Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "filozofia środowiskowa" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-30 z 30
Tytuł:
Turboświat i zasada odśpieszania
The turbo-world and the deceleration principle
Autorzy:
Sztumski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371655.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
filozofia środowiskowa
futurologia
environmental philosophy
futurology
Opis:
Żyjemy w świecie, który charakteryzuje sie niezwykle szybkimi zmianami, w społeczeństwie "non-stop". Obowiązuje zasada przyśpieszenia oraz ściganie się z "uciekającym" czasem. Poruszamy się coraz szybciej i mamy do czynienia z narastającymi ruchami turbulentnymi. Dlatego świat współczesny nazywamy "turboświatem". Charakteryzuje sie on narastająca szybkozmiennością, niepewnością oraz nieprzewidywalnością. W takim środowisku coraz trudniej żyć ludziom. W związku z tym rodzi się obawa o dalsze losy ludzkości i możliwość przetrwania naszego gatunku. Artykuł podejmuje kwestie zagrożen związanych z akceleracja tempa życia oraz możliwości jego spowolnienia i odśpieszania. Jest to istotne ze wzgledu na to, że prawdopodobnie dochodzimy do kresu możliwości przystosowania się do takich szybkości i tak szybkich zmian, wyczerpują się nasze zdolności adaptacyjne - cielesne i intelektualne. Postępu zahamowac nie sposób, ale można starać sie rozsądnie nim kierowac. Do tego potrzebna jest restytucja roli czasu naturalnego w życiu człowieka związana z wyzwoleniem sie spod presji sztucznie wprowadzonego czasu zegarowego. Chodzi o to, by z powrotem obowiązywała dawna mądra maksyma "wszystko w swoim czasie" zamiast współczesnej "wszystko w jednym czasie, w jednej chwili", abyśmy mogli wydostać sie z pułapki przyspieszenia, w którą wpędził nas niezwykły postęp wiedzy i techniki w XX wieku.
We are living in a world which can be characterized by extremely rapid changes, in a “non-stop” society. In force is the rule of acceleration, and of chasing time that is “running away”. We are moving faster and faster and we have to deal with growing turbulent movements. This is why our contemporary world is called a “turbo-world”. It can be characterized by growing moment-to-moment changeability, uncertainty and unpredictability. It is harder and harder for people to live in such an environment, to the point where fears are being raised by humankind’s further fate and possibilities of survival. The article takes up the issue of the threats connected with the accelerated pace of living, and the possibilities for slowing it down. It is important, because we may well be reaching the limits of our adaptability to such fast changes, our capacities to adjust are running low – both physically and intellectually. We cannot stop the progress, but we can try to manage it wisely. To do this, we need to reinstate the importance of natural time in human life, which is connected with liberation from the pressure artificial clockwork time imposes. Once again the maxim “everything in its own time” should be in force, instead of the other maxim: “everything at one time, at once”. With this it may be possible to escape from “the acceleration trap”, which is the consequence of the exceptional progress of knowledge and technology made in the 20th century.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 49-57
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etyka jako czynnik ekorozwoju w nauce i technice
Ethics as the eco-development factor in science and technology
Autorzy:
Kiepas, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371540.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
etyka środowiskowa
filozofia środowiskowa
filozofia techniki
environmental ethics
environmental philosophy
philosophy of technology
Opis:
Artykuł omawia rolę etyki jako jednego z ważnych czynników ekorozwoju w dziedzinie nauki i techniki. Rozwój cywilizacji współczesnej zależny jest w dużym stopniu od skutków upowszechniania odkryć nauki i techniki. W tym względzie etyka może być jednym z czynników regulacji działań w nauce i technice oraz eliminacji ich negatywnych skutków. W artykule wskazane są też zasady bezpieczeństwa i odpowiedzialności jako związane z ideą ekorozwoju i warunki ich urzeczywistniania w nauce i technice.
The article is discussing the role of ethics in science and technology in connection with the idea of sustainable development. The development of modern civilization is depended on the effects of diffusions of scientifical and technological discoveries. The ethics can be in this case the factor of regulation in science and technology and the factor of elimination their negative effects. The article is showing the principles of responsibility and security, that are connected with the idea of sustainability and the conditions for the realization of those principles in science and technology.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 77-86
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej
Origin and development of ecological philosophy
Autorzy:
Tyburski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371661.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
etyka środowiskowa
filozofia środowiskowa
filozofia przyrody
environmental ethics
environmental philosophy
philosophy of nature
Opis:
Niniejsza wypowiedz stawia sobie za zadanie przedstawienie narodzin i rozwoju filozofii ekologicznej i etyki środowiskowej. Dyscypliny te nawiazuja do wielowiekowego dorobku mysli filozoficznej, głównie filozofii przyrody, ale w dojrzałej postaci ukonstytuowały sie dopiero na przełomie lat 60. i 80. XX w. w Stanach Zjednoczonych. Artykuł przywołuje XIX wieczne inspiracje myślenia nakierowanego na ochronę środowiska przyrodniczego (R.W. Emerson, H.D. Thoreau), a następnie ukazuje etapy rozwoju filozofii ekologicznej i etyki środowiska, główne stanowiska i ich reprezentantów takich jak: J. Muir, Aldo Leopold, J. Baird Callicot, Holems Rolston III, P.W. Taylor, J. Passmore, Arne Naess, H. Skolimowski i inni. W drugiej czesci niniejszego opracowania przedstawiono narodziny i rozwój filozofii i etyki srodowiskowej w Polsce. Ukazano kierunki i stanowiska w ramach filozofii i etyki srodowiskowej a take głównych ich reprezentantów. Scharakteryzowano take dorobek polskiej mysli ekofilozoficznej.
The above text tries to describe the birth and developoment of environmental philosophy and environmental ethics. These disciplines refer to the legacy of many centuries of philosophical thought, mainly the philosophy of nature; however, these disciplines acquired the developed form as late as in the period between 1960s and 1980s in the United States. The article describes 19th century influences that inspired thinking about the protection of natural environment (R.W. Emerson, H.D. Thoreau), and then shows the stages of development of evironmental philosophy and environmental ethics, mainly the standpoints and their representatives such as J. Muir, Aldo Leopold, J. Baird Callicot, Holems Rolston III, P.W. Taylor, J. Passmore, Arne Naess, H. Skolimowski and others. The other part of this article deals with the emergence and development of environmental philosophy and environmental ethics in Poland. It pinpoints the directions and standpoints of environmental philosophy and environmental ethics, presents their main representatives and also describes the achievements of Polish ecophilosophical thought
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 7-15
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekofilozofia - nauka XXI wieku
Ecophilosophy – a science for the 21st century
Autorzy:
Dołęga, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371659.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
filozofia środowiskowa
nauka filozoficzna
środowisko
system
environmental philosophy
environment
Opis:
Artykuł zawiera zarys problematyki ekofilozofii, który wymaga dalszych pogłębionych analiz i dyskusji w szerszym środowisku uniwersyteckim i akademickim. Tak wypracowana ekofilozofia moe stac sie dobra podstawa do zaproponowania nowego stylu myslenia filozoficznego w szeroko rozumianej problematyce ekologicznej. Szczególnego namysłu i studiów wymagaja podstawowe pojecia, kategorie, paradygmaty ekofilozofii.
The article includes a broad outline of the ecophilosophical issues that require further analysis and discussion in the wider university and academic environment. Such developed ecophilosophy may offer a good basis upon which to propose a new style of philosophical thinking on what are broadly considered ecological issues. In particular, the basic ideas, categories and paradigms of ecophilosophy should be discussed.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 17-22
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrównoważony rozwój: aspekt filozoficzny i medialny
Sustainable development: philosophical and medialistic aspect
Autorzy:
Fiut, I. S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371649.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
filozofia środowiskowa
fenomenologia
sustainable development
environmental philosophy
phenomenology
Opis:
Stosunek myśli filozoficznej do idei zrównoważonego rozwoju wiąże się w sposób szczególny z orientacją aksjologiczną myślicieli, ich przekonaniami natury ontologicznej i epistemologicznej oraz orientacji historiozoficznej. Wyróżnia się cztery zasadnicze orientacje: - filozofia równoważenia wzrostu i aktywnej ochrony środowiska; - filozofia zrównoważonego rozwoju społecznego; - filozofia ekorozwoju; - filozofia realnego ekorozwoju. Metodą dochodzenia do sensownego pojmowania kategorii zrównoważonego rozwoju może stać się metoda fenomenologiczna nawiązująca do tradycji naturalistycznej, łącząca w sobie badania oparte o intencjonalność poznania skierowanego na przyczynowość przyrody. W artykule omówiona jest koncepcja fenomenologii życia A. T. Tymienieckiej, która może być w tym procesie szczególnie przydatna.
Relation between philosophical thought and the idea of sustainable development is connected especially with axiological orientation of philosophers, their cognitional, epistemological and historical convictions. One can distinguish four basic standpoints: - philosophy of balanced growth and active protection of the environment; - philosophy of sustainable social development; - philosophy of ecodevelopment; - philosophy of real ecodevelopment. The method of reaching reasonable understanding of sustainable development category may be phenomenological, referring to naturalistic tradition. In the article the idea of phenomenology of life proposed by A. T. Tymieniecka is discussed. It may be extremely useful in the process.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 33-45
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategoria odpowiedzialności w myśli Alberta Schweitzera
Category of responsibility in Albert Schweitzers ethics
Autorzy:
Marek-Bieniasz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371532.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
etyka środowiskowa
odpowiedzialność za przyrodę
filozofia środowiskowa
environmental ethics
responsibility for nature
environmental philosophy
Opis:
"Etyka czci dla życia" Schweitzera jest jedną z najważniejszych etyk nieantropocentrycznych. Zawarta w niej dyskusja odnosząca się do kategorii odpowiedzialności jest ważna także z perspektywy filozoficznych podstaw koncepcji rozwoju zrównoważonego. Schweitzer formułując moralny imperatyw poczuwania się do odpowiedzialności za wszelkie formy życia usiłuje wskazać wartości, które winny być uznawane i realizowane. Za najwyższą wartość witalną uznaje samo życie.
Schweitzer's 'reverence for life' ethics is one of the most important among non-anthropocentric ethics. It includes discussion about category of responsibility, which is important also from the perspective of philosophical basics for sustainable development idea. Schweitzer is formulating moral imperative of responsibility for all forms of life, and by this is trying to show which values are should be considered and realized. The most important vital value is life itself.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 115-118
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etyka odpowiedzialności Hansa Jonasa a "trwały i zrównoważony rozwój" (Imperatywy i dylematy)
Ethics of responsibility of Hans Jonas and sustainable development (imperatives and dilemmas)
Autorzy:
Ciążela, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371534.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
etyka środowiskowa
odpowiedzialność za przyrodę
filozofia środowiskowa
environmental ethics
responsibility for nature
environmental philosophy
Opis:
Etyka odpowiedzialności Hansa Jonasa należy do najpopularniejszych nurtów etyki globalnej. Najczęściej traktowana bywa jako zbieżna w swoich formułach z etyką "rozwoju trwałego i zrównoważonego". Stosunek ten nie jest jednak jednoznaczny. Etyka Jonasa odwołując się procesu ewolucji i podkreślając unikalność jego efektów koncentruje się na ich ochronie. Takie założenia aksjologiczne prowadzą do koncepcji heurystyki strachu stanowiącej, zdaniem Jonasa, przesłankę aktywności wobec problemów globalnych we współczesnym świecie. Podejście to podważa jednak ideę "rozwoju trwałego i zrównoważonego" jako podstawowego imperatywu działania ludzkości. Problem heurystyki strachu wymaga więc z perspektywy "rozwoju trwałego i zrównoważonego" głębokiej analizy.
Ethics of responsibility of Hans Jonas belongs to the most popular trends of global ethics. The most often it is treated as coherent with ethics of a sustainable development. Such relation is not clear. Ethics of Jonas refers to a process of evolution and- while stressing exceptionality of its effects - concentrates on their protection. Such axiological assumptions lead to a conception of heuristics of fear constituting, according to Jonas, a requirement of activity towards global problems in a contemporary world. Such approach is questioning however the idea of a sustainable development as a basic imperative of activity of the mankind. Hence, the problem of heuristics of fear requires a deep analysis from a perspective of a sustainable development.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 107-114
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój człowieka w kontekście ewolucji biosfery
The growth of the man in the context of the biosphere evolution
Autorzy:
Krygier, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371538.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
filozofia środowiskowa
edukacja ekologiczna
świadomość ekologiczna
environmental philosophy
environmental education
environmental awareness
Opis:
Na początku XXI wieku nikt już nie neguje, że niezbędna jest całościowa aktualizacja i reinterpretacja naszej wiedzy o istocie człowieka jako części biosfery. Spojrzenie holistyczne wymaga uwzględnienia całej współczesnej wiedzy nie tylko w zakresie nauk humanistycznych, lecz także dziedzin zajmujących się wyjaśnianiem procesów życia we wszystkich jego wymiarach. Towarzyszy temu świadomość zachodzącej zmiany cywilizacyjnej, powodującej również zasadnicze zmiany w podejściu do edukacji. Edukacja może być traktowana jako proces wyzwalania potencjału człowieczeństwa, który niejako zakodowany jest w naszej strukturze biopsychiczno-duchowej, lecz wymaga uruchomienia poprzez świadome działania edukacyjne. Zrozumienie roli gatunku ludzkiego jako świadomego czynnika w ewoluującym Wszechświecie zwiększa zrozumienie dynamicznego charakteru wszelkich procesów, w tym także procesu edukacji. Takie podejście kładzie nacisk na twórczość, a także aktywne współtworzenie otoczenia społecznego w równowadze ze środowiskiem przyrodniczym. Szczególnie istotne jest aktywne podejście do tworzenia hierarchii celów i wizji przyszłości.
At the beginning of the 21st century nobody can deny that general modernization and reinterpretation of our knowledge about human being as part of the biosphere is needed. Holistic look requires to take into consideration the whole modern knowledge. It requires to put attention not only on the Arts but also on the field of science, in which it can explain the process of life in its all dimensions. It is connected with consciousness of civilization changes, causing fundamental changes in attitude towards education. Education can be treated as a process of liberation of human nature potential, which is codified in our biophysical and spiritual structure, but this is required to be activated by inspiration of educational consciousness. Understanding the role of mankind as a conscious factor in the evolving Universe increases understanding of dynamic character of all kinds of processes, including education. This kind of approach is putting pressure on the creation and also active co-creation of social environment, in balance with natural environment.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 87-91
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrównoważony rozwój perspektywą dalszego postępu cywilizacyjnego
Sustainable development as the perspective of further civilisation development
Autorzy:
Skowroński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371550.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
filozofia środowiskowa
cywilizacja
postęp
sustainable development
environmental philosophy
civilization
progress
Opis:
Człowiek w swoim rozwoju biologicznym był uzależniony od wielu czynników środowiskowych. Z chwilą kiedy pojawiło się myślenie abstrakcyjne, bariery przyrodnicze zostały przekroczone, rozwój biologiczny się zatrzymał, a rozpoczął się rozwój cywilizacyjny. Doprowadził on do wielu udogodnień w życiu i działalności człowieka ale też wprowadził duże zmiany i wytworzyła nowy porządek, który z czasem stanął w opozycji do natury. Przyśpieszenie rozwoju cywilizacyjnego, które obserwujemy od końca XVIII wieku, obok osiągnięć spowodowało wyczerpanie zasobów naturalnych, ubożenie biosfery, zachwianie równowagi ekologicznej oraz przyniosło wiele zniszczeń, klęsk i zagrożeń. Nasza rozwijająca się ciągle cywilizacja naukowo-techniczna, stanęła wobec poważnego kryzysu o charakterze globalnym. Faktem jest, że od dłuższego czasu, związki człowieka z przyrodą prowadzą do narastania problemów cywilizacyjnych, przejawiających się w zachwianiu społecznej i biologicznej struktury bytowania człowieka. Pogodzenie rozwoju cywilizacji z prawidłowym funkcjonowaniem naturalnego środowiska, jest w tej chwili rzeczą skomplikowaną i trudną. Alternatywą wobec takiego stanu rzeczy jest kontynuacja dalszego rozwoju cywilizacyjnego w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju (sustainable development). Idea ta przedstawia szereg rozwiązań prowadzących do ochrony i zabezpieczenia trzech członów rozwoju, a więc społeczeństwa (kultury), przyrody (natury) i gospodarki (ekonomii). Zakłada ona przewartościowanie dotychczasowego sposobu myślenia i działania nie rezygnując a nawet nie obniżając dotychczasowego poziomu rozwoju cywilizacyjnego. Koncepcja zrównoważonego rozwoju polega na włączeniu środowiska naturalnego do rozwoju społeczno-gospodarczego regionu, kraju czy w ujęciu globalnym całego świata. Zakłada trwałą poprawę jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń, co integralnie łączy się z poprawą stanu środowiska człowieka. Wskazuje też na potrzebę rozwoju duchowego człowieka i zamianę celów rozwojowych z materialnych na niematerialne. Wprowadzenie zrównoważonego rozwoju w skali globalnej jest szansą dalszego prawidłowego rozwoju cywilizacyjnego. Niestety to wprowadzenie jest utrudniane dzisiaj przez światowy unilateralizm.
During his ontogenesis a human being was dependant on many environmental factors. From the moment the abstract occurred, natural barriers were crossed, ontogenesis came to a halt and civilisation development commenced. Speeding up of the latter observed from the end of 18th century together with technical and scientific achievements resulted in natural resources exhaustion, depleting of biosphere and upsetting of ecological balance. Our constantly developing civilisation has faced a serious global crisis. The truth is, that for some time, relations between a man and nature have been leading to increasing of civilization problems, what is shown in undermining of both social and biological structure of man's life. Reconciliation between civilization development and proper functioning of environment is, for the time being, complicated and hard but crucial. Sustainable development seems to be an alternative. The idea presents a number of solutions leading to protection of three elements of development: society, nature and economy. Its main assumption is to redefine current way of thinking and acting and not resigning from or decreasing of present level of civilization development. The conception of sustainable development is about including natural environment in social and economic development of a region, a country or as in global perspective, a whole world. It assumes a long-lasting improvement of living quality of present and future generations what is integrally associated with environmental improvement. It also points out a need for enhancement of spiritual growth and change of material aims of development into immaterial ones. Implementation of the idea of sustainable development on a global scale is a chance for further normal civilisation development. Regrettably, this implementation is hindered, these days, by global unilateralism.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 47-57
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea zrównoważonego rozwoju a możliwości jej urzeczywistnienia
The idea of sustainable development and possibility of its realization
Autorzy:
Sztumski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371552.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
filozofia środowiskowa
zintegrowany porządek
sustainable development
environmental philosophy
uniform order
Opis:
Autor podejmuje refleksję nad dwoma pytaniami: o istotę rozwoju zrównoważonego i o jego realizację. Pierwsza"niesprzeczność interesów" jest diachroniczna (następuje pomiędzy pokoleniami następującymi po sobie) i synchroniczna (w ramach tylko jednego pokolenia) jak także przestrzenna (lokalna, regionalna, globalna), poza tym"jednolity porządek" jest typowy dla rozwoju zrównoważonego. Przez zintegrowany porządek rozumie się jako sumę ekologicznych, ekonomicznych, społecznych, przestrzennych i politycznych porządków. Niesprzeczność interesów i zintegrowany porządek wymagają powszechnego przyjęcia jednego systemu wartości na skalę globalną. Jednakże, taka jedność aksjologiczna zaprzecza idei liberalnej demokracji, która obecnie się rozwinęła. Dlatego idea zrównoważonego rozwoju napotyka w realizacji na wiele przeszkód.
Author deals with two questions: about the substance of the sustainable development and about its realization. First, 'non-discrepancy of interests' in diachronic (between the following generations), synchronic (within the scope of only one generation) as well as in spatial dimensions (local, regional and global), and secondly a 'uniform order' are typical for the sustainable development. The integrated order is understood as a sum of ecological, economic, social, spatial, and political orders. Not-discrepancy of the interests and integrated order require the general acceptance of one system of values in a global scale. However, such axiological uniformity contradicts the idea of the liberal democracy which is developed now. Therefore, the idea of the sustainable development is realized with serious difficulties.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 73-76
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etyka zwierząt w świetle idei zrównoważonego rozwoju (szkic filozoficzno-kulturowy)
Animals ethics in the light of the idea of sustainable development
Autorzy:
Lejman, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371542.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
etyka środowiskowa
filozofia środowiskowa
etyka zwierząt
sustainable development
environmental ethics
environmental philosophy
animal's ethics
Opis:
W artykule podejmuje się próbę nakreślenia historyczno-kulturowych źródeł etyki zwierząt. W związku z tym wyróżnia się w porządku chronologicznych status predmitologiczny, mitologiczny, religijny oraz filozoficzny zwierząt. Tylko w przypadku pierwszego mamy do czynienia wyłącznie ze statusem praktycznym, pozostałe mają charakter statusów teoretycznych określających "wyższe racje" traktowania zwierząt w danej kulturze. Obecnie jesteśmy w sytuacji, w której nasz etyczny stosunek do zwierząt podyktowany jest przez ich praktyczne znaczenie. Idea zrównoważonego rozwoju może stać się poważnym programem naprawczym, jeśli tylko będzie w stanie wygenerować w obrębie swej integralnej propozycji nowy teoretyczny (filozoficzny) status zwierząt, oparty na współczesnych badaniach biologicznych (etologicznych, socjobiologicznych, genetycznych).
The article is an attempt to present historical and cultural sources of animals' ethics. In chronological order the premythological, mythological, religious and philosophical statuses of animals are presented. Only the first of which is wholly the practical status. The rest of them are theoretical, each presents 'superior cause' for treating animals in specific culture. Presently we are in situation in which our ethical relation towards animals is determined by their practical importance. The idea of sustainable development may become significant remedy programme for such issue, if only it would be able to generate within its integral proposition a new theoretical (philosophical) animals' status based on modern biological studies (ethological, sociobiological, genetical).
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 99-105
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju - wprowadzenie
Philosophical aspects of sustainable development - an Introduction
Autorzy:
Papuziński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371643.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
filozofia środowiskowa
jakość życia
sustainable development
environmental philosophy
quality of life
Opis:
Artykuł jest próbą prezentacji głównych wymiarów filozoficznego dyskursu na temat zrównoważonego rozwoju. Dotyczy takich kwestii, jak: - swoistość filozoficznego dyskursu w stosunku do perspektyw poznawczych nauk społecznych i ekonomicznych; - filozoficzne podstawy zasady zrównoważonego rozwoju; - filozoficzne ujęcia zrównoważonego rozwoju wraz z ich typologią (ze względu na kryteria ontologiczne, antropologiczne, aksjologiczne i historiozoficzne), - filozoficzne problemy zrównoważonego rozwoju (jakość życia, sprawiedliwość, racjonalność, postęp i utopia). W artykule są rozpatrywane zagadnienia potrzeby prowadzenia badań filozoficznych w zakresie zrównoważonego rozwoju, sposobów rozumienia pojęcia filozofii zrównoważonego rozwoju (w tym potrzeby konstruowania tego typu koncepcji filozoficznych) oraz sensowności realizacji projektu zrównoważonego rozwoju jako kolejnej wersji sfalsyfikowanej - zdaniem współczesnych filozofów - oświeceniowej filozofii społecznej.
The article is trying to present main dimensions of philosophical discussion about sustainable development. It is touching issues like: - peculiarity of philosophical discussion in relation to the cognition perspectives of social and economical sciences; - philosophical basics of sustainable development principle; - philosophical depiction of sustainable development with its classification (including cognitional, antrophological, axiological and historical criteria), - philosophical problems of sustainable development (the quality of life, justice, rationality, progress and utopia). The article is considering the need to conduct philosophical researches in the area of sustainable development, ways of understanding the concept of sustainable development (including the needs of formulating such philosophical conceptions) and reasonableness of realization of sustainable development project as - in opinion of contemporary philosophers - another forgeable version of Enlightenment social philosophy.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 25-32
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy
Anti-globalism, alter-globalism and the philosophy of sustainable development as global alternatives
Autorzy:
Gawor, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371657.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
globalizacja
antyglobalizm
pacyfizm
filozofia środowiskowa
sustainable development
globalization
antiglobalization
pacifism
environmental philosophy
Opis:
Artykuł przedstawia trzy alternatywne strategie dotyczace rozwoju ludzkości (każda w aspektach: społecznym, politycznym i ekonomicznym). Koncepcje te powstały jako opozycja do procesów globalizacji, które maja znaczący wpływ na współczesną gospodarkę wolnorynkową. Antyglobalizm przedstawiono jako zdecydowaną krytykę globalizacji, alterglobalizm wskazuje na znaczenie społecznej wrażliwości wobec procesów globalizacji, natomiast rozwój zrównoważony sygnalizuje konieczność głębokiej przebudowy obecnego systemu ekonomicznego i politycznego. Wszystkie te tendencje mają wspólny cel – dobrobyt ludzkości.
Anti-globalism, alter-globalism and sustainable development as an alternative to globalism – the article presents three alternative strategies concerning the development of humanity (each in the social, political and economical aspects). These concepts were created in opposition to globalization processes that are exerting a major influence on the modern world’s free market economy. Anti-globalism is presented as a determined criticism of globalization, while alter-globalism indicates the importance of social sensibility towards globalization processes and sustainable development points out that a profound reconstruction of present economicand political structures is needed. However, all of these trends share a common purpose in the prosperity of mankind.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 41-48
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Musimy być kimś w rodzaju tłumacza. Filozofia środowiskowa, polityki redystrybucji i kryzys ekologiczny
We Need to Act as a Sort of Translator. Environmental Philosophy, Politics of Redistribution, and the Ecological Crisis
Autorzy:
Hoły-Łuczaj, Magdalena
Stephens, Piers H. G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105149.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kryzys ekologiczny
politykiredystrybucji
środowisko
etyka środowiskowa
filozofia środowiskowa
ecological crisis
politics of redistribution
environment
environmental ethics
environmental philosophy
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2022, 56, 1; 31-62
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecophilosophy and the natural environment
Ekofilozofia i środowisko naturalne
Autorzy:
Hull, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1062857.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ekofilozofia
analiza semantyczna
filozofia środowiskowa
środowisko naturalne
ecophilosophy
semantic analysis
environmental philosophy
natural environment
Opis:
The article contains a semantic analysis of the terms of ecophilosophy and discusses the theme widely as well as closely presenting the relationship between a human being and the natural environment.
Artykuł zawiera analizę semantyczną pojęcia „eko-filozofia” oraz prezentuje szeroką dyskusję na temat tego zagadnienia, ukazując jednocześnie bliskie związki człowieka ze środowiskiem naturalnym.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2020, 18, 5; 15-22
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki (Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej)
Ecological awareness in the light of theory and practice (an outline of a political-science model of ecological awareness)
Autorzy:
Papuziński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371651.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
świadomość ekologiczna
filozofia środowiskowa
polityka ochrony środowiska
environmental awareness
environmental philosophy
environmental protection policy
Opis:
Celem artykułu jest dowiedzenie konieczności opracowania politologicznego modelu świadomości ekologicznej jako koncepcji akcentującej motywacje do działań proekologicznych. W związku z tym zadaniem zostały omówione przyczyny różnic w definiowaniu świadomości ekologicznej, zakres poprawnego stosowania tej kategorii i dwa teoretyczne modele świadomości ekologicznej: etyczny i socjologiczny. Analiza została dokonana na podstawie dwóch założeń. Pierwsze dotyczy zależności każdego modelu teoretycznego od specyfiki dyscypliny naukowej, w której dany model powstaje, zaś drugie – konieczności dysponowania możliwościami analitycznymi (w perspektywie kreowania aktywnej postawy proekologicznej) w zakresie badania relacji miedzy opisem i normą.
The paper aims to show how essential it is that a model of ecological awareness based on political science and used as a concept emphasizing motivation for pro-ecological activities should be devised. In this connection, the author discusses the reasons for differences in the defining of ecological awareness, the range of correct usage of this category, and two theoretical models of ecological awareness: the ethical and the sociological. The analysis was made on the basis of two assumptions. While the first concerns the dependence of each theoretical model on the specifics of the scientific discipline in which it is formed, the other applies to the necessity of possessing analytical capabilities (with a view to creating an active pro-ecological attitude), that allow relations between a description and a norm to be elucidated.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 1; 33-40
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od humanizmu ekologicznego i ekofilozofii do ekoteologii. Krytyka koncepcji duchowości ekologicznej H. Skolimowskiego
From ecological humanism and ecophilosophy to ecotheology. A critique of Henryk Skolimowski’s notion of ecological spirituality
Autorzy:
Czekalski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1964681.pdf
Data publikacji:
2011-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
eko-filozofia
eko-teologia
humanizm ekologiczny
filozofia środowiskowa
Henryk Skolimowski
eco-philosophy
eco-theology
ecological humanism
environmental philosophy
Opis:
The purpose of this article was a review of the concept of ecological spirituality. Prior to this, however, the development of ecophilosophical thought of prof. Skolimowski has been presented. The starting point for Skolimowski’s philosophical thought is the holistic picture of the world (cosmology), which becomes the basis for the formulation of new ethics whose main attitude is reverence for the world and the man immersed in it. It is undoubtedly an original idea, opposing the canons and the paradigms valid in modern science. Skolimowski offers a holistic view of our civilization, the restoration of lost values, and inhibition of unilateral, i.e. materialistic progress. It is amazing how multifaceted Skolimowski’s publications are, ranging from strictly philosophical texts, regarding for instance analytical philosophy, to works concerning religious or social issues. The review of Skolimowski’s eco-theology has been conducted from the perspective of Catholic theology. The concept of God, spirituality, and the random treatment of other religions presented by Skolimowski are unacceptable. In reality, it is an attempt to subordinate religion to the assumptions of his own ecophilosophy.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2011, 9, 4; 19-33
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizja nowej wspólnoty ludzkiej w idei zrównoważonego rozwoju
Vision of new human community in the idea of sustainable development
Autorzy:
Gawor, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371546.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
filozofia środowiskowa
kryzys ekologiczny
świadomość ekologiczna
sustainable development
environmental philosophy
ecological crisis
environmental awareness
Opis:
W artykule przedstawiono powstanie idei zrównoważonego rozwoju, jako alternatywnej drogi rozwoju współczesnego człowieka postawionego w obliczu globalnego kryzysu ekonomiczno-ekologicznego, oraz omówiono fundamentalne dla tej koncepcji nowe pojmowanie wspólnoty ludzkiej. W ujęciu zrównoważonego rozwoju i wszelkich ekofilozoficznych koncepcji kategoria wspólnoty ludzkiej odnosi się do całego gatunku człowieka. Jej wyróżnikiem staje się powszechna świadomość ekologiczna z naczelnym postulatem ekocentryzmu. Warunkiem upowszechnienia świadomości ekologicznej jest globalna edukacja proekologiczna, celem zaś - zbudowanie nowej cywilizacji ludzkiej, w ramach której zlikwidowane zostaną wszelkie zagrożenia dla dalszej egzystencji ludzkości.
The article presents the formation of the sustainable development idea as the alternative for the development of modern humanity in the face of economical and ecological crisis. The new understanding of human community, which is fundamental for this idea, is also described. The idea of sustainable development, and all the ecophilosophical ideas, consider the human community as the reference to whole human species. Its main characteristics are the universal ecological awareness and the postulate of ecocentrism. The requirement for the universal ecological awareness is global proecological education and the purpose of it is to build a new human civilization in which all the threats for the further human existence will be eliminated.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2006, 1, 2; 59-66
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Formation of Environmental Normative Criteria: Bioethics as a Dead End
O tworzeniu normatywnych kryteriów środowiskowych: bioetyka jako ślepy zaułek
Autorzy:
Smolková, Eva
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1815529.pdf
Data publikacji:
2021-10-04
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia środowiskowa
bioetyka
prawa człowieka
antropocentryzm
zasada odpowiedzialności
environmental philosophy
bioethics
human rights
anthropocentrism
principle of responsibility
Opis:
The need to reflect upon the environment and the creation of a concept of environmental philosophy resonated in the philosophical thinking of the 1980s and 1990s. It seems that the advent of national and international institutions, which were “given” the responsibility for environmental issues, the importance of creating environmental principles, and pursuing environmental goals, has seemingly dwindled. The relationship with the environment has turned into the relationship of a citizen to his or her country, and with the principles and standards taking the form of legal regulations, the issue quickly became a matter of abiding by the law. Whilst discussion on how the normative criteria are set continued, its focus shifted to the questions of how and why they should be gradually made stricter, factoring in the economic interests of enterprises, and the time needed for setting up the processes, and developing new technologies. Environmental philosophy gradually integrated into bioethics in a broader context. This paper discusses the question of whether the integration of the environmental philosophy of bioethics helped to better promote the idea of environmental responsibility and environmental ethics, or otherwise. The study aims to initiate a discussion on whether this was a step in the right direction, and to assess how effective it was in relation to the pursuit and formation of environmental criteria.
Potrzeba refleksji nad środowiskiem i stworzenie koncepcji filozofii środowiskowej odbiła się echem w myśleniu filozoficznym lat 80. i 90. XX wieku. Wraz z pojawieniem się instytucji krajowych i międzynarodowych, które “obarczono” odpowiedzialnością za kwestie środowiskowe, znaczenie tworzenia zasad ochrony środowiska i dążenia do celów środowiskowych pozornie zmalało. Relacja ze środowiskiem przekształciła się w relację obywatela do swojego państwa, a wraz z zasadami i normami w postaci regulacji prawnych kwestia ta stała się kwestią przestrzegania prawa. W toku dyskusji nad ustalaniem kryteriów normatywnych skupiono się na pytaniach, jak i dlaczego należy je stopniowo zaostrzać, uwzględniając interes ekonomiczny przedsiębiorstw oraz czas potrzebny na uruchomienie procesów i opracowanie nowych technologii. Filozofia środowiskowa stopniowo integrowała się z bioetyką w szerszym kontekście. W artykule odniesiono się do pytania: czy integracja środowiskowej filozofii i bioetyki pomogła w lepszym promowaniu idei odpowiedzialności środowiskowej i etyki środowiskowej, czy też nie. Opracowanie to ma na celu zainicjowanie dyskusji na temat tego, czy był to krok w dobrym kierunku oraz ocenę jego skuteczności w realizacji i kształtowaniu kryteriów środowiskowych.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2021, 19, 3; 5-15
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeczy użytkowe i kwestia ekstensjonizmu zobowiązań etycznych – wybrane problemy
Autorzy:
Hoły-Łuczaj, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647094.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
Ekstensjonizm etyczny, artefakty, postnaturalny enwironmentalizm, etyka środowiskowa, filozofia techniki
Opis:
The article aims to provide a framework for extending ethical obligations toward artifacts (usable things). The first part presents the current debate on both metaphysical and ethical status of artifacts. The second one,drawing upon reism of Tadeusz Kotarbinski, portrays artifacts as concretes, with a focus on the possibility of their damage and destruction. The main part of the article is the analysis of ethical dilemmas related to (1) useof artifacts, (2) their production, (3) purchase and sale, and 4) the post-use period.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2018, 17, 1
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea filozofii a eko-filozofia
The Idea of Philosophy vs. Eco-Philosophy
Autorzy:
Papuziński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371142.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
filozofia środowiskowa
filozofia współczesna
ekofilozofia
Skolimowski
idea filozofii
racjonalność
racjonalność kulturowa
environmental philosophy
contemporary philosophy
ecophilosophy
idea of philosophy
rationality
cultural rationality
Opis:
This article on environmental philosophy was inspired by a discussion on the latter's compatibility with the standards in place in academic philosophy. It seeks to consider how environmental philosophy relates to the idea of philosophy as such, electing to do so by reference to one of the best-known systems of environmental philosophy: the concept Henryk Skolimowski dubbed ecophilosophy (eko-filozofia). It is the author's contention that the latter is a contemporary philosophy in which the core idea of philosophy is being renewed. This main thesis is developed in the article's three parts, of which the first deals with the ongoing relationship between the idea and subject of philosophy. Here it is noted that the critical attitude is the one constant element underpinning the idea of philosophy. This attitude entails reservations as to - or simply a lack of full confidence in - the certainties and truths deemed to make up each and every one of history's concrete forms of rationality. The lack of confidence manifests itself in a refusal to engage in a priori acceptance of any cultural tradition as exhausting the layers of human rationality (in terms of values, cognitive stereotypes or standards determining actions). The second part of the article addresses with the crisis in contemporary philosophy taken to reflect the marginalization of philosophical thought in today's Euro-Atlantic culture. A theory as to why this is now being noted is presented and developed, the assertion - in brief - being that such a state of affairs has arisen because the main currents in contemporary philosophy have separated from the idea of philosophy, the currents in question tending to seek philosophy's conversion into yet another scientific discipline. The third part of the article then focuses on ecophilosophy as a system aiming to re-supply philosophy with the idea of philosophy it has otherwise contrived to lose. Two issues raised here are thus the characterisation of the remaining currents to contemporary philosophy - as a voice of protest against the main direction philosophy adopted in the 19th and 20th centuries, as well as the characterisation of ecophilosophy as heir to that other style of philosophical reflection wherein the aforementioned criticism remains a powerful feature, at least in relation to today's most troublesome civilisational and social problems. The methodological background to the article comprises a popular typology of contemporary philosophy identifying the scientistic, the anti-scientistic and the ideological as the three fundamental groups of theories present; as well as a detailing of the sources of philosophical issues that points to those spheres of public life in which universally-accepted solutions are ceasing to be self-evident.
Artykuł jest poświęcony filozofii środowiskowej. Został zainspirowany przez dyskusje na temat jej zgodności ze standardami obowiązującymi w filozofii akademickiej. Podjęto w nim próbę odpowiedzi na pytanie o relację miedzy filozofią środowiskową i ideą filozofii. Uwagi na ten temat zostały sformułowane na kanwie jednego z najbardziej znanych systemów filozofii środowiskowej - koncepcji opracowanej przez Henryka Skolimowskiego. Twórca nadał jej nazwę "eko-filozofia". W artykule postawiono następującą tezę: ekofilozofia jest odnowieniem idei filozofii w filozofii współczesnej. Wywód mający na celu uzasadnienie głównej tezy artykułu podzielono na trzy części. Część pierwsza dotyczy zależności zachodzących między ideą filozofii a przedmiotem filozofii. Stwierdzono, że trwałym i nieprzemijającym elementem idei filozofii jest postawa krytyczna; że ta postawa polega na nieufności wobec tych wszystkich pewników i prawd, które składają się na każdą konkretno-historyczną postać racjonalności; że owa nieufność przejawia się w postaci nie przyjmowania z góry żadnej tradycji kulturowej jako tradycji wyczerpującej - w formie wartości, stereotypów poznawczych i standardów działania - pokłady ludzkiej racjonalności. Część druga dotyczy kryzysu filozofii współczesnej. Za kryzys filozofii współczesnej uznano marginalizację myśli filozoficznej we współczesnej kulturze euroatlantyckiej. W tej części postawiono i rozwinięto tezę na temat przyczyny tego zjawiska. Stwierdzono, że za taki stan rzeczy odpowiada separacja głównych nurtów filozofii współczesnej od idei filozofii, obecna w tych nurtach tendencja do przeobrażenia filozofii w jeszcze jedną więcej dyscyplinę naukową. Część trzecia dotyczy eko-filozofii jako systemu przywracającemu filozofii współczesnej zatraconą przez nią ideę filozofii. W związku z tym podniesiono w niej dwie kwestie. Pierwsza dotyczy charakterystyki pozostałych nurtów filozofii współczesnej jako głosu sprzeciwu wobec głównego kierunku rozwoju filozofii w XIX i XX w. Kolejna - charakterystyki eko-filozofii jako kontynuatorki tego drugiego stylu refleksji filozoficznej i jako systemu podejmującego tę krytykę z punktu widzenia najbardziej newralgicznych problemów cywilizacyjnych i społecznych dzisiejszej doby. Na metodologiczne zaplecze artykułu składają się dwa elementy. Jednym z nich jest popularna typologia filozofii współczesnej. Zgodnie z nią w filozofii współczesnej należy wyróżnić trzy zasadnicze grupy teorii filozoficznych: scjentystyczną, antyscjentystyczną i światopoglądową. Drugim elementem metodologicznej podstawy artykułu jest twierdzenie na temat źródeł problemów filozoficznych. Mówi ono o tym, że zagadnienia filozoficzne rodzą się w tych sferach życia społecznego, gdzie zaczynają tracić swoją oczywistość powszechnie przyjęte rozwiązania.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2009, 4, 1; 51-59
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie humanistyki dla kształtowania realistycznych relacji człowieka do przyrody
The importance of the humanities in shaping a realistic relationship between humans and nature
Autorzy:
Sadowski, Ryszard F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470372.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ekologia humanistyczna
filozofia środowiskowa
religia i ekologia
sztuki Ziemi
las
humanist ecology
environmental philosophy
religion and ecology
land art
forest
Opis:
Along with the deepening of the ecological crisis, our understanding of its nature is also increasing. While the analysis of its causes and effects, along with the development of a strategy to overcome it, was at first carried out solely by representatives of the natural and technical sciences, it has now been undertaken also by humanists, artists and cultural and religious leaders. The joining of humanists in this endeavour enables better recognition of the nature of the ecological crisis and consequently helps to develop a more adequate strategy to counteract its impact. Particularly noteworthy is the contribution of world religions in shaping a realistic relationship between humanity and nature. This article points to the increasing humanisation of the ecological reflection and offers examples of the commitment demonstrated by representatives of various religious traditions to the protection of forests
Wraz z narastaniem kryzysu ekologicznego mamy do czynienia z coraz to lepszym jego rozpoznaniem. O ile początkowo analizą przyczyn i skutków kryzysu oraz wypracowywaniem strategii jego przezwyciężania zajmowali się reprezentanci nauk przyrodniczych i technicznych, o tyle obecnie dołączyli do nich humaniści, artyści, ludzie kultury i przywódcy religijni. Włączenie się humanistów pozwoliło na lepsze rozpoznanie natury kryzysu ekologicznego, a co za tym idzie – na wypracowanie bardziej adekwatnej strategii jego przezwyciężenia. Na szczególną uwagę zasługuje wkład światowych religii w kształtowanie realistycznej relacji człowieka do przyrody. Artykuł ten ukazuje postępującą humanizację refleksji ekologicznej i przywołuje przykłady zaangażowania przedstawicieli różnych tradycji religijnych na rzecz ochrony lasów.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2018, 16, 3; 5-18
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie i rozwój filozofii środowiskowej w USA na podstawie poglądów Johna Muira, Aldo Leopolda i J. Bairda Callicota
Autorzy:
Pyra, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437082.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
naturalistic fallacy
wild nature
ecology
land ethic
holistic environmental philosophy
błąd naturalistyczny
dzika przyroda
ekologia
etyka ziemi
holistyczna filozofia środowiskowa
Opis:
Artykuł dotyczy filozofii środowiskowej, nazywanej również filozofią ekologiczną lub ekofilozofią. Pokazuje, jak kształtowała się refleksja nad środowiskiem naturalnym w tradycji amerykańskiej. W tym kontekście przedstawiono i poddano analizie oraz ocenie poglądy wymienionych poniżej myślicieli. John Muir, wnikliwy obserwator dzikiej przyrody, został przedstawiony jako entuzjasta i prorok głoszący powrót do natury. Muir, pozostający pod mocnym wpływem reprezentantów transcendentalizmu, jako praktyk zakładał parki narodowe mające służyć zachowaniu dziewiczej przyrody, zaś jako pisarz popularyzował ideę zachowania obszarów dzikich. Poglądy Alda Leopolda, przedstawione w A Sand County Almanac, zdaniem wielu reprezentantów ekofilozofii, tworzą wzór nowego myślenia o przyrodzie dzikiej. Praca ta niemal powszechnie uważana jest za biblię filozofii środowiskowej. Leopold, leśnik interesujący się filozofią, stworzył podstawy holistycznej filozofii środowiskowej, jego koncepcja jednak nie jest pozbawiona mankamentów. Teoria J. Bairda Callicota jest przykładem stosunku akademickiego filozofa do dzikiej przyrody, stosunku w pełni profesjonalnego, gdy chodzi o stosowanie metody poznawczej pozwalającej autorowi uniknąć błędu naturalistycznego. Callicot dokonuje reinterpretacji problematyki faktów i wartości, gdyż sądzi, iż dynamicznie rozwijająca się ekologia umożliwia przeformułowanie tradycyjnego podejścia do omawianych problemów oraz przejście od „jest” do „powinno być”.
The publication refers to environmental philosophy, which is also called ecological philoso- phy or ecophilosophy. It shows in what way philosophical reflection on the environment has been shaped in the American tradition. In this context, the views of the thinkers listed below have been presented, analysed and evaluated. John Muir, an astute observer of wild nature, has been presented as an enthusiast and a prophet persuading a return to nature. Muir was a for- ester under the strong influence of the representatives of transcendentalism. As an activist, he founded national parks that served to preserve virgin areas, and as a writer he popularized the concept of the preservation of wild areas. For many representatives of ecophilosophy, the views of Aldo Leopold, as expressed in his well-known work, A Sand County Almanac , constituted a new pattern of thinking about wild nature. The book itself is almost generally regarded as a bible of environmental philosophy. Leopold, a forester interested in philosophy, created the fundamentals of holistic environmental philosophy, but the theory he developed is not without defects, to which some attention has been paid in this paper. The theory of J. Baird Callicot presents the attitude of an academic philosopher with regard to wild nature. His attitude is fully professional as regards the applied method, thus allowing the author to avoid committing a naturalistic fallacy. Callicot reinterprets the issues of facts and values, because he thinks that the discoveries of the dynamically developing ecolog y make possible the reformulation of the traditional approach to such issues by utilising a spirit of acceptance, and lead to a shift from is to ought to be.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2013, 3, 1; 115-132
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekofilozofia i środowisko przyrodnicze
Ecophilosophy and the natural environment
Autorzy:
Hull, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817661.pdf
Data publikacji:
2006-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ekofilozofia
realcja człowiek - środowisko
analiza semantyczna
filozofia środowiskowa
środowisko naturalne
eco-philosophy
ecophilosophy
human-environment relation
semsntic analysis
environmental philosophy
natural environment
Opis:
Artykuł zawiera analizę semantyczną pojęcia „eko-filozofia” oraz prezentuje szeroką dyskusję na temat tego zagadnienia, ukazując jednocześnie bliskie związki człowieka ze środowiskiem naturalnym.
The article contains a semantic analysis of the terms of eco-philosophy, and discusses this theme widely as well as closely presenting the relation between a human being and the natural environment.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2006, 4, 1; 367-376
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starożytne źródła antropocentryzmu
The Ancient Sources of Anthropocentrism
Autorzy:
Ganowicz-Bączyk, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817391.pdf
Data publikacji:
2009-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia starożytna
antropocentryzm
etyka środowiskowa
ancient philosophy
anthropocentrism
enviromental ethics
Opis:
Anthropocentrism seems to be a key notion related to the man-nature relation. Probably he is also the most controversial one in environmental ethics. The anthropocentric attitude is sometimes meant to be the main cause of the ecological crisis. One can distinguish at least several stages of the process, which led to this crisis, namely: stage of Magic and Myth, Ancient Times, Middle Ages, and Modern Times. The aim of this article is to show the process of development of an anthropocentric thought in Ancient European culture. Supposedly the critical phase for this process is the so-called Neolithic Revolution. Changes brought by this deeply influenced life of man. Not only affected the transformation of his world-view but also had an impact on the modification of society itself. Mentioned changes led among other things to the rejection of magic and mythical world-view, in which the Universe was perceived as a harmonious and friendly place to live in. A doubt appeared instead, what the place of man in the world really is. These questions reflected in philosophical views of that time. To sum up, the originated by Ancient Greek philosophers outlook on nature, in which nature was recognized as a living organism and a man as an immanent part of it, had been gradually dropped out. It appeared that man falls outside the mechanical laws of nature because he is able to understand them and use this knowledge for his own goals (Democritus), man’s soul makes him transcend nature and dominate it (Socrates), man’s existence is purposeful, he is superior to other material beings as a crown of nature and the most complex and perfect being (Aristotle). This process led to a recognition of the objective existence of the world, which in fact is independent of human cognition. Ultimately, this resulted in the objectification of nature as an object of man’s cognition and research. Nature was then gradually put in opposition to man – the subject of cognition.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2009, 7, 2; 31-38
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental Ethics in Poland
Etyka środowiskowa w Polsce
Autorzy:
Konstańczak, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817664.pdf
Data publikacji:
2006-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
environmental ethics
Christianity
Polska
Christian philosophy
etyka środowiskowa
chrześcijaństwo
Polska
filozofia chrześcijańska
Opis:
Prezentowany artykuł jest próbę oceny stanu etyki środowiskowej w Polsce. Zdaniem autora dyskusję na temat etyki środowiskowej w Polsce zapoczątkowano dopiero w burzliwym okresie transformacji społeczno-ustrojowej, jaka miała miejsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. W toczących się wówczas dyskusjach wskazywano też na swoistą inercję etyki polskiej, która wcześniej nie dostrzegała istniejących zagrożeń. Taka sytuacja spowodowała, iż pierwsze próby opracowania koncepcji rodzimej etyki środowiskowej nawiązywały wprost do opracowań, jakie powstały na Zachodzie. Autor wskazuje zwłaszcza na wpływy etyki anglosaskiej i niemieckiej. Pierwszą próbę sformowania koncepcji etyki środowiska naturalnego podjęli przedstawiciele filozofii chrześcijańskiej. Cechą charakterystyczną dla refleksji nad etyką środowiskową w Polsce jest wyróżnieniem wielu stanowisk poznawczych, które wywodzone są z reguły od nazwiska ich twórców. Etyka środowiskowa w Polsce mimo stosunkowo krótkiej historii zdążyła doczekać się rozbudowanego piśmiennictwa oraz ugruntowanej pozycji w życiu naukowym. Zyskuje także coraz więcej zwolenników czego dowodem są cykliczne konferencje naukowe organizowane przez różne ośrodki akademickie w Polsce.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2006, 4, 1; 209-216
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Philosophy of Perceiving the Human Environment from the Perspective of Environmental Social Psychology and Environmental Sociology (Implications for Sustainable Environmental and Health Security)
Filozofia postrzegania środowiska człowieka z perspektywy społecznej psychologii i socjologii środowiskowej (implikacje dla zrównoważonego bezpieczeństwa środowiskowego i zdrowotnego)
Autorzy:
Ciszek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371144.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
environmental social psychology
environmental psychology
environmental sociology
philosophy of environment
human environment
environmental (ecological) security
health security
społeczna psychologia środowiskowa
psychologia środowiskowa
socjologia środowiskowa
filozofia środowiska
środowisko człowieka
bezpieczeństwo środowiskowe (ekologiczne)
bezpieczeństwo zdrowotne
Opis:
Environmental issues constitute more and more eagerly undertaken scientific issues. It is probably due to the contemporary situation, in which the threats to the environment inhabited by people are increasing. Importantly, the problems of this type are not only examined within the framework of environmental or ecological sciences but also the social sciences and humanities. There is nothing strange about it; after all, the society in which a person lives is a crucial element of the human environment. Every person’s life takes place in a particular environment, the state of which affects people, their psychophysical health and well-being, the fulfillment of life necessities, behavior, and functioning in society. Such issues are discussed within the framework of environmental social psychology and environmental sociology. This article is devoted precisely to these disciplines. The publication briefly presents the essence of these environmental social sciences (starting from the characteristics of environmental social psychology, and then moving to environmental sociology). However, their essence was shown from the perspective of a specific, concise philosophy (vision) of perceiving the human environment that can be found in these social sciences. The human environment can be understood in various ways, not necessarily coinciding with what is considered the environment in natural sciences. This vision of perception of the human environment in the publication is a useful criterion for the interpretation and division of these disciplines into two basic variants – traditional (typical humanistic and social, currently applicable) and postulated model (socio-natural). It is also able to guarantee sustainable environmental (ecological and health) security.
Zagadnienia środowiskowe to coraz chętniej podejmowana obecnie problematyka naukowa. Wynika to zapewne ze współczesnej sytuacji, w których zagrożenia dla zamieszkiwanego przez ludzi środowiska są coraz większe. I co ważne tego typu problemy badane są nie tylko w ramach nauk środowiskowych czy ekologicznych, ale również w obrębie nauk społecznych i humanistycznych. I nie ma w tym nic dziwnego, przecież społeczeństwo, w którym żyje człowiek, to ważny element ludzkiego środowiska. Życie każdego człowieka przebiega bowiem w pewnym środowisku, którego stan oddziałuje w odpowiedni sposób na ludzi, ich zdrowie psychofizyczne i samopoczucie, realizację potrzeb życiowych, czy zachowanie i funkcjonowanie w społeczeństwie. Tego typu zagadnienia podejmowane są w ramach społecznej psychologii środowiskowej i socjologii środowiskowej. Właśnie tym dyscyplinom poświęcono niniejszy artykuł. W publikacji przybliżono zwięźle istotę tych środowiskowych nauk społecznych (poczynając od charakterystyki społecznej psychologii środowiskowej, a następnie przechodząc do socjologii środowiskowej). Natomiast ich istotę ukazano z perspektywy pewnej zwięzłej filozofii (wizji) postrzegania ludzkiego środowiska, jaką można odnaleźć w tych naukach społecznych. Środowisko człowieka bowiem może być różnie rozumiane, niekoniecznie zbieżne z tym co za środowisko uznaje się w naukach przyrodniczych. Owa wizja postrzegania środowiska człowieka stanowi w publikacji użyteczne kryterium interpretacji i podziału tych dyscyplin na dwie podstawowe odmiany – tradycyjną (typowo humanistyczno-społeczną, obecnie obowiązującą) oraz na model postulowany (społeczno-przyrodniczy). Jest on w stanie zagwarantować również zrównoważone bezpieczeństwo środowiskowe (ekologiczne i zdrowotne).
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2020, 15, 2; 211-222
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental Ethics as Ethics of the Political State
Etyka środowiskowa jako etyka sfery politycznej
Autorzy:
Papuziński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371759.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
environmental ethics
political philosophy
model of ethics
environmental problems
etyka środowiskowa
filozofia polityczna
model etyki
problemy ekologiczne
Opis:
The main aim of this article is to prove the existence of the need to develop the theory of environmental ethics for the purposes of political activity. Its arguments refer to the following five observation. The first concerns the changes that have occurred in the area of human activity in connection with separation of the autonomous areas: private and public (including political). The second is related to the effects of globalization process, such as the birth of the global environmental problem and the evolution of international relations towards global policy in which national states are involved with different history, tradition, culture and religion, as well as international and supranational organizations. The third results from the retreat from the Realpolitik pattern towards a policy based on moral values (human rights). The fourth concerns the role of politics as the most effective tool of environmental protection. The fifth points to the need for a global environmental policy in a pluralistic political reality.
Głównym celem pracy jest dowiedzenie istnienia potrzeby opracowania teorii etyki środowiskowej na użytek działalności politycznej. U podstaw podejmowanej problematyki leży pięć konstatacji. Pierwsza dotyczy zmian, jakie zaszły na obszarze ludzkiej aktywności w związku z wyodrębnieniem się w niej autonomicznych sfer: prywatnej i publicznej (w tym politycznej). Druga jest związana ze skutkami procesu globalizacji, takimi jak narodziny globalnego problemu środowiskowego i ewolucja stosunków międzynarodowych w stronę polityki globalnej, w której biorą udział państwa narodowe o odmiennej historii, tradycji, kulturze i religii oraz organizacje między- i ponadnarodowe. Trzecia wynika z odwrotu od wzorca Realpolitik w stronę polityki opartej na wartościach moralnych (prawa człowieka). Czwarta dotyczy roli polityki jako najbardziej efektywnego narzędzia ochrony środowiska. Piąta zakłada konieczność prowadzenia globalnej polityki środowiskowej w pluralistycznej rzeczywistości politycznej.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2016, 11, 2; 23-28
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dancing as Environmental Aesthetics from Indigenous America
Taniec jako estetyka środowiskowa z rdzennej Ameryki
Autorzy:
Chindoy Chindoy, Juan Alejandro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1727682.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
taniec rodzimy
estetyka środowiskowa
filozofia tańca
rdzenny taniec amerykański
native dancing
environmental aesthetics
philosophy of dance
indigenous American dance
Opis:
Współczesne badania estetyki środowiskowej podkreślają ciągłość między naturą a ludzkim działaniem. Większość z tych podejść sugeruje, że nacisk na ciągłość przyrody z ludzkością implikuje zmianę podejścia do środowiska naturalnego, co oznacza, że powinniśmy odejść od eksploatacji środowiska naturalnego i skupić się na jego ochronie i zachowaniu. W dwóch częściach tego artykułu argumentuje się, że idea ciągłości człowieka ze środowiskiem naturalnym była przez długi czas rodzimą wiarą filozoficzną rdzennej Ameryki, której najstarszą estetyczną manifestacją był taniec. Pierwsza część poświęcona jest idei ciągłości w rdzennej Ameryce, z położeniem nacisku na koncepcje Matki Natury i Ducha Człowieka. Druga część pokazuje, że rodzimy taniec uosabia estetycznie ideę ciągłości ludzkiego działania i środowiska naturalnego.
Contemporary studies on environmental aesthetics emphasize the relationship of continuity between nature and human action. Most of these critical approaches suggest that the emphasis on the continuity of nature with humanity implies a change of attitude to the natural environment, meaning that we should move away from the exploitation of the natural environment and focus on its preservation and conservation. In the two sections of this paper, it is argued that the idea for the continuity of humans with the natural environment has for a long time been a core philosophical belief in indigenous America, the oldest aesthetic manifestation of which has been expressed in the forms of dancing. The first section is dedicated to the idea of continuity in indigenous America, emphasizing on the concepts of Mother Nature and Human Spirit. The second part shows that native dancing embodies aesthetically the idea of continuity of human action and the natural environment.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2021, 12, 1; 65-73
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery we wdrażaniu rozwoju zrównoważonego - spojrzenie ekofilozofa
Barriers in introducing sustainable development - ecophilosophical point of view
Autorzy:
Pawłowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371501.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
etyka środowiskowa
odpowiedzialność
zagrożenia środowiskowe
filozofia techniki
sustainable development
environmental ethics
human responsibility
environmental threats
philosophy of technology
Opis:
Koncepcje rozwoju zrównoważonego wypromowano w 1987 r. Zarysowane wówczas problemy, w dużej mierze nie zostały jednak rozwiązane. Artykuł wskazuje podstawowe bariery we wdrażaniu nowej wizji rozwoju odnoszące sie do poszczególnych płaszczyzn rozwoju zrównoważonego (moralnej, ekologicznej, technicznej, ekonomicznej, prawnej, społecznej i politycznej). Szczególną uwagę poświęcono przy tym moralnym uwarunkowaniom, które stanowią punkt zaczepienia dla wszystkich innych grup problematycznych zwiazanych z rozwojem zrównoważonym.
The idea of sustainable development was established in 1987 by United Nations report. Many of the problems recognized at that time have still not been solved. The article presents the main barriers to introducing this new understanding of development (connected with moral, technical, ecological, social and political issues). In this work the focus is on moral issues which are the basis for other groups of problems connected with sustainable development.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 1; 59-65
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-30 z 30

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies