Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "drainage systems" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zagospodarowanie wód opadowych na obszarach zurbanizowanych zgodne z koncepcją zrównoważonego rozwoju
Autorzy:
Mrowiec, Maciej
Borutko, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/26850739.pdf
Data publikacji:
2023-04-03
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
systemy odwodnienia
wody opadowe
kanalizacja deszczowa
infiltration
rainwater
urban drainage systems
Opis:
Wody opadowe spływające z obszarów zurbanizowanych stanowią zagrożenie pod względem ilościowym i jakościowym dla naturalnych wód płynących. Koncepcja zrównoważonego rozwoju systemów odwodnienia oznacza, że woda deszczowa spływająca z powierzchni utwardzonych (drogi, dachy) jest zagospodarowana w sposób, który rozwiązuje nie tylko dzisiejsze wymagania, ale także chroni zasoby naturalne dla przyszłych pokoleń. Przedstawiono możliwości zarządzania wodami opadowymi przy różnym stopniu zagospodarowania zlewni. Uwzględniają one szeroki wachlarz możliwości technicznych – od prostych urządzeń infiltracyjnych po zielone dachy i instalacje gospodarczego wykorzystania wód opadowych. Zastosowanie zrównoważonych systemów zagospodarowania wód opadowych przynosi liczne korzyści zarówno techniczne, jak i pozatechniczne (w tym społeczne i środowiskowe).
Źródło:
Rozwiązania proekologiczne w inżynierii środowiska; 16-28
9788371939204
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mathematical modelling of filtration processes in drainage systems with different depths of drainage
Autorzy:
Havryliuk, Volodymyr
Bomba, Andrii
Pinchuk, Oleg
Gerasimov, Ievgenii
Klimov, Serhii
Tkachuk, Mykola
Turcheniuk, Vasyl
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841963.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
conformal mapping
drainage systems
filtration processes
flood protection
mathematical modelling
Opis:
The article discusses the option for the application of the methodology for the solution of boundary value problems on the conformal mapping for the calculation of filtration process in the horizontal systematic drainage, provided that the drain is installed at a different depth. In particular, the case of methods combining fictitious areas and quasiconformal mappings for solving nonlinear boundary conditions problems for calculating filtration regimes in soils with free sections of boundaries (depression curves) and intervals of the “drainage” type. As an example, the authors designed a hydrodynamic flow grid, determined the values of the flows to the drain, established a section line and elicited other process characteristics. The algorithm for the numerical solution of model nonlinear boundary conditions problems of quasiconformal reflection in areas bounded by two equipotential lines and two flow lines, when for one of the sections, the boundary is an unknown (free) curve with fixed and free ends. The conducted numerical calculations prove that the problems and algorithms of their numerical solution, with a relatively small iterations number (k = 141) suggested in the paper, can be applied in the simulation of nonlinear filtration processes that arise in horizontal drainage systems. Total filtration flow obtained Q = 0.9 dm3∙s–1; flow for drains Q1 = 0.55 dm3∙s–1 and Q2 = 0.35 dm3∙s–1 are quite consistent with practically determined values.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2021, 50; 74-78
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agro-Environmental Evaluation of Irrigation Water from Different Sources, Together with Drainage and Escape Water of Rice Irrigation Systems, According to its Impact on Maize (Zea mays L.)
Autorzy:
Lykhovyd, Pavlo
Dementiieva, Olha
Lavrenko, Sergiy
Lavrenko, Nataliia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123271.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
maize
irrigation water quality
regression model
drainage water
escape water
rice irrigation systems
effluent disposals
metallurgical production
Opis:
The water supply deficit requires agro-environmental rationale for the use of alternative water sources to feed agricultural crops, viz.: industrial wastes, municipal drains, farm animal waste, drainage and escape water of rice irrigation systems. We analyzed the quality of irrigation water from different sources, with regard to the content of cations, anions, water-soluble salts, power of hydrogen (рН), sodium adsorption ratio (SAR), etc. in it. In the course of the greenhouse trial, we diagnosed its impact on the indicator crop (maize) (Zea mays L.) with its herbage crop stage of 10 leaves, supplied with water of varying quality. We proved the viability of improved drainage and escape water from rice irrigation systems in irrigated agriculture, owing to which maize herbage was diminished, on average, by 5.82%. We verified the negative impact of irrigation water, which contains the effluent disposals of metallurgical production, on croppers – it had contributed to diminishing the watered maize herb, on average, by 39.27%. A correlation analysis of the test data proved the closely interrelated feedback between the maize herbage amount and the content of cations, anions and water-soluble salts in irrigation water (coefficient of correlation r varied between 0.88 and 0.98). The worked-out linear regressive model for maize herbage, based on the content of water-soluble salts in irrigation water, together with SAR index (Y=2342.71–1.82×x1+366.78×x2), affirmed the validity of the pattern, discovered by means of the correlation analysis.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2019, 20, 2; 1-7
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenie metanowe - przegląd literatury
Methane hazard - literature review
Autorzy:
Łukaszczyk, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841077.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
metanonośność
metanowość
prognoza jednodniowa
odmetanowanie
profilaktyka metanowa
systemy telemetryczne
methane content
one-day forecast
methane drainage
methane prophylaxis
telemetric systems
Opis:
Jednym z najgroźniejszych zjawisk towarzyszących wydobyciu węgla kamiennego jest występowanie w jego pokładach metanu. Pomimo ogromnego postępu w rozpoznaniu i zwalczaniu zagrożenia metanowego, obserwuje się jego narastanie w wielu obszarach górniczych kopalń co ma silny związek ze zwiększaniem głębokości prowadzonej eksploatacji, coraz większą metanonośnością pokładów oraz ciśnieniem złożowym gazów. Dla potrzeb skutecznego przeciwdziałania niebezpiecznym zjawiskom związanym z zagrożeniem metanowym, ukierunkowanym na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie, nieodzowne jest współdziałanie wszystkich środowisk z branżą górniczą w tym szczególnie z naukowcami oraz jednostkami badawczo-rozwojowymi. W niniejszym artykule przeprowadzono analizę dostępnej literatury w tym zakresie oraz przedstawiono rozwój metod i środków rozpoznania i prognozowania zagrożenia metanowego.
One of the most dangerous phenomena associated with the extraction of hard coal is the occurrence of methane in its seams. Despite enormous progress in identifying and combating the methane hazard, its growth is observed in many mining areas of mines, which is strongly related to the increase in the depth of exploitation, the increasingly methane-free nature of deposits and the gas reservoir pressure. For the purpose of effectively counteracting dangerous phenomena related to methane hazard, aimed at improving occupational safety and health in mining, it is indispensable to cooperate with all mining industry, in particular with scientists and R & D units. This article analyzes the available literature in this area and presents the development of methods and means for the diagnosis and forecasting of methane hazard.
Źródło:
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2019, 8, 1; 300-313
2391-9361
Pojawia się w:
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Empiryczna weryfikacja formuły Błaszczyka do obliczania wartości natężenia deszczu miarodajnego
Empirical verification of Blaszczyk’s formula for design rainfall intensity calculations
Autorzy:
Licznar, P.
Siekanowicz-Grochowina, K.
Oktawiec, M.
Kotowski, A.
Burszta-Adamiak, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237622.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
dane meteorologiczne
model opadów
model Błaszczyka
intensywność deszczu
krzywa IDF
krzywe DDF
odwadnianie terenów
meteorological data
recipitation model
Blaszczyk’s model
rainfall intensity
IDF curve
DDF curves
drainage systems
Opis:
Pomimo wyraźnych zastrzeżeń do podstaw teoretycznych oraz ograniczonych i przestarzałych danych opadowych, sformułowana przez Błaszczyka formuła opisująca wartość natężenia deszczu miarodajnego jest w Polsce nadal używana do wymiarowania systemów odwadniania terenów. Podstawą tej formuły (typu IDF – intensity-duration-frequency) jest założenie występowania ścisłej zależności funkcyjnej pomiędzy średnioroczną sumą wysokości opadów a maksymalnymi natężeniami deszczów. Założenie to zostało poddane w artykule weryfikacji na podstawie rzeczywistych maksymalnych wartości natężenia deszczów, wyznaczonych na potrzeby opracowania i wdrożenia Polskiego Atlasu Natężeń Deszczów (PANDa). Maksymalne natężenia deszczów, przy różnych czasach ich trwania, zostały wyszukane z rejestracji opadów w latach 1986–2015, pochodzących z ogólnopolskiej sieci 100 deszczomierzy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW-PIB). Wartości te porównano z odpowiadającymi ich estymatami obliczonymi według formuły Błaszczyka. Na podstawie otrzymanych wyników zakwestionowano podstawowe założenie tej formuły mówiące, że wartości maksymalnego natężenia deszczów nie są skorelowane z średniorocznymi sumami wysokości opadów. Ponadto stwierdzono wyraźną tendencję do zaniżania wartości natężenia deszczów obliczanych z formuły Błaszczyka. Wykazano, że wartość średniego błędu względnego pomiędzy rzeczywistymi natężeniami deszczów a ich oszacowaniami wynosiła 33%. Nawet w oryginalnych warszawskich warunkach hydrologicznych stosowanie formuły Błaszczyka okazało się nieakceptowalne, gdyż prowadziło do istotnego zaniżania obecnych natężeń deszczów. Z uwagi na dokonane ustalenia rekomenduje się całkowite wyeliminowanie formuły Błaszczyka z praktyki inżynierskiej projektowania systemów odwadniania terenów w Polsce.
Despite serious questions to the theoretical fundamentals as well as the limited and outdated precipitation data, the Blaszczyk’s formula for the design rainfall intensity is still in use for sizing drainage systems in Poland. The assumption of close functional dependence between the average annual precipitation depth and maximum rainfall intensities is the basis for the formula (IDF-type, i.e. intensity-duration-frequency). The assumption was verified against the actual values of maximum rainfall intensity, derived for the purpose of development and implementation of the Polish Atlas of Rainfall Intensity (PANDa rainfall model). The actual maximum rainfall intensities for different duration periods were retrieved from the precipitation records obtained from the nation-wide network of 100 rain gauges of the Polish Institute of Meteorology and Water Management (IMGWPIB) for the period of 1986–2015. These values were compared to the corresponding Blaszczyk formula’s estimates. Based on the results, the basic assumption of the formula was questioned, namely that the maximum rainfall intensity values are not correlated with the normal annual precipitation depth. A clear tendency for the rainfall intensity values to be underestimated by the Blaszczyk’s formula was observed. It was demonstrated that the mean relative error between the actual and estimated rainfall intensities was 33%. Even for the original hydrological Warsaw conditions, the Blaszczyk formula proved unacceptable due to significant underestimation of current rainfall intensities. In view of the findings, a complete elimination of the formula from drainage system engineering in Poland is recommended.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2018, 40, 2; 17-22
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Empiryczna weryfikacja modelu Bogdanowicz-Stachý do obliczania wartości natężenia deszczu miarodajnego
Empirical verifi cation of Bogdanowicz-Stachý’s formula for design rainfall intensity calculations
Autorzy:
Licznar, P.
Kotowski, A.
Siekanowicz-Grochowina, K.
Oktawiec, M.
Burszta-Adamiak, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237077.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
dane meteorologiczne
model opadów
model Bogdanowicz-Stachy
intensywność deszczu
deszcz miarodajny
krzywa IDF
krzywe DDF
odwadnianie terenów
atlas PANDa
meteorological data
precipitation model
Bogdanowicz-Stachý’s model
rainfall intensity
DDF curves
IDF curve
drainage systems
PANDa atlas
Opis:
Warunkiem prawidłowego wymiarowania systemów odwadniania terenów jest przyjęcie do obliczeń wiarygodnej wartości natężenia deszczu miarodajnego w funkcji czasu trwania i prawdopodobieństwa przewyższenia, rekomendowanego w normie PN-EN 752:2017. Podstawą ich wyznaczenia jest zastosowanie odpowiedniego modelu opadów, opracowanego na podstawie analizy statystycznej szeregów czasowych lokalnych opadów w wysokiej rozdzielczości czasowej, z co najmniej 30 ostatnich lat. W praktyce inżynierskiej w Polsce, oprócz stosowania nieaktualnego wzoru Błaszczyka, coraz częściej wykorzystuje się probabilistyczny model opadów maksymalnych Bogdanowicz-Stachý, oparty na pomiarach opadów z lat 1960–1990 na 20 stacjach IMGW. Jednak model ten nie zapewnia pełnego pokrycia kraju i opiera się na nieciągłej regionalizacji. Zmieniające się uwarunkowania klimatyczne wymuszają potrzebę sprawdzenia, czy model ten jest aktualny i wiarygodny do stosowania na terenie całego kraju. W artykule dokonano weryfikacji rzeczywistych wartości natężenia deszczu miarodajnego przy zadanym prawdopodobieństwie przewyższenia, wyznaczonych na podstawie 30-letniej serii opadów z lat 1986–2015, względem ich estymat według modelu Bogdanowicz-Stachý. Przeprowadzone analizy podważają zasadność koncepcji prostej regionalizacji opadów w Polsce. Wykazano, że wartości natężenia deszczu miarodajnego, obliczone z modelu Bogdanowicz-Stachý, przy prawdopodobieństwie p=100% i p=50% były najczęściej zaniżone, a przy p=20% i p=10% zawyżone w stosunku do występujących obecnie (1986–2015). Otrzymane wyniki badań dowodzą konieczności zastąpienia modelu Bogdanowicz-Stachý lokalnymi modelami opadów maksymalnych „nowej generacji”, tworzonych w ramach budowy atlasu PANDa (Polski Atlas Natężeń Deszczów), nie tylko w celu uzyskania pełnego pokrycia całego obszaru kraju, lecz także z uwagi na konieczność urealnienia wartości natężenia deszczu miarodajnego do projektowania systemów odwadniania terenów.
Accurate dimensioning of drainage systems requires assumption of reliable design rainfall intensities as a function of its duration and probability of exceeding according to PN-EN 752:2017. Design rainfall intensities are determined by application of an adequate rainfall model that is based on statistical analysis of local precipitation time series recorded at high time resolution and covering a period of last 30 years minimum. Beside application of the obsolete Błaszczyk’s formula, the Bogdanowicz-Stachý’s probabilistic maximum precipitation model based on 1960–1990 rainfall records from 20 rain gauges (Institute of Meteorology and Water Management) becomes increasingly popular in Poland. However, this model does not support full coverage of the country and is based on the discontinuous regionalization. Evolving climate conditions demand validation of the model for use throughout the country. This paper presents results of verification of the actual values of rainfall intensities derived from 30-year time series from the period of 1986–2015 for given probabilities of exceeding, in comparison to the estimates delivered by the Bogdanowicz-Stachý’s model. The conducted analysis undermines legitimacy of the simple regionalization concept for precipitation in Poland. Moreover, rainfall intensity values calculated by Bogdanowicz-Stachý’s model for probabilities of p = 100% and p = 50% are mostly understated and for p = 20% and p = 10% are overstated in comparison to actuals (1986–2015). The results of the research confirm the need to replace Bogdanowicz-Stachý’s model with “new generation” local maximum precipitation models developed as part of the PANDa (the Polish Atlas of Rainfall Intensity) atlas, not only to obtain full coverage of the country, but also to make the values of rainfall intensities reliable for design of drainage systems.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2018, 40, 3; 21-28
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mathematical modelling of filtration processes in drainage systems using conformal mapping
Matematyczne modelowanie procesów filtracji w systemach drenarskich z zastosowaniem odwzorowania konforemnego
Autorzy:
Bomba, A.
Tkachuk, M.
Havryliuk, V.
Kyrysha, R.
Gerasimov, I.
Pinchuk, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292581.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
conformal mapping
drainage systems
filtration processes
flood protection
mathematical modelling
modelowanie matematyczne
ochrona przeciwpowodziowa
odwzorowanie konforemne
procesy filtracji
systemy drenarskie
Opis:
The situation when groundwater considerably rises above the “normal” level, water intake, lowering of groundwater levels and other relevant practical tasks require the drainage facilities. The most effective techniques of numerical studies of the corresponding boundary problems at present time are methods of dealing with inverse boundary value problems (conformal and quasi-conformal mappings). As basis of this research we used the case of combining the fictitious domain methods with quasi-conformal mappings of the solution of nonlinear boundary value problems for the calculation of filtration regimes in environments with free boundary areas (depression curves) and zones of “mountainous” areas. This paper reviews the stationary issue of flat-vertical stationary non-pressure liquid filtration to horizontal symmetric drainage. In the paper a practical methodology for solving boundary value problems on conformal mappings is suggested for the calculation of the filtration process in the horizontal symmetrical drainage. The idea of block iterative methods was used during the creation of the corresponding algorithm which is based on the alternating “freeze” of the anticipated conformance parameter, the internal and boundary connections of the curvilinear area. The results of the conducted numerical calculations confirmed the effectiveness of the suggested problem formulations and algorithms of their numerical solution and the possibility of their use in the modelling of nonlinear filtration processes occurring in horizontal drainage systems, as well as in the design of drainage facilities and optimizing other hydrosystems. Therefore these results are of great importance.
W przypadku podwyższenia poziomu wody gruntowej znacząco ponad „normalną” wysokość pobór wody, obniżanie jej zwierciadła i inne działania wymagają urządzeń drenarskich. Obecnie najbardziej efektywnymi technikami numerycznych badań odpowiednich problemów brzegowych są metody odwrotnej analizy wartości brzegowych (odwzorowania konforemne i quasi-konforemne). Jako podstawę prowadzonych badań przyjęto przykład połączenia metod fikcyjnej domeny z quasi-konforemnym odwzorowaniem rozwiązania problemu nieliniowych wartości brzegowych do obliczenia reżimu filtracji w środowisku o wolnej powierzchni brzegowej (krzywe depresji) i w strefach „górskich”. W pracy dokonano przeglądu rozwiązań pionowej stacjonarnej filtracji płynów do horyzontalnego symetrycznego drenażu. Zaproponowano praktyczną metodologię rozwiązywania problemów wartości brzegowych w przekształceniu konforemnym do obliczania procesu filtracji w horyzontalnym symetrycznym drenażu. Wykorzystano zasadę metod iteracyjnych podczas tworzenia odpowiednich algorytmów opartą na naprzemiennym „zamrażaniu” przewidywanego parametru odwzorowania z wewnętrznymi i brzegowymi powiązaniami krzywoliniowego obszaru. Wyniki przeprowadzonych numerycznych obliczeń potwierdzają efektywność formułowania sugerowanego problemu i algorytmów ich numerycznego rozwiązania oraz możliwości ich zastosowania w modelowaniu nieliniowych procesów filtracji występujących w horyzontalnym systemie odwadniania, w projektowaniu urządzeń drenarskich i w optymalizacji innych systemów wodnych. Z tego powodu uzyskane wyniki mają ogromne znaczenie.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2018, 39; 11-15
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Placement of Waste Rocks in Waste Dump for Prevention of Acid Mine Drainage (AMD) by Cover System in Open Cast Coal Mine: Effects of Water Quality on AMD
Lokowanie odpadów na składowisku odkrywkowej kopalni węgla w celu zapobiegania kwaśnemu odciekowi z (AMD), wpływ AMD na jakość wody
Autorzy:
Matsumoto, S.
Ishimatsu, H.
Shimada, H.
Sasaoka, T.
Kusuma, G.-J.
Gautama, R. S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/318325.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
kwaśne odcieki kopalniane (AMD)
system ochrony
składowisko odpadów
lokowanie odpadów
wpływ pH
Acid Mine Drainage (AMD)
cover systems
waste dump
waste rock placement
effects of pH
Opis:
Acid Mine Drainage (AMD) attributed to mine operation is considered one of serious environmental problems in the world. Cover system is utilized as an environmentally-friendly and an effective way for prevention of AMD in many cases in open cast coal mines in Indonesia. Waste rocks are classified into Potentially Acid Forming (PAF) or Non Acid Forming (NAF) on the basis of geochemical properties of rocks. PAF which is a cause of AMD is covered with NAF which is considered rocks unrelated to AMD at waste dump in order to prevent the contact of PAF with water and oxygen. The placement of backfill of waste rocks in waste dump is determined only by the classification at the aim of the prevention of AMD. According to past studies, pH affects the progress of AMD through the change of dissolution behavior of metals. In regard to the occurrence of AMD on the inside of waste dump, waste rocks in the lower part of waste dump are possibly affected by leachate from the upper part. Thus, the placement of waste rocks in waste dump need to be discussed in terms of not only the types of PAF or NAF but also the effects of water quality on the occurrence of AMD. This study presents the effects of pH on the progress of AMD with the results of leaching test under various pH conditions using rock samples taken in coal mine: pH was set at 3.0, 6.0, and 8.0. The results indicate that pH is not important factor as compared to the supply of oxygen to discuss the progress of AMD for a long term. In other words, the placement of waste rocks in cover system has to be determined by considering not so much the effect of water quality as the supply of oxygen.
Kwaśne odcieki z kopalni (AMD) związane z operacjami górniczymi są postrzegane jako jeden z najbardziej poważnych problemów środowiskowych. Przedstawiony system ochrony jest przyjazny dla środowiska i jest efektywnym sposobem na prewencyjne działania wobec AMD w wielu przypadkach dla kopalń odkrywkowych w Indonezji. Odpady górnice dzieli się na Potencjalnie Tworzące Kwasy (PAF) oraz Nie Tworzące Kwasów (NAF) na podstawie ich właściwości geochemicznych. PAF, będące przyczyną AMD są pokryte NAF, które z kolei są nie związane z AMD i stosowane są w celu uniknięcia kontaktu PAF z wodą i tlenem. Umiejscowienie miejsca podawania odpadów na składowisku jest uwarunkowane jedynie lokalizacją związaną z potencjalnym wpływem AMD. Według przeprowadzonych dotychczas badań, odczyn pH wpływa na AMD poprzez zmianę rozpuszczalności metali. Ze względu na obecność AMD wewnątrz składowiska, odpady znajdujące się w dolnej części składowiska są narażone na działanie odcieków z górnej części. Zatem, lokowanie odpadów na składowisku musi uwzględniać na nie tylko typy PAF lub NAF, ale także na wpływ jakości wody na występowanie AMD. W artykule przedstawiono analizę wpływu pH na postęp AMD wraz z wynikami testów ługowania w warunkach różnej wartości pH – 3,0, 6,0 oraz 8,0. Wyniki wskazują, że pH ma mniej istotny wpływ od warunków utleniania w długim okresie czasu. Sposób lokowania odpadów musi być uzależniony bardziej od dostępności tlenu, mniej od jakości wody.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2017, R. 18, nr 1, 1; 97-102
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ warunków geotechnicznych na awaryjność systemów odwodnień
The impact of geotechnical conditions on failure rate in water drainage systems
Autorzy:
Kołodziejczyk, U.
Kołodziejczyk, W.
Kuroczycki, L.
Ogiołda, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372534.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
warunki geotechniczne
systemy odwodnień
awarie budowlane
klimat
geotechnical conditions
drainage systems
construction disasters
climate
Opis:
Budowa systemów odwodnień w rejonach o mało stabilnych warunkach geotechnicznych może skutkować poważnymi awariami zarówno sieci odwadniającej, jak i sąsiednich obiektów budowlanych. Przykładem jest nowoprojektowana sieć kanalizacji deszczowej w Świebodzinie (woj. lubuskie), w rejonie ulicy Łąki Zamkowe. Występujące tutaj grunty słabonośne powodowały bowiem trudności wykonawcze już w latach ubiegłych, podczas budowy sąsiednich obiektów mieszkalnych. Realizacja kolejnej sieci kanalizacyjnej w obszarze o skomplikowanych warunkach geotechnicznych może prowadzić do dalszych awarii budowlanych.
Water drainage systems construction in area of lows Table geotechnical conditions could result in serious constructions emergencies both - drain-age systems and adjoining buildings. Designed storm water system in Świebodzin (Lubuskie Province) in area of Łąki Zamkowe street is an example. Low bearing soils, which occur there had already caused construction problems in previous years, when residential family houses were being erected. Realisation of next sewage system in area where there are complicated geotechnical conditions could lead to further construction emergency.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2016, 164 (44); 13-24
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prevention of Acid Mine Drainage (AMD) by Using Sulfur-Bearing Rocks for a Cover Layer in a Dry Cover System in View of the Form of Sulfur
Zapobieganie Kwaśnemu Drenażowi z Kopalń (AMD) – za pomocą skał zawierających siarkę jako warstwy izolującej przy systemie suchej izolacji w zależności postaci siarki
Autorzy:
Matsumoto, S.
Ishimatsu, H.
Shimada, H.
Sasaoka, T.
Matsui, K.
Kusuma, G. J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/319198.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
kopalnie odkrywkowe
Kwaśny Drenaż Kopalniany (AMD)
system izolacji
skały zawierające siarkę
open cast mining
Acid Mine Drainage (AMD)
cover systems
sulfur-bearing rocks
Opis:
Acid Mine Drainage (AMD) is one of the environmental problems caused in mining operation. The exposure of sulfide minerals in rocks to water and oxygen in the excavation process leads to AMD. The cover system has been constructed to prevent AMD in many cases in Indonesia for the availability and low-cost maintenance. Waste rocks are classified into Potentially Acid Forming (PAF), which is sulfur-bearing rocks, or Non Acid Forming (NAF) based on the results of geochemical analysis in the system. PAF is covered by NAF to prevent the contact of PAF with water and oxygen for the prevention of AMD in many cases in Indonesia. However, it is difficult to construct the cover system due to the shortage of NAF when most of waste rocks are PAF materials in the field. There are additionally varieties of PAF materials due to the content of sulfur in rocks in the field: some of them are unlikely to be the source of AMD. For the reasons, sample analysis of the waste rocks obtained in coal mines in Indonesia and the leaching test were conducted in order to discuss the use of some of PAF materials for the cover layer in such a case. The results indicated that it can be possible to use some of PAF materials in which most of sulfur compounds are readily-soluble for the cover layer instead of NAF after the reduction of the potential of acid production of rocks. Meanwhile, the rocks in which most of sulfur compounds are sulfide minerals have to be preferentially backfill in the dumping site since they can contribute to AMD for a long-term. The form of sulfur in rocks, therefore, should be taken into account to select PAF to utilize for the cover layer. This new concept of the cover system in which some of PAF materials are used for the cover layer makes the construction of the cover system without a large amount of NAF possible to prevent AMD in the mine.
Kwaśny drenaż kopalniany (ang. skrót AMD) stanowi jeden z problemów ekologicznych spowodowanych działalnością kopalń. Kontakt minerałów siarczkowych zawartych w skałach z wodą i tlenem, zachodzący podczas prac wydobywczych, prowadzi do wytwarzania AMD. Metoda izolacji przez przykrycie, jako sposób na zapobieganie AMD, została opracowana w Indonezji ze względu na dostępność i niski koszt utrzymania. Skały odpadowe klasyfikuje się na podstawie wyników analizy geochemicznej i dzieli na Potencjalnie Wytwarzające Kwas (ang. skrót PAF), do których zalicza się skały zawierające siarkę, oraz na Niewytwarzające Kwasu (ang. skrót NAF). Skały PAF zakrywa się skałami NAF, aby uniemożliwić kontakt skał PAF z wodą i tlenem. Jest to częsta metoda zapobiegania wytwarzania AMD stosowana w Indonezji. Jednakże, ciężko jest skonstruować system pokrywający ze względu na niedobór skał NAF, jako że większość skał odpadowych należy do PAF. Dodatkowo, istnieje podział PAF ze względu na zawartość siarki w dostępnych skałach: niektóre z nich nie mają tendencji do wytwarzania AMD. Z tych powodów, przeprowadzono analizę próbek skał odpadowych otrzymanych w kopalniach węgla w Indonezji oraz zbadano wpływ ługowania, aby omówić możliwość użycia niektórych rodzajów PAF jako warstwy ochronnej. Wyniki wykazały, że jest możliwe użycie niektórych materiałów PAF, w których związki siarki są łatwo rozpuszczalne oraz po redukcji jako warstwy pokrywającej zamiast NAF. Jednocześnie, skały w których większość związków siarki to minerały siarczkowe, muszą być preferencyjnie pokryte zasypką w miejscu składowania, jako że w dłuższym okresie mogą przyczynić się do powstawania AMD. Zatem, przy wyborze PAF jako warstwy zabezpieczającej, postać siarki zawartej w skale powinna być brana pod uwagę. Nowe podejście do systemu izolowania, zakładające użycie PAF jako warstwy ochronnej do zapobiegania produkcji AMD w kopalniach, umożliwia jego budowę bez dużej ilości NAF.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2015, R. 16, nr 2, 2; 29-35
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Acid mine drainage treatment by perlite nanomineral, batch and continuous systems
Oczyszczanie kwaśnych wód kopalnianych przy wykorzystaniu nanominerału perlitu – systemy działania ciągłego i okresowego
Autorzy:
Shabani, K. S.
Ardejani, F. D.
Badii, K.
Olya, M. E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218773.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nanocząsteczki perlitu
adsorpcja jonów Cu2+
adsorpcja jonów Fe2+  
adsorpcja jonów Mn2  
kopalnia miedzi i porfirów Sarcheshmeh
systemy działania ciągłego i okresowego
acid mine drainage
perlite nanoparticles
Cu2+, Fe2+ and Mn2+ ions adsorption
Sarcheshmeh porphyry copper mine
batch and continuous systems
Opis:
In this paper the adsorption activity of perlite nanoparticles for removal of Cu2+, Fe2+ and Mn2+ ions at Iran Sarcheshmeh copper acid mine drainage was discussed. Thus, raw perlite that provided from internal resource was modified and prepared via particles size reduction to nano scale and characterized by X-ray diffraction, X-ray fluorescence, scanning electron microscopy, transmission electron microscopy, Fourier transforms infrared and BET specific surface area analysis. The results of acid mine drainage show that pH of acid mine drainage is 5.1 and Cu2+, Fe2+ and Mn2+ ions are 10.5, 4.1 and 8.3 ppm, respectively. Firstly in the batch system the influence of adsorbent dose and temperature parameters were considered and then isothermal and kinetic models were investigated. According to the results the Langmuir isotherm and pseudo-second order kinetic model showed better correlation with the experimental data than other isotherm and kinetic models. Obtained thermodynamic parameters such as ΔG°, ΔH° and ΔS° show that the Cu2+, Fe2+ and Mn2+ ions adsorption from acid mine drainage is spontaneous and endothermic. Finally, perlite nanoparticles adsorbent was packed inside a glass column and used for the removal of heavy metals in 1, 3, 5 ml/min acid mine drainage flow rates, the breakthrough curves show that the column was saturated at 180, 240 and 315 min for different flow rates, respectively. According to the obtained results, this abundant, locally available and cheap silicate mineral showed a great efficiency for the removal of heavy metal pollutants from acid mine drainage and can be utilized for much volume of acid mine drainage or industrial scale.
W pracy omówiono zdolności adsorpcyjne nano-cząsteczek perlitu wykorzystywanych o usuwania jonów Cu2+, Fe2+ i Mn2+ z kwaśnych wód kopalniach w kopalni miedzi w Sarcheshmeh w Iranie. Surowy perlit pozyskiwany ze źródeł własnych został zmodyfikowany i odpowiednio spreparowany poprzez zre-dukowanie cząsteczek do rozmiarów rzędu nano- cząsteczek. Perlit poddany został następnie badaniom z wykorzystaniem dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego, rentgenowskiej analizy fluorescencyjnej, skaningowej mikroskopii elektronowej, transmisyjnej mikroskopii elektronowej, spektroskopii w podczerwieni z transformatą Fouriera. Przeprowadzono także badania powierzchni właściwej w oparciu o równanie BET. Wyniki badań kwaśnych wód kopalnianych wykazują ich kwasowość na poziomie 5.1, a zawartość jonów Cu2+, Fe2+ i Mn2 wynosi odpowiednio 10.5, 4.1, 8.3 ppm. W pierwszym etapie analizowano system działania okresowego, zbadano wpływ następujących parametrów: ilości czynnika absorbującego i temperatury. Następnie przebadano modele izotermiczne i kinetyczne. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano, że izoterma Langmuira oraz model pseudo-kinetycznego drugiego rzędu wykazują lepszą zgodność z danymi eksperymentalnymi niż pozostałe modele izotermiczne i kinetyczne. Uzyskane parametry termodynamiczne: ΔG°, ΔH° i ΔS° wskazują, że adsorpcja jonów Cu2+, Fe2+ i Mn2 z kwaśnych wód kopalnianych przebiega spontanicznie i jest procesem endotermicznym. W końcowym etapie badania nanocząsteczki perlitu- adsorbentu zostały umieszczone wewnątrz szklanej kolumny i wykorzystane do usuwania jonów metali ciężkich z kwaśnych wód kopalnianych podawanych z prędkością przepływu 1, 3, 5 ml/min. Krzywe przebicia wskazują, że kolumna została nasycona odpowiednio po 180, 240 i 315 dla odpowiednich prędkości przepływu. Uzyskane wyniki wskazują, że ten występujący lokalnie w dużych ilościach, tani i łatwo dostępny minerał krzemianowy wykazuje wysoką skuteczność w usuwaniu z kwaśnych wód kopalniach zanieczyszczeń w postaci metali ciężkich, dlatego też może być z powodzeniem wykorzystany do oczyszczania znacznych ilości wód a także na skalę przemysłową.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2014, 59, 1; 107-122
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza techniczno-ekonomiczna zastosowania zbiorników grawitacyjno-podciśnieniowych
Application of the vacuum-driven tanks - technical and economical analysis
Autorzy:
Mrowiec, M.
Kochańska, O.
Szeląg, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297443.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
zbiorniki retencyjne
ścieki opadowe
kanalizacja deszczowa
storage tanks
drainage systems
hydrodynamic models
Opis:
W artykule przedstawiono problematykę działania zbiorników grawitacyjno-podciśnieniowych w systemach odprowadzania ścieków opadowych z obszarów zurbanizowanych. Głównym celem była ocena działania tego typu zbiorników dla hydrogramów generowanych na podstawie opadów rzeczywistych w odróżnieniu od przyjmowanych w dotychczasowych publikacjach opadów obliczeniowych. Przeprowadzone zostały badania symulacyjne z zastosowaniem modelu hydrodynamicznego zlewni zurbanizowanej, wykonanego przy użyciu programu SWMM5. Model ten uwzględniał specyfikę hydraulicznego działania zbiornika grawitacyjno-podciśnieniowego typu Parkus. Na podstawie danych pluwiometrycznych z okresu 2009-2012, zarejestrowanych na deszczomierzu zlokalizowanym w Częstochowie, dokonano analizy funkcjonowania zbiornika grawitacyjno-podciśnieniowego. Rozpatrzonych zostało pięć różnych wariantów udziału objętości napełnianej podciśnieniowo w całkowitej objętości retencyjnej (od 25 do 75% udziału) dla zmiennych wartości jednostkowego natężenia odpływu ze zbiornika (od 4 do 16 dm3/s⋅ha). Na podstawie przeprowadzonych symulacji możliwe było określenie częstotliwości włączania urządzeń do wytwarzania podciśnienia, jak też objętości ścieków, retencjonowanej średniorocznie w warunkach podciśnieniowych. Otrzymane wyniki umożliwiły wskazanie warunków, w jakich zastosowanie podciśnienia do retencjonowania ścieków opadowych jest technicznie i ekonomicznie uzasadnione.
As a result of urbanization, stormwater runoff flow rates and volumes are significantly increased due to increasing impervious land cover and the decreased availability of depression storage. Storage reservoirs are the basic devices to efficiently control the flow-rates in drainage systems during wet weather. Presented in the paper conception of vacuum-driven detention tanks allows to increase the storage capacity by usage of space above the free surface water elevation at the inlet channel. Partial vacuum storage makes it possible to gain cost savings by reduction of both the horizontal area of the detention tank and necessary depth of foundations. In order to determine the effectiveness of their operation a hydrodynamic model was developed using SWMM5 software. Continuous simulations covered a period of four years (rainfall data were recorded on raingage in Czestochowa during the years 2010-2012) and took into account the variable share of the vacuum retention in the total volume: from 25 to 75%. The result of the simulation makes it possible to estimate the cost-effectiveness of vacuum application in comparison to traditional constructions of storage tanks. The results indicated that it is reasonable to use such constructions even if the retention of nearly 50% of total volume is under vacuum conditions.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2014, 17, 1; 31-40
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zielone dachy jako rozwiązania poprawiające gospodarkę wodami opadowymi w miastach
Green roofs as a tool for improvement the stormwater management in urban areas
Autorzy:
Burszta-Adamiak, E.
Łomotowski, J.
Wiercik, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400795.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zielone dachy
wody opadowe
zrównoważone systemy drenażu
retencja
odpływ
green roofs
storm water
sustainable drainage systems
retention
runoff
Opis:
Zainteresowanie zielonymi dachami wzrasta z uwagi na wiele wymiernych korzyści, które pozwalają zapewnić. Jedną z nich jest możliwość poprawy gospodarki wodami opadowymi w miastach, gdyż konstrukcja zielonych dachów umożliwia zatrzymanie i spowolnienie odpływów. Z uwagi na fakt, że rynek zielonych dachów jest w Polsce stosunkowo młody, wciąż istnieje potrzeba prowadzenia badań, celem dostarczenia informacji o ich funkcjonowaniu w warunkach krajowych. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań nad zdolnościami retencyjnymi zielonych dachów, prowadzonych na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Wyniki badań wykazują, że możliwości retencyjne zielonych dachów ulegają znacznej poprawie, gdy okres bezopadowy trwa dłużej niż jeden dzień, a wysokość opadów nie przekracza 10 mm/dobę.
The interest in green roof technologies is increasing due to the many tangible benefits that allow to provide. One of them is the ability to improve stormwater management in urban areas, because construction of green roofs can retain and delay in runoff . Due to the fact that the market of green roofs in Poland is relatively young, there is still a need for research to provide detailed information about green roof hydrologic performance in the national climate conditions. The objective of this study is to present the research results on retention capacity of green roofs, carried out at the Wroclaw University of Life Sciences. The results show that the possibility of water retention is considerably improved at green roofs when antecedent dry weather period lasts longer than one day and the rainfall depth does not exceed 10 mm / day.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2014, 39; 26-32
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelowanie matematyczne przelewu burzowego z cylindrycznym regulatorem wirowym odpływu
Mathematical Modeling of Storm Overflow with a Cylindrical Vortex Regulator
Autorzy:
Kaźmierczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819149.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
modelowanie matematyczne
cylindryczny regulator
municipal waste water
discharge coefficient
hydraulic parameters
drainage systems
side weirs
mathematical modeling
Opis:
A simulation of the functioning of a modern overfall with a cylindrical vortex regulator on a combined sewage system was conducted in this work. In a cylindrical vortex regulator, liquid flows into the device through a connector tangent to the cylinder generator. From this, the liquid receives a vortex motion, which is maintained throughout the entire chamber width all the way to an outlet hole on the cylinder head. In the motion, peripheral speed is increased when approaching the cylinder axis. Because of the centrifugal force in the vortex chamber, the pressure decreases towards its axis until it reaches an ambient pressure on the air core surface. The air core being generated has a crucial influence on the throttling efficiency of the device. The atomized liquid in the outflow creates a cone with the angle of flare γ. For the modelling of storm overflow activity a combined drainage area of F = 60 ha was suggested. The overfall was loaded with sewage and wastewater. A typical, triangular hydrograph of the wastewater inflow to the storm overflow was applied here. The given hydraulic model of storm overflow activity includes a series of characteristic, occurring in sequence phases of filling and emptying of the overfall chamber. The phases were distinguished with the description of boundary conditions in reference to the precisely determined range of variables during the fillings and flows. On the basis of the formulated hydraulic and mathematical models of the storm overflow activity, a computer programme for the numerical simulation of the functioning of the aforementioned overflows was developed. The simulation of a storm overflow functioning on a combined sewage system proved a high level of sewage-treatment plant protection from a hydraulic overload by the application of modern, unconventional storm overflows. Irrespective of the assigned load, sewage outflow stream towards the sewage-treatment plant is stabilized on a demanded level. Current methods of designing storm overflows do not take into account the frequency of storm discharges to the receiver, as well as they do not offer the possibility of their duration and volume determination and thus they do not allow for the assessment of pollution load that is drained off in discharges towards receivers. The simulations of storm overflows functioning allow for determination of these parameters for already designed overflow and for any assigned load. Therefore they constitute a valuable instrument supporting the process of designing this type of objects, as it has been proved in this work.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2158-2174
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ systemów melioracyjnych na jakość wód podziemnych na przykładzie ujęcia wody Tursko B dla Pleszewa
The influence of agricultural drainage systems on groundwater quality an example of the Tursko B well field
Autorzy:
Dragon, K.
Górski, J.
Kasztelan, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062291.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
systemy melioracyjne
zanieczyszczenie wód podziemnych
zagrożenia dla jakości wód
agricultural drainage systems
groundwater contamination
hazard to groundwater quality
Opis:
Na obszarze zasilania ujęcia wód podziemnych Tursko B dla Pleszewa udokumentowano front zanieczyszczeń, przemieszczający się w kierunku studni ujęcia. Intensywne zanieczyszczenie jest związane z infiltracją wód powierzchniowych z kanałów melioracyjnych, które są odbiornikiem wód drenarskich i oczyszczonych ścieków z oczyszczalni w Gołuchowie. Udokumentowano badaniami hydrochemicznymi, że wody drenarskie są intensywnie zanieczyszczone w wyniku prowadzenia działalności rolniczej, co przejawia się bardzo wysokimi stężeniami azotanów. Ich oddziaływanie na wody podziemne jest najbardziej intensywne w okresie wiosennym, kiedy systemy drenarskie prowadzą duże ilości wody. Oczyszczone ścieki z oczyszczalni w Gołuchowie charakteryzują się bardzo wysokimi stężeniami niemal wszystkich składników rozpuszczonych, jednak największym zagrożeniem dla wód podziemnych są okresowo występujące bardzo wysokie stężenia jonu amonowego i azotanów. Omawiane ogniska zanieczyszczeń spowodowały zmiany jakości wód pobieranych na ujęciu w postaci wzrostu stężeń azotanów. Wykonane badania wskazują na konieczność przebudowy kanału prowadzącego te wody, w taki sposób, aby ograniczyć ich infiltrację do wód podziemnych.
In the recharge area of the Tursko B well field supplying water to the town of Pleszew, the contamination plume that flows towards the wells has been evidenced. The intensive groundwater contamination is caused by infiltration of surface water from ameliorative channels, which receive water from agricultural drainage systems as well as treated wastewater from the Goluchow sewage treatment plant. Hydrochemical research shows that drainage water is heavily polluted as a result of agricultural activities. It is reflected particularly by high concentration of nitrates. Their impact on groundwater is the most intense during the spring, when drainage systems transport considerable amounts of water. Treated wastewater from the Goluchow sewage treatment plant is characterized by very high concentrations of almost all dissolved components, but the most hazardous to the groundwater are periodically very high concentrations of ammonium and nitrate. The presented research shows the necessity of rebuilding the channel in order to reduce the amount of infiltrating wastewater.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 119--125
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies