Temat: dialect word - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Ideograficzny słownik gwar języka bułgarskiego– koncepcja i struktura
An Iideographic Dialectal Dictionary of the Bulgarian Language – the Concept and Structure
Autorzy:: Radeva, Vasiłka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/971468.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: słownik ideograficzny
słownictwo gwarowe
heteronimy
nazewnictwo
ideographic dictionary
dialect word
heteronyms
dialect nomination
Opis:: In its structure and conception the ideographic dialectal dictionary of the Bulgarian language differs considerably from all interpretative dialectal dictionaries published so far. The words offered in it make it possible to present from another aspect a complete picture of the lexical wealth and the denotative resources of the Bulgarian dialects. The choice of different motivational features in the formation of derivatives created in the various dialects to denote the same entity is related to the ethnocultural specificity of the native speakers (or users) of Bulgarian. The completion and publication of the first volume (A–D) are preceded by the make-up of the vocabulary of the whole dictionary, which gives an idea of its structure and character. The collected material, which is yet to be structured into dictionary entries, is arranged according to the semantically corresponding literary designations presented alphabetically. While collecting and processing the material, an endeavour was made to encompass diachronically the whole territory of the Bulgarian language, making use not only of Bulgarian published sources. This is the first generalizing lexicographical work which includes data from all the dialects representing the lexical system both from the Bulgarian language region and from the Bulgarian diaspora. The ideographic dictionary will make it possible to use the collected and lexicographically processed material for academic purposes by making it accessible to Bulgarian and foreign linguists in studying the history of the Bulgarian language and the tendencies in its development. It will contribute as well to the scientific explanation of the peculiarities which not only connect but also differentiate the Bulgarian language from the other Slavic and Balkan languages.
Źródło:: Gwary Dziś; 2015, 7; 19-28
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Pochodzenie i znaczenie wyrazu szkulepa
Autorzy:: Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676382.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: history of the word
etymology
word szkulepa
meaning
dialect
Opis:: The origin and meaning of the word szkulepaThe article deals with the history and etymology of the word szkulepa ‘jade’, ‘old cow’, ‘old, ugly woman’. It exists in the Doroszewski’s dictionary as an old word with no etymology. The author presents the lexicographical history of the word in Polish and reflects on its origin and morphological structure. She explores for this purpose various dictionaries of foreign languages as follows: Russian, Byelorussian and Lithuanian. She confirms that probably related words appear only in Lithuanian. Then she analyses the morphology of the discussed word. Finally, she comes to a conclusion that the word szkulepa comes into existence on the Lithuanian-Byelorussian borderland and makes a hybrid consisting of the Lithuanian lexical morpheme škùl-, which exists in a few Lithuanian words, and the unproductive Byelorussian suffix -ep-a. Происхождение и значение лексемы szkulepaСтатья посвящена этимологическому анализу лексемы szkulepa ‘дряхлая коняга’, ‘старая корова’, ‘старая, некрасивая женщина’. Данное слово отмечено в словаре под редакцией Дорошевского с пометой устарелое и без этимологии. Автор представила лексикографическую историю слова, обсуждая его происхождение и морфологическую структуру. Для этого использовались разные словари: русские, белорусские, литовские. Оказывается, что родственные слова можно найти лишь в литовском языке. На основе морфологического анализа можно сделать вывод, что слово szkulepa образовалось на литовско-белорусском пограничье и является гибридом, состоящим из литовской лексической морфемы škùl-, встречающейся в нескольких литовских словах, и непродуктивного белорусского суффикса -ер-а.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Problematyka akcentuacji w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców (region suwalsko-augustowski)
Autorzy:: Paśko‑Koneczniak, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676753.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Old Believers
island dialect
word stress
loan
bilingualism
word stress patterns
Opis:: The problem of word stress patterns in the Russian dialect of the Old Believers (in the Suwałki–Augustów region)The article addresses the problem of word stress in the Russian dialect of the Old Believers living in the Suwałki–Augustów region. This is an island dialect: it is surrounded by a Polish-speaking environment, and there is no area of contact with the Russian-speaking environment. The Old Believers alternately use the Russian dialect and the Polish language in every-day communication, depending on the situation and the communicative partner. The research demonstrates that currently the Russian dialect of the Old Believers, to a large extent, is not only different from standard Russian but also from the Pskov-region dialect, which forms the basis of the Old Believers’ Russian dialect. The dialect is undergoing a peculiar process of hybridisation – mingling with Polish in which one of them is seen as the basic frame for the functioning of root elements and borrowings. In the case of the Russian dialect used by the Old Believers, the basic frame is equated with the morphological system of this dialect and the original vocabulary. The influence of Polish is visible on all levels of language – particularly in the spheres of lexis, syntax, and pronunciation. Changes connected with civilisation advancement and technological progress are most visible in lexis. In borrowings from Polish and in the Russian root lexical items word-stress fluctuation can be observed – word-stress variants occur in the dialect. The place of the stress in a loan lexeme usually corresponds to a relevant morphological rule in the Russian language. Проблема акцентуации в русском говоре старообрядцев (сувалкско -августовский регион)Статья посвящена вопросу акцентуации в островном русском говоре старообрядцев, проживающих в сувалкско-августовском регионе. Русский говор старообрядцев находится в польскоязычном окружении и не имеет территориального контакта с общерусским языком. Старообрядцы пользуются своим русским говором и польским языком попеременно. Выбор языка зависит от коммуникативной ситуации и требований коммуникативного партнëра. Исследования говора показали, что в настоящее время этот говор отличается в значительной степени не только от русского литературного языка, но также от псковскoго говора, который является его диалектной базой. Происходит своеобрязный процесс гибридизации русского говора, то есть такое смешение исходного говора с польским языком, при котором один из них предоставляет базовый каркас для функционирования исходных и заимствованных элементов. Базовый каркас составляет морфологическая система говора и основной словарный запас (первичный словарь). Влияние польского языка заметно на всех уровнях языка, прежде всего в лексическом запасе, фонологии, синтаксисе. В лексической системе в наибольшeй степени заметны цивилизационные изменения, включая технический прогресс. В заимствованиях из польского языка и в исконно русских словах можно отметить колебания местa ударения. В говоре употребляются акцентуационные варианты слов. Обычно место ударения в заимствованном слове соответствует принципу морфематизма русского ударения.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Charaszaj, czyszczacz, kastrun, krasacz, misiak… Kilka uwag o leksykalnym i słowotwórczym zróżnicowaniu nazw człowieka kastrującego zwierzęta (na przykładzie gwar małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego)
Diversity of names for a person who castrated (castrates) animals - a couple of remarks from the fields of lexicology and word formation (on the example of the dialects of the lesser Poland and Masovia linguistic borderland)
Autorzy:: Marciniak-Firadza, Renata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/683860.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: dialektologia
gwary
leksyka
słowotwórstwo
dialectology
dialect
lexis
word formation
Opis:: Social, economic and cultural transformations of the Polish countryside over the last few dozen years have resulted in the disappearance of many professions, such as, i.a. the profession of an animal castrator, who worked mostly in pig farms. The aim of this paper is to indicate the semantic elements in derivational bases (charaszać, charszować, czyścić, kastrować, krasać, miśić, miśkować) and formal exponents constituting derivatives to name a person who castrates animals (‑acz, ‑aj, ‑ak, ‑ek, ‑nik, ‑ajko, ‑ciel, ‑un, ‑ator, ‑arz, ‑ø). Apart from that, the author intends to discuss the geographical range of those derivatives, not only in the borderland region, but in the whole Polish dialect area. Moreover, the paper discusses the issues of lexical, see kras‑ak / mis‑ak, kastrow‑ak / kras‑ak and word-formation variants, see czyszcz‑acz - czyszcz‑ak - czyszcz‑arz - czyśc‑iciel. The analysed material originates in the dialects of the Lesser Poland and Masovia borderland and it was collected in 2008–2011 from 32 villages.
-
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 55-66
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: O historii i etymologii rzeczownika chojrak
On the History and Etymology of the Noun chojrak
Autorzy:: Rosół, Rafał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/568180.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: Varsovian dialect
etymology
lexicology
Russian loan word
foreign words
Opis:: The article deals with the earliest history and etymology of the noun chojrak. The author points out the fact that this word occurred in the Varsovian dialect already in the first decade of the 20th century in three variants, i.e. chojrak (since 1910), hojrak (since 1906), and ojrak (since 1903). As regards the etymology, the author tries to prove that the word was borrowed from the Russian language. According to his hypothesis, Polish chojrak comes from the word хоряк 'господин' ('lord') attested in the Russian jargon of stall-keppers, craftsmen and beggars of the territory of Vladimir Governorate in the 19th century.
Źródło:: Linguistica Copernicana; 2015, 12; 219-227
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:: Linguistica Copernicana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Polisemia werbalna w gwarach
Verbal polysemy in dialects
Autorzy:: Ejsmunt-Wieczorek, Izabela
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594037.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: dialect
word formation
verb
polysemy
gwara
słowotwórstwo
czasownik
polisemia
Opis:: The subject presented in the article is consistent with a discussion that has been taking place among linguists for years to define the phenomenon of polysemy in the language and setting bondaries between polysemy and monosemy. Thoise issues have been discussed multiple times in relation to general and historical, whereas, the subject of polysemantic words in dialects, in particular, verbal derivates, has not been widely described so far. The reason for this condition seems to be fragremantirity of lexico-graphic data and relatively little progress of works related to dialect wordformation. The purpose of this article is to present verbal polysemy origin mechanisms in dialects based on the available dialect sources and to compare his state with historical Polish language.
Podjęty w artykule temat wpisuje się w trwającą od lat dyskusję językoznawców dotyczącą problemu definiowania zjawiska wieloznaczności w języku oraz stawiania granic między polisemią a monosemią. Zagadnienia te były kilkakrotnie poruszane w odniesieniu do polszczyzny ogólnej oraz historycznej, natomiast problem wyrazów polisemantycznych w gwarach, w szczególności derywatów czasownikowych, nie był jak dotąd szeroko opisywany. Za przyczynę takiego stanu rzeczy uznaje się fragmentaryczność danych leksykograficznych oraz stosunkowo niewielkie zaawansowanie prac nad słowotwórstwem gwarowym. Celem artykułu jest pokazanie mechanizmów powstawania polisemii werbalnej w gwarach na podstawie dostępnych źródeł gwarowych oraz porównanie tego stanu z polszczyzną historyczną.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 43-57
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Motywacja czasowników w gwarach
Verbs motivation in dialects
Autorzy:: Ejsmunt-Wieczorek, Izabela
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594062.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: gwara
słowotwórstwo
czasownik
motywacja
dialect
word formation
verb
motivation
Opis:: Artykuł wpisuje się tematycznie w krąg zagadnień związanych z motywacją derywatów w słowotwórstwie gwarowym. Kwestia wielomotywacyjności rzeczowników była już kilkakrotnie omawiana w odniesieniu do konkretnych kategorii nominalnych. Celem artykułu jest natomiast ukazanie problemów związanych z ustalaniem kierunku motywacji dla werbalnych formacji gwarowych. Punktem wyjścia jest ukazanie rozbieżności w definiowaniu istoty pojęcia motywacji oraz zaprezentowanie omawianych w literaturze językoznawczej rodzajów motywacji. Dalsza część artykułu omawia dylematy związane z określeniem rodzaju i kierunku motywacji na przykładzie konkretnych czasowników pochodzących z gwar południowomazowieckich.
The article thematically places itself in a circle of issues related to motivation of derivates in a dialectword-formation. The subject of multiple motivation of nouns has been frequently discussed in relation to specific nominal categories. Whereas, the purpose of this article is to present the issues connected with establishing motivation direction for dialect verbal formations. The starting point is to show discrepancies in defining the essence of motivation itself as well as to present types of motivations in linguistics literature. The subsequent part of the article discusses dilemmas related to specifying the type and direction of motivation based on the example of specific verbs originating from the southern Mazovia dialects.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 5-16
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Tautologia przedrostków werbalnych w gwarach
Tautology of verbal prefixes in dialects
Autorzy:: Ejsmunt-Wieczorek, Izabela
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594346.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: gwara
słowotwórstwo
czasownik
tautologia
dialect
word formation
verb
tautology
Opis:: Prefiksy werbalne, obok dwóch podstawowych funkcji: semantycznej i gramatycznej, mogą pełnić także funkcję tautologiczną. Proces tworzenia czasownikowych derywatów synonimicznych był żywy w polszczyźnie historycznej i przetrwał do dziś na gruncie gwarowym. Celem artykułu jest ukazanie procesów powstawania derywatów tożsamych na przykładzie materiału werbalnego pochodzącego z gwar południowomazowieckich, wskazanie ewentualnych przyczyn zjawiska tautologii oraz próba ustalenia, gdzie kończy się tautologia a zaczyna semantyka prefiksu.
Verbal prefixes, apart from two basic functions i.e. semantical and grammatical, may also serve tautological functions. The process of creating verbal synonymous derivatives was alive in historical Polish language and remained alive in dialects. The purpose of this dissertation is to present the processes of creating corresponding derivatives on the example of a verbal material of southern Mazovian dialects, point possible causes of tautology phenomenon, as well as an attempt to determine where tautology ends and where prefix semantics starts.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 5-16
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Burka w ludowej interpretacji. Na przykładzie wypowiedzi mieszkańców wsi regionu lubelskiego
Burka in Folk Interpretation. The Study Based on Field Recordings of Village Residents of the Lublin Region
Autorzy:: Pelcowa, Halina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1831379.pdf
Data publikacji:: 2020-11-26
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: burka
gwara
słowo
znaczenie
Lubelszczyzna
dialect
word
meaning
the Lublin region
Opis:: Artykuł dotyczy słowa burka, a także form pokrewnych: burek, burczak, burczanka i burocha. Burka to w gwarach Lubelszczyzny nazwa wieloznaczna, określająca pięć pokrewnych desygnatów i notowana w pięciu różnych znaczeniach: 1) ‘okrycie wierzchnie z grubego, ciemnego sukna lub filcu, mające postać peleryny z kapturem, używane podczas podróży’, 2) ‘duża chusta wełniana w kratę, z frędzlami, zakładana przez kobiety na ramiona i na głowę’, 3) ‘ciepła spódnica wełniana’, 4) ‘wełniany lub lniany fartuch do pasa’, 5) ‘fartuch do pasa zakładany do pracy w polu i w gospodarstwie’. Układy terenowe zostały przedstawione na dołączonej mapie, a analizy językowe oparte na obserwacji zachowań językowych 800 osób w wieku 70–90 lat, mieszkańców 400 wsi Lubelszczyzny.
The paper deals with the word burka and its synonyms: burek, burczak, burczanka i burocha. The word burka found in the Lublin dialects refers to five related designata, meaning: 1) ‘an overwear made of thick dark cloth or felt having the form of a cape worn during the travel’; 2) ‘a large checked woolen headscarf with fringes put by women over the head and shoulders’; 3) ‘warm woolen skirt’; 4) ‘woollen or linen waist apron’; 5) ‘work and farmhouse apron’. The map of the geographic boundaries of the linguistic forms discussed has been drawn on the basis of the linguistic usage collected from eight hundred 70–90 year old residents of 400 villages of the Lublin region.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 145-155
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Dukawka, gulgot, sepioł…, czyli jak w gwarach małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego nazywa się człowieka, który się jąka, bełkocze czy sepleni
Dukawka, gulgot, sepioł…, it means how in local dialects of the Małopolska-Mazovian linguistic borderland people who stutter, sputter or lisp are named
Autorzy:: Marciniak-Firadza, Renata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594201.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: dialect
lexicon
word formation
expression language
gwara
leksyka
słowotwórstwo
ekspresja językowa
Opis:: Unless in literary language, in local dialects there are more linguistic measures which are used to form expressive names, mainly marked negatively. These expressive derivatives with the negative connotations are created at the participation of semantic and morphological means. The purpose of the article is to show some semantic elements building the expressive value (pejorative) of derivatives, included in root words and formal exponents forming these derivatives. This article revolves around the lexical bases which are etymologically different and derivational diversity. Apart from that the creation of the chosen names associated with pathology of speech stayed was discussed. Analysed material was gathered with questionnaire method during the exploration of the area of the borderland. The abundance of synonyms described in the article is proving the sensitivity of the society to the phenomena of the pathological speech, as well as great power and diversity of emotional experiences, caused by disorders of speech and the perception of speech.
Gwary charakteryzują się większą różnorodnością środków językowych służących powstawaniu nazw ekspresywnych, przeważnie nacechowanych negatywnie, niż język literacki. Te ekspresywne derywaty o ujemnej konotacji powstają przy udziale środków semantycznych i słowotwórczych. Celem artykułu jest wskazanie przede wszystkim elementów znaczeniowych budujących wartość ekspresywną (pejoratywną) derywatów, zawartych w podstawach słowotwórczych i formalnych wykładników tworzących te derywaty. Zwrócono uwagę na zjawiska oboczności leksykalnej podstaw obocznych etymologicznie i wariantywności słowotwórczej. Poza tym został omówiony sposób tworzenia wybranych nazw związanych z patologią mówienia. Materiał poddany analizie został zebrany metodą kwestionariuszową w takcie eksploracji terenowej obszaru pogranicza. Obfitość synonimów przedstawionych w artykule dowodzi zarówno wyczulenia uwagi społecznej na zjawiska mowy patologicznej, jak i dużej siły i różnorodności doznań emocjonalnych, powodowanych przez zaburzenia w mówieniu i percepcji mowy.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 187-202
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "dialect word" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język