Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "emergentyzm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Józefa Życińskiego koncepcja ewolucyjnego emergentyzmu
    Autorzy:
    Pabjan, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669215.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    emergentism
    supervenience
    evolutionary emergentism
    Joseph Życiński
    emergentyzm
    superweniencja
    ewolucyjny emergentyzm
    Józef Życiński
    Opis:
    Emergetism is a theory which explains the mechanism of evolutionary development of nature by stipulating that in complex natural systems on the higher levels of complexity there appear some functions and properties that can not be reduced to and accounted for by functions and properties of the lower levels of complexity. It is therefore the theory of emergence – which stands for some special way the complex systems arise (emerge) from a multiplicity of their relatively simply components. The idea of evolutionary emergentism appears in the philosophical writings of Joseph Życiński in the context of a discussion on the possibility of creating a interpretation of evolutionary processes in which biological theory of evolution could be combined in a coherent way with a theological doctrine about God, the creator of the universe. This paper presents the main ideas and opinions Życiński formulated about this theory; the first part of it contains some basic characterization of emergetnism, the second one compares the notions of emergence and of supervenience; the third one concerns some theological interpretation of this two notions.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2012, 31, 2
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Panpsychism and emergentism, or the gradation of mystery
    Panpsychizm a emergentyzm, albo o stopniowaniu tajemnicy
    Autorzy:
    Dombrowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095953.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    panpsychism
    emergentism
    consciousness
    panpsychizm
    emergentyzm
    świadomość
    Opis:
    In this article, I compare two positions – emergentism and panpsychism, in relation to the problem of the nature of consciousness. I analyze arguments offered in support of both positions and undertake to question them. I focus on panpsychism as the less known and more controversial position. Panpsychism and emergentism are considered “metaphysical hypotheses”. Finally I propose emergentism as a preferable position in view of the fact that it is impossible to defend panpsychism as a coherent position, compatible with science.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 139-157
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Systemizm” Mario Bungego : współczesna postać materializmu
    MARIO BUNGE’S „SYSTEMISM” – A MODERN FORM OF MATERIALISM
    Autorzy:
    Twardowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/490080.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    materializm
    emergentyzm
    „systemizm”
    materialism
    emergentism
    „systemism”
    Opis:
    Materialism is a family of naturalistic ontologies, according to which matter is the only material of all reality. One of the modern proponents of the materialistic doctrine is an philosopher Mario Bunge. According to his version of materialism, called emergentist materialism or, shortly, „systemism”, all material entities are divided into at least five qualitatively different complementary levels: physical, chemical, biological, social and technical. Accordingly these levels correspond to several types of matter: physical, chemical, animated, social and technical. „Systemism” was inspired by the ideas of the Hungarian biologist and philosopher, Ludwig von Bertalanffy’ general system theory. „Systemism”, according to the author's intention, should avoid the simplifications of physicalism, as well as the ambiguity of dialectical materialism. The system materialism is a specific view of the world, the axis of which being emergentism. Emergentism accepts the formation of qualitatively new forms and properties as a result of interactions between the elements of a given system. The opposite concept to the concept of emergence is submergence, which means the loss of one or more of the properties of an entity or system because of its metamorphosis into something else. System materialism („Everything is related to some other things”) is a middle path between the two extreme directions: holism („Everything is related to all other things”) and atomism („Everything follows its own way”). In his explanation of systems, Bunge dissociates himself from naive reductionism („Just explain the whole with the knowledge you have about the elements”), while recommending that a strategy of moderate reductionism („You can reduce anything that just might be reduced, but without ignoring the diversity and emergence” ). In the center of the materialistic system ontology is the thesis that there are no absolutely isolated things: everything works together with (some) others. Together they form coherent systems.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2015, 22; 315-332
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W obronie panpsychizmu. Uwagi polemiczne do tekstu Roberta Poczobuta „Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper”
    Autorzy:
    Jarocki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098242.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    panpsychizm
    emergentyzm
    problem umysł-ciało
    scjentyzm
    empiryzm
    Opis:
    Artykuł jest komentarzem do artykułu prof. Roberta Poczobuta Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper („Przegląd Filozoficzny” 2017, nr 4). Celem mojej pracy jest zasugerowanie, że wbrew temu, co twierdzi autor tekstu, panpsychizm jest poglądem, na rzecz którego można racjonalnie argumentować i za którym przemawiają istotne względy. W pierwszej części staram się wskazać, że wykorzystany przez Poczobuta argument z aprioryczności panpsychizmu nie jest w stanie oddalić współczesnych odmian tego stanowiska, które nawiązują do radykalnego empiryzmu. W drugiej części argumentuję, że emergentyzm napotyka istotne trudności z wyjaśnieniem świadomości. Twierdzę również, że – w przeciwieństwie do samej relacji emergencji – emergentyzm to pogląd metafizyczny, który nie jest ani weryfikowany, ani falsyfikowany przez nauki szczegółowe.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 1; 171-182
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy naprawdę „bezwolny świat"? Kwestia wolnej woli w literaturze popularnonaukowej na przykładzie tekstu Azima F. Shariffa i Kathleen D. Vohs — Is It Really "The World Without Free Will"?
    Autorzy:
    Jach, Łukasz
    Lamża, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521761.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    wolna wola
    emergentyzm
    determinizm i indeterminizm kompatybilizm
    systemy autopojetyczne
    Opis:
    Ustalenia naukowe wywierają coraz większy wpływ na życie współczesnych ludzi, jednak wraz z rosnącym znaczeniem systemu naukowego zwiększa się także ryzyko powstawania zniekształconych wyobrażeń na temat aktualnego stanu nauki oraz tego, co zostało przez nią jednoznacznie rozstrzygnięte. W związku z powyższym, badacze w przekazach kierowanych do szerokiego grona odbiorców zobligowani są nie tylko do klarownego, ale także ostrożnego prezentowania swoich ustaleń. Zalecenie to w szczególności odnosi się do problemów, których korzenie tkwią w dyscyplinach pozanaukowych. Należy do nich m.in. kwestia istnienia wolnej woli, podjęta przez A.F. Shariffa i K.D. Vohs w artykule pt. Bezwolny świat. W publikacji tej pojawiło się kilka uproszczeń, które w niniejszym tekście omówiono w oparciu o ustalenia z zakresu psychologii, fizyki oraz filozofii nauki. Ponadto wskazano problemy powstałe w momencie ekstrapolowania wyników badań naukowych dotyczących wolnej woli na sposoby jej ujmowania, pojawiające się w innych niż naukowy subsystemach społecznych.
    Źródło:
    Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2016, 22; 75-89
    1234-4087
    Pojawia się w:
    Humanistyka i Przyrodoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naturalizm ontologiczny a rola superweniencji w ewolucji biologicznej
    Ontological Naturalism and the Role of Supervenience in Biological Evolution
    Autorzy:
    Życiński, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015794.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    emergentyzm
    ewolucja
    naturalizm
    superweniencja
    teizm
    wszechświat
    emergentism
    evolution
    naturalism
    supervenience
    theism
    univers
    Opis:
    To overcome the traditional opposition between the methodological and the ontological naturalism, in the paper the notion of supervenience is proposed as an explanatory category which facilitates developing a version of nonreductionist emergentism. This category helps to understand the so called teleonomy (resp. quasi-finality) studied in modern biology and eliminates the traditional opposition between the causal and the teleological interpretation of nature. Analytical distinctions, dependent on supervenient aspects of nature, facilitate new interpretive patterns for biological evolution and make groundless many simplified patterns accepted in philosophical interpretation of evolutionism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 7-18
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki emergencji biologicznej w świetle sporu emergentyzm–redukcjonizm
    Conditions of the Biological Emergence in the Light Of Debate between the Reductionism and the Emergentism
    Autorzy:
    Dziadkowiec, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013065.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    emergencja biologiczna
    emergentyzm
    redukcjonizm
    superweniencja
    życie
    biological emergence
    emergentism
    reductionism
    supervenience
    life
    Opis:
    The relation of emergence allows to understand life as a key emergent quality for the biology. We find number of examples of emergent phenomena in the chemistry and in the biology. However, there is a lack of a clear explication of understanding both the emergence and its biological exemplification. Conditions of the biological emergence, which are formulated in the current literature, help to fill that gap and to provide a satisfying definition of that relation. At the same time it throws a new light on the debate for a research paradigma between the reductionism and the emergentism. After a time of underlying differences, today the main attention is given to their likeness and possibilities for cooperation of those two apprehensions.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 5-27
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem relacji umysł-ciało w emergentyzmie Samuela Alexandra
    The Mind-Body Problem in Samuel Alexander’s Emergentism
    Autorzy:
    Fornal, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18653982.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    emergencja
    brytyjski emergentyzm
    Samuel Alexander
    problem umysł-ciało
    emergence
    British Emergentism
    mind-body problem
    Opis:
    Wśród współczesnych filozofów umysłu dominuje przekonanie, że klasyczny emergentyzm dążył do utworzenia całościowego systemu metafizycznego niejednokrotnie dopuszczając istnienie nie fizycznych czynników czy sił. To przekonanie, klasyfikujące brytyjski emergentyzm, jako stanowisko stojące w sprzeczności z powszechnie przyjmowaną współcześnie tezą o domknięciu przyczynowym świata fizycznego, przyczynia się do całkowitej jego dyskredytacji we współczesnych debatach nad problemem umysł-ciało. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie metafizyki umysłu Samuela Alexandra, jednego z czołowych przedstawicieli wymienionego wyżej stanowiska filozoficznego oraz analiza jego współczesnych interpretacji. Główną tezą pracy jest twierdzenie, że zaproponowane przez Alexandra rozwiązanie problemu umysł-ciało, można z powodzeniem przenieść na grunt współczesnych rozważań w ramach tak zwanego nieredukcyjnego fizykalizmu.
    Among contemporary philosophers of mind prevails a view that the representatives of Classical Emergentism such as Samuel Alexander sought to create a comprehensive metaphysical system which frequently allowed existence of non-physical elements or forces. Such view, classified British Emergentism as a position contrary to commonly accepted thesis of the Completeness of Physics, contributes to discrediting it in mind-body problem debates. The main aim of this paper is to present Samuel Alexander’s metaphysics of mind and analyze its present interpretations. The primary thesis is the claim, that solution of the mind-body problem proposed by Alexander is applicable on the ground of contemporary considerations within the framework of so called Non-reductive Physicalism.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 43, 4; 71-93
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Onkogeneza i emergencja
    Oncogenesis and Emergence
    Autorzy:
    Molski, Marcin
    Chmielarczyk, Wiktor
    Pruszyński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013907.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    onkogeneza
    nowotwory
    nielokalność
    kwantowe splątanie
    korelacje EPR
    emergentyzm
    oncogenesis
    cancer
    nonlocality
    quantum entanglement
    EPR correlations
    emergentism
    Opis:
    The population, molecular and submolecular (quantum) levels of oncogenesis are considered. The quantum description takes into account the nonlocal Einstein-Podolsky-Rosen correlations, interactions at-the-distance, quantum entanglement and macroscopic quantum coherence. In this approach, cancerogenesis is initiated by destruction of the quantum entanglement of the DNA molecules due to mutation, which leads to appearance of an oncogen and a local decoherence of the organism. In the genetic approach a cancer is the gene disease, whereas in the quantum approach — a disease of the living system. On the basis of the Humphreys criteria, an attempt of the ontological classification of bio- and ontogenesis is made. Those phenomena can be considered in terms of the coherent, synchronic and holistic emergence.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 169-187
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biokompleksowy wymiar przyrody
    Biocomplexity of nature
    Autorzy:
    Zięba, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338314.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    biokompleksowość
    emergentyzm
    informacja
    kompleksowość
    natura
    przyroda
    redukcjonizm
    systemowość
    biocomplexity
    complexity
    emergentism
    information
    nature
    reductionism
    system theory
    Opis:
    Wiele razy i na różne sposoby człowiek podejmuje próbę rozszyfrowania organizacji przyrody. Artykuł ukazuje kilka z nich, od starożytności do chwili obecnej. Najczęściej owe próby były podyktowane następującymi okolicznościami: nagromadzonymi faktami (danymi), ewolucją koncepcji nauk przyrodniczych i filozofii, rozwojem strategii badawczej (rozwój epistemologii i metodologii przyrodoznawstwa, od redukcjonizmu do emergentyzmu). Aktualna próba skoncentrowania się na organizacji przyrody jest podyktowana takimi okolicznościami, jak: akceptacją modelu hipotetyczno-dedukcyjnego w naukach empirycznych, ukształtowaniem się takich teorii, jak teoria systemów, teoria struktur dyssypatywnych, teoria katastrof, teoria algorytmów, teorie morfologiczne, teoria chaosu, teoria informacji (informacja służy do opisu i wyjaśnienia zjawisk należących do różnych poziomów organizacji przyrody), a szczególnie potrzebą spajania rozproszonych idei i odkryć, które stanowią efekt pracy odseparowanych grup badawczych. Naczelnym zadaniem rozwijania takiej wiedzy jest ukazanie sensu esencjalnego przyrody, a przede wszystkim ukazanie jej wiarogodnego obrazu. W takim kontekście należy upatrywać genezę koncepcji przyrody jako biokompleksu. Koncepcja ta ukazuje przyrodę jako system naturalny - przyroda nie jest zlepkiem poszczególnych elementów, lecz tworzy określony system o swoistej integracji, o swoistym stopniu organizacji.
    At many times and in various ways, humans made efforts to decipher the laws of nature. The article presents some of this work, starting from antiquity to the present. For the most part, these efforts were dictated by the following circumstances: gathered facts (data), evolutionally concepts of natural sciences and philosophy, and development of research strategies (progress in epistemology and methodology of natural sciences from reductionism to emergentism). Present efforts of great interest in organization of nature are dictated by such factors as: acceptance of hypothetical-deductive model in empirical sciences and rise of such theories as system theory, dissipative structure theory, catastrophe theory, algorithm theory, morphological theories, chaos theory, information theory (information serves to describe and explain phenomena from various levels of the organization of nature). In order to fathom the laws of nature, we see the need for the convergence of dispersed ideas and discoveries made by diverse scientists working apart. The rationale of enhancing such science is to portray the essential meaning of nature and its biocomplexity. The concept of biocomplexity of the natural world and its various dimensions allows one to perceive nature not as a cluster of separate elements, but as a system of specific integration and unique complexity.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, 8, 1; 357-372
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesne krytyki teorii emergencji
    Early critiques of the theory of emergence
    Autorzy:
    Fornal, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15010042.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    C. Baylis
    British emergentism
    critique of emergence
    emergence
    S.C. Pepper
    W.T. Stace
    brytyjski emergentyzm
    emergencja
    krytyka emergencji
    Opis:
    Idea emergencji w swojej złożonej naukowej postaci została po raz pierwszy sformułowana przez zwolenników brytyjskiego emergentyzmu. Emergentyzm w tej perspektywie był ontologią procesów ewolucyjnych w szerokim sensie, obejmującą relacje pomiędzy różnymi poziomami egzystencji świata. Jednak wraz ze wzrostem popularności tego nurtu zaczęły pojawiać się coraz liczniejsze głosy krytyczne przeciwko tej teorii. Niniejszy artykuł stanowi przegląd argumentów krytycznych skierowanych przeciwko brytyjskiemu emergentyzmowi i ich analizę porównawczą. Omówione zostają prace Stephena C. Peppera, Charlesa Baylisa oraz Waltera Terence’a Stace’a, którzy wskazywali na niemożliwość wyjaśnienia emergentnej nowości z perspektywy mechanicystycznego poglądu na świat.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 2; 27-42
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nature, situation and experience. Some metaphysical underpinnings of John Deweys conception of an aesthetic experience
    Natura, sytuacja, doświadczenie. O pewnych metafizycznych podstawach koncepcji doświadczenia estetycznego Johna Deweya
    Autorzy:
    Rachoń, N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/223385.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich
    Tematy:
    metafizyka
    jakości
    emergentyzm
    interakcja
    natura
    sytuacja
    doświadczenie
    estetyka
    dzieło sztuki
    metaphysics
    qualifies
    emergentism
    interaction
    nature
    situation
    experience
    aesthetics
    work of art
    Opis:
    The aim of the following article is to present some of the metaphysical grounds for the concept of an aesthetic experience in the naturalistic philosophy of John Dewey. First three sections are devoted to the main issues of Dewey’s naturalistic metaphysics. The first, besides the definition of metaphysics as detection and description of the generic traits of existence, includes also the reconstruction of Dewey’s notion of nature — the most fundamental concept in Dewey’s system. It is reconstructed with the elaboration of the dynamic, continuous, emergent, rhythmical and situational character of the reality. The second section presents the metaphysical concept of a situation, along with its theoretical consequences, such as: overcoming the metaphysical dualism which isolates the subject from the object, the defence of the objective character of qualities, the concept of immediate phase of a situation and the pluralistic character of nature with all its manifestations. The third section presents deweyan metaphysics of experience. Author clarifies concepts, which are crucial in this respect: primal experience, the experience and the rhythmical structure of interaction. The last section elaborates these elements of Dewey’s aesthetics which clearly remains in an intimate relation with the general metaphysical characteristic of reality: the concept of an aesthetic experience continuous with an everyday experience, the concept of active and passive phases of perception, rhythm as a form, distinction between the product of art and the work of art. According to Dewey, art is conceived as a particular manifestation of nature, which realizes itself in the dynamic form of an aesthetic experience and, as such, it discloses the deepest general traits of reality. In such meaning, art is the culminating form of organization of nature and its most sublime manifestation. The late works of Dewey give the grounds for the interpretation, according to which, an aesthetic experience constitutes the essential context for every possible kind of experience. Consequently, the deweyan philosophy of art functions in his philosophic system not so much as a minor and marginal element related only to the artistic activities, but it pervades all other realms.
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie pewnych metafizycznych podstaw, na jakich opiera się koncepcja doświadczenia estetycznego w naturalistycznej filozofii Johna Deweya. Pierwsze trzy części artykułu poświęcone są głównym zagadnieniom jego naturalistycznej metafizyki. W części pierwszej, poza wyjaśnieniem znaczenia, w jakim Dewey używa pojęcia metafizyki — odnajdowanie i opis powszechnych cech istnienia — podjęta została również rekonstrukcja, podstawowego dla metafizyki Deweya, pojęcia natury. Wśród najistotniejszych cech metafizycznych, jakie Dewey przypisuje naturze, znajdują się: dynamizm, ciągłość, emergentyzm, rytmiczność i wewnętrzne złożenie z sytuacji. Część druga artykułu prezentuje metafizyczną koncepcję sytuacji i jej najważniejsze teoretyczne konsekwencje, tj. przezwyciężenie dualizmu metafizycznego oddzielającego podmiot od przedmiotu, obronę obiektywnego charakteru jakości oraz dynamicznego, kontekstualnego i pluralistycznego charakteru natury i wszelkich jej przejawów. W części trzeciej przedstawiona została deweyowska metafizyka doświadczenia. Autor wyjaśnia, kluczowe w tym zakresie, zagadnienia: doświadczenia pierwotnego, doświadczenia rzeczywistego oraz rytmicznej struktury interakcji. W ostatniej części autor przedstawił te wątki estetyki Deweya, które wyraźnie pozostają w ścisłym związku z jego ogólniejszą, metafizyczną charakterystyką rzeczywistości, tj. koncepcję doświadczenia estetycznego jako ciągłego z doświadczeniem codziennym, koncepcję aktywnej i pasywnej fazy percepcji, rytmu jako formy oraz rozróżnienie pomiędzy przedmiotem sztuki i dziełem sztuki. Sztuka, w ramach prezentowanych w tym artykule poglądów Deweya rozumiana jest jako szczególny przejaw natury, który, w dynamicznej formie doświadczenia estetycznego, ujawnia najgłębsze, powszechne cechy rzeczywistości. W tym sensie jest szczytową formą organizacji natury i stanowi jej najbardziej wysublimowaną postać. Późne pisma Deweya dają podstawy do interpretacji, w której doświadczenie estetyczne stanowi istotny kontekst dla wszelkiego rodzaju doświadczeń. Wówczas deweyowska filozofia sztuki stanowi raczej osnowę reszty systemu niż jego marginalny element związany jedynie z działalnością artystyczną.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej; 2009, R. 50 nr 4 (179), 4 (179); 165-184
    0860-889X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanowisko pierwszych brytyjskich emergentystów wobec teorii ewolucji
    Autorzy:
    Sadłocha, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560590.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    Emergentism
    theory of emergence
    theory of evolution
    John Stuart Mill
    George Henry Lewes
    Charles Robert Darwin
    Emergentyzm
    teoria emergencji
    teoria ewolucja
    Opis:
    In the nineteenth century, the theory of evolution was not yet widely accepted and was just beginning to spread in the scientific community, and thus also among British emergentists. The first representatives of British Emergentism were John Stuart Mill and George Henry Lewes. Mill is called the father of this line of thought, and Lewes coined the term emergent based on Mill’s heteropathic effect. The purpose of this article is to show the different approaches of Mill and Lewes to the theory of evolution.
    W XIX wieku teoria ewolucji nie była jeszcze powszechnie przyjmowana i dopiero upowszechniała się w środowisku naukowym, a tym samym i wśród brytyjskich emergentystów. Pierwszymi przedstawicielami nurtu emergentyzmu brytyjskiego są John Stuart Mill oraz George Henry Lewes. Mill uważany jest za ojca tego kierunku, a Lewesowi zawdzięcza się ukucie terminu emergentny na określenie, tego, co Mill nazywał skutkiem heteropatycznym. Celem tego artykułu jest ukazanie odmiennego podejścia Milla i Lewesa do teorii ewolucji, a tym samym do emergentyzmu.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2019, 26
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowa koncepcja zmartwychwstania? Uwagi krytyczne na marginesie książki Philipa Claytona Knappa „The predicament of belief, science, philosophy, faith”
    A new conception of the resurrection? Critical remarks on the margin of the book of Philip Clayton and Steven Knapp “The Predicament of Belief. Science, Philosophy, Faith”
    Autorzy:
    Sokołowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041417.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Auferstehung Christi
    paschale Christophanie
    Prozesstheologie
    Emergentismus
    resurrection of Christ
    resurrection appearances
    process theology
    emergentism
    zmartwychwstanie Chrystusa
    chrystofanie paschalne
    teologia procesu
    emergentyzm
    Opis:
    W niniejszym artykule zaprezentowano uwagi krytyczne odnoszące się do  rozumienie zmartwychwstania, zaproponowanego przez Ph. Claytona i S. Knappa w książce The Predicament of Belief. Science, Philosophy, Faith. Główne zastrzeżenia dotyczą błędnego postawienia problemu badawczego, czyli interpretacji zmartwychwstania zgodnej z nowożytną nauką oraz błędnego podejścia do relacji Nowego Testamentu o rezurekcji Chrystusa. Zastrzeżenia budzi również sposób rozwiązania tak postawionego problemu, czyli oparcie proponowanego rozumienia zmartwychwstania na teorii emergencji, jego partycypacyjne ujęcie oraz rozumienie chrystofanii jako teorii osobowej, ale niefizycznej i pośmiertnej obecności Jezusa. Wątpliwości powoduje także włączenie panenteizmu w interpretację zmartwychwstania, a przede wszystkim odrzucenie bóstwa Jezusa Chrystusa. Biorąc to wszystko pod uwagę okazuje się, że zmartwychwstanie staje się zdarzeniem subiektywnym oraz głęboko duchowym, w którym Bóg działa, choć to boskie działanie dokonuje się przez wpływ na ludzkie umysły i nie ma charakteru zdarzenia cudownego oraz nie zawiesza praw natury. Zdaniem autorów takie jego ujęcie ma być zgodne z nowożytną nauką. Wątpliwe jest jednak to, czy zaproponowane przez nich rozumienie rezurekcji Chrystusa przybliża do rozumienia fenomenu chrześcijaństwa.
    This article presented the critical remarks relating to the understanding of the resurrection, proposed by Ph. Clayton and S. Knapp in their book The Predicament of Belief. Science, Philosophy, Faith. The main objections relate to the incorrect putting the research problem, that is interpretation of the resurrection compatible with modern science and erroneous approach to the New Testament’s relations about the resurrection of Christ. A way of solving of this problem is also causing reservations, that is to support the proposed understanding of the resurrection on the theory of emergence, its participatory approach and an understanding of the resurrection appearances as the personal but nonphysical theory of Jesus’ postmortem presence. Doubts are also caused by panentheism, and above all by the rejection of the deity of Jesus Christ. Taking all this into account, it turns out that the resurrection becomes subjective and deeply spiritual event, and the divine action is performed by the impact on the human minds and is not a miraculous event, and it does not suspend the laws of nature. According to the authors, such an approach is compatible with modern science. It is doubtful, however, whether their understanding of the resurrection of Christ makes it possible to understand the phenomenon of Christianity.
    Im vorliegenden Artikel werden kritische Bemerkungen präsentiert bezüglich des Verständnisses der Auferstehung, vorgeschlagen von Ph. Clayton und S. Knapp in ihrem Buch The Predicament of Belief. Science, Philosophy and Faith. Die Haupteinwände beziehen sich auf die mangelhafte Bestimmung des zu untersuchenden Problems, also die Interpretation der Auferstehung, die mit der neuzeitlichen Wissenschaft kompatibel wäre wie auch auf die falsche Erfassung der neutestamentlichen Berichte über die Auferstehung Christi. Einige Bedenken sind auch mit der Art der Lösung des Problems verbunden, d.h. mit der Verbindung des vorgeschlagenen Verständnisses der Auferstehung mit der Emergenztheorie, seine partizipative Auffassung sowie das Verständnis der Christophanie als einer zwar personalen, aber nicht physischen und postumen  Gegenwart Jesu. Ein Problem ist auch das Einfügen des Pantheismus in die Interpretation der Auferstehung, vor allem aber die Ablehnung der Gottheit Jesu Christi. Wenn man alle diese Probleme bedenkt, stellt sich heraus, dass die Auferstehung zu einem subjektiven und tief geistlichen Ereignis wird, in dem zwar Gott wirkt, aber diese göttliche Wirkung in der Beeinflussung der menschlichen Sinne besteht und nicht den Charakter eines Wunders hat und die Naturgesetze keineswegs außer Kraft setzt. Nach Meinung der Autoren soll eine solche Auffassung mit der neuzeitlichen Wissenschaft kompatibel sein. Zweifellhaft ist aber, ob uns das von ihnen vorgeschlagene Verständnis der Resurrektion Christi zum besseren Verständnis des Christentums zu führen vermag.
    Źródło:
    Studia Nauk Teologicznych PAN; 2011, 6-7; 165-188
    1896-3226
    2719-3101
    Pojawia się w:
    Studia Nauk Teologicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy społeczeństwo może uczyć się z doświadczenia? Problem podmiotowości społeczeństwa
    Can society learn from experience? Society as a subject
    Autorzy:
    Giza, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/904429.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
    Tematy:
    intencjonalność
    podmiotowość
    sprawstwo (agency)
    jednostka
    emergentyzm
    społeczeństwo
    koordynacja
    agregacja
    zbiorowe działanie
    artefakty
    kultura
    intentionality
    subjectivity
    agency
    individual
    emergentism
    society
    coordination
    aggregation
    collective action
    action
    artefacts
    culture
    Opis:
    Termin „społeczeństwo” powszechnie używany jest jako podmiot różnego rodzaju twierdzeń: „społeczeństwo zmierza w stronę…”, „społeczeństwo nie ufa politykom” itp. Na poziomie teoretycznym przeważa jednak indywidualizm zarówno w wymiarze ontologicznym („społeczeństwo” jest jedynie złożeniem jednostkowych działań), jak i metodologicznym. Przy pewnej opcji teoretycznej możliwe jest jednak ujęcie społeczeństwa jako intencjonalnego, sprawczego podmiotu zdolnego do budowania struktur samowiedzy i poddającego refleksji swoje działania. W artykule dyskutowane są konsekwencje przyjęcia „nastawienia intencjonalnego” (intentional stance) w badaniu społeczeństwa.
    The term “society” is usually used as the subject of various statements: “society tends to…”, “society does not trust politicians”, etc. Theoretically, however, individualism prevails both ontologically (“society” is a complex of individual actions) and methodologically. However, there exists a theoretical stance that considers society as an intention-driven agent, a self-reflective subject able to build the structures of self-knowledge. The paper discusses the consequences of adapting the “intentional stance” in the study of society.
    Źródło:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2014, 3(29); 72-85
    1898-3529
    2658-1116
    Pojawia się w:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies