Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "efektywność rynku" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Współczesne determinanty efektywności rynku kapitałowego na GPW w Warszawie
Contemporary determinants of the efficiency of the capital market on the Warsaw Stock Exchange
Autorzy:
Białas-Szymańska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216849.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rynek kapitałowy
efektywność rynku
typy efektywności
badanie
inwestor
capital market
market efficiency
types of efficiency
research
investor
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka wybranych zagadnień, dotyczących historycznego i współczesnego postrzegania reakcji cen aktywów finansowych na rynku kapitałowym. Podjęto w nim również próbę cząstkowej analizy najistotniejszych przyczyn obecnego poziomu efektywności Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, co istotowo wiąże się z powszechnym zainteresowaniem inwestorów funkcjonowaniem rynków kapitałowych, a szczególnie giełdami papierów wartościowych. Rodzi to zatem konieczność zidentyfikowania mechanizmów kształtujących ceny akcji. Pomocne w tym zakresie mogą okazać się prezentacje założeń następujących kluczowych teorii: Hipotezy o efektywnym rynku; Koncepcji rynku koherentnego; Hipotezy rynków adaptacyjnych. Efektywność rynku kapitałowego, zwłaszcza giełdowego rynku akcji, może być rozumiana w różny sposób, jakkolwiek najczęściej w badaniach ekonomicznych pojęcie to jest utożsamiane z efektywnością informacyjną. Co istotne, dbałość o sprawny rynek kapitałowy jest kluczowa z punktu widzenia rozwoju gospodarczego na bazie innowacji, które w dużej mierze finansowane są właśnie przez ten rynek. Efektywność rynku kapitałowego jest jednym z najczęściej poruszanych wątków wśród praktyków, ponieważ niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje dla inwestorów. W artykule dokonano prezentacji najnowszych unormowań, mających wpłynąć pozytywnie na rozwój rynku kapitałowego w Polsce i na terenie Unii Europejskiej oraz historycznych treści w zakresie wyżej wymienionej hipotezy o efektywnym rynku, koncepcji rynku koherentnego i hipotezy rynków adaptacyjnych. Autorka podjęła również próbę scharakteryzowania współczesnych uwarunkowań wpływających bądź mających wpływać w niedalekiej przyszłości na rozwój rodzimego rynku kapitałowego.
The aim of the article is to characterise selected historical issues and the contemporary perception of the response of financial asset prices in the capital market. It also attempts to partially analyse the most important reasons for the current level of effectiveness of the Warsaw Stock Exchange. This is significantly related to the widespread interest of investors in the functioning of capital markets, especially stock exchanges. Therefore, it is necessary to identify the mechanisms shaping share prices. The presentations of the following key theories may prove helpful in this respect: Efficient market hypotheses, the concept of a coherent market, and hypotheses of adaptation markets. The efficiency of the capital market, especially the stock exchange market, can be understood in various ways, although most often in economic research, this concept is equated with information efficiency. Importantly, care for an efficient capital market is crucial from the point of view of economic development based on innovations, which are largely financed by this market. The efficiency of the capital market is one of the most discussed topics among practitioners because it has very serious consequences for investors. The article presents the latest regulations that are to have a positive impact on the development of the capital market in Poland and in the European Union, as well as historical content in the scope of the above-mentioned effective market hypothesis, the concept of a coherent market and the hypothesis of adaptation markets. The author has also attempted to characterise contemporary conditions that affect or are to affect the development of the domestic capital market in the near future.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2022, 70; 159-174
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changing Weak-Form Informational Efficiency: A Study on the World’s Stock Markets
Zmieniająca się efektywność informacyjna w formie słabej: badanie na światowych rynkach akcji
Autorzy:
Karasiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1925408.pdf
Data publikacji:
2021-01-13
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
efficient market hypothesis
weak-form efficiency
stock markets
random walk
hipoteza rynku efektywnego
efektywność w formie słabej
rynki akcji
błądzenie losowe
Opis:
Purpose: The aim of this study is to answer the question whether weak-form informational efficiency of the world’s stock markets tended to change over a long term. Methodology: A proxy of weak-form informational efficiency applied in the study is based on Bachelier’s random walk model. The research hypothesis states that over a long term weak-form informational efficiency of the world’s stock markets, proxied by a percentage of the null hypotheses which could not be rejected in the normality tests of the indexes returns, tended to improve. The research sample includes 77 all-share indexes from all over the world and the analysed time-series of their returns cover the period from 02/01/2013 to 28/02/2020. Findings: The conducted study allows for rejecting the stated research hypothesis as the changes of the efficiency turned out to be region-dependent. A long-term trend of the efficiency measure, calculated for all the indexes together, was flat, with a zero slope and the volatility of this measure was low. Hence, it suggests that when taking into account all the indexes examined, on a long-term basis, the world’s stock markets’ weak-form informational efficiency did not display neither any downward nor upward tendency. Research limitations: Future issue-related research can test weak-form informational efficiency under less strict conditions than these proposed by Bachelier. Value: As opposed to many other studies, which usually try to answer the question if the markets are efficient or not, this paper focuses its attention on the changes in efficiency over the years.
Cel: celem badania jest odpowiedź na pytanie, czy efektywności informacyjna światowych rynków akcji w formie słabej podlegała zmianom w długim okresie. Metodologia: miara efektywności informacyjnej w formie słabej zastosowana w badaniu oparta jest na modelu błądzenia losowego, zaproponowanym przez Bacheliera. Postawiona hipoteza badawcza mówi, że w długim okresie efektywność informacyjna w formie słabej, estymowana odsetkiem hipotez zerowych, które nie zostały odrzucone w testach normalności stóp zwrotu indeksów, wykazuje się tendencją wzrostową. Próba badawcza skupia 77 indeksów giełdowych szerokiego rynku z całego świata, a zbadane szeregi czasowe ich stóp zwrotu pochodzą z okresu od 2 stycznia 2013 r. do 28 lutego 2020 roku. Wyniki: przeprowadzone badanie pozwala na odrzucenie postawionej hipotezy badawczej, ponieważ zmiany efektywności okazały się być zależne od badanego regionu. Długoterminowy trend kształtowania się miary efektywności, obliczonej dla wszystkich indeksów, był płaski, z zerowych nachyleniem, a zmienność tej miary była niska. W związku z powyższym, biorąc pod uwagę wszystkie badane indeksy, w długim okresie efektywność informacyjna w formie słabej nie wykazywała tendencji spadkowej czy wzrostowej. Ograniczenia badawcze: przyszłe badania związane z poruszanym problemem mogą testować słabą formę efektywności informacyjnej z wykorzystaniem mniej restrykcyjnych warunków niż te proponowane przez Bacheliera. Wartość: w przeciwieństwie do innych badań, które zwykle próbują odpowiedzieć na pytanie, czy rynki są efektywne, czy też nie, ten artykuł zwraca uwagę na zmiany efektywności na przestrzeni lat.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2020, 4/2020 (90); 48-61
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywność informacyjna polskiego rynku kapitałowego w formie słabej na przykładzie spółek z indeksu WIG20
Informational efficiency of the Polish capital market in a weak form, based on the example of companies from the WIG20 index
Autorzy:
Kszczotek, Mikołaj
Kiermasz, Błażej
Cisek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070754.pdf
Data publikacji:
2021-05-13
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
efficient market hypothesis
market efficiency
wig20
warsaw stock exchange
capital market
hipoteza rynku efektywnego
efektywność rynku
gpw
rynek kapitałowy
Opis:
Przedmiot badań: Artykuł wpisuje się w nurt badań nad efektywnością informacyjną rynków kapitałowych. Jest to temat często poruszany w literaturze przedmiotu, jednak wśród badaczy brak jest konsensusu co do jej obowiązywania. Dzięki zastosowaniu niestandardowej metody badawczej nasza praca dostarcza nowych argumentów w dyskusji dotyczącej efektywności polskiego rynku giełdowego. Cel badawczy: Celem artykułu jest weryfikacja hipotezy efektywności informacyjnej w formie słabej dla polskiego rynku akcyjnego, reprezentowanego przez indeks WIG20, w okresie od początku jego funkcjonowania do końca 2018 r. Dodatkowo, artykuł odpowiada na pytanie, jak efektywność rynku zmieniała się w czasie, a w szczególności, czy wzrastała na przestrzeni lat wraz z rozwojem rynku giełdowego. Metoda badawcza: Do przeprowadzenia badania wykorzystano test autokorelacji dziennych stóp zwrotu, badający efektywność w formie słabej. Nasze podejście różni się od dotychczasowych badań formą przeprowadzenia testu. Efektywność była przez nas sprawdzana niezależnie na wielu dwuletnich podokresach badanego zbioru, a nie punktowo za cały, wieloletni okres. Umożliwiło to identyfikację i analizę okresów występowania nieefektywności, która w badaniu na zagregowanych danych byłaby niewidoczna. Według naszej najlepszej wiedzy ostatni raz badanie w takiej formie przeprowadzono za lata 1994–1999. Wyniki: Uważamy, że przy badaniu długiego okresu jednoznaczne stwierdzenie istnienia efektywności lub jej braku nie oddaje w pełni rzeczywistej sytuacji. Nasze badania wykazały, że polski rynek giełdowy bywa okresowo nieefektywny, a okresy te trwają nawet do dwóch lat oraz występują przez blisko 40% badanego przedziału czasowego. Co więcej, efektywność spadła w ostatnich latach, tj. po 2009 r., co sugeruje, że rozwój instytucjonalny nie jest wystarczającym czynnikiem do osiągnięcia efektywności informacyjnej nawet w słabym stopniu. W ostatnich latach coraz częściej i na coraz dłużej rynek przestaje być efektywny. Oznacza to, że okresowo można uzyskać ponadprzeciętne stopy zwrotu, bazując na informacjach o kształtowaniu się notowań w przeszłości.
Background: The article fits into the research on the informational efficiency of capital markets. This topic is often discussed in the literature on the subject, but there is no consensus among researchers as to its validity. Thanks to the use of a non-standard research method, our work provides new arguments in the discussion on the efficiency of the Polish stock market. Research purpose: The aim of the article is to verify the hypothesis of information efficiency in a weak form for the Polish equity market, represented by the WIG20 index, in the period from the beginning of the market operation till the end of 2018. Additionally, the article answers the question of how market efficiency changed over time and whether it has grown over the years along with the development of the stock market. Methods: The study was carried out using the auto-correlation test of daily rates of return, examining the efficiency in the weak form. Our approach differs from previous research in terms of the form of testing. The efficiency was checked by us independently on many two-year sub-periods of the analyzed set, and not in points for the entire, long-term period. This made it possible to identify and analyze periods of efficiency that would not be noticeable in the study on aggregated data. To the best of our knowledge, the last survey in this form was conducted for the years between 1994 and 1999. Conclusions: We believe that when studying a long period, although we can unequivocally identify the existence of efficiency or its lack, it does not fully reflect the actual situation. Our research has shown that the Polish stock market is sometimes efficiency from time to time, and these periods last up to two years and occur throughout nearly 40% of the analyzed period. Moreover, efficiency has decreased in recent years, i.e., after 2009, which suggests that institutional development is not a sufficient factor to achieve information efficiency, even to a weak degree. In recent years, the market has ceased to be efficiency more and more often and for longer periods. This means that it is possible to periodically obtain abnormal rate of return based on information about past performance.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 118; 249-264
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Outstandingly High Values of the Market Value Ratios as a Symptom of Market Informational Inefficiency: A Study on the Warsaw Stock Exchange
Wyjątkowo wysokie wartości wskaźników wartości rynkowej jako przejaw rynkowej nieefektywności informacyjnej: badanie na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
Autorzy:
Karasiński, Jacek
Zduńczak, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1925411.pdf
Data publikacji:
2021-01-13
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
market value ratios
efficient market hypothesis
weak-form efficiency
stock markets
random walk
wskaźniki wartości rynkowej
hipoteza rynku efektywnego
efektywność w formie słabej
rynki akcji
błądzenie losowe
Opis:
Purpose: The purpose of this article is to examine whether the outstandingly high values of the market value ratios co-occurring with low levels of weak-form informational efficiency proxied by the percentage of the stock returns normality tests in which the null hypothesis could not be rejected. Methodology: The weak-form informational efficiency measure used in the study is based on the strict random walk model proposed by Bachelier. The data collected covered the period from 31/12/2016 to 23/03/2020 and contained financial data of the companies listed on both stock markets of the Warsaw Stock Exchange (WSE), i.e. on the Main Market and NewConnect. The empirical study consisted in comparing the average market value ratios and the market efficiency measures calculated for both the WSE sectors and subsectors. Findings: The analysis of the scatterplots as well as the analysis of the correlation coefficients suggest that the outstandingly high values of the market value ratios do not co-occur with low levels of weakform informational efficiency. Thus, the outstandingly high values of the market value ratios cannot be treated as any clear indication of market inefficiency. Research limitations: The authors encourage other researchers to test weak-form informational efficiency under more general conditions and repeat the study for other datasets. Value: According to the authors’ knowledge, it is the first study making an attempt to capture any connection between the extremely high values of the market value ratios and quantified informational market efficiency in a weak form.
Cel: celem artykułu jest zweryfikowanie czy ponadprzeciętnie wysokie wartości wskaźników wartości rynkowej współwystępują z niskimi poziomami efektywności informacyjnej, oszacowanej jako odsetek testów normalności rozkładów stóp zwrotu akcji, w których nie było podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej. Metodologia: miara efektywności informacyjnej w formie słabej, wykorzystana w badaniu, opiera się na rygorystycznym modelu błądzenia losowego zaproponowanym przez Bacheliera. Zebrane dane obejmują okres od 31 grudnia 2016 r. do 23 marca 2020 r. i zawierają dane finansowe spółek notowanych na obu rynkach akcji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), tj. na Głównym Rynku oraz NewConnect. Badanie empiryczne polegało na porównaniu średnich wartości wskaźników wartości rynkowej i miar efektywności informacyjnej, obliczonych dla sektorów i podsektorów GPW. Wyniki: zarówno analiza wykresów rozrzutu, jak i analiza współczynników korelacji sugerują, że ponadprzeciętnie wysokie wartości wskaźników wartości rynkowej nie współwystępują z niskimi poziomami efektywności informacyjnej w formie słabej i nie mogą być traktowane jako jasne wskazanie występowania nieefektywności rynku. Ograniczenia badawcze: autorzy zachęcają innych badaczy do testowania efektywności informacyjnej w formie słabej z wykorzystaniem bardziej ogólnych założeń oraz powtórzenia badania dla innych zbiorów danych. Wartość: według wiedzy autorów to pierwsze badanie podejmujące próbę uchwycenia powiązań między ekstremalnie wysokimi wartościami wskaźników wyceny rynkowej a skwantyfikowaną efektywnością informacyjną rynku.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2020, 4/2020 (90); 78-91
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ transakcji insiderów na ceny akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w latach 2010–2020
The Impact of Insider Transactions on Share Prices on the Warsaw Stock Exchange in 2010–2020
Autorzy:
Gemra, Kamil
Kwestarz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176718.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
transactions
market efficiency
Warsaw Stock Exchange
transakcje
efektywność rynku
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
Opis:
Uzasadnienie teoretyczne: Od czasu przedstawienia pracy Famy o efektywności rynku naukowcy badają wszelkie anomalie, które zakłócają tę efektywność. Wykorzystanie asymetrii informacji przez insiderów jest właśnie taką anomalią. Powstało sporo prac naukowych, w których opisano wpływ transakcji insiderów na stopy zwrotu. Nasza szeroka i kompleksowa praca uzupełnia literaturę polską w tym zakresie.Cel artykułu: Celem artykułu jest zbadanie wpływu ujawnienia informacji o transakcji insiderów na zmianę ceny akcji. Zbadaliśmy wpływ podania informacji o zmianie posiadania akcji przez prezesa zarządu, członków zarządu, przewodniczącego rady nadzorczej lub członków rady nadzorczej (zwanych w tej pracy łącznie insiderami) na kurs spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW).Metody badawcze: Badanie przeprowadzone zostało za pomocą metody event studies i analizy statystycznej z wykorzystaniem programowania informatycznego do obliczeń i analizy danych. Analizie poddano okres 10,5 roku: od 1 stycznia 2010 roku do 16 lipca 2020 roku, w którym wzięliśmy pod uwagę komunikaty ESPI podawane przez spółki z głównego rynku GPW. W badanym okresie spółki notowane na GPW wydały ponad 400 tys. komunikatów ESPI, z których kryteria założone do badania spełniały łącznie 743 komunikaty i te wzięliśmy pod uwagę.Główne wnioski: Badania, które zostały opisane w niniejszym artykule, potwierdzają, że opublikowane komunikaty o zmianie stanu posiadania akcji przez insiderów stanowią istotne informacje dla inwestorów inwestujących na GPW i mają znaczący wpływ na kurs akcji – są cenotwórcze.
Theoretical background: Since presenting Fama’s research on market efficiency, scientists have been investigating any anomalies that interfere with market efficiency. The use of information asymmetry by insiders is just such an anomaly. A lot of scientific papers have been written in which the impact of insider transactions on the rates of return was described. Our extensive and comprehensive work completes Polish literature in this area.Purpose of the article: The purpose of this article is to investigate the impact of disclosing information about insider deals on the movement of the share price. We examined the impact of the disclosure of information about the change in shareholding by the president of the management board, members of the management board, chairman of the supervisory board, or members of the supervisory board (collectively referred to in this work as insiders) on the price of companies listed on the Warsaw Stock Exchange (WSE).Research methods: The study was carried out using the method of event studies and statistical analysis with the use of computer programming for calculations and data analysis. The analysis covers the period of 10.5 years: from January 1, 2010 to July 16, 2020, in which we took into account ESPI announcements issued by companies from the WSE main market. During the audited period, companies listed on the WSE spent over 400,000 ESPI messages, 743 of which met the criteria for the study, and we took these into account.Main findings: The research described in this article confirms that the published announcements about the change in share ownership by insiders constitute important information for investors investing on the WSE and have a significant impact on the share price – they are price-setting.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2021, 55, 4; 7-21
0459-9586
2449-8513
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Calendar Effects in the Stock Markets of Central European Countries
Efekty kalendarzowe na giełdach papierów wartościowych państw Europy Środkowej
Autorzy:
Szymański, Marek
Wojtalik, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033617.pdf
Data publikacji:
2020-10-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rynek kapitałowy
anomalie sezonowe
efekty kalendarzowe
efektywność rynku
efekt stycznia
capital market
seasonal anomalies
calendar effects
market efficiency
January effect
Opis:
The efficient market hypothesis suggests that there are no opportunities to gain above‑normal profits using available information, because it is all reflected in the prices. However, calendar anomalies are found to contradict the efficient market hypothesis and enable investors to predict prices during specific days. Based on a review of papers on market efficiency and market anomalies, this paper examines and compares calendar effects known as ‘the month‑of‑the year effect’ and ‘the day‑of‑the‑week effect’ between the stock markets of three Central European countries: Poland, Hungary and the Czech Republic. The study has revealed the presence of calendar anomalies in the indexes representing small‑cap stocks listed on the Polish stock market and, to some extent, in the indexes used in the Hungarian and Czech stock markets.
Według hipotezy rynku efektywnego inwestorzy nie są w stanie uzyskiwać ponadprzeciętnych zysków, ponieważ w każdej chwili ceny walorów w pełni odzwierciedlają informacje dostępne na ich temat. Jednakże na rynku występuje wiele anomalii kalendarzowych, co stanowi wyjątek od hipotezy efektywnego rynku. Głównym celem tego artykułu jest analiza i porównanie anomalii kalendarzowych – efektu miesiąca w roku i efektu dnia w tygodniu – na giełdach papierów wartościowych krajów Europy Środkowej (Polska, Węgry i Czechy). W pracy przeprowadzono krytyczną analizę literatury z zakresu anomalii rynkowych. Wyniki badań nie są jednoznaczne. Na polskiej giełdzie zaobserwowano anomalie w przypadku małych firm. Anomalie sezonowe zostały również zaobserwowane do pewnego stopnia na giełdzie węgierskiej oraz czeskiej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2020, 5, 350; 27-51
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stopy zwrotu polskich funduszy inwestycyjnych akcyjnych typu otwartego w aspekcie cech charakterystycznych funduszy
Autorzy:
Kowalke, Krzysztof
Korcz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1836571.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
investment funds
investments on the stock market
properties affecting efficiency
fundusze inwestycyjne
inwestycje na rynku akcji
czynniki wpływające na efektywność
Opis:
Theoretical background: Capital allocation on the stock market is associated with having extensive knowledge and skills. This can be done individually or through investment funds. There are many funds on the markets whose investment strategies do not differ from each other. Therefore, choosing entities from among them for the investment portfolio is not easy. Around the world, especially on developed markets, a lot of research has been conducted to identify the characteristics of funds that generate above-average returns. However, Polish literature on the subject lacks analyses that refer to the topic of the relationship between specific fund characteristics and the rates of return they achieve. This article aims to fill this gap.Purpose of the article: An attempt to identify specific characteristics of investment funds that generated the highest and lowest rates of return on the market. The article verifies the hypothesis that investment funds return rates differ significantly depending on the characteristics of individual funds.Research methods: For the purposes of the article, the rates of return of open-ended investment funds of the universal type were analyzed, categorized according to age, net asset value and level of costs of fund operations. The time range of the research was 2009–2018. Deductive inference and statistical methods were used to achieve the article’s goal and the hypothesis verifiation. The significance of differences between rates of return for individual groups of funds was analyzed on the basis of the Student’s t-Test.Main findings: The conducted analyses showed that in the researched period the highest rates of return were obtained by funds: 1) which were active on the market from 10 to 15 years (65.03% total rate of return); 2) whose value of assets ranged from PLN 50 million to PLN 100 million (63.67%); 3) whose operating costs relative to assets ranged from 3% to 4% (63.75%). Whereas the groups of funds that obtained the lowest rates of return were the following funds: 1) operating on the market from 5 to 10 years (33.47%); 2) with an asset value of less than PLN 10 million (-21.79%); 3) whose operating costs relative to assets were above 6% (16.69%). It should be emphasized, however, that the differences between rates of return of individual groups of funds were not statistically significant. For this reason, the research hypothesis put forward has been verified negatively.
Uzasadnienie teoretyczne: Alokacja kapitału na rynku akcji wiąże się z posiadaniem szerokiej wiedzy i umiejętności. Można tego dokonywać indywidualnie lub za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych. Na rynkach funkcjonuje wiele funduszy, których strategie inwestycyjne nie różnią się od siebie, dlatego wybór spośród nich podmiotów do portfela inwestycyjnego nie jest łatwy. Na świecie, zwłaszcza na rynkach rozwiniętych, przeprowadzono wiele badań, które miały na celu zidentyfikowanie cech funduszy, które przynoszą ponadprzeciętne stopy zwrotu. W polskiej literaturze przedmiotu jednak brakuje analiz, które dotyczą relacji pomiędzy określonymi cechami funduszy a stopami zwrotu, jakie one osiągają. Niniejszy artykuł ma na celu wypełnienie tej luki.Cel artykułu: Próba identyfikacji specyficznych cech charakteryzujących fundusze inwestycyjne, które wypracowywały najwyższe i najniższe stopy zwrotu na rynku. W opracowaniu poddano weryfikacji hipotezę zakładającą, że stopy zwrotu funduszy inwestycyjnych różnią się istotnie w zależności od cech charakterystycznych poszczególnych funduszy.Metody badawcze: Na potrzeby artykułu przeanalizowano stopy zwrotu otwartych funduszy inwestycyjnych akcji typu uniwersalnego w podziale ze względu na wiek, wartość aktywów netto oraz poziom kosztów działalności funduszy. Zakres czasowy badania to lata 2009–2018. Do realizacji celu i weryfikacji hipotezy wykorzystano wnioskowanie dedukcyjne oraz metody statystyczne. Istotność różnic pomiędzy stopami zwrotu poszczególnych grup funduszy została przeanalizowana na podstawie testu t-Studenta.Główne wnioski: Przeprowadzone analizy wykazały, że w okresie badań najwyższe stopy zwrotu uzyskały fundusze: 1) które działały na rynku od 10 do 15 lat (65,03% całkowitej stopy zwrotu); 2) których wartość aktywów mieściła się w przedziale od 50 do 100 mln zł (63,67%); 3) których koszty działalności w stosunku do aktywów mieściły się w przedziale od 3% do 4% (63,75%). Natomiast grupami funduszy, które uzyskały najniższe stopy zwrotu, były fundusze: 1) funkcjonujące na rynku od 5 do 10 lat (33,47%); 2) o wartości aktywów poniżej 10 mln zł (-21,79%); 3) których koszty działalności w stosunku do aktywów były powyżej 6% (16,69%). Podkreślić jednak należy, że różnice pomiędzy stopami zwrotu poszczególnych grup funduszy nie są statystycznie istotne. Z tego powodu postawiona hipoteza badawcza została zweryfikowana negatywnie.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2020, 54, 3; 47-57
0459-9586
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Testing the adaptive market hypothesis on the WIG Stock Index: 1994-2019
Testowanie hipotezy rynków adaptacyjnych dla indeksu giełdowego WIG: 1994-2019
Autorzy:
Kołatka, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/583847.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
adaptive market hypothesis (AMH)
market efficiency
return predictability
hipoteza rynków adaptacyjnych
efektywność rynku
przewidywalność stóp zwrotu
Opis:
The adaptive market hypothesis (AMH) is gaining recognition in the world of science because it coherently and logically reconciles the opinions of representatives of the neoclassical school and of behaviourists. The article assesses the reasons for the application of this hypothesis in the context of the Polish stock market. The aim of the article is to examine the level of predictability of return rates of the main Polish stock exchange index. For this purpose, daily logarithmic return rates were applied from the WIG index from October 1994 to December 2019. Moreover, the occurrence between them of a linear dependence (an autocorrelation test) and non-linear dependence (BDS test) was verified for two-year rolling-window framework. The results obtained confirm the cyclical variability of the level of efficiency for the Polish stock market, which complies with the implications of the adaptive market hypothesis.
Hipoteza rynków adaptacyjnych (AMH) ma coraz większe uznanie w świecie naukowym, gdyż w sposób spójny i logiczny godzi poglądy przedstawicieli szkoły neoklasycznej oraz behawiorystów. W artykule oceniono zasadność stosowania tej hipotezy w kontekście polskiego rynku akcji. Celem artykułu jest zbadanie poziomu przewidywalności stóp zwrotu głównego polskiego indeksu giełdowego. Wykorzystano dzienne logarytmiczne stopy zwrotu z indeksu WIG od października 1994 r. do grudnia 2019 r. i dla dwuletnich ruchomych podokresów zweryfikowano występowanie między nimi zależności liniowych (test autokorelacji) i nieliniowych (test BDS). Otrzymane wyniki potwierdzają cykliczną zmienność poziomu efektywności dla polskiego rynku akcji, co jest zgodne z implikacjami hipotezy rynków adaptacyjnych.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2020, 64, 1; 131-142
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE IMPACT OF QUARTERLY EARNINGS ANNOUNCEMENTS ON STOCK PRICES
Wpływ ujawnienia wyników kwartalnych na notowania spółek giełdowych
Autorzy:
Jagliński, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947515.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
market efficiency
quarterly earnings announcement
post-earnings-announcement-drift
PEAD
Warsaw Stock Exchange
WSE
efektywność rynku
wyniki kwartalne
dryf poogłoszeniowy
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
GPW
Opis:
Anomalia dryfu poogłoszeniowego (post-earnings-announcement-drift – PEAD) jest jedną z najdłużej występujących anomalii rynkowych, która swoim istnieniem zaprzecza występowaniu efektywności rynku w formie półsilnej. Celem pracy było sprawdzenie, czy anomalia występuje na GPW w Warszawie oraz zbadanie wpływu ujawnienia wyników kwartalnych spółek na ceny ich akcji. Autor przeprowadził badania, które objęły okres 2017-2019, z wykorzystaniem metodyki analizy zdarzeń. W przeciwieństwie do większości badaczy autor nie znalazł dowodów na występowanie anomalii w grupie spółek, które zaraportowały wyniki powyżej oczekiwań rynku. Występowanie anomalii zostało zaobserwowane jedynie w grupie spółek, które osiągnęły wyniki poniżej oczekiwań. Zdaniem autora taki stan rzeczy może wynikać z ograniczonej dostępności krótkiej sprzedaży, co uniemożliwia uczestnikom rynku zastosowanie strategii inwestycyjnej, która wykorzystywałaby istnienie anomalii, co doprowadziłoby zarazem do jej wyeliminowania.
Źródło:
Financial Sciences. Nauki o Finansach; 2020, 25, 2-3; 24-40
2080-5993
2449-9811
Pojawia się w:
Financial Sciences. Nauki o Finansach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Occurrence of Stock Market Anomalies on the Warsaw Stock Exchange as a Sign of Inefficiency of the Polish Equity Market
Występowanie anomalii giełdowych na GPW w Warszawie jako przejaw nieefektywności polskiego rynku kapitałowego
Autorzy:
Lewandowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819728.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Gdańska
Tematy:
equity market
market efficiency
stock market anomalies
rynek kapitałowy
efektywność rynku
anomalie giełdowe
Opis:
The efficient market hypothesis, despite being the basis of modern economy, remains one of the most controversial and contested concepts. Efficient markets, i.e. markets which reflect available information in asset prices, can exist under the assumption that humans are rational individuals – „homo economicus”. On the other hand, behavioural economics takes a different approach and presents the decision maker as an individual who makes cognitive errors and employs simplifications and heuristics. Accepting or rejecting the existence of efficient markets has far-reaching implications for stock market investors. If the market immediately reflects available information in prices, then they should not be able to achieve above average returns. However, history shows that many investors have significantly multiplied their capital and outperformed the market. Strategies that enable above-average returns are called „stock market anomalies” to indicate their clash with classical assumptions of economics. Over the years, there have been many studies of both market efficiency itself and the occurrence of calendar effects. This article aims to broaden the knowledge of the Polish equity market and examine its efficiency over the last 10 years. On the basis of a study of efficiency performed using various tools, the author was able to demonstrate the presence of some anomalies cited in literature on the subject. However, due to their instability over time and low repeatability with respect to various stock indices, the author was unable to unequivocally reject the efficiency of the Polish equity market.
Hipoteza rynku efektywnego, mimo bycia bazą dzisiejszej ekonomii, nadal jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych i poddawanych w wątpliwość koncepcją. Rynki efektywne, czyli odzwierciedlające dostępne informacje w cenie aktywów, mogą istnieć za sprawą założenia, że człowiek to jednostka racjonalna - "homo economicus". Odmienne podejście prezentuje jednak ekonomia behawioralna, prezentująca decydenta jako jednostkę obarczoną błędami poznawczymi, która stosuje uproszczenia i heurystyki. Przyjęcie lub odrzucenie istnienia efektywnych rynków ma daleko idące skutki dla inwestorów giełdowych. Jeśli rynek w sposób natychmiastowy odzwierciedla w cenie dostępne informacje to nie powinni być oni w stanie osiągać ponadprzeciętnych stóp zwrotu. Historia pokazuje jednak, że niejeden inwestor znacznie pomnożył swój kapitał i osiągnął wyniki lepsze niż rynek. Strategie pozwalające osiągać ponadprzeciętne zyski nazywane są "anomaliami giełdowymi", co ma wskazywać na ich sprzeczność z klasycznymi założeniami ekonomii. Na przestrzeni lat prowadzono wiele badań zarówno samej efektywności rynków jak i występowania efektów kalendarzowych. Artykuł ten ma poszerzyć wiedzę na temat polskiego rynku kapitałowego i przebadać jego efektywność na przestrzeni ostatnich 10 lat. Na podstawie badania efektywności przy pomocy różnych narzędzi udało się autorowi wykazać występowanie, niektórych, przytaczanych w literaturze przedmiotu, anomalii. Z powodu ich niestabilności w czasie i niskiej powtarzalności na różnych indeksach giełdowych nie doszedł on do jednoznacznego wniosku odrzucającego efektywność polskiego rynku kapitałowego.
Źródło:
Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka; 2020, 2, 31; 15-25
2084-6495
Pojawia się w:
Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobór walorów oraz wyczucie rynku − umiejętności zarządzających funduszami inwestycyjnymi
Stock selection and market timing: skills of mutual fund managers
Autorzy:
Filip, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584115.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
umiejętności menedżerskie
efektywność
dobór walorów
wyczucie rynku
managerial skills
efficiency
stock selection
market timing
Opis:
Artykuł koncentruje się na ocenie umiejętności zarządzających portfelami inwestycyjnymi polskich funduszy akcyjnych. W badaniu wykorzystano stosunkowo dużą próbę badawczą, liczącą 87 podmiotów. Horyzont czasowy badania ustalono na okres 2000- -2015. Wyniki menedżerów oceniane były pod kątem umiejętności doboru walorów oraz wyczucia rynku. Otrzymane rezultaty wskazują na brak umiejętności w przewidywaniu tendencji rynkowych, mierzonych parametrami z modeli Treynora–Mazuya oraz Henrikssona–Mertona. Analiza z wykorzystaniem testu istotności dla wartości średniej, liczebności dodatnich i ujemnych wyników, jak również metod panelowych dla danych przestrzenno-czasowych nie dała jednoznacznych rezultatów co do istnienia umiejętności selekcji.
This paper focuses on evaluating the skills of portfolio managers of Polish equity funds. A relatively large study sample, i.e. 87 entities, is used. The time horizon is the period 2000-2015. The returns are analyzed from the angle of stock selection and market timing ability. The obtained results show the lack of market timing skills measured with the parameters of Treynor–Mazuy and Henriksson–Merton models. The one sample t-test and frequency analysis of the positive and negative performance as well as the panel methods for the TSCS data are unequivocal in relation to the existence of stock selection skills.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 531; 103-115
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dysfunkcje globalnego rynku finansowego i możliwości ich przezwyciężenia
The Dysfunctions of Global Financial Markets and how to Surmount Them
Autorzy:
Peszko, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596851.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
financial markets, hypothesis of an effective market, the informational efficiency of the financial market, progressive global tax from capital
rynki finansowe; hipoteza rynku efektywnego; efektywność informacyjna ryn¬ku finansowego; globalny progresywny podatek od kapitału
Opis:
The possibilities of introducing new institutions to help overcome the current dysfunctions of the global financial market are analysed in the article. First of all, the monitoring and regulation institutions proposed by, George A. Akerloff, Paul Krugman, Joseph E. Stiglitz, Nouriel Roubini and Robert J. Shiller were discussed. In turn, the new concept of a progressive global tax on capital by Thomas Piketty is presented. The concept proposed by Piketty is the most radical one, and it should be associated with the greatest hopes. However, implementing it on a global scale seems to be extraordinary difficult due to the lack of uniform political will to introduce an automatic, global exchange of information between banks.
W artykule przedstawiono analizę możliwości wprowadzenia nowych instytucji warunkujących przezwyciężenie obecnych dysfunkcji globalnego rynku finansowego. Na początku omówiono instytucje monitorujące i regulujące zaproponowane przez amerykańskich laureatów Nagrody Nobla. W drugiej kolejności przedstawiono nową koncepcję globalnego progresywnego podatku od kapitału Thomasa Piketty. Koncepcja, zaproponowana przez francuskiego ekonomistę, jest najbardziej radykalna i z nią powinny być wiązane największe nadzieje. Jednak wdrożenie jej na skalę globalną wydaje się wyjątkowo trudne ze względu na brak jednolitej woli politycznej wprowadzenia w skali globalnej bezwarunkowej, automatycznej wymiany informacji międzybankowej.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2018, 109; 257-274
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efekt kontynuacji stóp zwrotu (efekt momentum) na przykładzie wybranych indeksów giełdowych Europy Środkowo-Wschodniej
The momentum effect on selected stock indices of Central and Eastern Europe
Autorzy:
Świder, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/415830.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
efekt momentum
efekt kontynuacji stóp zwrotu
giełda
indeksy giełdowe
efektywność rynku
momentum effect
winners and losers effect
stock exchange
stock market indices
market efficiency
Opis:
W artykule dokonano oceny zyskowności strategii momentum, polegającej na kupnie walorów, które w ostatnim czasie najmocniej zyskiwały na wartości, lub zajęciu pozycji krótkiej na instrumentach najmocniej tracących. Badane były indeksy giełdowe wybranych krajów Europy Środkowo-Wschodniej: Sofix Index (Bułgaria), PX Index (Czechy), OMX Tallinn Index (Estonia), OMX Riga Index (Łotwa), BET Index (Rumunia), SAX Index (Słowacja), UX Index (Ukraina), BUX Index (Węgry) oraz WIG20 (Polska). Analiza obejmowała dwa okresy: 10.01.2003–26.10.2007 oraz 9.01.2009–26.01.2018. Zyskowność strategii była różna w obu tych okresach, zdecydowanie lepsze wyniki można było osiągnąć w okresie drugim, gdzie prawie wszędzie stopy zwrotu wynikające ze stosowania strategii momentum okazały się wyższe niż średnie stopy zwrotu, rozpatrując tożsamy okres utrzymywania pozycji długiej (tylko pozycje długie były poddane symulacji). Dla przykładu: na indeksie BET (Rumunia), w drugim podokresie, zajmując pozycję po ekstremalnych tygodniowych wzrostach i utrzymując ją przez 9 tygodni, można było liczyć na średnią stopę zwrotu wyższą o ponad 10 p.p. od średniej dziewięciotygodniowej stopy zwrotu w badanym okresie.
The article makes an assessment of profitability the momentum strategy. It is about buying securities which has recently gained the most in value or taking a short position on the most-losing instruments. The stock exchange indices of selected Central and Eastern European countries were examined: Sofix Index (Bulgaria), PX Index (Czech Republic), OMX Tallinn Index (Estonia), OMX Riga Index (Latvia), BET Index (Romania), SAX Index (Slovakia), UX Index (Ukraine), BUX Index (Hungary) and WIG20 (Poland). The analysis was conducted in two periods: 10.01.2003–26.10.2007 and 9.01.2009–26.01.2018. Profitability of the strategy varied in both periods, definitely better results could be achieved in the second period. Then, almost everywhere, the rates of return resulting from the use of the momentum strategy turned out to be higher than the average rate of return when considering the same period of maintaining the long position (only long positions were simulated). For example: on the BET index (Romania), in the second subperiod, taking positions after extreme weekly increases and maintaining the position for 9 weeks, investor could generate an average rate of return higher by over 10 percentage points from the average nine-week rate of return during the considered period.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2018, 3(39); 129-147
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efekt stycznia i grudnia na przykładzie indeksów światowych giełd i cen surowców
The january and december effect on the example of world stock indexes commodity prices
Autorzy:
Borowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592635.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Anomalie kalendarzowe
Efekt grudnia
Efekty stycznia
Efektywność rynku
Calendar anomalies
December effect
January effect
Market efficiency
Opis:
W artykule zaprezentowana została statystyka występowania dodatnich miesięcznych stóp zwrotu w miesiącach grudzień i styczeń dla 50 indeksów giełdowych oraz 30 cen surowców (commodities). Badania przeprowadzono dla miesięcznych stóp zwrotu w cenach zamknięcia dla: wszystkich lat, lat parzystych i nieparzystych. Otrzymane wyniki wskazują, że na rynku akcji efekt grudnia i stycznia występuje bardziej intensywnie niż na rynku surowców. Co ciekawsze, na rynku akcji efekt grudnia był obserwowany częściej, chociaż w literaturze naukowej bardziej rozpowszechniony jest efekt stycznia. Na rynku surowców oba efekty wydają się występować z podobnym nasileniem.
The paper presents the statistics of the occurrence of positive monthly returns in the months of December and January 5 on an example of 50 stock indexes and 30 commodity prices. The research was done for monthly returns in all years, even years and odd years. The obtained results indicate that the December and January effects on the stock market are more intense than on the commodity market. What is even more interesting, the December effect was observed more often, although the January effect is more widespread in the scientific research. On the commodity market both effects appear to have similar intensity.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2018, 356; 7-32
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywny rynek kapitałowy a system rachunkowości przedsiębiorstw
Effective capital market and the enterprise accounting system
Autorzy:
Białas-Szymańska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698462.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
transparency of the accounting system
efficiency of the capital market
original concept of the coupling map
market strategy
comprehensive accounting system
przejrzystość systemu rachunkowości
rachunkowość przedsiębiorstw
efektywność rynku kapitałowego
autorska koncepcja mapy sprzężeń
strategia rynkowa
kompleksowość systemu rachunkowości
Opis:
The topic of the article is to examine the nature and structure of the relationship between the transparency of the accounting system and the efficiency of the capital market. This dependence has the character of correlation. This is a positive feedback because rational, efficient and effective functioning of the market economy, and especially the capital market, requires far-reaching transparency. Countries with a mature financial economy have introduced a number of institutional and legislative solutions that ensure the proper course of these processes. In this article the author’s concept of maps of coupling between market efficiency and complexity (transparency) of accounting is presented and discussed.
Tematem artykułu jest badanie charakteru i struktury zależności występującej pomiędzy przejrzystością systemu rachunkowości a efektywnością rynku kapitałowego. Zależność ta ma charakter sprzężenia zwrotnego. Jest to sprzężenie pozytywne, bowiem racjonalne, skuteczne i efektywne funkcjonowanie gospodarki rynkowej, a zwłaszcza rynku kapitałowego, wymaga daleko posuniętej przejrzystości. Państwa o dojrzałej gospodarce finansowej wprowadziły szereg rozwiązań natury instytucjonalnej jak i legislacyjnej, zapewniających prawidłowy przebieg tych procesów. W artykule została przedstawiona i omówiona autorska koncepcja mapy sprzężeń zachodzących między efektywnością rynkową a kompleksowością (przejrzystością) rachunkowości.
Źródło:
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie; 2018, 49, 4; 63-74
1896-656X
Pojawia się w:
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies