Temat: ecosystems - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Wykorzystanie baterii biotestów do oceny wpływu zrzutów przemysłowych na ekosystem wodny rzeki Kłodnicy
Impact of industrial discharges on aquatic ecosystems of Kłodnica river based on the results of bioassays battery
Autorzy:: Zgórska, Aleksandra
Bondaruk, Jan
Dudziak, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/401911.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:: ekosystemy wodne
bateria biotestów
bioindykacja
ścieki przemysłowe
wody kopalniane
water ecosystems
biotest battery
bioindication
industrial wastewater
mine water
Opis:: W celu oszacowania wpływu zanieczyszczeń antropogenicznych na ekosystemy wodne, dla rzeczywistych próbek środowiskowych przeprowadzono analizę ekotoksykologiczną. Badania bioindykacyjne wykonano dla próbek wód powierzchniowych pobranych w 10 wyznaczonych miejscach pomiarowych rz. Kłodnicy na odcinku od źródła – do ujścia Potoku Bielszowickiego. W ramach analizy ekotoksykologicznej zastosowano baterię biotestów, obejmującą testy na skorupiakach (Daphnia magna), bakteriach (Vibrio fiascherii) oraz roślinach hydrofitowych (Lemna minor). Z przeprowadzonych badań wynika, że za wyjątkiem miejsc zlokalizowanych bezpośrednio za punktami zrzutu, próbki wód rzecznych nie wpływają negatywnie na organizmy testowe. Żadna z przeanalizowanych próbek wody nie wpłynęła na przeżywalność skorupiaków z gatunku Daphnia magna. Podobne wyniki uzyskano w teście MICROTOX® z wykorzystaniem bakterii bioluminescencyjnych Vibrio fischerii, w którym, w skutek stymulacji procesów metabolicznych u organizmów testowych odnotowano wystąpienie zjawiska hormezy. Osiem z dziesięciu przeanalizowanych próbek wody sklasyfikowano jako próbki nietoksyczne (Klasa I – brak ostrego zagrożenia). Z uwagi na wynik testu fitotoksyczności (inhibicja na poziomie 25% i 50%) dwie z dziesięciu przeanalizowanych próbek wód powierzchniowych sklasyfikowano jako próbki charakteryzujące się niewielkim ostrym zagrożeniem (Klasa II).
The main goal of the research was the assessment of the impact of industrial and municipal wastewater discharges on aquatic ecosystems of Kłodnica river. The conducted studies were based on bioindication methods. Within the ecotoxicological analyses the biotest battery was used. The scope of the analysis included determination of influence of anthropogenic pollutants present in Kłodnica river on growth of hydroponic plant (Lemna minor). Also the acute toxicity test using crustacean (Daphnia magna) and bioluminescence bacteria (Vibrio fischeri) were performed. Toxic effects were observed only during the phytotoxicity test in which the plant growth inhibition level exceed respectively 25% and 50%. During the research no other toxic effects of analysed river water samples was observed. The analysed samples did not affect the inhibition of metabolic process of bacteria Vibrio fischerii, on the contrary, the water high salinity stimulate it. During the MICROTOX® test the phenomenon of hormesis was observed.
Źródło:: Inżynieria Ekologiczna; 2019, 20, 2; 15-23
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:: Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Wybrane aspekty procesów środowiskowych holistycznej edukacji przyrodniczej w świetle idei zrównoważonego rozwoju.
Selected aspects of environmental processes in holistic nature related education in the light of sustainable development concepts
Autorzy:: Sandner, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/371697.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:: ekosystemy
poziomy organizacji biologicznej
holistyczna edukacja środowiskowa
interakcje środowiskowe
następstwo biocenoz
przepływ materii i energii
ecosystems
levels of biological organisation
holistic environmental education
environmental interactions
biocenosis sequence
flow of matter and energy
Opis:: Problem rozumienia procesów środowiskowych, uzależniony jest, nie tylko od rozwoju samych nauk przyrodniczych, ale również od ich współpracy na poziomie interdyscyplinarnym. Jest to często o tyle trudne w realizacji, że w większości przypadków nauki te charakteryzują się inne metodyki badań, stosowanym słownictwem specjalistycznym, co powoduje często ,,niekompatybilności" uzyskiwanych wyników badań. Ta ,,niekompatybilność", może się odnosić do zupełnie innej interpretacji tych samych zjawisk przyrodniczych. Brak ujednoliconego, a zarazem zdefiniowanego podejęcia do problematyki ochrony środowiska, można zaobserwować już na poziomie pojęć podstawowych. Najbardziej popularnym przykładem, takiej dowolności jest dość swobodne, często na zasadzie wymienności stosowanie takich pojęć, jak: ekologia oraz ochrona środowiska, czy ekosystem oraz biosfera. Pojęcia te, często są używane jako wygodne zamienniki. Autor w artykule stara się przybliżyć problematykę związaną z poziomami organizacji biologicznej, które powinny stanowić podstawę we wszystkich rozważaniach na temat holistycznego środowiska przyrodniczego. Opierając się na wiedzy zgromadzonej w ramach ekologii (wydzielonej z nauk biologicznych), należy szukać odpowiedniego poziomu odniesienia dla zrozumienia procesów przyrodniczych, przebiegających na wyższych poziomach systemowych. Poznawanie środowiska przyrodniczego na poziomie holistycznym jest niezbędne dla zrozumienia procesów jego degradacji, a zarazem antroposferycznej pozycji człowieka oraz roli grup społeczeństw w tym procesie. Istotny wkład w interpretacji holistycznego podejęcia do procesów środowiskowych, coraz częściej pojawia się w dynamicznie rozwijającej się Ekofilozofii. Ekofilozofia badając społeczne, polityczne, ideologiczne i ekonomiczne uwarunkowania i konsekwencje interakcji między człowiekiem, a otaczającym środowiskiem, musi w sposób systemowy opierać się na procesach, których charakter jest holistyczny. Wymaga tego złożoność rozpatrywanych zagadnień z których część jest weryfikowalna empirycznie, część pozostaje jednak w sferze niedostępnej dla empirii. Ta druga część z pewnością powinna podlegać myśleniu filozoficznemu, jednakże nie oderwanemu od tej pierwszej. Artykuł odnosi się do podstawowych pojęć systemowych z pogranicza różnych nauk (Biologia, Ekologia, Ekofilozofia), związanych z poznawaniem środowiska przyrodniczego wpływając, tym samym na kształtowanie metodologii dla prawidłowego kształtowania procesu edukacji proekologicznej.
The problem of comprehending environment related problems depends not only on the development of natural sciences as such, but also on their cooperation on an interdisciplinary level. Frequently this proves, however, to be difficult to implement, as in the majority of cases those sciences are characterised by a diverse study methodology, and have differing specialist vocabulary, which frequently leads to “incompatibility” of gained test results. Such “incompatibility” may be related to a completely different interpretation of the same natural phenomena. The absence of a standardised and concurrently a well defined approach to problems of environmental protection may be observed already at the level of elementary notions. The most widespread example of such arbitrariness is rather free use, frequently in an interchangeable way, of such notions as: ecology and environment protection, or ecosystem and the biosphere. Those notions are in may cases used as convenient counterparts. In the article the author discusses certain aspects related to with levels of biological organisation, which should be used as a base for all deliberations related to a holistic natural environment. On the basis of knowledge gained in ecology (created from biological sciences), the appropriate reference level should be sought to allow comprehending natural processes, which are taking place on higher levels in the system. Cognition of the natural environment on a holistic level is indispensable if we want to understand processes of its degradation, and simultaneously of the anthropospheric position of man and the role of community groups in that process. Increasingly frequently an important contribution to the interpretation of a holistic approach to environmental processes is made by Ecophilosophy which continues to develop dynamically. By studying social, political, ideological and economic considerations and consequences of interactions between man and the surrounding environment Ecophilosophy needs to be based as a system on processes, the nature of which is holistic. This is necessitated by the complexity of analysed problems, a part of which is verifiable empirically, yet their remainder tends to remain outside of reach for empiricism. This latter part should certainly be subject to philosophical way of thinking, albeit not in detachment of the first group. The article refers to elementary system notions from the borderland of various sciences (Biology, Ecology, Ecophilosophy), which are connected with cognition of the natural environment, consequently affecting formulation of a methodology to allow correct shaping of the pro-ecological education process.
Źródło:: Problemy Ekorozwoju; 2008, 3, 2; 69-80
1895-6912
Pojawia się w:: Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Wpływ zaprzestania koszenia na roślinność łąki trześlicowej (Molinietum caerulae)
Effects of mowing cessation on Molinietum caerulae meadow vegetation
Autorzy:: Sienkiewicz-Paderewska, D.
Borawska-Jarmułowicz, B.
Mastalerczuk, G.
Chodkiewicz, A.
Stypiński, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338184.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: chronione gatunki flory
czynna ochrona
ekosystemy nieleśne
sukcesja wtórna
non-forest ecosystems
partial protection
protected species
secondary succession
Opis:: Badania przeprowadzono w 2010 r. w Środkowym Basenie Biebrzy w Biebrzańskim Parku Narodowym. W celu określenia wpływu zaprzestania koszenia na roślinność, na obiekcie łąkowym Grzędy wytyczono dwa transekty - jeden w części niekoszonej od 7 lat, drugi - w części sporadycznie koszonej (raz na 2-4 lata). W ramach transektów wykonano łącznie 23 zdjęcia fitosocjologiczne metodą Brauna-Blanqueta. Obliczono wskaźniki Elleneberga: F - uwilgotnienia, N - zawartości azotu w glebie i R - odczynu gleby. Oceniono różnorodność gatunkową zbiorowisk na podstawie: łącznej liczby gatunków w transekcie, średniej liczby gatunków przypadającej na zdjęcie fitosocjologiczne oraz obliczając wskaźnik różnorodności gatunkowej Shannona-Wienera dla transektów. Wartość użytkową zbiorowisk oceniono na podstawie LWU Filipka i zadarnienia. Stwierdzono, że skład gatunkowy zbiorowisk w obu transektach jest podobny, jednak wyraźnie różni się proporcjami. Na całym obiekcie dominują fitocenozy zespołu Molinietum caerulae W. Koch 1926 (klasa Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937). W części, na której przed 7 laty zaprzestano koszenia, w płatach zaznacza się wyraźny podrost drzew: Salix cinerea L., Salix repens subsp. rosmarinifolia (L.) Hartm. i Betula pubescens Ehrh., co świadczy o postępującej sukcesji wtórnej. W porównaniu z obszarem sporadycznie koszonym większa jest średnia wysokość roślin, natomiast mniejsze - zadarnienie. Na obszarze koszonym udział gatunków drzewiastych jest znikomy. Z większą ilościowością występuje tu Carex panicea L. i Carex buxbaumii Wahlenb. Zaprzestanie użytkowania spowodowało wzrost łącznej liczby gatunków w transekcie i średniej liczby gatunków w zdjęciu, ale zmniejszenie wartości wskaźnika Shannona-Wienera. Wartość użytkową roślinności obu badanych transektów oceniono jako bardzo słabą.
The study was carried out in the year 2010 in the Middle Basin of the Biebrza River in the Biebrza National Park. The aim was to find out if the cessation of mowing could have changed some parameters of the existing vegetation. And if yes - what kind of changes could be noted. The examined phytocoenoses were described by 23 relevčs made with the BRAUN-BLANQUET method (1964). Eleven of them were made within the transect where vegetation had been mowed every 2-4 years, and the other 12 - in the transect, where vegetation had not been mowed for the previous 7 years. Species diversity was assessed upon: species composition of each community, their syntaxonomic structure, species richness, floristic diversity calculated using the SHANNON-WIENER index (H') and site conditions estimated with the ELLENBERG phytoindication method (1992]. The utilization value based on the fodder value score (FVS) defined by FILIPEK (1973) and sod cover were also estimated. It was found that species composition in both transects was very similar, however, the proportion of some species and syntaxonomic groups of species was different. Generally, the whole examined area was covered by the phytocoenoses of Molinetum caerulae association. In the not mowed part the clear symptoms of secondary succession were noticed. Young trees and shrubs, mainly Salix cinerea, Salix repens subspec. rosmarinifolia and Betula pubescens, appeared in vegetation units. In comparison to the mowed area the total number of species in the phytosociological relevé and mean height of plants were higher, whereas the sod cover was lower. In the mowed area the mean cover of trees and shrubs was negligible. Carex panicea and Carex buxbaumii were numerous there. Other results of the abandonment of utilization were: a higher species richness and a lower value of Shannon-Wiener index. The utilisation value of vegetation in both examined transects was very poor.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 1; 167-179
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Wpływ rodzaju pokrycia terenu w różnych strefach doliny biebrzy na wybrane parametry chemiczne gleb organicznych
The influence of land cover on selected chemical parameters of organic soil in various zones of the biebrza river valley
Autorzy:: Piórkowski, H.
Paciorkiewicz, P.
Harasimiuk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338033.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: ekosystemy mokradłowe
chemizm gleb organicznych
sukcesja
ekologia krajobrazu
wetland ecosystems
organic soil chemistry
succession
landscape ecology
Opis:: Chemizm utworów powierzchniowych i gleb kształtowany jest przez różnorodne procesy wynikające z obiegu materii. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na dwa czynniki modyfikujące chemizm siedliska zabagnionej doliny rzecznej. Są to odległość od krawędzi doliny oraz sprzężenie zwrotne, jakie występuje pomiędzy siedliskiem a zbiorowiskiem roślinnym. Obserwacje prowadzono na transekcie poprzecznym w stosunku do osi doliny w punktach zlokalizowanych na obszarach porośniętych zaroślami znajdującymi się w różnych stadiach sukcesji. Analizy chemizmu utworów powierzchniowych prowadzone były na trzech głębokościach (5-10 cm, 25-30 cm i 45-50 cm) i dotyczyły: N, P, K, Ca, Mg oraz popielności. Uzyskane wyniki pokazują istotny wpływ odległości od krawędzi doliny na kształtowanie się zawartości wybranych pierwiastków. Dotyczy to głównie Ca, P, K i N. Wpływ zbiorowiska roślinnego jako elementu modyfikującego chemizm siedliska zaznacza się w przypadku zbiorowisk zaroślowych reprezentujących późniejsze fazy sukcesji. W przypadku inicjalnych faz sukcesji mechanizmu sprzężenia zwrotnego nie zaobserwowano. Analiza zróżnicowania przestrzennego wybranych parametrów chemicznych i fizycznych utworów organicznych podkreśliła podział doliny na dwie strefy roślinno-glebowo-siedliskowe związane z odmiennym zasilaniem.
Chemical composition of the shallow geologic formations and soils is modified by many processes associated with the circulation of chemical elements. Two possible factors determining chemical composition of habitats in the paludified river valley are analysed in the paper: the distance from the edge of the valley and the interrelation between site conditions and plant community. The study was carried out on the cross-section transversal to the river axis in points situated on areas covered by scrub vegetation in different stages of succession. Soil samples were taken from three levels (5-10 cm, 25-30 cm and 45-50 cm) and analysed for N, P, K, Ca, Mg, and ash content. Results of the analysis reveal crucial role of the topographical factor. The distance from the edge of the valley modified Ca, P, K and N contents. The scrub cover as an important factor modifying site conditions seems to be significant only in later stages of succession. There was no correlation between site conditions and vegetation.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, 3, 1; 69-88
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Waloryzacja ekosystemów leśnych LKP "Lasy Spalsko-Rogowskie" z wykorzystaniem mrówek nadrzewnych (Formicidae)
Valorization of the forest ecosystems of the 'Lasy Spalsko-Rogowskie' Forest Promotional Complex based on arboreal ants (Formicidae)
Autorzy:: Mazur, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/993211.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:: lesnictwo
lesne kompleksy promocyjne
Lesny Kompleks Promocyjny Lasy Spalsko-Rogowskie
ekosystemy lesne
waloryzacja
bioindykatory
mrowki nadrzewne
arboreal ants
valorization
forest ecosystems
Opis:: The paper attempts to valorize the forest ecosystems basing on zooindication method with use of arboreal ants. 2002 specimens, belonging to 17 species, were collected in the 'Lasy Spalsko−Rogowskie' Forest Promotional Complex (central Poland). Deciduous forest habitats (fresh mixed deciduous forest, moist deciduous forest and fresh deciduous forest) turned to be the most preferred, whereas the highest biodiversity was found on the marshy coniferous forest. Two relict and very rare species of the arboreal ants (Dolichoderus quadripunctatus and Camponotus fallax) were recorded for the first time ever.
Źródło:: Sylwan; 2013, 157, 05; 330-335
0039-7660
Pojawia się w:: Sylwan
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: The use of data from the land and building register and soil and agricultural maps for quantification of provisioning agroecosystem services
Wykorzystanie danych z ewidencji gruntów i budynków oraz map glebowo-rolniczych do kwantyfikacji świadczeń zaopatrujących agroekosystemów
Autorzy:: Lupa, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/96504.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:: zaopatrujące świadczenia ekosystemów
agroekosystem
wskaźniki
mapa glebowo-rolnicza
ewidencja gruntów i budynków
supplying benefits of ecosystems
agroecosystem
indicators
soil and agricultural map
land and building registry
Opis:: Kwantyfikacji świadczeń zaopatrujących związanych z wytwarzaniem biomasy użytkowej przez agroekosystemy można dokonać przy użyciu map glebowo-rolniczych (MG-R) oraz ewidencji gruntów i budynków (EGiB). Oba opracowania uwzględniają różne systemy klasyfikacji jakości gleb, stąd niezbędne jest określenie wskaźników przeliczeniowych dla uzyskania porównywalności wyników. Celem badań było opracowanie wskaźników przeliczeniowych plonów normatywnych zbóż podstawowych i siana łąkowego, obliczonych na podstawie danych z EGiB i MG-R dla użytków rolnych gminy Krajenka. Wypracowane współczynniki dają możliwość dwukierunkowej transformacji rezultatów kwantyfikacji analizowanych świadczeń ekosystemów.
Źródło:: Ekonomia i Środowisko; 2016, 4; 65-75
0867-8898
Pojawia się w:: Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: The concept of the natural system and its importance for the development of integrated research on the natural environment
Autorzy:: Richling, Andrzej
Mikulska, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2028871.pdf
Data publikacji:: 2004-06-01
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:: holistic approach to nature
ecosystems and geosystems
partial natural systems
taxonomy of natural units
Opis:: The development of the concept of an areal natural unit as a result of the needs of the economic practice and the popularisation of the general systems theory. Ecosystems and geosystems. Hierarchy of the natural system. Topological and chorological units. The issue of a universal natural unit. Applications. The influence of the concept under discussion on the development of the integrated research on the natural environement.
Źródło:: Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2004, 11; 5-11
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:: Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: The attempt to assess the fire risk of non-forest terrestrial ecosystems of Biebrza National Park - A case study
Autorzy:: Szczygieł, Ryszard
Kwiatkowski, Mirosław
Kołakowski, Bartłomiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2041238.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:: fire risk
non-forest ecosystems
classification method
Opis:: On 19th April, the largest wildfire of the entire history of Biebrza National Park broke out and consumed 5526 ha, mostly overdried grassland with sedges and reeds of Biebrza marshes. The very rapid spread of the fire in the open space, with the blowing wind changing directions and the inaccessibility of the area for fire-fighting vehicles were the main reasons of this third largest wildfire in Poland, after the tragic forest fires in Kuźnia Raciborska (9060 ha burnt) and Potrzebowice (5600 ha burnt) in the memorable year of 1992. After this event, activities were undertaken to develop a fire protection plan for the Biebrza National Park. It took into account an innovative approach during the analysis of the existing fire risk, primarily regarding the non-forest terrestrial ecosystems composed of herbaceous vegetation, which constitutes as much as 61.2% of the park’s area, and to propose protection methods adequate to the threat. The work was completed in the framework of the project entitled ‘Development of the method for assessing the fire risk of non-forest ecosystems and the principles of fire protection for the Biebrza National Park – stage I,’ commissioned for the Forest Research Institute by the Biebrza National Park, financed by the State Forests from the forest fund, in accordance with the contract EZ.0290.1.24.2020. The article presents a preliminary method of classifying the fire risk of non-forest ecosystems, considering the occurrence of the fires in the Biebrza National Park in the years 2007–2020 and the type of vegetation burnt. This method, after supplementary field tests planned in 2021, will enable evaluation of the fire risk, which shall be a premise for the development of a fire protection plan.
Źródło:: Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2021, 63, 2; 167-175
0071-6677
Pojawia się w:: Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Temperaturnij vpliv landšaftnih požež na ekologìčnij stan edafotopu
Thermal effect of landscape fire on ecological condition of edaphotop
Wpływ termiczny pożarów terenów zielonych na stan ekologiczny edafotopu
Autorzy:: Popovych, Vasyl
Hapalo, Andriy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1838228.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Tematy:: landscape fire
fire in natural ecosystems
forest fire
fire danger
fire safety
pożar terenów zielonych
pożar w ekosystemach naturalnych
pożar lasu
zagrożenie pożarowe
bezpieczeństwo pożarowe
Opis:: В Україні лісові пожежі набувають значних обсягів та перетворюються на надзвичай- ні ситуації загальнодержавного значення. Внаслідок локалізації та ліквідації великих і особливо великих лісових пожеж, пожеж у природних екосистемах, залучається значна кількість особового складу та техніки. Знищуються практично усі компоненти довкілля – флора, фауна, ґрунти, забруднюються річки, водойми, повітря. Пожежі у природних екосистемах спричиняють потрапляння в атмосферу значної кількості летких продуктів горіння та небезпечних речовин і сполук. Метою роботи є висвітлення результатів досліджень моніторингу довготривалого впливу лісових пожеж на один із найважливіших компонентів екосистеми – едафотоп. Для досягнення поставленої мети були сформовані такі основні завдання: провести аналіз наукових та літературних джерел щодо проблематики впливу лісових пожеж на едафотоп у вітчизняному та зарубіжному контекстах; дослідити модельне вогнище стосовно температурного та вологісного режимів; встановити температуру полум’я на різних ділянках модельного вогнища; встановити потужність еквівалентної дози фотонного іонізуючого випромінювання на місці проведення експерименту. Теплові режими Малого Полісся є достатніми для розвитку багатьох рослин. Веге- таційний період триває понад 200 днів, а період з активними температурами (понад + 10°С) – 150–160 днів. Більше 100 днів у році мають середньодобову температуру понад + 15°С (період інтенсивної вегетації). Відлиги, які понижують морозостійкість лісових та сільськогосподарських культур, затяжні весни у зв’язку з повільним таненням снігу гальмують швидкий прихід тепла. Експериментальні дослідження з вивчення впливу ландшафтних пожеж на екологіч- ний стан едафотопу здійснювалися на території Малого Полісся поблизу Рава-Руського лісництва в селі Лавриків Жовківського району Львівської області. Відбір проб ґрунтів для досліджень їхнього екологічного стану здійснювався із врахуванням давності (за роками) горіння рослинності та лісової підстилки. Також було створено штучне модельне вогнище ландшафтної пожежі (низової, лісової) на відкритому просторі з дотриманням усіх вимог Правил пожежної безпеки в лісах України з метою фіксування температури та вологості ґрунту в зоні горіння, а також аналізу відібраних ґрунтових проб із ділянок горіння. Встановлено, що температура полум’я під час горіння лучної рослинності в початковий момент часу становила +66,7°С. У процесі горіння, через 20 секунд, температура полум’я сягнула +352,5°С, максимальною температура полум’я була +715,7°С після вигорання всього горючого матеріалу (через 2,5 хв після початку досліду). Водночас, на глибині 5 см у початкових точках горіння температура едафотопу підвищується із +7°С до +20 ± 24°С. Яскраво вираженого діапазону зміни вологості на глибині 5 см не спостерігалося. Отримані результати є важливими з точки зору вивчення впливу підвищених температур на компоненти біосфери, а також відновлення девастованих територій.
In Ukraine forest fires are becoming more significant and transform in emergencies of national importance. Due to the localization and elimination of large and especially large forest fires, fires in natural ecosystems a significant number of personnel and equipment is involved. Almost all components of the environment are destroyed flora, fauna, soils; rivers, reservoirs, air are polluted. Fires in natural ecosystems cause a significant amount of volatile combustion products and hazardous substances and compounds enter the atmosphere. The objective of the work is to highlight the results of research monitoring the long-term impact of forest fires on one of the most important components of the ecosystem – edaphotope. To achieve this goal, the following main tasks were formed: to analyze scientific and literary sources on the impact of forest fires on edaphotope in domestic and foreign contexts; to investigate the model hearth in relation to temperature and humidity regimes; set the flame temperature in different parts of the model hearth; set the power of the equivalent dose of photon ionizing radiation at the site of the experiment. Thermal regimes of Male Polissya are sufficient for the development of plants. The growing season lasts more than 200 days, and the period with active temperatures (over + 10°C) – 150–160 days. More than 100 days a year have an average daily temperature is above + 15°C (period of intensive vegetation). Thaws, which reduce the frost resistance of forest and agricultural crops, and long springs due to the slow melting of snow inhibit the heat arrival. Experimental studies of landscape fires impact on the ecological condition of the edaphotope were carried out in the territory of Maly Polissya near Rava-Rusky forestry in the village of Lavrykiv, Zhovkva district, Lviv region. Sampling of soils was carried out taking into account the age (by years) of burning vegetation and forest litter. Also, an artificial model of landscape fire body (grassland, forest) was created in the open space in compliance with all requirements of the Rules of fire safety in the forests of Ukraine in order to record soil temperature and humidity in the combustion zone, and to analyze the soil samples from combustion sites. It was found that the flame temperature during the burning of meadow vegetation at the initial time was + 66.7°C. During the combustion process, after 20 seconds, the flame temperaturę reached + 352.5°C, the maximum flame temperature was + 715.7°C after burning all the combustible material (2.5 minutes after the start of the experiment). At the same time, at a depth of 5 cm at the initial burning points, the temperature of the edaphotope rises from + 7°С to +20 ± 24°С. A pronounced range of changes in humidity at a depth of 5 cm was not observed. The obtained results are important from the point of view of studying the influence of elevated temperatures on the components of the biosphere, as well as the restoration of devastated areas.
Na Ukrainie pożary lasów stają się coraz bardziej poważne i przeradzają się w kataklizmy o skali narodowej. Ze względu na lokalizację i eliminację dużych i bardzo dużych pożarów lasów oraz pożarów w ekosystemach naturalnych konieczne jest angażowanie znacznej liczby personelu i dużych ilości sprzętu. Zniszczeniu ulegają prawie wszystkie elementy składowe środowiska – zanieczyszczenie obejmuje florę, faunę, gleby, rzeki, zbiorniki wodne oraz powietrze. Pożary występujące w ekosystemach naturalnych powodują powstanie znacznych ilości lotnych produktów spalania i przeniknięcie do atmosfery substancji niebezpiecznych i ich związków. Celem pracy jest podkreślenie wyników badań monitoringowych długotrwałego wpływu pożarów lasów na najważniejsze komponenty ekosystemu – edafotopu. W tym celu przeprowadzone zostały następujące główne zadania: analizowanie źródeł naukowych i danych uzyskanych z literatury dotyczących wpływu pożarów lasu na edafotop w kontekście narodowym i międzynarodowym; badanie modelowego pieca w nawiązaniu do warunków związanych z temperaturą i wilgotnością; ustalenie temperatury płomienia w rożnych miejscach modelowego pieca; ustalenie siły równoważnej dawki promieniowania jonizującego na miejscu przeprowadzanego eksperymentu. Warunki termiczne w Male Polissya są odpowiednie dla wzrostu roślin. Okres wegetacyjny trwa ponad 200 dni, a okres z aktywnymi temperaturami (ponad + 10°C) – 150–160 dni. Przez ponad 100 dni w roku przeciętna dzienna temperatura wynosi ponad + 15°C (okres intensywnej wegetacji). Roztopy zmniejszają odporność na mróz terenów leśnych i upraw rolnych, a długie wiosny wynikające z powolnego roztapiania się śniegu opóźniają pojawienie się ciepła. Badania eksperymentalne wpływu pożarów terenów zielonych na stan ekologiczny edafotonu zostały przeprowadzone na terytorium Maly Polissya w pobliżu leśnictwa Rawa Ruska we wsi Lavrykiv, rejon żółkiewski, obwód lwowski. Pobieranie próbek gleby przeprowadzono, biorąc pod uwagę wiek (określony w latach) płonącej zieleni i ściółki leśnej. Dodatkowo opracowano sztuczny model pożaru zieleni (pastwiska, las) na otwartej przestrzeni zgodnie z wszystkimi wymaganiami zasad bezpieczeństwa pożarowego w przypadku pożarów lasu na Ukrainie w celu rejestrowania temperatury i wilgotności gleby w strefie spalania i analizowania próbek gleby z obszarów spalania. Stwierdzono, że temperatura płomienia w trakcie spalania roślin pastwiskowych w okresie wstępnym wynosiła + 66.7°C. W czasie procesu spalania, po 20 sekundach, temperatura płomienia osiągnęła + 352.5°C, natomiast maksymalna temperatura płomienia wynosiła + 715.7°C po całkowitym spaleniu materiału palnego (2.5 minut po rozpoczęciu eksperymentu). Jednocześnie na głębokości 5 cm we wstępnych punktach spalania temperatura edafotonu wzrasta od + 7°С do +20 ± 24°С. Nie zaobserwowano znacznej skali zmian wilgotności gleby na głębokości wynoszącej 5 cm. Uzyskane wyniki są istotne z punktu widzenia badania wpływów podwyższonych temperatur na poszczególne składniki biosfery, jak również na odnawianie zniszczonych terenów.
Źródło:: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2020, 4, 76; 29-45
0239-5223
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Technical solutions for water damming structures in forest streams
Techniczne rozwiązania budowli piętrzących w ciekach na obszarach leśnych
Autorzy:: Mioduszewski, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/292756.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: budowle piętrzące
ekosystemy leśne
gospodarka wodna
mała retencja
ochrona środowiska
small retention
water raising constructions
forest ecosystems
water management
environmental protection
Opis:: Small dams are basic elements of water retention systems in agricultural landscape and in forest ecosystems. Despite small water raising and location across small streams, these constructions should conform to security regulations and be resistant to destructive effect of flowing water. Moreover, they shouldn't be a strange element to the natural landscape of the river valley or forest ecosystem. Attention is also focussed in this paper on providing unobstructed flow in natural and artificial streams and on the possibility of migration for aquatic organisms. Examples of dams that do not hamper fish migration are given.
Podstawowym technicznym elementem systemu retencjonowania wód w krajobrazie rolniczym oraz w ekosystemach leśnych są małe budowle piętrzące. Charakteryzują się one prostą konstrukcją. Pomimo zazwyczaj niewielkich piętrzeń oraz lokalizacji tych budowli na małych ciekach, powinny one spełniać wymagania w zakresie bezpieczeństwa konstrukcji i być odporne na destrukcyjne działanie płynącej wody. Ponadto nie powinny stanowić obcego elementu w naturalnym krajobrazie doliny rzecznej i ekosystemie leśnym. W pracy zwraca się również uwagę na zapewnienie drożności naturalnych i sztucznych cieków dla umożliwienia przemieszczania się organizmów wodnych. Wynika to m.in. z postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej, która wymaga doprowadzenia rzek do dobrego stanu ekologicznego, w tym zachowania lub odtworzenia drożności koryt rzecznych celem umożliwienia przemieszczania się fauny wodnej. Zastosowanie specjalnych konstrukcji budowli pozwala na efektywne podpiętrzenie wody, a jednocześnie umożliwia swobodne przemieszczanie się ryb w górę rzeki. Dla celów budowy stosowane mogą być różne materiały, łącznie z budowlami betonowymi lub wykonanymi z worków wypełnionych piaskiem lub piaskiem z cementem. Konstrukcje budowli, w których wykorzystuje się naturalne kamienie, są bardzo efektywne hydraulicznie i biologicznie. Tworzą one bowiem liczne szczeliny i zróżnicowane warunki przepływu - występują miejsca o silniejszym i słabszym nurcie wody oraz obszary, na których ryby mogą odpocząć. W pracy podano przykładowe konstrukcje budowli piętrzących przyjaznych środowisku, które nie stanowią przeszkody w migracji ryb.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2009, no. 13a; 263-272
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Systemic approach to the analysis of ecological reliability of consortive protective ecotones
Autorzy:: Boyko, T.
Ruda, M.
Paslavsky, M.
Lentyakov, V.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1190173.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Gdańska Szkoła Wyższa
Tematy:: consortium ecotones
ecological reliability
ecological stability
capacity of ecosystems
Opis:: The article presents a methodology for assessing the environmental reliability of consortium ecotones of protective type on the roads of the Lviv railway. It was established that the spatial or morphological structure reflects the compound, structural relations and spatial arrangement of structural elements or ecosystem blocks, which determine the peculiarities of its functioning under certain environmental conditions. The task of the functional structure is to reflect the features of the work (functioning) of the structural components of the ecosystem. It characterizes the pace, amount and effects of substance-energy exchange, stability, performance and other important functions. The totality of the design of protective forest plantations on the railway line operates as a single system or forest-melioration complex — a consortium that performs the functions of an ecological framework, where elements and subsystems interact, providing a synergistic effect. The spatial structure of the consortium ecotones of the protective type of the Lviv railway was constructed. The analysis of the structure of consortium ecotones of the protective type and the indicators of ecological reliability are determined.
Źródło:: Eco-Energetics: technologies, environment, law and economy; 2019, 2; 155--170
2657-5922
2657-7674
Pojawia się w:: Eco-Energetics: technologies, environment, law and economy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Sustainable Development Integrated in the Concept of Resilence
Zrównoważony rozwój a koncepcja resilencji
Autorzy:: Bloesch, J
Hauff, M
Mainzer, K
Mohan, S V
Renn, O
Risse, V
Song, Y.
Takeuchi, K
Wilderer, P A
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/973017.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:: sustainable development
resilence
adaptive cycle
economy
society
ecosystems
rozwój zrównoważony
resilencja
cykl adaptacyjny
ekonomia
społeczeństwo
ekosystemy
Opis:: The purpose of sustainable development is to minimize the likelihood of dynamic natural and/or man-made systems to exceed tipping points, when exposed to disturbances. In effect, the systems are protected from losing identity and integrity. The authors of this paper suggest accepting resilience thinking as a basis of setting sustainability goals and reaching the respective targets. The resilience theory provides the method needed to maintain identity and integrity, and to manage system´s dynamics. Of concern are three interwoven systems: environment, society and economy, forming a complex super-system coined eco-social triad. Sustainable development of the triad applies to each of the three sub-systems despite conflicting interests of the various actors within each. Resilience is expressed by the ability of natural or man-made systems to respond dynamically to changes of ambient conditions with the aim to retain their inherent function, structure and feedbacks. To manage such changes and associated disturbances a repetitive sequence of processes (also called adaptive cycle) needs to be executed. In ecosystems these cycles are self-regulated and characterized by recycling of materials and energy. In systems dominated by humans adaptive cycles are characterized by phases such as re-evaluation, reorientation and re-commencement. The concept of adaptive cycles and adaptive management embedded in the resilience theory is considered a promising method to satisfy sustainability goals and reach respective targets.
Celem zrównoważonego rozwoju jest zminimalizowanie prawdopodobieństwa przekroczenia punktów krytycznych dynamicznych systemów naturalnych i/lub sztucznych (co może się zdarzyć, gdy systemy te są narażone na zakłócenia). W rezultacie uzyskują one ochronę przed utratą tożsamości i integralności. Autorzy niniejszego artykułu sugerują przyjęcie podejścia zgodnego z koncepcją resilencji podczas wyznaczania celów prowadzących ku zrównoważoności. Teoria resilencji odnosi się do umiejętności, dzięki któremu systemy utrzymują tożsamość i integralność, a także prawidłowo zarządzają własną dynamiką. W obszarze zainteresowania znajdują się trzy przeplatające się systemy: środowisko, społeczeństwo i ekonomia, tworzące złożony super-system określany jako eko-społeczna triada. Zrównoważony rozwój triady dotyczy każdego z trzech podsystemów, pomimo sprzecznych interesów różnych podmiotów działających w ramach każdego z nich. Resilencja wyraża się w zdolności systemów naturalnych do dynamicznego reagowania na zmiany warunków w ich otoczeniu, w celu zachowania funkcjonalności, struktury i zapewnienia właściwego sprzężenia zwrotnego. Aby zarządzać takimi zmianami i związanymi z nimi zaburzeniami wymagana jest powtarzalna sekwencja działań (zwana także cyklem adaptacyjnym). W ekosystemach takie cykle charakteryzuje samoregulacja oraz recykling materiałów i energii. W systemach zdominowanych przez ludzkie cykle adaptacyjne występują fazy ponownej oceny, reorientacji i ponownego rozpoczęcia. Idea cyklów adaptacyjnych i adaptacyjnego zarządzania zawarte w teorii resilencji można uznać za obiecującą metodę prowadząca do zapewnienia celów zgodnych ze zrównoważonym rozwojem.
Źródło:: Problemy Ekorozwoju; 2015, 10, 1; 7-14
1895-6912
Pojawia się w:: Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Studies of Proximity in Coworking Spaces: the Basic Conceptual Challenges
Autorzy:: Micek, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1019593.pdf
Data publikacji:: 2020-06-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: coworking spaces (CSs)
collaborative spaces
new working ecosystems (environments)
proximity
operationalisation
Opis:: The article aims to identify main research challenges in studying coworking spaces (CSs) within the field of economic geography. It combines the perspective of proximity economics with the growing body of papers about spatial aspects of the operations of CSs and their role in stimulating collaboration. Based on a review of literature, the author identified the characteristic features of CSs and the corresponding proximity dimensions. He further assessed the significance of various dimensions of proximity in CSs. The article reveals how various proximities differ between CSs. It also distinguished the research strands referring to the spatialities of CSs. Next, it discusses the conceptualisation and operationalisation of proximity. Then, it applied it in the micro-scalar context of coworking spaces. The paper sheds a new light on ‘real CSs’ as physical spaces of strong institutional, cognitive and social proximities. It has been argued that even if organisational proximity in CSs is taken for granted, there is a heterogeneity amongst their users.
Źródło:: European Spatial Research and Policy; 2020, 27, 1; 9-35
1231-1952
1896-1525
Pojawia się w:: European Spatial Research and Policy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Stężenie ogólnego węgla organicznego w wodzie ekosystemów pobagiennych różnie użytkowanych
Concentration of total organic carbon in water from variably used post-bog ecosystems
Autorzy:: Kiryluk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339472.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: ekosystemy pobagienne
ogólny węgiel organiczny
woda gruntowa
woda powierzchniowa
bog ecosystems
ground waters
post-surface waters
total organic carbon (TOC)
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki badań stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO ang. TOC) w wodzie ekosystemów pobagiennych. Badania wykonano na łąkach i pastwiskach obiektu Supraśl Górna. Zbadano stężenie węgla w wodzie gruntowej i powierzchniowej. W każdej zbadanej wodzie stężenie węgla było duże. Większe stężenie OWO stwierdzono w wodzie gruntowej, jego średnia wartość wynosiła ponad 59 mg C·dm-³. W wodzie powierzchniowej stężenie było mniejsze i wynosiło średnio ok. 48 mg C·dm-³. Na stężenie węgla w wodzie wpływał sposób użytkowania. Największe wartości stężenia wystąpiły w wodzie odpływającej z pastwisk intensywnie użytkowanych, mniejsze z łąk intensywnie użytkowanych, a najmniejsze - z łąk ekstensywnie użytkowanych. Każda badana woda ze względu na duże stężenie OWO kwalifikuje się do piątej klasy czystości.
Results of a study on total organic carbon (TOC) in water of post-bog ecosystems are presented in the paper. The study was carried out on meadows and pastures of the object Supraśl Dolna. Concentration of carbon was analysed in ground and surface waters. All waters contained much organic carbon. Higher concentrations of TOC (59 mg C·m-³ on average) were found in ground waters. In surface waters the concentrations were smaller and averaged 48 mg C·dm-³. Concentrations of carbon in waters were affected by land use. The highest concentrations were found in waters from intensively used pastures, lower in waters from intensively used meadows and the lowest in waters from extensively used meadows. Due to high TOC concentrations, all analysed waters were qualified to the V class of water quality.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2006, 6, 1; 173-181
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Social perception and the use of ecosystem services on municipal post-mining lands. An example of Szachty in Poznan
Społeczna percepcja i korzystanie ze świadczeń ekosystemowych miejskich terenów poeksploatacyjnych. Przykład Szacht w Poznaniu
Autorzy:: Stępniewska, M.
Abramowicz, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/96550.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:: świadczenia ekosystemów
tereny zurbanizowane
tereny poeksploatacyjne
ankieta internetowa
podejmowanie decyzji
benefits of ecosystems
urban areas
voids areas
online survey
decision-making
Opis:: The subject of this article is social perception and the use of ES by visitors of the post-mining Szachty area in Poznan. The inspiration for the research was a growing interest in the site from citizens and decision makers. This is expressed by a more and more intensive use of the Szachty area by inhabitants, which is accompanied by increasing public spending on site arrangement. The main objectives of the study included: • identification of ES in the Szachty area used by citizens; • determination of the users satisfaction with the site’s arrangement; • provision of recommendations to decision-makers towards further strengthening of the ES potential of the site.
Zagospodarowywanie obszarów poeksploatacyjnych w miastach stwarza możliwość kształtowania struktury i poziomu świadczeń ekosystemów. Zarządzanie takimi obszarami powinno uwzględniać potrzeby mieszkańców miast i służyć podniesieniu jakości ich życia. Celem artykułu jest ukazanie społecznej percepcji i wykorzystania świadczeń ekosystemowych Szacht w Poznaniu. W badaniach wykorzystano kwestionariusz internetowy, skierowany do użytkowników obszaru badań. Zebrane informacje pozwoliły określić cechy społeczno-ekonomiczne respondentów, przyczyny, dla których odwiedzają oni Szachty oraz poziom zadowolenia z obecnego zagospodarowania terenu. Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie rekomendacji dla decydentów w zakresie dalszego wzmacniania potencjału Szacht do dostarczania świadczeń.
Źródło:: Ekonomia i Środowisko; 2016, 4; 252-262
0867-8898
Pojawia się w:: Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "ecosystems" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język