Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "folk etymology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 16
Tytuł:
Etymologie ludowe nazw obiektów niezamieszkanych w „Legendach i podaniach Kurpiów”
The folk etymologies of names of uninhabitant places contained in “Legendy i podania Kurpiów”
Autorzy:
Rogowska-Cybulska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117233.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Kurpie
folk etymology
microtoponyms
etymologic legends
Opis:
The article presents the folk etymologies, which are contained in book “Legendy i podania Kurpiów” and are concerned of the proper names of hills, stones, clearings, forests and different places situated in Kurpie: Bycza Góra, Głaz Batorego, Krwawa Polana, Łupańce and Wzgórza Jękowe. The author juxtaposes all the folk etymologies of these names and compares them structurally and semantically with their scientific etymologies.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2018, 18; 211-226
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi etymologiczne w dawnych tekstach użytkowych (na przykładzie Kroniki, to jest historyi świata Marcina Bielskiego, Informacyi matematycznej Wojciecha Bystrzonowskiego i Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego)
Comments on the Etymology in the Old Non-literary Texts (on the Example of Marcin Bielski’s Kronika, to Jest Historyja Świata, Wojciech Bystrzonowski’s Informacyja Matematyczna and Benedykt Chmielowski’s Nowe Ateny)
Autorzy:
Kozaryn, Dorota
Szczaus, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035343.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
diachronic linguistics
etymology
folk etymology
non-literary texts
Opis:
The subject of the analysis in the article are the etymological explanations presented in the old non-literary texts (i.e. the texts that function primarily outside literature, serving various practical purposes), i.e. in the sixteenth-century Kronika, to jest historyja świata (Chronicle, that is the history of the entire world) by Marcin Bielski and in two eighteenth-century encyclopaedic texts: Informacyja matematyczna (Mathematical information) by Wojciech Bystrzonowski and Nowe Ateny (New Athens) by Benedykt Chmielowski. The review of the etymological comments allows us to take notice of their considerable substantive and formal diversity. These comments apply to both native and foreign vocabulary. On the one hand, they provide information on the origin of proper names (toponyms and anthroponyms), and on the other hand, a whole range of these etymological comments concern common names. A depth of etymological comments presented in non-literary texts is significantly diversified and independent of the nature of the vocabulary to which these comments apply – they can be merely tips on sources of borrowings of foreign words, but they can also constitute a deeper analysis of the meaning and structure of individual words, both native and foreign. These comments are usually implementations of folk etymology. The role of etymological considerations in former non-literary texts is significant. First of all, these texts have a ludic function, typical of popularised texts – they are supposed to surprise, intrigue and entertain readers. Secondly, they serve a cognitive function typical of non-literary texts – they are supposed to expand the readers’ knowledge about the world and language. Thirdly, they have a persuasive function, which is a distinctive feature of both popularised and non-literary texts – they are supposed to provoke the readers’ thoughts on the relationship between non-linguistic reality and the linguistic way of its interpretation, they also stimulate linguistic interests, which was particularly important in the past when the reflection on the native language was poor.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 87-105
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etymologie ludowe w roli kreatorów kaszubskiej tożsamości etnicznej – Rozmòwa Pòlôcha z KaszëbąFloriana Ceynowy
Folk Etymologies in the Role of Creator of Kashubian Ethnic Identity – Rozmòwa Pòlôcha z Kaszëbąby Florian Ceynowa
Autorzy:
Rogowska-Cybulska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635885.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
folk etymology
Kashubian language
Florian Ceynowa
Rozmòwa Pòlôcha z Kaszëbą
Kashubs
Opis:
The article presents folk etymologies in the work of Florian Ceynowa (1817–1881), who is the creator of the written version of the Kashubian language, entitled Rozmòwa Pòlôcha z Kaszëbą (1850). Rozmòwa...is maintained in a form of dialogue which preaches the most important information about Kashubians. 30 folk etymologies written by Ceynowa, 3 of which are about the war and 27 about the Bible, serve – thanks to creating a positive picture of the 19th century Kashubia and Kashubians – the construction of Kashubian identity and prestige of the whole Kashubian community.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 8
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O etymologii ludowej i naukowej kilku nazw miejscowych powiatu tomaszowskiego
On Folk and Linguistic Etymology of Selected Toponyms in the District of Tomaszów Lubelski
Autorzy:
Koper, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850763.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
folk etymology
linguistic etymology
name
hydronym
toponym
etymologia ludowa
nazwa
hydronim
toponim
etymologia naukowa
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono etymologię ludową i naukową kilku nazw miejscowych powiatu tomaszowskiego. Szczegółowej charakterystyce poddane zostały następujące toponimy: Lubycza Królewska, Korczmin; hydronimy: Huczwa, Wieprz, Tanew; oraz mikrotoponimy: Gołda i Zamczysko. Analiza semantyczno-strukturalna wykazała znaczne różnice między tzw. etymologią naiwną a badaniami stricte naukowymi.
This paper discusses folk and linguistic etymology of selected toponyms in the district of Tomaszów Lubelski. In particular, the author focuses his analysis on the following place names: Lubycza Królewska, Korczmin; hydronyms: Huczwa, Wieprz, Tanew; and microtoponyms: Gołda and Zamczysko. The semantic and structural analysis of the names in question reveals considerable discrepancies between the so-called naive etymology and the linguistic etymological analyses.
Źródło:
Facta Simonidis; 2008, 1, 1; 327-339
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morbus Etymologicus? Philosophers in the Element of Etymologisation
Autorzy:
Zdrenka, Marcin T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010419.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
etymologisation
folk etymology
language of philosophy
philosophical vocabulary
hermeneutical turn
morbus hermeneuticus
Opis:
The paper presents the problem of etymologisation (folk etymology), which involves the false genealogy of meanings of concepts. Exploration and “discovering“ of such false or projected meanings, as a result of the use of false genealogy has already been examined by specialists of language studies. However, it is important to note that etymologisation affects also philosophy. The paper attempts to characterize main features of this form of folk etymology and proposes to develop Hans Schnädelbach’s category of the philosophical “hermeneutic disease” (morbus hermeneuticus) to “etymological disease” (morbus etymologicus). This attempt helps to formulate the answer to the question why philosophers are tempted by etymologisations and why they so often succumb to this temptation. The main causes of this process revealed by philosophers are: the pursuit of surprise, which is the starting point for philosophical reflexion; the strong devotion to tradition and long history of their discipline; the permanent striving for both freshness and depth of philosophical language, and some kind of faith in the myth of the fundamental (antique or even older) source of all knowledge. Although the philosophical form of the folk etymology is recognized in the paper as a substantial threat, at the same time there is some hope that studies on etymologisation may become an inspiration for philosophers.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2016, 2(112); 128-144
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz księdza w etymologiach ludowych nazw polskich miejscowości
The Image of the Priest in Folk Etymologies of the Names of Polish Places
Autorzy:
Rogowska-Cybulska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558846.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
etymologia ludowa
nazwy miejscowe
obraz księdza
folk etymology
place names
the image of a priest
Opis:
Artkuł poświęcony jest wizerunkowi kapłanów zawartemu w etymologiach ludowych nazw miast, miasteczek, osad i wsi, czyli w błędnych z naukowego punktu widzenia objaśnieniach pochodzenia jakiegoś wyrazu, opartych na podobieństwie jego formy do innych wyrazów lub na innych swobodnych skojarzeniach. Okazuje się, że obraz księdza odtworzony na podstawie wtórnych wykładni semantycznych wybranych nazw miejscowych nie jest zbyt bogaty, nie zawiera bowiem wielu istotnych cech składających się na ogólne wyobrażenie kapłana katolickiego, takich jak odprawianie mszy świętych, udzielanie sakramentów świętych innych niż chrzest, głoszenie kazań, prowadzenie katechezy, troska o sprawy finansowe parafii, mimo że motywy te można często spotkać w podaniach historycznych nieodnoszących się do pochodzenia nazwy miejscowej. Jednak z drugiej strony, twórcy podań etymologicznych stosunkowo dokładnie scharakteryzowali kapłanów w zakresie innych cech. W świetle poddanych analizie etymologii ludowych do zadań księży należą: udzielanie sakramentu chrztu świętego, krzewienie i obrona wiary, osobista pobożność, autorytet moralny, inicjowanie założenia i rozwoju danej miejscowości. Ponadto podania etymologiczne zwracają uwagę na pewne charakterystyczne materialne aspekty życia dawnych kapłanów: strój (komża), miejsce zamieszkania (plebania), sposób podróżowania (bryczka) oraz rozrywki (uczty i polowania).
The article describes the image of priests presented in folk etymologies of the names of the cities, towns and villages, that is in explanations of the origins of words which are incorrect from the scholarly point of view, being based on the similarity of their form to other words. It turns out that the image of the priest which is created on the grounds of secondary semantic interpretations of selected places is not especially rich, since it does not refer to many of the essential activities which constitute the general image of a Catholic priest, such as saying mass, administering other sacraments such as baptism, preaching, giving religious instruction, looking after the financial issues of the parish. However, all these motifs can often be found in historical legends which do not refer to the origins of the place names. On the other hand, the makers of legends described priests relatively precisely in terms of other features. In the light of the analysed folk etymologies, priests are responsible for giving the sacrament of baptism, propagating and defending the faith, setting an example of personal piety and moral authority, initiating the creation and development of the place and its surroundings. Furthermore, the legends focus attention on certain characteristic material aspects of priests’ lives, such as vestments (surplice), place of residence (presbytery), means of transport (britzka) and entertainment (feasts and hunting).
Źródło:
Studia Gdańskie; 2018, 42; 209-230
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O etymologii leksemów legawiec oraz wyżeł w języku polskim
On the etymology of the lexemes legawiec (pointing dog) and wyżeł (gundog) in the Polish language
Autorzy:
Malczewska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146704.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
legawiec (pointing dog)
wyżeł (gundog)
folk etymology
specialist languages
hunting
cynology
legawiec
wyżeł
etymologia
języki specjalistyczne
łowiectwo
kynologia
Opis:
W artykule przedstawiono tezy dotyczące etymologii słów legawiec oraz wyżeł. Pochodzenie pierwszego leksemu jest udokumentowanie i niejednokrotnie opisane, niepewne natomiast jest pochodzenia rzeczownika wyżeł. W zaprezentowanym tekście przeanalizowano pod kątem językoznawczym oraz kynologiczno-łowieckim hipotezy, które wskazują na jego pochodzenie słowiańskie lub węgierskie, ale również wskazane zostały przykłady etymologii ludowej. Mimo dość obszernej bibliografii językoznawczej, kynologicznej i łowieckiej trudno jednoznacznie ustalić kierunek motywacji tego wyrazu. Oparto się głównie na zapiskach językoznawców, które łączą się z elementami historii kynologii i łowów. Tym samym, można snuć przypuszczenia o węgierskim pochodzenia terminu wyżeł, które w świetle dostępnych, analizowanych materiałów wydają się wersją najbardziej uzasadnioną i prawdopodobną.
This paper puts forth and examines hypotheses regarding the etymology of the Polish words legawiec (pointing dog) and wyżeł (gundog), both used to denote pointing dogs. The origin of the first name is documented and fairly uncontroversial. It has been subject to numerous analyses. On the contrary, the origin of wyżeł is uncertain. In the paper, various linguistic, breed- and hunting-related hypotheses are discussed. They suggest either Slavic or Hungarian origin of the term. Examples of folk etymology are also discussed. In spite of a rich literature of various types (linguistic, cynological, and related to hunting), the proper etymology cannot be established. Likewise, the precise motivation for wyżeł cannot be reconstructed. From among a multitude of linguistic proposals, derived from cynological writings and those of the history of hunting, the Hungarian origin seems most probable and best confirmed by the existing documents.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2022, 21; 47-63
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne w przestrzeni społeczno-komunikacyjnej. Uwagi językoznawcy
Proper names in the social-communicative space. Linguist’s comments
Autorzy:
Rutkiewicz-Hanczewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/130428.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Geodetów Polskich
Tematy:
nazwa własna
nazwa pospolita
etymologia ludowa
reetymologia
skojarzenie
adideacja
nominacja
proper name
common name
folk etymology
reetymology
association
adideation
nomination
Opis:
Artykuł poświęcony jest problematyce funkcjonowania nazw własnych w kontekście społeczno-komunikacyjnym. Podkreśla konieczność rozdzielenia procesów tworzenia i funkcjonowania onimów, ze względu na to, że w użyciu nazwa własna obrasta w nowe konotacje, staje się przyczyną generowania nowych motywacji, które są tworzone z reguły podświadomie. Te motywacje ujawniają się w postaci tzw. reinterpretacji nazewniczych zewnętrznych i wewnętrznych. Pierwsze dotyczą przekształceń dokonywanych w świadomości użytkownika, a zatem bez naruszenia formy nazewniczej. Mechanizm drugiego typu przekształceń pozwala na dokonywanie zmian w obrębie leksykalnym onimu.
This paper deals with proper names functioning issues in the social-communicative context. It underlines the necessity to divide creating and functioning names processes, because while using the proper names receive new connotations, and becomes a reason for generating new motivations, which are usually created subconsciously. These motivations come to the light in the shape of so called outward and inward onomastic (name) reinterpretations. The first concern transformations taking place in the user’s awareness, thus without reshaping a name. Mechanism of the other type of transformations allows making changes within lexical name.
Źródło:
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2012, 23; 355-363
2083-2214
2391-9477
Pojawia się w:
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obsceniczne, obraźliwe czy „śmieszne”? O odbiorze społecznym kilku typów nazw miejscowych pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego
Obscene, Offensive or “Funny”? On the Social Perception of Several Types of Local Place Names in the Polish-Eastern Slavic Borderland
Autorzy:
Koper, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035339.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish-East Slavic borderland
obscene names
offensive names
funny names
language policy
folk and scientific etymology
Opis:
This article examines local place names which may, due to their form or their use in a wider context of a speech act, be considered to be obscene, offensive or funny. The first group includes names that evoke troublesome associations, even though they are not, etymologically speaking, connected with the taboo sphere (e.g. Gacie, Hujsko, Podupce). The second group consists of place names whose obscene or humorous character is recognisable only by those with relevant linguistic knowledge and awareness (e.g. Przedrzymiechy, Pukarzów, Tarzymiechy). The third and final group contains names whose potentially ridiculous and humorous character is present only when accompanied by a broader text and context of an utterance (e.g. Nielisz, Niemce, Cyców).
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 259-270
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Теща про зятя… (к укрытой семантике родовых отношений)
A Mother-In-Law on Her Son-In-Law… (The Problem of Hidden Semantics of the Family Relations)
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16530117.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
implicitness
mentality
proverbs
folk song
etymology
Opis:
A famous Russian folk song, proverbs and sayings about a mother‑in‑law and son‑in‑law are the key elements of the analysis of the relations between a son‑in‑law (a younger member of the male family) and a mother‑in‑law (an older member of the female family). This analysis is also based on the etymological data and the author tries to answer the question: what is the hidden relation between the two families the members of whom are married? Many papers have been written on that matter. This article describes this relation as a gradual process of building the indirect connection between the mother‑in‑law and son‑in‑law. This is a symmetric/asymmetric relation which only seems to be mutually linked and tied. The emerged and shaped relation attitude direction – from mother‑in‑law to son‑in‑law – is presented here as the act of attracting and repelling. By means of fulfilment and satisfaction it implies the necessity of the adaption but not subordination as well as the hidden favour of the unlimited reproductive power. On the other hand i.e. the direction from the son‑in‑law to mother‑in‑law, the attitude is completely different which means the partial rivalry and repelling attraction. The daughter (from the mother‑in‑law side) and the fiancée/wife (from the son‑in‑law side) is completely out of these relations.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 405-422
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies