Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "epoka" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Chirurg Wielkiej Armii – Pierre François Percy (1754–1825) i jego wkład w rozwój medycyny wojskowej
The Surgeon of the Grande Armée – Pierre François Percy (1754–1825) and his Contribution to the Development of Military Medicine
Chirurg der Großen Armee – Pierre François Percy (1754–1825) und sein Beitrag zur Entwicklung der Militärmedizin
Autorzy:
Turos, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22780530.pdf
Data publikacji:
2023-12-21
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Pierre François Percy
historia chirurgii
epoka napoleońska
history of surgery
Napoleonic era
Geschichte der Chirurgie
napoleonische Ära
Opis:
Postać Pierre’a François Percy’ego jest zdecydowanie mniej znana w porównaniu do sylwetek innych chirurgów przełomu XVIII i XIX w. Zasługuje na poznanie przede wszystkim ze względu na wkład, jaki wniósł, podejmując działania mające zapewnić szybki dostęp do pomocy medycznej na polach bitew. Był zorientowany na kształcenie przyszłych chirurgów wojskowych, co wpłynęło na podniesienie rangi zawodu. W swoich licznych publikacjach sięgał do tematów nie tylko związanych z chirurgią, ale dziś wchodzących w zakres epidemiologii i higieny wojskowej. Był też propagatorem profilaktyki chorób zakaźnych i wprowadzenia szczepień przeciwko ospie. Innym obszarem, któremu poświęcił wiele uwagi, była organizacja pomocy na poziomie personelu średniego, m.in. koncepcji stworzenia oddzielnej instytucji noszowych i przygotowaniu specjalnego podręcznika formacyjnego. Nie można zapomnieć o jego zasługach na rzecz postępowania humanitarnego, szczególnie co do nietykalności lekarzy wojskowych na polu walki. Był przy tym człowiekiem, którego śmiało można nazwać humanistą. Jego szlak wędrówek po Europie wraz z wojskami napoleońskimi to również poznawanie miejsc, w których się znajdował, zainteresowanie ich kulturą i zabytkami przeszłości, a ślad swoich fascynacji pozostawił między innymi w pamiętnikach.
The figure of Pierre François Percy is much less known compared to other surgeons from the turn of the 18th and 19th centuries. He deserves to be known primarily because of the contribution he made with regards to ensuring quick access to medical help on the battlefield. He was focused on educating future military surgeons, which raised the profile of the profession. Percy covered topics that were related to surgery in his numerous publications, but he also discussed issues that fell under the scope of epidemiology and military hygiene. Additionally, he promoted the prevention of infectious diseases and the introduction of the smallpox vaccine. Another area to which he devoted a lot of attention was the organization of medical assistance at the middle level, including: the concept of creating a separate institution of stretcher bearers and preparing a special formation manual. His contributions to humanitarian actions cannot be forgotten, especially with regards to the inviolability of military doctors on the battlefield. Percy was also a figure who could easily be called a humanist. His travels around Europe with Napoleon’s troops also included getting to know the places he visited and taking an interest in the different cultures and monuments from the past that he encountered, the fascination for which was recorded in his diaries.
Pierre François Percy ist im Vergleich zu anderen Chirurgen des späten 18. und frühen 19. Jahrhunderts weit weniger bekannt. Seine Person verdient jedoch Aufmerksamkeit vor allem aufgrund seines Beitrags zu Maßnahmen, einen schnellen Zugang zu medizinischer Hilfe auf den Schlachtfeldern zu gewährleisten. Er setzte sich für die Ausbildung künftiger Militärchirurgen ein, was das Ansehen des Berufsstandes erhöhte. In seinen zahlreichen Veröffentlichungen griff er Themen auf, die nicht nur die Chirurgie betrafen, sondern heute auch in den Bereich der Epidemiologie und Militärhygiene fallen. Er setzte sich auch für die Prävention von Infektionskrankheiten und die Einführung der Pockenimpfung ein. Ein weiterer Bereich, dem er große Aufmerksamkeit widmete, war die Organisation der Hilfeleistung auf der Ebene des Sekundärpersonals, einschließlich des Konzepts zur Schaffung einer separaten Einrichtung für Bahrenträger und der Ausarbeitung eines speziellen Ausbildungshandbuchs. Nicht zu vergessen ist sein Beitrag zu humanitären Verfahren, insbesondere im Hinblick auf die Unantastbarkeit der Militärärzte auf dem Schlachtfeld. Zugleich war er ein Mann, den man getrost als Humanisten bezeichnen kann. Auf seinen Reisen durch Europa mit den Armeen Napoleons lernte er auch die Orte kennen, in denen er sich aufhielt, und interessierte sich für ihre Kultur und die Denkmäler ihrer Vergangenheit, was er unter anderem in seinen Memoiren festgehalten hat.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 3(285); 157-184
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne odkrycie grobu szkieletowego z wczesnej epoki brązu w Drzeninie. Aspekt archeologiczno-antropologiczny
Old discovery of an Early Bronze Age inhumation grave in Drzenin. Archaeological and anthropological aspect
Autorzy:
Kozłowska, Dorota
Teul, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348187.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Drzenin
inhumation grave
pin with a conical pierced head
Early Bronze Age
anthropological analysis of bones
grób szkieletowy
szpila ze stożkowatą przekłutą główką
wczesna epoka brązu
badania antropologiczne kości
Opis:
At the end of the 19th century an inhumation was found in the town of Drzenin. Preserved archaeological data indicate the discovery should be associated with the Early Bronze Age. An anthropological analysis of the discovered bones was carried out in 2023.
Pod koniec XIX wieku w Drzeninie odkryto pochówek. Dane archeologiczne wskazują, że odkrycie należy wiązać z wczesną epoką brązu. Analizę antropologiczną kości odkrytych w grobie przeprowadzono w 2023 roku.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 185-199
0076-5236
2956-9893
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs o wizualności w epoce cyfrowej
Autorzy:
Penkowska, Grażyna
Karczmarzyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31850206.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
visuality
semiotic analysis
discourse analysis
digital age
wizualność
analiza semiotyczna
analiza dyskursu
epoka cyfrowa
Opis:
Wprowadzenie: Powszechna dostępność technologii mobilnych, spowodowała zmiany w komunikacji interpersonalnej na rzecz istotnego zwiększenia komunikowania wizualnego. Wzrost roli przedstawień wizualnych w procesach komunikacyjnych rodzi m.in. pytania: o ocenę ich skuteczności w porównaniu z przekazem werbalnym, o szanse na międzykulturowe porozumienie ponad językowe, a także o skutki marginalizacji języka dla rozwoju kultury, w szczególności kultury języka. Artykuł jest głosem w dyskusji na temat współczesnego znaczenia wizualności i porusza zagadnienia ważne zwłaszcza dla pedagogów. Cel badań: Przedmiotem rozważań jest wskazanie różnych dyskursów związanych z wizualnością ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozumienie komunikatów wizualnych w edukacji. Celem podjętych badań jest sprawdzenie tezy, czy dzieło sztuki malarskiej może być płaszczyzną wspólnych znaczeń. W szerszej perspektywie pytamy, czy można traktować alternatywnie komunikację werbalną i wizualną. Metoda badań: Metody wykorzystane do badań to: analiza semiotyczna „dzieła otwartego” i analiza dyskursu. Wyniki: Oprócz indywidualnych analiz semiotycznych wywiadów studenckich zostały opracowane tabele różnic i podobieństw. W analizach znaczeniowych i dyskursywnych pokazano podobieństwa i różnice w postrzeganiu obrazów przez badane studentki, a także dyskursy, które powstały w trakcie wizualnego komunikowania się przez obrazy. Wnioski: Na podstawie analizy jednostkowej i znaczeniowej wywiadów studenckich – można stwierdzić, że zarówno znaki w obrazach, jak i znaczenia tworzone przez osoby badane stanowią swego rodzaju nośniki komunikacyjne. Dyskursy wizualne obrazów stają się płaszczyzną, na podstawie której jest możliwa komunikacja i porozumienie między badanymi.
Introduction: The widespread availability of mobile technologies has resulted in changes in interpersonal communication in favor of a significant increase in visual communication. The growing role of the visual representation in communication processes gives rise to, e.g. questions: about the assessment of its effectiveness in comparison with the verbal message, about the chances of intercultural understanding beyond the language, as well as about the effects of language marginalization for the development of culture, in particular language culture. The text below is a voice in the discussion on the contemporary meaning of visuality and raises issues that are important especially for educators. Research Aim: The subject of consideration is to indicate various contexts related to visuality, with particular emphasis on the understanding of graphic messages in education. The aim of the undertaken research was to check the thesis whether a work of painterly art can be a plane of common meanings. In a broader perspective, we ask whether verbal and visual communication can be treated alternatively. Method: The methods used for the research are: semiotic analysis of the “open work” and discourse analysis. Results: In addition to individual semiotic analyzes of student interviews, tables of differences and similarities were developed. The semantic and discursive analyzes show the similarities and differences in the perception of images by the surveyed female students, as well as the discourses that arose in the course of visual communication through images. Conclusion: Based on the individual and semantic analysis of student interviews, it can be concluded that both the signs in the images and the meanings created by the respondents are a kind of communication carriers. Visual discourses of images become a platform on the basis of which communication and understanding between the subjects is possible.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2023, 42, 1; 213-227
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje stroju w japońskim społeczeństwie dworskim epoki Heian (794–1185)
Functions of Dress in the Japanese Court Society of the Heian Era (794–1185)
Autorzy:
Kordzińska-Nawrocka, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37230335.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
epoka Heian
Murasaki Shikibu nikki
Genji monogatari
stroje dworskie
sokutai
jūnihitoe
Heian period
Murasaki Shikibu Nikki
Genji Monogatari
court costumes
Opis:
Tematem tekstu jest strój dworski, jego wyszukana symbolika i funkcje, jakie pełnił w japońskim społeczeństwie arystokratycznym epoki Heian (794– 1185). Ówczesne stroje dworskie w dużej mierze ukształtowały japońskie podejście do odzieży i mody w ogóle, wpływając na późniejsze style i formy ubioru, w szczególności kimona. Arystokratyczne społeczeństwo przywiązywało dużą wagę do tworzenia własnego wizerunku poprzez ubiór, który pełnił szeroką funkcję komunikacyjną, ujawniając status społeczny danej osoby, jej indywidualny gust, a nawet piękno. Dwa dzieła literackie Murasaki Shikibu, jej dziennik dworski Murasaki Shikibu nikki (Dziennik Murasaki Shikibu, 1010), w którym opisuje formalny i ceremonialny strój, oraz jej fikcyjne dzieło Genji monogatari (Opowieść o księciu Genjim, 1008), w którym opisuje codzienny strój arystokratów, dostarczyły materiału ilustracyjnego do odtworzenia strojów dworskich.
The subject of this text is the court costume, its elaborate symbolism, and the functions it served in the Japanese aristocratic society during the Heian period (794–1185). The court costumes of this era largely shaped the Japanese approach to clothing and fashion in general, influencing later styles and forms of dress, most notably the kimono. Aristocratic society attached great importance to the creation of one’s own image through one’s clothing, which served a broad communicative function, revealing a person’s social status, individual taste, and even beauty. Two of Murasaki Shikibu’s literary works, her court diary Murasaki Shikibu Nikki (Diary of Murasaki Shikibu, 1010), in which she describes formal and ceremonial attire, and her fictional work Genji Monogatari (The Tale of Genji, 1008), in which she describes the everyday attire of aristocrats, provided illustrative material for the creation of court costumes.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 391-406
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Itinerarium wojewody kijowskiego Tomasza Zamoyskiego z Kijowa do Zamościa (4–21 listopada 1619 r.) – przyczynek do analizy mobilności magnackiej w epoce nowożytnej
Kiev’s Voivode, Tomasz Zamoyski’, Travels from Kiev to Zamość (November 4–21, 1619) – Itineraries Contribution to the Analysis of Magnate Mobility in the Modern Era
Autorzy:
Kupczewska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917511.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Tomasz Zamoyski
itineraries
magnate travels
distance traveled
distance traveled and measured in miles
speed of travel
travel routes
early modern era
itineraria
podróże magnackie
jednostki odległości
mile
szybkość podróżowania
szlaki komunikacyjne
epoka wczesnonowożytna
Opis:
W Archiwum Zamoyskich przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie znajduje się opis podróży z Kijowa do Zamościa dokonanej przez wojewodę kijowskiego Tomasza Zamoyskiego (ur. 1594, zm. 1638). Ten spisany ręką magnata dokument to dokonywane dzień po dniu – od 4 do 21 listopada 1619 r. – itinerarium. Skrótowy plan podróży stanowi zapis mijanych miejscowości lub forsowanych przeszkód (głównie rzek). Cenne – z naukowego punktu widzenia – jest również wyszczególnienie codziennie pokonywanego dystansu podawanego w milach. W niektórych przypadkach sprawozdanie zawiera ponadto wzmianki o właścicielach odwiedzanych przez orszak magnata dóbr. Informacje te umożliwiają przeprowadzenie bardziej wnikliwych dociekań nad zagadnieniem krajowej mobilności polsko-litewskich elit politycznych epoki nowożytnej. W niniejszym artykule uwaga skupiona została na trzech zasadniczych kwestiach. Po pierwsze na odtworzeniu przebiegu analizowanej trasy podróży i porównaniu jej z głównymi ówczesnymi traktami Kijowszczyzny oraz Wołynia. Po drugie na wyliczeniu, ile według itinerarium liczyła jedna mila. Po trzecie na ustaleniu, ile wynosiło dzienne tempo podróży orszaku Tomasza Zamoyskiego. Dwie ostatnie kwestie porównane zostaną z dotychczasowymi wynikami badań innych badaczy epoki nowożytnej.
In the Zamoyski Archives, kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, there is a description of a journey from Kiev to Zamość made by Tomasz Zamoyski, the voivode of Kiev (born in 1594 – died in 1638). This document, written by the magnate, is a day-to-day itinerary from 4 to 21 November 1619. A short descriptive itinerary records of the towns or obstacles the travelers pass over (mainly rivers). Valuable – from a scientific perspective – is also the specification of the daily distance covered and measured in miles. In some cases, the report also contains mentions of the owners of the estates visited by the voivode and his retinue. Recalled handwritten data makes it possible to conduct a more in-depth investigation’ into the domestic mobility of Polish-Lithuanian political elites of the modern era. This article focuses on three main issues. Firstly, reconstructing the course of the analyzed travel route and comparing it with the main roads of the time in Kiev and Volhynia. Secondly, calculating how much, according to the itinerary, was one mile. Thirdly, determining the daily pace of travel of Tomasz Zamoyski's retinue. The last two issues will be compared with the previous research results of other researchers of the modern era.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 151-180
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neolithic circular enclosures – monumental buildings built two millenniabefore the pyramids – also in Western Pomerania
Rondele – monumentalne obiekty, które wznoszono 2 000 lat przed piramidami – także na Pomorzu Zachodnim
Autorzy:
Arlet, Piotr Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27313955.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
beginnings of architecture
Neolithic era
Neolithic circular enclosures
początki architektury
epoka neolitu
neolityczne kręgi
rondele
Opis:
As a result of the popularization of aerial archaeology methods in the last twenty-five years, a num ber of remains of monumental buildings from the Neolithic period, called roundels, have been dis covered in western Poland. They had a circular plan and an external diameter of 70–200 m. They consisted of one or several circles of wooden palisade, which in turn were surrounded by circles of earth ditches. The northernmost site of this type was discovered in Nowe Objezierze near Cedynia – less than 80 km south of Szczecin. The author postulates to include these sites built of wood and earth in the history of architecture of our region, and shift its starting point to around the 49th–47th century BC, i.e. 2000 years before the construction of the Egyptian pyramids.
Wskutek popularyzacji metod archeologii lotniczej w ciągu ostatnich 25 lat w zachodniej Polsce odkryto szereg pozostałości monumentalnych budowli z okresu neolitu, nazywanych rondelami. Miały one okrągły plan i zewnętrzną średnicę w granicach 70-200 m. Składały się z jednego lub kilku kręgów drewnianej palisady, te z kolei otaczały kręgi rowów ziemnych. Najdalej wysunięty na północ obiekt tego typu odkryto w Nowym Objezierzu koło Cedyni – niespełna 80 km na południe od Szczecina. Autor postuluje włączyć te wznoszone z drewna i ziemi obiekty do historii architektu ry naszego regionu, a jej punkt startowy przesunąć do ok. XLIX-XLVII w. p.n.e., czyli 2 000 lat przed powstaniem piramid egipskich.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2023, 53; 235--250
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skarby przedmiotów metalowych z Dargobądza i Kamienia Pomorskiego w zbiorach Muzeum Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim
Hoards of metal objects from Dargobądz and Kamień Pomorski in the collection of the Kamień Land History Museum in Kamień Pomorski
Autorzy:
Nowak, Kamil
Baron, Justyna
Michalik, Jakub
Sych, Dawid
Grześkowiak, Marek
Kurka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348248.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Early Bronze Age
hoard
metal object
radiocarbon dating
pieces of wood
wczesna epoka brązu
skarby
przedmioty metalowe
datowanie 14C
szczątki drewna
Opis:
In recent years, several assemblages as well as individual objects have been discovered in northern Poland which can be dated to the beginning of the Bronze Age. The article presents two newly discovered hoards of metal objects found in Kamień Pomorski (eight artefacts) and Dargobądz, Kamień Pomorski district (three artefacts). Their chronology was determined to be the end of the Early Bronze Age and the beginning of the second period of the Bronze Age based on their stylistic features, as well as on the results of radiocarbon dating of the wooden remains of the axe handle. It was also established a shaft was made of soft linden wood.
W ostatnich latach na terenie północnej Polski odkryto kilka zespołów i pojedynczych obiektów, które generalnie można datować na początek epoki brązu. W artykule przedstawiono dwa nowo odkryte skarby przedmiotów metalowych znalezione w Kamieniu Pomorskim (8 zabytków) i Dargobądzu, pow. kamieński (3 zabytki). Ich chronologię ustalono na koniec wczesnej epoki brązu i początek drugiego okresu epoki brązu na podstawie cech stylistycznych, a także wyników datowania radiowęglowego drewnianych pozostałości rękojeści topora. Ustalono także, że trzon wykonano z miękkiego drewna lipowego.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 201-219
0076-5236
2956-9893
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowiska archeologiczne w powiecie siedleckim
Archaeological sites in Siedlce region
Autorzy:
Czerwieniec-Ivasyk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433514.pdf
Data publikacji:
2023-11-20
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
neolit
epoka brązu
archeologia
wykopaliska
osadnictwo
skarby
wczesne
średniowiecze
powiat Siedlce
Neolithic
Bronze Age
archaeology
excavations
settlement
treasures
Early Middle-Ages
Siedlce region
Opis:
Stanowiska archeologiczne na Wysoczyźnie Siedleckiej pozwalają na zaobserwowanie historii osadnictwa na tym terenie od późnego paleolitu do średniowiecza. Teren usytuowany na piaszczystych morenach czołowych, mimo szeroko rozgałęzionych szlaków wodnych, nie stanowił bardzo atrakcyjnej lokalizacji osadniczej. Na obszarze obecnie funkcjonującego powiatu udało wyodrębnić się kilkaset śladów obecności ludzkiej na tym terenie. Część ze znalezisk była incydentalnych i nie stanowiła podstawy do pogłębionych poszukiwań. Wśród zarejestrowanych stanowisk archeologicznych wyróżnić można te, na których prowadzone są szeroko zakrojone badania wykopaliskowe, jak i badania ratownicze. W związku z wciąż nowymi metodami badawczymi, otwieranie nowych stanowisk archeologicznych jest jak najbardziej zasadne, co przyniesie nowe odkrycia i dotychczas nieznane artefakty bytności osadniczej na tym terenie.
Archaeological sites in the Siedlecka Upland allow to observe a cross–section of the entire history of settlement in this area from the late Paleolithic to the Middle Ages. The area, situated on sandy terminal moraines, was not a very attractive settlement location, despite the widely branched waterways. In the area of the currently functioning region, several hundred traces of human presence in this area have been identified. Some of the finds were incidental and did not constitute the basis for in–depth searches. Among the registered archaeological sites, there are those where extensive excavations and rescue research are carried out. Due to the constantly new research methods, opening new archaeological sites is absolutely justified, which will bring new discoveries and hitherto unknown artifacts of settlement in this area.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2023, 21; 7-29
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Textually Invisible? Emporia on the Southern Shore of the Baltic in Scandinavian Medieval Sources
Autorzy:
Damm, Carina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146247.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
emporia
early medieval trade
Viking Age
Old Norse literature
slavery
handel wczesnośredniowieczny
epoka wikingów
literatura staronordycka
niewolnictwo
Opis:
Niniejszy artykuł jest poświęcony wczesnośredniowiecznym rynkom, tak zwanym emporiom, położonym na południowym brzegu Bałtyku na obecnych terytoriach Szlezwiku, Meklemburgii i Pomorza, oraz ich obecności w źródłach skandynawskich. Jest intrygujące, że spośród szesnastu zidentyfikowanych archeologicznie emporiów tylko dwa są poświadczone w średniowiecznych tekstach z Islandii: Hedeby (st. nord. Heiðabýr/Heiðabœr) i Wolin (st. nord. Jómsborg). Analiza tych tekstów pokazuje, że Hedeby było ważnym przystankiem na Austrvegr (“wschodniej drodze”) dla kupców, wojowników czy pielgrzymów – nawet jeżeli jego znaczenie nie było wyjątkowe w skali świata skandynawskiego. Źródła pisane również wskazują, że literacka pamięć o Bałtyku była ograniczona do X–XII w. Możemy zatem podejrzewać, że pamięć i tradycje pisane o Bałtyku są związane z formującym się królestwem Danii, jak na to wskazują liczne przekazy o Haraldzie Gormssonie i jego synu Swenie Widłobrodym, i o ich obecności w obu wspomnianych emporiach. Końcowa część artykułu poświęcona jest funkcjom także tych emporiów, które są poświadczone archeologicznie, ale są nieobecne w źródłach pisanych.
The present study focuses on early medieval trading places, so-called emporia, along the south- ern Baltic coast in today’s territories of Schleswig, Mecklenburg, and Pomorze, and their prominence in Old Norse literature. Intriguingly, from the archaeologically identified sixteen places, only two are attested in the high-medieval textual sources from Iceland, namely Hedeby (ON Heiðabýr/Heiðabœr) and Wolin (ON Jómsborg). A close text-based analysis on the former highlights Hedeby as a crucial station for commercially, militarily and religiously motivated expeditions along the Austrvegr (“the Eastern way”) – albeit not unique in its importance for mobile Scandinavians among numerous other places in the Viking world. The textual sources also suggest that the literary memory of the Baltic is restricted to the tenth to twelfth centuries. Hence, we can assume that writing and memory was attached to the emerging Danish royal power as is evidenced in the numerous narratives on Haraldr Gormsson and his son Sveinn tjúguskegg and their presence in the two trading places. Eventually, the article serves as a case study for the functions of the numerous emporia that are archaeologically, but not textually visible.
Źródło:
Studia Maritima; 2023, 36; 49-67
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie itinerariów królów wczesnonowożytnej Rzeczypospolitej – na marginesie recenzji
On the itineraries of the kings of the early modern Commonwealth – on the margin of book reviews
Autorzy:
Wrede, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520835.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
król i dwór
mobilność
miejsca pobytu
trasy przejazdów
epoka wczesnonowożytna
badania zespołowe
king and court
mobility
places of residence
itineraries
early modern era
team studies
Opis:
Tekst zainspirowany został recenzjami książki: Marek Wrede, Itinerarium króla Zygmunta III 1587–1632, Warszawa 2019, opublikowanymi w „Studia Geohistorica”, 9, 2021 (Magdalena Jakubowska) i „Studiach Źródłoznawczych”, 59, 2021 (Karol Łopatecki). Podejmuje niektóre poruszone w nich problemy (m.in. koryguje przebieg fragmentu trasy rejsu Zygmunta III do Szwecji w 1598 r., podając kalendarium i mapę rejsu). Przede wszystkim jednak jest głosem na rzecz podjęcia zinstytucjonalizowanych badań nad itinerariami królów Rzeczypospolitej XVI–XVIII w. Sygnalizując problem, przedstawia obecny stan takich studiów i podejmuje próbę sformułowania wstępnych warunków podjęcia zespołowych prac itineraryjnych.
The text was inspired by reviews of the book: Marek Wrede, Itinerarium króla Zygmunta III 1587–1632, Warsaw 2019, published in Studia Geohistorica, 9, 2021 (Magdalena Jakubowska) and Studia Źródłoznawcze, 59, 2021 (Karol Łopatecki). It takes up some of the problems raised by their authors (e.g. it corrects a part of the route of King Sigismund III’s voyage to Sweden in 1598, providing a chronology and map of the journey). Above all, however, it is a voice in favour of undertaking institutionalised research into the itineraries of the kings of the Commonwealth from the sixteenth to the eighteenth centuries. Signalling the problem, it presents the current state of such studies and attempts to formulate preliminary conditions for undertaking team studies into royal itineraries.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2023, 61; 159-169
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesna edukacja środowiskowa w epoce człowieka – od uczenia się o świecie do uczenia się i stawania razem ze światem
Early environmental education in the human epoch – from learning about the world to learning and becoming with the world
Autorzy:
Kowalik-Olubińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26443357.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
epoka człowieka
wczesna edukacja środowiskowa
wspólnotowość
relacyjność
pedagogia wspólnych światów
uczenie się i stawanie razem ze światem
human age
early environmental education
community
relationality
common worlds pedagogy
learning and becoming with the world
Opis:
Implications of human-induced phenomena that include global warming and the drastic reduction of biodiversity adversely affect the entire biosphere, putting the existence of humans and non-human beings at risk. Shifting away from considering humans to be the centre of the world and viewing them as one of many equal elements that comprise that world is seen as the remedy for the resulting state of affairs. Education is believed to play a significant role in transforming the way people think about themselves and their position in the world. In view of the thesis presented above, the aim of this article is to demonstrate the changes occurring in the theory and practice of early environmental education, representing a specific response of its creators to the challenges of the human age. From a theoretical viewpoint, these changes involve a shift beyond ideas of anthropocentrism and turn to theories that show the world as a complex human-post-human community. At a practical level, this takes the form of what is referred to as a common worlds pedagogy. The author’s thesis is that practising a common worlds pedagogy enables children not only to learn about the world but also to learn and become with the world.
Konsekwencje wywołanych przez ludzi zjawisk takich jak globalne ocieplenie czy radykalne ograniczanie różnorodności biologicznej wywierają negatywny wpływ na całą biosferę, zagrażają egzystencji ludzi i istot pozaludzkich. Za remedium na powstały stan rzeczy uznaje się zerwanie z myśleniem o człowieku jako centrum świata i uznanie go za jeden z wielu równorzędnych elementów tworzących ten świat. Znaczącą rolę w przekształceniu sposobu myślenia o człowieku i jego pozycji w świecie przypisuje się edukacji. W związku z tak postawioną tezą celem artykułu uczyniła autorka ukazanie zmian zachodzących w teorii i praktyce wczesnej edukacji środowiskowej, które stanowią swoistą odpowiedź jej twórców na wyzwania epoki człowieka. Na poziomie teoretycznym zmiany te wiążą się z wychodzeniem poza idee antropocentryzmu i zwracaniem się ku teoriom ukazującym świat jako złożoną wspólnotę ludzko-pozaludzką. Na poziomie praktycznym przyjmują one postać działań określanych mianem pedagogii wspólnych światów. Autorka stawia przy tym tezę, zgodnie z którą praktykowanie pedagogii wspólnych światów umożliwia dzieciom nie tyle uczenie się o świecie, ile uczenie się i stawanie razem ze światem.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2023, 3(141); 13-27
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki interwencyjnych badań archeologicznych w Ługowinie, gm. Resko
Results of the rescue excavation in Ługowina, Resko commune
Autorzy:
Dworaczyk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348253.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Pomorze Zachodnie
epoka brązu
okres halsztacki
osadnictwo
Ługowina
Western Pomerania
Bronze Age
Hallstatt period
settlement
Opis:
Archaeological sites Ługowina 12 (AZP: 24-14/5) and Ługowina 13 (AZP: 24-14/6) have been discovered during a field survey conducted in 1988. Initially, they were recorded as settlement points – prehistorical (12 and 13) and late medieval (12). Based on recent finds, the function of the sites has been changed. Now these are settlements, or perhaps parts of one settlement, the chronology of which – based on a small assemblage of potshards – was established to the fifth period of the Bronze Age – the Hallstatt period.
Stanowiska archeologiczne Ługowina 12 (AZP: 24-14/5) i Ługowina 13 (AZP: 24-14/6) zostały odkryte podczas badań terenowych prowadzonych w 1988 roku. Początkowo oznaczono je jako punkty osadnicze – prehistoryczne (12 i 13) i późnośredniowieczny (12). W oparciu o najnowsze znaleziska zmieniono funkcję stanowisk. Obecnie są to dwie, a być może fragmenty jednej osady, której chronologię – na podstawie niewielkiego zbiorowiska ułamków ceramiki – ustalono na piąty okres epoki brązu – okres halsztacki.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 221-255
0076-5236
2956-9893
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasoby Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej historyka okresu staropolskiego
Autorzy:
Jabłońska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33341023.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gniezno Archdiocesan Archive
church history
medieval
modern
chapter
parish
social functions
clergy
post-Tridentine era
Gniezno Archdeaconry
Uniejów
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
historia Kościoła
średniowiecze
nowożytność
kapituła
parafia
funkcje społeczne
duchowieństwo
epoka potrydencka
archidiakonat gnieźnieński
Opis:
Artykuł ma na celu ukazanie znaczenia Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej i życiu zawodowym historyka zajmującego się okresem staropolskim (średniowieczem i okresem nowożytnym). Na przestrzeni ponad 20 lat zasoby Archiwum Archidiecezjalnego stały się podstawą pracy doktorskiej i publikacji powstałej na jej kanwie, książki habilitacyjnej, a także zostały wykorzystane w ponad 20 artykułach naukowych oraz licznych referatach konferencyjnych, seminaryjnych, wykładach naukowych i popularnonaukowych.W niniejszej pracy podjęto zagadnienia należące do dziejów Kościoła, historii społecznej, historii kultury, historii gospodarki i ekonomii, biografistyki pedagogicznej. Zwrócono uwagę na instytucje, ale również na ludzi. Poruszono m.in. problematykę duchowieństwa świeckiego, kapituły, parafii, szpitalnictwa, szkolnictwa i bractw. Obejmowały one historię lokalną i regionalną Gniezna oraz jego okolic określonych granicami staropolskiego archidiakonatu gnieźnieńskiego / wschodniej Wielkopolski, a także Uniejowa (archidiakonat uniejowski).Kwerenda dotyczyła różnych zespołów archiwalnych: pozostałości po działalności konsystorza, kapituły metropolitalnej, arcybiskupów, akt parafialnych, listów i dyplomów. Praca z nimi wymagała znajomości różnych nauk pomocniczych historii oraz wiele czasu i cierpliwości.Wieloletnie badania naukowe w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie w ostatecznym rozrachunku pozwoliły lepiej poznać staropolskie społeczeństwo, mechanizmy jego funkcjonowania, struktury formalne i nieformalne, mentalność i horyzonty epoki potrydenckiej oraz zmiany zachodzące w czasie.Praca w Archiwum Archidiecezjalnym przyczyniła się również do interdyscyplinarnej współpracy ze specjalistami różnych dziedzin, a przede wszystkim z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Dwudziestokilkuletni kontakt z Archiwum to także spotkania z ludźmi, którzy je tworzyli i tworzą oraz przygoda z Gnieznem i Wielkopolską.
The article aims to show the importance of the Gniezno Archdiocesan Archive in the academic work and professional life of a historian dealing with the Old Polish period (medieval and modern periods). Over the course of more than 20 years, the Archdiocesan Archive’s resources have formed the basis of a doctoral dissertation and the resulting publication, a habilitation book, and have been used in more than 20 scientific articles and numerous conference papers, seminars, scientific and popular science lectures.This work addresses issues concerning church history, social history, cultural history, economic history, and pedagogical biography. Attention was paid to institutions, but also to people. Among the issues addressed were the secular clergy, the chapter, parishes, hospitality, education and confraternities. These included the local and regional history of Gniezno and its environs defined by the boundaries of the Old Polish Gniezno Archdeaconry/Eastern Greater Poland Region, as well as Uniejów (Uniejów Archdeaconry).The search focused on various archival units: the remains of the consistory, metropolitan chapter, archbishops, parish records, letters and diplomas. Working with them required knowledge of various auxiliary sciences of history as well as much time and patience.Many years of research at the Gniezno Archdiocesan Archive have ultimately provided a better understanding of Old Polish society, the mechanisms of its functioning, its formal and informal structures, the mentality and horizons of the post-Tridentine era, and changes over time.Work at the Archdiocesan Archives has also contributed to interdisciplinary cooperation with specialists in various fields, and especially with the Museum of the Origins of the Polish State in Gniezno. Over twenty years of contact with the Archive also involved meetings with the people who created and are creating them, as well as a unique adventure with Gniezno and Greater Poland.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 135-154
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie "Reguły św. Benedykta" z Nursji w procesie reformy monastycznej w okresie karolińskim na podstawie źródeł prawnych
The Importance of the Rule of Saint Benedict of Nursia in the Process of the Monastic Reform in the Carolingian Period
Autorzy:
Kieling, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145667.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the Rule of Saint Benedict of Nursia
the Carolingian period
the Carolingian monasticism
legal resources of the monastic reform
Benedict of Aniane
Reguła św. Benedykta z Nursji
epoka karolińska
monastycyzm karoliński
źródła prawne reformy zakonnej
Benedykt z Aniane
Opis:
Dzieje kultury karolińskiej stanowią ciekawą kartę w historii wczesnośredniowiecznej Europy i posiadają duże znaczenie historyczno-polityczne oraz religijno-społeczne. Źródłem niniejszego opracowania jest polski przekład Źródeł prawnych do dziejów reformy monastycznej w czasach karolińskich. W tomie znalazły się tłumaczenia kapitularzy królewskich i cesarskich, statutów synodalnych, innych pism synodalnych, wewnątrzklasztorne teksty normatywne, uzupełnienia Reguły, listy oraz zwyczajniki z okresu panowania Karola Wielkiego (768–814) i Ludwika Pobożnego (814–840). Celem podjętych badań jest przedstawienie znaczenia Reguły św. Benedykta w procesie reformy monastycznej i unifikacji życia klasztornego w czasach karolińskich. W pierwszym punkcie artykułu została ukazana geneza odnowy zakonnej w czasach karolińskich. W drugim punkcie przedstawiono rolę Reguły Benedykta z Nursji jako wzorca i źródła dla działalności klasztorów. W trzecim punkcie zaprezentowano wpływ Benedykta z Aniane na reformę vita monastica w okresie karolińskim.
The Carolingian culture constitutes an interesting period in early medieval Europe. This period is important from the historical, political, religious and social point of view. The object of the study is the Polish translation of Źródła prawne do dziejów reformy monastycznej w czasach karolińskich [Legal resources for the history of the monastic reform in the Carolingian period, translation SM]. The publication is comprised of the translations of the kings’ and emperors’ capitularies and statuta synodalia and other synodal texts, monastic normative texts, supplements to the Rule, letters coming from the Reign of Charles the Great (768–814) and Luis the Pious (814–840). The aim of the study is to present the importance of the Rule of Saint Benedict in the process of the monastic reform and the unification of the monastic life in the Carolingian period. In the first part of the article the genesis of the monastic reform in the Carolingian period is presented. Next, the role of the Rule of Saint Benedict of Nursia as an example and a source of the creation of monastic activity is discussed. Finally, the influence of Benedict of Aniane on the reform of vita monastica in the Carolingian period is presented.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2023, 43; 177-192
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawny Lublin w naukowej karykaturze. W związku z książką Kamila Jakimowicza
Old Lublin in Scholarly Caricature. On the Book by Kamil Jakimowicz
Autorzy:
Pilarczyk, Piotr M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105743.pdf
Data publikacji:
2022-07-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Lublin
public administration
self-government
social life
King Stanislaus Augustus era
administracja publiczna
samorząd
życie społeczne
epoka stanisławowska
Opis:
Artykuł stanowi krytyczny rozbiór książki Kamila Jakimowicza dotyczącej Lublina czasów stanisławowskich. Praca oparta o bogaty materiał źródłowy i zapowiadająca innowacyjne spojrzenie na życie społeczne przez pryzmat działających w mieście instytucji, stanowi zagrożenie dla wiedzy o przeszłości. Na skutek niedostatków warsztatowych wprowadza do historiografii wiele błędnych treści.
The article is a critical review of a book by Kamil Jakimowicz devoted to Lublin in the times of King Stanislaus Augustus. Although based on the rich source material and promising an innovative look at social life through the prism of the institutions operating in the city, the book poses a threat to the knowledge of the past. As a result of deficiencies in methodology, it introduces many erroneous contents to historiography.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 2; 449-467
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies