Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dictionaries of Polish language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-16 z 16
    Tytuł:
    O różnorodności nazw określających migrantów – na materiale leksykograficznym
    About the Diversity of Names Describing Migrants – On Lexicographical Material
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/458735.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    denotation
    connotation
    lexicography
    migrants
    dictionaries of Polish language
    Opis:
    The purpose of this article is to present the vocabulary describing migrants over the history of the Polish language. The author conducts quantitative analysis and describes chosen expressions. The research material consists of 73 lexemes collected from 12 dictionaries of the Polish language. It should be emphasized that the dictionaries mentioned contain both Old Polish and modern lexemes. The emphasis here was placed on the examples found in three dictionaries: „Słownik języka polskiego” edited by Zdanowicz et al. (19th century), „Słownik języka polskiego” by Jan Karłowicz, Adam Kryński and Władysław Niedźwiedzki (20th century) and „Słownik języka polskiego” edited by Witold Doroszewski (20th century). The dictionaries mentioned above contain the largest number of names referring to migrants. The considerations presented in this paper not only refer to the lexical level, but also to historical and societal motivations that have contributed to the emergence of new terms of this kind.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2019, 16; 51-60
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksykograficzne i tekstowe użycia połączeń wyrazowych zawierających leksemy samotność i samotny
    Lexicographic and Textual Applications of Word Combinations Containing the Lexemes Loneliness and Lonely
    Autorzy:
    Sobstyl, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945422.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    samotność
    samotny
    zwroty i wyrażenia
    słowniki języka polskiego
    loneliness
    lonely
    phrases and expressions
    dictionaries of Polish language
    Opis:
    This study analyses various word combinations with the lexemes loneliness and lonely. The research is based on exemplifications originating from modern dictionaries of Polish as well as phrases and expressions used on some selected websites. Most of the structures collected indicate that the lexemes loneliness and lonely are negatively charged regardless of the shades of meaning and context to which they apply. The combinations are often based on oppositions, which enhances the negative evaluation of the content conveyed. Furthermore, in the word combinations under study, man is often depicted as an object exposed to loneliness on which he or she has little influence.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 6; 129-138
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O frazeologii w słownikach historycznych języka polskiego z XIX i początku XX wieku
    About phraseology in Polish language dictionaries of the 19th and early 20th century
    Autorzy:
    Piela, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594210.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    diachronia
    frazeologia
    historyczne słowniki języka polskiego
    diachrony
    phraseology
    historical dictionaries of the Polish language
    Opis:
    W polskiej lingwistyce od kilkudziesięciu lat obserwuje się marginalność studiów poświęconych dawnej warstwie frazeologicznej. Wpływ na ograniczone badania frazeologii historycznej wywierają różne czynniki. Jednym z nich są źródła leksykograficzne. Okazuje się, że w diachronicznym opisie frazeologii zmuszeni jesteśmy korzystać z historycznych słowników ogólnych (też gwarowych) polszczyzny. Niniejsze rozważania poświęcone zostały charakterystyce rejestracji frazeologii w wybranych słownikach języka polskiego, tj. w Słowniku języka polskiego S.B. Lindego oraz w tak zwanym Słowniku wileńskim i Słowniku warszawskim.
    Polish linguistic studies have shown marginal interest in the old phraseological stratum for the last few decades. Various factors contribute to the limited research into historical phraseology. Lexicographic sources seem to be one of these factors. Owing to the absence of various types of sources exclusively dedicated to old word combinations, vital for the diachronic description of phraseology, we are limited to the use of universal historical dictionaries of Polish language. The considerations of this article are dedicated to the characteristics of how phraseology has been registered in the selected Polish language dictionaries such as: The Dictionary of Polish Language by Samuel Boguslaw Linde, the so-called Vilnius Dictionary and The Warsaw Dictionary.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 137-153
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emancypacja, feminizm, sufrażyzm w słownikach języka polskiego
    Emancypacja, feminizm and sufrażyzm in dictionaries of the Polish language
    Autorzy:
    Jankowska, Kornelia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116565.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    nazwy ruchów społecznych kobiet
    emancypacja
    feminizm
    sufrażyzm
    słowniki języka polskiego
    women’s social movements
    emancipation
    feminism
    suffragism
    dictionaries of Polish language
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu są nazwy ruchów społecznych mających na celu zabieganie o równouprawnienie kobiet, takich jak emancypacja, feminizm i sufrażyzm. Przybliżone zostały w nim losy tych wyrazów oraz ich derywatów w polszczyźnie na przestrzeni lat. Wykorzystano słowniki języka polskiego, począwszy od dziewiętnastowiecznych, poprzez dwudziestowieczne, aż do współczesnych. Oglądowi poddano przede wszystkim zawarte w nich definicje, ale także kwalifikatory oraz przykłady użycia. Ustalono chronologię badanych pojęć oraz ewolucję znaczenia na przestrzeni lat. Zwrócono także uwagę na liczbę derywatów – na ich przybywanie i zanikanie. Na końcu oceniono przydatność słowników w badaniu losów wyrazów w polszczyźnie, stwierdzając, że możliwe jest wydobycie z nich wielu interesujących informacji. Uzyskanie bardziej szczegółowej wiedzy na temat użycia danego wyrazu wymaga jednak ekscerpcji tekstowej.
    This article is devoted to names of social movements led by women, such as emancypacja, feminizm and sufrażyzm. It presents history of these words and their derivates in polish language, based on informations obtained from dictionaries – old and new. Author looked into definitions, qualifiers and examples of usage. It helped with establishing chronology and semantic changes of subjected words. Then author evaluated usefulness of dictionaries in this kind of research. It turned out that they can be helpful but don’t give all needed informations.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 207-219
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dawne słowniczki gwarowe jako źródło do historii języka
    Old Dialectal Dictionaries as a Source of the History of the Language
    Autorzy:
    Nowowiejski, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1045234.pdf
    Data publikacji:
    2015-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language
    folk dialects
    dictionaries
    Opis:
    Monolingual dictionaries of Polish as well as the old translation dictionaries which until the 19th century also fulfilled the function (in compliance with the intention of their authors) of general Polish dictionaries are traditionally regarded as fundamental sources of the history of the Polish language, especially its development and lexical resources. The collections of folk vocabulary which—more or less professionally—were narrowly used in the papers concerning the past periods of the Polish language aroused poor interest on the part of the historians of language. The article contends that small dialectal dictionaries should be treated equally with other sources of the history of the Polish language, especially lexicographical ones, for they provide a very interesting material for analysis and interpretation, not only linguistic.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 1; 169-184
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Using an inflection dictionary for a design of a visual dictionary of verbs and their attributes
    Autorzy:
    Kluza, Krzysztof
    Gatkowska, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41204266.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Tematy:
    web dictionaries
    visual dictionary
    inflection dictionary of Polish language
    Opis:
    Authors of this paper present a development of a visual web dictionary based on automatic extraction of verbs and their attributes from texts using the inflection dictionary of Polish language. Entries of the designed dictionary are based on triples: subject (agent) + predicate (action) + object/tool. The paper describes a prototype implementation of such a dictionary. In the paper the background for the research is presented as well as the considered problem is outlined. Moreover, the structure of the inflection dictionary of Polish language is described along with the classification of computer dictionaries. In the implementation part of the paper, the architecture of the developed web dictionary and the extraction algorithm are described.
    Źródło:
    Studia i Materiały Informatyki Stosowanej; 2011, 5; 25-30
    1689-6300
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Informatyki Stosowanej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    I toponimi nei dizionari bilingui italiano-polacco, polacco-italiano in un contesto diacronico di apprendimento
    The toponyms in Italian-Polish and Polish-Italian bilingual dictionaries in a diachronic learning context
    Autorzy:
    Palmarini, Luca
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048148.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Italian-Polish
    Polish-Italian bilingual dictionaries
    bilingual lexicography
    toponyms in bilingual dictionaries
    history of Italian language
    Opis:
    The purpose of this is to analyze the toponyms present in some Italian-Polish and Polish-Italian bilingual dictionaries. After selecting a “skeleton” of the dictionaries that trace part of the history of the bilingual lexicography in question, we move on to the analysis of the toponyms used in the dictionaries. In a lexicultural context, understood as the transfer of the cultural elements of a given language, we observe the choices made by lexicographers of the different eras and try to understand the reasons, sometimes of a personal nature or dictated by the historical context, or sometimes influenced by the political system in a given country. At the same time, we want to highlight the evolution in the diachronic field that toponyms and their equivalents have had in the dictionaries in question, as well as their value in teaching a particular foreign language.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2020, 47, 2; 93-110
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy ryb w polszczyźnie regionalnej (na podstawie danych słownikowych)
    Autorzy:
    Piotrowska-Wojaczyk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776816.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    regional Polish language
    lexicography
    historical dictionaries
    names of fish species
    Opis:
    The article presents a history of selected regional names of fish found in lexicographic works dating from the beginning of the new Polish era till the turn of XX/XXI century. To give a clearer picture of the selected entries, they have been compared with historical sources: Słownik staropolski [Old Polish Dictionary], Słownik polszczyzny XVI wieku [Dictionary of XVI century Polish] as well as with Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku [Electronic dictionary of XVII and XVIII century Polish] available online.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2017, 74/1; 111-118
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cudzoziemcy w świecie słów, czyli Wielki słownik języka polskiego PAN w perspektywie glottodydaktycznej
    Foreigners in the world of words, or the Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish from the point of view of glottodidactics
    Autorzy:
    Seretny, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511650.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    learner’s dictionaries
    learners of Polish as a foreign language
    Opis:
    Dictionaries have had a very important didactic function ever since they first appeared, and they have always been an indispensable help to learners of all languages. In this text, the author reflects whether the general, monolingual Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish, which has been avail-able on the Internet for several years now, might be a useful tool for develop-ing linguistic competence of Polish language learners; in other words, whether this dictionary can be used as a learner’s one. The paper starts with a brief de-scription of the monolingual learner’s dictionary as a specific lexicographic genre and then presents the thorough analyses of the Great Dictionary of Polish macro-and microstructure with the eye on the usefulness of solutions for language learners.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2019, 2 (24); 275-287
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwalifikatory ekspresywne a identyfikacja słownictwa nacechowanego emocjonalnie w źródłach leksykograficznych
    Autorzy:
    Mitrenga, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520154.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    expressive vocabulary
    expressive qualifiers
    history of the Polish language
    lexicography
    early and contemporary dictionaries
    Opis:
    Expressive qualifiers and the identification of emotionally marked vocabulary in the lexicographic sources The article compiles and compares the signaling or qualifying expressive vocabulary methods in 13 early and contemporary lexicographic sources. The author refers to the findings of researchers to date, including on the history and scope of use of qualifiers, in particular expressive qualifiers (e.g. piesz., lekcew., pog., wulg., żart.), and other ways of signaling by lexicographers of expressive marking of words, e.g. in the form of terms used in the definition (e.g. „expressively about...”, „with pity about...”, „offensive word”). Based on the collected material, she formulates conclusions about the possibilities and difficulties in the excerption of expressively characterized vocabulary from the lexicographic sources in a diachronic approach. It justifies that in studies of expressive lexis, it is necessary to observe colloquialisms as well as diminutive and bold words. He also draws attention to the possibility of using electronic dictionaries in quantitative and qualitative research on expressively characterized words.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 209-230
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Stan badań i perspektywy badawcze
    Dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz (1532 and 1544). State of Research and Research Perspectives
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044884.pdf
    Data publikacji:
    2017-08-10
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish language of the 16th century
    lexicography of the 16th century
    dictionaries of Bartholomew of Bydgoszcz
    Opis:
    The purpose of this article is to recall the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz. The article describes the figure of the monk, the history of his works as well as their structure and contents. The interest in the lexicons grew in the 70s of the 20th century when a manuscript dated 1532 (considered to be lost after the second world war) was found and a dictionary dated 1544 was unexpectedly discovered. A decision was made then to (jointly) publish both lexicons in the reversed version (Polish-Latin). This project still has not been completed which certainly has had its effect on the researchers’ weakening interest in the dictionaries and a small number of publications. Therefore the article presents possibilities of the analysis of the Polish and Latin lexical material.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2017, 24, 1; 11-26
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza zmienności znaczeń wyrazu kwiat
    Analysis of Semantic Changes on the Example of the Word kwiat [‘flower’]
    Autorzy:
    Matuszczyk, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468407.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    semantyka
    przeobrażenia semantyczne
    słowniki historyczne
    historia języka polskiego
    semantics
    semantics transformations
    historical dictionaries
    the history of Polish language
    Opis:
    The article is mainly concerned with issues related to semantic changes in the Polish language. The lexeme kwiat (eng. flower) have been described based on material from historical and modern Polish dictionaries. The word kwiat has been in the Polish language since the 15th century, initially meaning ‘colored stain’. The first definition transformed into a botanical meaning (kwiat as a plant or part of a plant). The pre-Slavic botanical meaning of the word *cvětъ gave rise to the next definitions, which have formed over the years. Kwiat means among others: ‘best thing’, ‘best part of something’, ‘youth’, ‘purity, innocence’, ‘menstruation’, ‘pustules’. However, not all of these meanings have endured to the present time. Nowadays, the potted plant is called kwiat.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2017, 4; 95-103
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Germanismen im Verpolnischungswörterbuch von E.S. Kortowicz (1891)
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083945.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    linguistic purism in Poland
    lexicography
    ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents
    loanwords
    native-language equivalents
    puryzm językowy w Polsce
    leksykografia
    zapożyczenia
    rodzime ekwiwalenty
    „słowniki spolszczające”/„słowniki spolszczeń”
    Opis:
    Out of concern for language ‘purity’ ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents were published in Poland, whose authors (language purists) aimed to replace words/expressions of foreign origin with native-language equivalents (or with assimilated loanwords). Besides Latinisms or Gallicisms under criticism were also German loanwords. The main focus of the paper is on the presentation of the dictionary by E.S. Kortowicz (1891), in which the author seeks to eliminate Germanisms from the Polish language.
    W trosce o „czystość” językową w Polsce tworzone były „słowniki spolszczające”/,,słowniki spolszczeń”, w których autorzy (puryści językowi) próbowali zastępować wyrazy/wyrażenia pochodzenia obcego rodzimymi ekwiwalentami (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). Obok latynizmów czy galicyzmów piętnowano w nich często zapożyczenia z języka niemieckiego. Centralną część publikacji stanowi opis pracy E.S. Kortowicza (1891), w której autor dąży do wyeliminowania germanizmów z języka polskiego.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 375-388
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język rosyjski przełomu lat 20. i 30. XX wieku w krzywym zwierciadle trzech słowników przekładowych
    Autorzy:
    Mędelska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676543.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    the Russian language of the 1920s and 1930s
    entry words in translational dictionaries: Russian-German, Russian-Polish, Russian-Lithuanian
    Opis:
    The Russian Language of the 1920s and 1930s in the Distorting Mirror of the Three Translational DictionariesThe author compares key word entries of three translational dictionaries: Russian-German, Russian-Polish, and Russian-Lithuanian. These are moderately-sized dictionaries published about 1930. For their respective authors (a German, a Pole, and a Lithuanian), Russian was not their native language, and yet they each mastered it wonderfully, having spent part of their lives in the Russian Empire and in the USSR.The dictionaries studied were compiled in a period of unprecedented growth in new Russian lexis. Lexical resources expanded rapidly due to violent socio-political changes and the new phenomena they brought about that needed to be named, as well as the concomitant, equally dynamic scientific and technical advances, which also caused a substantial increase in new lexis. The level of difficulty in constructing a list of key words was increased by the lack of current Russian definition dictionaries at the time.The author has shown that the editors of the Russian-German and the Russian-Polish dictionaries, that appeared in Moscow, included abundant neologisms: the most variegated Sovietisms (e.g., агитпункт, cоциал-предатель), scientific and technical vocabulary (авиация, автомобиль), acronyms (нэп, Главрепертком), as well as borrowings from the national languages of the USSR (арык, аул). At the same time, the Russian-Lithuanian dictionary published in Kovno (Kaunas) does not include a single Sovieticism, no acronyms, no “Soviet” orientalism, even a suprisingly modest showing of scientific and technical lexis (merely a few percent of the resources included in the Moscow dictionaries). This dictionary includes numerous archaic and regional vocabulary units (e.g., чаемый, чапыжник), omitted in the remaining dictionaries.These dictionaries present a false picture of the Russian vocabulary of the 1920s and 1930s. Whereas the Kovno (Kaunas) lexicographer reflected lexis that was to a large degree anachronic, belonging to another, irrevocably past era, the Moscow lexicographers were overzealous in the inclusion of political neologisms, often quite fresh, impermanent, even “for a day,” overloading the list with the code of the new authorities disproportionately. Język rosyjski przełomu lat 20. i 30. XX wieku w krzywym zwierciadle trzech słowników przekładowychAutorka porównuje siatki haseł trzech słowników przekładowych: rosyjsko-niemieckiego, rosyjsko-polskiego i rosyjsko-litewskiego. Są to słowniki średniej wielkości, opublikowane na przełomie lat 20. i 30. XX w. Dla ich autorów (Niemiec, Polak, Litwin) rosyjski nie był językiem ojczystym, opanowali go jednak doskonale, spędziwszy część życia w Imperium Rosyjskim i ZSRR.Badane słowniki powstawały w okresie niebywałego przyrostu nowej leksyki rosyjskiej. Zasoby słownikowe powiększały się szybko z powodu gwałtownych przemian społeczno-politycznych i wywołanych przez nie nowych zjawisk, które należało nazwać, oraz ze względu na towarzyszący im równie dynamiczny postęp naukowo-techniczny, także powodujący znaczny przyrost nowej leksyki. Skalę trudności w konstruowaniu siatek haseł powiększał brak w owym czasie aktualnych słowników definicyjnych języka rosyjskiego. Autorka wykazała, że redaktorzy słownika rosyjsko-niemieckiego i rosyjsko-polskiego, które ukazały się w Moskwie, obficie włączali leksykę neologiczną: najrozmaitsze sowietyzmy (np. агитпункт, cоциал‑предатель), słownictwo naukowo-techniczne (авиация, автомобиль), skrótowce (нэп, Главрепертком), a także pożyczki z języków narodów ZSRR (арык, аул). Tymczasem w słowniku rosyjsko-litewskim wydanym w Kownie nie ma żadnego sowietyzmu, żadnego skrótowca, żadnego „radzieckiego” orientalizmu, zaskakująco skromnie jest w nim reprezentowana leksyka naukowo-techniczna (zaledwie kilka procent zasobów umieszczonych w słownikach moskiewskich). Słownik ten zawiera bardzo dużo słownictwa przestarzałego i regionalnego (np. чаемый, чапыжник), z którego pozostali słownikarze słusznie zrezygnowali.Badane słowniki prezentują fałszywy obraz słownictwa rosyjskiego lat 20. i 30. XX w. Leksykograf kowieński odzwierciedlił leksykę w znacznym stopniu anachroniczną, przebrzmiałą, z innej, bezpowrotnie minionej epoki, słownikarze moskiewscy zaś nadgorliwie wprowadzali polityczną leksykę neologiczną, nierzadko bardzo świeżą, nieutrwaloną, „jednodniową”, przeciążając siatki kodem nowej władzy i naruszając proporcje.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pewnym typie haseł w XVI-wiecznych słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567974.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Polish language of the 16th century
    lexicography of the 16th century
    dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz
    język polski XVI wieku
    leksykografia XVI wieku
    słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
    Opis:
    The article presents one of the types of the Polish entries in the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartholomew of Bydgoszcz, i.e. the Polish words and word combinations included in these lexicons more than once. One can distinguish 4 major types of the recurring Polish entries: 1) entries occurring simultaneously in the dictionary of 1532 and of 1544; 2) entries recurring in the major parts of the dictionaries and in the enclosed thematic dictionaries, 3) entries recurring on the same sheet of the dictionary (recto side and verso side), 4) entries recurring on the same page of the dictionary. The recurrences of the Polish entries have various reasons, including the dictionary structures, using a variety of sources, a long period of time over which the dictionaries were created and Bartholomew’s mistakes.
    Artykuł przedstawia jeden z typów polskich haseł w XVI-wiecznych łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy, tzn. polskie wyrazy i połączenia wyrazowe zapisane w tych leksykonach więcej niż raz. Można wyróżnić 4 zasadnicze typy powtarzających się polskich haseł: 1) hasła występujące jednocześnie w słowniku z 1532 r. i 1544; 2) hasła powtarzające się w częściach zasadniczych słowników i dołączonych do nich słowniczkach tematycznych, 3) hasła powtarzające się na tej samej karcie słownika (recto i verso), 4) hasła powtarzające się na tej samej stronie słownika. Powtórzenia polskich haseł wynikają z różnych przyczyn, m.in. z budowy słowników, z korzystania z różnych źródeł, z długiego czasu powstawania obu słowników i pomyłek Bartłomieja.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2019, 16
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z warsztatu leksykograficznego Bartłomieja z Bydgoszczy. Powtórzenia haseł
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38631560.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Polish language of the 16th century
    lexicography of the 16th century
    dictionaries by Bartłomiej of Bydgoszcz
    lexicographic method
    język polski XVI wieku
    leksykografia XVI wieku
    metoda leksykograficzna
    słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
    Opis:
    The aim of this article is to describe 280 examples of recurrences of Polish entries in the Latin-Polish dictionaries by Bartholomeus de Bydgostia of 1532 and 1544. The first researchers considered these recurrences to be mere mistakes resulting from a long time taken to prepare the dictionaries or from other causes. However, the scale of this phenomenon (4.3%) and its peculiar regularity make one think of another way of interpreting it – as Bartholomeus’ lexicographic method.
    Niniejszy artykuł opisuje 280 przykładów powtórzeń haseł polskich w łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Pierwsze badaczki traktowały je wyłącznie jako pomyłki spowodowane między innymi długim czasem przygotowywania słowników. Jednakże skala tego zjawiska (4,3%) i jego regularność oznaczają, że można je interpretować inaczej – jako jedną z metod leksykograficznych Bartłomieja z Bydgoszczy.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-16 z 16

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies