Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "fauna kopalna" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 59
Tytuł:
Burgess Shale-type fossils in Cambrian sandstones of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Masiak, M
Zylinska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21502.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
fauna kopalna
Velumbrella Eldonia
Velumbrella czarnockii
kambr
skamienialosci
Peytoia
Anomalocarididae
aparat szczekowy
paleontologia
Rotadiscus
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 4; 329-340
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development and calcification of the ammonitella shell
Autorzy:
Kulicki, C
Doguzhaeva, L A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19971.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Aconeceras trautscholdi
skamienialosci
jura
slimaki
muszle larwalne
paleontologia
amonity
muszle embrionalne
Archaeogastropoda
Aconeceras
Opis:
Aconeceras trautscholdi ammonitellae mass occurring in the Aptian of Symbirsk, central Russia represent consecutive calcification stages of the primary organic shell wall. Already after the formation of the organic shell with proseptum, the first whorl and umbilical walls of the initial chamber were calcified, then the remaining part of the initial chamber, and finally the nacreous primary constriction was formed and the proseptum was calcified. The original mineral participating in calcification was aragonite, which formed primary prismatic layers. The ammonite embryonic shell was thus formed similarly to the archaeogastropod larval shell. This explains the microstructural distinction of the ammonitella and proseptum walls with respect to the rest of the ammonite shell.
Muszle embrionalne (amonitelle) Aconeceras, masowo występujace w konkrecjach aptu Syrnbirska, ukazują kolejne stadia kalcyfikacji ścianek. Pierwotna muszla amonitelli była niezmineralizowana, podobnie jak muszla larwalna dzisiejszych ślimakow Archaeogastropoda.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 1; 17-44
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Early Eocene mimotonids of Kyrgyzstan and the problem of Mixodontia
Autorzy:
Averianov, A O
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20496.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
zeby
ssaki
skamienialosci
zuchwa
przedtrzonowce
cechy morfologiczne
paleontologia
eocen
Mimotonidae
zeby policzkowe
anatomia zwierzat
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 4; 393-411
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolution of 'small shelly fossils' assemblages of the Early Paleozoic
Autorzy:
Dzik, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22998.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
sylur
kambr
taksonomia
Alpy Karnijskie
paleozoik
hyolity
Chiny
Jakucja
Gory Swietokrzyskie
skamienialosci skorupkowe
ordowik
slimaki
skaly wapienne
paleontologia
mieczaki
malze
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 3; 247-313
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Middle Carboniferous to Early Permian bryozoans from Spitsbergen
Autorzy:
Nakrem, H A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19930.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
fauna borealna
perm
Spitsbergen
skamienialosci
karbon
paleontologia
mszywioly
Bryozoa
Opis:
Bryozoans from the Nordenskiöldbreen Formation (Middle Carboniferous Moscovian through Early Permian Sakmarian) and the Gipshuken Formation (late Sakmarian - late Artinskian), from central Spitsbergen, Svalbard, are represented by 36 species (22 genera). One species is new: Hinaclema svalbardensis of the order Trepostomata. The bryozoan fauna is typical Boreal and resembles those from the Timan-Pechora region (western Siberia) and the Urals. Similarity indices based on generic composition show that the Boreal fauna became more endemic by the late Early Permian, clearly separated from the Tethyan faunas. Several species have stratigraphic ranges in Spitsbergen longer than elsewhere.
Artykuł zawiera taksonomiczną rewizję mszywiołów z formacji Nordenskiöldbreen (środkowy karbon-wczesny perm) i Gipshuken (perm) Spitsbergenu, obejmując rownież gatunki będące niegdyś przedmiotem publikacji Czarnieckiego (1964) i Małeckiego (1977). W sumie zidentyfikowano 36 gatunków z 22 rodzajów; tylko jeden gatunek nowy. Fauna mszywiołów jest typowo borealna i przypomina fauny obszaru timańsko-peczorskiego i Uralu. Od końca wczesnego permu fauny borealne stały się bardnej endemiczne, wyraźnie odrębne od tetydzkich. Wiele gatunków mszywiołów miało dłużzsze zasięgi w permie Spitsbergenu niż gdzie indziej.
Bryozoer fra Nordenskiöldbreenformasjonen (midtre karbon moskva til tidlig perm sakmar) og Gipshukenformasjonen (sen sakmar - sen artinsk) fra Spitsbergen, Svalbard, er representert med 36 arter (22 slekter). En art er ny: Hinaclema svalbardensis, orden Trepostomata. Bryozofaunaen er typisk boreal (nordlig) og ligner på tilsvarende fauna beskrevet fra Timan-Pechoraområdet (vestlige Sibir) og fra Uraldistriktet. Likhetsindekser basert på slektssammensetningen viser at den Boreale faunaen ble stadig mer endemisk mot slutten av tidlig perm, og er markant forskjellig fra Tethysfaunaen i sør. Mange arter har en stratigrafisk utbredelse på Spitsbergen som avviker fra utbredelsen i andre områder.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 1; 45-116
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Silurian aphrosalpingid sphinctozoans from Alaska and Russia
Autorzy:
Rigby, J K
Nitecki, M.H.
Soja, C.M.
Blodgett, R.B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23278.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Aphrosalpingidae
sylur
gabki kopalne
skamienialosci
Aphrosalpinx nana
Cystothalamiella alaskensis
Nematosalpinx hormathodes
Cystothalamiella irregularis
ludlow
cechy morfologiczne
dendroklony
sfinktozoa
Alaska
szkielet
paleontologia
gabki
formacja Haceta
trikranoklony
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 4; 341-391
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tube microstructure of Recent and Jurassic serpulid polychaetes and the question of the Palaeozoic spirorbids
Autorzy:
Weedon, M J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22360.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
paleocen
wieloszczety
skamienialosci
Spirorbis
rurki kalcytowe
jura
cechy morfologiczne
mikrostruktura
paleontologia
Serpulidae
Opis:
'Ordered' and 'unordered chevron structures' in serpulid tubes comprise minute calcite lath-like crystals. In ordered chevron structure (Pomatoceros triqueter) the crystals parallel each other within each chevron layer, whilst between layers the alignment direction alternates. The laths have no alignment in unordered chevron structure (Spirorbis and locally in Pomatoceros triqueter). In 'homogeneous chevron structure' (found in Jurassic pomatocerids) the layers comprise a granular or homogeneous fabric. This structure possibly represents a diagenetic replacement of lath-like crystals. Serpulid chevron structures are quite dissimilar from any shell microstructures described in molluscs or lophophorates. The secretion of microstructures comprising lath-like crystals may have allowed rapid tube growth. Spherulitic prismatic structure is identified in Spirorbis; the structure occurs locally in the outer part of the tube. The microstructure of Recent spirorbids is quite dissimilar to that of Palaeozoic fossils (microconchids) previously assigned to the genus Spirorbis.
Mikrostruktura kalcytowych rurek wieloszczetów z rodziny Serpulidae jest zupełnie odmienna od mkrostruktur występujących w muszlach mięczaków i ramienionogów, czy też w zooeciach mszywiołów. Nie jest również podobna do struktury ścianek paleozoicznych skamieniałości tradycyjnie uważanych za rurki wieloszczetów Spirorbis. W poprzednich pracach autora zostało wykazane, że paleozoiczne spirorbidy miały mikrostrukturę identyczną jak grubościenne tentakulity, ramienionogi i mszywioły. Na tej podstawie reaktywowana została nazwa rodzajowa Microcornus, użyta niegdyś do tych skamieniałości, i utworzony został rząd Microconchida, wraz z pokrewnym Trypanoporida włączony do gromady Tentaculita.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 1; 1-15
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An arctomorph carnivoran skull from the Phosphorites du Quercy and the origin of procyonids
Czaszka arktomorfa z fosforytow Quercy a pochodzenie szopowatych
Autorzy:
Wolsan, M
Lange-Badre, B
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21618.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Mustelidae
fauna kopalna
oligocen
zeby trzonowe
skamienialosci
Pseudobassaris
czaszki
ssaki drapiezne
zloza fosforytow
Procyonidae
arktomorfy
miocen
szopowate
niedzwiedzie
Francja
pandy
Arctomorpha
paleontologia
lasicowate
fosforyty Quercy
Ailuridae
morfologia zwierzat
Opis:
The size and morphological characteristics of a skull of an arctomorph carnivoran mammal from Mouillac (old collection of the Phosphorites du Quercy, of unknown age) in France closely match those of the holotype of the earliest known procyonid Pseudobassaris riggsi and another skull referred to this species, both from old collections of the Phosphorites du Quercy (Caylus and Mouillac), probably earliest Late Oligocene in age. The skull is more primitive in morphology than those of Pseudobassaris riggsi and every other known procyonid, approaching a hypothetical primitive procyonid morphotype. The only, but methodologically fundamental, departure from this morphotype is the lack of the procyonid suprameatal fossa, which is the crucial synapomorphy of the family Procyonidae. To explain the phylogenetic and taxonomic status of the arctomorph represented by the skull, three competing hypotheses are put forward. Hypothesis A, which considers the arctomorph as an individual of Pseudobassaris riggsi, assumes that the procyonid suprameatal fossa first appeared in a common ancestor of Pseudobassaris and other procyonids but was still of variable occurence within Pseudobassaris riggsi. Hypothesis B, which proposes the arctomorph as a member of a new Pseudobassaris species ancestral to Pseudobassaris riggsi, concludes that the procyonid suprameatal fossa arose in Pseudobassaris riggsi and in the Procyonidae independently, excluding Pseudobassaris from the procyonids. Hypothesis C, which recognizes the arctomorph as a representative of a new species of a new genus of the paraphyletic procyonid stem group, presumes that the procyonid suprameatal fossa originated in a common ancestor of Pseudobassaris and other procyonids after the new genus had become detached from the ancestral stock of the Procyonidae.
Arctomorpha stanowią monofiletyczną grupę ssaków drapieżnych odznaczających się dwiema synapomorfiami: obecnością fossa suprameatale w uchu środkowym oraz brakiem trzeciego górnego zęba trzonowego. Grupa ta obejmuje nadrodzinę niedźwiedzi i dużych pand (Ursoidea), płetwonogie (Pinnipedia) oraz Musteloidea. Te ostatnie odróżniają się od pozostałych Arctomorpha synapomorficznym brakiem trzeciego dolnego zęba trzonowego i reprezentowane są współczesnie przez trzy rodziny: małe pandy (Ailuridae), łasicowate (Mustelidae) i szopowate (Procyonidae). Synapomorfią szopowatych, która odróżnia je od wszystkich innych Arctomorpha, jest w szczególny sposób powiększona fossa suprameatale. Zwiększenie jej objętości u szopowatych było wynikiem znacznego wpuklenia się kości łuskowej, najpierw ku górze, a potem także odśrodkowo, toteż ściana wewnętrzna i zewnętrzna fossa suprameatale są mniej więcej tak samo wysokie, a także ściana zewnętrzna jest prostopadła do powierzchni brzusznej stropu przewodu słuchowego zewnętrznego lub w ten strop zagłębiona ponad jego powierzchnią brzuszną. Chociaż naturalny zasięg szopowatych ogranicza się obecnie do Ameryki Północnej i Południowej, to jednak najwcześniejsi i najprymitywniejsi przedstawiciele tej rodziny znani są z dolnej części górnego oligocenu (rodzaj Pseudobassaris) oraz z dolnego miocenu (rodzaje Angustictis i Broiliana) Europy, co sugeruje, że Procyonidae wyodrębniły się z prymitywnych Musteloidea w oligocenie na kontynencie eurazjatyckim. Opisana w tej pracy czaszka przedstawiciela Arctomorpha (Fig. 1-4, Tab. 1) pochodzi ze starej kolekcji z górnopaleogeńskich złóż fosforytów w południowej Francji (Phosphorites du Quercy). Jej porównanie z czaszkami arktomorfów znanych z fosforytów Quercy wykazało duże podobieństwo do Pseudobassaris riggsi (Tab. 2-3), będącego najwcześniejszym znanym szopowatym. Pod względem cech morfologicznych, czaszka ta jest prymitywniejsza zarówno od dostępnych okazów Pseudobassaris riggsi, jak i wszystkich innych znanych szopowatych, nieomal odpowiadając hipotetycznemu prymitywnemu morfotypowi rodziny Procyonidae. Jedyną - lecz pod względem metodologicznym zasadniczą - różnicą w stosunku do tego morfotypu jest brak w opisanej czaszce synapomorfii rodziny szopowatych. W jej miejscu występuje plezjomorficznie płytka fossa suprameatale pryrnitywnych Arctomorpha. Aby ustalić pozycję filogenetyczną i status taksonomiczny arktomorfa reprezentowanego przez opisaną czaszkę, wysunięto trzy współzawodniczące hipotezy (Fig. 5). Zgodnie z hipotezą A (Fig. 5A), która traktuje tego arktomorfa jako osobnika gatunku Pseudobassaris riggsi, głęboka fossa suprameatale szopowatych pojawiła się wprawdzie po raz pierwszy u wspólnego przodka rodzaju Pseudobassaris i innych Procyonidae, lecz była jeszcze cechą zmienną w obrębie Pseudobassaris riggsi. Hipoteza B (Fig. 5B), według której dyskutowany arktomorf reprezentuje nowy gatunek rodzaju Pseudobassaris, bedący gatunkiem macierzystym dla Pseudobassaris riggsi, sugeruje, że powiększona fossa suprameatale powstała niezależnie u Pseudobassaris riggsi i szopowatych, wyłączając w ten sposób rodzaj Pseudobassaris z rodziny Procyonidae. Hipoteza C (Fig. 5C), która uznaje omawianego arktomorfa za przedstawiciela nowego gatunku nowego rodzaju parafiletycznej grupy wyjściowej dla Procyonidae, zakłada, że głęboka fossa suprameatale szopowatych jest odziedziczona przez rodzaj Pseudobassaris i pozostałe Procyonidae po ich wspólnym przodku, który zaistniał w linii prowadzącej do szopowatych po oddzieleniu się od niej tego rodzaju, chyba że rodzaj ten jest parafiletyczny.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 3; 277-298
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hartmaniellidae - living fossils among polychaetes
Autorzy:
Szaniawski, H
Imajima, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22164.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
mezozoik
trias
skamienialosci
jura
aparat szczekowy
szczeki
skolekodonty
Palurites
kielanoprionidy
hartmaniellidy
wieloszczety
cechy morfologiczne
paleontologia
Palurites raridentatus
Palurites jurassicus
Opis:
The jaw apparatus of the Recent eunicoid polychaete Hartmaniella erecta is closely similar to those of the Mesozoic species of Palurites. It is concluded that the family Hartmaniellidae originated in the late Palaeozoic from an ancestor close to the Paulinitidae and is qlosely related to Kielanoprionidae. The lineage shows an extremaly slow rate of evolution. Hartmaniellids have been abundant during the whole Mesozoic while its Recent representation is only a relic. Palurites jurassicus sp. n. is proposed.
W oparciu o badania porównawcze wykazano, że stosunkowo niedawno poznana rodzina wieloszczetów współczesnych Hartmaniellidae (Imajima 1977) posiada aparat szczękowy o bardzo podobnej budowie do wcześniej już znanego gatunku triasowego Paluriles raridentahus (Kozur 1967) oraz do opisanego w niniejszej pracy gatunku jurajskiego Palurites jurassicus sp. n. Podobieństwo to dotyczy zarówno budowy całych aparatów jak i poszczególnych ich elementów (Figs 1-4, 58) i wskazuje na bliskie pokrewieństwo. Do rodzaju Palurites należy ponadto kilka innych gatuków mezozoicznych, znabych dotychczas wyłącznie na podstawie izolowanych szczęk. Porównania z wcześniej opisanymi skolekodontami (Figs 5A, C-D, 6) pozwalają na stwierdzenie, że hartmaniellidy wyodrębniły się już w górnym paleozoiku, pochodzą od przodków bliskich paulinitidom i są najbliżej spokrewnione z kielanoprionidami. Wśród form współczesnych najbardziej do nich zbliżona jest rodzina Lumbrinereidae (Fig. 7). Hartmaniellidy były bardzo liczne w mezozoiku, a współcześnie żyją zaledwie dwa ich gatunki o bardzo ograniczonym zasięgu występowania. Uważać je więc można za formy reliktowe.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 2; 111-125
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Late Paleozoic turrilepadid machaeridians from North America
Autorzy:
Hoare, R D
Mapes, R H
Yancey, T E
Nestell, M K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22000.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
perm
namur
Ameryka Polnocna
paleozoik
skamienialosci
Turrilepadida
Machaeridia
cechy morfologiczne
paleontologia
skleryty
Opis:
Turrilepadids are not uncommon in late Paleozoic shales being often associated with ostracodes, foraminifers, and minute molluscs. In North America they range from the late Missippian (Chesterian) to early Permian (Leonardian). Sclerites of the inner scleritome row are more common than outer sclerites. Some clusters have been found. Sclerite consists of two layers with the thicker, lower layer penetrated by a transverse tubular structures oriented perpendicular to the sclerite surface, which may represent canals related to the papillae on the inner surface of the sclerite. Turrilepas Lepros sp. n., T. trigoniodes sp. n., T. asketos sp. n., Clarkeolepis alloeospinosa sp. n., and Ambonlepidas petalos gen. et sp. n. are proposed.
Machaeridia (pospolite we wczesnym paleozoiku organizmy o nieustalonych pokrewieństwach) z rzędu Turrilepadida są częstsze w młodszym paleozoiku, niż się dotąd spodziewano. W Ameryce Płn. występują od namuru (Chesterian) do wczesnego permu. Skleryty wewnętrznego rzędu pancerza są z jakichś powodów częstsze w materiale kopalnym. Każdy skleryt składa się z dwu warstw. Wewnętrzna, grubsza warstwa przebita jest licznymi rurkowatymi strukturami prostopadłymi do powierzchni sklerytu, które mogły pierwotnie stanowić kanały.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 2; 127-145
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Late Cretaceous lizard Pleurodontagama and the origin of tooth permanency in Lepidosauria
Poznokredowa jaszczurka Pleurodontagama a powstanie uzebienia permanentnego u Lepidosauria
Autorzy:
Borsuk-Bialynicka, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20355.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
uzebienie
zgryz
kreda
paleontologia
jaszczurki
paleozoologia
szczeki
Pleurodontagama aenigmatodes
Lepidosauria
morfologia zwierzat
Opis:
The sinuous double-row dentition of Pleurodontagama aenigmatodes, the Late Cretaceous Mongolian relative of the Acrodonta is a possible initial stage of evolution of tooth permanency in the Acrodonta. The reconstructed ontogenetic development of this dentition is considered as a model of evolutionary events that resulted in tooth permanency. The acceleration of the posteriad growth of jaws, that occurred at the origin of the Acrodonta, was probably followed by both peripheral and interstitial growth of the dental lamina. Created by the interstitial growth, the interdental spaces were not large enough to allow for the inclusion of the subsequently developed teeth into the main (labial) tooth row. Their blockage resulted in the eventual total blockage of tooth replacement. The requirements of the precise occlusion resulted in a reduction of the redundant lingual tooth row of the Pleurodontagama type. The dentition subsequently changed into a one-row permanent type increasing by a sequential addition of teeth. The patterns of dentition in the sphenodontidans and the varanoids may also result from evolutionary changes of skull proportions via the differential growth of jaws and consequent adjustment of the dental lamina.
Przedmiotem pracy jest interpretacja uzębienia najprymitywniejszego rodzaju i gatunku agamidów - Pleurodontagama aenigmatodes Borsuk-Białynicka & Moody, 1984 z późnej kredy Mongolii. Naprzemienny, dwuszeregowy układ tego uzębienia zinterpretowano jako przejaw braku koordynacji między procesem wzrostu i wymiany uzębienia w ontogenezie z jednej strony a procesem wzrostu samych szczęk, stanowiących miejsce osadzenia tego uzębienia, z drugiej strony. W oparciu o tę interpretację zaproponowano model powstawania uzębienia permanentnego w filogenezie Acrodonta, stosując go następnie do wyjaśnienia pochodzenia uzębienia permanentnego Sphenodontida oraz waranidowego typu wymiany zębów u Anguimorpha. Podstawowe założenia prezentowanego modelu to (1) związki między zróżnicowanym wzrostem kości a wymianą zębów proponowane przez Osborna (1971, 1973, 1974) i Westergaarda (1980, 1986) oraz (2) istotnosć zmiany kształtu szczęk dla powstania linii ewolucyjnej Acrodonta (Robinson 1973, 1976; Borsuk-Białynicka 1986). Zmiana ta polegała na podsuwaniu się szczęk pod oczodół, co miało związek ze wzmacnianiem zgryzu u Acrodonta w porównaniu z ich iguanidowymi przodkami. Przesunięcie takie zachodzić musiało drogą intensyfikacji wzrostu tylnej części szczęki, czemu siłą rzeczy towarzyszł podobnie ukierunkowany wzrost listewki zębowej. Międzyzębowe (zamiast bezpośrednio dojęzykowego względem zębów funkcjonujścych) położenie kolejnych pokoleń zębów świadczy o tym, że wzrost listewki zębowej zachodził nie tylko na peryferiach, lecz także wewnątrz jej tkanki (interstycjalnie). Zahamowanie wielu zębów na pozycjach dojęzykowych prezentowane przez pleurodontagamę świadczy o niewydolności tego wzrostu w stosunku do wielkości tworzonych zębów. Zgodnie z proponowaną hipotezą, takie właśnie niedopasowanie tempa wzrostu szczęki do tempa wymiany doprowadziło do zablokowania wymiany i powstania uzębienia permanentnego charakterystycznego dla agamidów, a także kameleonów. Podsunięcie szczęk pod oczodół charakterystyczne dla Sphenodontida wiąże się także ze swego rodzaju naprzemiennoscią uzębienia (dotyczącą przede wszystkiem rozmiarów zębów), a także z zablokowaniem wymiany. Zjawiska te dotyczyły pierwotnie (u Diphydontosaurus avonis Whiteside, 1986, późnotriasowego przedstawiciela Sphenodontida) tylnej , a więc najsilniej rosnącej części szczęk, później całego uzębienia. W oparciu o zaproponowany tu model można przypuszczać, że intensywny wzrost szczęk w kierunku ku przodowi od oczodołu, uważany za charakterystyczną cechę Platynota (McDowell & Bogert 1954) spowodował charakterystyczną, naprzemienną wymianę zębów, zwaną typem waranidowym (Edmund 1960). Kierunek tego wzrostu (na zewnątrz czaszki zamiast ku oczodołowi i stawowi szczękowemu) pozwolił na swobodne mieszczenie się zębów kolejnych pokoleń w jednym szeregu i na międzyzębowe położenie zawiązków.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 3; 231-252
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The middle ear in multituberculate mammals
Ucho Srodkowe multituberkulatow
Autorzy:
Hurum, J H
Presley, R
Kielan-Jaworowska, Z
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22047.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Lambdopsalis
ssaki
stekowce
czaszki
ucho srodkowe
kowadelko
mloteczek
paleocen
Mongolia
strzemiaczko
Nemegtbaatar gobiensis
kreda
paleontologia
Chulsanbaatar vulgaris
paleozoologia
Kryptobaatar
kosteczki sluchowe
morfologia zwierzat
multituberkulaty
Opis:
The ear ossicles, preserved in skulls of a tiny Late Cretaceous multituberculate Chulsanbaatar vulgaris from Mongolia are arranged as in modern mammals. This makes the idea of an independent origin of the multituberculates from other mammals unlikely. We report the finding of ear ossicles in Mesozoic multituberculates. Three almost complete incudes and two fragments of malleus are described and compared with those reported in the Paleocene Lambdopsalis and in non-multituberculate mammals. In these Late Cretaceous multituberculates lateral expansion of the braincase is associated with the presence of sinuses and development of extensive masticatory musculature, but not by the expansion of the vestibule, which is moderately developed. It is argued that because of the lateral expansion of the multituberculate braincase, the promontorium is arranged slightly more obliquely with respect to the sagittal plane than in other mammals and the fenestra vestibuli faces anterolaterally, rather than laterally. This results in a corresponding alteration in orientation of the stapes. The epitympanic recess is situated more anteriorly with respect to the fenestra vestibuli than in other mammals. The recess is deep, and the incus must therefore be oriented somewhat vertically. The incus is roughly A-shaped, with crus breve subparallel to the axis of vibration of the malleus. This axis, approximately connecting the anterior process of the malleus and the crus breve of the incus, lies at 45-55º to the sagittal plane in Chulsanbaatar. Probably most multituberculates were similar in this respect. The fragments of the malleus show a very long anterior process, which agrees with the reconstruction of the malleus in Lambdopsalis by Meng & Wyss (1995), and with the partial malleus of Kyptobaatar, described by Rougier et al. (in press)
Kostki słuchowe ssaków (strzemiączko, kowadełko i młoteczek), mieszczące się w uchu środkowym i przekazujące drgania błony bębenkowej do ucha wewnętrznego, bardzo rzadko zachowują się w stanie kopalnym. Niekompletne kostki słuchowe multituberkulatów zostały po raz pierwszy opisane u paleoceńskiego rodzaju Lambdopsalis z Chin przez Miao & Lillegravena (1986). Autorzy ci, oraz Miao (1988) zrekonstruowali młoteczek z rękojeścią skierowaną ku tyłowi, a nie skośnie ku przodowi i dośrodkowo jak u wszystkich innych ssaków. Niekompletne kostki słuchowe zostały nastepnie odkryte w czterech okazach maleńkiego multituberkulata Chulsanbaatar vulgaris z późnej kredy Mongolii, w materiałach zebranych przez Polsko-Mongolskie Wyprawy Paleontologicme do Mongolii, znajdujących się w zbiorach Instytutu Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk. Jeden z tych okazów zostal krótko opisany w poprzedniej naszej pracy (Hurum et al. 1995), a trzy w niniejszej pracy. Opisane kostki słuchowe Chulsanbaatar vulgaris obejmują trzy prawie kompletne kowadełka (po raz pierwszy znalezione u multituberkulatów) i dwa fragmenty młoteczka. W poprzedniej pracy opisano również kowadełko oraz strzemiączko, jednakże identyfikacja tego ostatniego elementu nie jest calkowicie pewna. Kowadełko ma w przybliżeniu kształt litery A. W zwiąku z bocznym rozszerzeniem puszki mózgowej multituberkulatów, promontorium ustawione jest u nich nieco bardziej skośnie w stosunku do osi czaszki niż u innych ssaków, co powoduje, że okienko przedsionka jest zwrócone w bok i ku przodowi, a nie tylko w bok, jak u innych ssaków. Położenie okienka przedsionka wpływa na zmianę ustawienia strzemiączka. Zachyłek nadbębenkowy jest położony bardziej ku przodowi w stosunku do okienka przedsionka niż u innych ssaków i jest głęboki, dlatego kowadełko musiało być ustawione prawie pionowo, z odnogą krótką skierowaną równolegle do osi drgań młoteczka. Zachowane fragmenty młoteczka wykazują obecność długiego wyrostka donosowego, co zgadza się z rekonstrukcją młoteczka u paleoceńskiego Lambdopsalis (Meng & Wyss 1995), z odkrytymi ostatnio fragmentami kostek słuchowych multituberkulata Kryptobaatar z późnej kredy Mongoliii (Rougier et al. w druku), a także z budową młoteczka u stekowców oraz u zarodków prymitywnych ssaków (Fleischer 1973, 1978; Maier 1989, 1990). Dane te (mimo że rękojeść młoteczka nie została dotychczas znaleziona u multituberkulatów) wskazują, że kostki słuchowe multituberkulatów miały taką samą orientację jak u ssaków współczesnych (Fig. 6). Rekonstrukcja kostek słuchowych multituberkulatów przedstawiona w niniejszej pracy nie zgadza sie z rekonstrukcją Miao & Lillegravena (1986) i przemawia przeciw wyodrębnieniu się multituberkulatów z gadów ssakokształtnych oddzielnie od pozostałych ssaków, a więc stanowi argument na korzyść monofiletyzmu ssaków. Ponadto, na podstawie szlifów seryjnych czaszek multituberkulatów Chulsanbaatar vulgaris i Nemegtbaatar gobiensis, wykazano (Fig. 8), że średnica przedsionka u tych multituberkulatów jest około dwukrotnie większa niż średnica ślimaka, tak samo jak to ma miejsce u osesków współczesnych ssaków. Luo & Ketten (1991), na podstawie niejasnych przekrojów tomograficznych kości skalistej multituberkulatów Catopsalis i Moeniscoessus, stwierdzili, że średnica przedsionka jest u nich odpowiednio 5 i 7 razy większa niż średnica ślimaka i zasugerowali, że silnie powiększony przedsionek stanowi synapomorfię multituberkulatów. Na podstawie danych opublikowanych w niniejszej pracy, wniosek ten odrzuciliśmy.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 3; 253-275
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Westphalian xiphosurans [ Chelicerata ] from the Upper Silesia Coal Basin of Sosnowiec, Poland
Mieczogony [ Chelicerata; Xiphosura ] z westfalu B Gornoslaskiego Zaglebia Weglowego
Autorzy:
Filipiak, P
Krawczynski, W
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20644.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Bellinurus lunatus
skamienialosci
Euproops rotundatus
Polska
mieczogony
Gornoslaskie Zaglebie Weglowe
paleontologia
Opis:
The xiphosurans Bellinurus lunatus (Martin, 1809) and Euproops rotundatus (Prestwich, 1840) are described from sideritic concretions hosted by the Orzesze Beds (Westphalian B) in. the Polish region of the Upper Silesia Coal Basin. Associated flora and fauna include terrestrial plant remains and a single palaeodictyopteran insect nymph. As no marine influences are known in this area since the Namurian A, these xiphosurans were probably fresh-water organisms.
W polskiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, na hałdach Kopalni Węgla Kamiennego "Porąbka-Klimontów" w Sosnowcu, w konkrecjach sferosyderytowych warstw orzeskich (westfal B) znaleziono dwa gatunki mieczogonów: Bellinurus lunatus (Martin, 1809) i Euproops rotundatus (Prestwich, 1840). Oprócz mieczogonów w sferosyderytach występują szczątki roślin (Calamites sp., Sigillaria sp. oraz Lepidostrobus sp.) i nimfy owadów z grupy Palaeodictyoptera. Ponieważ ostatnie morskie ingresje na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego datowane są na namur A, można wnioskować, że rozpatrywany zespół skamieniałości związany był ze środowiskiem słodkowodnym. Prawie kompletnie zachowane odciski pancerzy mieczogonów wskazują na spokojne środowisko sedymentacji w źle przewietrzanym basenie.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 4; 413-425
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new atrypid genus [ Brachiopoda ] from the Frasnian of Poland
Nowy rodzaj atrypy [ Brachiopoda ] z franu Polski
Autorzy:
Balinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20299.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Waiotrypa sulcicarina
atrypidy
wymieranie gatunkow
Polska
famen
Brachiopoda
ramienionogi
Anatrypa kadzielniae
Atrypida
paleontologia
fran
dewon
Opis:
A new atrypid Waiotrypa sulcicarina gen. et sp. n. from the late Frasnian of the Holy Cross Mountains is proposed. The new genus is close to Iowatrypa Copper, 1973 from which it differs mainly in having a keeled pedicle valve and sulcate brachial valve. Waiotrypa is one of the latest atrypids prior to extinction of the order at the end of the Frasnian.
Jedną z grup nabardziej dotkniętych wielkim wymieraniem na granicy fran-famen były ramienionogi z rzędu Atrypida. W późnym franie wykazują one wyraźne ubozenie zróżnicowania taksonomicznego by wymrzeć całkowicie z końcem franu. Badania szczegółowej dynamiki zmian zróżnicowania taksonomicznego atrypidów mają zatem kluczowe znaczenie dla zrozumienia procesów wymierania. Niniejsza praca jest wstępnym opracowaniem - bardziej kompleksowe zespołowe opracowanie zróżnicowania faun ramienionogów w obliczu wielkiego wymierania na granicy fran-famen znajduje się w przygotowaniu. Opisany tu nowy rodzaj i gatunek atrypida Waiotrypa sulcicarina należy do ostatnich przedstawicieli tej grupy. Gatunek ten występuje w górnofrańskich wapieniach odsłoniętych w kamieniołomie na Górze Łgawej i w przekopie drogi koło Kowali (Góry Świętokrzyskie) reprezentujących poziom Palmatolepis rhenana. Nowy atrypid wykazuje duże podobieństwo do frańskiej Iowatrypa Copper, od której jednak różni się przede wszystkim występowaniem środkowej zatoki na skorupce grzbietowej i kilowatego siodła na nóżkowej. Do Waiotrypa należy zapewne zaliczyć niektóre atrypidy opisane jako Anatrypa kandzielniae (Gürich) z franu Rosji (Nalivkin 1930, 1947, 1951) i Kazachstanu (Alekseeva 1962).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 427-435
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new species of Glyphea [ Decapoda: Palinura ] from the La Meseta Formation [ Eocene ] of Seymour Island, Antarctica
Nowy gatunek Glyphea [ Decapoda: Palinura ] z eocenskiej formacji La Meseta Wyspy Seymour, Antarktyka
Autorzy:
Feldmann, R M
Gazdzicki, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23536.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
dziesiecionogi
skamienialosci
Glyphea reticulata
Palinura
wylinki
paleontologia
eocen
Antarktyka
Decapoda
Glyphea
Opis:
A new species of palinuran lobster, Glyphea reticulata, from the lowermost part of the Eocene La Meseta Formation on Seymour Island, Antarctica, represents one of the stratigraphically youngest species of Glyphea. The occurrence of the last vestiges of what was previously a cosmopolitan genus in a region dominated by Pacific Ocean faunal influences is significant because the sole extant species of the Glypheidae, Neoglyphea inopinata Forest & Saint Laurent, 1975, is known only from the west Pacific.
Z bogatych w skamieniałości utworów formacji La Meseta z Wyspy Seymour (Półwysep Antarktyczny) opisano nowy gatunek dziesięcionoga z rodzaju Glyphea (Decapoda: Palinura). Znalezione okazy reprezentują zapewne wylinki. Potwierdza to "pozycja Saltera'', wyrażająca się odspojeniem szkieletu endofragmalnego od głowotułowia, zaobserwowana w przypadku dwóch najbardziej kompletnych okazów. Nowy gatunek Glyphea reticulata jest jednym z najmłodszych wiekowo znanych przedstawicieli tego rodzaju.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 437-445
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 59

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies