Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "głowa państwa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-31 z 31
    Tytuł:
    Wiceprezydentura w strukturze prezydenckiego systemu rządów. Przegląd rozwiązań normaty wnych w ybranych państw
    Vice-Presidency in the Structure of the Presidential System of Government. The Overview of Legal Regulations in Selected Countries
    Autorzy:
    Jakubiak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524619.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    wiceprezydentura, głowa państwa, system rządów, prezydencjalizm
    Opis:
    Instytucja wiceprezydenta wpisana w instytucjonalne ramy najbardziej typowych sys-temów rządów (prezydencjalizm, semiprezydencjalizm, parlamentaryzm) występuje w przeszło jednej czwartej państw współczesnego świata. W przeważającej większości wiceprezydenci działają – tak jak w Stanach Zjednoczonych – w ramach systemów pre-zydenckich. Celem artykułu jest wskazanie wspólnych cech wiceprezydentów istnieją-cych w instytucjonalnym kontekście prezydencjalizmu, jak również zidentyfikowanie najbardziej znaczących różnic pomiędzy dotyczącymi ich unormowaniami konstytu-cyjnymi. Autor dochodzi do wniosku, że w niektórych przypadkach wpływ na regula-cje odnoszące się do wiceprezydentury jest wywierany w mniejszym stopniu przez samą konstrukcję prezydenckiego systemu rządów, a w większej mierze przez czynniki poza-prawne, takie jak społeczna i etniczna struktura danego państwa, a nawet bieżące po-trzeby polityczne elit rządzących.
    Vice presidents inscribed into the institutional frameworks of the most typical sys-tems of government (presidentialism, semi-presidentialism, parliamentarianism) ex-ist in more than a quarter of the modern world. The vast majority of them operate – as in the United States – under presidential systems. The aim of the article is to indicate common features of vice presidents existing in the institutional context of presiden-tialism as well as to identify the most significant differences between the constitution-al regulations that relate to them. The author concludes that in some cases the impact on the regulations regarding vice presidents is exerted to a lesser extent by the very ar-chitecture of the presidential system of government, and to a greater extent by non-le-gal factors such as the socio-ethnic structure of a given country and even current po-litical needs of governing elites.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 1 (53); 215-233
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiceprezydentura w obrębie konstytucyjnych struktur parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu
    Vice-Presidency Within Constitutional Structures of Parliamentarianism and Semi-Presidentialism
    Autorzy:
    Jakubiak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942424.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    wiceprezydentura, głowa państwa, system rządów, parlamentaryzm, semiprezydencjalizm
    Opis:
    Wiceprezydenci istnieją głównie w państwach przyjmujących prezydencki system rządów. Przegląd współcześnie obowiązujących regulacji dowodzi jednak, że wiceprezydentura występuje także, choć znacznie rzadziej, dwóch pozostałych ustrojach, czy-li w ramach parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu. Celem artykułu jest analiza postanowień konstytucyjnych, które odnoszą się do wiceprezydentury w sześciu państwach, w których przyjęto jeden lub drugi ze wskazanych wyżej systemów. Autor zwraca uwagę na typowe i specyficzne cechy tej instytucji, dochodząc do wniosku, że ich osadzenie w systemach innych niż prezydencki nie jest czynnikiem, który w sposób zasadniczy odróżnia konstrukcję wiceprezydentury od tej występującej w typowym lub zmodyfikowanym (w porównaniu z modelem znanym ze Stanów Zjednoczonych) prezydencjalizmem.
    Vice-Presidents exist mainly in the states adopting the presidential system o government. The overview of contemporary legal regulations proves, however, that the vice-presidency may also be found, though much less often, in the two remaining basic regimes, that is parliamentarianism and semipresidentialism. The purpose of the article is to analyze constitutional provisions that relate to vice presidency in six countries in which one or the other of the two aforementioned systems was adopted. The author draws attention to the typical and specific features of this institution, arriving at the conclusion that its embedding in the systems of government other than the presidential one is not a factor that essentially distinguishes the construction of the vice-presidency from that occurring in a typical or modified (compared to the model known from the US) presidentialism.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 2 (54); 135-153
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezydent w systemie politycznym Turcji
    President in the political system of Turkey
    Autorzy:
    Liszkowska, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853445.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Turcja
    system prezydencki
    prezydencjalizm
    głowa państwa
    ustrój
    Turkey
    presidential system
    presidency
    political system
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiono główne cechy tureckiego modelu systemu prezydenckiego, a także historyczne uwarunkowania pozycji prezydenta w strukturze organów państwa w Turcji. Praca składa się z trzech części. W pierwszej z nich omówione zostały podstawy parlamentaryzmu, co jest kluczową kwestią dla ukazania kształtu tureckiego systemu przed reformą. Kolejnym zagadnieniem omawianym w tej części artykułu jest proces ewolucji prezydentury od pierwszych lat powstania Republiki do zmian wprowadzonych po wyborach prezydenckich i parlamentarnych w 2018 r. W drugiej części pracy wskazano uwarunkowania zmiany systemowej. Wreszcie w ostatniej dokonano analizy nowego systemu, określanego jako prezydencjalizm „w stylu tureckim”, i ukazano jego charakterystyczne cechy.
    This article presents the main features of the Turkish presidential system and historical conditions which shaped the president’s position in the power structure in Turkey. The work consists of three parts. The first part discusses the basics of Turkish parliamentarism, which is a matter crucial for understanding the organization of the Turkish system before the reform. Another issue discussed in this part is the process of evolution in the Turkish presidency from the first years of the Republic’s founding to the changes introduced in 2018. The second part of this work focuses on the conditions necessary for changes in the system. Finally, the last part of the article is the analysis of the new system defined as Turkishstyle presidentialism and its distinctive features.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2021, 69; 234-250
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evolution of the constitutional position of selected German-speaking countries’ heads of state in the 20th/21st century
    Autorzy:
    Łukaszewski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/616776.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Austria
    Liechtenstein
    Switzerland
    head of state
    constitutional position
    Szwajcaria
    głowa państwa
    pozycja ustrojowa
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest próba ukazania ewolucji ustrojowej pozycji głowy państwa w latach 1920–2013 w Austrii, Liechtensteinie i Szwajcarii, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki tych systemów politycznych (austriackiego federalizmu, silnej pozycji księcia w Liechtensteinie i kolegialnej głowy państwa w Szwajcarii). Artykuł został oparty na analizie komparatystycznej zapisów konstytucyjnych z uwzględnieniem odpowiednich nowelizacji. Ramy czasowe artykułu zostały oparte na okresie 1920–2013 w związku z tym, że początek lat 20. jest związany z powstawaniem konstytucji dwóch z trzech państw stanowiących przedmiot analizy: Austrii (1920) i Liechtensteinu (1921), które to akty prawne, pomimo wielu zmian, funkcjonują do dzisiaj. Celem artykułu jest wskazanie różnic w pozycji ustrojowej głowy państwa w 1920 roku i prawie 100 lat później.
    This paper is an attempt to show the evolution of the constitutional position of the head of state in the years 1920–2013 in Austria, Liechtenstein and Switzerland, with special reference to the specificity of these systems (Austrian federalism, Liechtenstein’s strong position of the monarch and collegial head of state in the Swiss case). It is based on a comparative analysis of the constitutional provisions of constitutional acts and their corresponding amendments. The timeframe of the paper is based on the period 1920–2013, due to the fact that at the very beginning of the 1920s two of the constitutional acts were created in the countries which are the subject of the paper: Austria (1920) and Liechtenstein (1921), which, despite many changes, exist today. The aim of the paper is to indicate differences in the position of the political head of state in 1920, and almost a century later.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2014, 3; 77-93
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcje głowy państwa w projektach Konstytucji R P z lat 1918–1921
    Conceptions of the head of state in drafts of the Polish Constitution of 1918–1921
    Autorzy:
    Tokarski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941066.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Prezydent
    Projekty Konstytucji
    Naczelnik Państwa
    głowa państwa
    President
    Draft Constitutions
    Chief of State
    head of state
    Opis:
    Artykuł dotyczy koncepcji głowy państwa w pracach nad Konstytucją z 1921 r. Pierwsza część przedstawia motywy przyjęcia republikańskiej formy przyszłego ustroju Polski oraz opisuje projekty konstytucji opracowane przez Biuro Konstytucyjne Prezydium Rady Ministrów. Druga część zawiera charakterystykę pozycji ustrojowej głowy państwa w projekcie tzw. „Ankiety”, projekcie W. Wakara oraz w rządowej „Deklaracji Konstytucyjnej” i projekcie Związku Ludowo-Narodowego. Ponadto opisano kontrowersje związane z tytułami „Naczelnik” i „Prezydent”. Część trzecia zawiera opis poglądów nt. głowy państwa ujawnionych w toku prac Komisji Konstytucyjnej oraz w drugim projekcie Rady Ministrów wraz z poprawkami rządu Skulskiego. Ostatnia, IV część zawiera przyczyny, które wpłynęły na ostateczny kształt urzędu Prezydenta w Konstytucji marcowej.
    The article deals with a conception of the head of state while working on the March Constitution. The first part presents motives for adopting a republican form of the future system of Poland and describes draft constitutions drawn up by the Constitutional Bureau of the Presidium of the Council of Ministers. The second part presents characteristics of a political status of the head of state in the draft of the so-called “Survey,” the draft of W. Wakar as well as the governmental “Constitutional Declaration” and the draft of the Popular National Union. Moreover, it describes controversies connected with the titles of “Chief” and “President.” The third part presents a description of views on the head of state revealed during the works of the Constitutional Committee as well as in the second draft drawn up by the Council of Ministers, along with amendments made by the Skulski’s government. The last, 4th part discusses causes which influenced the final shape of the office of President in the March Constitution.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 4 (38); 11-28
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja ustrojowa głowy państwa w Księstwie Liechtensteinu
    The Position of a Head of State in the Political System of the Principality of Liechtenstein
    Autorzy:
    Koźbiał, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927258.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Liechtenstein
    Księstwo Liechtensteinu
    głowa państwa
    monarchia
    Principality of Liechtenstein
    a head of state
    monarchy
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie pozycji ustrojowej głowy państwa w Księstwie Liechtensteinu. Księstwo jest jedną z europejskich monarchii, na tle innych wyróżnia się jednak tym, iż pozycja władcy jest daleko idąca, bynajmniej nie jest ona ograniczona jedynie do funkcji reprezentacyjnych. Aktywność księcia, odnosząca się do polityki wewnętrznej i zewnętrznej, jest zakorzeniona w obowiązującej od 1921 r. konstytucji i została przedstawiona w artykule. Pozycja głowy państwa wynika również z uwarunkowań historycznych i społecznych. Jest ona także oparta na rozwiązaniach pozakonstytucyjnych. Książęce prerogatywy są szerokie. Wprawdzie podejmowano próby ich ograniczenia lecz tego rodzaju propozycje zostały odrzucone w referendum. Dodatkowo podczas głosowania w 2003 r. uprawnienia władcy zostały jeszcze rozszerzone.
    The aim of the article is to present the position of a head of state in the Principality of Liechtenstein. The Principality is one of the European monarchies, but it is distinguished from others by the fact that the position of the prince is far-reaching, by no means limited only to representatives functions. The prince’s activity to internal and external politics is rooted in the constitution in force since 1921 and was presented in the article. The position of the head of state also results from historical and social conditions. It is salso based on non-constitutional solutions. Princerly prerogatives are broad. Although attempts were made to limit them, such proposals were rejected in a referendum. Additionally, during the voting in 2003, the ruler’s powers were further extended.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 277-287
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jako świadek w postępowaniu karnym
    President of the Republic of Poland as a witness in criminal proceedings
    Autorzy:
    Dąbrowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692750.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    President
    criminal procedure
    witness
    head of state
    prezydent RP
    postępowanie karne
    świadek
    głowa państwa
    Opis:
    The article discusses the legal status of the President of the Republic of Poland acting in the capacity of a witness in the course of legal proceedings. Having noted the insufficiency of the current legal regulation, the author begins his research with a detailed analysis of the concept of immunity and the possible legal circumstances which would allow the Head of the Polish state to be summoned as a witness in criminal proceedings. Then, the procedure of questioning the President of the Republic of Poland and the admissibility of imposing penalties on the Head of the State are presented in detail. The conclusion of the discussion is that although the admissibility of summoning the President of the Republic of Poland to witness should be beyond doubt, the  shape of the existing regulations continues to hinder the actual use of the source of evidence in question.
    W artykule poruszono problematykę dotyczącą statusu Prezydenta RP jako świadka w postępowaniu karnym. Rozważanie obejmują szczegółową analizę konstrukcji immunitetu, co pozwala zbudować osobliwe dyrektywy interpretacyjne, a także analizę zagadnienia dopuszczalności wezwania urzędującej głowy państwa polskiego na świadka. Następnie szczegółowy przedstawiono tryb przesłuchiwania Prezydenta RP oraz dopuszczalność stosowania wobec niego kar porządkowych. Rozważania kończy zaś konkluzja, że choć dopuszczalność wezwania Prezydenta RP na świadka nie powinna budzić wątpliwości, to jednak kształt obowiązujących regulacji wciąż utrudnia realne wykorzystywanie przedmiotowego źródła dowodowego.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 3; 33-45
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezydenci Republiki Włoskiej w latach 1992–2022. Dynamika zmian
    Autorzy:
    Kaszuba, Paweł Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34111994.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    President of the republic
    head of state
    political system
    Prezydent republiki
    głowa państwa
    system polityczny
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu było przedstawienie funkcjonowania urzędu prezydenta    w Republice Włoskiej w ujęciu personalnym na przestrzeni lat 1992 – 2022 wyjaśniając przy tym dynamikę zmian jak zaszła w tym okresie. Aby tego dokonać, autor sformułował główną hipotezę zakładającą, iż dynamika zmian urzędu prezydenta była pobudzana przez cechy personalne osób na tym urzędzie, a nie znaczące zmiany ustrojowe wewnątrz systemu politycznego. W celu zweryfikowania ustalono pytania badawcze odnoszące się do politycznej przeszłości prezydentów, ich cech personalnych oraz ewolucji urzędu na przestrzeni lat. Aby odpowiedzieć na te pytania oraz dokonać weryfikacji hipotezy zastosowano metody badawcze adekwatne do analizy przeszłości oraz wnioskowania systemowego były to metody: historyczna i porównawcza. Dzięki temu przedstawione zostało, iż owa dynamika zmian została ukształtowana poprzez osobiste decyzję kolejnych prezydentów. Przy braku znaczących zmian o charakterze ustrojowym nastąpiła stymulacja wizerunku głowy państwa poprzez cechy personalne osób na tym urzędzie.
    The purpose of this article was to present the functioning of the office of the president in the Italian Republic in terms of personnel in the years 1992-2022, explaining the dynamics of changes in this period. In order to do this, the author formulated the main hypothesis assuming that the dynamics of changes in the office of the president was stimulated by the personal characteristics of people in this office, and not by significant systemic changes within the political system. In order to verify, research questions were established relating to the political past of the presidents, their personal characteristics and the evolution of the office over the years. In order to answer these questions and verify the hypothesis, research methods adequate to the analysis of the past and systemic inference were used, these were the following methods: historical and comparative. Thanks to this, it was presented that this dynamics of changes was shaped by the personal decisions of successive presidents. In the absence of any significant political changes, the image of the head of state was stimulated by the personal characteristics of the people in this office.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2022, 29, 1; 59-73
    1428-9512
    2300-7567
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Republika czy kryptomonarchia? Pozycja ustrojowa głowy państwa w systemie rządów Samoa
    Autorzy:
    Eska-Mikołajewska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050462.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja Niepodległości
    Tematy:
    monarchia
    republika
    głowa państwa
    samoa
    system rządów
    monarchy
    republic
    head of state
    system of government
    Opis:
    The author analyses the political position of the head of state of Samoa. Referring the Samoan system of government to the other eleven sovereign states of the South Pacific, it should be considered as an exception as the one which has not been clearly defined yet. Samoa has a mixed system of government that combines elements derived from the Westminster tradition with the native system of political and social organisation serving as the foundation for a local government. The presentation of the head of state in Samoa was done in the light of constitutional provisions along with an indication of the mechanisms determining the position of this office in political practice. The presentation of the above issues required an institutional and legal analysis as well as a critical analysis and a descriptive method. This analysis allowed to indicate that in the evolutionary process of constitutional development, some elements that may have so far moved towards recognising this microstate as a constitutional monarchy have been redefined. The introduction of republican methods of exercising executive authority supports calling the head of state of Samoa president.
    Źródło:
    Prawo i Polityka; 2019, 9; 63-86
    2080-5799
    Pojawia się w:
    Prawo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej
    Functions of the President of the Republic of Poland in Connection with Poland’s Membership in the European Union
    Autorzy:
    Trubalski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51447396.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    European Union
    executive power
    president
    head of state
    Unia Europejska
    władza wykonawcza
    głowa państwa
    prezydent
    Opis:
    The article aims to analyze the functions of the President of the Republic of Poland in connection with Poland’s membership in the EU. The discussed issues are important due to the dynamic nature of this process and the federalist tendencies in the EU. They cause that the issues of compliance of the deepening of the European integration process with the constitution and issues related to the increasingly significant scope of the integration process in the context of the sovereignty of nation states become particularly important. Therefore, the role of the President of the Republic of Poland in this process, as the guardian of the constitution and state sovereignty, requires analysis. The Republic of Poland’s membership in the European Union makes it necessary to take a new look not only at the system of government but also at the tasks of the executive branch.
    Artykuł ma na celu analizę funkcji Prezydenta RP w związku z członkostwem RP w UE. Poruszana problematyka ma istotne znaczenie z uwagi na dynamiczny charakter tego procesu oraz na tendencje federalistyczne w UE. Powodują one, iż szczególnie istotne stają się kwestie zgodności pogłębiania procesu integracji europejskiej z konstytucją oraz zagadnienia związane z coraz bardziej znaczącym zasięgiem procesu integracji w kontekście suwerenności państw narodowych. Dlatego też analizy wymaga rola Prezydenta RP w tym procesie jako strażnika konstytucji oraz suwerenności państwa. Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej powoduje, iż konieczne jest nowe spojrzenie nie tylko na system rządów, ale również na zadania organów władzy wykonawczej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 3(79); 59-69
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Proclamation of the Hungarian Republic in 1946
    Proklamacja Republiki Węgierskiej z 1946 r.
    Autorzy:
    Schweitzer, Gábor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941121.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Hungary
    Republic
    head of state
    human rights
    1946
    constitution
    Węgry
    republika
    głowa państwa
    prawa człowieka
    konstytucja
    Opis:
    The paper is dealing with the constitutional and historical importance of Act I. of 1946. In 1946 Hungary has changed its form of government. The passage of Act I of 1946 has defined Hungary’s form of government as a republic. In addition to the creation of a republic, the legislation provided powers for the president of the Hungarian Republic. Moreover, the Preamble of Act I. of 1946 was the first document in the Hungarian constitutional history which summarized and declared the most important natural and inalienable rights of the citizens.
    Artykuł dotyczy konstytucyjnego i historycznego znaczenia Ustawy no. I z 1946 r. W 1946 r. Węgry dokonały zmiany formy rządu. Przepisy ustawy no. I z 1946 r. określiły węgierską formę rządu jako republikę. Oprócz utworzenia republiki ustawa przyznała władzę prezydentowi Republiki Węgierskiej. Ponadto preambuła ustawy no. I z 1946 r. była pierwszym dokumentem w węgierskiej historii konstytucyjnej, podsumowującym i deklarującym najważniejsze naturalne i niezbywalne prawa obywateli.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 115-125
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawne i polityczne konsekwencje wprowadzenia republikańskiej formy rządów dla pozycji ustrojowej głowy państwa w Nowej Zelandii
    Autorzy:
    Eska-Mikołajewska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054042.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    republic
    head of state
    Treaty of Waitangi
    Maori
    New Zealand
    republika
    głowa państwa
    Traktat z Waitangi
    Maorysi
    Nowa Zelandia
    Opis:
    The analysis concerns the legal and political implications of a potential political change in New Zealand on the functioning of the head of state. According to the thesis statement, the special status of the Maori may complicate the further development of events, weakening the willingness to introduce a republic in this country. In this study, the author has adopted the following research methods: an analysis of legal sources and a critical analysis as well as a descriptive method. The text is divided into two main parts and the introduction and the conclusion.
    Przeprowadzona analiza dotyczy skutków prawnych i politycznych potencjalnej zmiany ustroju politycznego w Nowej Zelandii odnośnie do funkcjonowania głowy państwa.  Zgodnie z postawioną tezą, specjalny status Maorysów może komplikować dalszy rozwój wydarzeń, wpływając na osłabienie chęci wprowadzenia republiki w tym państwie. W pracy wykorzystano analizę źródeł prawa i analizę krytyczną oraz metodę opisową. Tekst podzielono na dwie zasadnicze części oraz wstęp i zakończenie. 
    Źródło:
    Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych; 2020, 15, 1; 7-19
    1896-8279
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How reborn Poland became a republic
    Jak odrodzona Polska została republiką
    Autorzy:
    Balicki, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942118.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    form of government
    2nd Polish Republic
    Head of State
    republic
    monarchy
    republika
    monarchia
    ustrój
    II RP
    głowa państwa
    Opis:
    The article presents the genesis of the republican Head of State in Poland after the First World War. It was a particularly important moment when the election of the form of government of the Polish State being rebuilt took place. The Author draws attention to the significant relationship between historical events taking place during the First World War, including especially political changes happening in the partitioning states influencing the decision for choosing the republican path.
    W artykule przedstawiona została genezę republikańskiej głowy państwa w Polsce po I wojnie światowej. Był to szczególnie istotny moment, w którym dokonał się wybór formy ustrojowej odbudowywanego państwa polskiego. Autor zwraca uwagę na istotny związek dziejących się w czasie I wojny światowej wydarzeń historycznych, w tym zwłaszcza zmian ustrojowych zachodzących w państwach zaborczych na decyzję o wyborze republikańskiej drogi ustrojowej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 15-24
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legal Acts of the President in selected Polish constitutions
    Akty prawne prezydenta w wybranych polskich konstytucjach
    Autorzy:
    Trubalski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942157.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    executive power
    president
    head of state
    official acts
    presidential prerogatives
    władza wykonawcza
    prezydent
    głowa państwa
    akty urzędowe
    prerogatywy prezydenta
    Opis:
    This paper seeks to address the issues related with the official acts of the President in selected contemporary Polish constitutions. For this purpose, a preliminary analysis of the position of the head of state was conducted in respect of the March Constitution, April Constitution and the current Constitution of the Republic of Poland of 1997. The nature of the official acts of the President has been assessed for the system position of the head of state. It also identifies the nature and characteristics of the official acts of the President.
    Artykuł ma na celu zasygnalizowanie zagadnień związanych z problematyką aktów urzędowych prezydenta w wybranych polskich konstytucjach. W tym celu dokonano wstępnej analizy pozycji ustrojowej głowy państwa w konstytucji marcowej, konstytucji kwietniowej oraz konstytucji z 1997 roku. Charakter aktów urzędowych prezydenta został oceniony pod kątem pozycji ustrojowej głowy państwa. Wskazano również na charakter oraz cechy aktów urzędowych prezydenta.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 145-153
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja głowy państwa w procesie realizacji posiadanego upoważnienia do mianowania
    Autorzy:
    Tóthová, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1339844.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-02
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    głowa państwa
    upoważnienie do mianowania
    podział władz
    swoboda decyzji
    head of state
    power of appointment
    separation of powers
    discretion
    Opis:
    Głowa państwa jest podstawową instytucją konstytucyjną, stojącą na szczycie hierarchii najwyższych władz państwowych. Ma ona wyjątkowe znaczenie dla istnienia i funkcjonowania państwa szczególnie ze względu na to, że wyraża suwerenność państwa i jego integralność.  Tworzenie konstytucyjnego statusu i usytuowania władzy głowy państwa jest uzależnione of jego relacji z naczelnymi organami władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Artykuł poddaje analizie pozycję głowy państwa w zakresie wykonania przyznanych uprawnień. Podkreśla najistotniejsze problemy związane z interpretacją tych uprawnień. W tym kontekście ważne jest zdefiniowanie zakresu możliwości głowy państwa w dziedzinie samodzielnego proponowania, sprawdzania i ewentualnie odrzucania kandydatów na stanowiska reprezentujące poszczególne władze państwowe. Możliwości te różnią się w zależności od tego, czy głowa państwa odnosi się do propozycji organów wykonawczych, innych niezależnych organów czy parlamentu.
    The head of state is a fundamental constitutional institute, standing on top of the hierarchy of the highest state authorities. He has a unique significance for the existence and functioning of the state, in particular, because he expresses the sovereignty of the state and its integrity. The constitutional status and power of the head of state are created depending on his relationship to the supreme constitutional authorities representing the legislative, executive and judicial powers.The article analyses the position of the head of state in the exercise of his nominating powers. It highlights the most significant problems associated with the interpretation of those powers. In this context, it is important to define the scope of possibilities of the head of state to propose independently, review and possibly reject candidates for the posts of representatives of various state authorities. These options vary depending on whether the head of state is acting in relationto the proposals of executive bodies, other independent bodies or the parliament.
    Źródło:
    Ius Novum; 2020, 14, 1; 17-34
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Scope of the Head of State’s Liability Based on the Example of the Principality of Liechtenstein and the Principality of Monaco
    Zakres odpowiedzialności głowy państwa na przykładzie Księstwa Liechtensteinu i Księstwa Monako
    Autorzy:
    Kubacki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941133.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    head of state
    constitutional liability
    Prince of Monaco
    Prince of Liechtenstein
    głowa państwa
    odpowiedzialność konstytucyjna Książe Monako
    Książe Lichtensteinu
    Opis:
    The subject of this article is the character and meaning of the head of state’s liability. The author notices that this institution is an important factor that determines the systemic and legal position of the supreme body in the country, and adopting different solutions in this matter may make the position of heads of state significantly different, even if they seem to have a similar character. This relation has been shown on the example of regulations of liability of the heads of state in Monaco and Liechtenstein. In both countries, there is an almost identical manner of appointing to the office of a head of state and the scope of their authorities. However, the matter of liability has been regulated in a completely different way in these two countries.
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest charakter i znaczenie odpowiedzialności konstytucyjnej głowy państwa. Autor zauważa, że instytucja ta jest ważnym czynnikiem, który determinuje systemową i prawną pozycję najwyższego organu w państwie, a przyjęcie różnych rozwiązań w tej kwestii może znacząco zmienić stanowisko głów państw, nawet jeśli wydają się one mieć podobny charakter. Zależność ta została wykazana na przykładzie regulacji odpowiedzialności głów państw w Monako i Liechtensteinie. W obu państwach istnieje zbliżony sposób wyboru głowy państwa i zakres ich władzy. Jednak kwestia odpowiedzialności została uregulowana w zupełnie inny sposób w tych dwóch państwach.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 127-139
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu systemu rządów u progu niepodległości (1918–1921)
    In the search of a system of government at the beginning of independence (1918–1919)
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621566.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    II Rzeczpospolita, system rządów, konstytucja, parlament, głowa państwa
    The Second Polish Republic, system of government, constitution, parliament, head of state
    Opis:
    The subject of the article is to identify the factors and conditions that determined the system of government of the II Republic of Poland in the first years after regaining independence at the end of 1918. The study is devoted to three issues: the system of government at the turn of 1918 and 1919, the system of government under the Small Constitution and the system of government in the light of drafts of the Constitution of the II Republic of Poland. According to the author substitutes of the parliamentary system of government were born already in the first weeks of the functioning the Polish state authorities. Under the Small Constitution of 20 February 1919, an attempt was made to introduce the system of parliamentary supremacy. This turned out to be impossible given the high level of authority enjoyed by the country’s head of state – Józef Piłsudski, who also served as its commander in chief. Drafts of the Constitution assumed (mostly) the weak position of the president. In this way, the Constitution of 17 March 1921 adopted the parliamentary-cabinet system of government, which was modeled on the system adopted by the III French Republic.
    Przedmiotem opracowania jest określenie okoliczności, które określiły system rządów II Rzeczypospolitej w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości (pod koniec 1918 r.). Artykuł poświęcony jest trzem kwestiom: systemowi rządów na przełomie 1918 i 1919 r., systemowi rządów w okresie obowiązywania Małej Konstytucji oraz systemowi rządów w projektach konstytucji II Rzeczypospolitej. Autor wskazuje, iż przesłanki parlamentarnego systemu rządów pojawiły się już w pierwszych tygodniach funkcjonowania polskich władz państwowych. Pod rządami Małej Konstytucji z 20 lutego 1919 r. podjęto próbę zainstalowania systemu rządów zgromadzenia. Okazało się to niemożliwe ze względu na wysoki autorytet głowy państwa – Józefa Piłsudskiego, który piastował również funkcję Naczelnego Wodza. Projekty konstytucji zakładały (w większości) słabą pozycję prezydenta. W ten sposób Konstytucja z 17 marca 1921 r. przyjęła parlamentarno-gabinetowy system rządów, wzorowany na III Republice Francuskiej.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 25-42
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja ustrojowa prezydenta Republiki Czeskiej w świetle najnowszych poprawek do Konstytucji z dnia 8 lutego 2012 r.
    Autorzy:
    Żelazny, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524685.pdf
    Data publikacji:
    2014-08-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    prezydent
    głowa państwa
    konstytucja
    nowelizacja
    Republika Czeska
    Vaclav Klaus
    president
    head of the state
    constitution
    amendment
    Czech Republic
    Vaclav Klau
    Opis:
    The subject of the article below is the appearance of Czech Republic President’s political position under the newest amendments to the Constitution from February 8, 2012. At the beginning, reasons for the Constitution to be corrected were pointed out, which among all, had a political background. Later, the article focused on the presentation of detailed analysis of each change. With the historical support, a comparison was made between the current basic law and its previous version, as well as the comparison between the traditions of Czech and Czechoslovakian constitutionalism. The most important change was the introduction, common for the presidential or semi-presidential system method of choosing the head of the state in common elections, which occurred by limiting president’s prerogatives and normalization of the range of president’s responsibilities, stepping out of the rules of law and the constitutional irresponsibility of the head of the state.
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest ukazanie pozycji ustrojowej prezydenta Republiki Czeskiej w świetle najnowszych poprawek do Konstytucji z dnia 8 lutego 2012 r. Na początku wskazano powody wprowadzenia niniejszej nowelizacji, które miały przede wszystkim charakter polityczny. W dalszej części artykułu skupiono się na przedstawieniu i szczegółowej analizie poszczególnych zmian. Posługując się metodą historyczną, dokonano porównania obecnego brzmienia ustawy zasadniczej ze stanem dotychczasowym oraz z tradycjami czeskiego oraz czechosłowackiego konstytucjonalizmu. Najważniejszą ze zmian było wprowadzenie charakterystycznego dla systemu prezydenckiego lub semiprezydenckiego sposobu wyboru głowy państwa w wyborach powszechnych i bezpośrednich, co odbyło się jednak przy faktycznym ograniczeniu prerogatyw prezydenta oraz unormowaniu zakresu odpowiedzialności prezydenta, odstępując od zasady prawnej i konstytucyjnej nieodpowiedzialności głowy państwa.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 4 (20); 117-130
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    NADZWYCZAJNE KOMPETENCJE PREZYDENTA RZESZY
    EXTRAORDINARY POWERS OF THE PRESIDENT OF THE REICH
    Autorzy:
    Kuźnik, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/443216.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    Republika Weimarska
    niemiecki konstytucjonalizm
    głowa państwa
    stany nadzwyczajne
    historia prawa
    Weimar Republic
    German constitutionalism
    head of state
    emergencies
    legal history
    Opis:
    Celem artykułu jest omówienie art. 48 ust. 2 konstytucji weimarskiej. Artykuł ten upoważniał Prezydenta Rzeszy do wprowadzania nadzwyczajnych rozporządzeń w przypadku zagrożenia publicznego porządku i bezpieczeństwa. Było to rozwiązanie, które w sposób zdecydowany odbiegało zarówno od regulacji znanych sprzed okresu pierwszej wojny światowej, jak i obecnej ustawy zasadniczej. W pierwszej części artykułu dokonano wykładni przepisu, przedstawiono uwarunkowania historyczne, wynikłe z zastanego dorobku niemieckiej jurysprudencji sprzed okresu pierwszej wojny światowej, oraz kwestie prac legislacyjnych. W części drugiej, dotyczącej zastosowania praktycznego przepisu, uwzględniono podział na trzy okresy stosowania artykułu, orzecznictwo Trybunału Państwowego Rzeszy oraz poglądy doktryny na omawiany przepis. Omówiono również kwestie legislacyjne oraz związane z budową aktów prawnych. Całość rozważań została podsumowana w konkluzjach.
    The aim of the article titled Extraordinary powers of the President of the Reich is to discuss article 48(2) of the Weimar Constitution. The article empowered the President of the Reich to issue emergency decrees in case of a threat to public order and security. This was a solution that diverged considerably both from pre-WWI regulations and the provisions of the current Basic Law for the Federal Republic of Germany.The first part of the paper presents an interpretation of article 48, depicts the historical circumstances stemming from the established body of German pre-WWI jurisprudence, and describes the issues of the legislative work. The second part, which discusses how the article was used in practice, distinguishes between the three periods of its application, and explores the case law of the State Tribunal of the Reich and the views of the doctrine on the provision in question. Moreover, matters related to the legislative process and the construction of legal acts are explored. These considerations are summarized in the conclusions
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2019, 1, XIX; 35-50
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza republikańskiej głowy państwa w Polsce
    Genesis of the republican Head of the State in Poland
    Autorzy:
    Balicki, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942293.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    monarchia
    republika
    ustrój
    II RP
    prezydent
    głowa państwa
    monarchy
    republic
    form of government
    2nd Polish Republic
    president
    Head of State
    Opis:
    Artykuł przedstawia genezę republikańskiej głowy państwa w Polsce po I wojnie światowej (do uchwalenia Konstytucji marcowej). Był to szczególnie istotny moment, w którym dokonał się wybór formy ustrojowej odbudowywanego państwa polskiego. Autor zwraca uwagę na istotny związek dziejących się w czasie I wojny światowej wydarzeń historycznych, w tym zwłaszcza zmian ustrojowych zachodzących w państwach zaborczych na decyzję o wyborze republikańskiej drogi ustrojowej.
    The article presents the genesis of the republican Head of State in Poland after the First World War (until the adoption of the March Constitution). It was a particularly important moment when the election of the form of government of the Polish State being rebuilt took place. The Author draws attention to the significant relationship between historical events taking place during the First World War, including especially political changes happening in the partitioning states influencing the decision for choosing the republican path.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 11-22
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uprawnienia hamujące Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wobec legislatywy w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku
    President of the Republic of Poland’s Inhibiting Privileges Against Legislative Power in the 1997 Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Ścibor, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20679013.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Tematy:
    prezydent
    głowa państwa
    weto ustawodawcze
    kontrola konstytucyjności
    skrócenie kadencji parlamentu
    president
    head of state
    legislative veto
    constitutionality control
    shortening the parliamentary term
    Opis:
    Artykuł ma na celu analizę pozycji głowy państwa i jego uprawnień o charakterze hamującym wobec legislatywy. W pracy przedstawione zostały warunki skorzystania przez Prezydenta RP z mechanizmu skrócenia kadencji parlamentu, zgłoszenia weta ustawodawczego oraz zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o przeprowadzenie prewencyjnej kontroli konstytucyjności. W artykule dokonana została analiza uprawnień, które posiada Prezydent wobec władzy ustawodawczej i podejmowanych przez nią działań, a także jego roli arbitra w sytuacji kryzysu w izbach parlamentu. Omówione zostały przesłanki oraz ograniczenia dotyczące stosowania przez głowę państwa uprawnień hamujących wobec legislatywy. Podczas sporządzenia niniejszego artykułu wykorzystano metodę dogmatyczno-prawną celem przeprowadzenia analizy skuteczności stosowania po 1997 r. przysługujących Prezydentowi kompetencji wobec władzy ustawodawczej.
    The article aims to analyze the position of the head of state and his powers of an inhibitory nature against the legislature. The paper presents the conditions for the President of the Republic of Poland to use the mechanism of shortening the term of parliament, filing a legislative veto and applying to the Constitutional Court for a preventive constitutionality review. The article analyzes the powers that the President has vis-à-vis the legislature and the actions it takes, as well as his role as an arbiter in a crisis situation in the chambers of parliament. The rationale and limitations on the use of inhibitory powers by the head of state against the legislature are discussed. In drafting this article, the dogmatic-legal method was used to analyze the effectiveness of the post-1997 application of the powers vested in the President against the legislature.
    Źródło:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2023, 18, 20 (1); 195-206
    2719-3128
    2719-7336
    Pojawia się w:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The System of Government under the Small Constitution of 1919
    System rządów w okresie obowiązywania Małej Konstytucji
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942137.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    system of government
    the Small Constitution of 1919 parliament
    head of state
    government
    system rządów
    Mała Konstytucja z 1919 r.
    parlament
    głowa państwa
    rząd
    Opis:
    The subject of the article is to identify factors and conditions that determined the system of government of the IInd Republic of Poland under the Small Constitution of 1919. This act served as a temporary constitution until the March Constitution of 1921 came into force, which happened completely only at the end of 1922. Under the Small Constitution there has been made an attempt to introduce the system of supremacy of the parliament. It turned out to be impossible because of high authority of the head of state – Józef Piłsudski, who also served as the Commander-in-Chief. Therefore, the system of balance between the Legislative Sejm and the Chief of State was shaped in the political practice.
    Przedmiotem opracowania są okoliczności i uwarunkowania, które określiły system rządów II Rzeczypospolitej w okresie obowiązywania Małej Konstytucji z 1919 r. Akt ten pełnił funkcję tymczasowej konstytucji do czasu wejścia w życie Konstytucji Marcowej z 1921 r., co nastąpiło w pełni dopiero pod koniec 1922 r. Na mocy Małej Konstytucji dokonała się próba wprowadzenia systemu rządów zgromadzenia. Okazało się to niemożliwe ze względu na wysoki autorytet głowy państwa – Józefa Piłsudskiego, który pełnił również funkcję naczelnego wodza. Dlatego też w praktyce ustrojowej ukształtowała się zasada równowagi między Sejmem Ustawodawczym a Naczelnikiem Państwa.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 55-62
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stronnictwa ludowe PSL Piast i PSL Wyzwolenie wobec wyboru pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
    The PSL "Piast" and PSL "Wyzwolenie" peoples parties in view of the election of the first President of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Wichmanowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446537.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Second Polish Republic
    RP
    head of state
    president
    people's parties
    elections
    political thought
    Druga Rzeczypospolita Polska
    prezydent
    partie chłopskie
    wybory
    głowa państwa
    myśl polityczna
    Opis:
    Poglądy stronnictw ludowych PSL Piast i PSL Wyzwolenie dotyczące władzy państwowej, w tym głowy państwa, kształtowały się jeszcze w okresie zaborów. Galicyjscy przywódcy PSL „Piast” mieli bogate i raczej korzystne doświadczenia ze współpracy z monarchią konstytucyjną. Jednak koncepcje monarchiczne były sprzeczne z „duchem czasów” i nastrojami polskiego społeczeństwa. Od 1918 roku stronnictwa ludowe wypowiadały się wyraźnie za demokratyczno-republikańską formą rządów. Partie chłopskie wchodzące do Sejmu Ustawodawczego nie miały ściśle sprecyzowanych zasad konstytucyjnych i na temat władzy w państwie wypowiadały się w kategoriach ogólnych. W poglądach zarówno polityków z PSL „Piast”, jak i PSL „Wyzwolenie”, niewiele miejsca zajmowała w tamtym czasie analiza prerogatyw głowy państwa. Znalazły one miejsce dopiero w okresie prac dotyczących konstytucji. Poglądy na władzę polityczną stronnictwa przedstawiły wyraźnie dopiero we własnych projektach konstytucji. PSL „Wyzwolenie”, w „Podstawie Ładu Rzeczypospolitej Polskiej”, dla głowy państwa proponowało nazwę (tytuł) Rzecznik Rzeczypospolitej. Ostatecznie zdecydowało się na nazwę Naczelnik Państwa; nawiązywano do Naczelnika Kościuszki, chcąc równocześnie usatysfakcjonować Józefa Piłsudskiego. Naczelnik miał być wybierany przez cały naród. W projekcie PSL „Piast”, głowa państwa – prezydent, miał być wybierany również w wyborach powszechnych, postulat był zawarty także w programie Stronnictwa uchwalonym 29 czerwca 1919 roku. Konstytucja RP z 17 marca 1921 roku stanowiła zwycięstwo prawicy. Celem artykułu jest ukazanie i porównanie poglądów polityków ludowych z PSL „Piast” i PSL „Wyzwolenie” dotyczących instytucji głowy państwa. W artykule została przedstawiona ewolucja ich poglądów, a także dylematy związane z wyborem pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
    The views of the PSL Piast and PSL Wyzwolenie popular parties on state power, including the head of state, were shaped already during the period of partitions. Galician leaders of PSL "Piast" had a rich and rather beneficial experience of cooperation with constitutional monarchy. However, monarchical concepts were contrary to the "spirit of the age" and the moods prevailing in the Polish society. Since 1918, popular parties have clearly expressed their support for the democratic-republican form of government. People's parties entering the Legislative Sejm did not have strictly defined constitutional principles and voiced their opinions about power in the state in general terms. In the views of both politicians from PSL "Piast" and those from PSL "Wyzwolenie", little space was taken up at that time by the analysis of the prerogatives of the head of state. It was not until work on constitution began, that these found their right place. The parties presented their opinions concerning the political power clearly only at the stage of presentation of their own draft constitutions. PSL "Wyzwolenie", in "Podstawa Ładu Rzeczypospolitej Polskiej" ("Fundamentals of the Order of the Republic of Poland"), proposed the name (title) of the Spokesman of the Republic of Polandfor for the head of state. Eventually, it decided on the name of the Head of State; references were made to the Head of Kościuszko, while at the same time wanting to satisfy Józef Piłsudski. The Head was to be elected by the entire nation. In the draft by PSL "Piast", the head of state – president, was also to be elected in general elections, this demand was also included in the Party's program adopted on 29 June 1919. The Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 marked a victory for the right. The aim of the article is to present and compare the views of people's politicians from PSL "Piast" and PSL "Wyzwolenie" regarding the institution of the head of state. The article presents the evolution of their views, and also their dilemmas related to the election of the first President of the Republic of Poland.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2023, 22, 2; 270-284
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Does Putin have immunity from criminal liability before Ukrainian court?
    Czy Putin posiada immunitet karny przed ukraińskim sądem?
    Обладает ли Путин иммунитетом от уголовного преследования перед украинским судом?
    Чи має Путін імунітет від кримінальної відповідальності перед українським судом?
    Autorzy:
    Navrotskyy, Vyacheslav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33511222.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    кримінальна відповідальність
    імунітет
    керівник держави
    агресія
    уголовная ответственность
    иммунитет
    глава государства
    агрессия
    odpowiedzialność karna
    immunitet
    głowa państwa
    agresja
    criminal liability
    immunity
    head of state
    aggression
    Opis:
    The question about criminal liability for waging this cruel war has been actualized since the beginning of the Russian-Ukrainian war in 2014, and especially since the large-scale Russian invasion of Ukraine in 2022. It is commonly recognized that such acts are crimes according to international criminal law and that liability must come under international judiciary bodies. By the same token, Ukrainian national legislation also provides for liability for those acts. At the same time, there are attempts to prove the fact that Putin and othersenior officials are not liable under Ukrainian criminal law since allegedly they have functional immunity and ordinary perpetrators of the aggression are not personally liable under Ukrainian law due to the so-called functional immunity. The publication aims to prove the wrongfulness of the statement that the abovementioned immunity status prevents criminal prosecution in Ukraine, as in the state against which the aggression was committed. The arguments of “immunity theory” supporters are analyzed and counter-arguments are presented that such immunity is not valid in Ukraine and does not prevent prosecution under Ukrainian law. It is concluded that, regarding the aggressive war in Ukraine, the functional immunity of senior officials of the Russian Federation does not have any moral, social or legal grounds and the individuals who allegedly have such immunities are criminally liable not only under international criminal law but also Ukrainian law as well.
    Питання кримінальної відповідальності за розв’язання та ведення агресивної війни актуальне від початку російсько-української війни у 2014 році, а, особливо, від 2022 році, коли відбулося повномасштабне вторгнення в Україну. Відповідно до міжнародного кримінального права такі діяння є міжнародними злочинами та підлягають юрисдикції міжнародних судових органів. Українське законодавство також передбачає кримінальну відповідальність за вказані діяння. Водночас є спроби довести, що Путін та інші вищі керівники російської федерації не підлягають кримінальній відповідальності за українським кримінальним правом, оскільки ніби-то наділені функціональним імунітетом. Метою цієї публікації є доведення помилковості тези про те, що вказаний імунітет перешкоджає притягненню до кримінальної відповідальності в Україні як державі, проти якої вчинена агресія. Розглянуті доводи прихильників «теорії імунітету» та наведені аргументи щодо того, що він не діє в Україні щодо вищих керівників держави-агресора та не перешкоджає притягненню їх до відповідальності за українським кримінальним правом. Зроблений висновок, що щодо агресивної війни в Україні функціональний імунітет вищих керівників російської федерації не має моральних, соціальних та юридичних підстав, а вказані особи підлягають кримінальній відповідальності не лише за міжнародним кримінальним правом, але й за правом України.
    Вопрос об уголовной ответственности за ведение непрекращающегося жестокого конфликта актуален с начала российско-украинской войны, начавшейся в 2014 году, и особенно после полномасштабного вторжения в Украину в 2022 году. Согласно международному уголовному праву, такие действия являются преступлениями по международному праву и подпадают под юрисдикцию международных судебных органов. Внутреннее законодательство Украины также предусматривает уголовную ответственность за указанные деяния. В то же время предпринимаются попытки доказать, что Путин и другие высшие должностные лица не подпадают под юрисдикцию украинских судов в силу украинского уголовного законодательства, поскольку якобы обладают функциональным иммунитетом, а рядовые участники вооруженной агрессии также не несут персональной ответственности в силу украинского законодательства, поскольку обладают функциональным иммунитетом. Цель статьи – доказать ошибочность утверждения о том, что вышеуказанные иммунитеты не позволяют привлекать таких лиц к уголовной ответственности в судах Украины – государства, против которого была совершена вооруженная агрессия. Были проанализированы аргументы сторонников «теории иммунитета» и приведены аргументы в пользу того, что указанные категории лиц не обладают иммунитетом на территории Украины, а значит, их можно привлечь к ответственности в силу законодательства Украины. Сделан вывод о том, что применительно к вооруженной агрессии против Украины функциональный иммунитет высших должностных лиц Российской Федерации не имеет моральных, общественных и правовых оснований, а названные лица, якобы обладающие таким иммунитетом, несут уголовную ответственность не только в силу международного уголовного права, но и по украинскому законодательству.
    Kwestia odpowiedzialności karnej za prowadzenie trwającego, okrutnego konfliktu jest aktualna od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej rozpoczętej w 2014 r., a zwłaszcza od 2022 r., czyli od inwazji na Ukrainę na pełną skalę. Zgodnie z międzynarodowym prawem karnym takie czyny stanowią zbrodnie prawa międzynarodowego i podlegają jurysdykcji międzynarodowych organów sądowych. Ukraińskie ustawodawstwo krajowe również przewiduje odpowiedzialność karną za rzeczone czyny. Jednocześnie podejmowane są próby udowodnienia, że Putin i inni wysocy urzędnicy nie podlegają orzecznictwu sądów ukraińskich na mocy ukraińskiego prawa karnego, ponieważ rzekomo posiadają immunitet funkcjonalny, a zwykli uczestnicy agresji zbrojnej również nie ponoszą osobistej odpowiedzialności na mocy prawa ukraińskiego z powodu posiadania immunitetu funkcjonalnego. Celem publikacji jest udowodnienie niesłuszności twierdzenia, że wyżej wymienione immunitety uniemożliwiają pociągnięcie takich osób do odpowiedzialności karnej przez sądy w Ukrainie, czyli państwie, przeciwko któremu rozpoczęto agresję zbrojną. Przeanalizowano zarówno argumenty zwolenników „teorii immunitetu”, jak i przedstawiono argumenty przemawiające za tym, że wskazane kategorie osób nie posiadają immunitetu na terytorium Ukrainy, a zatem możliwe jest ich ściganie na mocy prawa ukraińskiego. Stwierdzono, że w odniesieniu do agresji zbrojnej przeciwko Ukrainie immunitet funkcjonalny wyższych urzędników Federacji Rosyjskiej nie ma żadnych podstaw moralnych, społecznych i prawnych, a wymienione osoby, które rzekomo posiadają taki immunitet, ponoszą odpowiedzialność karną nie tylko na mocy międzynaro-dowego prawa karnego, lecz także prawa ukraińskiego.
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2023, 4; 117-133
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja ustrojowa głowy państwa w Bośni i Hercegowinie
    Autorzy:
    Podolak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687345.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Presidency of Bosnia and Herzegovina, Bosnia and Herzegovina, political system, the head of state
    Prezydencja Bośni I Hercegowiny, Bośnia i Hercegowina, system polityczny, głowa państwa
    Opis:
    The subject of the analysis is the political position of the head of state in Bosnia and Herzegovina. The State has specific systemic solutions that have been established as a result of the Dayton agreement. The three presidency members are from the three constituent nations – one Bosniak, one Serb, one Croat. The article presents the electoral procedure, the powers and responsibilities of this unique Presidency.
    Przedmiotem analizy jest pozycja ustrojowa głowy państwa w Bośni i Hercegowinie. Państwo posiada specyficzne rozwiązania ustrojowe, które zostały ustanowione w wyniku porozumienia w Dayton. Głowę państwa stanowi trzyosobowe prezydium składające się z Serba, Chorwata i Bośniaka. W artykule zaprezentowano procedurę wyborczą, kompetencje i odpowiedzialność tej wyjątkowej Prezydencji.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2017, 2
    2450-6354
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries
    Specyfika prezydenckich systemów rządu we francuskojęzycznych państwach afrykańskich
    Autorzy:
    Jakubiak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941123.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Francophone Africa
    the system of government presidentialism
    rationalised parliamentarianism
    the head of state
    the prime minister
    Afryka frankofońska
    system rządów
    prezydencjalizm
    parlamentaryzm zracjonalizowany głowa państwa
    premier
    Opis:
    The paper deals with distinguishing features of presidential systems of government adopted in the current or former constitutions of some Francophone African countries, such as Benin, Djibouti, Ivory Coast or the Republic of Congo. Particular attention has been devoted to the internal structure of the executive branch of government (the existence of the prime minister as a separate body) as well as to the reception of diverse mechanisms of rationalised parliamentarianism created previously in the constitution of the French Fifth Republic. The dynamics of constitutional changes leading to the adoption of presidentialism in place of semi-presidentialism and vice versa in such countries as Niger or Senegal has also been taken into account. In the light of the findings, it can be stated that the specific properties of presidentialism in Francophone Africa prove its apparent distinctness from certain typical assumptions of this model.
    Artykuł omawia wyróżniające cechy prezydenckich systemów rządów przyjmowanych w obowiązujących lub wcześniejszych konstytucjach niektórych frankofońskich państw afrykańskich, takich jak Benin, Dżibuti, Wybrzeże Kości Słoniowej czy Republika Kongo. Szczególna uwaga została poświęcona wewnętrznej strukturze władzy wykonawczej (występowanie premiera jako odrębnego organu), jak również recepcji różnych mechanizmów parlamentaryzmu zracjonalizowanego ustanowionych uprzednio w konstytucji V Republiki Francuskiej. Uwzględniona została również dynamika zmian konstytucyjnych prowadząca do przyjmowania, w państwach takich jak Niger czy Senegal, prezydencjalizmu w miejsce semiprezydencjalizmu i odwrotnie. Na podstawie dokonanych ustaleń, można stwierdzić, że specyficzne właściwości prezydencjalizmu w Afryce frankofońskiej dowodzą jego ewidentnej odmienności od niektórych typowych założeń tego modelu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 49-69
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oryginalne rozwiązania systemów rządów na przykładzie Sułtanatu Omanu
    Autorzy:
    Uliasz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/523893.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    system rządów
    monarchia
    sułtanat
    głowa państwa
    prawo koraniczne
    shari’a
    Rada Omanu
    system of government
    monarchy
    sultanate
    chief of state
    Qur’anic laws
    Shari’a
    Council of Oman
    Opis:
    Artykuł prezentuje przegląd wiodących instytucji politycznych Omanu. Zawiera opis politycznej struktury władzy Omanu. Na wstępie autorka przedstawia tło historyczne wydarzeń, które doprowadziły do objęcia władzy przez aktualnie rządzącego sułtana. Kolejno charakterystyce poddane są: władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza oraz prawa wyborcze obywateli. W podsumowaniu autorka dokonuje krótkiej oceny funkcjonującego w Omanie systemu rządów.
    The article provides a snapshot of Oman’s leading political institutions. It also contains description of Oman’s political power structure. At the beginning author presents a historical background of the events that led to the taking of power by the current ruling sultan. Subsequently, the legislature, the executive, the judiciary and suffrage are discussed. In conclusion, the author makes a brief assessment of a functioning system of government in Oman.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 3 (19); 97-113
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Specyfika rozwiązań ustrojowych w Bośni i Hercegowinie
    Autorzy:
    Krysieniel, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524637.pdf
    Data publikacji:
    2014-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    specjalny przedstawiciel wspólnoty międzynarodowej
    kolegialna
    3-osobowa głowa państwa
    parlament
    sąd konstytucyjny
    the Special Representative of the international community
    the collegiate
    three-member heads of state parliament
    the Constitutional Court
    Opis:
    Rozwiązania narzucone w porozumieniu pokojowym parafowanym w listopadzie 1995 r. w Dayton w amerykańskim stanie Ohio powodują, że ustrój Bośni i Hercegowiny można bez wątpienia zaliczyć do najbardziej nietypowych, i to nie tylko w Europie. Począwszy od kolegialnej, 3-osobowej głowy państwa, poprzez specyficzną konstrukcję parlamentu, wybieranego podobnie jak głowa państwa w nie do końca demokratycznej elekcji, na sądzie konstytucyjnym – w skład którego wchodzą obywatele innych państw – kończąc. Szczególną uwagę warto zwrócić ponadto na nietypową konstrukcję państwa, opartą na asymetrycznych jednostkach, na równie specyficzne kondominium, a także na instytucję specjalnego przedstawiciela wspólnoty międzynarodowej, który sprawuje niemal nieograniczoną kontrolę nad wszystkim organami władzy na wszystkich ich szczeblach. Wszystkie te cechy wyróżniają Bośnię i Hercegowinę i powodują, że jej ustrój wymyka się spod jednoznacznej i prostej analizy.
    Solutions imposed in peace agreement signed in November 1995 in Dayton, Ohio, USA, make the system of Bosnia and Herzegovina doubtlessly the most unusual, and not only in Europe. Starting from the collegiate three-member heads of state, through specific design of the parliament, elected similarly as head of state in not fully democratic election, ending on the Constitutional Court, which includes foreign nationals. Particular attention should be paid also to the atypical state structure, based on the asymmetric units, to an equally unique condominium, as well as to the institution of the Special Representative of the international community, who holds nearly unlimited control over all government bodies at all levels. All these features distinguish Bosnia and Herzegovina, and make that its system eludes of a clear and simple analysis
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 35-53
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezydent i władza wykonawcza: poszukiwanie optymalnego modelu relacji instytucji
    Autorzy:
    Martynyuk, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/686986.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the head of the state, president, executive power, state machinery, the form of government
    głowa państwa, prezydent, władza wykonawcza, mechanizm państwowy, forma rządów
    глава государства
    президент
    исполнительная власть
    государственный механизм
    форма правления
    Opis:
    The history of the republican form of government is marked by the constant search for the ideal structural and functional correlation between the presidencies and the executive branch. The head of the state has wielded executive power since the beginnings of the separation of powers. This explains why some presidential authorities can be associated with or identified by the executive branch. At the same time, there are fundamental critical distinctions between the ways of jurisdictional and functional interrelationships between the presidency and the executive branch in the republican forms of government. This issue currently remains the matter of an academic discussion. The president is the head of the executive branch in the presidential form of government, whereas the head of the state does not have executive powers in parliamentary republics. In a semi-presidential republic, however, the position of the president is somewhere in between these two polar ones: the head of the state is functionally integrated into the executive branch but is not a part of it. The analysis of the functional weaknesses of the presidential and parliamentary republics leads to the conclusion that semipresidential republics ensure ideal interrelationship between the president and the executive power. As far as the above-mentioned aspect is concerned, semi-presidential republics have advantages over classical ones since they can ensure the realization of the president’s full institutional potential, to combine the executive branch efficiency with its parliamentary responsibilities, and to prevent the possibility of concentrating all executive power in the hands of one subject be it a president or prime minister.
    История развития республиканской формы правления обозначена постоянными поисками оптимального структурного и функционального соотношения президента с исполнительной властью. Глава государства сохранял за собой исполнительную власть еще с тех времен, когда разделение властей только начало осуществляться. Это объясняет, почему всегда определенную часть полномочий президента по их содержанию возможно отождествить или ассоциировать с исполнительной властью. В то же время, способ компетенционного и функционального сочетания президента с исполнительной властью в республиканских формах правления обнаруживает существенные и принципиальные различия. И на текущий момент вопрос о соотношении президента с исполнительной властью остается предметом научной дискуссии. Если в президентской форме правления президент − глава исполнительной власти, то в парламентарной республике он максимально дистанцирован от нее. В смешанной республике президент занимает промежуточное положение между этими двумя “полярными” позициями. Здесь президент существенно интегрирован в исполнительную власть функционально, однако не является ее структурной составляющей. Анализ функциональных дефектов президентской и парламентарной республик позволяет сделать вывод о том, что организация государственной власти в смешанной республиканской форме правления обеспечивает оптимальное соотношение президента с исполнительной властью. Преимущества смешанной республики над классическими республиками в упомянутом аспекте – ее способность обеспечить полноценную реализацию функционального потенциала института президента, совместить эффективность исполнительной власти с ее парламентской ответственностью, предотвратить возможность сосредоточения исполнительной власти в руках одного властвующего субъекта – президента или премьер-министра.
    Historia rozwoju republikańskiej formy rządów cechuje się nieustannymi poszukiwaniami optymalnej strukturalnej i funkcjonalnej relacji pomiędzy prezydentem a władzą wykonawczą. Głowa państwa zachowała przy sobie władzę wykonawczą jeszcze z czasów, kiedy dopiero zaczynało się rozdzielanie władzy. To tłumaczy fakt, dlaczego zawsze pewną część władzy prezydenta można identyfikować lub wiązać z władzą wykonawczą. Jednocześnie sposób kompetencjonalnego i funkcjonalnego połączenia władzy prezydenta z władzą wykonawczą w republikańskich formach rządów wykazuje istotne i zasadnicze różnice. Współcześnie pytanie o relacje prezydenta z władzą wykonawczą pozostaje przedmiotem dyskusji naukowej. Jeżeli w prezydenckiej formie rządów prezydent jest głową władzy wykonawczej, to w republice parlamentarnej jest on maksymalnie od niej zdystansowany. W mieszanej republice prezydent zajmuje pośrednie miejsce pomiędzy tymi dwiema skrajnymi pozycjami. W tej formie rządów prezydent jest istotnie zintegrowany funkcjonalnie z władzą wykonawczą, jednak nie jest jej jednostką strukturalną. Analiza wad funkcjonalnych prezydenckiej i parlamentarnej republikańskiej formy rządów zezwala na wyciągnięcie wniosku, iż organizacja władzy państwowej w mieszanej republikańskiej formie rządów zapewnia optymalną relację pomiędzy prezydentem i władzą wykonawczą. Korzyści republiki mieszanej w  stosunku do klasycznych republik w  wyżej wspomnianym aspekcie są następujące: jej zdolność zabezpieczania pełnoprawnej realizacji potencjału funkcjonalnego instytucji prezydenta, połączenie efektywności władzy wykonawczej z jej parlamentarną odpowiedzialnością, zapobieganie możliwości skupienia się władzy wykonawczej w rękach jednego podmiotu panującego – prezydenta lub premiera.
    Źródło:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2020, 6, 1
    2450-4866
    Pojawia się w:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Evolution of the Institution of President’s Prerogative Powers in the Polish Legal System
    Ewolucja instytucji prerogatyw prezydenta w polskim systemie prawnym
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942125.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    President
    member of the Council of Ministers Council of Ministers
    authorities
    countersignature
    political system
    prerogative
    constitution, independent presidential competences
    the head of the State
    Prezydent
    członek Rady Ministrów
    Rada Ministrów
    władze
    kontrasygnata
    ustrój
    prerogatywa
    konstytucja
    samodzielne uprawnienia prezydenta
    głowa państwa.
    Opis:
    The essay describes the concept and evolution of a countersignature and prerogatives of the President of the Republic of Poland. The countersignature is a special signature (a consent) of a member of the Council of Ministers which is necessary to validate the President’s legal (official) act. Prerogatives are enumerated in a constitutional act as presidential competences, which do not require a signature of a member of the Government (a countersignature). The author claims that the institution of independent presidential competences was invented by Polish lawyers and used for the first time ever in the Polish Constitution of 1935. Further, the author describes the evolution of the institution of a countersignature and prerogatives in the Polish political system. It is said that nowadays the number of independent competences does not have such significant importance as it is claimed in constitutional law and in reality prerogatives do not strengthen the political position of the President significantly. His/her power depends on whole relations between the authorities described in constitutional provisions.
    Autor w opracowaniu przedstawia istotę i rozwój instytucji kontrasygnaty oraz samodzielnych uprawnień Prezydenta Rzeczypospolitej. Kontrasygnata jest szczególnego rodzaju mechanizmem (podpisem właściwej osoby, z zasady członka rządu), który jest niezbędny do legalizacji aktu urzędowego głowy państwa. Członek rady ministrów poprzez akt podpisania aktu prezydenta przejmuje za niego odpowiedzialność polityczną. Równocześnie akt urzędowy głowy państwa jest nieważny do czasu opatrzenia go kontrasygnatą. Prerogatywy są to natomiast enumeratywnie wyliczone kompetencje prezydenta, które dla swojej ważności nie potrzebują współpodpisu członka rządu. W publikacji autor podnosi tezę, że prerogatywy są owocem polskiego konstytucjonalizmu i zostały po raz pierwszy w historii wprowadzone do ustroju w Konstytucji kwietniowej z 1935 r. Ponadto w opracowaniu została przedstawiona ewolucja instytucji kontrasygnaty i powiązanych z nią prerogatyw w polskim systemie prawnym. Autor wskazuje, że współcześnie prerogatywy nie mają tak doniosłego znaczenia jak im się to przypisuje w nauce prawa ustrojowego i że w praktyce samodzielne uprawnienia głowy państwa wcale tak istotnie nie wzmacniają pozycji i funkcji prezydenta. Jego władza i status zależą od całokształtu postanowień ustawy zasadniczej, które definiują relacje pomiędzy organami państwa.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 155-165
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego w kontekście konstytucyjnego obowiązku solidarności z innymi
    Polish Citizenship Waiving and Constitutional Duty of Solidarity
    Autorzy:
    Kowalski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38887932.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    obywatelstwo
    zrzeczenie się obywatelstwa
    solidaryzm społeczny/solidarność społeczna
    obowiązki obywatela
    zasady konstytucyjne
    wolności i prawa podstawowe
    głowa państwa
    kolizja interesów
    interes indywidualny i wspólny
    citizenship
    waiving of citizenship
    social solidarity
    citizen's duties
    constitutional rules
    fundamental freedoms and rights
    the head of state
    clash of interests
    particularistic and common interests
    Opis:
    The mutuality of rights and duties of individual and state, resulting from citizenship, is strengthened by constitutional rule of social solidarity which forms one of the bases of Polish political system. Loss of citizenship entails consequences for individual as well as the state, a citizen of which he is. Therefore, waiving of Polish citizenship depends on both the citizen's decision and President's assent, that is supreme representative of state who represents the state in both foreign and domestic relations. The reason why President assents to waiving of citizenship is that the rule of social solidarity says about the relation between the individual and the society and consequently the state which is formed by the society. If citizenship and social solidarity mean definite bonds between the individual and the state – a citizen of which he is – the President, as the supreme representative (the head of state) should assent to break the bonds. There is not complete freedom of President's assent, though. This is so because making the decision, the President should take into account constitutional regulations concerning both the human freedom (his constitutional right to decide about his own life) and social solidarity (constitutional duties resulting from living in a society). Taking the above into consideration, the President ought to make a decision based on conflicted interests carefully balanced (on the one hand particularistic interest of individual and public interest on the other hand).
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2006, 2, 1; 115-128
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-31 z 31

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies