- Tytuł:
-
Emocje epistemiczne – czym są i czy przysługują wyłącznie ludziom?
Epistemic Emotions – What Are They and do They Belong to the Humans Only? - Autorzy:
- Dutkowska, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/30146692.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
epistemic emotions
animal emotions
comparative interspecies research
simple minds
emocje epistemiczne
emocje zwierząt
międzygatunkowe badania porównawcze
umysły proste - Opis:
-
Najogólniej emocje epistemiczne scharakteryzować można jako emocje, które dotyczą własnych stanów i procesów umysłowych podmiotu oraz związane są z poznaniem i generowaniem wiedzy. Mogą powstawać jako efekt niezgodności poznawczej, która może pojawić się w wyniku nieoczekiwanych informacji, sprzecznych z wcześniejszą wiedzą. Mają one istotny wpływ na eksplorację i generowanie wiedzy o sobie i o świecie oraz na zmiany konceptualne czy wydajność poznawczą. W badaniach eksperymentalnych dotyczących emocji epistemicznych brak jest perspektywy porównawczej. Na pierwszy rzut oka sytuacja ta może nie budzić kontrowersji, gdyż kategoria emocji epistemicznych została w taki sposób zdefiniowana, że wydaje się przysługiwać jedynie ludziom. Interesująca perspektywa pojawia się jednak, gdy podda się analizie badania porównawcze z zakresu etologii poznawczej, prymatologii czy psychologii porównawczej. Badacze wskazują na szereg zachowań zwierząt pozaludzkich świadczących za posiadaniem przez nie szerokiego wachlarzu emocji – w tym takich, które wyróżnia się w katalogu emocji epistemicznych, tj. zdziwienia, ciekawości czy niepewności. Przedstawiony artykuł stanowił będzie próbę odpowiedzi na postawione w tytule pytania oraz wprowadzenie do dociekań nad kategorią emocji epistemicznych uwzględniającą rezultaty badań z zakresu wspomnianych dziedzin.
In general, epistemic emotions can be characterized as emotions that concern the subject's own states and mental processes and are associated with cognition and knowledge acquisition. They are the result of a cognitive inconsistency that may appear as a consequence of unexpected information that contradicts previous knowledge. They have a significant impact on the exploration and generation of knowledge about oneself and the world, as well as on conceptual changes and cognitive efficiency. There is no interspecies comparative perspective in experimental studies on epistemic emotions. At first glance, this situation is not controversial, because the category of epistemic emotions has been defined in such a way that it seems to belong only to people. Inconsistencies arise when comparative research in the field of cognitive ethology, primatology or comparative psychology is analyzed. Researchers point to a number of behaviors of nonhuman animals that prove that they have a wide range of emotions - including those that stand out in the catalog of epistemic emotions, i.e. surprise, curiosity or uncertainty. The presented article is an attempt to answer the questions posed in the title and an introduction to research on an adequate model of epistemic emotions, taking into account the results of research in the above-mentioned areas. - Źródło:
-
Analiza i Egzystencja; 2023, 64; 5-23
1734-9923
2300-7621 - Pojawia się w:
- Analiza i Egzystencja
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł