Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "fantastic fiction" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Afropesymizm i afrofuturyzm – narracje spekulatywne w amerykańskich serialach fantastycznych
Afropessimism and Afrofuturism: Speculative Fiction in American Television Series
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38624208.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
fantastyka
podróże w czasie
fikcje spekulatywne
narracje niewolnicze
rasizm
fantastic
time travel
speculative fiction
slave narration
racism
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest założenie, że opowieści fantastyczne są narzędziami myślenia spekulatywnego i słu- żą refleksji nad przeszłością oraz przyszłością człowieka. Przedmiotem analizy są dwa seriale zaliczane do szeroko rozumianej fantastyki – Kraina Lovecrafta (Lovecraft Country, HBO, 2020) i Więzy (Kindred, FX on Hulu, 2022). Oba reprezentują ruch artystyczny określany mianem afrofuturyzmu, będący przykładem narracji spekulatywnej, mającej na celu reinterpretację historii, czyli przepracowanie traumatycznych doświadczeń związanych z niewolnictwem oraz zaprojektowanie alternatywnej wspólnoty dla czarnej mniejszości. W omawianych serialach afrofuturystycznym pomysłom towarzyszy narracja, którą można nazwać afropesymistyczną, ponieważ opowieść o emancypacji jest zderzona z diagnozą przeciwną, zgodnie z którą „bycie Czarnym” jest tożsame ze „śmiercią społeczną”.
The author begins with the assumption that fantastic stories are tools of speculative thinking and reflection on man’s past and future. The analysis concerns two television series classified as fantastic: Lovecraft Country (HBO, 2020) and Kindred (FX on Hulu, 2022). Both represent the artistic movement called Afrofuturism, which is an example of speculative narrative aimed at reinterpreting history, i.e., working through the traumatic experiences of slavery, and designing an alternative community for the black minority. In the above series, Afrofuturist ideas are accompanied by what can be called Afropessimism, because the story of emancipation is confronted with the opposite diagnosis, according to which being Black is synonymous with social death.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 146-164
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy w "Strachopolis" Doroty Wieczorek straszy?
Are There Monsters in Dorota Wieczorek’s "Strachopolis"?
Autorzy:
Slany, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520064.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
gothic
fantastic
monster
monsters
monstrosity
fiction
Polish literature after 1989
Polish literature for children
Opis:
The article Are There Monsters in Dorota Wieczorek’s Strachopolis? analyzes selected elements of the topos of fear in the aponymous IBBY-awarded children’s novel. The author is interested in the contemporary version of the topoi of fear embedded in the landscape of globalized existence affected by the phenomenon of supermarketization and consumerism. In the article, the topic of fear highlighted by Wieczorek, is reinterpreted through the prism of a number of sociological theories, notably, Marc Augé’s concept of non-places, Zygmunt Bauman’s postmodern construct of “liquid life”, and Jeffrey J. Cohen’s cultural theory of monster. In Wieczorek’s novel, “monster” is a social metaphor for the excluded whom Bauman has called homo sacer. Their societal degradation in the fairy-tale futuristic metropolis is conditioned upon the post-panopticon power, exercised as persecution of the “Other’s” ethnic and gender identity. The excluded are thus outsiders, if not the discarded “social pariahs”. Besides presenting the sociological and cultural theme of the monstrum, the article further discusses the strategy of carnivalization put forward by Bachtin. This shift leads to the victory of the Others-Monsters as subjects within the liquid modernity. It makes the novel intriguing both on the textual and didactic plane.
Źródło:
Creatio Fantastica; 2017, 1(56); 7-23
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
De la zarzuela a la ciencia ficción: El anacronópete, de Enrique Gaspar. Expansión de los límites de lo fantástico en la coyuntura del nacionalismo
From Zarzuela to Science Fiction: Enrique Gaspar’s El anacronópete. An Expansion of the Limits of the Fantastic through Conjunction with Nationalism
Autorzy:
Brina, Maximiliano
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048439.pdf
Data publikacji:
2018-07-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
19th century Spanish literature
the fantastic
science fiction
nationalism
Opis:
This article addresses Enrique Gaspar’s novel El anacronópete (1887) by means of the articulation of the fantastic genre and nationalism. The nineteenth century witnessed a powerful scientific and technological development, which introduced economic, political and social changes. This can be traced in literature, especially in the second half of the century: for example, in the antagonistic positions between Emilio Ferrari and Gaspar Núñez de Arce in the field of poetry, or novels by Benito Pérez Galdós as Doña Perfecta (1876), in which the tension between the countryside and the city is compared to that existing between tradition and modernity. In this context, the value of Gaspar's novel surpasses the anecdote of presenting the first time machine in literature, eight years before Wells’s. Its value lies in the way in which, starting from the articulation of scientific and literary discourse, it expands the limits of the fantastic while using the procedure to address the question of national identity. The action takes place during the International Exhibition in Paris in 1878. The novel shows the popularity of the “famous Jules Verne” in Spain, whose “marvelous hypotheses” will be considered “children's toys in the face of the magnitude of the real invention of the modest Zaragoza neighbour of Spain”. More than a science fiction novel, the text calls for the incorporation of concepts related to the process of creation of national identities from such disciplines as history and sociology.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2018, 45, 2; 51-63
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantástico y terror: teoría y práctica de dos categorías ficcionales en el ámbito hispánico
The Fantastic and Horror: Theory and Practice of Two Fictional Categories in the Hispanic World
Autorzy:
Carrera Garrido, Miguel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048453.pdf
Data publikacji:
2018-07-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
horror
the fantastic
Spanish contemporary fiction
Félix J. Palma
Opis:
In the studies of non-mimetic fiction in the Hispanic world, reflections on expressions traditionally considered popular have been consolidating little by little. It is striking that, in this process of academic visibilization, such scarce attention is paid to horror. Often associated with the category of the fantastic, it urges to claim the specificity of this genre as an expression similar to the fantastic; not coincident with it, but, on the contrary, endowed with particular features. The purpose of the article is precisely to illustrate these characteristics. To this end, we resort to sources of various kinds, including those that assume the specific character of horror, and those that study it as part of the fantastic mode. All of them will contribute to the establishment of a solid theoretical basis; once it is fixed, we will proceed to exemplification by means of the analysis of two stories belonging to each of the categories and by the same author: Cádiz-born Félix J. Palma (Sanlúcar de Barrameda, 1968).
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2018, 45, 2; 5-20
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyczna geopoetyka
Fantastic Geopoetics
Autorzy:
Maj, Krzysztof M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520024.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
geopoetics
topography
titerary topography
fantastic fiction
Opis:
Reviewed book: Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. Weronika Kostecka, Maciej Skowera, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 2016, ISBN:978-83-64203-68-8
Źródło:
Creatio Fantastica; 2017, 1(56); 127-134
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La invisibilitat com a matèria política: Vermell de Cadmi de Margarida Aritzeta i Los invisibles de José María Merino
Invisibility as a political matter: Vermell de Cadmi by Margarida Aritzeta, and Los invisibles by José María Merino
Autorzy:
Gregori, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048436.pdf
Data publikacji:
2018-07-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Spanish fantastic literature
Catalan science fiction
José María Merino
Margarida Aritzeta
invisibility in literature
ideology in literature
Opis:
Invisibility is the main motif of two non-mimetic novels belonging to the Catalan and Spanish literature respectively: Vermell de Cadmi [Cadmium Red] (1984) by Margarida Aritzeta, and Los invisibles [The Invisible] (2000) by José María Merino. The aim of the present article is to compare both novels by analysing how the dialectical process between body, fantasticality, and social conflict works in them, taking into account their historic and literary contexts, possible interpretations of the unusual events from an ideological point of view, and the strategies used for achieving the fantastic effect in both of them.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2018, 45, 2; 65-78
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La transfiction fantastique, le fantastique transgénérique: Quelques remarques sur Une lumière entre les arbres de Jean-Pierre Andrevon
Autorzy:
Gadomska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081179.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Fantastic literature
Jean-Pierre Andrevon
transgeneric novel
hybrid genre
Science fiction
gore
techno thriller
horror
fear
Opis:
The French fantastic literature of the first half of the 19 century is a hybrid genre (theoretical works of Charles Nodier, Didier de Hauranne, Jean-Jacques Ampère, Walter Scott). Toward the second half and the end of the 19th century the pure fantastic appears and dominates over other genres. However, in the 20th century some French writers revive the fantastic hybrid mode of writing. This is the case of Jean-Pierre Andrevon and her transgeneric novel Une lumière entre les arbres. The presence and the constant mix of many genres (like the fantastic, the gore, the Science fiction, the techno thriller, the horror) within the same novel enriches this text and does not destroy the effect of the pure fantastic because the hesitation, the ambiguity and the playing with fear are clearly visible in the contents and the writing technique. The future of the fantastic is paradoxically related to the return of its past.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2017, 1; 13-22
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI
Autorzy:
Wierel, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
fantastic fiction
post-apocalyptic fiction
catastrophism
cosy catastrophe
new humanistic
fantastyka
katastrofizm
postapokalipsa
nowa humanistyka
Opis:
The motifs of catastrophe, end and apocalypse constitute the main construction points of this analysis and direct research attention to their use in fantastic works, with particular emphasis on its literary relationship with the works of the late 20th century and the beginning of the 21st century. To illustrate the changes that these motifs undergo, I will refer to concepts such as: fantasy, post-apocalyptic fantasy, catastrophism, cosy catastrophe, speculative fiction, or dark ecology and their literary and film accomplishments. The main way of thinking of the dissertation is to take into account the differences between catastrophic and post-apocalyptic creativity and to indicate the implications between these styles and their textual narratives. After the analysis and interpretation of the collected material, it can be noticed that the conventions characteristic of the turn of the 20th and 21st century, being an example of "blurred species" within science fiction, refer to the plot of the current discourses in the field of the new humanities, affirmative humanities or humanities involved in fundamental issues for the humanities themselves, such as human, life, humanity, non-human.
Głównym celem rozprawy jest wskazanie ewolucji i zróżnicowania strategii narracyjnej w obrębie fantastyki naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości, którą można zakwalifikować jako cosy catastrophe, speculative fiction, dystopia postapokaliptyczna czy ekotopia, wraz z przykładami literackimi i filmowymi. Motywy  katastrofy, końca i apokalipsy stanowią główne punkty konstrukcyjne niniejszej analizy i kierują uwagę na ich wykorzystanie w literaturze fantastycznej, szczególnie z końca wieku XX i początku wieku XXI. W celu zobrazowania przemian, jakim ulegają owe motywy,  przywołano pojęcia takie jak: fantastyka, fantastyka  postapokaliptyczna, katastrofizm, cosy catastrophe, speculative fiction. Odmiany te przedstawiono wraz z przykładami dzieł  przynależących do fantastyki naukowej. Wykorzystano narzędzia oferowane przez hermeneutykę oraz intuicjonizm. Po analizie i interpretacji zgromadzonego materiału zauważono, iż konwencje charakterystyczne dla „gatunków zmąconych” z przełomu wieku XX i XXI są podobne pod względem konstrukcji fabuły do aktualnych dyskursów prowadzonych w obszarze nowej humanistyki, humanistyki afirmatywnej czy humanistyki zaangażowanej w kwestie podstawowe dla całej dziedziny, takie jak zdefiniowanie pojęć: człowiek, życie, człowieczeństwo, nie-człowiek. Konwencje katastroficzna i postapokaliptyczna, które bazują na perspektywie stworzenia rzeczywistości odmiennej od tej sprzed katastrofy, uruchamiają obszary wiedzy z dziedziny antropologii kultury, socjologii czy psychologii w celu interpretacji tematów istotnych dla paradygmatów nowej humanistyki końca XX i początków XXI wieku. Zarysowują pejzaż intelektualny i emocjonalny czasu przełomu.</>
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ta dziwna instytucja zwana fantastyką młodzieżową
This Strange Institution Called Young Adult Fiction
Autorzy:
Całek, Anita
Korczak, Aleksandra
Olkusz, Ksenia
Skowera, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520026.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
young adult literature
young adult fantastic fiction
Opis:
Anita Całek, Ksenia Olkusz, Aleksandra Korczak i Maciej Skowera talk over Polish and Western young adult fantastic fiction studies.
Źródło:
Creatio Fantastica; 2017, 1(56); 115-125
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Una nueva mirada desde los límites de lo irreal: la fusión de categorías genéricas en la escritura de la imaginación de Juan Jacinto Muñoz Rengel
A New Perspective on the Limits of the Unreal: The Fusion of Generic Categories in the Writing of Imagination by Juan Jacinto Muñoz Rengel
Autorzy:
Álvarez Méndez, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048429.pdf
Data publikacji:
2018-07-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Muñoz Rengel
hybridisation
the fantastic
science fiction
horror
magical realism
Opis:
Juan Jacinto Muñoz Rengel (1974) is one of the greatest exponents of the hybridization of the fantastic with other non-mimetic modalities and with popular genre narratives. The mestizaje characterizes, through juxtaposition or fusion, much of his work, generating the ultimate significance of a broader scope. The fantastic is intertwined with adjacent categories, including science fiction, terror and magical realism. It is also commonly combined with the historical, detective, adventure or humorous narrative styles. He merges these diverse modes of invention by transgressing the rigid and normative molds with the aspiration of constructing new literary options. The dissolution of frontiers between the fantastic and other neighboring genres is also potentiated with frequent intertextual nods and suggestive tributes to the traditions of the unusual.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2018, 45, 2; 107-120
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane francuskie teorie fantastyki a ich recepcja w Polsce
Autorzy:
Gadomska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080461.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
fantastic literature
trans-generic genre
speculative fiction
hesitation
ambiguity
fantastyka
gatunek transgenologiczny
literatury wyobrażeniowe
wahanie
dwu-/wieloznaczność
Opis:
Celem artykułu jest omówienie, w pierwszej jego części, najbardziej znanych francuskich teorii literatury fantastycznej, w części drugiej zaś pokazanie ich recepcji w Polsce. Przedstawiono zatem początki fantastyki francuskiej jako kontrowersyjnego gatunku transgenologicznego. Zaprezentowano następnie restrykcyjne próby definicji gatunku od lat pięćdziesiątych do siedemdziesiątych XX wieku we Francji (Castexa, Caillois, Vaxa, Todorova), a także późniejsze wysiłki krytyków (Andrevona) zmierzające do redefinicji gatunku i powrotu do jak najszerszego, transgenologicznego postrzegania fantastyki. Potem zilustrowano różnorodne próby interpretacji francuskich teorii w Polsce (na przykładzie prac Lema i Niziołek). W konkluzji podkreślono, że istnieje możliwość, by te dwa symultaniczne dyskursy krytyczne w Polsce, wywodzące się odpowiednio z tradycji polonistycznej i romanistycznej, definiujące fantastykę w sposób bardzo różny (ujęcie rozszerzone versus restrykcyjne), osiągnęły jednak konsensus dzięki ostatnim próbom reformy teorii fantastyki we Francji.
The purpose of this article is first to discuss the most well-known French theories of fantastic literature, and second, to describe their reception in Poland. The origins of the French fantastic as a controversial trans-generic genre are presented. Furthermore, the article examines the restrictive attempts to define the genre in the 1950s–1970s in France (by Castex, Caillois, Vax, Todorov), as well as the subsequent efforts of critics (Andrevon) to redefine the genre and return to the widest trans-generic perception of the fantastic. Then, it illustrates various attempts to interpret French theories in Poland (using the example of Lem’s and Niziołek’s works). The conclusion emphasizes that it is possible for these two simultaneous critical discourses, originating from the Polish and Romance tradition, respectively, and defining the fantastic in very different ways (the wider versus the restrictive approach), to reach a consensus in Poland, thanks to recent attempts to reform the theory of the fantastic in France.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 76-94
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni
Znikomek among other-beings. Analysis of the anatomy of Leśmian’s imagination
Autorzy:
Michałowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682680.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
zoologia fantastyczna
Leśmian Bolesław
Polish poetry in the 21st century
bestiary
mythology
fantastic zoology
science fiction
contemporary literature
tradition of culture
poezja polska XX wieku
bestiariusz
mitologia
fantastyka naukowa
literatura współczesna
tradycja kultury
Opis:
The article is an attempt to situate the world of peculiar creatures created in the ballads of Bolesław Leśmian with other bestiaries drawn from mythology and literary creations in the field of science fiction, fairy tales and grotesque, creativity for children and popular culture, by, for instance, Jorge Luis Borges, Stanisław Lem, Konstanty Ildefons Gałczyński, Maciej Wojtyszko. Against this background, the distinctiveness of Leśmian’s imagination makes us call it a fantastic ontology and references to the category of “other-beings”. Leśmian creates his characters in an anti-anthropocentric perspective as an alternative existence. Their appearance remains undetermined as the residual characteristics dispersed in the narrative focus primarily on their existence marginalized with regard to the real world. An overviewof the most important Leśmian creatures closes with a detailed interpretation of the ballad Znikomek from the collection Napój cienisty (Shadowy Drink).
Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.  
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 177-193
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Жанровые традиции исторического романа в авантюрно-философской фантастике ХХ века
The genre transformation of the historical novel in the adventure-philosophical science fiction of the 20th century
Autorzy:
Козьмина, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22593255.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
genre
the adventure-philosophical science fiction
classic adventure-historical novel
fantastic historical novel
Hard to be a God
Opis:
This article addresses the problem of adventure-historical novel genre transformation in the adventure-philosophical science fiction of the 20th century and the variation of genre meaning related to this transformation. For this purpose, we analyse the Strugatskys’ novel, Hard to be a God.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2012, 5; 120-129
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Императивная ностальгия: российские фантастические романы о перемещении в СССР 1970-х годов
Autorzy:
Kозьмина, Eлена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029207.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
ностальгия
поздний социализм
путешествие во времени
фантастика
фантастический исторический роман
мифы о СССР
nostalgia
late socialism
time-travel
science fiction
fantastic historical novel
myths about the USSR
Opis:
В статье исследуется группа романов российских писателей-фантастов о перемещении героев в 1970-е годы Советского Союза. Эти романы начали издаваться 5–7 лет назад по большей части самими авторами. В статье формулируются отличия таких произведений от схожих с ними фантастических исторических романов: попадание героя в свою собственную эпоху, отсутствие мотива «оживления истории» и пр. Анализ произведений позволяет сделать вывод, что образ ушедшего советского времени в романах строится не только с помощью описания реальных исторических событий, но и с использованием мифов и стереотипов о СССР. Сюжет опровергает эти мифы, что авторами не оговаривается или вовсе не замечается; тем самым романы становятся моделью советского общества с двойными стандартами. Романы пронизывает ностальгия по позднему социализму, а призывы к реставрации Советского Союза формулируются уже в заглавиях. В соответствии с этим выделяется разновидность ностальгии – императивная; она обладает следующими признаками: отсутствием утопического образа ушедшего времени; активно-действенным характером, что делает ностальгическое чувство противоположным элегическому. Императивную ностальгию, основанную на мифах и стереотипах, разделяют читатели, видящие в Перестройке общечеловеческую катастрофу, разрушившую «прекрасный мир». Им близок, кроме того, разговорно-агрессивный стиль, которым написаны романы, а также образ самодовольного героя. Императивная ностальгия отражает сформировавшиеся в современном обществе потребности в реставрации Советского Союза.
The article examines selected novels by Russian science fiction writers concerning the transition of heroes in the 1970s of the Soviet Union. These novels began being published quite recently, mostly by the authors themselves. The article formulates the differences between such works and similar fantastic historical novels: the hero’s arrival into his own era, the absence of the motive of “reviving history”, etc. The analysis of the novels allows us to conclude that this particular image of the bygone Soviet era is built by not only describing real historical events, but also using myths and stereotypes concerning the USSR. Nostalgia for late socialism permeates the novels, while calls for the restoration of the Soviet Union are already formulated in the very titles. Accordingly, another kind of nostalgia stands out – an imperative one with the following features: the absence of a utopian image of a bygone time; an active character, which makes the nostalgic feeling the opposite of the elegiac one. This imperative nostalgia based on myths and stereotypes is shared by readers who see Perestroika as a human catastrophe that destroyed the “wonderful world”. In addition, they are close to the conversational aggressive style with which the novels are written, as well as the image of a self-righteous hero. Imperative nostalgia reflects the needs for the restoration of the Soviet Union that have formed in modern society.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 3; 25-36
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Како ја читам полската литература
How I Read Polish Literature
Jak czytam literaturę polską
Autorzy:
Tanuševska, Lidija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13143074.pdf
Data publikacji:
2023-01-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literatura polska
fantastyka
romantyzm
współczesność
uniwersalizm
Polish liteature
fantastic fiction
Romantism
modernity
worldlyness
Opis:
Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w totalitaryzmie, co można odnieść zarówno do polskiej rzeczywistości, jak i do sytuacji we współczesnym świecie, gdzie widoczne są te same mechanizmy, które Miłosz tak sprawnie opisał w tej książce. Analiza systemu w Zniewolonym umyśle jest ponadczasowa i pochłania każdego czytelnika, nawet dzisiaj. Imperium Kapuścińskiego jest przykładem reportażu literackiego, który można uznać za gatunek specyficznie polski, może najbardziej intrygujący, najciekawszy i najbardziej popularny. Sposób łączenia przez autora faktów w wyjątkowo osobistej, wrażliwej i poruszającej narracji jest majstersztykiem, a jego książka lekturą obowiązkową, pozwalającą zrozumieć współczesny świat z udziałem w nim Rosji. Na końcu już całkiem nowa proza Tokarczuk nawiązuje do wspominanej czułości wobec świata, i Kapuścińskiego, i Miłosza, i Schulza; wszystko w jej opowieści ma duszę, każdy przedmiot, wspomnienie, roślina, w końcu ciało. Sposób opowiadania Tokarczuk jest bardzo bliski każdemu czytelnikowi, dla którego przekraczanie granic staje się codziennością, i właśnie za to twórczyni dostała Nagrodę Nobla. W podsumowaniu autorka konkluduje, że literatura polska stanowi niewyczerpane źródło nowych form literackich i pod wieloma względami dorównuje literaturze światowej.
The article is conceived of as an outline of the most intriguing works of Polish literature, briefly described in order to entice Mecedonian readers to learn about Polish literary heritage. First, the author indicates to the merits of Polish literature; most of all by pointing to the number of the Nobel Prize in Literature recipients and to the fact that not solely works written both in Poland and in Polish may be classified as Polish literature, but also those created in Latin, French, and English, etc. She refers to the latter when substantiating the reasons for listing the legends contained in the Old-Polish chronicles, among others the one by Gallus Anonymus, as the ones to be read first; the very same reasoning justifies mentioning Jan Potocki’s Manuscrit trouvé à Saragosse. The author is of the opinion that acquainting oneself with the belles lettres resembles educating a child through literature: first, he or she reads fables, fairy tales, and illustrated books, then realist literature, to finally search for more demanding forms like absurdist, superrealist – briefly put: peculiar and separate. This way the author makes her selection of Polish literary works and establishes her article’s structure: from medieval literature to the contemporary prose by Olga Tokarczuk. According to the author’s outline, the greatest of Polish Romantic poets, Adam Mickiewicz, occupies prominent place in Polish literature; he is characterised as an author of fantastic stories born out of folklore, but also of the works which forged national identity and patriotism, the identity of the kind to suffer and die for. Next, what is presented in the article is a didactic experiment carried out at the “Blazhe Koneski” Faculty of Philology, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje. It aimed to acquaint stundents, in the space of one semester, with five texts representing the Polish literary canon, instead of analysing a particular literary epoch. The following works were chosen: Bez dogmatu [Without Dogma] by Henryk Sienkiewicz, Sklepy cynamonowe [The Cinnamon Shops] by Bruno Schulz, Zniewolony umysł [The Captive Mind] by Czesław Miłosz, Imperium by Ryszard Kapuściński, and Bieguni [Flights] by Olga Tokarczuk. Upon discussing the consecutive works, a clear rationale was arrived at and elucidated based on which the said books had been selected as those representing what is the best in Polish literature. In her summary, the author concludes that Polish literature constitutes an inexhaustible source of new literary forms and in many aspects it is on a par with world literature.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies