Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "filozofia naukowa" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
O luksusie filozofowania
Autorzy:
Bugajak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013455.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia naukowa
filozofia przyrody
obraz świata
wiedza czysta
scientific philosophy
philosophy of nature
worldview
pure knowledge
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 342-345
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia edukacji Kazimierza Twardowskiego z perspektywy analitycznej
Kazimierz Twardowskis educational philosophy from the analytical perspective
Autorzy:
Goncharenko, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945919.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kazimierz Twardowski
scientific philosophy
analytical method
antiirrationalism
scientific criticism
scientific pedagogy
analytical educational philosophy
filozofia naukowa
metoda analityczna
antyirracjonalizm
krytycyzm naukowy
pedagogika naukowa
analityczna filozofia edukacji
Opis:
The reflection on philosophical foundations of pedagogy is characteristic feature of the analytical tradition in philosophy. The creative work of Kazimierz Twardowski, famous polish philosopher, is an integral part of this tradition. His papers together form the analytical project, which lay the ground for the formation of a particular style of philosiphizing in pedagogical dimension. These features are most clearly manifested in problematizing the relation between philosophy and pedagogy, in the analysis of pedagogical concepts, in the critic of irrationalism in pedagogy, in the coordination with scientific criticism in pedagogy.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 36 (1)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materializm dialektyczny po „diamacie”: naukowa ontologia dialektyczna i materializm przyrodniczy
Dialectical Materialism after „Diamant”: Scientific Dialectical Ontology and Natural Materialism
Autorzy:
Winczewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41204754.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
dialectical materialism
Engels
ontology
scientific philosophy
Marxism
natural sciences
materializm dialektyczny
ontologia
dialektyka
filozofia naukowa
marksizm
nauki przyrodnicze
Opis:
Celem artykułu jest rekonstrukcja kardynalnych tez i założeń ontologii materialistyczno-dialektycznej w poststalinowskiej marksistowskiej filozofii naukowej, często określanej mianem „marksizmu wschodniego”. Bazując na literaturze źródłowej obejmującej dzieła najwybitniejszych polskich (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski i inni) oraz radzieckich (Piotr Fiedosiejew, Fiodor Konstantinow, Aleksander Szeptulin, Siergiej Rubinsztajn etc.) autorów prowadzących badania nad związkami materializmu dialektycznego z naukami szczegółowymi, twierdzę, iż powojenny scjentyzm marksistowski precyzuje lapidarne intuicje klasyków marksizmu dotyczące charakteru i założeń materializmu dialektycznego, a zwłaszcza dialektyki przyrody. Wbrew rozpowszechnionym obecnie interpretacjom upatrujących źródeł dogmatyzmu w marksizmie w dominującej roli założeń ontologicznych materializmu dialektycznego i przyrodniczego, wedle niniejszych ustaleń okazuje się, że po jej powojennej modernizacji dialektyczna ontologia została oczyszczona z licznych dogmatów i nieporozumień. Co więcej, okazuje się zgodna z ogólnymi założeniami antystalinowskiej marksistowskiej filozofii społecznej i politycznej.
The aim of the article is to reconstruct the cardinal theses and assumptions of the materialistic-dialectical ontology in the post-Stalinist Marxist scientific philosophy, often described as “Eastern Marxism”. Basing on the source literature covering the works of the most eminent Polish (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski and others) and Soviet (Fedosseyev, Konstantinov, Szeptulin, Rubinshtajn, etc.) philosophers which studied the links between dialectical materialism and natural sciences, I claim that postwar Marxist scientism clarifies the concise intuitions of the classics of Marxism regarding the nature and assumptions of dialectical materialism, especially the dialectic of nature. Contrary to the current interpretations of the sources of dogmatism in Marxism as the dominant ontological assumption of dialectical and natural materialism, according to these findings, it turns out that after its post-war modernization, the dialectical ontology was cleared of numerous dogmas and misunderstandings. Moreover, it turns out to be consistent with the general assumptions of the anti-Stalinist Marxist social and political philosophy.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 311-336
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sen o vedeckej filozofii alebo metafyzike
Мечта о научной философии или метафизике
The Dream of the Scientific Philosophy or Metaphysics
Autorzy:
Mihina, František
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497904.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
filozofia naukowa
metafizyka
logika
metodologia
abdukcja
koniec filozofii
vedecka filozofia
metafyzika
metodológia
abdukcia
konec filozofie
scientific philosophy
metaphysics
logic
methodology
abduction
end of philosophy
Opis:
Autor formułuje tezę, zgodnie z którą filozofia Ch.S. Peirce’a jest próbą pojęciowego opisu wszechświata przy pomocy metod naukowych. W konstruowaniu filozofii i metafizyki odwołuje się do logiki i metodologii naukowej. W formułowaniu rozstrzygnięć filozoficznych przywiązuje uwagę do rozumowań abdukcyjnych i w nich widzi przyszłość filozofii naukowej. Wyjaśnienie aktywności człowieka postrzega w powiązaniu myśli z praktyką (pragmatyzm). Autor tekstu swoje roz-ważania o filozofii Peirce’a sytuuje w kontekście klasycznych (I. Kant) i współczesnych (M. Heidegger) koncepcji filozoficznych oraz tezy o końcu filozofii.
The author formulates the thesis according to which philosophy of Ch.S. Peirce is an attempt to conceptual description of the universe using scientific methods. In constructing philosophy and metaphysics this philosopher appeals to logic and scientific methodology. In resolving a philosophical problems Peirce attaches significance to abductive reasoning and in it he sees the future of scientific philosophy. The explanation of human activity Peirce perceives in conjunction thoughts with practice (pragmatism). The author of the article own deliberations on the philosophy of Peirce situates in the context of classical (I. Kant) and contemporary (M. Heidegger) philosophical concepts and thesis of the end of philosophy.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2014, 14; 35-53
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody jako warunek sine qua non powstania i rozwoju nauki
Autorzy:
Jodkowski, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013886.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
nauka
metafizyka
logiczny pozytywizm
neopozytywizm
krytyczny racjonalizm
paradygmat
naukowy program
badawczy
filozofia spekulatywna
filozofia naukowa
philosophy of nature
science
metaphysics
logical positivism
neopositivism
critical rationalism
paradigm
scientific research programme
speculative philosophy
scientific philosophy
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 424-427
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy na uniwersytetach poszukuje się prawdy?
Are the truth is being searched at universities?
Autorzy:
Krzych, Bartłomiej K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1939323.pdf
Data publikacji:
2018-11-14
Wydawca:
Stowarzyszenie Naukowe Przestrzeń Społeczna i Środowisko
Tematy:
Academy
scientific research
scientific ethics
philosophy
truth
Akademia
badania naukowe
etyka naukowa
filozofia
prawda
Opis:
The text is a reflection on modern universities based on the thought of Thomas Aquinas, Nicolai Hartmann, Karl Jaspers and Michał Heller. The main claim is that the purpose of scientific research is truth, which, however, can never be achieved in an absolute way due to cognitive limitations. The ethical aspect of practicing science is also underlined. Some aspects of the institutional functioning of universities are also discussed, as well as the more important characteristics that should characterise the scholar. The posture of openness of mind and responsibility for science and the academic community is postulated. The first part of the text addresses the issue of the identity of the university and the research community. Attention was also paid to the most important characteristics of the scientist: reason and morality, which should take precedence over will and institutionalisation. The second part of the text raises the problem of truth and the possibility of its achieving. The arguments point to the impossibility of obtaining unambiguously objective and absolute knowledge. However, this does not mean scep-ticism, because scientific progress allows a better understanding of reality and leads to a reduction in the area of irrationality. In the third part of the text, ‘commandments of the man of Academy’, are given, which boil down to responsibility, conscientiousness, cooperation and openness to criticism in their principles. At the end, the author puts the thesis, that university should be a place to build a community of people devoted to truth and science. All activities within it should be an implementation of an idea of the university, reaching back to the medieval roots of the Academy.
Źródło:
Przestrzeń Społeczna; 2018, 2, 2/2018 (16); 105 - 117
2084-1558
Pojawia się w:
Przestrzeń Społeczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między wiedzą naukową a mądrością w pedagogice – w obszarze filozofii wychowania
Between Scientific Knowledge and Wisdom in Education – In the Area of the Philosophy of Education
Autorzy:
Nowak, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/448700.pdf
Data publikacji:
2016-07
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
filozofia wychowania
wiedza naukowa
mądrość
pedagogika
the philosophy of education
scientific knowledge
wisdom
pedagogy
Opis:
Artykuł podejmuje problem tożsamości filozofii wychowania i jej specyfiki jako subdyscypliny pedagogicznej, postulując zarazem pewien model jej uprawiania, który może pozwalać na realizowanie jej w dawnych kategoriach nie tylko dyscypliny naukowej, ale także zawierającej i reprezentującej mądrość pedagogiczną. Cała zresztą filozofia, dążąc do spełniania wymagań wiedzy naukowej, zawsze dążyła do bycia źródłem mądrości w życiu indywidualnym i społecznym (idąc za dawną tradycją postrzegania roli filozofa jako mędrca) i nie zadawalała się jedynie wytwarzaniem wiedzy naukowej. Stwierdzenie Th. Kampmanna o filozofii znajdującej się między odwieczną mądrością a czasowo uwarunkowaną wiedzą posłużyło autorowi za podstawę do zaproponowania podejść w badaniach rzeczywistości wychowania (konkretnie metody fenomenologicznej, hermeneutycznej, dialektycznej i systemowej), które – podejmując wyzwania życia i opierając się na życiu (Lebenswelt) – pozwoliłyby na osiąganie mądrości pedagogicznej. Propozycja ta, nie wykluczając obecności także religii – „filozofowania w wierze” – jak postulował Gilson, zachęca do przechodzenia od danych naukowych (także nauk szczegółowych) do ujęć „bliskich życiu”, aspirujących do odkrywania „odwiecznych racji rzeczy” (aeternae rationes rerum), poprzez które możliwe byłoby dochodzenie do pedagogicznej mądrości.
The article undertakes the problem of the identity of the philosophy of education and its specificity as one of the pedagogical disciplines at the same time, making it a model of the practice of growing, which could allow the implementation of it in old categories not only scientific discipline, but also containing and representing the pedagogical wisdom. Moreover, the whole philosophy, in order to meet the requirements of scientific knowledge, always sought to be a source of wisdom in the individual and social life (following the distant tradition of perception of the role of the philosopher as a Sage) and was not content only for the production of scientific knowledge. Affirming the statement of Th. Kampmann about the philosophy located between the age-old wisdom and temporarily conditioned knowledge, the author served as the basis for proposing approaches in basic reality of education (specifically the phenomenological method, hermeneutic, dialectical and systematical), which undertake the challenges of the life and based on the life (Lebenswelt), they would allow for the achievement of pedagogical wisdom. This proposal, not excluding the presence also of the religion – “philosophizing in faith” – as postulated Gilson, encourages the transition from scientific data (including specific sciences), for “close”, aspiring to explore “the age-old rights of the things” (aeternae rationes rerum), through which it would be possible to reach the pedagogical wisdom.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2016, 19, 1; 19-38
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura z zakresu filozofii w katalogach rzeczowych Biblioteki Jagiellońskiej
Fragen aus dem Bereich der Philosophie in den Sachkatalogen der Jagiellonischen Bibliothek
Autorzy:
Baś, Marzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040969.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bibliothek
Konferenz
Philosophie
wissenschaftliche Literatur
biblioteka
konferencja
filozofia
literatura naukowa
library
conference
philosophy
scientific literature
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2003, 79; 215-228
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Science of science at Sussex University
Naukoznawstwo na Uniwersytecie w Sussex
Autorzy:
Outhwaite, William
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577313.pdf
Data publikacji:
2017-07
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
SPRU
Science of Science
philosophy of science
sociology of science
science policy
naukoznawstwo
filozofia nauki
socjologia nauki
polityka naukowa
Opis:
The aim of this paper is to discuss the history of the Science Policy Research Unit and place it within the broader framework of the University of Sussex and the intellectual context of the period. This brief introduction helps to understand the origins of the Unit and the role played by such figures as Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, and Roy MacLeod. The description of intellectual context includes the influence of sociological approaches to science which were strong in the second half of the 20th century.
Celem artykułu jest omówienie historii jednostki badawcze Science Policy Research Unit, wskazanie jej miejsca i sposobu funkcjonowania w ramach struktur Uniwersytetu w Sussex oraz przedstawienie kontekstu „intelektualnego” towarzyszącego jej powstaniu. To krótkie wprowadzenie pozwala zrozumieć genezę powstania jednostki oraz rolę jaką odgrywali w niej m.in. Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, czy Roy MacLeod. Opis kontekstu „intelektualnego” dotyczy głównie wpływu podejść socjologicznych na naukę, które były szczególnie silne w drugiej połowie 20. wieku.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2017, 53, 2(212); 149-156
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z XXIII Konferencji naukowej pt. „Filozofia zrównoważonego rozwoju” (Warszawa, 21.11.2019)
Report on the 24th Conference “Philosophy of Sustainable Development” (Warsaw, 21 November 2019)
Autorzy:
Klimska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470382.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
konferencja naukowa
filozofia zrównoważonego rozwoju
Centrum Ekologii i Ekofilozofii UKSW
conference
philosophy of sustainable development
Center for Ecology and Ecophilosophy
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2019, 17, 4; 79-81
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alina Motycka – filozofka nauki
Alina Motycka - philosopher of science
Autorzy:
Bytniewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41309641.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Alina Motycka
philosophy of science
epistemology
C.G. Jung
archetypes
myth
filozofia nauki
epistemologia
Carl G. Jung
archetypy
twórczość naukowa
mit
Opis:
W artkule przedstawiam poglądy Aliny Motyckiej, polskiej filozofki nauki, zmarłej w 2018 roku. Działalność naukową Motyckiej lokuję w historycznym kontekście dwóch tradycji filozofii nauki – uhistorycznionej jej wersji sygnowanej nazwiskiem Thomasa Kuhna i tradycji logicznej rekonstrukcji nauki jaką w drugiej połowie XX wieku ożywiała myśl Karla Poppera. Sądzę, że taka właśnie sytuacja historyczna stanowi kontekst, w jakim Motycka kształtowała swój pogląd na filozofię nauki, a także z uwagi na tak określony kontekst, problematyzowała własny w niej udział. Co zatem stanowi o oryginalności Jej drogi? Dwie kwestie wysuwają się tu na plan pierwszy. Pierwsza, to rekonstrukcja zasadniczego problemu filozofii nauki, jakim według Motyckiej, jest zagadnienie konfrontacji dwóch teorii naukowych z których wcześniejsza (T1) jest zastępowana przez późniejszą i konkurencyjną względem pierwszej (T2). Motycka w warstwie krytycznej swojej filozofii nauki ukazuje niezdolność epistemologii drugiej połowy XX wieku do adekwatnego ujęcia tej relacji. Przyczynę upatruje w jej braku wytworzenia środków intelektualnych do problematyzowania sytuacji „T1–T2”. Stąd wywodzi się drugi obszar dociekań Autorki, jakim jest kwestia twórczości w nauce. Inspiracji dla skonstruowania adekwatnej epistemologii obejmującej to zagadnienie dostarczają Motyckiej poglądy Carla G. Junga. Przedmiotem jej zainteresowania jest – w tym kontekście – możliwość użycia na terenie filozofii nauki takich pojęć, jak archetyp i mit.
In the paper, I present the views of Alina Motycka, a Polish philosopher of science who died in 2018. I place Motycka’s scholar activity in a historical context, relative to two traditions of the philosophy of science—its historical version signed by Thomas Kuhn, and the tradition of logical reconstruction of science which in the second half of the twentieth century was revived by the thought of Karl Popper. I believe that this historical situation forms the context in which Motycka shaped her view of the philosophy of science and, because of such a particular context, she has participated in it with her own problematizations. So, what constitutes the originality of her way? Two issues come to the fore here. The first is the reconstruction of the fundamental problem of the philosophy of science, which, according to Motycka, is the question of confronting two scientific theories, of which the earlier (T1) is replaced by a later and competitive one (T2). Motycka shows the inability of the epistemology of the second half of the 20th century to adequately capture this relationship. The reason for this is the lack of intellectual means to problematize the situation T1–T2. The second area of the author’s interest is the issue of creativity in science. She was inspired by the theories of Carl G. Jung. In this context, it is of interest to use the philosophy of science of terms such as archetype and myth.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2020, 8, 2; 217-229
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udawane filozofowanie
The Pretense of Doing Philosophy
Autorzy:
Jodkowski, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553320.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Stephen Hawking
Roger Penrose
Albert Einstein
filozofia nauki
filozofia w nauce
realizm
antyrealizm
rzeczywistość
pozytywizm
teoria naukowa
mechanika kwantowa
grawitacja
philosophy of science
philosophy in science
realism
anti-realism
reality
positivism
scientific theory
quantum mechanics
gravitation
Opis:
Recenzja książki: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
Review of: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2014, 11; 279-302
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczta z Malinowskim i Witkacym. Niedopowiedzenie i namiętność w antropologii
Symposium with Malinowski and Witkacy. Understatement and passion in anthropology
Autorzy:
Wełyczko, Paula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517837.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Tematy:
erotyzm
Eros
biografia
biografia naukowa
Bronisław Malinowski
Stanisław Ignacy Witkiewicz
Platon
Sokrates
uczucia
filozofia
emocje
antropologia kulturowa
przyjaźń
philosophy
biography
erotism
Plato
feelings
emotions
anthropology
friendship
Opis:
Artykuł Uczta z Malinowskim i Witkacym. Niedopowiedzenie i namiętność w antropologii to rozważania nad wielowymiarową relacją łączącą Bronisława Malinowskiego i Stanisława Ignacego Witkiewicza. Przy pomocy mów filozofów zawartych w Uczcie Platona autorka dąży do wyjaśnienia uwag i komentarzy wskazanych przez biografów antropologa na temat jego przyjaźni z artystą – Witkacym. Odwołując się do fragmentów tekstów autobiograficznych takich jak Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu, 622 Upadki Bunga czyli Demoniczna Kobieta, a także Listów - Stanisława Ignacego Witkiewicza stara się poznać naturę towarzyszącego im Erosa.
An article Symposium with Malinowski and Witkacy. Understatement and passion in anthropology considers the multidimensional relations between Bronisław Malinowski and Stanisław Ignacy Witkiewicz. With the help from the philosophers speeches of Plato’s Symposium, writer is striving to explain observationes and comments pointed by the Malinowski’s biographers, about his friendship with an artist – Witkacy. Using fragments of autobiographical books like Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu, 622 Upadki Bunga czyli Demoniczna Kobieta, and Letters of Stanisław Ignacy Witkiewicz author is trying to recognise nature of the Eros involved.
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2015, Errotyzm 2(16)/2015; 52-65
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne
Stanisław Kamiński’s Methodological Options
Autorzy:
Bronk, Andrzej
Walczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
definicja nauki
etyka nauki
filozofia
filozofia nauki
metoda naukowa
metodologia
nauka
nauki przyrodnicze i humanistyczne
racjonalność nauki
Stanisław Kamiński
teologia
teoria nauki
typologia nauk
definition of science
classification of sciences
ethics of science
humanities and natural sciences
methodology
philosophy
philosophy of science
rationality of science
science
scientific method
theology
theory of science
Opis:
Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.
Stanisław Kamiński (1919–1986) was a philosopher, philosopher of science and historian of science. His all academic carrier was pursuing at the Catholic University in Lublin (KUL). The main interests of Kamiński was the history of science and logic, general and special methodology, methodology of philosophy and (medieval) semiotics. He himself saw his main achievements in the domain of the theory of science and the methodology of classical philosophy, especially in the studies of the method and language of metaphysics. He gave a methodological description of general metaphysics, philosophical anthropology, ethics, philosophy of religion, philosophy of history and studies on religion (religiology). He investigated the beginnings of the mathematical induction in the Middle Ages and in modern times, the modern history of the theory of definition, theory of argumentation (reasoning), the structure and the evolution of scientific theory, deductive method, the achievements of logic and philosophy in Poland. A characteristic feature of Kamiński's philosophical and methodological approach was a specific historicism, consisting of referring to the heritage of the past and at the same time to the latest achievements in logic and philosophy of science. He had a broad concept of knowledge and was a maximalist both in raising questions and in giving answers. In accordance with classical philosophy he saw the substance of person as ens rationale, a being realizing himself in a disinterested search for a theoretical truth, whose highest expression is philosophy. He stressed the epistemological and methodological plurality of knowledge, distinguished and investigated material and formal parts of knowledge. He also distinguished—besides commonsense knowledge—the scientific, philosophical and theological knowledge, nonreducible each to other. At the top he set sapiential knowledge which is much more than a simple generalization of all particular kinds of knowledge. Kamiński derived his understanding of science from contemporary as well as classical philosophy. He determined the nature of science from the point view of its subject matter, aims, methods, logical structure and genesis. The question of what science was for him a philosophical question, presupposing an appropriate understanding of the nature of the world. Kamiński opted for a pluralistic approach to the world: the principal object of science is the objective world, subjective states of man and products of his mind and language. The best diagnostic test of the scientific character of science is the scientific method. Kamiński assumes here pluralism: different subject matter and different goals of scientific cognition require different research strategies and types of cognitive procedures. He also accepts an antinaturalistic position in the humanities which he regards as methodologically autonomous in regard to natural sciences. The publications of S. Kamiński include over 350 positions. During his life three books have been published: Georgonne'a teoria definicji [Georgonne's Theory of Definition], Lublin 1958; Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Concept of Science and Classification of Sciences], Lublin 1961, 19813; and (together with M. A. Krąpiec) Z teorii i metodologii metafizyki [On the Theory and Methodology of Metaphysics], Lublin 1962. After his death five volumes of Collected Papers have been published: vol. I: Jak filozofować? [How to Philosophize? Studies in Methodology of Classical Philosophy], edited by Tadeusz Szubka, Lublin 1989; vol. II: Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania [Philosophy and Method. Studies from the History of the Method of Philosophizing], edited by Józef Herbut, Lublin 1993; vol. III: Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk [Method and Language. Studies in Semiotics and Philosophy of Science], edited by Urszula Żegleń, Lublin 1994; vol. IV: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Science and Method. Concept of Science and Classification of Sciences], edited by Andrzej Bronk, Lublin 1992); vol. V: Światopogląd – Religia – Teologia [Worldview – Religion – Theology], edited by Monika Walczak and Andrzej Bronk, Lublin 1998.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 199-230
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies