Temat: erozja denna - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Wpływ czynników antropogenicznych na równowagę koryt dopływów górnej Wisły
The impact of anthropogenic factors on the riverbed balance of the upper Vistula tributaries
Autorzy:: Łapuszek, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338137.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja denna
regulacja techniczna
riverbed erosion
technical river training
Opis:: W artykule zaprezentowano wyniki obliczeń zmian położenia dna koryt rzek na wybranych dopływach górnej Wisły. Badaniami objęto dwa profile wodowskazowe na rzece Dunajec i dwa na rzece San oraz jeden na rzece Nida. Analiza przebiegu zmienności położenia dna rzek została przeprowadzona z założeniem, że zaobserwowana tendencja układania się stanów niskich rocznych jest obrazem położenia dna koryta cieku w tych latach. Wieloletnie ciągi stanów niskich rocznych w badanych profilach wodowskazowych podzielono na przedziały czasowe, w których określono funkcję opisującą położenie dna cieku w danym roku. Wyniki obliczeń zweryfikowano na podstawie analiz zmian położenia dna cieku w pomierzonych przekrojach poprzecznych. Celem artykułu jest wykazanie skutków regulacji technicznej, którą przeprowadzono na wymienionych wyżej rzekach w XX w. W wyniku wykonania przekopów, prostowania, zwężania i schematyzacji koryta doszło do zmiany naturalnych warunków równowagi dna. Następstwem tego jest intensywna erozja wgłębna. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym proces erozji dennej jest długotrwały pobór rumowiska rzecznego. Z obserwacji i obliczeń wynika też, że przeobrażenia występujące na obszarze zlewni często pociągają za sobą pojawienie się zmian na odcinkach rzek poniżej i powyżej tych działań.
The paper presents calculated changes in the riverbed course of selected tributaries of the Upper Vistula River. The studies were carried out in two gauging stations of the Dunajec River, two gauging stations of the San River, and one gauging station of the Nida River. The aim of the paper was to prezent negative results of technical river works carried out in the 1950s in analysed tributaries of the Vistula River. The results of analysis showed that technical river training which consisted in narrowing the cross-sections, cutting off meanders and straightening river channel resulted in changes in the natural riverbed equilibrium. The high intensity of riverbed erosion appeared just after the works and in most of cases studied in this paper, but the process of the riverbed deepening has prolonged till now. The method of estimation the intensity of riverbed erosion in time is also presented in the paper.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 1; 75-88
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Wpływ regulacji technicznej na równowagę pionową koryta Wisły na przedpolu Karpat
Impact of Technical Regulation on the Vistula Channel Vertical Balance in the Carpathian Foreland
Autorzy:: Gorajska, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/295230.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:: Wisła
erozja denna
regulacja techniczna
Vistula river
bottom erosion
technical regulation
Opis:: W artykule zaprezentowano wyniki obliczeń pionowych zmian położenia dna koryta Wisły na przedpolu Karpat w ostatnich 150 latach. Badaniami objęto 31 profili wodowskazowych na odcinku rzeki między Goczałkowicami i Puławami. Analizę zmian w pionowym położeniu dna koryta Wisły przeprowadzono w oparciu o ogólnie przyjęte założenie, że tendencja w przebiegu minimalnych rocznych stanów wody na posterunku wodowskazowym w wieloleciu odzwierciedla pogłębianie lub wypłycanie, a także pionową stabilizację koryta w tym przedziale czasu. Celem pracy jest wskazanie skutków prac regulacyjnych, które rozpoczęły się na badanym odcinku Wisły około 1840 r. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany zaistniałe na wybranych posterunkach wodowskazowych.
The article presents the results of calculations concerning vertical changes of the Vistula channel bottom in the Carpathian Foreland over the last 150 years. The study involved 31 water gauge stations located along the river section between Goczałkowice and Puławy. Analysis of vertical changes of the Vistula channel bottom was carried out with the generally accepted assumption that tendency in the course of annual minimum water stages at measurement station during long-term period reflects continuous channel deepening or its shallowing and also its stable vertical position in the same time period. The aim of the article is to identify the results of the regulation works which were started on the Vistula stretch analysed in the Carpathian Foreland around 1840, with special regard to selected gauging sites.
Źródło:: Landform Analysis; 2014, 26; 3-9
1429-799X
Pojawia się w:: Landform Analysis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Ocena równowagi hydrodynamicznej Dolnego Dunajca w warunkach pracy elektrowni wodnych
The estimation of hydrodynamical balance of the Lower Dunajec below hydro-energy power plant
Autorzy:: Bartnik, W.
Majewski, W.
Lapuszek, M.
Ratomski, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/60754.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
rzeka Dunajec
erozja denna
rownowaga hydrodynamiczna
przeplyw wody
male elektrownie wodne
Opis:: Dunajec jest jedną z większych rzek polskich z dużym zagrożeniem powodziowym i potencjałem hydroenergetycznym. Wybudowane zostały dwie wielkie zapory dla ochrony przeciwpowodziowej. z wykorzystaniem hydroenergetycznym piętrzenia wody w tych zbiornikach. W 1997 r. oddano do eksploatacji zaporę, zbiornik wodny i elektrownię Czorsztyn-Niedzica. W konsekwencji budowy zapór i zbiorników Czorsztyn-Niedzica oraz Rożnów zatrzymany został prawie całkowicie transport rumowiska, co spowodowało ciągłą erozję dna Dunajca poniżej Czchowa na odcinku 67,4 km. W chwili obecnej Dunajec ma charakter drenującej rzeki. W związku ze stale postępującą erozją denną poniżej Czchowa lokalnie do 4 m dla zatrzymania tego procesu i odtworzenia warunków położenia dna z okresu poprzedzającego budowę zbiorników, powstała koncepcja stabilizacji tego odcinka progami niskiego spadu. Progi stabilizacyjne będą mogły być wykorzystane do lokalizacji małych elektrowni wodnych, które będą pracować na średnim przepływie [Praca zbiorowa 2006].
The one of the Polish rivers richest in water with substantial flood hazard and important hydro-energy potential. Two large flood protection and hydroenergy schemes were constructed on the Upper Dunajec: Rożnów-Czchów and Czorsztyn-Sromowce Wyżne. Lower Dunajec extends downstream from the Czchów hydraulic barrage to the outflow to the Vistula and is 67.4 km long. Construction of two large hydraulic schemes resulted in the increase of the low and average discharges, however, simultaneously important disturbance of sediment transport occurred. A large amount of sediment is deposited in the reservoirs. As the result of this process, significant erosion was observed along the Lower Dunajec reaching in some places even 4 m. This process was increased by the sediment exploitation from the river channel. Due to flood problems several training works were executed along the Lower Dunajec. All these resulted in lowering of the river channel, which became a draining river. Stabilization of the river channel is possible by means of the construction of special weirs with inflatable gates. Construction of the weirs gives the possibility of using heads for hydro-energy. It is proposed to construct small hydraulic power plants, which would operate during low and average discharges.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Wpływ wezbrań na intensywność procesów fluwialnych na przykładzie koryta potoku Smolnik
Influence of floods on fluvial processes on the example of the stream Smolnik
Autorzy:: Tekielak, T.
Michalik, A.
Bak, L.
Ksiazek, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/61012.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: potoki
przeplyw wezbraniowy
przeplyw wody
warunki hydrodynamiczne
potok Smolnik
procesy fluwialne
erozja boczna
erozja denna
transport rumowiska
Opis:: Celem prezentowanych badań jest określenie zmian morfologicznych na zdegradowanych odcinkach potoku Smolnik, wywołanych przez dwie fale wezbraniowe. Oceniono zmiany warunków hydrodynamicznych, które miały decydujący wpływ na intensywność transportu rumowiska i tym samym na geometrię badanych odcinków. Przeprowadzono pomiary geodezyjne profilu podłużnego i przekrojów poprzecznych koryta. Określono również skład granulometryczny materiału dennego i brzegowego. Wyniki tych badań stanowią podstawę do obliczeń i analizy badanych procesów. Oceniono objętości wyerodowanego materiału i objętości jego depozycji na dnie koryta. Intensywność transportu zastała obliczona przy użyciu równania Bagnolda. Zaobserwowane zmiany zilustrowano szkicami sytuacyjnymi, na których pokazane są miejsca depozycji rumowiska, powstałe wyboje po erozji dennej oraz strefy aktywne podcięć brzegów.
The aim of the presented researche was to examine the morphological changes of the degraded sectors of the stream Smolnik, caused by two floods. The changes of the hydrodynamic conditions were estimated because of its decisive influence on sediment transport intensity and thus on the investigated channel sector geometry. The surveying measurements of the longitudinal profile and cross sections of channel were carried out. The granulometric composition of the bed and the bank material was determined also. Results of this researche are basis for calculation and for analysis of the studied process. Volumes of material eroded from the banks and from the bed channel as well of the sediment deposited on the bed channel were calculated. The Bagnold equation was applied for estimation of sediment transport intensity. The noticed changes along the channel are illustrated by the situational outlines, where area of undercuts of banks pits and bars are showed.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Procesy erozji, transportu i sedymentacji w zlewniach potoków Kasinka i Słomka
Processes of erosion, transport and sedimentation in catchments of the Kasinka and Slomka streams
Autorzy:: Bak, L.
Michalik, A.
Tekielak, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/61596.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: koryta rzeczne
potok Slomka
potok Kasinka
erozja boczna
erozja denna
procesy fluwialne
material denny
sklad granulometryczny
transport rumowiska
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 09
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Procesy erozji i agradacji na uregulowanym odcinku rzeki Czarna Nida
Processes of erosion and aggradation within the regulated section of the Czarna Nida river
Autorzy:: Bak, L.
Michalik, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/60143.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
rzeka Czarna Nida
regulacja rzek
wezbrania wod
koryta rzeczne
zmiany morfologiczne
erozja denna
erozja boczna
material denny
akumulacja
Opis:: Głównym celem prezentowanych badań jest określenie zmian morfologicznych na „uregulowanym” odcinku rzeki Czarna Nida, spowodowanych czterema wezbraniami. Na odcinku tym wykonano pomiary geometrii dwunastu przekroi poprzecznych po przejściu fal wezbraniowych, składu uziarnienia materiału dennego oraz prędkości przepływu. Oceniono zmiany warunków hydrodynamicznych, mających decydujący wpływ na objętość transportowanego materiału dennego, rozmycie skarp i tym samym na kształt koryta. Oceniono objętość materiału zakumulowanego w obrębie koryta i równiny zalewowej oraz pochodzącego z erozji skarp. Objętość transportu rumowiska została obliczona równaniem Ackersa i White’a. Stwierdzono, że procesem mającym największy wpływ na transformacje koryta jest depozycja, a usunięcie wyspy śródkorytowej może wpłynąć na rozmieszczenie stref erozji i sedymentacji w korycie.
The main goal of the presented research was to determine the morphological changes in the "regulated" section of the Czarna Nida River caused by four freshets. The surveying measurements of twelve cross-sections, bed material composition and stream velocity were carried out. The changes of the hydrodynamic conditions, having a decisive impact on the intensity of transported material, bank erosion and thus on the channel shape were estimated. The volume of material accumulated within the channel and flood plains and derived from bank erosion was estimated. The Ackers and White- equation was used to calculate the volume of transported material. It was found that the greatest impact on the river channel transformation has the deposition of material.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 08/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Analiza przeobrażeń koryta rzeki Czarna w długim okresie czasu w wybranych profilach wodowskazowych
Analysis of long-term riverbeds transformation in the selected gauging stations of the Czarna river
Autorzy:: Lapuszek, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/60582.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
rzeka Czarna
koryta rzeczne
erozja denna
rownowaga hydrodynamiczna
przekroje wodowskazowe
wodowskaz Rakow
wodowskaz Staszow
wodowskaz Polaniec
Opis:: Dokonano analizy zmienności położenia dna koryt rzecznych w czasie w wybranych trzech profilach wodowskazowych: Rakowie, Staszowie i Połańcu na rzece Czarnej, w długim, ponad 50-letnim okresie czasu, w powiązaniu ze stwierdzoną działalnością antropogeniczną w korycie cieku. Ponadto przeprowadzono analizę składu granulometrycznego rumowiska kształtującego badane przekroje korytowe w celu rozpoznania struktury koryta cieku, a także określenia intensywności przemieszczania się rumowiska. Czarna jest lewobrzeżnym dopływem Wisły, na znacznej długości jest rzeką przeobrażoną w wyniku regulacji technicznej, a w 36+000 km jej biegu zbudowany został zbiornik zaporowy Chańcza. Ujście Czarnej do Wisły położone jest w okolicy Połańca. Poprzez zmiany koryta rzeki w układzie pionowym i poziomym dążą do wykształcenia nowego profilu równowagi hydrodynamicznej w zaburzonych warunkach systemu fluwialnego. Jak wykazują obserwacje koryt badanego cieku, zwykle tempo tych zmian jest bardzo szybkie tuż po wystąpieniu zaburzenia, po czym w czasie ulega osłabieniu, a koryto osiąga ponownie równowagę hydrodynamiczną (np. w Połańcu). Ważną rolę w procesie kształtowania koryta rzeki odgrywa też proces erozji brzegów, w wyniku którego koryto zasilane jest materiałem o grubszej frakcji w stosunku do frakcji rumowiska, w którym utworzone jest dno rzeki. W korytach,gdzie ten proces ma miejsce obserwuje się agradację dna. Z obserwacji zmienności średnic charakterystycznych na długości Czarnej i z analizy rozkładu uziarnienia w poszczególnych profilach badawczych wynika, że stopniowe zmniejszanie się ziaren na długości rzeki jest zakłócone w wyniku dostawy rumowiska niesionego przez dopływy Czarnej, jej zdolności do transportu ziaren o maksymalnej średnicy. Ponadto zakłócenia te obserwuje się na odcinku powyżej i poniżej zbiornika Chańcza.
The analysis of variability of riverbed elevation recorded at three selected gauging cross-sections: Raków, Staszów and Połaniec on Czarna River is presented in the current paper. The studies concern the period of more than fifty year. Focus was on the analysis of the riverbed changes in relation with known anthropogenic activities in the bed of the river. In addition, an analysis of grine size distribution of sediment forming the river channel was examined. The studie was done in order to identify the structure of riverbed, as well as the intensity of sediment movement throughout the ricer course. Czarna river is a left tributary of the Vistula river, at a considerable length, is transformed as a result of technical river channel regultion. At 36+000 km of the river course, Chańcza dam was set. The mouth of Czarna river is located close to the Town of Połaniec. The river channel aspire to shape a new longitudinal profile of hydrodynamic balance in new conditions of fluvial system, by changing its shape in the vertical and horizontal direction. As indicated by river channel observations, changes are very fast after a disturbance, after which they are weakening, and the riverbed reaches again hydrodynamic equilibrium (eg. In Połaniec). An important role in riverbed development plays also bank erosion process. Riverbed is supplied with thicker grains than this fraction, which forms the bottom. In the river channels where this process takes place accummulation of sediment in the bottom is observed. According to observations, the variability of sediment characteristic diameter along Czarna river course is disturbed. This is due to the seiment supply by the tributaries of Czarna river and its ability to transport the grains with a maximum diameter. Moreover, these disturbances are observed in the section upstream and downstream of the Chańcza reservoir.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, I/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Rzeka Kamienna - zmiany na przestrzeni wieków i propozycja jej renaturyzacji
Kamienna river - changes in time and a proposition of restoration
Autorzy:: Lenar-Matyas, A.
Witkowska, H.
Zak, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/59932.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
doliny rzeczne
rzeka Kamienna
dolina Kamiennej
koryta rzeczne
erozja denna
przeplyw wody
przeplyw brzegowy
ocena stanu rzeki
renaturyzacja
Opis:: W dolinie Kamiennej już od wieków eksploatowano złoża rud żelaza. Nasilenie wydobycia, będące następstwem rozwoju techniki wielkopiecowej, nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Ważną rolę dla rozwoju tego regionu odegrał Stanisław Staszic. Kamienna miała pełnić rolę źródła energii i środka transportu. W tym celu przeprowadzono regulację, która całkowicie zmieniła rzekę. Wyprostowanie, a więc i radykalne skrócenie przebiegu koryta doprowadziło do istotnych zmian w dynamice cieku. Zlikwidowanie meandrów oraz ujednolicenia przekroju poprzecznego wpłynęło również na obniżenie jakości życia biologicznego. Obecnie Kamienna płynie głęboko wciętym korytem. Na dużym obszarze woda stuletnia mieści się w korycie głównym, co powoduje silne drenowanie okolicznych terenów. Analizując aktualne mapy i dostępne przekroje poprzeczne rzeki, stwierdzono, że powrót do starego koryta nie jest możliwy ze względu na znaczne obniżenie się poziomu koryta i ograniczenie dopływu rumowiska przez zbiorniki na Kamiennej i Świślinie. Poza tym trzeba było zachować zabytki budownictwa i związany z nimi kanał. W tym momencie jedyne zmiany, które można byłoby wprowadzić to urozmaicenie samego koryta i brzegów rzeki. Efekt taki można osiągnąć poprzez wprowadzenie małych budowli regulujących i kierujących strumień wody.
In Kamienna River Valley the iron ore exploitation was done for a very long time. The intensification of the mining took place in XVIII and XIX century. For this region played an important role Stanisław Staszic. Kamienna River was supposed to be the source of energy and way of transport. Therefore, the river canalization and intensive training was undertaken, in consequence the river course was straighten and shorten, which resulted in the significant change in the river dynamics. Meander elimination and introduction of a uniform cross-section resulted in deterioration of habitat. To-day Kamienna River has deeply incised bed, which causes the drainage of surrounding grounds. After the analysis of the old maps and the river cross-sections it was found that it is impossible to restore the old river bed, because of the important erosion and cut off the sediment transport by dams on Świślina and Kamienna Rivers. Moreover the canalized river along some industrial vestiges is a part of technical patrimony. Therefore the only slight improvements could be proposed – introduction of slight meanders, more natural bed form and irregular banks. That could be obtained by an introduction of small hydraulic structures diverting the water stream.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/2
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Ocena i prognoza erozji dennej w wybranych przekrojach karpackich dopływów Wisły
Riverbed erosion estimation and forecast in the selected cross-sections of the carpathian tributaries of the Vistula river
Autorzy:: Lapuszek, M.
Weglarczyk, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/60669.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki gorskie
rzeka Raba
rzeka Dunajec
erozja denna
prognozowanie
regresja liniowa
wodowskaz Mszana Dolna
wodowskaz Dobczyce
wodowskaz Czchow
wodowskaz Zabno
Opis:: Dokonano analizy zmienności położenia dna koryt rzecznych w czasie w wybranych czterech profilach wodowskazowych na Rabie i Dunajcu. Wskazano przyczyny bardzo intensywnej erozji, wśród których należy wymienić: intensywny pobór rumowiska rzecznego, niewłaściwie prowadzone prace regulacyjne polegające na skrótach i zawężeniach koryt oraz budowę obiektów hydrotechnicznych, zaburzających ciągłość transportu rumowiska na długości rzeki. Prognozowanie zostało zrealizowane za pomocą metody LOESS, lokalnej ważonej regresji. W celu zbadania jak daleko długość ciągu historycznego wpływa na jakość prognozy, porównano 5-letnie prognozy oparte na 5-letniej historii z prognozami 5-letnimi opartymi na historii 10-letniej. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę wstępnej analizy danych przed zastosowaniem konkretnej wersji modelu polegającą na uwzględnieniu rodzaju zmienności wykazywanej przez ciąg historyczny.
The analysis of time variability of riverbed elevation recorded at four cross-sections of two rivers: Raba and Dunajec was made. The causes of very intense erosion were pointed out, namely: intensive sediment extraction, inadequately carried out river training works including shortcuts and narrowings of riverbeds, and constructions of hydro-technical facilities, disrupting the continuity of sediment transport along the river length. Forecasting was carried out using a local weighted regression method, LOESS. In order to examine how far the length of the historical series influences the quality of forecasts, a comparison was made between the 5-year forecasts based on the 5-year history and the 5-year forecasts based on the 10-year history. The results suggest the need for preliminary data analysis before using a particular version of the model in order to take into account the type of variation exhibited by the historical series.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 10
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ocena degradacji koryta właściwego Odry środkowej i program działań naprawczych
Estimation of the degradation of the middle Odra river bed and programme of the restoration works
Autorzy:: Parzonka, W.
Kasperek, R.
Glowski, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/62198.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
rzeka Odra
stopnie wodne
koryta rzeczne
degradacja
koryto rzeczne ponizej pietrzenia
erozja denna
erozja liniowa
zapobieganie erozji
podniesienie poziomu dna
transport rumowiska
rumowiska wleczone
Opis:: Degradacja koryta Odry jest obserwowana głównie poniżej ostatniego stopnia na skanalizowanym odcinku tej rzeki. Średni poziom dna obniża się o około 4–8 cm rocznie, powodując odpowiednie obniżenie tak zwierciadła wody w rzece, jak i poziomu wody gruntowej w przyległej dolinie. Ta degradacja powoduje poważne problemy tak dla żeglugi, jak i dla rolnictwa i środowiska przyrodniczego. Budowa kolejnego ostatniego stopnia we Wrocławiu (1897), Rędzina (1922) i Brzeg Dolny (1958) miała tylko okresowy pozytywny skutek. Poniżej każdego z tych stopni zasięg erozji dna wyniósł 50–60 km. W 1994 r. Parzonka zaproponował koncepcję „karmienia” Odry tuż poniżej nowego stopnia Malczyce (km 300,0), który będzie działał prawdopodobnie od 2012 r. Władze administracyjne zdecydowały w 2008 r., że stopień może wejść do eksploatacji pod warunkiem wykonania ważnych działań naprawczych, uwzględniających potrzeby środowiska przyrodniczego, żeglugi, rolnictwa i mieszkańców doliny Odry. Program tych działań naprawczych przewiduje dwa etapy: – odbudowę (podniesienie) poziomu dna Odry w poszczególnych przekrojach na odcinku objętym erozją liniową wywołaną oddziaływaniem stopnia Brzeg Dolny, do wysokości odpowiadającej co najmniej połowie różnicy między rzędną dna Odry z początku okresu eksploatacji stopnia Brzeg Dolny i rzędną aktualną, będącą skutkiem 50-letniego okresu erozji dna rzeki (Etap I), – trwałe utrzymanie tak uzyskanej rzędnej dna Odry w poszczególnych przekrojach poniżej stopnia Malczyce, poprzez tzw. „karmienie” rzeki (Etap II).
The degradation of the Odra river bed is observed mainly below each last barrage of the channelized river sector Koźle – Wrocław. The mean river bed level is decreasing of some 4–8 cm yearly, causing the corresponding drop so of water surface in the river as of the ground water level in the valley. This degradation causes great problems so for navigation, as for agriculture and environment. The construction of successives last barrages Wrocław (1897), Rędzin (1922) and Brzeg Dolny (1958) had only a temporary effect. Below each of these barrages the river bed erosion continued, concerning a river reach of some 50-60 km. In 1994 Parzonka has proposed the conception of the “feeding” of the Odra just below the new barrage Malczyce (km 300,0), entering in action probably in 2012. The administration has decided in 2008, that this barrage can enter in work only after the accomplishment of important restoration works, taking in account the needs of environment, of navigation and agriculture and of the human population. The programme of restoration works provides two steps: – Step I: the elevation of the Odra bed level on the sector Malczyce–Ścinawa (km 300 – km 335) minimum by the half on the eroded height. – Step II: the feeding of the Odra just below the barrage Malczyce on the length of some 4–5 km, after each flood causing local river bed erosion.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 08/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Analiza przeobrażeń koryt rzecznych w długim okresie czasu na przykładzie wybranych dopływów Górnej Wisły
Analysis of long-term riverbeds transformation: case study of the tributaries of the Upper Vistula river
Autorzy:: Lapuszek, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/61878.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
koryta rzeczne
transformacja koryta
przekroje wodowskazowe
erozja denna
rownowaga hydrodynamiczna
rzeka Raba
wodowskaz Stroza
rzeka Sola
wodowskaz Zywiec
wodowskaz Oswiecim
Opis:: Dokonano analizy zmienności położenia dna koryt rzecznych w czasie w wybranych trzech profilach wodowskazowych: w Stróży na Rabie oraz w Żywcu i Oświęcimiu na Sole, w długim, ponad 100-letnim okresie czasu. Skupiono się na analizie utrzymania biegu rzeki w wybranych przekrojach badawczych w czasie. Jak wykazują badania, charakter biegu rzeki może zmieniać się przestrzennie i czasowo z różną intensywnością. W okresie 50-100 letnim zmiany te mogą być nieznaczne, ale może też nastąpić trwała zmiana kierunku rozwoju koryta. W artykule przedstawiono tendencje zmian położenia w czasie koryt wybranych górskich dopływów górnej Wisły na podstawie analizy zmienności stanów niskich rocznych w wieloleciu. Podano przyczyny zaobserwowanych zmian korytowych, które spowodowane były regulacją polegającą na skróceniu biegu rzeki i zawężenia koryta lub nadmierną eksploatacją istniejących aluwiów rzecznych. Przedstawiony w artykule sposób oceny zmienności koryt rzecznych w długim okresie czasu może stanowić wstęp do dalszych badań nad kierunkami rozwoju koryt i dolin rzecznych w aspekcie ich przyszłego zagospodarowania.
The analysis of variability of riverbed elevation recorded at three selected gauging cross-sections: Stróża on Raba River and Żywiec and Oświęcin on Soła River is presented in the current paper. The studies concern the period of more than one hundred year. Focus was on the analysis of the river course maintenance in selected gauging stations. Research shows that the river course may change spacially and temporally with varying inensity. In the period of 50 – 100 years, these changes can be slight, but it can be also observed permanent change in the direction of the river channel development. The paper presents the trends of riverbed changes during the long period of time in selected mountain tributaries of the upper Vistula River, which were studied on the basis on the variability of observed mean annual water stages. In the paper there are given the reasons for the observed changes in the river course and channel geometry, which were caused by river regulation relayed on the shortening and narrowing of the river channel or the sediment exploitation. Presented in the article method of assessment of the variability of the river channels level in the long period of time may be the first step to future research on trends in the river channel and rivel valleys development.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, I/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Pozostałości po dawnych siłowniach wodnych na tle zmian morfologii potoku Ochotnica
The residue after of the old hydropower against the back-ground of Ochotnica stream morphology
Autorzy:: Ligęza, K.
Ziemianek, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/407538.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:: siłownie wodne
obiekty hydrotechniczne
młynówka
potok Ochotnica
erozja denna
eksploatacja kruszyw
hydropower
hydrotechnical objects
millrace
Ochotnica stream
riverbed erosion
exploitation of aggregates
Opis:: Potok Ochotnica, będący lewym dopływem Dunajca zaliczany jest do rzek karpackich charakteryzujących się częstą zmianą stanów wód. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zmian jakie zachodziły w morfologii koryta potoku Ochotnica, ustalonych na podstawie obserwacji siłowni wodnych wraz z urządzeniami i obiektami towarzyszącymi. Od początków osadnictwa na terenie zlewni potoku Ochotnica, odgrywał on istotną rolę w życiu mieszkańców wsi Ochotnica. Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym jego wody wykorzystywane były w wiejskim przemyśle jako siła napędowa różnego rodzaju urządzeń wodnych. Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji obiektów wodnych stwierdzono, że do początku lat 70 XX w., wzdłuż potoku Ochotnica istniały 24 zespoły wodne, do których należały elektrownie, młyny, tartaki i folusze. Po przeprowadzeniu elektryfikacji na początku lat 70 XX w. wszystkie zakłady przestały funkcjonować a ich stan techniczny z roku na rok stawał się coraz gorszy. Sytuację dodatkowo pogarszał fakt występowania częstych wezbrań i powodzi, które niszczyły infrastrukturę hydrotechniczną obiektów wodnych. Z dokonanej oceny stanu zachowania tych obiektów można zauważyć, że do dnia dzisiejszego nie zachowały się praktycznie żadne jazy, łotoki, czy też koła wodne, natomiast ślady młynówek są w większości słabo czytelne w terenie. Zachowało się tylko kilka budynków dawnych zakładów wodnych, jednak ich wyposażenie uległo zniszczeniu, bądź zostało zdekompletowane. Funkcjonowanie zakładów wodnych było ściśle związane z potokiem Ochotnica. W pewnym stopniu wpływało również na kształtowanie parametrów hydrodynamicznych potoku, zwiększało retencję i parowanie wody. Zachodzące w korycie procesy naturalne w szczególności powodzie i erozja wgłębna koryta skutkująca unoszeniem się rumowiska jak również procesy antropogeniczne m.in. rabunkowa eksploatacja kruszyw, zawężanie koryta czy zmiany użytkowania gruntów doprowadziły do przekształceń w morfologii potoku Ochotnica. Procesy te powodowały konieczność licznych napraw i przebudów infrastruktury towarzyszącej zakładom hydrotechnicznym i samych zakładów. Obecnie nie jest możliwe odtworzenie w pierwotnym kształcie i pierwotnej lokalizacji infrastruktury hydrotechnicznej tych obiektów ponieważ zmiany morfologii koryta doprowadziły do znacznego obniżenia rzędnej dna i wód potoku w stosunku do rzędnej dna dawnych młynówek.
Ochotnica stream, which is a left tributary of the Dunajec river is one of the Carpathian rivers characterized by frequent change of water levels. The purpose of this article is to present the changes of the morphology of stream-bed of the Ochotnica stream, determined on the basis of observations of hydropower with the equipment and auxiliary facilities. From the beginning of the settlement in the catchment of Ochotnica stream, it has played an important role in the lives of the villagers of Ochotnica (village). Along with the socio-economic development its waters were used in the rural industry as the driving force of all kinds of water facilities. On the basis of an inventory of water objects was found that to the early 70's of XXc., along the Ochotnica stream there were 24 water objects, which included power stations, mills, sawmills and fulleries. After the electrification of the early 70s of XXc. all water objects ceased functioning and their technical condition from year to year was getting worse. Situation was deteriorating due to the frequent freshets and floods, which destroyed the hydrotechnical infrastructure of water objects. The assessment of the conservation status of these objects shows that to this day have not preserved almost no weirs, wooden troughs or water wheels; and the millrace traces have been mostly unclear in the field. The only few old buildings of water objects survived, but their equipment was destroyed, or were incomplete. The functioning of water objects was closely associated with the Ochotnica stream. To some extent, it also influenced the development of hydrodynamic parameters of the stream, increased retention and water evaporation. Occurring in the stream-bed natural processes including floods, movement and river-bed erosion as well as anthropogenic processes including wasteful exploitation of aggregates, the narrowing of the stream-bed or changes in land use have led to the transformation of the morphology of the Ochotnica stream. These processes resulted in the need of numerous repairs and reconstructions of the auxiliary facilities and hydrotechnical objects and industrial objects itself. Currently it is not possible to restore the original shape and the original location of these hydro-infrastructure objects because stream-bed morphology changes have led to a significant reduction in ordinate of the bottom and the water of stream in relation to the ordinate of the old millrace bottom.
Źródło:: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2015, 12; 16-37
2082-6702
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "erozja denna" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język