Temat: dialect word - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Категорія нижчої міфології в системі світоглядних уявлень карпатських українців
‘Lesser Mythology’ in the Carpathian Ukrainians’ System of Worldview Notions
Autorzy:: Наугольник, Данута
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/635493.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: lesser mythology
demon
category
character
figure
dialect
word
title
term
adjective
Opis:: ‘Lesser mythology’ played an important role in the worldview notions of the Carpathian Ukrainians (Hutsuls, Boykos and Lemkos) during the nineteenth and twentieth centuries. It combines notions about various demonic figures, which may be divided into three types: figures of unearthly origin; transformed human souls; people in possession of secret knowledge and supernatural qualities. The terms used to define the representatives of lesser mythology varied from region to region. A range of euphemisms was also used. The coexistence between the living and the undead gave rise to many taboos relating to magic.
Źródło:: Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 3
2084-3011
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Наголос у структуруванні українського діалектного континууму (дисертація на здобуття наукового ступеня доктора філологічних наук зі спеціальності 10.02.01 – українська мова. Інститут української мови НАН України)
Emphasis in structuring the Ukrainian dialect continguum (Thesis for a scientific Degree of doctor of philological sciences. Institute of the Ukrainian language of NAS of Ukraine)
Autorzy:: Кобиринка, Галина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26850461.pdf
Data publikacji:: 2022-12-22
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: dialect stress
accentuation type
accent paradigm
paroxitonic emphasis
word stress trends
dialectal space
dialect
territorial variant
діалектний наголос
акцентний тип
акцентна парадигма
парокситонне наголошування
тенденції наголошування
діалектний простір
говірка
територіальний варіант
Opis:: Простежено наголошування іменників, прикметників, числівників, займенників в українських говірках через призму наголошування рухомого / нерухомого наголосу. Зауважено, що моделі, принципи вивчення й опису діалектної акцентної системи певною мірою корелюють із принципами, методами дослідження акцентної системи літературного стандарту, водночас мають свою специфіку, яка полягає передусім в обізнаності, орієнтації дослідника в просторі та часі; необхідності брати до уваги не тільки кодифіковану норму, а й ареал досліджуваної діалектної системи, історію його формування, вікову характеристику мовців. Виявлено, що кожна частина мови має свої риси в граматичній структурі; це передбачило застосування різних прийомів дослідження наголошування до кожної з них. Проаналізовано функціонування фіксованого наголосу на другому складі з кінця слова – парокситонного, що виразно протиставлений вільному рухомому наголосу; запропоновано удокладнене визначення парокситонного наголошування: фіксоване наголошування на другому складі з кінця слова, що може бути постійною ознакою, та парокситонеза на тлі вільного рухомого наголосу. Представлено акцентуаційні портрети українських зон, з’ясовано, що акцентуація є важливим аргументом у визначенні материнської основи новожитніх, перехідних та переселенських (острівних) говірок. Запропоновано південно-західний тип наголошування кваліфікувати як територіальний літературно-нормативний варіант. Підкреслено, що такий тип наголосу – це типова південно-західна риса, один iз лінгвальних маркерів цього регіону.
The article views the accent in nouns, adjectives, numerals and pronouns in Ukrainian dialects from the perspective of accent types (fixed / lexical stress). Namely, to some extent the models, the principles of studying and describing the dialectal accent system correlate with the principles, methods of studying the accent system of the literary standard. At the same time, the latter have their own specifics, primarily awareness and researcher orientation in space and time. We need to take into account not only the codified norm but also an area of the dialectal system study, the history of its formation and the age-related characteristics of the speakers.Emphasis Has been placed on the fact that every part of speech has its traits in a grammatical structure, which involves the use of different methods of emphasis. The study analyzes fixed stress placed on the penultimate syllable of a word – a paroxiton, which is definitely opposed to lexical stress. The proposed identified determination of paroxitonic emphasis: fixed stress on the penultimate composition of a word, which may be a constant feature, and paroxitonosis against lexical stress. In the accentuational portraits of Ukrainian zones it was found out that accentuation is an important argument in determining the maternal basis of new-life, transitional and resettlement (island) dialects. The Southwest type of stress is proposed as a territorial literary-normative variant. It is emphasized that this type of akcent is a typical southwestern feature, one of the lingual markers of the region In question.
Źródło:: Gwary Dziś; 2022, 15; 83-91
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Pochodzenie i znaczenie wyrazu szkulepa
Autorzy:: Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676382.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: history of the word
etymology
word szkulepa
meaning
dialect
Opis:: The origin and meaning of the word szkulepaThe article deals with the history and etymology of the word szkulepa ‘jade’, ‘old cow’, ‘old, ugly woman’. It exists in the Doroszewski’s dictionary as an old word with no etymology. The author presents the lexicographical history of the word in Polish and reflects on its origin and morphological structure. She explores for this purpose various dictionaries of foreign languages as follows: Russian, Byelorussian and Lithuanian. She confirms that probably related words appear only in Lithuanian. Then she analyses the morphology of the discussed word. Finally, she comes to a conclusion that the word szkulepa comes into existence on the Lithuanian-Byelorussian borderland and makes a hybrid consisting of the Lithuanian lexical morpheme škùl-, which exists in a few Lithuanian words, and the unproductive Byelorussian suffix -ep-a. Происхождение и значение лексемы szkulepaСтатья посвящена этимологическому анализу лексемы szkulepa ‘дряхлая коняга’, ‘старая корова’, ‘старая, некрасивая женщина’. Данное слово отмечено в словаре под редакцией Дорошевского с пометой устарелое и без этимологии. Автор представила лексикографическую историю слова, обсуждая его происхождение и морфологическую структуру. Для этого использовались разные словари: русские, белорусские, литовские. Оказывается, что родственные слова можно найти лишь в литовском языке. На основе морфологического анализа можно сделать вывод, что слово szkulepa образовалось на литовско-белорусском пограничье и является гибридом, состоящим из литовской лексической морфемы škùl-, встречающейся в нескольких литовских словах, и непродуктивного белорусского суффикса -ер-а.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: 3 історії діалектного слова дрозки ‘скалки’
From the History of the Dialect Word дрозки ‘rolling pin’
Autorzy:: Verbovyi, Mykola
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1944995.pdf
Data publikacji:: 2021-12-21
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: polska nazwa druzgi
odmiana fonetyczna дрізки
forma gwarowa дрозки
zmiana fonetyczna
Polish word druzgi
phonetic variant дрізки
dialect form дрозки
change of phonetic form
Opis:: W artykule przeanalizowano osobliwą genezę wtórnej formy дрозки ‘druzgi’ oraz naświetlono specyfikę funkcjonowania wariantywnych form tego rzeczownika w języku ukraińskim od końca XIX do końca XX wieku. Analizowane słowo jest wariantem fonetycznym mającego charakter literacki rzeczownika друзки, który jest kalką polskiego wyrazu używanego w konstrukcji rozbić w druzgi. Adaptacja polskiego zwrotu w gwarach zachodnioukraińskich doprowadziła do pojawienia się rzeczownika дрізки, będącego wariantem rzeczownika друзки. Gwary wschodnioukraińskie przeważnie zachowują formę друзки, która w XVII wieku w wyniku wyrównań została zmieniona na дрозки. Zmiana dokonała się na Połtawszczyźnie, skąd nowa forma fonetyczna, jako składnik konstrukcji побити на дрозки, dotarła na sąsiednie tereny. Teksty pisane sporadycznie odnotowują analizowaną nazwę jeszcze przed początkiem lat trzydziestych XX wieku, ale później rzeczownik дрозки wychodzi w języku ukraińskim z użycia.
The article presents an analysis of the peculiarities of the origin of the secondary form дрозки ‘rolling pin’ and highlights the specifics of the existence of variant forms of the noun in the Ukrainian language from the end of the 19th to the end of the 20th century. The analyzed word is a phonetic variant of the literary noun друзки, which is a loan translation of the Polish noun used in the construction rozbić w druzgi. The adaptation of the Polish phrase in Western Ukrainian dialects led to the emergence of the noun дрізки, which is a literary variant of the noun друзки. In the east, Ukrainian dialects mostly retain the form of друзки, which in the 17th century, as a result of analogy, changed to дрозки. The change took place in the Poltava region, from where a new phonetic form as a component of the construction of побити на дрозки extended into the adjacent territories. Sporadically written texts recorded the analyzed name before the early 1930s, but later the noun дрозки became obsolete in the Ukrainian language.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 157-170
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: About certain dependence of word formation on the structure of the lexical and semantic field
O pewnej zależności słowotwórstwa od struktury pola leksykalno-semantycznego
Autorzy:: Sierociuk, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2007919.pdf
Data publikacji:: 2020-12-15
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: dialect
word formation in dialects
impact of new lexemes on the word forming structure
gwara
słowotwórstwo w gwarach
oddziaływanie nowych leksemów na budowę struktury słowotwórczej
Opis:: This article presents the situation caused by the interference of new lexical units foreign to a specific dialect. Words transparent with respect to word formation, like grabisko, siekierzysko, kosisko, stylisko, documenting the idiom of the formant -isko with the noun base (in names of the components of simple tools) change their characteristics under the influence of an increasingly popular form like styl ‘handle’. Consequently, the structure of the type kosisko ‘handle, hilt, grips of a scythe’ (with a noun basis) is being replaced by the type kosisko ‘the metal part of a scythe, the chine’ (with a verb basis). Similar transformations are taking place with grabisko.
W artykule rozpatrzona została sytuacja wywołana ingerencją nowych, obcych konkretnej gwarze jednostek leksykalnych. Przejrzyste słowotwórczo wyrazy typu grabisko, siekierzysko, kosisko, stylisko dokumentujące łączliwość formantu -isko z podstawą rzeczownikową – w kategorii nazw części składowych prostych narzędzi – zmieniają swoją charakterystykę pod wpływem oddziaływania upowszechniającej się formy typu styl ‘trzonek’. W konsekwencji zamiast struktury typu kosisko ‘trzonek, rękojeść kosy’ (z podstawą rzeczownikową) zaczyna dominować typ kosisko ‘metalowa część kosy, która kosi’ (z podstawą czasownikową). Podobne przeobrażeniom poddaje się także grabisko.
Źródło:: Gwary Dziś; 2020, 13; 183-190
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: O historii i etymologii rzeczownika chojrak
On the History and Etymology of the Noun chojrak
Autorzy:: Rosół, Rafał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/568180.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: Varsovian dialect
etymology
lexicology
Russian loan word
foreign words
Opis:: The article deals with the earliest history and etymology of the noun chojrak. The author points out the fact that this word occurred in the Varsovian dialect already in the first decade of the 20th century in three variants, i.e. chojrak (since 1910), hojrak (since 1906), and ojrak (since 1903). As regards the etymology, the author tries to prove that the word was borrowed from the Russian language. According to his hypothesis, Polish chojrak comes from the word хоряк 'господин' ('lord') attested in the Russian jargon of stall-keppers, craftsmen and beggars of the territory of Vladimir Governorate in the 19th century.
Źródło:: Linguistica Copernicana; 2015, 12; 219-227
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:: Linguistica Copernicana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Ideograficzny słownik gwar języka bułgarskiego– koncepcja i struktura
An Iideographic Dialectal Dictionary of the Bulgarian Language – the Concept and Structure
Autorzy:: Radeva, Vasiłka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/971468.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: słownik ideograficzny
słownictwo gwarowe
heteronimy
nazewnictwo
ideographic dictionary
dialect word
heteronyms
dialect nomination
Opis:: In its structure and conception the ideographic dialectal dictionary of the Bulgarian language differs considerably from all interpretative dialectal dictionaries published so far. The words offered in it make it possible to present from another aspect a complete picture of the lexical wealth and the denotative resources of the Bulgarian dialects. The choice of different motivational features in the formation of derivatives created in the various dialects to denote the same entity is related to the ethnocultural specificity of the native speakers (or users) of Bulgarian. The completion and publication of the first volume (A–D) are preceded by the make-up of the vocabulary of the whole dictionary, which gives an idea of its structure and character. The collected material, which is yet to be structured into dictionary entries, is arranged according to the semantically corresponding literary designations presented alphabetically. While collecting and processing the material, an endeavour was made to encompass diachronically the whole territory of the Bulgarian language, making use not only of Bulgarian published sources. This is the first generalizing lexicographical work which includes data from all the dialects representing the lexical system both from the Bulgarian language region and from the Bulgarian diaspora. The ideographic dictionary will make it possible to use the collected and lexicographically processed material for academic purposes by making it accessible to Bulgarian and foreign linguists in studying the history of the Bulgarian language and the tendencies in its development. It will contribute as well to the scientific explanation of the peculiarities which not only connect but also differentiate the Bulgarian language from the other Slavic and Balkan languages.
Źródło:: Gwary Dziś; 2015, 7; 19-28
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Burka w ludowej interpretacji. Na przykładzie wypowiedzi mieszkańców wsi regionu lubelskiego
Burka in Folk Interpretation. The Study Based on Field Recordings of Village Residents of the Lublin Region
Autorzy:: Pelcowa, Halina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1831379.pdf
Data publikacji:: 2020-11-26
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: burka
gwara
słowo
znaczenie
Lubelszczyzna
dialect
word
meaning
the Lublin region
Opis:: Artykuł dotyczy słowa burka, a także form pokrewnych: burek, burczak, burczanka i burocha. Burka to w gwarach Lubelszczyzny nazwa wieloznaczna, określająca pięć pokrewnych desygnatów i notowana w pięciu różnych znaczeniach: 1) ‘okrycie wierzchnie z grubego, ciemnego sukna lub filcu, mające postać peleryny z kapturem, używane podczas podróży’, 2) ‘duża chusta wełniana w kratę, z frędzlami, zakładana przez kobiety na ramiona i na głowę’, 3) ‘ciepła spódnica wełniana’, 4) ‘wełniany lub lniany fartuch do pasa’, 5) ‘fartuch do pasa zakładany do pracy w polu i w gospodarstwie’. Układy terenowe zostały przedstawione na dołączonej mapie, a analizy językowe oparte na obserwacji zachowań językowych 800 osób w wieku 70–90 lat, mieszkańców 400 wsi Lubelszczyzny.
The paper deals with the word burka and its synonyms: burek, burczak, burczanka i burocha. The word burka found in the Lublin dialects refers to five related designata, meaning: 1) ‘an overwear made of thick dark cloth or felt having the form of a cape worn during the travel’; 2) ‘a large checked woolen headscarf with fringes put by women over the head and shoulders’; 3) ‘warm woolen skirt’; 4) ‘woollen or linen waist apron’; 5) ‘work and farmhouse apron’. The map of the geographic boundaries of the linguistic forms discussed has been drawn on the basis of the linguistic usage collected from eight hundred 70–90 year old residents of 400 villages of the Lublin region.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 145-155
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Problematyka akcentuacji w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców (region suwalsko-augustowski)
Autorzy:: Paśko‑Koneczniak, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676753.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Old Believers
island dialect
word stress
loan
bilingualism
word stress patterns
Opis:: The problem of word stress patterns in the Russian dialect of the Old Believers (in the Suwałki–Augustów region)The article addresses the problem of word stress in the Russian dialect of the Old Believers living in the Suwałki–Augustów region. This is an island dialect: it is surrounded by a Polish-speaking environment, and there is no area of contact with the Russian-speaking environment. The Old Believers alternately use the Russian dialect and the Polish language in every-day communication, depending on the situation and the communicative partner. The research demonstrates that currently the Russian dialect of the Old Believers, to a large extent, is not only different from standard Russian but also from the Pskov-region dialect, which forms the basis of the Old Believers’ Russian dialect. The dialect is undergoing a peculiar process of hybridisation – mingling with Polish in which one of them is seen as the basic frame for the functioning of root elements and borrowings. In the case of the Russian dialect used by the Old Believers, the basic frame is equated with the morphological system of this dialect and the original vocabulary. The influence of Polish is visible on all levels of language – particularly in the spheres of lexis, syntax, and pronunciation. Changes connected with civilisation advancement and technological progress are most visible in lexis. In borrowings from Polish and in the Russian root lexical items word-stress fluctuation can be observed – word-stress variants occur in the dialect. The place of the stress in a loan lexeme usually corresponds to a relevant morphological rule in the Russian language. Проблема акцентуации в русском говоре старообрядцев (сувалкско -августовский регион)Статья посвящена вопросу акцентуации в островном русском говоре старообрядцев, проживающих в сувалкско-августовском регионе. Русский говор старообрядцев находится в польскоязычном окружении и не имеет территориального контакта с общерусским языком. Старообрядцы пользуются своим русским говором и польским языком попеременно. Выбор языка зависит от коммуникативной ситуации и требований коммуникативного партнëра. Исследования говора показали, что в настоящее время этот говор отличается в значительной степени не только от русского литературного языка, но также от псковскoго говора, который является его диалектной базой. Происходит своеобрязный процесс гибридизации русского говора, то есть такое смешение исходного говора с польским языком, при котором один из них предоставляет базовый каркас для функционирования исходных и заимствованных элементов. Базовый каркас составляет морфологическая система говора и основной словарный запас (первичный словарь). Влияние польского языка заметно на всех уровнях языка, прежде всего в лексическом запасе, фонологии, синтаксисе. В лексической системе в наибольшeй степени заметны цивилизационные изменения, включая технический прогресс. В заимствованиях из польского языка и в исконно русских словах можно отметить колебания местa ударения. В говоре употребляются акцентуационные варианты слов. Обычно место ударения в заимствованном слове соответствует принципу морфематизма русского ударения.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Stefan Łysik SVD (1908-1978) etnolog i lingwista
Stefan Łysik SVD (1908-1978) an Ethnologist and Linguist
Autorzy:: Michałek, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2150801.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:: Stefan Łysik SVD
Zgromadzenie Słowa Bożego
Dom Misyjny w Sankt Gabriel
Dom Misyjny w Górnej Grupie
Instytut Anthropos
hutnictwo na Śląsku
badania nad gwarą śląską
Society of the Divine Word
Mission House in Sankt Gabriel
Mission House in Górna Grupa
Anthropos Institute
metallurgy in Silesia
studies of the Silesian dialect
Opis:: Artykuł przybliża postać ks. Stefana Łysika SVD (1908-1978) etnologa i lingwisty. Otrzymawszy solidną formację zakonno-misyjną (1926--1936) w Zgromadzeniu Słowa Bożego (Rybnik, Górna Grupa, Sankt Gabriel), ks. Łysik odegrał w okresie PRL istotną rolę w odbudowie Polskiej Prowincji SVD. Jako administrator dóbr kościelnych, duszpasterz, wykładowca oraz prekursor badań etnologiczno-lingwistycznych Opolskiego i Dolnego Śląska oraz Ziemi Lubuskiej naznaczył swym entuzjazmem diecezjalne i zakonne struktury Kościoła w Polsce. Szczególną uwagę poświęcił badaniom dawnego hutnictwa żelaza oraz gwary śląskiej i zwyczajów ludowych w rodzinnej miejscowości Boruszowiec-Hanusek (pow. Tarnowskie Góry). Należał do Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, współpracował z Polskim Atlasem Etnograficznym oraz Małym Atlasem Gwar Polskich. Zwieńczeniem działalności naukowej ks. Stefana Łysika SVD były przyznane mu w 1974 roku przez Ministerstwo Kultury i Sztuki oraz Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach wysokie odznaczenia państwowe.
The article introduces Fr. Stefan Łysik SVD (1908-1978), an ethnologist and linguist. Having received a solid religious and missionary formation (1926-1936) in the Society of the Divine Word (Rybnik, Górna Grupa, Sankt Gabriel), Łysik played an important role in the rebuilding of the Polish SVD Province during the “People’s Republic of Poland” period. As an administrator of church property, a priest, lecturer and a pioneer of ethnological and linguistic research in Opole Silesia, Lower Silesia and the Lubuskie Region, he marked the diocesan and monastic structures of the Church in Poland with his enthusiasm. He devoted particular attention to the research of the old iron metallurgy, Silesian dialect and folk customs in his home town of Boruszowiec-Hanusek (Tarnowskie Góry district). He belonged to the Polish Ethnological Society, collaborated with the Polish Ethnographic Atlas and the Small Atlas of Polish Dialects. The culmination of the scientific activity of Fr. Stefan Łysik SVD were high state decorations awarded to him in 1974 by the Ministry of Culture and Art and the Presidium of the Voivodeship National Council in Katowice.
Źródło:: Nurt SVD; 2021, 2; 79-93
1233-9717
Pojawia się w:: Nurt SVD
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Charaszaj, czyszczacz, kastrun, krasacz, misiak… Kilka uwag o leksykalnym i słowotwórczym zróżnicowaniu nazw człowieka kastrującego zwierzęta (na przykładzie gwar małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego)
Diversity of names for a person who castrated (castrates) animals - a couple of remarks from the fields of lexicology and word formation (on the example of the dialects of the lesser Poland and Masovia linguistic borderland)
Autorzy:: Marciniak-Firadza, Renata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/683860.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: dialektologia
gwary
leksyka
słowotwórstwo
dialectology
dialect
lexis
word formation
Opis:: Social, economic and cultural transformations of the Polish countryside over the last few dozen years have resulted in the disappearance of many professions, such as, i.a. the profession of an animal castrator, who worked mostly in pig farms. The aim of this paper is to indicate the semantic elements in derivational bases (charaszać, charszować, czyścić, kastrować, krasać, miśić, miśkować) and formal exponents constituting derivatives to name a person who castrates animals (‑acz, ‑aj, ‑ak, ‑ek, ‑nik, ‑ajko, ‑ciel, ‑un, ‑ator, ‑arz, ‑ø). Apart from that, the author intends to discuss the geographical range of those derivatives, not only in the borderland region, but in the whole Polish dialect area. Moreover, the paper discusses the issues of lexical, see kras‑ak / mis‑ak, kastrow‑ak / kras‑ak and word-formation variants, see czyszcz‑acz - czyszcz‑ak - czyszcz‑arz - czyśc‑iciel. The analysed material originates in the dialects of the Lesser Poland and Masovia borderland and it was collected in 2008–2011 from 32 villages.
-
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 55-66
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Dukawka, gulgot, sepioł…, czyli jak w gwarach małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego nazywa się człowieka, który się jąka, bełkocze czy sepleni
Dukawka, gulgot, sepioł…, it means how in local dialects of the Małopolska-Mazovian linguistic borderland people who stutter, sputter or lisp are named
Autorzy:: Marciniak-Firadza, Renata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594201.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: dialect
lexicon
word formation
expression language
gwara
leksyka
słowotwórstwo
ekspresja językowa
Opis:: Unless in literary language, in local dialects there are more linguistic measures which are used to form expressive names, mainly marked negatively. These expressive derivatives with the negative connotations are created at the participation of semantic and morphological means. The purpose of the article is to show some semantic elements building the expressive value (pejorative) of derivatives, included in root words and formal exponents forming these derivatives. This article revolves around the lexical bases which are etymologically different and derivational diversity. Apart from that the creation of the chosen names associated with pathology of speech stayed was discussed. Analysed material was gathered with questionnaire method during the exploration of the area of the borderland. The abundance of synonyms described in the article is proving the sensitivity of the society to the phenomena of the pathological speech, as well as great power and diversity of emotional experiences, caused by disorders of speech and the perception of speech.
Gwary charakteryzują się większą różnorodnością środków językowych służących powstawaniu nazw ekspresywnych, przeważnie nacechowanych negatywnie, niż język literacki. Te ekspresywne derywaty o ujemnej konotacji powstają przy udziale środków semantycznych i słowotwórczych. Celem artykułu jest wskazanie przede wszystkim elementów znaczeniowych budujących wartość ekspresywną (pejoratywną) derywatów, zawartych w podstawach słowotwórczych i formalnych wykładników tworzących te derywaty. Zwrócono uwagę na zjawiska oboczności leksykalnej podstaw obocznych etymologicznie i wariantywności słowotwórczej. Poza tym został omówiony sposób tworzenia wybranych nazw związanych z patologią mówienia. Materiał poddany analizie został zebrany metodą kwestionariuszową w takcie eksploracji terenowej obszaru pogranicza. Obfitość synonimów przedstawionych w artykule dowodzi zarówno wyczulenia uwagi społecznej na zjawiska mowy patologicznej, jak i dużej siły i różnorodności doznań emocjonalnych, powodowanych przez zaburzenia w mówieniu i percepcji mowy.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 187-202
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Gwarowe sufiksy… -ok [-ak], -oc/-ac [-acz], -ula i -ka w Słowniku gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) Józefy Kobylińskiej
Dialectal suffixes -ok [-ak], -oc/-ac [-acz], -ula and -ka in Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) by Józefa Kobylińska
Autorzy:: Mączyński, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/459175.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: łowotwórstwo gwarowe
ekspresywność gwary
nazwy osób
aksjologia
językowa
dialectal word formation
expressivity of a dialect
names of people
linguistic
axiology
Opis:: Dialectal suffixes -acz [-oc], -ak [-ok], -ula and -ka in zagórzański dialect usually form pejorative names of people. Among female names, a special example is the suffix -ula, which is either non-existent in other dialects, or has a different function (forms names of wives or cows). By means of the words built with the use of these suffixes, language users make assessments and express critical attitude towards others.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 117-127
2083-1765
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Charakterystyka słowotwórcza ekspresywnych nazw człowieka w gwarze polskiej obwodu lwowskiego (wybrane przykłady)
The vocabulary characteristics of expressive human names in the dialect of the Polish Lvov region (selected examples)
Autorzy:: Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2008047.pdf
Data publikacji:: 2020-12-15
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: expressive names
Polish dialect
suffixal derivation
word forming
słownictwo ekspresywne
gwara polska
derywacja sufiksalna
słowotwórstwo
Opis:: Przedmiotem artykułu są ekspresywne nazwy osób o wysokim ładunku emocjonalnym, głównie negatywnym. Są to leksemy określające w gwarze polskiej obwodu lwowskiego człowieka próżnego, leniwego, powolnego oraz wolno pracującego. Podstawę materiałową analizy stanowią wyrazy rodzime i pochodzenia obcego, typowe dla tej gwary.
In the article, the author presents highly emotionally charged names of people with prevailing negative emotions. There are lexemes describing a vain, lazy, and slow man working in the Polish Lvov region. The material basis for the analysis are words of native and foreign origin, typical of this dialect.
Źródło:: Gwary Dziś; 2020, 12; 289-297
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Słowotwórstwo gegijskie XVII wieku
Autorzy:: Karasiński, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677456.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: word-formation
Gheg dialect
17th century Albanian literature
Budi
Bardhi
Bogdani
Opis:: Word formation in 17th century Gheg AlbanianThe article constitutes a word formation analysis of the Gheg dialect Albanian texts from the 17th century. The only Albanian texts of this period preserved to this day come from northern Albania and form the basis of the so-called old Albanian literature. All their authors came from northern Albania and used a similar variation of the Gheg dialect. The Gheg dialect of Albanian at that time can be considered the standard used by the Catholic environment of Northern Albania. Modern Albanian contains word formations characteristic of both main dialects: Gheg and Tosk. The aim of the present research is to investigate the word-formation structures appearing in 17th century texts. Słowotwórstwo gegijskie XVII wieku Artykuł stanowi analizę słowotwórczą albańskich tekstów z XVII wieku, napisanych w dialekcie gegijskim. Jedyne albańskie teksty tego okresu, zachowane do dziś, pochodzą z północnej Albanii i stanowią podstawę tak zwanej starej literatury albańskiej. Wszyscy autorzy pochodzili z północnej Albanii i używali podobnej odmiany dialektu gegijskiego. Dialekt gegijski może być uznany za standard w tym czasie, używany przez środowisko katolickie w regionie północnej Albanii. Współczesny język albański zawiera formacje słowotwórcze odpowiednie dla obu głównych dialektów gegijskiego i toskijskiego. Badania mają na celu zweryfikowanie struktur słowotwórczych pojawiających się w tekstach z XVII wieku.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "dialect word" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język