców.
Breeding cells and embrios donors’ data disclosure becomes more important subject in legal practice and it is being updated with court decisions adjudicating in this matter, e.g. German court confirming the right of a person born after an in vitro fertilization procedure to learn personal data of his/hers biological father. The study aims to identify legal problems arising mainly from the regulations contained in the Act on the treatment of infertility and to provide an answer to the question of guarantee of the donors’ anonymity.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 29, 4; 7-22
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Isozyme and RAPD markers for the identification of pea, field bean and lupin cultivars
Autorzy:
Wolko, B
Swiecicki, W.K.
Kruszka, K.
Irzykowska, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043430.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Lupinus angustifolius
legume crop
isoenzyme
morphological marker
electrophoresis
breeding selection
allozyme
Lupinus albus
seed
lupin cultivar
pea cultivar
field bean
polymorphism
Lupinus luteus
germ plasm
Vicia faba var.minor
enzyme system
cultivar identification
DNA
Pisum sativum
Źródło:
Journal of Applied Genetics; 2000, 41, 3; 151-165
1234-1983
Pojawia się w:
Journal of Applied Genetics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies