Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "filozofia przyrody" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 80
Tytuł:
Filozofia przyrody jako obiekt sporów współczesnych filozofów [recenzja książki Filozofia przyrody współcześnie pod redakcją Marioli KuszykBytniewskiej i Andrzeja Łukasika, Kraków 2010]
Autorzy:
Rusek, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600409.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
filozofia przyrody
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2012, 18
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody po niemiecku
Natural Philosophy in German Style
Autorzy:
Piotrowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553304.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
filozofia przyrody
natural philosophy
Opis:
Recenzja książki: Hans-Dieter MUTSCHLER, Wprowadzenie do filozofii przyrody. Wybrane zagadnienia, przeł. Józef Bremer, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 238.
Review of: Hans-Dieter MUTSCHLER, Wprowadzenie do filozofii przyrody. Wybrane zagadnienia, przeł. Józef Bremer, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 238.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 271-276
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi na marginesie dyskusji o funkcjach filozofii przyrody
Notes on the margins of the discussion on the functions of the philosophy of nature
Autorzy:
Wróblewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963589.pdf
Data publikacji:
2004-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia przyrody
philosophy of nature
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2004, 2, 1; 735-738
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym jest filozofia biologii i czym być powinna w rozumienia Szczepana Ślagi?
What the Philosophy of Nature is and Should be According to fr. Szczepan Ślaga?
Autorzy:
Piątek, Zdzisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502116.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
ks. Szczepan Ślaga
filozofia przyrody
filozofia biologii
Opis:
The paper contains some critical remarks on the position put forward by Szczepan Ślaga, who claims that the philosophy of biology may and should be separated from the philosophy of animate nature which he calls biophilosophy.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2011, 20; 261-269
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja uprawiania filozofii przyrody w ujęciu Tadeusza Wojciechowskiego — próba rekonstrukcji historyczno-filozoficznej
Autorzy:
TROMBIK, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488661.pdf
Data publikacji:
2018-03-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Tadeusz Wojciechowski
filozofia przyrody
historia filozofii przyrody
metoda filozofii przyrody
neoscholastyczna filozofia przyrody
krakowska filozofia przyrody
philosophy of nature
history of the philosophy of nature
method of the philosophy of nature
neoscholastic philosophy of nature
Opis:
The Conception of Natural Philosophy in the View of Tadeusz Wojciechowski: An Attempt at Reconstruction
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 133-152
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody nie tylko dla przyrodoznawców
Autorzy:
Szczuciński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013457.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
philosophy of nature
science
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 334-337
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyczne horyzonty filozofii przyrody
Autorzy:
Wróblewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013447.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
praktyczna filozofia przyrody
ekofilozofia
practical philosophy of nature
ecophilosophy
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 352-354
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co potrzebna jest dziś filozofia przyrody?
Autorzy:
Ługowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013460.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metodologia
filozofia przyrody
K. Kłósak
methodology
philosophy of nature
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 326-328
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody a ontologia
Autorzy:
Tempczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013466.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia nauki
filozofia przyrody
ontologia
philosophy of science
philosophy of nature
ontology
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 315-318
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody jako pomost między naukami przyrodniczymi a filozofią
Autorzy:
Krajewski, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013888.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia nauki
ontologia
philosophy of nature
philosophy of science
ontology
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 418-421
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia nauk przyrodniczych w dobie wykładniczego tempa rozwoju nauki
Autorzy:
Such, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013887.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia nauki
ontologia
philosophy of nature
philosophy of science
ontology
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 421-423
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak wyliczyć cnotę? Ilościowe ujęcie cnót w Kwestiach do Etyki Ryszarda Kilvingtona
Autorzy:
Michałowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706156.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
XIV-wieczna filozofia przyrody
etyka średniowieczna
cnoty
zmiana
Ryszard Kilvington
Opis:
Ryszarda Kilvingtona Kwestie do Etyki stanowiące w porządku chronologicznym czwarte uniwersyteckie dzieło tego myśliciela, a jednocześnie pierwsze z dwóch dotyczących filozofii praktycznej, są dziełem szczególnym. W Etyce Kilvington konsekwentnie, zgodnie ze swoja praktyką, posługuje się metodą secundum imaginationem, która pozwala mu na konstruowanie hipotetycznych, ale realnie możliwych, przypadków służących analizie różnorodnych zagadnień etycznych. Zastosowanie tej metody, jak również uznanie, że wady i cnoty etyczne są „przedmiotami”, które podobnie jak substancje istnieją w rzeczywistości i podlegają takim samym zmianom jak rzeczy fizyczne, umożliwia Kilvingtonowi wykorzystywanie do ich badania podobnych procedur badawczych, jak w przypadku analiz zjawisk przyrody. Taka ekonomia myślenia, a także wprowadzenie tej samej metody do rozważań o różnorodnym filozoficznie charakterze, obecna jest zarówno w Sofizmatach, Kwestiach do Fizyki, jak również Kwestiach do Etyki, stając się fundamentalną cechą myśli Ryszarda Kilvingtona i pozwalając mu na zachowanie ciągłości w rozwoju koncepcji filozoficznych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 459-474
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody a filozofia nauki
Autorzy:
Mączka, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013456.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
różnice między filozofią przyrody a filozofią nauki
podobieństwa między filozofią przyrody a filozofią nauki
metoda filozofii przyrody
filozofia przyrody jako „funkcja nauki”
differences between philosophy of nature and philosophy of science
similarities between philosophy of nature and philosophy of science
the method of philosophy of nature
philosophy of nature as a “function of science”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 338-342
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej
Origin and development of ecological philosophy
Autorzy:
Tyburski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371661.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
etyka środowiskowa
filozofia środowiskowa
filozofia przyrody
environmental ethics
environmental philosophy
philosophy of nature
Opis:
Niniejsza wypowiedz stawia sobie za zadanie przedstawienie narodzin i rozwoju filozofii ekologicznej i etyki środowiskowej. Dyscypliny te nawiazuja do wielowiekowego dorobku mysli filozoficznej, głównie filozofii przyrody, ale w dojrzałej postaci ukonstytuowały sie dopiero na przełomie lat 60. i 80. XX w. w Stanach Zjednoczonych. Artykuł przywołuje XIX wieczne inspiracje myślenia nakierowanego na ochronę środowiska przyrodniczego (R.W. Emerson, H.D. Thoreau), a następnie ukazuje etapy rozwoju filozofii ekologicznej i etyki środowiska, główne stanowiska i ich reprezentantów takich jak: J. Muir, Aldo Leopold, J. Baird Callicot, Holems Rolston III, P.W. Taylor, J. Passmore, Arne Naess, H. Skolimowski i inni. W drugiej czesci niniejszego opracowania przedstawiono narodziny i rozwój filozofii i etyki srodowiskowej w Polsce. Ukazano kierunki i stanowiska w ramach filozofii i etyki srodowiskowej a take głównych ich reprezentantów. Scharakteryzowano take dorobek polskiej mysli ekofilozoficznej.
The above text tries to describe the birth and developoment of environmental philosophy and environmental ethics. These disciplines refer to the legacy of many centuries of philosophical thought, mainly the philosophy of nature; however, these disciplines acquired the developed form as late as in the period between 1960s and 1980s in the United States. The article describes 19th century influences that inspired thinking about the protection of natural environment (R.W. Emerson, H.D. Thoreau), and then shows the stages of development of evironmental philosophy and environmental ethics, mainly the standpoints and their representatives such as J. Muir, Aldo Leopold, J. Baird Callicot, Holems Rolston III, P.W. Taylor, J. Passmore, Arne Naess, H. Skolimowski and others. The other part of this article deals with the emergence and development of environmental philosophy and environmental ethics in Poland. It pinpoints the directions and standpoints of environmental philosophy and environmental ethics, presents their main representatives and also describes the achievements of Polish ecophilosophical thought
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 7-15
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu tożsamości współczesnej filozofii przyrody
Contemporary Philosophy of Nature: A Search for Identity
Autorzy:
Janowski, Jarosław Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098332.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia
filozofia przyrody
metafilozofia
metodologia
interdyscyplinarność
philosophy
philosophy of nature
metaphilosophy
methodology
interdisciplinarity
Opis:
W artykule podjęto kwestię dotyczącą tożsamości filozofii przyrody w kontekście trzech współcześnie wymienianych charakterystycznych cech tej dyscypliny, a mianowicie jej różnorodności metodologicznej, interdyscyplinarności oraz swoistej dynamiki rozwojowej. Analizowane są zagrożenia dla tożsamości filozofii przyrody, wynikające z takiego zestawu cech, w szczególności z różnorodności metodologicznej filozofii przyrody. Jednocześnie podjęto próbę obrony wymienionych cech jako powodujących nie tylko zagrożenia, ale również (paradoksalnie) wzmacniających tożsamość filozofii przyrody. Całość analiz odnosi się do metafilozoficznej charakterystyki dziedziny filozofii. --------------- Zgłoszono: 13/08/2021. Zrecenzowano: 06/09/2021. Zaakceptowano do publikacji: 14/10/2021.
This article addresses the issue of the identity of the philosophy of nature in the context of three features characteristic of this philosophical discipline, namely its methodological diversity, interdisciplinarity and specific developmental dynamics. This paper examines the threats to the identity of the philosophy of nature resulting from this set of features, particularly from its methodological diversity. It will also attempt to consider these features as (paradoxically) strengthening the identity of the philosophy of nature. Lastly, the entire discussion will be considered in relation to the metaphilosophical dimension of philosophy as an area of knowledge. --------------- Received: 13/08/2021. Reviewed: 06/09/2021. Accepted: 14/10/2021.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2021, 57, 2; 73-99
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologiczna i światopoglądowa relewantność filozofii przyrody
Theological and Worldview Relevancy of the Philosophy of Nature
Autorzy:
Hajduk, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015644.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relewantność
światopogląd
teologia
filozofia przyrody
relevancy
worldview
theology
philosophy of nature
Opis:
While establishing the first type of relevancy, one takes into account the standard issues of the classical philosophy of nature. In particular, they are focused on the question of hylomorphism, evolutionism and miraculous events. This type of relevancy is defined through the relationships between the results of the natural sciences. They imply philosophical problems, a fact that enables us to establish the relationships between these sciences and theology. As a rule, it is the philosophy of nature and philosophy of God (I. G. Barbour, A. Anderwald) that play the role of mediators between the natural sciences and theology. The problems in question continue the relationships between evolution and creation, between science and religion, or religious faith, and between theology and the natural sciences. A discussion on the second type of relevancy depends to a large extent on the aspectual additional definitions of its terms. Obviously, they contain the concepts of science, philosophy, worldview, ideology, religion, and theology. These explicative manoeuvres allow us to take advantage of the strategies, introduced beforehand, of establishing the relationship between science and religion. It is essential for our context to construct a coherent image of the world, an image that is characteristic of the philosophy of nature. This image combines some aspects of science, philosophy, including metaphysics, ethics, and theology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 189-208
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophical aspects of sustainable development
Autorzy:
Zadrożny, Paweł
Nicia, Paweł
Parzych, Piotr
Bejger, Romualda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2191389.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie SILGIS
Tematy:
philosophy of nature
ecophilosophy
sustainable development
filozofia przyrody
ekofilozofia
rozwój zrównoważony
Opis:
The history of mankind and the related history of the philosophy of nature demonstrate that, throughout centuries, people have always focused on the pursuit of understanding the world which they live in as well as the laws that govern it. The traditional philosophy concentrated on ontology and metaphysics, but with the development of civilisation as well as scientific and technical progress, it significantly expanded. The development of civilisation and its growing needs resulted in the increased anthropopressure on the natural environment, which caused significant changes. Civilisation and environmental threats, which mankind began to be aware of as late as in the last century, have also become the subject of considerations of contemporary philosophers. The pro-environmental and pro-ecological ideas that emerged in response to these threats often have their origins in philosophy. One of such ideas, which has now been firmly established legally, politically and socially, is the concept of sustainable development. Sustainable development for modern human is not only an idea, but it forms the basis of specific laws, policies and actions aimed at the survival of the human species. This paper presents examples of philosophical views on the idea of sustainable development – its origin, development, extent and perspectives.
Źródło:
GIS Odyssey Journal; 2021, 1, 1; 83--90
2720-2682
Pojawia się w:
GIS Odyssey Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co potrzebna jest dziś filozofia przyrody?
Autorzy:
Hajduk, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013890.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia przyrodoznawstwa
kryzys legitymizacyjny
philosophy of nature
philosophy of science
justificatory crisis
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 412-415
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody w działaniu
Autorzy:
Heller, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013892.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia nauki
filozofujący uczeni
philosophy of nature
philosophy of science
scientists-philosophers
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 408-410
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody u podstaw myśli filozoficznej
Autorzy:
Lubański, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013889.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
ponowoczesność
narracja
pseudonauka
philosophy of nature
postmodernity
narration
pseudoscience
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 416-417
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co jest dziś potrzebna filozofia przyrody?
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013891.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
dialog kultur
kosmologia
philosophy of nature
intercultural dialog
cosmology
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 410-411
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody jako podstawa dla sozologii
The philosophy of nature as the principle of sozology
Autorzy:
Lemańska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271806.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
filozofia przyrody
sozologia
antropocentryzm
biocentryzm
philosophy of nature
sozology
anthropocentrism
biocentrism
Opis:
W artykule uzasadnia się, że filozofia przyrody stanowi jeden z filarów, na których można się oprzeć, poszukując podstaw aksjologicznych dla działań podejmowanych w celu ochrony środowiska. Takich fundamentów nie mogą dostarczyć same nauki przyrodnicze, gdyż metoda eksperymentalna nie dopuszcza możliwości dokonywania wartościowań. W ramach filozofii przyrody można też próbować poszukiwać rozwiązań unikających skrajności zarówno antropocentryzmu, jak i biocentryzmu.
The article presents a justification that the philosophy of nature is one of the pillars which can be used as a support while seeking the axiological foundations for the actions undertaken for environmental protection. These foundations cannot be solely provided by the natural sciences as the experimental method does not allow making valuations. The framework of the philosophy of nature enables making attempts to find solutions which avoid extremes of both anthropocentrism and biocentrism.
Źródło:
Problemy Ekologii; 2009, R. 13, nr 6, 6; 297-299
1427-3381
Pojawia się w:
Problemy Ekologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rachunek nieskończonościowy: Ryszard Swineshead i Godfryd Wilhelm Leibniz
Autorzy:
Jung, Elżbieta
Podkoński, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103019.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Ryszard Swineshead
G.W. Leibniz
rachunek nieskończonościowy
filozofia przyrody
oksfordzcy Kalkulatorzy
Opis:
W swojej korespondencji z Janem Wallisem z 1697 roku Leibniz z uznaniem wypowiada się o najbardziej znanym dziele powstałym w szkole oksfordzkich Kalkulatorów, a mianowicie Księdze kalkulacji. Ryszard Swineshead, autor tego traktatu, znany powszechnie jako Kalkulator, na jego kartach podsumowuje i dopełnia wysiłku swoich poprzedników zmierzającego ku matematyzacji scholastycznej filozofii przyrody. Podstawowym narzędziem jest tutaj rachunek proporcji zaczerpnięty z Elementów Euklidesa, ale oksfordzcy Kalkulatorzy wypracowują także swoisty rachunek nieskończonościowy, wynikający z zaakceptowania Arystotelesowskiej koncepcji kontinuum. Mimo że w dziełach Leibniza i Swinesheada odnajdujemy rozumowania na pierwszy rzut oka bardzo podobne, to jednak nie mogą one stanowić dostatecznej podstawy dla twierdzenia, że Leibniz wykorzystywał, czy chodźby inspirował się Księgą kalkulacji dokonując swoich odkryć naukowych. Po pierwsze, mamy do czynienia z tylko dwoma fragmentami, co do których możemy mówić o uderzającym podobieństwie. Po drugie, każdy z tych myślicieli, tworząc w zupełnie innej atmosferze naukowej, wykorzystywał narzędzia matematyczne w fizyce w innym celu. Ryszard Swineshead nie potrafił wyjść poza granice filozofii przyrody wyznaczone przez Arystotelesa i nauka ta była dla niego celem samym w sobie, bez jakchkolwiek odniesień do praktyki czy nauk wytwórczych. Jeśli więc Leibniz inspirował się Księgą kalkulacji, to tylko w tym sensie, że odnajdował w niej pomysły i rozumowania analogiczne do swoich własnych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 219-228
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza nauki w głównych nurtach XX-wiecznej historii nauki
The Genesis of Science in the Main Trends 20th-century History of Science
Autorzy:
Roskal, Zenon E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015876.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia nauki
jońska filozofia przyrody
pitagorejsko-platońska filozofia przyrody
geneza nauki
history of science
Ionian philosophy of nature
Pythagorean-Platonic philosophy of nature
genesis of science
Opis:
The paper sought to present one trend of the debate carried on within the confines of 20th-century history of science, i.e. the genesis of science. Among various trends of this debate we shall distinguish one that concerns the evaluation of the significance of the main traditions in Greek philosophy (Ionian, Pythagorean-Platonic) in the process of the constitution of science. The paper shows some solutions to this question that appear in the main trends of 20th--century history of science (externalism, internalism).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 3; 163-178
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba obrony filozofii przyrody
Autorzy:
Latawiec, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013465.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
współczesna filozofia przyrody
klasyczna filozofia przyrody
filozofia przyrody
filozofia przyrodoznawstwa
filozofia w nauce
filozofia techniki
filozofia umysłu
bioetyka
medycyna
natura
przyroda
światopogląd naukowy
modern philosophy of nature
classical philosophy of nature
philosophy of nature
philosophy of science
philosophy in science
philosophy of technology
philosophy of mind
bioethics
medicine
nature
scientific world-view
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 319-322
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O podglądaniu fizyków przy pracy (nad kwantowaniem grawitacji)
Autorzy:
Lamża, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691198.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
recenzja
filozofia przyrody
filozofia fizyki
ogólna teoria względności
mechanika kwantowa
Stephen Hawking
Roger Penrose
Opis:
Recenzja książki Wojciecha P. Grygiela, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, ss. 412.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2014, 56; 147-151
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia kosmologii – zarys problematyki
Philosophy of Cosmology – Outline of the Issue
Autorzy:
Turek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013903.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia kosmologii
filozofia przyrody
metodologia kosmologii
philosophy of cosmology
philosophy of nature
methodology of cosmology
Opis:
The article in the systematic and ordered way presents the most important philosophical problems, which are undertaken with regard to their close connections with contemporary (scientific) cosmology. Lately more and more often the issue mentioned above is called philosophy of cosmology. In the first part of that article, with accordance to the broad understanding of that philosophy, methodological problem of cosmology containing both: its external methodology (general and particular) and so-called internal methodology has been presented. The second part of the article contains various philosophical questions which are undertaken in the context of concrete achievements of contemporary scientific cosmology. They include issues from the field of philosophy of nature, philosophy of God, and ontology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 269-308
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alchemia. Mit i znaczenie
Alchemy. Myth and Meaning
Autorzy:
Kazibut, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057709.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
alchemia
mit
Claude Lévi-Strauss
filozofia przyrody
alchemy
myth
philosophy of nature
Opis:
Przedstawione w artykule rozważania nad kulturą alchemiczną nawiązują do wykładów Claude’a Lévi-Straussa wygłoszonych w audycji „Idee” radia CBC. Odwołanie do Lévi-Straussa umożliwia przedstawienie alchemii nie jako pseudonaukowej iluzji, ale jako działalności przekazującej mitologiczne toposy. Z tej perspektywy alchemia rozwijała się między objawieniem, obserwacją, rozumem, wiarą, doświadczeniem estetycznym, filozofią, religią, teologią, magią i gnozą.
The discussion of alchemical culture presented in this paper draws on Claude Lévi-Strauss’ lectures delivered on the CBC radio programme “Ideas.” The reference to Lévi-Strauss makes it possible to present alchemy not as a pseudoscientific illusion, but as an activity conveying mythological topoi. Alchemy developed between revelation, observation, reason, faith, aesthetic experience, philosophy, religion, theology, magic and gnosis.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 35, 4; 365-384
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotra Lenartowicza filozofia a nauki matematyczne
Piotr Lenartowicz’s Philosophy and Mathematical Science
Autorzy:
Janusz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470766.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia przyrody
matematyka
fizyka
biologia
chaos
philosophy of nature
mathematics
physics
biology
Opis:
This article discusses Piotr Lenartowicz’s S.J., philosophy of nature in the context of mathematical natural sciences. Lenartowicz based his philosophical reflections on biology on the thinking of Aristotle and not on Galileo’s assumption that mathematics is the language of nature. On the basis of modern physics, which has refuted mechanicism and materialism in quantum mechanics, biology develops, but its philosophy can be still interpreted materialistically. Lenartowicz’s intention was to repair the philosophy of biology by returning to Aristotle. However, it ignores the aspects that mathematical physics has overcome, aspects which have not yet been assimilated by the philosophy of biology.
W artykule omawiana jest filozofia przyrody Piotra Lenartowicza SJ w kontekście matematycznego przyrodoznawstwa. Refleksje filozoficzne dotyczące biologii Lenartowicz opierał na Arystotelesie, tymczasem Galileusz twierdził, że językiem przyrody jest matematyka. Na bazie współczesnej fizyki, która odparła mechanicyzm i materializm w mechanice kwantowej, rozwija się biologia, której filozofia bywa nadal interpretowana materialistycznie. Zamierzenia Lenartowicza naprawy filozofii biologii przez powrót do Arystotelesa ignorują jednak te aspekty, które pokonała fizyka matematyczna, a których jeszcze nie zasymilowała filozofia biologii.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2019, 17, 2; 19-27
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cele i zadania filozofii przyrody
Autorzy:
Lemańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013462.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia nauki
filozofia praktyczna
filozofia teoretyczna
philosophy of nature
philosophy of science
practical philosophy
theoretical philosophy
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 322-325
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody w alchemii. Zarys związków
Philosophy of nature and alchemy. An outline of their relationships
Autorzy:
Kazibut, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926922.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia przyrody
alchemia
obraz świata
philosophy of nature
alchemy
image of the world
Opis:
Celem moich rozważań jest przedstawienie związków pomiędzy dociekaniami filozofów przyrody a rozwojem tradycji alchemicznej. Odwołam się do wybranych koncepcji ukształtowanych w dziejach alchemii. Będę argumentował na rzecz tezy, że dociekania alchemików przybierały postać rozbudowanych systemów tworzących koherentne obrazy świata przyrody, które implikowały określone typy filozofii przyrody.
The aim of my discussion is to present the relationship between the research of natural philosophers and the development of the alchemical tradition. I refer to specific concepts formulated in the history of alchemy to argue that research in this field took the form of complex systems delineating coherent pictures of the natural world and, therefore, that alchemy presupposes certain types of natural philosophy.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 113-131
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co potrzebna jest filozofia przyrody?
Autorzy:
Dyk, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013453.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teoretyczna filozofia przyrody
praktyczna filozofia przyrody
oceniająco- normatywny aspekt filozofii przyrody
filozoficzne poznanie przyrody
theoretical philosophy of nature
practical philosophy of nature
evaluative and normative aspect of philosophy of nature
philosophical understanding of nature
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 249-350
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia w kontekście nauki. Stare problemy w nowym wydaniu
Philosophy in the context of science. Old problems in a new form
Autorzy:
Mączka, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926938.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
filozofia w nauce
philosophy of nature
natural sciences
philosophy in science
Opis:
Analizy przeprowadzone w artykule pozwalają na wyciągnięcie wniosków, ważnych dla filozofa przyrody. Między filozofią a naukami przyrodniczymi istnieje interakcja, którą można określić jako współprzenikanie się obu tych dziedzin wiedzy. To współoddziaływanie filozofii z nauką podobne jest do niedomykającego się koła. Trudno jest owo współprzenikanie jednoznacznie scharakteryzować, ale można wskazać pewne idee towarzyszące mu. (1) Uświadomienie sobie filozoficznego uwikłania teorii naukowej powoduje często rozszerzenie jej rozumienia oraz ujawnia, jak wiele informacji zawartych jest w teorii naukowej na temat głębokiej struktury świata. Sformułowanie „filozofia w nauce” można by uznać za charakterystyczne dla współczesnego ujmowania związku filozofii z naukami przyrodniczymi. Należy pamiętać, że wspólna droga filozofii i nauk przyrodniczych pozwala osiągać interesujące poznawczo wyniki, ważne dla rozumienia świata zewnętrznego. (2) Współprzenikanie się filozofii z nauk jest procesem dynamicznym i twórczym. Tak filozofia, jak i nauka, ulegają ciągłym zmianom, które w istotny sposób wpływają na rozwijanie się procesu współprzenikania. Trudno jest przewidywać, w którą stronę ten proces będzie ewoluował. Ważne jest jednak, jak twierdzi M. Heller, aby w tym twórczym procesie dostrzec, że największym sukcesem nauk empirycznych, trwającym do dziś, jest coraz lepsze ugruntowanie się przekonania, że Wszechświat stopniowo, choć tylko w przybliżeniu, ujawnia nam tajemnice swojej struktury. -------------- Zgłoszono: 12/09/2020. Zrecenzowano: 10/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 29/10/2020
The analysis carried out in this article allows one to draw important conclusions from the point of view of the philosopher of nature. There is an interaction between philosophyand science that takes the form of a mutual permeation in a circle that does not close. Although it is hard to characterize such a circle, one can point to some of its accompanyingideas: (1) Understanding the philosophical implications of a scientific theory improves its explanatory power and reveals the information it contains on the fundamental structureof the Universe. The expression “philosophy in science” characterizes the contemporary approach to the relations between philosophy and science. It must be emphasized thatthe traditional approach of philosophy and science leads to interesting results, important for the understanding of the external world. (2) The mutual permeation of philosophy andscience is a dynamic and creative process. Both science and philosophy change constantly, which substantially influence the development of this permeation. It is hard to predict, however, in which direction the process will evolve. -------------- Received: 12/09/2020. Reviewed: 10/10/2020. Accepted: 29/10/2020
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 133-152
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O luksusie filozofowania
Autorzy:
Bugajak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013455.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia naukowa
filozofia przyrody
obraz świata
wiedza czysta
scientific philosophy
philosophy of nature
worldview
pure knowledge
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 342-345
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu przyrodniczego, filozoficznego i teologicznego obrazu Wszechświata. Sylwetka naukowa księdza Grzegorza Bugajaka
In search of the natural, philosophical and theological image of the universe. The scientific profile of Fr. Grzegorz Bugajak
Autorzy:
Lemańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926910.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Grzegorz Bugajak
filozofia przyrody
nauka a religia
philosophy of nature
science and religion
Opis:
W artykule przedstawiono życiorys i najważniejsze dokonania naukowe ks. dr hab. Grzegorza Bugajaka (1966-2020), prof. UKSW, związanego z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej ATK/UKSW. Ks. Bugajak zostawił po sobie duży i interesujący dorobek naukowy, koncentrujący się wokół problemów z zakresu filozofii przyrody, filozofii nauk przyrodniczych i relacji między naukami przyrodniczymi a teologią. Jego prace stanowią znaczny wkład w rozwój filozofii.
This article surveys the biography and the most important scientific achievements of Fr. prof. dr hab. Grzegorz Bugajak (1966-2020), associated with the Faculty of Christian Philosophy ATK / UKSW. Fr. Bugajak left a large and interesting scientific output, focusing on problems in the philosophy of nature, philosophy of sciences and the relationshipbetween natural sciences and theology. His works make a significant contribution to the development of philosophy.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 53-84
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie do arysto-tomizmu
An Introduction to Aristo-Thomism
Autorzy:
Piotrowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553233.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
arystotelizm
tomizm
metafizyka
filozofia przyrody
dynamizm
Aristotelism
Thomism
metaphysics
philosophy of nature
dynamism
Opis:
Recenzja książki: Piotr LENARTOWICZ i Jolanta KOSZTEYN, Wprowadzenie do filozofii, wyd. 4., Petrus, Kraków 2012, s. 184.
Review of: Piotr LENARTOWICZ i Jolanta KOSZTEYN, Wprowadzenie do filozofii, wyd. 4., Petrus, Kraków 2012, s. 184.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 267-269
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klaus Michael Meyer-Abich on ecological Revolution
Klaus Michael Meyer-Abich o rewolucji ekologicznej
Autorzy:
Selmaj-Pomaska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495761.pdf
Data publikacji:
2015-05-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
rewolucja ekologiczna
praktyczna filozofia przyrody
fizjocentryzm
ecological revolution
practical philosophy of nature
physiocentrism
Opis:
Artykuł ten nawiązuje wprost do postulatu rewolucji cywilizacyjnej na rzecz ochrony wielorako zagrożonej przyrody, przedstawionego przez Klausa Michaela Meyer-Abicha głównie w książce Revolution for Nature, gdzie wyjaśnia on holistyczną alternatywę dla światopoglądu Zachodu oczarowanego niedoskonałym Oświeceniem. Rozwiązanie i zakończenie tak zwanego kryzysu ekologicznego może przyjść tylko, jeśli ludzie uznają swoją odpowiedzialność wobec wszystkiego, co jest w przyrodzie. Praktyczna filozofia przyrody wyznacza takie perspektywy rozwoju ludzkości, których motywem przewodnim stają się zasady fundujące i stabilizujące etos ekologicznego jej przetrwania. K. M. Meyer-Abich mówi o zasadzie pokoju, w tym o pokoju z człowiekiem, który jest pierwszym krokiem na drodze do pokoju z przyrodą.
This article refers to K. M. Meyer-Abich’s concept of ecological revolution mainly presented in his book “Revolution for Nature”, where the author explained the idea of a holistic alternative to the Western world-view which remains under the questionable influence of the Enlightenment. The solution and termination of the so-called ecological crisis can only be achieved if people recognize their responsibilities towards all things in nature. Practical philosophy of nature determines such perspectives of human development, which are based on the principles founding and stabilizing the ethos of its ecological survival. K. M. Meyer-Abich talks about the principle of peace. This idea includes establishing peace with man, which is the first step towards establishing peace with nature.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 2; 73-79
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alchemia, korespondencja i witalizm: ezoteryczne toposy w filozofii przyrody
Autorzy:
Kazibut, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083936.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
filozofia przyrody
ezoteryzm
alchemia
korespondencja
witalizm
philosophy of nature
esotericism
alchemy
correspondence
vitalism
Opis:
W artykule przedyskutuję wybrane aspekty relacji zachodzących pomiędzy koncepcjami powstałymi w filozofii przyrody a tradycjami ezoterycznymi. W tym celu odwołam się do ustaleń Antoine’a Faivre’a, który wylicza następujące toposy ezoteryzmu: korespondencję, witalizm, wyobrażeniowość i pośredniczenie, praktykę transmutacji, konkordancję, przekaz. Analizując dzieje kultury, można zauważyć, że obraz przyrody tworzony w filozofii przyrody łączył się z obrazem przyjmowanym przez alchemików, magów i astrologów. W artykule przeanalizuję relację pomiędzy alchemią a filozofią przyrody oraz obecność ezoterycznych toposów korespondencji i witalizmu w filozofii przyrody.
This paper discusses selected aspects of the relationship between concepts developed in natural philosophy and in esoteric traditions. For this purpose, I refer to the views of Antoine Faivre, who enumerates the following topoi of esotericism: correspondence, vitalism, imagination and mediation, as well as the practice of transmutation, concordance and transmission. The analysis of the history of culture shows that the image of nature created in natural philosophy was linked to that adopted by alchemists, magicians and astrologers. I analyze the relation between alchemy and philosophy of nature, as well as the presence of esoteric topoi of correspondence and vitalism in the philosophy of nature.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2022, 19, 1; 167-191
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcje przestrzeni w nauce i filozofii przyrody
The Concepts of Space in Science and in the Philosophy of Nature
Autorzy:
Roskal, Zenon E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013196.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przestrzeń
filozofia przyrody
nauki przyrodnicze
nauki humanistyczne
space
philosophy of nature
natural sciences
humanities
Opis:
The concepts of space are great inventions of the mind to help it comprehend the world. These notes provide an overview of this saga. The article covers the development of the current scientific and philosophical concepts of space through history, emphasizing the newest developments and ideas. The various concepts will be introduced in a historical order, this provides a measure of understanding as to how the ideas on which the modern theory of space is based were developed.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 279-294
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekofilozofia – jako praktyczna filozofia przyrody
Autorzy:
Skowroński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013445.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
kosmofilozofia
biofilozofia
ekofilozofia
kryzys cywilizacyjny
kryzys ekologiczny
ochrona środowiska przyrodniczego
bioetyka
ekoetyka
„praktyczna filozofia przyrody”
philosophy of nature
cosmophilosophy
biophilosophy
ecophilosophy
civilization crisis
ecological crisis
bioethics
“practical philosophy of nature”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 355-359
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody a filozofia Boga
The Philosophy of Nature and the Philosophy of God
Autorzy:
Lemańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013421.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia Boga
wiara i nauka
the philosophy of nature
the philosophy of God
faith and science
Opis:
The issues from the domain of the philosophy of nature such as non-necessity of beings, finality in nature, the beginning of the universe, life, human being; and causality in nature call for the existence of a transcendent reality or the absolute being – God. God is a factor which makes the material reality rational. The problem of the existence of God and His relation to the material world is discussed in the philosophy of God. Therefore the philosophy of God is the fulfilment of the philosophy of nature. On the other hand the philosophy of nature can provide some arguments for the existence of God. In this way the philosophy of nature and the philosophy of God are complementary to each another.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 133-142
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inspiracje modelowe lubelskich protagonistów filozofii przyrody
Lublin Protagonists of Philosophy of Nature and Their Model Inspirations
Autorzy:
Lubański, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013926.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
lubelscy protagoniści filozofii przyrody
Włodzimierz Sedlak
Stanisław Mazierski
philosophy of nature
Lublin protagonist of philosophy of nature
Opis:
One can say about two sources of philosophy of nature created at the Catholic University of Lublin. One of them was the Theological Faculty at the Warsaw University in the 50s of the previous century. The scientific climate functioning in it induced Rev. Stanisław Mazierski to put through a profound examination the traditional style which then dominated in cultivating philosophy of nature. That analysis showed necessity of opening philosophy of nature to achievements of the contemporary science, especially of mathematical and physical structure. The second source constitutes the Faculty of Natural Sciences of the Mary Curie-Skłodowska University in Lublin and the Holy Cross Mountains. Rev. Włodzimierz Sedlak, bewitched by nature, by its mysteries and by contemporary science investigating them, and endowed with the enormous intuition, interlocked a lot of scientific domains, forming a whole and proposing a fascinating view of the world. Some people were alarmed by it, some others were even resentful of it. The both above-mentioned sources, mutatis mutandis, exist till the present day. Each of them, in spite of their dissimilarity (taking into account at least different personalities of the both protagonists of philosophy of nature created at the Catholic University of Lublin) demands philosophy of nature to be an unconventional, and made in novel fashion, form of “philosophizing over this nature”. These both styles of “philosophizing over nature” have been enriching themselves and have been evolving and prospering. They are present and alive among continuators of the protagonists’ work. The contemporary philosophy of nature, being still created in Lublin, is the only one, when comparing it to that of performed at other universities of this country and of the world outside.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 157-165
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stawianie i rozwiązywanie problemów filozoficznych w powiązaniu z naukami przyrodniczymi
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013469.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia nauk przyrodniczych
kosmologia
naukometria
obraz świata
philosophy of nature
philosophy of science
cosmology
scientometrics
Weltbild
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 310-311
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czesław Białobrzeski – fizyk i filozof
Czesław Białobrzeski - Physicist and Philosopher
Autorzy:
Mazurek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41205849.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Czesław Białobrzeski
philosophy of nature
philosophy of physics
ontology
causality
potentiality
filozofia przyrody
filozofia fizyki
ontologia
przyczynowość
potencjalność
Opis:
Artykuł składa się z dwóch części. W części pierwszej rekonstruuję filozoficzne poglądy polskiego filozofującego fizyka Czesława Białobrzeskiego, a w drugiej części przedstawiam jego biografię oraz wkład w rozwój fizyki. Filozoficzne rozważania Białobrzeskiego kształtowały się na bazie wiodących problemów w fizyce końca XIX i przede wszystkim XX wieku; Białobrzeski prowadził te rozważania w ścisłym związku ze swoją praktyką naukową. Działalność polskiego uczonego przypada na okres powstawania i rozwoju mechaniki kwantowej. Białobrzeski – jak wielu innych ówczesnych fizyków – był świadomy konieczności spójnego wyjaśniania fundamentalnie nowych zjawisk świata atomowego. Jego wyjaśnienie jest oryginalne – odwołał się mianowicie w nim do klasycznej, filozoficznej teorii kategorii i zaproponował jej własną ontologiczną interpretację.
In the first part of the article, I reconstruct the philosophical thoughts of Czesław Białobrzeski, a Polish philosophizing physicist. In the second part, I outline his biography and contribution to the development of physics. Philosophical reflections of Białobrzeski formed based on the leading issues in physics of the late 19th and mainly 20th century. He carried out his considerations in close connection to his scientific practice. The activity of the Polish scientist takes place in the formation and development period of quantum mechanics. Białobrzeski, similarly to many other physicists of the time, was well aware of the necessity of coherent explanation of the fundamentally new phenomena of the quantum mechanics. His take on the subject is rather original—he referred to the classical, philosophical theory of categories and proposed its ontological interpretation.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 357-377
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WHITEHEADOWSKIE INSPIRACJE FILOZOFII JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO
WHITEHEADIAN INSPIRATIONS OF THE JÓZEF ŻYCIŃSKI’S PHILOSOPHY
Autorzy:
Dziadkowiec, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488283.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bóg
filozofia procesu
filozofia przyrody
panenteizm
pole racjonalności
Whitehead
Życiński
God
panentheism
philosophy of nature
process philosophy
rationality field
Opis:
Three issues of Życiński’s philosophy are inspired by the process philosophy of A.N. Whitehead’s and his followers: (i) a comprehension of event-dynamic structure of nature as a creative process towards novelty, (ii) a link between the rationality field hypothesis and Whitehead’s concepts of eternal objects and potentiality, (iii) a panentheistic idea of God that emerges from the theory of God’s two natures (aspects). Starting from an analysis of the ontic structure of nature and heading for a grasp of the world’s immanent aspect of God, Życiński follows the neoclassical path of natural theology that is close to processualism. A discovering of transcendent God, that reveals himself in natural processes as the rationality field, brings important consequences for an explanation of God’s attributes and His relation to relatively autonomous creatures. Multithreaded processual inspirations enable us to see those aspects of Życiński’s philosophy and theology in a broad metaphysical context.
Trzy zagadnienia filozofii Życińskiego są inspirowane filozofią procesu A.N. Whiteheada i jego kontynuatorów: (i) rozumienie zdarzeniowo-dynamicznej struktury przyrody jako kreatywnego procesu w stronę nowości, (ii) powiązanie hipotezy pola racjonalności z Whiteheada koncepcją bytów wiecznych i pojęciem potencjalności, (iii) panenteistyczna koncepcja bytu Bożego wypływająca z teorii dwóch natur (aspektów) Boga. Wychodząc od analizy ontycznej struktury przyrody i zmierzając w stronę uchwycenia immanentnego światu aspektu Boga, podąża Życiński neoklasyczną drogą teologii naturalnej, która jest bliska procesualizmowi. Odkrywanie transcendentnego Boga, który przejawia się w procesach naturalnych jako pole racjonalności, niesie ważne konsekwencje dla wyjaśniania atrybutów bytu Bożego, jak i Jego relacji do względnie autonomicznego stworzenia. Wielowątkowe inspiracje procesualne pozwalają postrzegać te aspekty filozofii i teologii Życińskiego w szerokim kontekście metafizycznym.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 55-76
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody jako żywa pamięć i tradycja
Autorzy:
Roskal, Zenon E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013467.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii przyrody
historia nauki
filozofia nauki
filozofia przyrody
history of philosophy of nature
history of science
philosophy of science
philosophy of nature
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 312-315
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PAULA THAGARDA KRYTERIA DEMARKACJI
PAUL THAGARD’S DEMARCATION CRITERIA
Autorzy:
Roskal, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488387.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
astrologia
filozofia nauki
filozofia przyrody
problem demarkacji
pseudonauka
astrology
philosophy of science
philosophy of nature
demarcation problem
pseudo-science.
Opis:
In Paul Thagard’s article “Why Astrology Is a Pseudoscience”, we might find some demarcation criteria which are best used in determining whether certain fields with a lot of practitioners can be claimed to be pseudoscientific. Theory T for the pseudoscience club is if T has long been less progressive than its competitors and faces many more unsolved problems; and, adherents to T do not try to develop the theory to solve puzzles, do not attempt to evaluate T with respect to its alternatives, and are highly reserved and selective in seeking confirmation and falsification. Ten years later Thagard gave us new proposals. If T is a pseudoscience, then it is usually the case that (1) T is neither simple nor unified; the explanations, resources, (2) and predictions of T tend to be ad hoc, spurious, or ill-fitted to the rest of T; or, (3) adherents to T do not try to develop the theory to solve puzzles, do not attempt to evaluate T with respect to competitors, and (4) are highly reserved and selective in seeking confirmation and falsification. In this article, Paul Thagard’s criteria of demarcation are examined and evaluated from the point of view of the history of astrology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 1; 25-36
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotra Chojnackiego teoria eklektycznej filozofii przyrody
Piotr Chojnacki’s Theory of Eclectic Philosophy of Nature
Autorzy:
Roskal, Zenon E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097345.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
(neo)tomizm lowański
Piotr Chojnacki
eklektyzm
philosophy of nature
the Leuven (neo)Thomism
eclecticism
Opis:
W artykule jest analizowana Piotra Chojnackiego teoria filozofii przyrody. Teoria ta była istotnym składnikiem rozwijanego w polskim środowisku filozoficznym tomizmu lowańskiego, który znajduje się aktualnie w kryzysie. Pokazuję, że ta metafilozoficzna teoria jest eklektycznym zestawieniem elementów pozytywizmu, neokantyzmu i arystotelizmu. Argumentuję, że przyczyną kryzysu tomizmu lowańskiego był eklektyczny charakter tej filozofii. Aczkolwiek we współczesnej filozofii dochodzi do rehabilitacji eklektyzmu, to jednak z uwagi na dominujący scjentyzm i naturalizm perspektywy rozwoju filozofii przyrody inspirowanej programem neotomizmu lowańskiego wydają się mocno ograniczone.
The article analyzes the theory of philosophy of nature presented by Piotr Chojnacki. This concept was an important component of the Leuven (neo)Thomism, developed also in the Polish Thomistic philosophical milieu, which since the beginning of the 20th century has been in crisis. I argue that the cause of this crisis was the eclectic nature of the Leuven Thomism as it was developed by Piotr Chojnacki. Although in contemporary philosophy eclecticism is being rehabilitated, due to the dominant scientism and naturalism, the prospects for the development of the philosophy of nature inspired by the program of Leuven Thomism seem to be very limited.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 171-197
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomasz z Akwinu, O zasadach natury
On the Principles of Nature By St. Thomas Aquinas. Translation From Latin
Autorzy:
Majcherek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488425.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Tomasz z Akwinu
filozofia przyrody
przyczyny
natura
zasady
Thomas Aquinas
philosophy of nature
causes
nature
principles
Opis:
Tekst stanowi tłumaczenie traktatu Tomasza z Akwinu pt. De principiis naturae (O zasadach natury), stanowiącego opis podstawowych zagadnień filozofii przyrody i metafizyki w ujęciu Akwinaty. Są to przede wszystkim zagadnienia związane z powstawaniem, które stanowi dla Tomasza podstawowy przedmiot badań filozofa natury. Zajmuje się on odróżnieniem substancji od przypadłości, złożeniem materii i formy, czterema rodzajami przyczyn i ich wzajemnymi relacjami, a także rodzajami konieczności i identyczności.
This text is a translation of the treatise De principiis naturae (On the Principles of Nature), written by Thomas Aquinas. It provides a description of the basic questions occupying the philosophy of nature and metaphysics as Aquinas sees them. These questions are, first and foremost, the ones concerning the phenomenon of becoming, which, according to Aquinas, constitutes the basic object of investigations conducted by the philosopher of nature. In the treatise, Aquinas distinguishes substance from accidents; describes the composite of matter and form, the four kinds of causes and how they are related to one another; and, finally, presents different kinds of necessity and identity.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 131-151
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co jest dziś potrzebna filozofia przyrody?
Autorzy:
Nowak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013471.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia biologii
biofilozofia
nauka
naukowiec
filozof
naturalizm
philosophy of nature
philosophy of biology
biophilosophy
science
scientist
philosopher
naturalism
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 302-305
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 80

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies