Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "filozofia religii" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 45
Tytuł:
Praktyka życia chrześcijańskiego w „Ojcze nasz” Augusta Cieszkowskiego
The Practice of Christian Life in “Ojcze nasz” by August Cieszkowski
Autorzy:
Kaszyca, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40237719.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mesjanizm
filozofia praktyczna
filozofia religii
historiozofia
August Cieszkowski
messianism
practical philosophy
philosophy of religion
historiosophy
Opis:
Niniejsza praca ukazuje etyczno-religijny wymiar traktatu Ojcze nasz autorstwa Augusta Cieszkowskiego. Wpierw rozpatruje praktykę jako podstawowe kryterium przyjęcia bądź odrzucenia wiary — jej wpływu na życie człowieka. Następnie rozwija definicję wiary jako trzech relacji (do Boga; do siebie; do innych) w kontekście pozostawionych przez Cieszkowskiego komentarzy krytycznych odnośnie do stylu życia ówczesnych chrześcijan. Dzięki temu wydobywa religijną motywację filozofii Cieszkowskiego, jego głębokie zatroskanie o realizację chrześcijańskiego pryncypium naśladowania Jezusa w życiu społecznym poprzez czyn.
In the paper I show the ethical and religious dimension of the treatise Ojcze nasz (Eng. Our Father) by August Cieszkowski. First, practice was considered as the basic criterion for accepting or rejecting faith (its impact on human life). Then, the definition of faith was developed as three relationships (to God; to oneself; to others) in the context of Cieszkowski’s critical comments on the lifestyle of Christians of that time. Finally, I bring out the religious motivation of Cieszkowski’s philosophy, his deep concern for the implementation of the Christian principle of following Jesus in life trough social act.  
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2024, 62, 1; 16-37
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co powinno interesować filozofa w religii?
What Should a Philosopher Seek in Religion?
Autorzy:
Gutowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232815.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Ryszard Kleszcz
philosophy of religion vs. sciences of religion
impartiality vs. fairness of the philosopher of religion
classical theism
non-classical theisms
filozofia religii a nauki o religii
bezstronność a uczciwość filozofa religii
teizm klasyczny
teizmy nieklasyczne
Opis:
Inspiracją do napisania niniejszego artykułu były rozdziały V–VII książki Ryszarda Kleszcza Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych (2021), dotyczące tej części metafizyki, którą w terminologii scholastycznejokreślano jako filozofię Boga, a obecnie umiejscawia się ją w obrębie teologii filozoficznej lub filozofii religii. Koncentruję się na trzech pytaniach: 1) jak odróżnić badania w zakresie filozofii religii od badań w naukach o religii; 2) czy typowe dla znacznej liczby filozofów religii ograniczanie badań do monoteizmu w największych religiach świata, a w kwestiach bardziej szczegółowych do chrześcijaństwa, można przekonująco uzasadnić bez ujawniania ich własnych przekonań w sprawie religii; 3) czy klasyczny teizm stanowi właściwą artykulację chrześcijańskiego znaczenia słowa „Bóg”. W odpowiedzi na pierwsze pytanie twierdzę, że filozofem religii jest ten, kto bezpośrednio lub pośrednio zajmuje pozytywne lub negatywne stanowisko w sprawie kognitywnego charakteru, a zwłaszcza prawdziwości (Kleszcz wolałby powiedzieć: „uzasadnienia”) wierzeń czy doświadczeń religijnych. Na drugie pytanie, inaczej niż Kleszcz, odpowiadam negatywnie: ujawnienie przez filozofa własnego stosunku do religii nie niweczy ideału obiektywności, natomiast promuje uczciwość wobec czytelników i eliminuje pewien rodzaj teoretycznej hipokryzji spotykany u zwolenników filozofii uprawianej w sposób rzekomo neutralny względem własnych przekonań. Moja odpowiedź na trzecie pytanie jest także negatywna. Potrzebna jest nam dzisiaj mniej zachowawcza, odważniejsza w swoich roszczeniach filozofia religii niż ta proponowana przez Ryszarda Kleszcza — taka mianowicie, która naśladuje sposób uprawiania filozofii przez dawnych mistrzów, np. przez św. Tomasza z Akwinu, polegający na poszukiwaniu filozoficznych podstaw dla chrześcijaństwa, a nie taka, która uznaje wyniki ich ustaleń, np. w kwestii natury Boga, za zasadniczo ostateczne, a korygowalne jedynie w drobnych szczegółach.
The article was inspired by chapters 6–7 of Ryszard Kleszcz’s book Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych (Logic, Metaphilosophy, Omnipotence. Seven Philosophical Studies) published in Polish in 2021. These chapters concern this part of metaphysics, which in the terminology inspired by scholastic distinctions was referred to as the philosophy of God, and is now placed within the framework of philosophical theology or philosophy of religion. I focus on three questions: 1) How to distinguish research in the philosophy of religion from research in the sciences of religion? 2) Can the limiting of research, typical of a large number of philosophers of religion, to monotheism in the world’s largest religions, and more specifically to Christianity, be convincingly justified without revealing their religious beliefs? 3) Is classical theism the correct articulation of the Christian meaning of the word “God”. In reply to the first question, I argue that a philosopher of religion is one who directly or indirectly takes a positive or negative stand on the cognitive character, especially truthfulness (Kleszcz would prefer to say “justification”) of religious beliefs or experiences. My reply to the second question, unlike Kleszcz’s, is negative: the philosopher’s disclosure of his own attitude to religion does not betray the ideal of objectivity; on the contrary, it promotes fairness in relation to the readers, and eliminates a certain kind of theoretical hypocrisy found in supporters of a philosophy practiced in a supposedly neutral way towards their own beliefs. My answer to the third question is also negative. What we need today is a less conservative philosophy of religion, bolder in its claims, than the one proposed by Ryszard Kleszcz—namely, one that imitates the way of practicing philosophy by the old masters, e.g. by St. Thomas Aquinas, consisting in the search for the rational foundations of Christianity, and not one that recognizes the results of the old masters’ findings, for example, on the nature of God, as fundamentally final and corrigible only in minor details.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 357-372
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantazmaty „Polaka”, czyli przemyślenia z obszarów egzystencjalnej filozofii religii
Phantasms of a “Pole” or Reflections from the Area of Existential Philosophy of Religion
Autorzy:
Pawliszyn, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146569.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
phantasm
church system
love
church
lie
philosophy of religion
fantazmat
system kościelny
miłość
kościół
kłamstwo
filozofia religii
Opis:
Bezpośrednią inspiracją do napisania tego tekstu jest książka Tomasza Polaka „System kościelny czyli przewagi pana K”. Autor analizuje szczegółowo działanie „systemu”, twierdząc, iż opanował on kościół od samego początku jego zaistnienia, wchłaniając w siebie pierwotną żywotność wspólnoty. Wniosek do jakiego dochodzi, to stwierdzenie, iż „system” jest niereformowalny. W przedstawianym tu artykule zestawiam zasadniczą myśl T. Polaka, z tym, co pisał przed laty o kościele Tomasz Węcławski. Zaznaczam, iż jest to sama osoba, która na skutek okoliczności życiowych zmieniła nazwisko. Próbuję przeanalizować to, jak dalece zmieniło się myślenie, sposób argumentacji, wreszcie formułowane konkluzje. Słowo klucz do tych rozważań to „fantazmat”. W tym świetle pytanie o Boga „ze mną, we mnie i nade mną” umiera wobec działania „systemu kościelnego”. Fantazmat góruje nad człowiekiem i jego żywą relacją do Boga. „System kościelny czyli przewagi pana K”, to bardzo smutna opowieść o jednostce, mimo, że opowiedziana fachowym i trudnym językiem. Religia, wiara, którą ktoś czyni wyznacznikiem i sensem życia, są czymś, co od początku skazane jest na dryf w kierunku niewzruszonego fantazmatu, czymś co, faktycznie nigdy się nie spełni, chyba, że w wymiarze najbardziej intymnym i prywatnym.
The immediate inspiration for this text is Tomasz Polak's book "System kościelny czyli przewagi pana K" (The Church System or the Advantages of Mr. K). The author analyses in detail how the "system" works, claiming that it has taken over the church from the very beginning of its existence, absorbing the original vitality of the community. The conclusion he reaches is that the "system" is unreformable. In this article I compare T. Polak's basic thought with what Tomasz Węcławski wrote years ago about the church. I emphasize that this is the same person who changed his name due to life circumstances. I try to analyze how far the thinking, the way of argumentation, and finally the formulated conclusions have changed. The key word for these considerations is "phantasm." In this light, the question of God "with me, in me, and over me" dies in the face of the workings of the "church system." The phantasm prevails over man and his living relationship to God. "The Church System or the Advantages of Mr. K", is a very sad story about an individual, even though told in an expert and difficult language. Religion, faith, which someone makes the determinant and meaning of life, is something that from the beginning is doomed to drift towards an unshakeable phantasm, something that, in fact, will never come true, except in the most intimate and private dimension.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2023, 61; 113-137
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gods and people in literature and philosophy. God by the picture of human or human by the picture of god? Homeric vision of reality versus Heraclitus’ vision of reality
Bogowie i ludzie w literaturze i filozofii. Bóg przez obraz człowieka czy człowiek przez obraz Boga? Homerowska wizja rzeczywistości a wizja rzeczywistości Heraklita
Autorzy:
Skrzypek-Faluszczak, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31216249.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
filozofia religii
bogowie
religia
literatura
philosophy of religion
gods
religion
literature
Opis:
The article deals with the theological issues of Homer and Heraclitus. The analysis of the works of Homer and the philosophical thought of Heraclitus serves to compare and contrast them extracting significant differences regarding the image of god and man. The author develops both literary and philosophical understanding of gods. She compares the man-god relationship in early Greek literature and philosophy. There is an interesting intrinsic tension in the literary tropes that can only be understood if the religious function of this literature is taken into account. The author tries to describe the vision of the world and the place of human beings in it in both sources: literature and philosophy. In philosophical writings, there can be seen a movement in the vision of the world structure: the gods become more inaccessible to humans, but humans gain the opportunity to become godlier if they follow a proper set of thoughts and actions proposed by philosophy. Religious poets were speaking of the past when the gods were approachable to people. Their fantasies were often mixed with old beliefs so that the divine-human world has as much wonder and eccentricity as dread. Philosophy conquers not only minds but also hearts, to convey them towards the ideal, bearing in mind the unattainable model of a virtuous man. While religion describes gods similar to humans, philosophy forges a new god-resemblant human figure.
Artykuł dotyczy zagadnień teologicznych u Homera i Heraklita. Analiza dzieł Homera i myśli filozoficznej Heraklita służy ich porównaniu i zestawieniu, wydobywając istotne różnice dotyczące obrazu boga i człowieka. Autorka rozwija zarówno literackie, jak i filozoficzne rozumienie bogów. Porównuje relację człowiek–bóg we wczesnej greckiej literaturze i filozofii. Istnieje interesujące wewnętrzne napięcie w poszukiwaniach literackich, które można zrozumieć tylko wtedy, gdy weźmie się pod uwagę religijną funkcję tej literatury. Autorka stara się opisać wizję świata i miejsce w nim człowieka w obu źródłach: literaturze i filozofii. W pismach filozoficznych można dostrzec ruch w wizji struktury świata: bogowie stają się bardziej niedostępni dla ludzi, ale ludzie zyskują możliwość stania się bardziej boskimi, jeśli podążają za odpowiednim zestawem myśli i działań proponowanych przez filozofię. Religijni poeci mówili o przeszłości, kiedy bogowie byli dostępni dla ludzi. Ich fantazje często mieszały się ze starymi wierzeniami, dzięki czemu świat bosko-ludzki jest równie cudowny i ekscentryczny, co przerażający. Filozofia podbija nie tylko umysły, ale i serca, by skierować je ku ideałowi, pamiętając o nieosiągalnym wzorcu cnotliwego człowieka. Podczas gdy religia opisuje bogów podobnych do ludzi, filozofia tworzy nową postać człowieka przypominającą boga.
Źródło:
Logos i Ethos; 2023, 62, 2; 27-46
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język i filozofia religii. Analiza i dyskusja
Language and the Philosophy of Religion: Analysis and Discussion
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232818.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
logics
metaphilosophy
analytical philosophy
philosophy of religion
omnipotence
logika
metafilozofia
filozofia analityczna
filozofia religii
wszechmoc
Opis:
Artykuł jest tekstem dyskusyjnym. W dyskusji z tekstem poruszającym problemy semiotyczne (polisemia, nieostrość, zależność kontekstowa) omawiam i dyskutuję zarzuty kierowane pod adresem semiotyki jako narzędzia pozwalającego kształtować odpowiednie sprawności językowe, w kontekście postulatu krytycyzmu. Akceptuję opinie autorki tekstu o ograniczonych możliwościach w tym zakresie. W dyskusji z tekstami dotyczącymi filozofii religii bronię jej statusu jako uprawnionej subdyscypliny filozoficznej. Poddawane są także dyskusji szczegółowe kwestie z zakresu filozofii religii (m.in. problem wszechmocy). Bronię charakteru filozofii religii jako dyscypliny innej niż teologia i nie dającej się zredukować do metafizyki.
The article is a discussion text. In my response to the text dealing with semiotic problems (polysemy, vagueness, contextual dependence), I discuss the objections directed at semiotics as a tool for shaping appropriate language skills, in the context of the postulate of criticism. I accept the author’s opinions about limited possibilities in this regard. In my response to the texts on the philosophy of religion, I defend its status as a legitimate philosophical sub-discipline. Detailed issues in the field of philosophy of religion (including the problem of omnipotence) are also discussed. I defend the nature of the philosophy of religion as a discipline other than theology and not reducible to metaphysics.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 373-396
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leo Strauss on Religion as the Fundamental Alternative to Philosophy
Leo Strauss o religii jako podstawowej alternatywie wobec filozofii
Autorzy:
Wood, William
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232784.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Leo Strauss
philosophy of religion
philosophy as a way of life
filozofia religii
filozofia jako sposób życia
Opis:
Leo Strauss is well known for his thesis that there is an irreconcilable conflict between philosophy and “revelation,” i.e. monotheistic revealed religion, which cannot be harmonized. The philosopher qua philosopher cannot be a believer, while the believer qua believer cannot be a philosopher. However, it is less widely recognized that Strauss’ thought about religion as the fundamental alternative to philosophy follows two divergent trajectories. The first emphasizes the unique importance of revealed religion, while the other emphasizes the conflict between philosophy and what he calls “religion in general.” Sometimes, Strauss suggests that revelation poses a unique “challenge” to philosophy, such that the philosopher must refute the mere possibility of revelation in order to justify the legitimacy of philosophy itself. Sometimes, however, he suggests rather that revelation is a religion like any other, not essentially different from e.g. ancient polytheism, which would seem therefore to pose no unique “challenge.” I argue that Strauss ultimately fails to reconcile these two strands of this thought and that this failure is related both to tensions internal to his positive conception of philosophy itself as a middle path between dogmatism and skepticism and to the fact that he begs the question by assuming, rather than proving, that it follows necessarily from “the very idea of revelation” that it cannot be harmonized with philosophy.
Leo Strauss jest autorem znanej tezy o istnieniu nierozwiązywalnego konfliktu między filozofią a „objawieniem”, tj. monoteistyczną religią objawioną. Filozof jako filozof nie może być osobą wierzącą, zaś osoba wierząca jako wierząca nie może być filozofem. Mniej znane jest natomiast to, że myśl Straussa o religii jako podstawowej alternatywie dla filozofii podąża dwiema rozbieżnymi torami. Pierwszy z nich podkreśla wyjątkowe znaczenie religii objawionej, podczas gdy drugi kładzie nacisk na konflikt między filozofią a tym, co nazywa on „religią w ogóle”. Czasami Strauss sugeruje, że objawienie stanowi szczególne „wyzwanie” dla filozofii i filozof musi podważyć samą możliwość objawienia, aby uzasadnić prawomocność filozofii. Czasami jednak sugeruje on, że objawienie jest po prostu jedną z religii, nie różniącą się w swej istocie np. od starożytnego politeizmu i w związku z tym nie stanowi, jak się wydaje, szczególnego „wyzwania”. Twierdzę, że Straussowi ostatecznie nie udaje się pogodzić tych dwóch wątków i że to niepowodzenie jest związane zarówno z napięciami wewnątrz jego pozytywnej koncepcji samej filozofii jako drogi pośredniej między dogmatyzmem a sceptycyzmem, jak i z tym, że przesądza on z góry sprawę, zakładając bez uzasadnienia, że z „samej idei objawienia” wynika w sposób konieczny, iż nie da się jej zharmonizować z filozofią.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 289-311
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja myślenia religijnego Józefa Tischnera i jej możliwe implikacje wobec współczesnego kryzysu znaczenia wspólnoty – przyczynek do dyskusji
Józef Tischner’s concept of religious thinking and its possible implications for the contemporary crisis of meaning community – a contribution to the discussion
Autorzy:
Stachurski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520262.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
God
philosophy of drama
axiology
agathology
philosophy of religion
religious thinking
anthropology
Tischner
Bóg
filozofia dramatu
aksjologia
agatologia
filozofia religii
myślenie religijne
antropologia
Opis:
The German researcher of the philosophy of religion, Bernhard Welte (1906–1983), looking for an answer to the question about the substantive relationship between philosophical thinking and religious thinking, does not provide a final answer, but allows some discussion and polemics. This way of practicing the philosophy of religion is interesting because this problem is juxtaposed with the problem of man and his experience of existence. Thanks to this narrative, it is possible to pose more demanding ethical questions. In the further deliberations of this author, there are, inter alia, reflection on what a person’s life could look like without the “presence” of religion in his life (also in the aspect of relating to being a non-believer), also in the ethical aspect. It can be said that in a similar key - anthropological and ethical - he presents his position on the problem of “philosophical thinking versus religious thinking”, the Krakow philosopher Józef Tischner (1931–2000). This thinking is based both on his concept of the philosophy of drama, as well as on the experience (direct and indirect) of the believer. This reflection is “torn” between a specific topos (temple) and the people who come to a particular temple and create a specific community. The aim of the article is an attempt to answer the question of what religious thinking is as perceived by Tischner, as well as to specify his position in the aspect of the contemporary crisis of understanding the community in terms of the philosophy of values.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 305-317
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat życia religijnego we francuskiej fenomenologii
The world of religious life in French phenomenology
Autorzy:
Zgórecki, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27831952.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
phenomenology
French phenomenology
philosophy of religion
French philosophy of religion
world of life
fenomenologia
fenomenologia francuska
filozofia religii
francuska filozofia religii
świat życia
Opis:
Wydaje się, że doświadczenie religijne leży poza granicami immanentnych struktur doświadczenia, które bada fenomenologia. Fenomenologia narodziła się wszak z chwilą wyznaczenia granicy między immanentną strukturą doświadczenia, a tym co wobec niej zewnętrzne i dlatego wtórne. We Francji nietrudno jednak znaleźć myślicieli, którzy nie wahają się tej granicy przekroczyć. Fenomenologia francuska zatem otwierając możliwość świata życia religijnego wydaje poruszać się po granicach metody opisanej przez Husserla. U źródeł fenomenologicznej koncepcji świata życia świadomości leży przekonanie o zasadniczej różnicy między przeżyciem psychicznym a przeżyciem świadomości. U źródeł opisywanej tutaj koncepcji świata życia religijnego natomiast leży przekonanie, że ponieważ przeżycie religijne nie jest przeżyciem psychicznym, ale przeżyciem świadomości, spełnia kryteria stawiane doświadczeniu przez fenomenologię. Dlatego uprawnione jest tutaj posługiwanie się pojęciem doświadczenia religijnego w sensie ścisłym. Uprawnione jest też poddanie tego doświadczenia fenomenologicznemu badaniu. Doświadczenie religijne kształtuje natomiast ów świat życia religijnego, o którym mowa w tym artykule, a który sam w sobie również może stać się przedmiotem badań fenomenologii.
Religious experience seems to lie outside the boundaries of the immanent structures of experience that phenomenology studies. Phenomenology was born, after all, at the moment of delineating the boundary between the immanent structure of experience and what is external to it and therefore secondary. In France, however, it is not difficult to find thinkers who do not hesitate to cross this line. French phenomenology, thus opening the possibility of the world of religious life, seems to move within the limits of the method described by Husserl. The phenomenological concept of the world of consciousness is based on the belief that there is a fundamental difference between the psychological experience and the experience of consciousness. At the source of the concept of the world of religious life described here, on the other hand, is the belief that because religious experience is not a psychological experience, but an experience of consciousness, it meets the criteria set by phenomenology for experience. Therefore, it is justified here to use the concept of religious experience in the strict sense. It is also legitimate to subject this experience to phenomenological examination. Religious experience, on the other hand, shapes the world of religious life referred to in this article, which in itself can also become the subject of phenomenology research.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2022, 19; 47-67
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pluralistyczny model prawdy
The pluralistic model of truth
Autorzy:
Skakuj, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144017.pdf
Data publikacji:
2021-02-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
pluralistyczna teologia religii
filozofia oświecenia
pragmatyzm
fenomenologia religii
relatywizm
absolutność
obiektywizm
ortodoksja
ortopraksja
J. Hick
P. F. Knitter
truth
the pluralistic theology of religions
the Philosophy of the Enlightenment
pragmatism
the phenomenology of religion
relativism
absoluteness
objectivism
orthodoxy
orthopraxis
Opis:
On the grounds of the analysis made by the author of the elaboration one can notice a strong tendency to the relativisation of truth performing in the context of the pluralist theology of religion. Representatives of the aforementioned trend want to question the objective character of truth. Such actions are aimed at leading to the statement that all religions are equally exceptional. To clearly understand the theses of pluralists, philosophical foundations of the pluralist theology of religion have been depicted. It must be stated that pluralists use philosophical notions selectively and instrumentally, which makes it possible to reach desirable conclusions. The contestation of the absolute and objective character of truth has serious consequences and exerts an influence upon the understanding of interreligious dialogue. The problem of resignation from one's own religious identity appears. Defending themselves against such an accusation, pluralists introduce the concept of orthopraxis as the criterion of truth. Consequently, the determinant of truth is its ability to realize itself in the proper demeanour. Views presented in the pluralist theology of religion constitute a serious reproach to Christian truth as well as biblical truth.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2013, 5; 177-200
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ultimism: A Philosophy That Wants to Be a Religion
Ultymizm – filozofia, która chce być religią
Autorzy:
Biłgorajski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791151.pdf
Data publikacji:
2021-09-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
J. L. Schellenberg
ultymizm
filozofia religii
epistemologia
wyobraźnia
ultimism
philosophy of religion
epistemology
imagination
Opis:
Ultimism is the view that there is a metaphysically and axiologically ultimate reality in relation to which it is possible to achieve the ultimate good. John Schellenberg believes that ultimism is the backbone of every religion, while the differences between religions arise from different views of what the nature of the ultimate is. Schellenberg tries to show that if there is progress in religion, then it is most reasonable to assume that we are only at the beginning of the inquiry into the ultimate. The aim of the paper is to show that epistemological and methodological objections can be raised against ultimism. It will present an epistemological argument, pointing to the cognitive limitations of imagination, and a methodological argument, questioning the feasibility of Schellenberg’s project.
Ultymizm to pogląd, wedle którego istnieje metafizycznie i aksjologicznie ostateczna rzeczywistość, w stosunku do której możliwe jest osiągnięcie ostatecznego dobra. J. L. Schellenberg uważa, że ultymizm jest podstawą każdej religii, podczas gdy różnice między religiami wynikają z różnych poglądów na to, jaka jest natura rzeczywistości ostatecznej. Schellenberg próbuje wykazać, że jeśli w religii jest postęp, to najrozsądniej jest założyć, że jesteśmy dopiero na początku badania rzeczywistości ostatecznej. Celem artykułu jest wykazanie, że można podnosić zastrzeżenia epistemologiczne i metodologiczne wobec ultymizmu. Prezentuję argument epistemologiczny, wskazujący na poznawcze ograniczenia wyobraźni, oraz argument metodologiczny, kwestionujący wykonalność projektu Schellenberga.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 291-304
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chance and Divine Providence. Methodological Notes with Pascal in the Background
Przypadek i Opatrzność Boża. Uwagi metodologiczne z Pascalem w dalszym tle
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791049.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia analityczna a filozofia kontynentalna
analityczna filozofia religii
filozofia analityczna a inne sfery kultury
Opatrzność Boża i przypadek
Opatrzność i wolność
Dariusz Łukasiewicz
analytical philosophy vs continental philosophy
analytical philosophy of religion
analytical philosophy and other spheres of culture
Divine Providence and chance
Providence and freedom
Opis:
Wedle autora tego artykułu, analityczna filozofia religii nie powinna być zamknięta dla innych sfer kultury i ignorować lub lekceważyć osiągnięć innych, zarówno przeszłych, jak i współczesnych prądów filozoficznych. Filozof analityczny, w tym analityczny filozof religii, może zatem szukać inspiracji również poza sferą filozofii analitycznej. Jednocześnie nie oznacza to, że filozof analityczny ma lekceważyć nauki przyrodnicze lub nie troszczyć się o precyzję języka i właściwe argumenty. Troska o precyzję językową i stosowanie odpowiedniej argumentacji ma kluczowe znaczenie dla tożsamości filozofii analitycznej. Ten artykuł, biorąc pod uwagę wskazane nastawienie metafilozoficzne, poświęcony jest krytycznej dyskusji na temat niektórych problemów poruszonych przez prof. Dariusza Łukasiewicza, w jego wybitnej pracy w dziedzinie filozofii religii, noszącej tytuł Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii.
According to the author of this paper, the analytical philosophy of religion should not be closed to other spheres of culture and ignore or disregard the achievements of others, both past and contemporary philosophical currents. An analytical philosopher, including an analytical philosopher of religion, can therefore seek inspiration also outside the sphere of analytical philosophy. At the same time, this does not mean that an analytical philosopher is to disregard natural sciences or not to care about the precision of language and the right arguments. The concern for linguistic precision and the application of appropriate argumentation are crucial for the identity of the analytical philosophy. This article, taking into account the indicated metaphilosophical attitude, is devoted to a critical discussion about some of the problems raised by Professor Dariusz Łukasiewicz, in his outstanding work in the field of philosophy of religion published in Polish as Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 169-185
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecumenical issues in Józef Herbut’s philosophy of religion
Zagadnienia ekumeniczne w filozofii religii Józefa Herbuta
Autorzy:
Wolsza, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047886.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
ekumenizm
dialog doktrynalny
filozofia religii
język religijny
logika
ecumenism
doctrinal dialogue
philosophy of religion
religious language
logic
Opis:
The philosophy of religion constituted one of the main fields of research by Prof. Józef Herbut. He created an original version of the analytical philosophy of religion. With the use of logical means, he analysed various dimensions of religion, primarily religious language. During the last period of his work, Herbut included ecumenical issues in his philosophical research. His research on these issues consisted of two stages. During the first stage, Herbut tried to create a specific logic of ecumenism. He hypothesised that the reason for the crisis of ecumenical dialogue consists in the lack of a clearly defined goal. Using the logical set theory, Herbut constructed possible models of doctrinal unity of different denominations. These models were constructed a priori, without reference to actual dialogues. During the second stage of his project, Herbut focused on the content of Catholic and Evangelical doctrines presented in catechisms. Here, he also put forward a research hypothesis that the languages of Catholic and Evangelical theology are different because they include different philosophical assumptions. These assumptions reach back to the medieval problem of universals. The language of Catholic theology is heavily influenced by moderate realism, and the language of Evangelical theology is influenced by moderate nominalism (these are two of the four standpoints in the problem of universals). Herbut's research project is original and innovative in terms of Polish philosophical and theological literature. However, in foreign language literature it is possible to find ones analogous to Herbut's project (József Fuisz, Charles Morerod).
Filozofia religii była jednym z głównych nurtów badań prof. Józefa Herbuta. Stworzył on oryginalną odmianę analitycznej filozofię religii. Przy pomocy środków logicznych analizował w niej różne wymiary religii, przede wszystkim język religijny. W ostatnim okresie twórczości do swych badań filozoficznych Herbut włączył zagadnienia ekumeniczne. Jego badania tych zagadnień miały dwa etapy. W pierwszym etapie Herbut próbował stworzyć specyficzną logikę ekumenizmu. Postawił on hipotezę, że przyczyną kryzysu dialogu ekumenicznego jest brak wyraźnie określonego celu. Wykorzystując logiczną teorię zbiorów, Herbut skonstruował możliwe modele jedności doktrynalnej różnych wyznań. Modele te zostały skonstruowane a priori, bez odwołania do faktycznie prowadzonych dialogów. W drugim etapie realizacji swego projektu Herbut skupił się na treści doktryn katolickiej i ewangelickiej przedstawionych w katechizmach. Tu także postawił hipotezę badawczą, że języki teologii katolickiej i ewangelickiej są odmienne, ponieważ mają różne założenia filozoficzne. Założenia te sięgają średniowiecznego sporu o uniwersalia. Język teologii katolickiej jest pod dużym wpływem realizmu umiarkowanego, a język teologii ewangelickiej – pod wpływem nominalizmu umiarkowanego (są to dwa z czterech stanowisk w sporze o uniwersalia). Projekt badawczy Herbuta jest oryginalny i nowatorski w polskiej literaturze filozoficznej i teologicznej. Natomiast w literaturze obcojęzycznej można spotkać projekty analogiczne do projektu Herbuta (József Fuisz, Charles Morerod).
Źródło:
Studia Oecumenica; 2020, 20; 67-88
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka i sekularyzacja - kilka uwag o Gianniego Vattima tezie dotyczącej śmierci Boga
Metaphysics and secularisation - a few remarks on Gianni Vattimos thesis about the death of God
Autorzy:
Torzewski, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621518.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
metaphysics
secularization
Vattimo
death of God
postmodernism
contemporary philosophy
philosophy of religion
metafizyka
sekularyzacja
śmierć Boga
postmodernizm
filozofia współczesna
filozofia religii
Opis:
Teza o śmierci Boga jest niezwykle istotna we współczesnej filozofii religii. W niniejszym artykule postaramy się ukazać tę tezę w świetle filozofii Gianniego Vattima, aby wyjaśnić jej znaczenie oraz ją skrytykować. Artykuł zostanie podzielony na trzy sekcje. Celem pierwszej z nich będzie ukazanie niepoprawnych dróg rozumienia tezy o śmierci Boga. Celem drugiej zaprezentowanie właściwego jej znaczenia. Trzecia zaś poświęcona będzie krytyce filozofii religii Gianniego Vattima, która konstytuuje się jako wynik przyjęcia tezy o śmierci Boga.
The death of God thesis is a siginificant one when it comes to the contemporary philosophy of religion. In this article we will try to present this thesis in the light of Gianni Vattimo’s philosophy in order to clarify the meaning of the death of God and also to critisize it. The article will be divided into three sections. The aim of the first one will be to show the ways in which the death od God thesis should not be understood. The aim of the second will be to present the actual meaning of the thesis. And the third one will be devoted to the critique of Gianni Vattimo’s philosophy of religion which constitutes itself as a result of accepting the death of God thesis.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2020, 52; 55-74
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints and Its Doctrine: A Philosophical Approach
Kościół Jezusa Chrystusa świętych w dniach ostatnich i jego doktryna z perspektywy filozofii
Autorzy:
Ptaszek, Robert T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488797.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
philosophy of religion
religious doctrines
alternative religious movements
the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints
filozofia religii
doktryny religijne
alternatywne ruchy religijne
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
Opis:
In the article, I demonstrate how realistic philosophy of religion can be employed in order to obtain a preliminary verification of the truthfulness of the doctrine proclaimed by a particular religious community. The first element of a religious doctrine that qualifies for philosophical evaluation is its non-contradictory character. For this reason I endeavour to reconstruct one such doctrine and show how it is possible to demonstrate, through philosophical analyses, that such a doctrine does not meet the aforementioned criterion. For the object of my studies I chose the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (called the Mormon Church for short), as I find it particularly interesting among the religious movements alternative to Christianity. Among new religious movements currently in existence the Mormon Church stands out in several respects. First, this religious community utilises a variety of sources of revelation. Furthermore, although their sacred story, that spanning a dozen or so centuries, begins in Israel it mostly takes place on American soil. Finally, the Mormon Church sets forth a vision of a future ‘holy land,’ and the concept of salvation that is essentially different from those of other Bible-based religious movements. The Mormon concept of salvation, referred to as the plan of eternal progress shows both unique goal and unique means to achieve it. People are to become gods and populate multiple worlds. According to Mormons there will be different levels of salvation associated with what life a person lived on earth. Reconstruction and philosophical analysis of the main elements of the Mormon doctrine shows its weak points, inconsistencies, and oversimplifications. From this perspective, the Mormon ‘sacred story’ hardly could be regarded as something more than a colourful and interesting myth. But the question of reasons why Mormons still put their faith in such an inconsistent doctrine lies outside the scope of these considerations.
W artykule pokazuję, jak za pomocą realistycznej filozofii religii można dokonać wstępnej wery-fikacji prawdziwościowych aspiracji doktryny konkretnej wspólnoty religijnej. Pierwszym elementem doktryny religijnej możliwym do filozoficznej oceny jest jej niesprzeczność. Dlatego w tekście rekonstruuję doktrynę konkretnego ruchu religijnego i pokazuję, jak na drodze filozoficznych analiz można wykazać, że nie spełnia ona tego kryterium. Jako przedmiot badań wybrałem główne elementy doktryny Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (nazywanego w skrócie Kościołem Mormonów), ponieważ uważam go za szczególnie interesujący alternatywny wobec chrześcijaństwa ruch religijny. Spośród działających obecnie ruchów religijnych Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich wyróżnia się pod kilkoma względami. Przede wszystkim wspólnota ta korzysta z wielu różnych źródeł objawienia. Ponadto ich „święta opowieść” to licząca kilkanaście wieków historia, która choć rozpoczyna się w Izraelu, w większości dzieje się na kontynencie amerykańskim. Wreszcie Kościół Mormonów przedstawia wizję „ziemi świętej” oraz koncepcję zbawienia, które w istotny sposób różną się od koncepcji przyjmowanych przez inne wspólnoty religijne bazujące na Biblii. Oryginalność koncepcji zbawienia mormonów, którą nazywają „planem wiecznego postępu”, dotyczy zarówno celu tego planu, jak też możliwych form jego realizacji. Jeśli chodzi o cel, to według mormonów ludzie mogą stać się bogami i zaludniać swoim potomstwem kolejne światy. Przeprowadzona z punktu widzenia filozofii religii rekonstrukcja i analiza głównych elementów doktryny mormonów pokazuje jej liczne słabości, niespójności i uproszczenia. Z tej perspektywy „świętą opowieść” mormonów trudno uznać za coś więcej niż tylko barwny i intersujący mit. Natomiast odpowiedź na pytanie, dlaczego mormoni wciąż wierzą w tak niespójną doktrynę, wykracza poza zakres podjętych w artykule rozważań.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 161-180
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie filozofii w konstruowaniu koncepcji edukacji religijnej. Współczesne odczytania sporu ks. Józefa Tischnera z przedstawicielami polskiego tomizmu (lata 1977-1978)
The Importance of Philosophy in Constructing the Concept of Religious Education. Contemporary Interpretations of Józef Tischner’s Dispute with Representatives of Polish Thomism (1977-1978)
Autorzy:
Dąbrowski, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147662.pdf
Data publikacji:
2020-12-13
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Józef Tischner
tomizm
neotomizm
filozofia chrześcijańska
filozofia
teologia
krytyczna pedagogika religii
Thomism
neo-Tomism
Christian philosophy
philosophy
critical pedagogy of religion
Opis:
The text presents a fragment of a philosophical and religious dispute that took place between Józef Tischner and the representatives of the Polish Thomistic school (1977-1978). The analy-sis below focuses on the last phase of the polemic, in which the adversaries made an analysis of their own epistemological and anthropological assumptions. Showing the structure and the issues in this dispute may lead to the specific context of understanding Christian philosophy, as well as contemporary discussions on the shape and structure of religious education. One of the central questions, which has hitherto not lost its relevance, is the one of the relationship that ex-ists between philosophy and religious thought (especially religious education). The following analysis is to provide the reader with a spectrum of possible answers to this question.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2020, 9; 273-292
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies