Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "filozofia dziejów" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Wojciech Dzieduszycki i źródła jego historiozoficznego optymizmu
Войчех Дзедушицки и источники его историософского оптимизма
Wojciech Dzieduszycki and Sources of His Historiosophic Optimism
Autorzy:
Zawojska, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497702.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
философия истории
историософский оптимизм
кризис европейской культуры
христианские ценности
filozofia dziejów
historiozoficzny optymizm
kryzys kultury europejskiej
wartości chrześcijańskie
philosophy of history
historiosophic optimism
crisis of European culture
Christian values
Opis:
Дзедушицки не только диагностировал современное ему состояние западной цивилизации, но также указывал на возможность и способ преодоления сложившегося кризиса. Он считал, что такую возможность даёт реализация в общественной и частной жизни традиционных христианских принципов, заключающаяся в том, что во всех поступках следует руководствоваться обозначенными в христианской религии ценностями. Указание путей выхода европейской цивилизации из кризисного состояния, подкрепленное личной убеждённостью в их эффективности, определяет то, что, несмотря на пессимистический диагноз, видение Дзедушицким истории следует считать отмеченным историософским оптимизмом.
Dzieduszycki diagnosed the state of Western civilization at that time, but first and foremost indicated the possibility and the method of overcoming the crisis. In his opinion, the return to traditional Christian principles in social and individual life and strict following the values set by the Christian religion in all human activities ensure such a possibility. Despite the pessimistic diagnosis, indication of the ways out of the then crisis of the European civilization contemporary to him and the personal conviction of their effectiveness, make Dzieduszycki’s vision of history characterised by historiosophic optimism.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2018, 18; 297-309
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wierszowana historiozofia wolności (1773-1830)*
Autorzy:
Waśko, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420689.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
filozofia dziejów
wolność
oświecenie
romantyzm
poezja polska
rewolucja francuska
polskie powstania
Opis:
Tematem artykułu są związki poezji polskiej epoki oświecenia i wczesnego romantyzmu ze współczesną filozofią dziejów. Obok tematyki historii narodowej w poezji polskiej tego okresu daje się zauważyć także zainteresowanie historią powszechną ludzkości. Poeci polscy starają się określić pozycję Polski – dawnej i współczesnej – w historii powszechnej. Ukazują przebieg dziejów ludzkości oraz w różny sposób odpowiadają na pytanie, czym są dzieje i czy rządzą nimi jakieś stałe prawa. Franciszek Karpiński (1741-1825), wybitny reprezentant sentymentalizmu, opłakuje upadek złotej wolności szlacheckiej po I rozbiorze Polski (1772) oraz ukazuje historię, zgodnie z poglądami Jana Jakuba Rousseau, jako proces stopniowego upadku wolności w miarę oddalania się od pierwotnego stanu natury. Jakub Jasiński (1761-1794) uważa z kolei, że wolność jest prawem naturalnym człowieka, a historia spełni swój cel, gdy prawo to zostanie przywrócone dzięki zwycięstwu rewolucji francuskiej i polskiego powstania przeciwko zaborcom. Julian Ursyn Niemcewicz (1757-1841) twierdzi natomiast, że postęp nie jest możliwy, bo natura ludzka jest pełna wad, a historia ludzkości to „Boże igrzysko”. Adam Mickiewicz (1798-1855) i Juliusz Słowacki (1809-1849), najwybitniejsi poeci polskiego romantyzmu, przedstawiają dzieje powszechne jako postęp wolności. Młody Mickiewicz w roku 1822 utożsamia postęp z realizacją haseł rewolucji francuskiej, choć krytycznie ocenia jej przebieg. Natomiast Słowacki w okresie powstania listopadowego (1830) za ideał ustroju gwarantującego wolność jednostki i narodu uznaje brytyjską monarchię konstytucyjną. Analizowane w artykule wiersze dowodzą, że poeci polscy rozpatrują sprawę polską na tle historii powszechnej. Ich spektrum ideowe obejmuje staropolską tradycję republikańską i myśl Rousseau (Karpiński), hasła rewolucji francuskiej (Jasiński, Mickiewicz) oraz liberalizm brytyjski (Słowacki). Niemcewicz natomiast jest pesymistą i nie wierzy w postęp.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2013, 4, 6; 55-75
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Svatý Jan pod Skalou: The Sacred Place and Conflicted Traditions
Święty Jan pod Skałą: święte miejsce i jego skonfliktowane tradycje
Autorzy:
Sosnowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013713.pdf
Data publikacji:
2019-07-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
przewodnik turystyczny
duchowość
filozofia dziejów Czech
Święty Jan pod Skałą
komunizm
tourist guide
spirituality
philosophy of Czech history
Saint John under the Rock
communism
Opis:
The author explores the ideologization of human space on the example of the place known as Saint John under the Rock in Czechia. This place has a long and rich tradition, also written one, and is tightly bound with Czech identity, not only local but also national. The oldest mentions about the place appear in medieval manuscripts that describe it as one of the most mysterious and sacred. Religious tradition connected with the place serves as an example of the diversity of Czech approaches to faith. For the history of the place was extremely turbulent and its owners usually used it as a tool of cultural appropriation and ideological interest, Saint John under the Rock proves how desired traditions were shaped. To discuss Czech tradition, the author employs the metaphor of “geological layers.” Although all the layers − the Christian, the secular, and even the communist tradition − compose Czech identity, their interpreters analyze them in separation. They detach the layer of tradition that does not fit their perspective. Hence, the place under analysis reveals a battle for identities that aims to establish the dominant layer of tradition. In this article, I seek to unveil the game of contradicting narratives to show how a place so deeply plunged in Czech tradition is abused to represent only a part of the “right” tradition.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2019, 9(12) cz.1; 97-110
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophy of History in Poland in the Context of Thomistic Thinking
Polska filozofia dziejów w świetle myślenia tomistycznego
Autorzy:
Mróz, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558821.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Polish philosophy
philosophy of history
thomism
personalism
Polish messianism
filozofia polska
filozofia dziejów
tomizm
personalizm
mesjanizm polski
Opis:
Philosophy of history practiced in the early modern period and nowadays in Poland appears to be one of the principal trends of Polish philosophical thinking. This thought encompasses various themes and is anchored in realism and Thomistic personalism. Polish representatives of philosophy of history do not disregard theology of history and perceive Christian faith as a historical reality. Therefore apart from philosophy of history they develop theology of history where the understanding of the past of your own nation is a crucial element. In this context the thought of Thomas Aquinas inspires to view history from the philosophical and theological perspective. Franciszek Sawicki, Franciszek Manthey and Czesław Bartnik in their research answer the question about the sense of time and history and the significance of historical processes. They originate from the school of traditional Thomism but they also have a thorough knowledge of modern philosophy Thanks to them we may speak of philosophy of history in Poland which deserves reflection and which is the source of the thought of St. John Paul II. Among them the reflection of Franciszek Sawicki deserves special attention. For Sawicki, Thomism is important as a value which organises his own presentation of the problem. It is, by no means, the repetition of the old tradition as Sawicki frequently refers to the modern thought. The question about the reference of Polish philosophy of history to Thomism is principally realized through personalist references and building social ethic based on philosophy and theology of nation where solidarity and participation are dominant. The abovementioned philosophers, F. Sawicki in particular, focus on the question about man in their reflection on history. For all of them it is Christianity that demonstrates the right form for references among people, the discovery of truth, moral and social activity as well as social and supernatural life, human autonomy and its relation to God.
Filozofia historii uprawiana w czasach nowożytnych i współcześnie w Polsce jawi się jako jeden z podstawowych nurtów polskiego myślenia filozoficznego. Obejmuje ona różne wątki i jest zakotwiczona w realizmie i personalizmie o zabarwieniu tomistycznym. Polscy reprezentanci filozofii historii nie abstrahują od teologii historii, a wiarę chrześcijańską widzą jako rzeczywistość historyczną, dlatego obok filozofii historii rozwijają teologię historii, gdzie ważnym elementem jest zrozumienie dziejów własnego narodu. W tym kontekście myśl Tomasza z Akwinu inspiruje spojrzenie na dzieje z punktu widzenia filozofii i teologii. Franciszek Sawicki, Franciszek Manthey oraz Czesław Bartnik w swojej twórczości odpowiadają na pytanie o sens czasu i historii oraz o znaczenie procesów historycznych. Wychodzą ze szkoły tomizmu tradycyjnego, dobrze znając filozofię współczesną. Dzięki nim możemy mówić o polskiej myśli historycznej, która zasługuje na przemyślenie i z której wypłynęła myśl św. Jana Pawła II. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują przemyślenia Franciszka Sawickiego, dla którego tomizm stanowi wartość dyscyplinującą własne przedstawienie problemu, przez co nie powtarza on jedynie dawnych tradycji, a w sposób uporządkowany sięga do myśli jak najbardziej współczesnej. Pytanie o odniesienie polskiej myśli filozofii historii do tomizmu zasadniczo realizuje się poprzez odniesienie personalistyczne i budowanie etyki społecznej na gruncie filozofii i teologii narodu, gdzie dominuje zasada solidarności i uczestnictwa. Wspomniani twórcy, a zwłaszcza F. Sawicki, wiele dróg swoich dociekań budują wokół pytania o człowieka. Dla wszystkich to chrześcijaństwo prezentuje właściwą formę: odniesień między ludzkich, odkrywania prawdy oraz działalności moralnej i społecznej, życia społecznego i nadprzyrodzonego oraz autonomii człowieka i jego związku z Bogiem.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2017, 41; 197-216
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MIĘDZY OPTYMIZMEM I PESYMIZMEM DZIEJOWYM – JACQUES’A MARITAINA KONCEPCJA REALIZMU HISTORIOZOFICZNEGO
BETWEEN OPTIMISM AND PESSIMISM OF HISTORY: JACQUES MARITAIN’S CONCEPTION OF HISTORIOSOPHIC REALISM
Autorzy:
Wasyluk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488700.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia dziejów
optymizm
Maritain
prawa dziejowe
postęp
philosophy of history
optimism
historical laws
progress
Opis:
The subject matter of the article is an idea of philosophy of history of J. Maritain, one of the most influential contemporary philosopher, inspired with Christian thought. In his interpretation of history, Jacques Maritain asks a question, if philosophy of history is possible and what is a genuine philosophy of history. French philosopher comes to believe that philosophical reflection upon history is important part of philosophy itself, but should be understand as practical philosophy. Also Maritain distances himself from historiosophical pessimism and catastrophe theories as well as naive optimism. He believe in progress, but as a personalist, he finds it as a synthesis of subjective and objective frames of human life. In his opinion, true progress is possible but it depends on human and personal activity.
Przedmiotem artykułu jest filozoficzna koncepcja dziejów J. Maritaina, jednego z bardziej wpływowych współczesnych filozofów, inspirowanych myślą chrześcijańską. Interpretując historię, Maritain stawia pytanie, czy filozofia dziejów jest dzisiaj potrzebna oraz jaki rodzaj refleksji nad historią byłby możliwy. Zdaniem francuskiego filozofa, filozofia dziejów stanowi istotną część filozoficznej refleksji, ale należy rozumieć ją przede wszystkim jako filozofię praktyczną. Rozważając problem idei postępu dziejowego Maritain dystansuje się zarówno od koncepcji pesymizmu i katastrofizmu historiozoficznego, jak również naiwnego optymizmu uważając, że rzeczywisty postęp jest możliwy jedynie jako synteza podmiotowego i przedmiotowego aspektu ludzkiej egzystencji, a jego prawdziwy obraz kształtowany jest przez aktywność jednostki i osoby.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 2; 5-23
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea zrównoważonego rozwoju w kontekście historiozoficznym
Sustainable development in the context of our philosophy of history
Autorzy:
Gawor, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371324.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
filozofia dziejów
cywilizacja
ludzkość
rozwój zrównoważony
philosophy of history
civilization
humankind
sustainable development
Opis:
Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza prezentuje oświeceniową historiozofie z ludzkością jako zasadniczym podmiotem dziejów. Druga cześć opisuje idee pluralizmu cywilizacyjnego (Toynbee, Huntington) w której ludzkości nie ma, a są jedynie wielkie historycznie, zantagonizowane cywilizacje. Trzecia część omawia koncepcje zrównoważonego rozwoju, która nawiązuje do idei oświeceniowej i z całej ludzkości czyni przedmiot historiozoficznej refleksji.
The article consists of three parts. The first presents the Enlightment's philosophy of history, presenting humanity as the principal subject of history. The next describes the concept of civilization pluralism (Toynbee, Huntington) in which humanity does not appear - only great and antagonistic civilizations. The final part presents the idea of sustainable development, which refers to the Enlightment's idea and considers humanity.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 2; 19-25
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiozoficzna interpretacja rewolucji październikowej w myśli społeczno-politycznej Slavoja Žižka
Historiosophic Interpretation of the October Revolution in Slavoj Žižek’s Social and Political Thought
Autorzy:
Drelich, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235033.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
myśl społeczno-polityczna
historiozofia
Slavoj Žižek
filozofia dziejów
heglizm
social and political thought
historiosophy
philosophy of history
Hegelianism
Opis:
Artykuł prezentuje interpretację rewolucji październikowej w pismach społeczno-politycznych Slavoja Žižka. Myśliciel ten analizuje wydarzenia rewolucji 1917 r. w kontekście historiozoficznym. W rozważaniach posługuje się on pojęciami z zakresu filozofii dziejów Hegla oraz Marksa. Interpretacja Žižka przedstawiona została w pięciu krokach, w których zobrazowano najważniejsze elementy koncepcji.
The article presents the interpretation of the October Revolution made by Slavoj Žižek in his social and political writings. The thinker interprets the events of the 1917 revolution in a historiosophical context. He uses some concepts of the philosophy of history of Hegel and Marx in his deliberations. The Žižek’s interpretation is presented in five steps, which illustrate the most important elements of this concept. The article is based on the content analysis of Žižek’s main texts that include the most important considerations about the Bolshevik revolution.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 127-144
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia jako miejsce działania Boga. Interpretacja dziejów w filozofii G.W. F. Hegla i teologii W. Pannenberga
The History as the Place of God’s Activity. Interpretation of the History in the Philosophy of G. W. F. Hegel and Theology of W. Pannenberg
Autorzy:
Hintz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559080.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Hegel
Pannenberg
historia
filozofia dziejów
objawienie Boga
teologia ewangelicka
History
Philosophy of History
Revelation of God
Protestant Theology
Opis:
Artykuł omawia mniej znane w ewangelickiej teologii podejście do historii. Zgodnie z zasadą sola scriptura Biblia w protestantyzmie rozumiana jest jako samopoświadczenie Boga działającego w historii, które jest zarazem prawdziwym Słowem Pana historii adresowanym do konkretnego człowieka. Teologia ewangelicka aż do czasu XIX nieufnie odnosiła się do śladów obecności Boga w historii, akcentując jedynie, że reformacja była wielkim dziełem odnowy Kościoła inspirowanym przez Ducha Świętego. Pierwszą wielką próbą syntezy historiozoficznej w ramach protestantyzmu jest fenomenologia ducha Georga W. F. Hegla (1770-1831). Hegel dokonał w swych monumentalnych dziełach analizy biegu dziejów świata, wskazując na przełomowe momenty, które w dialektyczny sposób prowadzą do powstania nowych form państwowości. Wiele miejsca Hegel poświęcił roli religii, wskazując również na jej rozwój aż do osiągnięcia formy religii absolutnej w chrześcijaństwie. Druga z omawianych w artykule koncepcji samopoświadczania się Boga w historii to teoria autorstwa monachijskiego teologa Wolfharta Pannenberga (1928-2014). Począwszy od habilitacji, Pannenberg rozwijał tezę o objawieniu Boga w dziejach ludzkości. Teolog w wielu swoich publikacjach argumentował, że nie ma dyskontynuacji i wrogości pomiędzy wiarą religijną a badaniami historycznymi oraz szerzej, teologią a humanistyką jako taką. Teolog wykazywał, że ludzka historia jest miejscem działania Boga i odkrycie tej zależności ma fundamentalne znaczenie dla wiary chrześcijańskiej.
According to the protestant principle sola scriptura, the Bible is understood as God’s self-authentication. Within the context of the protestant theology, the Bible is also the real Word of God addressed to each particular person and his history. The traditional protestant theology was far from enthusiasm to seeing in the history the traces of God’s activity. The article presents the idea of presence of God in the history according to the philosophy of Georg W. F. Hegel (17701831) and theology of a modern protestant ecumenist Wolfhart Pannenberg (died in 2014). Hegel formulated the monumentous idealistic system of the modern philosophy, where the rules of history are shown in their dialectic development. Religion plays an important role in the Hegelian historiosophical system. The latter model described in the article is the understanding of history by Pannenberg. His main theological thesis is that God’s revelation is present in the history of humankind. This Munich theologian tries to prove that religious faith is compatible with modern human sciences. Pannenberg shows in his paper that history as a place of God’s activity is to be discovered by Christian faith.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2014, 35; 41-54
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Skolimowski’s Ecophilosophy in the Aspect of Philosophy of History
Historiozoficzny aspekt ekofilozofii Henryka Skolimowskiego
Autorzy:
Gawor, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371442.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
Skolimowski
filozofia dziejów
ekofilozofia
metanoja
homo ecologicus
kosmokracja
philosophy of history
ecophilosophy
metanoia
cosmocracy
Opis:
Przedstawiany tekst jest próbą rekonstrukcji filozofii dziejów Skolimowskiego, dającej się wyczytać z jego różnorodnych tekstów. Koncepcja ekofilozofii Skolimowskiego jest de facto filozofią społeczną, krytycznie oceniającą kondycję dzisiejszej cywilizacji ludzkiej. Ratunkiem dla niej jest postulowana metanoja (przemiana) człowieka początku nowego tysiąclecia. Ta konieczna transformacja człowieka współczesnego w homo ecolo-gicus, co jest centralnym punktem ekofilozofii, oparta jest na określonej wizji dziejów. Ukazuje ona z jednej strony logikę historii doprowadzającą ludzkość na skraj przepaści. Z drugiej zaś snuje optymistycznie prospek-tywną refleksję nad przyszłością człowieka mistycznie wręcz odrodzonego, jako aktywnego elementu wyższego poziomu rozwoju ludzkości – kosmokracji.
The presented text is an attempt to reconstruct the philosophy of history of Henryk Skolimowski – the idea can be extracted from his various works. The concept of eco-philosophy by Skolimowski is a de facto social philos-ophy that critically evaluates the present condition of human civilization. The rescue for it is postulated metanoia (change) of man of the new millennium. This necessary transformation of contemporary man into homo ecologicus, which is the central point of eco-philosophy, is based on a certain vision of history. On the one hand it shows the logic of the history that brings the humanity to the brink of a precipice, on the other, it spins an optimistic prospective reflection on the future of man almost mystically reborn as an active element of a higher level of human development – cosmocracy.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2012, 7, 1; 95-103
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia tomistyczna w metodologii historii Feliksa Konecznego
Thomistic philosophy in the historical methodology of Feliks Koneczny
Autorzy:
Nowik, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452557.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Feliks Koneczny
tomizm
metodologia historii
filozofia dziejów
teoria cywilizacji
thomism
historical methodology
philosophy of history
theory of civilization
Opis:
Feliks Karol Koneczny was born in Cracow in 1862. He studied history at the Jagiellonian University and worked in various Cracow science institutions focusing mainly on specific studies about Poland and neighboring countries. Between 1919 and 1929 he worked at the Vilnius University, later returning to Cracow. In this time period he focused on the philosophy of history, publishing his most important works from this area: "Polskie Logos i Ethos", "O wielości cywilizacyj" and "Rozwój moralności". Koneczny died in Cracow in 1949. In his historical studies he was careful to correctly state individual events sticking to the positive traditions of the Cracow school. When creating historical syntheses he considered connecting to Thomism with his philosophical concept of necessary people. He considered historical philosophy, upon which the laws of history are formed from, a final step to historical studies. He used this as a base for his famous theory of civilization as a method of living community. Building historical methodology based on thomistic philosophy lead to Koneczny’s civilization theory differing from other well known ideas of Oswald Spengler and Arnold Toynbee or Erazm Majewski. Without the concepts of people as beings with a body, soul, knowledge, and freedom, Koneczny couldn’t have used the basic categories that comprise the “Quincunx” concepts of truth, goodness, beauty, health and well-being He considered his biggest scientific discovery claiming that there can not be synthesis between civilizations. It is the main similarity between his theory of modern civilization, and the most popular modern theory of Samuel Huntington.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 155-167
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cykliczny i linearny obraz dziejów w historiozofii XX wieku na podstawie myśli Oswalda Spenglera i Francisa Fukuyamy
A Cyclical and Linear Picture of History in the Historiosophy of the 20th Century Based on the Ideas of Oswald Spegler and Francis Fukuyama
Autorzy:
Tomasiewicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762583.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
filozofia dziejów
historiozofia
linearność
cykliczność
kultura
philosophy of history
historiosophy
linearity
cyclicality
culture
Opis:
W niniejszym artykule zaprezentowane zostały dwa modele historiozoficzne, obecne w filozofii dziejów XX wieku. Pierwszy, zakładający cykliczność dziejów, ukazany został na podstawie dzieła Oswalda Spenglera Zmierz Zachodu. Drugi z kolei, linearny, stanowił założenie filozofii dziejów zawartej w Końcu historii i Ostatnim człowieku Francisa Fukuyamy. W tym kontekście poruszone zostały kwestie postępu i regresu, nieodwracalności procesu historycznego oraz determinizmu dziejowego. W podsumowaniu autor zwraca uwagę na to, w jaki sposób wybór określonej koncepcji dziejów: linearnej lub cyklicznej, koresponduje z krytyką bądź afirmacją zastanego porządku społeczno-politycznego. Jednocześnie zostaje postawione pytanie o znaczenie pojęcia „kultury”, jako charakterystycznego dla historiozofii XX wieku podmiotu dziejów.
This article presents two historiosophical models present in the philosophy of history in 20th century. The first one, assuming the cyclical nature of history, was presented on the basis of Oswald Spengler’s The Decline of the West. The second, linear, was the foundation of the philosophy of history contained in The End of History and the Last Man by Francis Fukuyama. In this context, issues of progress and regression, the irreversibility of the historical process as well as historical determinism were raised. In the summary, the Author draws attention to the way in which the choice of a specific concept of history: linear or cyclical, corresponds with the criticism or affirmation of the existing socio-political order. At the same time, the question is raised concerning the meaning of the term “culture” as the subject of history characteristic of the historiosophy of the twentieth century.
Źródło:
Logos i Ethos; 2021, 58, 2; 107-126
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Clausewitz odwrócony. Bolszewizm, rewolucja i wojna w myśli Mikołaja Bierdiajewa
Autorzy:
Bohun, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643898.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Erster Weltkrieg, Revolution, Bolschewismus, moderne Politik, Geschichtsphilosophie, russische Philosophie
the First World War (WWI), Revolution, Bolshevism, modern politics, philosophy of history, Russian philosophy
Pierwsza wojna światowe, rewolucja, bolszewizm, nowoczesna polityka, filozofia dziejów, filozofia rosyjska
Opis:
Der Artikel enthält einige Bemerkungen über den Einfluss des Ersten Weltkrieges auf die russische Revolution und das Nachkriegsleben in der Sowjetunion. Meines Erachtens beleuchten die Ideen, die Nikolai Bierdiajew während des Krieges und der Revolution formulierte, den grundsätzlichen Aspekt der Politik und des Soziallebens im 20. Jahrhundert sowohl in Russland als auch in anderen Ländern. Ich meine hier den Krieg als das Wesen moderner Politik. Die Überlegungen Bierdiajews zum Großen Krieg und zur bolschewistischen Revolution sind seiner Zeit voraus und bestätigen die Ansichten solcher Denker wie Jan Patočka, Alain Finkielkraut oder Pierre Hassner. Sie meinten, dass im 20. Jahrhundert die berühmteste Maxime des Generals Clausewitz umgekehrt wurde: Nach dem Ersten Weltkrieg wird die Politik zur Fortsetzung des Krieges mithilfe anderer Mittel.Bierdiajew denkt über die Revolution als „Zerfall des Krieges“ nach und betrachtet den russischen Kommunismus als „Kriegswirklichkeit“, für die solche Erscheinungen wie Dehumanisierung, Herrschaft der Massen, Totalitarismus, allgemeine Mobilmachung, Militarisierung der Zivilsphäre, Macht der Technik und das Erscheinen eines „neuen Menschen“ charakteristisch sind. Seiner Meinung nach haben der Krieg und der Nachkriegsmilitarismus Ideologie, kulturelle Leitbilder und die Art der Machtausübung in Russland, aber auch im Westen bestimmt.
This paper presents some remarks on the influence of the First World War on Russian Revolution and post-war life in Soviet Russia. In my opinion, the ideas formulated at the time of war and revolution by Nikolay Berdyaev (1874-1948) shed light on the fundamental aspects of 20th century politics and social life both in Russia and other countries. Here, I understand war as the essence of modern politics. Berdyaev’s reflections on WWI and Bolshevik revolution prefigure and confirm the belief shared by such thinkers as Jan Patočka, Alain Finkielkraut or Pierre Hassner, that the 20th century brings the inversion of the most famous Clausewitz’s maxim: after WWI, politics becomes the continuation of war conducted by other means. Berdyaev thinks about revolution as the “decay of the war” and analyses Russian communism as a “war reality” which is characterized by such phenomena as dehumanization, mob rule, totalitarianism, total mobilization, militarization of civil sphere, the rule of technology and, last but not least, the appearance of the “new man”. In his opinion, war and post-war militarism have determined the ideology, cultural patterns, and the means of wielding political power both in Russia and in the West.
Artykuł zawiera kilka uwag na temat wpływu pierwszej wojny światowej na rewolucję rosyjską i powojenne życie w Związku Sowieckim. W moim przekonaniu idee, które sformułował w czasie wojny i rewolucji Mikołąj Bierdiajew (1874–1948) naświetlają zasadniczy aspekt dwudziestowiecznej polityki i życia społecznego zarówno w Rosji, jak i innych krajach. Mam tutaj na myślę wojnę jako istotę nowoczesnej polityki. Rozważania Bierdiajewa o Wielkiej Wojnie i rewolucji bolszewickiej wyprzedzają i potwierdzają przekonania podzielane przez takich myślicieli, jak Jan Patočka, Alain Finkielkraut czy Pierre Hassner, według których wiek XX przynosi odwrócenie najsłynniejszej maksymy generała Clausewitza: po pierwszej wojnie światowej to polityka staje się kontynuacją wojny prowadzoną za pomocą innych środków.Bierdiajew myśli o rewolucji jako o „rozkładzie wojny” i analizuje komunizm rosyjski jako „rzeczywistość wojenną”, którą charakteryzują takie zjawiska jak dehumanizacja, rządy mas, totalitaryzm, powszechna mobilizacja, militaryzacja sfery cywilnej, władztwo techniki oraz pojawienie się „nowego człowieka”. W jego przekonaniu, wojna i powojenny militaryzm określiły ideologię, wzorce kulturalne i sposób sprawowania władzy w Rosji, ale także na Zachodzie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 14
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies