Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "edukacja w XIX w." wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-10 z 10
Tytuł:
Edukacja elementarna na ziemiach polskich w poglądach publicystów wybranych czasopism Królestwa Polskiego z II połowy XIX i początków XX wieku
Elementary Education in Polish Territories in Opinion of Publicists of Selected Journals from the Second Half of the 19th and at the Beginning of the 20th Centuries
Autorzy:
KALINOWSKA-WITEK, BARBARA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/457400.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
edukacja w XIX w.
kształcenie elementarne
edukacja domowa
nauczyciele domowi
nauczanie początków
education in the 19th century elementary education homeschooling (home teaching) tutors (home teachers)
teaching of the beginning
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie poglądów publicystów na temat edukacji elementarnej na ziemiach polskich w II poł. XIX i na początku XX w. W celu zgromadzenia danych posłużono się metodami: historyczno-krytycznej analizy źródeł i analizy zawartości prasy. Uzyskany materiał poddano analizie jakościowej. Ważną rolę w kształtowaniu poglądów na temat edukacji elementarnej dzieci z warstwy szlacheckiej i ziemiańskiej w II poł. XIX i na początku XX w. odegrały czasopisma pedagogiczne oraz kierowane do kobiet. Przekonywano w nich czytelników o potrzebie zadbania o właściwe „nauczanie początków”, które stanowiło podbudowę dla dalszej edukacji. Ponieważ duża część dzieci pobierała naukę w domu, zwracano rodzicom uwagę na właściwy dobór nauczycieli oraz czuwanie nad kierunkiem kształcenia. Kształcenie na poziomie elementarnym prowadziły też niżej zorganizowane prywatne pensje przeznaczone dla dziewcząt. Do szkół elementarnych uczęszczały przeważnie dzieci z niższych warstw społecznych.
The aim of this article is to show publicists’ views on elementary education in Polish territories in the second half of 19th and at the beginning of 20th centuries. To collect data they were used two methods: historical-critical analysis of sources and analysis of the press content. The attained material was submitted to qualitative analysis. An important role in forming views on the subject of elementary education of children from the nobility and gentry in the second half of 19th and at the beginning of 20th centuries was being played by pedagogical journals and the ones targeted at women. The readers were convinced of necessity to look after the popper „educational beginning”, that was the basement of the further education. Because a large number of children were thought at home, the parents were paid attention to the proper choice of teachers and to watch over the direction of education. Education on the elementary level was performed by the lower organized privately-run girl’s boarding-schools, usually for girls only. Children from lower social classes mostly attended elementary schools.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2019, 10, 3; 58-67
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ojcowie: Wincenty Pol i Gustaw Zieliński
Fathers: Wincenty Pol and Gustaw Zieliński
Autorzy:
Król, Małgorzata Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046361.pdf
Data publikacji:
2020-10-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
rodzina w wieku XIX
edukacja
działalność publiczna
family in the nineteenth century
education
public affairs
Opis:
Artykuł przybliża relacje XIX-wiecznych ojców (Wincenty Pol i Gustaw Zieliński) z dziećmi. Analiza ich korespondencji wydaje się potwierdzać tezę, że uczestniczyli w życiu swoich najbliższych nieco korespondencyjnie. Obaj ojcowie, osoby-instytucje, postaci ważne w polskim społeczeństwie, zaangażowane w obowiązki publiczne nie mieli wystarczająco dużo okazji, aby w pełni uczestniczyć w dorastaniu dzieci. Pobyty z bliskimi, czego świadectwem (opublikowana w przypadku Pola i ogłaszana po raz pierwszy w przypadku Zielińskiego) korespondencja – wypełnione były przygotowaniami do kolejnych podróży, wypraw i prac badawczych, organizowanych uroczystości. Brak ten rekompensowali więc systematyczną korespondencją.
This article approaches the relationship of the 19th century fathers (Wincenty Pol and Gustaw Zieliński), with their children. The analysis of their correspondence, supports the theory, that they both participated in the lives of their loved ones, rather only by letters. Both fathers, men-institution, figures important in the Polish then society, involved in public duties, did not have enough chances to fully participate in reaching adolescence by their children. Stays with their families, about which testimony can be found (in already published corrspondence of Wincenty Pol, and for the first time being made public Gustaw Zieliński’s letters) – were filled with preparations for further journeys, expeditions, research works, and planned events. Such lack of their presence was compensated by regular correspondence.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 493-509
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawy tajemne i nieczyste. Rola rodziny w wychowaniu seksualnym dzieci w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w świetle poradników. Zarys problematyki
Secret and Impure Things: An Outline of the Problems and the Role of the Family in the Sexual Educationof Children in the Second Half of the 19th and Early 20th Century. Outline of problems
Autorzy:
NAWROT-BOROWSKA, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435620.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
wychowanie w rodzinie, edukacja seksualna, dzieci, XIX i XX
wiek, poradniki.
Family education, sexual education, children, XIX and XX century,
reference books.
Opis:
Celem ninejszej analizy jest próba odtworzenia wskazań, które autorzy poradników kierowali do rodziców i innych członków rodziny w odniesieniu do edukacji seksualnej dzieci oraz ukazanie ewolucji, która miała miejsce w odniesieniu do wskazanego problemu w tamtym okresie. Przewodniki w obszarze edukacji, zdrowia oraz higieny dzieci stanową materiał źródłowy wykorzystany w badaniach. Wyniki badań pokazują, że zmiana i działanie w obszarze seksualności dziecka pozostają pod wpływem licznych czynników i dlatego wskazania, których rodzina powinna przestrzegać, obejmowały wiele aspektów życia – sen, jedzenie, ubiór, rozrywki (gry i zabawki, czytanki, odpowiednie towarzystwo) itd. Poradnictwo skupiało się w głównej mierze na aspektach seksualnej świadomości dziecka i przeciwdziałaniu masturbacji.
The aim of this analysis is an attempt to reproduce the commendations that the authors of the guides directed to parents and other family members in reference to sexual education of children and to show the evolution that occurred in the indicated problems during the period. Guides in the field of education, health, and hygiene of children constitute the source material used for the study. Research results indicate that development and operation in the field of child sexuality is influenced by many factors, which is why instructions that family should respect involved many aspects of life – sleeping, eating, clothing, leisure activities(games and toys, reading materials, proper company), etc. Counselling concentrated in main measure on aspects of a child’s sexual awareness and preventing masturbation.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2013, VII, (1/2013)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podstawy warsztatu architekta warszawskiego w XIX wieku
Fundamental skills of the Warsaw architect in 19th century
Autorzy:
Szustakiewicz, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145882.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura Warszawy XIX w.
warsztat architekta
edukacja architektoniczna
Warsaw architecture 19th century
architect's skills
architectural education
Opis:
Na ukształtowanie warsztatu architekta duży wpływ ma proces edukacji i dostępne fachowe publikacje. Artykuł przedstawia możliwości uzyskania umiejętności zawodowych w Warszawie w wieku XIX. Analiza programów edukacyjnych - począwszy od Katedry Budownictwa i Miernictwa na założonym w 1816 roku Uniwersytecie Warszawskim, poprzez tworzony stopniowo od 1826 r. w Instytut Politechniczny, aż po Oddział Budownictwa działającej w 1844 r. Szkoły Sztuk Pięknych pokazuje, że kierunki nauczania architektonicznego w Warszawie, mimo niekorzystnych warunków politycznych, zasadniczo zgodne były z tendencjami ogólnoeuropejskimi. Charakteryzowało je stopniowe odchodzenie od koncentracji na estetycznych aspektach sztuki budowania w stronę solidnego przygotowania technicznego, popartego wiedzą matematyczną i fizyczną. Istotnym narzędziem dla popularyzacji form architektonicznych, a tym samym - doskonalenia warsztatu zawodowego, stały się w XIX wieku publikacje architektoniczne: inwentaryzacje dzieł architektury dawnej, autorskie zbiory projektów, czasopisma. W Warszawie znane były wydawnictwa zachodnioeuropejskie, drukowane były także projekty wybitnych warszawskich architektów i periodyki techniczne, udostępniające swe łamy budowniczym.
The architects' skills were highly influenced by the education process and available publications. The article presents the possibilities of gaining professional skills in Warsaw in the 19th century. The analysis of educational programs - beginning with the Construction and Surveying Faculty at the Warsaw University established in 1816, via the Institute of Technology, gradually created from 1826, to the Construction Department of the School of Fine Arts, operating from 1844, demonstrated that the direction of architecture education in Warsaw were in principle in line with general European trends, despite unfavourable political conditions. They were characterised by a gradual departure from the focus on aesthetical aspects of the construction art towards solid technical preparation supported by knowledge of mathematics and physics. Architectural publications became an important tool to popularise architectural forms in 19th century, and therefore the improvement of professional skills: inventories of the masterpieces of old architecture, authors' collections of designs, magazines. Western European publications were known in Warsaw - the designs of outstanding Warsaw architects were also printed - as well as technical periodicals for which architects wrote.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2011, 56, 2; 63-74
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój szkolnictwa wyższego w zakresie architektury na ziemiach polskich w XIX w.
Development of higher education in the field of architecture in Polish territories in the 19th century
Autorzy:
Grodzka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2193803.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
edukacja architektoniczna
XIX w.
uczelnie architektoniczne
program nauczania architektury
architectural education
19th century
higher school of architecture
teaching program of architecture
Opis:
Artykuł przedstawia zarys historii kształtowania edukacji architektonicznej na poziomie wyższym na terenach ziem polskich w XIX w. Omówiono działanie placówek oświatowych na tle ówczesnych wydarzeń politycznych i społecznych. Scharakteryzowano i porównano programy dydaktyczne stosowane przez poszczególne szkoły oraz wymieniono przykłady ich absolwentów wśród znanych architektów czynnych zawodowo w XIX stuleciu.
The article presents historic outline of shaping higher architectural education in the Polish territories in the 19th century. Educational institutions are discussed against the background of contemporary political and social events. The didactic programs used by particular schools have been characterized and compared, and examples of their graduates among well-known architects who were professionally active in the 19th century have been given.
Źródło:
Dziedzictwo architektoniczne. Badania podstawowe i ich dokumentowanie; 71-83
9788374930437
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie według Aleksieja S. Chomiakowa (1804-1860)
Education according Aleksey S. Khomyakov (1804–1860)
Autorzy:
Aleksiejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104581.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
historia pedagogiki
Aleksiej Chomiakow
edukacja
pedagogika rosyjska XIX w.
pedagogika słowianofilska
history of pedagogy
Aleksey Khomyakov
education
19th century Russian pedagogy
slavophile pedagogy
Opis:
Aleksiej Chomiakow (1804–1860) to jeden z najwybitniejszych rosyjskich myślicieli połowy XIX wieku, czołowy przedstawiciel słowianofilstwa – nurtu ideowego w rosyjskiej myśli politycznej, społecznej i filozoficznej, powstałego w Rosji w pierwszej połowie XIX wieku. Myśl tego wszechstronnie wykształconego, obdarzonego wyjątkową przenikliwością umysłu i erudycją filozofa, teologa, poety, publicysty i działacza społecznego, pod koniec lat 50. XIX wieku, podobnie jak u wielu innych przedstawicieli rosyjskiej inteligencji, skierowała się ku problematyce pedagogicznej. Swoje rozważania na ten temat zawarł w tekście pt. O wychowaniu społecznym w Rosji, który powstał w roku 1858. Chomiakow przedstawił w nim swoje poglądy na temat wychowania, nauczania i priorytetów ówczesnej polityki oświatowej w Rosji. Prezentowany artykuł jest jednym z ważniejszych tekstów źródłowych z zakresu historii rosyjskiej pedagogiki połowy XIX wieku. Jest to jego pierwsze tłumaczenie na język polski.
Aleksey Khomyakov (1804–1860) is one of the most outstanding Russian thinkers of the mid-nineteenth century, the main representative of the Slavophile movement, an intellectual movement in Russian political, social and philosophical thought that originated in Russia at the first half of the 19th century. Khomyakov, a philosopher, theologian, poet, publicist and social activist at the end of the 1850s, who was comprehensively educated, and gifted with exceptional mental acuity and erudition, focused his attention on pedagogical matters as was the case with several other representatives of the Russian intelligentsia. He included his reflections on this topic in an article entitled On Public Education in Russia, which appeared in 1858. Khomyakov presented in it his views on questions related to education, teaching and the priorities of the educational policy in Russia. The presented article is one of the most important source texts on the history of Russian pedagogy in the mid-nineteenth century. This is the first translation into Polish.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2022, 1; 9-29
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym w poglądach pedagogów i publicystów wybranych czasopism Królestwa Polskiego z II połowy XIX i początków XX wieku
Upbringing of Preschool Children in Opinion of Pedagogists and Publicists of Selected Journals in the Kingdom of Poland from the Second Half of the 19th and at the Beginning of the 20th Centuries
Autorzy:
Kalinowska-Witek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1310214.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
edukacja przedszkolna
ochrony
ogródki dziecięce
ogródki freblowskie
freblanki
opieka nad dzieckiem w XIX w.
preschool education
care institutions for small children
children’s gardens
Froebel’s garden
Froebel’s women
upbringing in the 19th century
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie poglądów pedagogów i publicystów na temat wychowania i nauczania małego dziecka na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX w. W celu zgromadzenia danych posłużono się metodami historyczno-krytycznej analizy źródeł i analizy zawartości prasy. Uzyskany materiał poddano analizie jakościowej. Pedagodzy zajmujący się małymi dziećmi zapoznawali społeczeństwo z zasadami funkcjonowania placówek i głównymi założeniami edukacji przedszkolnej. Ważną rolę w propagowaniu idei edukacji przedszkolnej odegrały czasopisma, zwłaszcza skierowane do kobiet – wychowawczyń młodego pokolenia. Publicyści wskazywali na znaczenie pierwszych lat w życiu dziecka, uświadamiali rodzicom popełniane przez nich błędy, udzielali rad i wskazówek. Informowali o powstających placówkach – ochronkach i ogródkach freblowskich, które dały początek wychowaniu przedszkolnemu. Publicyści zachęcali też młode dziewczęta do udziału w kursach dla freblanek i podejmowaniu pracy w ogródkach dziecięcych. Wszystko to przyczyniło się do upowszechnienia idei edukacji przedszkolnej i doskonalenia metod nauczania i wychowania przedszkolnego.
The aim of this article is to show pedagogists and publicists’ views on bringing and learning small children up in Polish territories in the second half of 19th and at the beginning of 20th centuries. To collect data they were used two methods: historical-critical analysis of sources and analysis of the press content. The attained material was submitted to qualitative analysis. The pedagogists, that were looking after small children, took society through the rules of functioning of the institutions and wit the main premises of the preschool education. The important role played journals in promotion of idea of preschool education, especially targeted at women – form mistress of a young generation. The publicists pointed to the meaning of the first years in child’s life, created awareness of parents about mistakes made by them, gave some advice and guideline, They also informed about the newly emerging educational establishments – care institutions and Froebel’s gardens, that gave the beginning preschool upbringing. The publicists also encouraged young women to take part in courses for froebel’s woman and take up work in children’s garden. All these acts contributed to popularize the idea of preschool education and improvement of education methods and nursery education.
Źródło:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2019, 14, 3(53); 15-26
1896-2327
Pojawia się w:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W trosce o polską wieś. Księżna Izabela Czartoryska i jej dydaktyczna opowieść o mieszkankach Dobromila. Z dziejów Macierzy Polskiej we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
Caring about the Polish countryside. Princess Izabela Czartoryska and her didactic story about the female inhabitants of Dobromil. From the history of the Polish Cradle in Lviv at the turn of the 20th century
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547045.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Pielgrzym w Dobromilu
Izabela Czartoryska
Macierz Polska we Lwowie
literatura dla ludu
edukacja historyczna na przełomie XIX i XX w.
Pilgrim in Dobromil
Polish Cradle in Lviv
literature for the people
historical education at the turn of the 20th century
Opis:
Artykuł traktuje o edukacji historycznej dla ludu na przełomie XIX i XX w. Punktem wyjścia są pierwsze całościowe dzieje Polski dla chłopów autorstwa Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Jej Pielgrzym w Dobromilu powstał z myślą o spopularyzowaniu historii ojczystej oraz zaszczepieniu pojęcia ojczyzny w świadomości chłopów. Dużo miejsca poświęcono w nim kobietom: władczyniom, szlachciankom oraz chłopkom. Księżna starała się o ukształtowanie pożądanego społecznie wzorca włościanki: kobiety pobożnej, dobrej, schludnej i pracowitej, spełnionej w roli żony, matki i gospodyni. Krytykowała kobiece pijaństwo, prostytucję, lenistwo, guślarstwo, kłótliwość i inne przywary. Narracja oparta była na balansowaniu między wyidealizowanym obrazem wiejskich stosunków oraz piętnowaniem tego, co w gromadach naganne i wymagające zmiany. Autorka artykułu stara się odpowiedzieć na pytania: 1) Dlaczego po ponad sześciu dekadach od wydania Pielgrzyma w Dobromilu dziełko nadal uznawano za przydatne w edukacji warstw plebejskich zaboru austriackiego oraz 2) W jaki sposób lwowska fundacja starała się podtrzymać zainteresowanie autorką i jej aktywnością twórczą adresowaną do „niższych” warstw społecznych. Dochodzi do wniosku, że było to spowodowane zarówno deficytem nowych i dobrych opracowań przeznaczonych dla warstw plebejskich, jak i przyjętą przez Macierz Polską strategią wydawniczą obejmującą włączanie w obręb narodu polskiego przez zapoznawanie z klasyką narodowej historiografii i literatury. Przed wybuchem I wojny światowej zaznaczył się w niej także trend polegający na przybliżaniu czytelnikom MP określonych środowisk umysłowych, co pozostawało w związku z akcentowaniem roli inteligencji w porozbiorowych dziejach narodu. Opracowanie Władysława Jankowskiego o Puławach nie tylko prezentowało klimat i dokonania środowiska związanego z dworem Czartoryskich, ale i służyło promowaniu ideologii solidaryzmu narodowego i społecznego.
The article deals with historical education for the people at the turn of the 20th century. The starting point is the first comprehensive history of Poland for peasants by Izabela Czartoryska née Flemming. Her Pilgrim in Dobromil aimed at popularizing her native history and instilling the notion of "homeland" in the minds of peasants. A lot of space was devoted to women: rulers, noblemen, and peasants. The Duchess tried to shape a socially desirable model of a peasant woman: pious, good, neat and hardworking, fulfilling the role of wife, mother and housewife. She criticized female drunkenness, prostitution, laziness, witchcraft and other vices. The narrative was based on balancing the idealized image of rural relations with the stigmatization of what was reprehensible and in need of change. The author of the article tries to answer two questions: 1) Why, more than six decades after the publication of the Pilgrim in Dobromil, was the work still considered useful for the education of the plebeian layers of the Austrian partition and 2) How did the Lviv Foundation try to maintain its interest in the author and her creative activity calculated for the "lower" social classes? She concludes that this was due both to the shortage of new and good papers of the addressed plebeian classes and to the publishing strategy adopted by the Polish Cradle, which included the inclusion of the Polish nation through the study of the classics of national historiography and literature. Before the outbreak of the First World War, a trend was also observed in the strategy to familiarize readers with specific mental environments, which was related to the emphasis on the role of the intelligentsia in the post-partitioning history of the nation. Władysław Jankowski's study on Puławy not only presented the climate and achievements of the Czartoryski court environment, but also served to promote the ideology of national and social solidarity.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 13, 4; 23-46
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baśniowi, mityczni, niepewni… Bohaterowie legendarni w podręcznikach dziejów Polski przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Młynarczuk, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631482.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical education, Polish historiography at the turn of the 20th century, legendary history, heroes of Polish history
edukacja historyczna, historiografia polska przełomu XIX i XX w., dzieje legendarne, bohaterowie dziejów Polski
Opis:
Autorka artykułu analizuje obrazy legendarnych bohaterów i związane z nimi wydarzenia w podręcznikach historii Polski przełomu XIX i XX w. Interesuje ją zarówno to, co wspólne, jak i specyficzne dla autorów pochodzących z różnych zaborów. W swym studium odwołuje się do ponad dwudziestu najpopularniejszych opracowań przeznaczonych dla dzieci i młodzieży z lat 1877–1918. Ich autorami były osoby żyjące w epoce romantyzmu, pozytywizmu oraz modernizmu i neoromantyzmu. Dochodzi do wniosku, że dla piszących w tym okresie największymi bohaterami byli Piast i jego potomkowie oraz Krakus i Wanda. U pierwszych podkreślano ich doniosłą rolę jako budowniczych państwa, u drugich najbardziej apoteozowano ofiarność i poświęcenie. Podręcznikowe narracje potwierdzają, że dzieje legendarne spełniały w tym okresie dwie ważne funkcje: wychowawczą, służącą kształtowaniu postaw, oraz integrującą w narodowym oporze wobec nasilającej się w początkach XX w. w zaborze pruskim polityki germanizacyjnej. Pozytywiści, w zgodzie z duchem swej epoki, mocniej akcentowali u bohaterów legendarnych gospodarne i umiejętne rządy, u neoromantyków następował już zwrot w stronę ideałów wolności i poświęcenia dla narodowej sprawy. Tylko nieliczni dawali wyraźniej do zrozumienia, że oparte na najdawniejszych przekazach wnioski są wielce niepewne.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baśniowi, mityczni, niepewni… Bohaterowie legendarni w podręcznikach dziejów Polski przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Młynarczuk, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631813.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical education, Polish historiography at the turn of the 20th century, legendary history, heroes of Polish history
edukacja historyczna, historiografia polska przełomu XIX i XX w., dzieje legendarne, bohaterowie dziejów Polski
Opis:
The author of the article examines the descriptions of legendary heroes and related events, presented in Polish history coursebooks at the turn of the 20th century. She is interested in that which is shared by and that which is distinctive for authors from different partitions. The study reviews over twenty most popular books designed for children and youth, dating from 1877 to 1918. Their authors lived in the times of Romanticism, Positivism, Modernism and neo-Romanticism. She concludes that for the writers working in that period the greatest heroes were Piast and his successors, as well as Krakus and Wanda. The former were mainly recognized for their paramount role as founders of the state, and the latter were mostly glorified for their generosity and dedication. The coursebook narratives show that legendary history, on the one hand, played educational function aimed at shaping students’ attitudes and on the other, was an integrating factor in the nation’s resistance to Germanisation intensifying in the Prussian partition in the early 1900s. In line with the spirit of their times, Positivists emphasized thrifty and skilful governance of legendary heroes, while neo-Romantics focused more on the ideals of liberty and commitment to the national cause. Very few authors explicitly referred to the fact that conclusions based on ancient records are highly dubious.
Autorka artykułu analizuje obrazy legendarnych bohaterów i związane z nimi wydarzenia w podręcznikach historii Polski przełomu XIX i XX w. Interesuje ją zarówno to, co wspólne, jak i specyficzne dla autorów pochodzących z różnych zaborów. W swym studium odwołuje się do ponad dwudziestu najpopularniejszych opracowań przeznaczonych dla dzieci i młodzieży z lat 1877–1918. Ich autorami były osoby żyjące w epoce romantyzmu, pozytywizmu oraz modernizmu i neoromantyzmu. Dochodzi do wniosku, że dla piszących w tym okresie największymi bohaterami byli Piast i jego potomkowie oraz Krakus i Wanda. U pierwszych podkreślano ich doniosłą rolę jako budowniczych państwa, u drugich najbardziej apoteozowano ofiarność i poświęcenie. Podręcznikowe narracje potwierdzają, że dzieje legendarne spełniały w tym okresie dwie ważne funkcje: wychowawczą, służącą kształtowaniu postaw, oraz integrującą w narodowym oporze wobec nasilającej się w początkach XX w. w zaborze pruskim polityki germanizacyjnej. Pozytywiści, w zgodzie z duchem swej epoki, mocniej akcentowali u bohaterów legendarnych gospodarne i umiejętne rządy, u neoromantyków następował już zwrot w stronę ideałów wolności i poświęcenia dla narodowej sprawy. Tylko nieliczni dawali wyraźniej do zrozumienia, że oparte na najdawniejszych przekazach wnioski są wielce niepewne.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-10 z 10

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies