Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "gas basin" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-24 z 24
    Tytuł:
    Studium petrologiczno-mineralogiczno-geochemiczne skał w profilu dolomitu głównego w otworze Mo-1
    A petrological, mineralogical and geochemical study of the Main Dolomite in the Mo-1 borehole
    Autorzy:
    Jarmołowicz-Szulc, Katarzyna
    Kozłowska, Aleksandra
    Kuberska, Marta
    Matyasik, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076008.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    inkluzje fluidalne
    węglowodór
    zbiornik oleju
    zbiornik gazu
    fluid inclusions
    hydrocarbon
    oil basin
    gas basin
    Opis:
    Rocks from the Mo-1 well from the Barnówko-Mostno-Buszewo (BMB) oil and gas field have been studied aiming at constructive results for application in exploration for oil and gas. The study focuses on carbonate deposits from the Main Dolomite horizon, commonly diagenetically altered, where the pore space has been filled by dolomite and anhydrite. Standard petrological analysis was conducted, wide fluid inclusion analyses performed and geochemical character of bitumen determined. Based on microscopic fluorescence studies, three types of fluid inclusions have been distinguished in the vertical column of the well: one-phase non-fluorescent (methane), two-phase non-fluorescent (brine), and two-phase fluorescent inclusions (oil). These three types, further studied microthermometrically, display characteristics of fluid fillings present in the basin and closed as the inclusions in minerals.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 10; 780--792
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System węglowodorowy z gazem ziemnym w centralnych strefach basenu – zastosowanie jako koncepcji poszukiwawczej w karbońskim basenie górnośląskim
    Basin Centered Gas System – application as an exploration concept in the Carboniferous Upper Silesian Basin
    Autorzy:
    Poprawa, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835154.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    zwięzła skała zbiornikowa
    system z gazem w centrum basenu
    basen górnośląski
    seria paraliczna
    tight reservoirs
    Basin Centered Gas System
    Upper Silesian Basin
    Paralic Series
    Opis:
    System naftowy z gazem w centrum basenu (BCGS) ma charakter niekonwencjonalnych, regionalnych akumulacji gazu ziemnego. W systemie takim strefa głęboko zalegających zwięzłych skał zbiornikowych, nasyconych gazem, w górę powierzchni strukturalnych przechodzi stopniowo w strefę o konwencjonalnym wykształceniu, nasyconą wodami złożowymi. BCGS wymaga, by skała zbiornikowa nadścielała, lub przeławicała się z dojrzałymi skałami macierzystymi, zaś mechanizmem uszczelnienia jest niska przepuszczalność formacji zbiornikowej. Nie wymaga on obecności pułapek złożowych. Model ten jest tu użyty w odniesieniu do karbońskiego basenu górnośląskiego (BGŚ), który pozostaje globalnie unikalnym przykładem basenu nieomal niezbadanego pod kątem możliwości występowania złóż węglowodorów. Model ten nie może być obecnie bezpośrednio zweryfikowany z uwagi na brak odpowiednio głębokich otworów wiertniczych w kluczowej, centralnej części BGŚ (rejon Rybnik–Żory–Tychy–Mikołów). Zakłada on zwięzłe wykształcenie skał potencjalnie zbiornikowych na głębokościach 3500÷5000 m. Rolę skał zbiornikowych pełnić w tym przypadku mogą pakiety piaskowców serii paralicznej, a w mniejszym stopniu również górnośląskiej serii piaskowcowej, cechujące się dużą miąższością i znaczną regionalną rozciągłością. Utwory tych serii w centralnej części BGŚ zawierają ponadto pokłady węgla kamiennego oraz pakiety łupków węglowych, stanowiące efektywną skałę macierzystą dla gazu ziemnego. Główny czynnik ryzyka poszukiwawczego stanowi czas generowania węglowodorów: im starszy tym większe prawdopodobieństwo rozformowania akumulacji gazu ziemnego. W przypadku waryscyjskiego wieku generowania gazu ziemnego w BGŚ prawdopodobieństwo rozformowania jego akumulacji typu BCGS należy uznać za wysokie. Ponadto elementami ryzyka poszukiwawczego są możliwość przegrzania skał macierzystych, a także duży zakres niepewności co do wykształcenia własności petrofizycznych skał zbiornikowych. Możliwe, prognostyczne zasoby wydobywalne tego typu akumulacji w BGŚ wstępnie określono na około 100÷250 mld m3. Weryfikacja omawianego modelu oraz związanych z nim zasobów gazu zamkniętego warunkowana jest odwierceniem głębokich otworów poszukiwawczych.
    Basin Centered Gas System (BCGS) is characteristic of numerous unconventional, pervasive tight gas accumulations, where deep gas-saturated tight reservoir passes up-section into its water-saturated conventional zone. In such a system tight reservoir overlies or interbeds with mature source rocks, while the sealing mechanism is the low permeability of the reservoir formation. The system does not require the presence of hydrocarbon traps. This model is applied here to the Carboniferous Upper Silesian Basin (USB), which is one of the few onshore sedimentary basins in the World which has not been explored for oil and gas. The concept cannot be currently verified due to the lack of deep boreholes in the central part of the USB (region: Rybnik–Żory–Tychy–Mikołów). It requires tight reservoir properties at depths of 3500÷5000 m. The reservoir formations are the sandstone of the Paralic Series, and to a lesser degree also of the Upper Silesian Sandstone Series, characterized by immense thickness and considerable lateral reach. Both Series at that depth interval contain also coal seams and coal shale, being effective gas source rock. The key exploration risk is the timing of gas generation: the older the generation, the higher the risk of gas release. In the case of the Variscan generation, recent preservation gas in the form of BCGS accumulations is unlikely. Other risk factors are possible source rocks overmaturation and uncertainty as for the reservoir’s petrophysical properties. Possible prospective resources of the BCGS accumulations in the USB were preliminarily estimated for approx. 100÷250 Bcm. Validation of the model of the BCGS being developed in the USB, as well as verification of the resources related to it, requires drilling new deep exploration wells.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2018, 74, 12; 871-883
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reconstruction of initial thickness and geometry of the Lower Palaeozoic strata in the Podlasie and Baltic basins, East European Craton
    Autorzy:
    Barmuta, Jan
    Barmuta, Maria
    Golonka, Jan
    Papiernik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191593.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    subsidence
    decompaction
    restoration
    Podlasie Basin
    Baltic Basin
    Mazury High
    shale gas
    Opis:
    The aim of this study was to use the structural restoration technique to verify the correctness of the structural and palaeothickness maps created during the BLUE GAS Project. On the basis of well data as well as refined structural and palaeothickness maps of Cambrian, Ordovician, Silurian, Devonian, Carboniferous, Permian, Triassic, Jurassic and Cretaceous horizons, a cross-section running across the Baltic Basin, the Mazury High and the Podlasie Basin was created. During the restoration process, the effects of compaction and fault activity were removed sequentially. The amount of erosion was estimated on the basis of the corrected palaeothickness maps. The resulting restoration is geologically reasonable and therefore both the structural and palaeothickness maps should be regarded as reliable. The reconstruction also allowed reproduction of the initial geometry and thickness of the Cambrian–Devonian strata and the recognition of three main episodes in the evolution of the sedimentary cover of this part of the East European Craton. The first episode was related to the deposition of the Lower Palaeozoic (up to the Lower Devonian) sedimentary complex on the relatively flat surface of the East European Craton edge. During the second episode, lasting most probably to the Permian, the Baltic and Podlasie Basins subsided significantly. The amount of subsidence was much higher in the Podlasie Basin. The third episode is related to the deposition of the almost flat-lying Mesozoic–Cainozoic complex.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2019, 89, 4; 471-480
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Is the research of deep-seated geological structures useful from practical point of view?
    Autorzy:
    Jankowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/703640.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    pure and applied geophysics
    sedimentary basin
    deep natural gas
    Opis:
    Similarities and differences between basic and application-oriented research in geophysics are discussed. Particular attention is drawn to the fact that some results of basic research may turn out to be useful from practical point of view. This is illustrated by the example of the lithosphere investigations in Poland. Poland is a site of two huge sedimentary basins, the Polish Basin and the Carpathians. Surveys of the lower parts of these basins, as performed with two methods, explosive seismology and electromagnetic sounding, revealed the presence of porous rocks, which may suggest their reservoir-like nature.
    Źródło:
    Nauka; 2009, 4
    1231-8515
    Pojawia się w:
    Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Calculation of salt basin depth using fluid inclusions in halite from the Ordovician Ordos Basin in China
    Autorzy:
    Galamay, Аnatolіy R.
    Meng, Fanwei
    Bukowski, Krzysztof
    Lyubchak, Aleksandr
    Zhang, Yongsheng
    Ni, Pei
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058592.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    halite
    gas-liquid inclusion
    brine depth
    Ordos Basin
    Ordovician evaporate
    Opis:
    During the Middle Ordovician, the salt deposits of the Majiagou Formation of the Ordos Basin in North China formed, the halite including various genetic types of fluid inclusion. In this study, fit-testing of primary inclusions was performed to reconstruct the physical and chemical conditions during original halite sedimentation. During the post-sedimentation stage, salt was subjected to elevated temperatures (62-70°C) and pressures of tens of megapascals. From these measurements and mathematical calculations, the gas pressure was identified in the primary fluid inclusions, which allowed us to estimate that the brine column thickness in the salt basin was approximately 40 m.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2019, 63, 3; 619--628
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The occurrence and characteristics of reservoir waters from the Silesian segment of the Rotliegend Basin (SW Poland)
    Autorzy:
    Machowski, W.
    Papiernik, B.
    Machowski, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191780.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Rotliegend Basin
    Permian
    gas accumulations
    hydrodynamic conditions
    rNa\rCl coefficient
    Opis:
    The paper considers the potential for new discoveries of gas accumulations in the Rotliegend Basin on the basis of the analysis of reservoir and hydrochemical tests and the results of reservoir simulations. Several reservoir simulations carried out in the study area (history of production and history matching) demonstrate the regional migration of reservoir waters. The integration of the simulations with mathematical calculations (in consistency with Hubbert’s theory) and with hydrochemical results permits recognition of the regional hydrody- namics and the potential localization of gas fields. In an analysis of the current hydrodynamic and hydrochemical conditions of reservoir waters in the Rotliegend (Lower Permian) strata, attention was focused on part of the sedi- mentary Rotliegend Basin, located south of the Wolsztyn-Pogorzela High, utilizing materials available from drilling and noting the differences between this area and the northern sub-basin. The current hydrogeological conditions and the dynamics of fluid transfer in the Rotliegend Basin are an effect of structural rearrangement during the Laramide orogeny. The basin hypsometry, resulting from the Laramide movements, became the decisive factor that controlled the filtration of groundwater. The recent hydrodynamic characteristics of migrating reservoir waters are reflected in the P-T (fluid pressure and temperature gradient) distribution pattern. Hence, the analysis of this distribution may reveal reactions that have taken place over time. It must be emphasized that clusters of gas fields are located in the zones occupied by stagnant groundwater (rNa/rCl<0.75) under hydrostatic (or slightly higher) pressure.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2014, 84, 2; 167-180
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New steps in finding the potential prospects for unconventional gas reservoirs in Transylvanian Basin (Romania)
    Nowe podejście do poszukiwań potencjalnych niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego w Basenie Transylwanii w Rumunii
    Autorzy:
    Stefanescu, D. P.
    Piteiu, M. A.
    Vlasin, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/299102.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Basen Transylwanii
    niekonwencjonalne złoża gazu
    gaz uwięziony w skale
    centrum głębokiego basenu
    poszukiwania
    Transylvanian Basin
    unconventional gas reservoirs
    tight gas
    Deep Basin Center
    prospects
    Opis:
    The present paper is considered a result of the Romgaz managerial team preoccupation for identifying unconventional gas resources and reserves in Transylvanian Basin and is also designed as a continuation of our last year assessments, In this respect was initiated a complex project in which we were involved. Because the recent studies have proved an insufficient maturity degree of the organic matter in Transylvanian Basin, so in this stage we can not speak about "shale gas", only "tight gas" category has been approached. The methodology applied in our study preparation included more steps which are briefly presented in the paper. After the inventory of our whole data base, with all the productive fields and also the areas between them, we performed a filtering of the collected data and information, focusing mainly on the new zones, inside the known structures and also on the isolated wells, located between fields. The main selection criterions were the Badenian formations, with low permeability and porosity, based on the cores analyses, located deeper at more than 2000 m, and tested with low gas flow rates. gas shows or even no flow (dry tests). For each selected packages and the individual isolated wells, we estimated the petrophysical parameters (porosity, gas saturation), geometrical ones in terms of area and net pay and energetical (the volume factor), in order to go further to computing the initial geological resources by volumetric method. Due to the uncertainty of each parameters involved, beside the computation in deterministic way, was applied the statistical method by Monte Carlo simulation, taking into account the minimum and maximum values of the parameters. The conclusions derived from our estimations, allowed to define a play associated with the deep zone of Basin "Deep Basin Center" and to propose few prospects, based on the most attractive selection criterions, in terms of volumes, net pay, cores and logs, 3D seismic, etc. As a result of our assessment, we hope to be implemented in the near future a pilot project.
    W artykule przeanalizowano wyniki badań ekipy menedżerskiej Romgazu nad określeniem niekonwencjonalnych złóż i zasobów gazu ziemnego w Basenie Transylwanii. Jednocześnie jest to kontynuacja ubiegłorocznych obliczeń szacunkowych. W ten sposób też został zainicjowany złożony projekt nad którym obecnie pracują autorzy pracy. Dotychczasowe badania wykazały niewystarczający stopień dojrzałości materii organicznej na terenie Basenu Transylwanii, dlatego na tym etapie trudno mówić o "gazie łupkowym", można jedynie o gazie uwięzionym w skale. Metodologia zastosowana w pracy została powiększona o kolejne etapy, które opisano w artykule. Po przeanalizowaniu bazy danych, wszystkich produktywnych złóż i obszarów pomiędzy nimi, zgromadzone dane i informacje przefiltrowano koncentrując się jedynie na nowych strefach, wewnątrz znanych struktur oraz na pojedynczych otworach w strefie między złożami. Głównie, na podstawie analizy rdzeni pobranych z głębokości z ponad 2000 m oraz badań gazu o małych prędkościach lub praktycznie zerowych przepływach (suche testy) wybrano badeńskie formacje o niskiej przepuszczalności i porowatości. Dla wybranych pakietów i pojedynczych, wyizolowanych otworów oszacowano parametry petrofizyczne (porowatość, nasycenie gazem), geometryczne pod kątem powierzchni i wydajności oraz energetyczne (współczynnik objętości), w celu dalszego obliczenia zasobów początkowych z wykorzystaniem metody objętościowej. Ze względu na niepewny charakter każdego z parametrów, poza deterministycznymi obliczeniami komputerowymi zastosowano statystyczną metodę Monte Carlo, uwzględniającą wartości minimalne i maksymalne parametrów. Z przeprowadzonych badań wynika możliwość określenia gry związanej z głęboką strefą Basenu, tj. "Głębokie Centrum Basenu" i zaproponowania kilku potencjalnych rozwiązań na podstawie najbardziej korzystnych kryteriów, np. objętości, opłacalności, rdzeni i profili, seismiki 3D. Opierając się na przeprowadzonych szacunkach mamy nadzieję wdrożyć projekt pilotażowy w niedalekiej przyszłości.
    Źródło:
    AGH Drilling, Oil, Gas; 2012, 29, 1; 285-292
    2299-4157
    2300-7052
    Pojawia się w:
    AGH Drilling, Oil, Gas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lower Paleozoic oil and gas shale in the Baltic-Podlasie-Lublin Basin (central and eastern Europe) - a review
    Autorzy:
    Poprawa, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060266.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Baltic-Podlasie-Lublin Basin
    lower Paleozoic
    shale oil
    shale gas
    reservoir characteristics
    Opis:
    In the Baltic-Podlasie-Lublin Basin, four potential lower Paleozoic shale reservoirs are identified: the Piaśnica, Sasino and Jantar formations, as well as the Mingajny shale. These units were diachronously deposited during the starved stages of Caledonian foredeep basin development, in the course of rising or high eustatic sea level. Across most of the basin, the shale formations analysed are saturated with light oil and condensate, and they are buried to depths of 2300-3500 m. The shale reservoirs reach the wet gas window at burial depths of 2800-4000 m, while dry gas accumulations occur at depths exceeding 3500-5000 m, except in the Biłgoraj-Narol Zone. The shale analysed might be generally classified as a moderate to low quality, and locally high quality, unconventional reservoir. Within the shale net pay zones, the average TOC content is 2-5 wt.% TOC. The exceptions are the Piaśnica Formation, for which this is 5-12 wt.%, and the Mingajny shale, which is TOC-lean (1.4-1.7 wt.%). The thickness of the shale net pay intervals in the most favourable locations, mainly on the Łeba Elevation, generally reaches 20 m, and locally exceeds 35 m. The shale reservoirs are saturated with hydrocarbons of good quality. Their permeability is low to moderate, often in the range of 150-200 mD, while total porosity average per borehole is commonly exceeds 6 %, reaching up to 10% at maximum, which might be considered as moderate to good. The clay minerals content is moderate to high (30-50%), and geomechanical characteristics of the shale formations are intermediate between brittle and ductile. No overpressure occurs in the basin, except for a dry gas zone in the SW Baltic Basin. In the Biłgoraj-Narol Zone, and to a lesser degree also in the Lublin region, pronounced tectonic deformation significantly limits shale gas/oil potential. Among 66 exploration boreholes drilled in the basin so far, only 5 were lateral boreholes with representative production test results. Hydrocarbon flow from the best boreholes was low to moderate, equal to 11.2 to 15.6 thousand m3/day for gas, and 157 bbl/day (~21.4 ton/day) for oil. There is, however, high potential to improve production flow rates, connected with the fracturing of two net pay intervals at one time, as well as with significant technological progress in the exploitation of shale basins during the last 5 years. Commercially viable production might be achieved for a single borehole with estimated ultimate recovery exceeding 30-50 thousand tons of oil, or 60-90 million m3 of gas.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2020, 64, 3; 515--566
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Unconventional hydrocarbon prospects in Ordovician and Silurian mudrocks of the East European Craton (Poland) : Insight from three-dimensional modelling of total organic carbon and thermal maturity
    Autorzy:
    Papiernik, Bartosz
    Botor, Dariusz
    Golonka, Jan
    Porębski, Szczepan J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191357.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Lower Palaeozoic
    shale gas
    shale oil
    Baltic Basin
    Lublin-Podlasie Basin
    total organic carbon
    thermal maturity
    structural parametric model
    Opis:
    Three-dimensional, structural and parametric numerical modelling was applied to unravel the unconventional hydrocarbon potential of a W-dipping, Lower Palaeozoic mudrock succession, which subcrops for some 700 km in the Baltic, Podlasie and Lublin basins across the SW margin of East European Craton in Poland. Input data comprised structural and thickness maps of Ordovician and Silurian strata and the results of thermal maturity (mean vitrinite-equivalent reflectance, % Ro) and total organic carbon (TOC, % wt.) modelling. A new, spatial interpretation of vitrinite-reflectance variability indicates that the regional, W-increasing thermal maturity pattern breaks into a series of domains, bounded by abrupt maturity variations. In total, 14 tectono-thermal domains were recognised and their boundaries traced to known and inferred faults, mostly of NW‒SE and NE‒SW orientations. On the basis of a combination of thermal maturity and total organic carbon levels (0.6% > Ro<2.4%, and TOC >1.5% wt.), good-quality, unconventional reservoirs can be expected in the Sasino Formation (Caradoc) and Jantar Formation (early Llandovery) in the central and western Baltic Basin. The Jantar Formation also is likely to be prospective in the western Podlasie Basin. Marginal-quality reservoirs may occur in the Sasino and Jantar formations within the Podlasie and Lublin basins and in the Pasłęk Formation (late Llandovery) across all basins. Poor- to moderate-quality, unconventional reservoirs could be present in the Pelplin Formation (Wenlock) in the Lublin and southern Podlasie basins. In spite of a considerable hydrocarbon loss during multiphase basin inversion, the Ordovician and Silurian mudrocks still contain huge quantities of dispersed gas. Successful exploitation of it would require the adoption of advanced fracking methods.Lower Palaeozoic, shale gas, shale oil, Baltic Basin, Lublin-Podlasie Basin, total organic carbon, thermal maturity, structural-parametric model.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2019, 89, 4; 511- 533
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gas generation in Carboniferous source rocks of the Variscan foreland basin : implications for a charge history of Rotliegend deposits with natural gases
    Autorzy:
    Botor, D.
    Papiernik, B.
    Maćkowski, T.
    Reicher, B.
    Kosakowski, P.
    Machowski, G.
    Górecki, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191802.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Polska
    Polish basin
    organic matter
    hydrocarbon potential
    petroleum source rock
    maturity modelling
    gas generation
    Opis:
    Numerical modelling of the Carboniferous–Permian petroleum system in the Polish Basin was carried out using PetroMod software. The Carboniferous source rocks contain organic matter mostly of a humic nature (gas-prone Type III kerogen). Subordinately, only in the Lower Carboniferous deposits, kerogen of algal marine origin and mixed Type II/III kerogen occur. The quantity of dispersed organic matter is variable, but usually below 2% TOC. In the Carboniferous section, a progressive increase in the maturity of organic matter with depth was observed, from approximately 0.5% Rr at the top of the Westphalian in marginal parts of the Carboniferous basin to over 5.0% Rr at the bottom of the Lower Carboniferous in the eastern Fore-Sudetic Homocline. The thermo- genic generation of hydrocarbons continued from the late Westphalian (eastern Fore-Sudetic Homocline and partly Pomerania) throughout the Mesozoic, up to the Late Cretaceous. The advancement of this process is va- riable in different parts of the Carboniferous basin, reaching up to 100% of kerogen transformation in the zones of maximum maturity of organic matter. However, the most intensive periods of gas generation and migration were the Late Triassic and the Late Jurassic. The most prospective areas are located NE of Poznań–Kalisz line and SW of Poznań.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2013, 83, 4; 353-383
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Attempts to calculate the pseudo-anisotropy of elastic parameters of shales gas formations based on well logging data and their geostatistical analysis
    Autorzy:
    Bała, Maria
    Cichy, Adam
    Wasilewska-Błaszczyk, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184744.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    anisotropy parameters
    P and S velocities
    Baltic Basin
    shale gas formations
    acoustic dipole tool
    semivariogram
    Opis:
    This paper presents the attempts to calculate the pseudo-anisotropy of elastic parameters for the Silurian and Ordovician shale formations of several wells located in the Baltic basin. For this purpose, well-logging data were used, in particular data recorded with acoustic dipole tools. With the P and S waves velocities available, measured at the dipole setting in two orthogonal directions XX or YY (SFast and SSlow), the elastic ε and γ parameters were calculated. In this paper we evaluate the effect of different factors e.g., porosity, clay and kerogen content on the velocity of anisotropy shale gas formations. A geostatistical analysis of elastic and reservoir properties was carried out in order to determine the character of the variability of Silurian and Ordovician shale formations in all of the studied wells. Semivariograms for each well characterizing the variation of elastic parameters in the vertical direction were calculated.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2019, 45, 1; 5-20
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Expressions of shallow gas in the Gdansk Basin
    Różnorodność form (przejawy obecności) występowania gazu w osadach Basenu Gdańskiego
    Autorzy:
    Majewski, P.
    Klusek, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/222655.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich
    Tematy:
    gaz
    metan
    osady morskie
    Basen Gdański
    anomalie akustyczne
    kratery gazowe
    Bałtyk
    gas
    methane
    marine sediments
    Gdańsk Basin
    acoustic anomalies
    gas pockmarks
    Balic
    Opis:
    In the paper, a short introduction to present-day acoustic and seismoacoustic inventory of shallow gas occurrence and its expression in the Gdansk Basin is presented. Signals of various frequencies and beamforming were employed during surveys conducted from the board of r/v ‘Oceania’. Such a set of diverse acoustic signals was exploited in order to obtain a better recognition of different forms of shallow gas existence in the area. The utilized frequency started from about 1 kHz once a boomer was used in sounding, up to 40–60 kHz in the case a chirp echosounder. At acoustic transects classical echosounders working at 12 and 38 kHz were applied. Some details of the qualitative analysis and the technicalities of the algorithms are given. Variety of examples of echo images obtained in different frequency bands, associated with different forms of gas occurrence is presented.
    W artykule dokonano wprowadzenia do współcześnie prowadzonych metodami akustycznymi detekcji i rozpoznawania różnorodności postaci występowania gazu w osadach dennych Basenu Gdańskiego. W celach lepszego rozpoznania form występowania gazu w górnej warstwie osadów w rejsach badawczych r/v „Oceanii” zastosowano sondowanie dna za pomocą sygnałów akustycznych zróżnicowanych pod względem częstotliwości oraz ukształtowania wiązki. Zakres częstotliwości sygnałów akustycznych wykorzystanych w sondowaniu dna zawierał się w granicach od około 1 kHz (boomer) poprzez 12/38 kHz do szerokopasmowych w granicach 40–80 kHz. Na wielu transektach akustycznych do obrazowania ukształtowania dna i warstwy naddanej zastosowano również sonar boczny i echosondę wielowiązkową. W artykule przedstawiono niektóre elementy analizy jakościowej oraz przybliżono szczegóły techniczne algorytmów pozwalających na identyfikację gazu w osadach. Zaprezentowano także liczne przykłady obrazów echa otrzymane dla sygnałów akustycznych w różnych pasmach częstotliwości, powiązanych z występowaniem gazu w osadach.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej; 2011, R. 52 nr 4 (187), 4 (187); 61-71
    0860-889X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phenomena at interface of saline aquifer and claystone caprock under conditions of CO2 storage
    Autorzy:
    Labus, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191188.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    aquifer CO2 sequestration
    gas–rock–water interactions
    caprock reactivity
    geochemical modelling
    Upper Silesian Coal Basin
    Opis:
    When modelling the impact of the hydrogeochemical processes of CO2 sequestration on the contact zone of a saline sandstone aquifer and a claystone caprock in the Upper Silesian Coal Basin, small decreases in porosity were noted, visible mainly in the aquifer rocks. They were due to the degradation of kaolinite, albite and muscovite, and the recrystallization of K-feldspar and quartz. The porosity of the caprock remained almost unchanged, which was to the advantage of the integrity of the repository. In major parts of the aquifer and caprock zone, the mineral trapping of CO2 has beneficial effects, but at the interface of the aquifer and the insulating layer, in the basal part of the caprock, a release of carbon dioxide may occur temporarily, associated with the dissolution of calcite.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2012, 82, 3; 255--262
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A possible application of rotary-percussion drilling method in shale gas wells in the Podlasie Basin region
    Potencjalna aplikacja metody obrotowo-udarowej w otworach za gazem łupkowym w rejonie Basenu Podlaskiego
    Autorzy:
    Śliwa, T.
    Korzec, M.
    Jaszczur, M.
    Sapińska-Śliwa, A.
    Gajdosz, A.
    Kruszewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/204029.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    shale gas
    drilling technology
    percussion drilling
    Podlasie Basin
    gaz łupkowy
    technologia wiercenia
    wiercenia udarowo-obrotowe
    basen podlaski
    Opis:
    The following work presents investigation of possible drilling of overburden rocks, right above the gas reservoir, in shale rock formations with potential application of rotary-percussion drilling method in Podlasie Basin region. Extensive description of lithology of shale rocks together with their age, maturity of the organic matter and thickness of particular layers have been presented. Due to different thickness of formations, the depths of layers are not indicated, as it would be too big of approximation. Variously scaled and averaged thickness of particular formation layers was given in order to maintain maximum transparency of the paper. It should be noted that the formation rocks of the Devonian as well as Carboniferous period do not occur in all profiles of the Paleozoic period of the Podlasie Basin but only in the south-western part of the basin. Locally occurring (i.e. on the south-eastern border of the Podlasie basin) layers of the Devonian and Carboniferous period were omitted. A stratigraphic profile with preserved proportions between the average thicknesses of particular formation layers was constructed and presented in latter part of the research paper. The research carried out in this paper was complemented with estimates of Polish shale gas resources. The Baltic Basin region is by far most prospective area for shale gas exploitation when it comes to documented as well as undocumented resources. The areas of Podlasie as well as Lublin Basins are second and third most rich areas of this resource. Percussion-rotary drilling method enables for much higher penetration rates using similar weight on bit and rotational speed as in standard rotary drilling method. Following papers answers questions such as: under what conditions application of percussion-rotary technique is possible or what drilling fluids are the most suitable for such method. The percussion-rotary drilling method not only guarantees faster drilling but also leaves borehole much more straight and without unnecessary dog legs. Drilling rig and down hole equipment used for percussion-rotary drilling method takes much less space in comparison with standard rotary rigs for deep drilling and could be potentially implemented for drilling shale gas wells in Podlasie Basin region.
    Poniższa praca przedstawia badania nad potencjalnym wykorzystaniem metody udarowo-obrotowej w celu wiercenia formacji skalnych występujących tuż nad pokładami złóż gazu łupkowego w rejonie basenu podlaskiego. W poniższym artykule została przeprowadzona analiza skał łupkowych wraz z ich wiekiem, dojrzałością materii organicznej oraz miąższością poszczególnych warstw. Na skutek dość zróżnicowanej miąższości formacji skalnych, głębokość zalegania warstw nie została określona z powodu dużego błędu przy uśrednieniu ich wartości. Wyskalowane oraz uśrednione miąższości zostały przedstawiono w celu utrzymania spójności i przejrzystości pracy. Należy nadmienić, że formacje skalne z okresu dewońskiego oraz karbońskiego nie występują we wszystkich profilach z okresu paleozoiku basenu podlaskiego, a jedynie w jego południowo-zachodnich częściach. Pominięto lokalnie występujące (tj. na południowo-wschodniej granicy) warstwy dewońskie oraz karbońskie. Profil litostratygraficzny z zachowanymi proporcjami pomiędzy średnimi miąższościami poszczególnych warstw skalnych został skonstruowany oraz przedstawiony w końcowej części pracy. Badania w poniższym artykule zostały dodatkowo uzupełnione danymi szacunkowymi zasobów gazu łupkowego na terenie Polski. Obszar basenu bałtyckiego jest obecnie najbardziej lukratywny pod względem wydobycia gazu ze skał łupkowych z powodu dużej ilości udokumentowanych oraz jeszcze nierozpoznanych złóż tego surowca. Obszary basenu podlaskiego oraz lubelskiego są drugie oraz trzecie w kolejności pod względem ilości zasobów gazu łupkowego na terenie Polski. Metoda udarowo-obrotowa pozwala na dużo szybsze zwiercanie formacji skalnych przy użyciu podobnych parametrów mechanicznych takich jak nacisk na świder i prędkość obrotowa niż przy standardowym procesie wiercenia metodą obrotową. Poniższy artykuł odpowiada na pytania takie jak: w jakich warunkach możliwe jest wiercenie metodą udarowo-obrotową oraz jakie rodzaje płuczek wiertniczych są najbardziej odpowiednie do wiercenia taką techniką. Metoda udarowo-obrotowa zapewnia nie tylko dużo większy postęp wiertniczy, ale również dużo mniejsze odchylenia od osi otworu oraz zapobiega nagłym zmianom kierunku podczas procesu wiercenia. Wiertnica oraz osprzęt zapuszczany do otworu stosowany podczas wiercenia metodą udarowo-obrotową zajmuje znacznie dużo mniej miejsca w porównaniu z głębokimi wierceniami konwencjonalnymi metodami. Dzięki wspomnianym zaletom metoda udarowo-obrotowa może zostać potencjalnie wykorzystana przy wierceniu otworów za gazem łupkowym w obszarze basenu podlaskiego.
    Źródło:
    Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 2, 2; 197-222
    0304-520X
    Pojawia się w:
    Technika Poszukiwań Geologicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emisja gazu z mas skalnych w rejonach zagrożonych wybuchem pyłu węglowego i gazu
    Gas emission from rock mass in areas with a hazard of coal and gas outbursts
    Autorzy:
    Hudecek, V.
    Urban, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/317944.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
    Tematy:
    emisja gazu
    metan
    pokłady węgla
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    gas emission
    methane
    coal seams
    Upper Silesian Coal Basin
    Opis:
    Warunki wypływu gazu ze złoża węgla mają duże znaczenie dla określenia czynników związanych z bezpieczeństwem kopalni, w szczególności z możliwością wybuchu gazu. Szacując zasoby gazu w złożach węgla przyjęto założenie, że produkty lotne są produktami końcowymi procesu uwęglania. Proces uwęglania jest skomplikowanym procesem fizyko-chemicznym przejścia materiału roślinnego wraz z domieszkami, którego najważniejszym (z uwagi na jego wykorzystanie) końcowym produktem stałym jest węgiel a w mniejszym produkty ciekłe i gazowe. W artykule przedstawiono wartości współczynnika emisji gazu ze złoża węgla w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim. Prace rozpoczęto od stworzenia bazy danych zawierającej wyniki pomiaru współczynnika emisji gazu przeprowadzonych w 200 punktach pomiarowych. Pomiary zostały przeprowadzone w kopalniach, w czeskiej części Zagłębia Górnośląskiego w czasie około 30 lat, podczas prowadzenia prac udostępniających złoże. W artykule przeprowadzono oszacowanie współczynnika emisji gazu w zależności od kilku czynników (głębokości, stopień uwęglenia, odległości od kontaktu z warstwami karbońskimi). Przedstawiono również osuszanie gazu jako metodę zmniejszenia zagrożenia wybuchem gazu i pyłu węglowego.
    Gas conditions play a significant role in problems of the occurrence of anomalous phenomenon of coal and gas outbursts. When assessing coal seams, the primary fact that gaseous products are for the most part the end products of coalification process is used as a basis. This includes complicated physical-chemical transformations of original plant material and other admixtures, at the end of which the main solid (from the point of view of utilisation) product - coal seam and minor gaseous and liquid products are there. In our article we concerned with the assessment of gas emission rate of coal seams in the Ostrava-Karvina Coalfield. I started from the database of almost 200 samples of coal seams, in which gas emission rates had been measured. These works were done in various localities of the Czech part of Upper Silesian Basin (Czech Republic) during drill-hole hard coal exploration in the course of about 30 years. In the article, results of assessment of gas emission rate depending upon other factors (depth, degree of coalification, distance from contact with the Carboniferous and other available factors) will be presented. Moreover, gas drainage as preventive measure to reduce a coal and gas outburst hazard will be mentioned in the article as well.
    Źródło:
    Inżynieria Mineralna; 2010, R. 11, nr 1-2, 1-2; 49-57
    1640-4920
    Pojawia się w:
    Inżynieria Mineralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Permian Basin as a main exploration target in Poland
    Autorzy:
    Karnkowski, P. H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2066015.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    polskie zagłębie permiańskie
    pola naftowe i gazowe
    ropa naftowa
    Polish Permian Basin
    oil and gas fields
    petroleum play
    Opis:
    The Polish Permian Basin (PPB) is a part of the Southern Permian Basin in theWestern and the Central Europe. Results of burial and thermal analyses as well as a configuration of the Moho surface of the Polish Basin suggest the asymmetrical basin model. History of the Polish Basin reveals that the Late Permian and the Early Triassic periods represent the main rifting phase and its later development resulted from thermal relaxation. During the Late Triassic and the Jurassic time some cooling of rift heat field took place, but the turning point in thermal evolution of the Polish Basin was at the Jurassic/Cretaceous boundary when the south-western part of the Polish Basin was uplifted and intensively eroded. The knowledge on the Permian Basin in Poland is chiefly connected with petroleum exploration. The gas fields are located mainly in the Rotliegend reservoirs. The Zechstein deposits, overlying the Rotliegend, are also in the area of economic interest: hydrocarbons occurring in carbonate deposits of the Werra (Zechstein Limestone - Ca1 ) and Stassfurt (Main Dolomite - Ca2) cyclothems. Several tens gas fields have been hitherto discovered within the Rotliegend sandstones and the Zechstein limestones. Reservoirs are the clastic, terrestrial deposits of the Lower Permian and calcareous, biogenic carbonates of the Zechstein. Evaporates, mainly salts of the Werra cyclothem, are the regional sealing for the mentioned reservoirs. Natural gas accumulated in the Rotliegend sandstones and the Zechstein limestones is of the same origin: it was generated from organic matter occurred in the Carboniferous rocks and it migrated to higher places where it became concentrated within favourable structural or lithofacies conditions. High nitrogen content in the natural gas from the Polish Permian Basin is explained that nitrogen is generated from an organic matter within a sedimentary basin at higher temperatures than methane. Location of high helium concentration corresponds to the area of highest heat flow during the Late Permian, Triassic and Jurassic times, evidencing the Late Permian-Early Mesozoic rifting process. Numerous oil gas fields discovered in the Main Dolomite (Ca2) unit constitute it as one of the most important exploration target in the Polish Basin. It composes the closed hydrodynamic system sealed from the top and the bottom by evaporates. Both the source rocks and reservoirs are characteristic for this unit. Influence of the burial and thermal history of the Polish Basin on a petroleum play generation within the Main Dolomite unit is clearly visible. The previous and the present petroleum discoveries in the Polish Permian Basin, comparing to the other petroleum provinces in Poland, indicate it as a main exploration target.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 12/1; 1003-1015
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of disposable groundwater resources for hydraulic fracturing of gas shales in the Lublin Basin (eastern Poland)
    Ocena dyspozycyjnych zasobów wód podziemnych do szczelinowania łupków gazonośnych w Basenie Lubelskim (wschodnia Polska)
    Autorzy:
    Duda, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/215928.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    water resources
    groundwater
    aquifers
    hydraulic fracturing
    shale gas
    Lublin Basin
    Polska
    zasoby wód
    wody podziemne
    poziomy wodonośne
    szczelinowanie
    gaz łupkowy
    basen lubelski
    Polska
    Opis:
    This paper assesses the groundwater resources for hydraulic fracturing of gas shales in the Lublin Basin in 2030. Such evaluations are useful for gas concession holders who plan the magnitude and schedule of gas production. In order to determine the disposable groundwater resources, a water management balance model was developed. The data from the balance and forecast of groundwater resources for 2030 in the Vistula River Basin were used as basic input data. The model accounts for the following specific factors determining the quantity of water resources in prospective gas exploitation areas: reduced groundwater recharge due to climate changes, unregistered water usage by individual households, demand for water associated with shale gas mining development, and the rate of water utilization for fracturing or returned to hydrological circulation. The extent to which these factors will affect the resources available in 2030 is uncertain. The study therefore analysed two environmental scenarios – a moderately rigorous and a rigorous one – assuming major climate change effects and a radical increase in the demand for water. Disposable water resources were determined for 12 separate balance zones in accordance with groundwater bodies (GWB) or their subsections located in the research area. This prediction refers to groundwater resources without stratigraphic division into aquifers. [...]
    W pracy dokonano prognozy zasobów wód podziemnych do wykorzystania w celu szczelinowania łupków gazonośnych w obszarze Basenu Lubelskiego w 2030 r. Jest to przydatne właścicielom koncesji na eksploatację gazu do planowania wielkości i harmonogramu wydobycia. W celu określenia dyspozycyjnych zasobów wód opracowano model bilansu wodno-gospodarczego, do którego jako podstawowe dane wejściowe wykorzystano dane z bilansu i prognozy zasobów wód podziemnych dla 2030 r. w dorzeczu Wisły. W modelu uwzględniono specyficzne czynniki determinujące wielkość zasobów wody na obszarach perspektywicznej eksploatacji gazu: zmniejszenie zasilania wód podziemnych w wyniku zmian klimatu, nierejestrowany pobór wody w gospodarstwach indywidualnych, zapotrzebowanie na wodę związane z rozwojem górnictwa gazu łupkowego i stopnień zwrotu do obiegu hydrologicznego wody, wykorzystanej do szczelinowania. W celu uwzględnienia niepewności stopnia oddziaływania tych czynników w 2030 r., model wykonano dla dwóch scenariuszy: umiarkowanie rygorystycznego ekologicznie i rygorystycznego ekologicznie, zakładającego duże skutki zmian klimatu i radykalne zwiększenie zapotrzebowania na wodę. Zasoby dyspozycyjne wód określono dla wydzielonych 12 stref bilansowych, zgodnych obszarowo z Jednolitymi Częściami Wód Podziemnych lub ich fragmentami znajdującymi się w obszarze badań. Prognoza dotyczy zasobów wód podziemnych bez stratygraficznego rozdziału na poziomy wodonośne. [...]
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 4; 79-96
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organic geochemistry of Upper Carboniferous bituminous coals and clastic sediments from the Lublin Coal Basin (Poland)
    Autorzy:
    Karger, M.
    Gazda, L.
    Grafka, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139223.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Lublin Coal Basin
    bituminous coal
    gas chromatography-mass spectrometry
    biomarkers
    terrigenous organic matter
    Lubelskie Zagłębie Węglowe
    chromatografia gazowa ze spektrometrią mas
    biomarkery
    materia organiczna
    Opis:
    Bituminous coals and clastic rocks from the Lublin Formation (Pennsylvanian, Westphalian B) were subjected to detailed biomarker and Rock-Eval analyses. The investigation of aliphatic and aromatic fractions and Rock-Eval Tmax suggests that the Carboniferous deposits attained relatively low levels of thermal maturity, at the end of the microbial processes/initial phase of the oil window. Somewhat higher values of maturity in the clastic sediments were caused by postdiagenetic biodegradation of organic matter. The dominance of the odd carbon-numbered n-alkanes in the range n-C25 to n-C31 , high concentrations of moretanes and a predominance of C28 and C29 steranes are indicative of a terrigenous origin of the organic matter in the study material. This is supported by the presence of eudesmane, bisabolane, dihydro-ar-curcumene and cadalene, found mainly in the coal samples. In addition, tri- and tetracyclic diterpanes, e. g. 16β(H)-kaurane, 16β(H)-phyllocladane, 16α(H)-kaurane and norisopimarane, were identified, suggesting an admixture of conifer ancestors among the deposited higher plants. Parameters Pr/n-C17and Rdit in the coal samples show deposition of organic matter from peat swamp environments, with the water levels varying from high (water-logged swamp) to very low (ephemeral swamp). Clastic deposits were accumulated in a flood plain environment with local small ponds/lakes. In pond/lake sediments, apart from the dominant terrigenous organic matter, research also revealed a certain quantity of algal matter, indicated, i.a., by the presence of tricyclic triterpanes C28 and C29 and elevated concentrations of steranes. The Paq parameter can prove to be a useful tool in the identification of organic matter, but the processes of organic matter biodegradation observed in clastic rocks most likely influence the value of the parameter, at the same time lowering the interpretation potential of these compounds. The value of Pr/Ph varies from 0.93 to 5.24 and from 3.49 to 22.57 in the clastic sediments and coals respectively. The microbial degradation of organic matter in both type of rocks and during early stages of diagenesis is confirmed by a high concentration of hopanes, the presence of drimane homologues, bicyclic alkanes and benzohopanes. Moreover, bacteria could also have been connected with the primary input of organic matter, which is shown by the presence of e.g. C30 neohop-13(18)-ene.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2013, 63, 3; 425-442
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia eksploatacji węgla kamiennego w rejonie dawnej kopalni „Wacław” w Ludwikowicach Kłodzkich na Dolnym Śląsku
    Coal mining history of old mine “Wacław” in Ludwikowice Kłodzkie in Lower Silesia
    Autorzy:
    Borzęcki, R.
    Bodlak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/122189.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
    Tematy:
    noworudzkie zagłębie węglowe
    kopalnia Wacław
    wyrzuty gazów i skał
    Ludwikowice Kłodzkie
    Jugów
    Pniaki
    Nowa Ruda coal basin
    Wacław mine
    outbursts of gas
    outbursts of rocks
    Opis:
    W artykule zaprezentowano rys historyczny górnictwa węgla kamiennego w rejonie dawnej kopalni „Wacław” w Ludwikowicach Kłodzkich. Zakres historyczny obejmuje okres od roku 1662 do chwili obecnej. Opisano również tragiczny wyrzut gazów i skał jaki zdarzył się w kopalni „Wacław” w 1930 r.
    This article introduces the history of coal mining in the old mine “Wacław” located in the area between Ludwikowice Kłodzkie, Jugów and Sokolec. It discusses the hazards of gas and rock outbursts, with the most tragic one of 1930. Historical range covers the period from 1662 to the present. There was a need to summarize the history of mining there because of the high chances of resumption of coal mining in the area of discussed mine. During the research on the not yet understood problem of gas and rock outburst it turned out that it had a decisive influence on mining. Any resumption of mining could be an unprecedented opportunity to start research in this area. In this report the engineeringtechnical and cartographic materials and documents never published before have been collected in the Archives of the Museum of Coal Mining in Nowa Ruda. At the beginning of 2013 an Australian investor became interested in the geological layer of the mine “Wacław”. In November 2013, under the supervision of a Coal Holding, the company began drilling research boreholes to the depth of 1000m. The documented reserves of geological layer were estimated at about 84 million tons of coal. However, even the initial research showed that the actual amount could be much higher. Consequently, in the middle of 2015, the Coal Holding is going to apply for a license for exploitation of the geological layer. It is estimated that the construction of the mine will cost about 150 million dollars. It will provide employment to about 2,000 people. Annual production is expected to be 1.25 million tons of charcoal in the initial stage of the project. It will then be raised to 2.5 million tones.
    Źródło:
    Hereditas Minariorum; 2014, 1; 151-167
    2391-9450
    2450-4114
    Pojawia się w:
    Hereditas Minariorum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka parametrów sprężystych określonych na podstawie pomiarów geofizyki otworowej i modelowań teoretycznych w wybranych formacjach w otworach basenu bałtyckiego i wierconych na szelfie
    Characteristics of elastic parameters determined on the basis of well logging measurements and theoretical modeling, in selected formations in boreholes in the Baltic Basin and the Baltic offshore
    Autorzy:
    Bała, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835469.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    gaz z łupków
    parametry sprężyste
    moduł Younga
    współczynnik Poissona
    basen bałtycki
    geofizyka otworowa
    shale gas
    elastic parameters
    Young's modulus
    Poisson’s ratio
    Baltic Basin
    well logging
    Opis:
    W niniejszej pracy zawarto wyniki badań parametrów sprężystych pomierzonych akustyczną sondą dipolową lub obliczonych na podstawie teoretycznych modeli z kilku otworów położonych w basenie bałtyckim i trzech na szelfie. Badania ograniczono do pięciu formacji, poczynając od charakterystycznego poziomu sylurskiego ogniwa mułowców wapnistych z Redy, stanowiącego reper sejsmiczny Sb, a kończąc na kambrze środkowym – poziom Paradoxides paradoxissimus (PP). Zauważono pewne podobieństwa w kształtowaniu się takich parametrów sprężystych jak: prędkości fal podłużnych i poprzecznych, modułów Younga, odkształcenia objętości i postaci – w analizowanych otworach basenu bałtyckiego i odwierconych na szelfie. Otwory te znajdują się w strefie średniej perspektywności dla ropy naftowej i kondensatu oraz dobrej dla gazu ziemnego [14]. Przedstawiona charakterystyka parametrów sprężystych może być wykorzystana w modelowaniach sejsmicznych do badania zmienności poziomów stratygraficznych i wyjaśnienia szeregu problemów pojawiających się przy zintegrowanej interpretacji danych geofizyki otworowej i sejsmicznych pól falowych. Wspomaga również ocenę skał ilastych pod kątem prognozowania zabiegów szczelinowania hydraulicznego i udostępniania węglowodorów ze skał zbiornikowych o niskich przepuszczalnościach. Skały te charakteryzują się zróżnicowaną „kruchością” (brittleness), którą można rozpatrywać w aspekcie składu mineralnego i parametrów sprężystych, takich jak współczynnik Poissona, moduł Younga, moduł odkształcenia objętości, postaci oraz stałe Lamégo.
    The paper shows the results of studies of elastic parameters determined on the basis of well acoustic measurements and theoretically modeled in selected boreholes located in the Baltic Basin and offshore Baltic Sea. The study was limited to five formations, starting from the characteristic level of the Silurian Reda calcareous sandstone Member, which is the seismic Sb benchmark and ending with the Middle Cambrian level Paradoxides Paradoxissimus (PP). It was noted, that there were similarities in the distribution of the elastic parameters, such as the velocity of compressed and shear waves, dynamic Young’s modulus, bulk and shear moduli in analyzed boreholes in the Baltic Basin and those drilled in the shelf. These boreholes are located in a zone of average prospects for oil and condensate and good for natural gas [14]. The presented characteristics of elastic parameters may be used in seismic modeling to study the variability of stratigraphic levels and to clarify a number of problems occurring during the integrated data interpretation of well logs and seismic wave fields. It also supports the evaluation of clay rocks for the prediction of hydraulic fracturing and the production of hydrocarbons from reservoir rocks with low permeability. Sedimentary rocks are differentiated in brittleness, which can be seen in terms of the mineral composition and elastic parameters, such as Poisson’s ratio, Young’s modulus, and bulk and shear moduli as well as Lamé’s constant.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2017, 73, 8; 558-570
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badanie ciepła radiogenicznego utworów syluru i ordowiku basenu bałtyckiego na podstawie danych geofizyki otworowej i jego relacja z materią organiczną
    Study of radiogenic heat of the Baltic Basin Silurian and Ordovician formations on the basis of well logging data and its relationship to organic matter
    Autorzy:
    Bała, Maria
    Wawrzyniak-Guz, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835090.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    ciepło radiogeniczne
    spektrometryczne profilowanie gamma i gamma-gamma
    basen bałtycki
    geofizyka otworowa
    skały macierzyste
    łupki gazonośne
    radiogenic heat
    spectral gamma ray and gamma-gamma logs
    Baltic Basin
    well logging
    source rocks
    gas shale
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki obliczeń ciepła radiogenicznego (A) wykonanych dla utworów syluru i ordowiku w otworach wiertniczych L-1, K-1, O-2, B-1 i W-1 położonych w basenie bałtyckim. Wykorzystano w tym celu pomiary geofizyki otworowej – spektrometryczne profilowanie gamma (naturalnej promieniotwórczości) oraz pomiary gamma-gamma (profilowanie gęstości objętościowej). Bardzo wysokimi wartościami ciepła radiogenicznego charakteryzowały się osady sylurskich iłowców bitumicznych ogniwa z Jantaru oraz ordowickie ilasto-mułowcowe utwory formacji z Sasina. Są to utwory uznawane za potencjalne sweet spoty z uwagi na podwyższoną zawartość materii organicznej. W obu jednostkach litostratygraficznych zaobserwowano podwyższoną naturalną promieniotwórczość oraz wyraźnie obniżoną gęstość objętościową wywołane obecnością kerogenu. Połączona analiza spektrometrycznego profilowania gamma i profilowania gęstości wykazała, że za wyższą produkcję ciepła radiogenicznego w tych jednostkach odpowiedzialna jest przede wszystkim podwyższona koncentracja uranu. Anomalnie wysokie wartości ciepła radiogenicznego zaznaczały się również w ordowickich iłowcach glaukonitowych formacji ze Słuchowa, w których stwierdzono wyraźny wzrost koncentracji potasu, toru i uranu. Należy zaznaczyć, że utwory czarnych łupków bitumicznych z Jantaru oraz iłowce i mułowce z Sasina charakteryzowały się dużą zmiennością obliczonego parametru A. W prezentowanej pracy przeanalizowano także relacje między obliczonymi wartościami ciepła radiogenicznego a: całkowitym natężeniem promieniowania gamma z pomiaru spektrometrycznego, prędkościami fal podłużnych oraz gęstością objętościową. Zależności określono dla poszczególnych jednostek litostratygraficznych syluru i ordowiku. Podobne relacje ciepła radiogenicznego z profilowaniem gamma zaobserwowano we wszystkich analizowanych otworach z wyjątkiem otworu L-1, w którym sylurskie i ordowickie formacje bogate w kerogen wykazały inną charakterystykę. Zauważono również wyraźne obniżanie się ciepła radiogenicznego ze wzrostem prędkości fal podłużnych. Szczegółowa analiza danych wykazała silne relacje między prędkością a zawartością toru i potasu, które są wskaźnikami minerałów ilastych, oraz zawartością uranu, związanego z obecnością substancji organicznej. Podobny związek pokazujący tendencję obniżania się ciepła radiogenicznego zaobserwowano dla wzrastających wartości gęstości objętościowej analizowanych utworów.
    The paper presents results of computations of the radioactive heat production (A) for the Silurian and Ordovician rocks in the L-1, K-1, O-2, B-1, and W-1 wells located in the Baltic Basin. For this purpose, well logging data – spectral gamma (intensity of the natural radioactivity) and gamma-gamma (bulk density) logs were used. Silurian deposits of the Jantar Bituminous Black Claystone Member and Ordovician deposits of the Sasino Claystone Formation were characterised by very high values of the radiogenic heat. These units are considered as sweet spots due to a high concentration of organic matter. Increased natural radioactivity and significantly reduced bulk densities caused by the presence of kerogen were observed in both lithostratigraphic units. A joint analysis of the spectral gamma ray log and the density logs showed that the increased radiogenic heat production in these formations was mainly caused by a higher concentration of uranium. Abnormally high values of radiogenic heat were also observed in the Ordovician glauconitic claystones of the Słuchowo Formation, where an increase in potassium, thorium, and uranium concentrations was detected. It should be noted that the deposits of the black claystones of the Jantar Member, and the claystones and mudstones of the Sasino Formations were characterised by high variability of the calculated parameter A. The presented article investigated the relationship between the calculated values of radiogenic heat and natural radioactivity, the velocity of longitudinal waves, as well as between bulk density. The relations were determined for the Silurian and Ordovician deposits. Similar relations between the radiogenic heat and the gamma ray log were observed in all wells except the L-1 well, in which Silurian and Ordovician formations rich in kerogen revealed a different characteristic. A significant decrease in radiogenic heat values was observed with the increase in P wave velocity. Detailed data analyses showed strong relationships between velocity and the content of thorium and potassium, which are the indicators of clay minerals, but also the content of uranium, which is associated with the organic matter presence. A similar relation showing a tendency of decreasing radiogenic heat was obtained for increased bulk densities of the formations.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2019, 75, 9; 515-526
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowoczesne technologie wiercenia kierunkowego wykorzystane przy wierceniu intersekcyjnego układu otworów
    Modern technologies of directional drilling used in drilling well doublets in intersection system
    Autorzy:
    Ćwik, Maciej
    Adamiak, Jacek
    Kępiński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143565.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wiercenia kierunkowe
    aktywne namierzanie magnetyczne
    złoża niekonwencjonalne
    gaz zamknięty
    metan z pokładów węgla
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    directional drilling
    active magnetic ranging
    unconventional resources
    tight gas
    Coalbed Methane (CBM)
    Upper Silesian Coal Basin
    Opis:
    Artykuł dotyczy wykorzystania technologii wiercenia otworów kierunkowych – tzw. intersekcyjnych, które Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA wykonało w ramach prac badawczych prowadzonych w latach 2016–2021. Projekt miał na celu wykorzystanie nowoczesnych technologii w próbach rozpoznania złóż niekonwencjonalnych – formacji węglowych o niskiej przepuszczalności i niskim ciśnieniu złożowym, otworami wierconymi z powierzchni na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przedstawiono zasadę gromadzenia się gazu w węglu (zjawisko adsorpcji opisywane modelem Langmuira) oraz sposób eksploatacji przez odwrócenie tego zjawiska i doprowadzenie do desorpcji przy wykorzystaniu odwadniania górotworu przez pompę zamontowaną w otworze pionowym poniżej intersekcji z otworem poziomym (horyzontalnym). Wyjaśniono celowość wiercenia otworu z odcinkiem horyzontalnym jako sposób zwiększenia strefy drenażu formacji produktywnej. W artykule zwrócono uwagę na zagadnienia związane z mechaniką górotworu, a dokładnie z określeniem kierunków naprężeń jako kluczowego parametru przy ustalaniu trajektorii otworów, które mają podlegać szczelinowaniu hydraulicznemu. Orientacja otworu prostopadle do kierunku maksymalnych naprężeń SHmax pozwala osiągać maksymalną wielkość stymulowanej strefy przyodwiertowej podczas zabiegu intensyfikacyjnego. Kluczowym fragmentem artykułu jest opis prac związanych z projektowaniem, a następnie wykonaniem systemu przecinających się (intersekcyjnych) otworów kierunkowych. Pionierskość omawianego projektu polegała zarówno na zastosowaniu technologii namierzania magnetycznego (ang. active magnetic rangening), jak i na wierceniu systemu otworów z jednego „placu” w sąsiedztwie dodatkowego otworu (również intersekcyjnego z otworem pionowym). Wykorzystane technologie wiercenia RSS (ang. rotary steerable system) pozwoliły na zrealizowanie zaprojektowanych trajektorii otworów i trafienie narzędziem o średnicy 6 cali w rurę z włókna szklanego o średnicy 7 cali na głębokości około 850 metrów. We wnioskach autorzy podkreślają innowacyjność wykonanych prac, zarówno w skali firmy, kraju, jak i światowej. Podają również przykłady zastosowania wykorzystanych technologii. Wart podkreślenia jest fakt, że wykonalność zaprojektowanych prac badawczych została potwierdzona w zastosowaniu przemysłowym.
    The article examines the use of directional and intersection drilling technology applied by Polish Oil and Gas Company (PGNiG) as part of research work carried out between 2016 and 2021. The project was aimed at using advanced technologies in assessment of prospectivity of unconventional reservoirs – coal formations with low permeability and low pore pressure with wells drilled from the surface in the Upper Silesian Coal Basin. Firstly, the mechanism of gas accumulation in coal was described (the adsorption phenomenon defined by the Langmuir model), followed by the method of exploitation by desorption using a pump installed in a vertical well below the intersection with a horizontal section. Finally, the expediency of drilling a well with a horizontal section as a way to increase the drainage zone of a productive formation was explained. The article draws attention to the issues related to the geomechanics, and more precisely to the determination of the stress azimuth as a key parameter in determining the optimal trajectory of the wells to be subjected to hydraulic fracturing. The findings suggest that the orientation of the well perpendicular to the direction of the maximum stresses SHmax allows to achieve the maximum stimulated rock volume during the intensification treatment. The key fragment of the paper describes the work related to the design and execution of a system of intersecting directional wells. The pioneering character of the discussed project consisted in both using active magnetic ranging technology and drilling a set of wells from one location. The RSS (rotary sterable system) drilling technology allowed for the execution of the designed well trajectories and for hitting a 7-inch diameter fiberglass pipe at a depth of about 850 meters with a 6-inch diameter tool. The conclusions emphasize the innovativeness of the performed work on the local (company), national and global scale. Examples of the application of the used technologies are also provided. It is worth highlighting that the feasibility of the designed research work has been confirmed in industrial application.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2021, 77, 9; 587-592
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Feasibility analysis of groundwater abstraction for gas shale fracturing in the Lublin Basin (Eastern Poland)
    Ocena możliwości poboru wód podziemnych do szczelinowania łupków gazonośnych w Basenie Lubelskim (wschodnia Polska)
    Autorzy:
    Duda, R.
    Macuda, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963985.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    groundwater
    water supply
    hydraulic fracturing
    water-bearing capacity
    specific capacity
    Lublin Cretaceous
    Lublin Basin
    shale gas
    wody podziemne
    zaopatrzenie w wodę
    szczelinowanie skał
    wodonośność
    wydajność jednostkowa
    kreda lubelska
    basen lubelski
    gaz łupkowy
    Opis:
    Natural gas extraction from shale rock necessitates hydraulic fracturing of rocks, which involves large amounts of fracture fluids made of 90.5% of water. The authors focus on feasibility of groundwater abstraction for the purpose of applying fracture fluids in wells of the Lublin Basin – area of perspective unconventional gas exploitation from the Ordovician and the Silurian shales. These data refer to the expected specific capacity of wells abstracting groundwater from main useful aquifers. Specific capacity of a well (q) belongs to high-certainty empirical parameters, characterizing water-bearing capacity of rocks at a regional scale. The spatial evaluation of q was based on respective data coming from 7 sheets of the Hydrogeological Map of Poland (scale 1:200,000) covering research area. Specific capacity q was calculated for wells abstracting water from the Upper Cretaceous, Tertiary and Quaternary aquifers in areas presented on particular sheets of the map. Authors determined the variability distribution and the cumulative probability plots of q values, indicating a range which corresponded to a sum of standard deviation (SD) above and below median (X–), i.e. X– ± 1SD. On the total the interval included 68.2% of data. The results reveal that 0.6 ≤ q ≤ 40 m3h–1 per 1 meter of drawdown for the Upper Cretaceous rocks in the eastern part of the area, and 1.1 ≤ q ≤ 110 m3h–1 per 1 meter in the western part, being a result of more intense fracturing and fissuring. Owing to the scarcity of data, q values of wells screened at the Tertiary and Quaternary aquifers are given jointly for the whole area: 0.8 ≤ q ≤ 20 and 1.0 ≤ q ≤ 10 m3h–1 per 1 meter, respectively. The obtained specific capacities are high. When the wells are properly designed, their discharges may reach about ca. 100 m3h–1.
    Eksploatacja gazu ziemnego ze skał łupkowych wiąże się z wykonaniem w każdym poziomym odcinku otworu wielu zabiegów hydraulicznego szczelinowania skał. Zabiegi te realizowane są przy wykorzystaniu dużych ilości cieczy szczelinujących, które w 90.5% składają się z wody, 9.0% piasku właściwych parametrów technologicznych cieczy. Zapotrzebowanie na wodę do szczelinowania wzrasta wraz ze zwiększeniem zwięzłości i głębokości zalegania łupków gazonośnych. W związku z tym właściciele koncesji na eksploatację gazu ze skał łupkowych oczekują informacji o możliwościach poboru wód podziemnych w celu szczelinowania. W pracy przedstawiono ocenę realnych możliwości poboru wód podziemnych do przygotowania cieczy szczelinujących dla otworów eksploatacyjnych gazu niekonwencjonalnego w obszarze basenu lubelskiego, będącego rejonem perspektywicznej eksploatacji gazu z łupków ordowiku i syluru (dolny paleozoik). Możliwości poboru wody zbadano na podstawie oczekiwanych wydajności jednostkowych studni ujmujących wody głównego użytkowego poziomu wodonośnego (GUPW) w rejonie badań. GUPW na przeważającej części tego obszaru związany jest ze skałami górnej kredy – spękanymi marglami, kredą, opokami, wapieniami i gezami, a także utworami czwartorzędu i trzeciorzędu. Znajomość wartości wydatku jednostkowego umożliwia zaprojektowanie ujęcia stosownie do określonych potrzeb. Witczak et al. (1999) proponują przyjęcie wydatku jednostkowego studni (q), jako obiektywnej danej empirycznej cechującej się wysokim wskaźnikiem pewności, w celu charakterystyki wodonośności poziomów wodonośnych w skali regionalnej. Przestrzenną ocenę wartości q oparto na danych zestawionych w 7 arkuszach Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:200,000 (MHP). Dane dotyczyły q uzyskiwanych przy określonych maksymalnych depresjach poziomu wody. Obliczono q studni ujmujących wodę z GUPW w formacjach kredy górnej, trzeciorzędu i czwartorzędu, w granicach obszarów arkuszy MHP lub ich części znajdujących się w zasięgu obszaru badań (Fig. 1). Zanalizowano rozkłady zmienności i skumulowanej gęstości prawdopodobieństwa w celu uzyskania odpowiednich zakresów zmienności wartości q studni ujmujących wodę z badanych trzech formacji litostratygraficznych (Fig. 2, 3). Wyróżniono na wykresach zakres równy sumie jednego odchylenia standardowego (SD) powyżej i poniżej wartości mediany (X–), czyli X– ± 1SD. W tym przedziale zawiera się po 34.1% danych o wartościach odpowiednio: większych i mniejszych od mediany; łącznie przedział zawiera 68.2% danych. Na będących źródłem danych arkuszach MHP obejmujących obszar badań, ilość danych dotyczących studni ujmujących wodę z utworów czwartorzędu i trzeciorzędu zazwyczaj jest mniejsza niż 30. Wykonano więc zestawienie q także dla danych skumulowanych w odniesieniu do poszczególnych poziomów litostratygraficznych (Fig. 3b). Uzyskane wyniki w odniesieniu do skał kredy górnej wskazują, że analizowany obszar dzieli się na bardziej wodonośną część położoną na zachód od rzeki Wieprz, tj. w granicach arkuszy „Łuków”, „Lublin”, „Rzeszów” oraz słabiej wodonośną część położoną na wschód od tej rzeki, czyli w obszarach arkuszy „Włodawa”, „Chełm” i „Tomaszów Lubelski”. W zakresie X– ± 1SD w strefach występowania margli ilastych i kredy piszącej (część wschodnia obszaru) q zawierają się w przedziale 0.6 ≤ q ≤ 40 m3h–1 na 1 m depresji. W rejonach występowania opok, gez, margli i wapieni (część zachodnia) q jest w przedziale 1.1 ≤ q ≤ 110 m3h–1 na 1 m. Wartości q studni zafiltrowanych w utworach trzeciorzędu i czwartorzędu, za względu na małą ilość danych analizowano łącznie dla całego obszaru badań i stwierdzono, że zawierają się w przedziale X– ± 1SD odpowiednio 0.8 ≤ q ≤ 20 m3h–1 na 1m oraz 1.0 ≤ q ≤ 10 m3h–1 na 1m. Oprócz zmienności litologicznej, rozkład zmienności q w skali regionalnej w danym poziomie litostratygraficznym ma charakter lognormalny. Projektując studnie ujmujące wodę w obszarze badań z utworów kredy górnej zaleca się przyjmowanie wartości dolnej granicy przedziału zmienności X– ± 1SD zestawionych w Tabeli 1. Projektując ujęcia wody z utworów trzeciorzędu lub czwartorzędu, z uwagi na małą liczbę danych dotyczących tych poziomów w zasięgach arkuszy bedących źródłem danych, zaleca się przyjmowanie wartości dolnej granicy przedziału zmienności określonego dla danych połączonych ze wszystkich arkuszy (Tabela 1). Obliczenie przewidywanej wielkości poboru wód podziemnych pojedynczą studnią w granicach koncesji na eksploatację gazu łupkowego w Basenie Lubelskim można wykonywać na podstawie wartości q przedstawionych w pracy. Stwierdzone w wyniku badań wartości q są wysokie i gwarantują, przy prawidłowym zaprojektowaniu lokalizacji i budowy studni, uzyskiwanie wydajności od kilkudziesięciu do ponad 100 m3h–1 wody.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 303-312
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obliczanie parametrów anizotropii Thomsena w łupkach gazonośnych basenu bałtyckiego na podstawie pomiarów geofizyki otworowej
    Thomsen anisotropy parameters calculation in the Baltic Basin shale gas formations based on the measurement of well logging data, some attempts
    Autorzy:
    Bała, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835147.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    anizotropia własności sprężystych
    prędkości fal P i S
    profilowania akustyczne
    łupkowe formacje gazonośne
    basen bałtycki
    parametry Thomsena
    anisotropy of elastic properties
    P and S velocities
    acoustic log
    shale gas formations
    Baltic Basin
    Thomsen parameter
    Opis:
    Anizotropia oznacza zróżnicowanie, między innymi, parametrów sprężystych w zależności od kierunku, w jakim są one mierzone. Serie anizotropowe mogą tworzyć się w wyniku procesów depozycji oraz naprężeń tektonicznych ściskających i rozciągających. Przy interpretacji danych geofizyki otworowej, w zależności od skali zjawiska, anizotropię możemy rozpatrywać jako makro- lub mikroanizotropię. Makroanizotropia będzie związana z warstwowaniem formacji skalnych, np. łupki ilaste przeławicone wkładkami piaskowca czy mułowca. Mikroanizotropia jest związana z wewnętrzną strukturą, np. frakcyjne ułożenie ziaren o różnej wielkości lub wydłużone w jednym kierunku przestrzenie porowe itp. Problemem anizotropii własności sprężystych skał i jej wpływem na rejestrowane prędkości w profilowaniach akustycznych w otworach zajmowano się na świecie od wielu lat. Teoretyczne modelowania „odpowiedzi” sond akustycznych w skałach piaskowcowo-ilastych zakładają najczęściej uproszczone ośrodki anizotropowe. Najbardziej znane są opisane przez Thomsena [17], parametry anizotropii ε, γ i δ, charakterystyczne dla modelu z heksagonalną symetrią (ang. transverse isotropy – TIV). Zauważono, na podstawie badań laboratoryjnych, że parametry ε, γ przyjmują najczęściej wartości dodatnie, a parametr δ wartości zarówno dodatnie, jak i ujemne. W pracy przedstawiono próby obliczenia parametrów anizotropii własności sprężystych dla utworów ilasto-mułowcowych syluru i ordowiku w kilku otworach leżących w basenie bałtyckim. Zastosowano metodę przedstawioną w publikacji [11]. Metoda ta stworzyła możliwość określenia parametrów ε i γ w przypadku poziomo warstwowanych łupków i prostopadłych do nich otworów. Pomiary geofizyki otworowej, a w szczególności dane rejestrowane akustycznymi sondami dipolowymi umożliwiły określanie prędkości fal podłużnych P i poprzecznych SFast i SSlow oraz obliczanie parametrów Thomsena ε i γ. Uzyskane rezultaty, porównane z otrzymanymi wynikami dla podobnych utworów łupków gazonośnych publikowanymi w literaturze, potwierdziły poprawność metody i podobieństwo zakresu zmienności parametrów ε, γ [vide 17, 20, 22].
    Anisotropy occurs in rocks and strongly affects their elastic properties. It means the differentiation of physical parameters depending on the direction in which these parameters are measured. Anisotropic series can be formed as a result of deposition processes and tectonic compressive and tensile stresses. In the interpretation of well logging data, depending on the scale of the phenomenon, anisotropy can be considered as macro- or micro-anisotropy. The macro-anisotropy will be associated with the thin-layer beds of rock formations, e.g. clay shales laminated with layers of sandstone or siltstone. The micro-anisotropy is related to the internal structure, e.g. fractional distribution of grains of different sizes or pore spaces elongated in one direction, etc. The problem of rock anisotropy and its effect on recorded velocities in acoustic log in boreholes, has been studied for many years globally. Theoretical modeling of the “response” of acoustic tools in sandstone and clay rocks usually assumes simplified anisotropic media. The best-known ones are described by Thomsen [17], anisotropy parameters ε, γ and δ characteristic for the model with hexagonal symmetry (transverse isotropy – TIV). It was noticed, on the basis of laboratory tests, that parameters ε, γ usually take positive values and parameter δ both positive and negative values. The paper presents the attempts to calculate the parameters of elastic anisotropy, for the Silurian and Ordovician clayey silty deposits in several boreholes located in the Baltic basin. The method presented in publication [11] has been applied. This method has created the possibility to determine the parameters ε and γ for horizontally layered shales and perpendicular boreholes to them. The measurements of well logging, and in particular the data recorded with acoustic dipole probes, made it possible to determine the velocity of the longitudinal P and transverse waves of SFast and SSlow and to calculate the Thomsen ε and γ parameters. The obtained results, compared with the results for similar gas-bearing shale, published in the literature, confirmed the correctness of the method and the similarity of the variability range of ε, γ parameters. [vide 17, 20, 22].
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2018, 74, 11; 796-801
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-24 z 24

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies