Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dialect names" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
Etymologiczny słownik polskich gwarowych nazw roślin jako kontynuacja badań zespołu profesora Eugeniusza Pawłowskiego
The Etymological Dictionary of Polish Dialectal Plant Names: As a Continuation of the Research by Professor Eugeniusz Pawłowski’s Team
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459224.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nazwy roślin
etymologia
nazwy gwarowe
Eugeniusz Pawłowski
names of plants
etymology
dialect names
Opis:
The primary aim of the prospective etymological dictionary of Polish dialectal plant names is to trace the origin of selected Polish dialectal wild plant names in the context of other Slavic and European languages. What is more, the dictionary will present the history of Polish dialectal plant names, their chronology, semantic motivation as well as their semantic evolution. The beginnings of entries will consist of two elements: the Latin scientific plant names and the Polish scientific plant names, which are necessary for the identification of the species. Each entry will comprise all dialectal names for a given species, which will be grouped (together with metaphorical names) according to their semantic motivation. The publication will encompass various registers of plant names (Latin scientific names, Polish scientific names, Polish dialectal names, Slavic names, European names).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 190-202
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Thessalian and Cretan Name for ‘Bottle Gourd’
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806904.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
botanical names; Cretan dialect; Greek dialectology; Greek vocabulary
Opis:
The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 63 (2015), issue 3. In his work Deipnosophistae (IX 369b), Athenaeus discusses four Greek names for turnip, (Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.): βουνιάς, γογγυλίς, Laconian γάστρα and Boeotian ζεκελτίς. The three first names are clearly motivated by the Greek vocabulary. The fourth term remains obscure in terms of its etymology and word-formation. According to Athenaeus (IX 369b), two Greek writers, Amerias and Timachidas, refer to a dialectal (evidently Thessalian) term ζακελτίς f. ‘bottle gourd, calabash, Lagenaria siceraria (Molina) Standl.’. In his lexicon, Hesychius of Alexandria registers two related glosses: ζακελτίδες · κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες · κολοκύνται (HAL ζ-30). The former refers to the Thessalian lexis. The latter one (wrongly printed as ζακυνθίδες · κολοκύνται in M. Schmidt’s and K. Latte’s editions) demonstrates a shift of the liquid consonant λ [l] to [ṷ], which is a typical Cretan phenomenon, attested also in the Hesychian lexicon, see e.g. [1] αὐκάν · ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα · ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα · ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος · ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι · θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). The same phonological process of the velarization of *λ [l] is also registered in epigraphic texts found in three towns of Central Crete (Gortyna, Leben, Phaistos). Thus, it seems that the Hesychian term ζακαυθίδες ‘bottle gourds’ (derived from the earlier *ζακαλθίδες) must be seen as a dialectal form typical of Central Cretan.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 3 Selected Papers in English; 59-79
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy kobiet w gwarach Warmii i Mazur
Names of women in the dialects of Warmia and Masuria
Autorzy:
Sobolewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3543944.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
feminine names
Masurian dialect
Warmian dialect
Opis:
This article presents more than 300 semantic units being names of women used in the area of Warmia and Masuria in the period from the mid-19th century to the mid-20th century in traditional rural communities. It discusses the semantic diversity of particular groups of lexemes, presents their number, and indicates the extralinguistic reasons which caused the growth of the number of feminine names within certain semantic fields. It also confronts certain specialised sets of lexemes, e.g. the names of unmarried women, with their male counterparts.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2023, 801, 2; 57-64
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Category of Disembodied Proper Names And Linguistic-Cultural Description of Ukrainian Eponymy: With Special Reference to Eponyms in Лексикон Львівський
Autorzy:
Yermolenko, Serhiy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030922.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
disembodied proper names
eponym
Ukrainian Lʹviv dialect
derivation
motivation
Źródło:
Slavia Orientalis; 2021, LXX, 3; 599-622
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowiańskie nazwy ‘pleców’ i ‘ramienia’ w świetle materiałów gwarowych i źródeł historycznych
Autorzy:
Siatkowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678502.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Slavic languages
Slavic names of ‘the back’ and ‘the shoulders’
dialect
Opis:
Slavic names of ‘the back’ and ‘the shoulders’ in the light of dialectal materials and historic sourcesThe meaning of the names of ‘the back’ and ‘the shoulders’ are very ambiguous, which is also characteristic of the other names of the parts of the body. Certain names of ‘the back’ often refer to only their upper or lower part, as well as to ‘the spinal column’, while certain names of ‘the shoulders’ also mean ‘the shoulder’, ‘the upper part of the arm, however, below the elbow’ or ‘the whole arm to the palm’. In the plural form, this causes the confusion between ‘the back’ and ‘the shoulders’.‘The back’ and ‘the shoulder’ have only one group of common indigenous names: *pletji, *pletj-E and several word-forming derivates. In the both meanings, one form – *pletji – occurred, which was characterized by an obvious territorial difference. In addition, in the names of ‘the back’, the names: spina and formations *χrьbьtъ, *χribьtъ, connected with the root *gъrb-, *lędvьje and *zada cover wide territories. The remaining ones are extremely rare.In the names of ‘the shoulders’, however, apart from the lexemes connected with the root *pletj-, names derived from the root *orm-, exhibiting a great morphological differentiation, occur. Lack of information in OLA records about grammatical forms somewhat complicates their interpretation. The clarification of complicated morphological transformations of these forms is made easier only by materials derived from beyond OLA. Historical materials prove that in eastern Slavic languages originally the names derived from the root *orm- were unknown.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialekt kreteński języka nowogreckiego – próba opisu na bazie materiału hydronimicznego, część 2: morfologia i leksyka
The Cretan dialect of the Modern Greek language – a preliminary description on the basis of hydronymic data, part 2: morphology and vocabulary
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594279.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
język nowogrecki
nazwy wodne
dialekt kreteński
Modern Greek
river names
Cretan dialect
Opis:
Artykuł jest uzupełnieniem wcześniejszej publikacji [Kaczyńska, 2014a, s. 93–120], pokazującej charakterystyczne cechy dialektu kreteńskiego języka nowogreckiego poprzez pryzmat nowożytnej hydronimii wyspy Krety. W niniejszej pracy omówiono wybrane ogólnokreteńskie zjawiska morfologiczne (słowotwórcze i fleksyjne). Część tych zjawisk ma archaiczny charakter, sięgający zapewne epoki antycznej. Ślady starożytnego dialektu doryckiego obserwuje się także w leksyce apelatywnej, stanowiącej podstawę kreteńskich jednostek hydronimicznych. W słownictwie dialektu kreteńskiego zauważa się silny wpływ języka włoskiego, co tłumaczy się długoletnim panowaniem Republiki Weneckiej na Krecie (1204–1669). Leksyka kreteńska obfituje w turcyzmy, wchłonięte przez dialekt miejscowy w okresie osmańskiej okupacji wyspy (1669–1898). Odnotowuje się arabskie pochodzenie ograniczonej liczby dialektyzmów. Zapożyczenia z języków południowosłowiańskich, albańskiego lub rumuńskiego stanowią bardzo znikomą grupę.
The paper, which supplements an earlier article [Kaczyńska, 2014a, s. 93–120], presents an overview of different features of the Cretan dialect of Modern Greek on the basis of the island’s modern hydronymy. The author discusses 18 morphological phenomena connected with Common Cretan word-formation and nominal flexion. Some of them demonstrate an archaic (Ancient Greek) character. There are clear traces of ancient Doric speech in the vernacular vocabulary, as well as in the Modern Cretan water names. The Cretan dialect was strongly influenced by the Italian language during the Venetian occupation of the island (1204–1669). The Turkish language contributed significantly to the dialect’s lexicon by supplying numerous loanwords absorbed during the Ottoman rule in Crete (1669–1898). Some Cretan dialectisms seem to derive from Arabic. Lexical borrowings from South Slavic, Albanian and Romanian are sparse
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 61-78
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialekt kreteński języka nowogreckiego – próba opisu na bazie materiału hydronimicznego. Część 3: zjawiska fonetyczne i morfologiczne ograniczone terytorialnie
The Cretan dialect of the Modern Greek language – a preliminary description on the basis of hydronymic data. Part 3: areally limited phonetic and morphological phenomena
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594122.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Uniwersytet Łódzki
Wydział Filologiczny
Katedra Filologii Klasycznej
Modern Greek
river names
Cretan dialect
Opis:
Artykuł zawiera treściwe omówienie trzynastu regionalnych innowacji dialektu kreteńskiego (dziewięciu fonetycznych i czterech morfologicznych), które można zaobserwować w hydronimii wyspy. Dwa przedyskutowane zjawiska fonetyczne i cztery morfologiczne dość zgodnie dzielą Kretę na dwa podobnej wielkości obszary: areał zachodni (obejmujący dwie jednostki terytorialne, dawne nomosy: Chaniá i Réthimno) i areał wschodni (obejmujący dwa wcześniejsze nomosy: Iráklio i Lasíthi), co pozwala wyróżnić główne subdialekty – zachodniokreteński i wschodniokreteński. Niektóre innowacje fonetyczne są bardziej rozproszone i najczęściej ograniczone do relatywnie mniejszych jednostek terytorialnych (np. do gwary Kísamos, Sfakiá lub Wiános). Wszystkie omówione innowacje morfologiczne pojawiły się wyłącznie w subdialekcie zachodniokreteńskim, który jednocześnie nie wprowadził ani jednej innowacji fonetycznej obejmującej cały obszar zachodniej Krety. Można zatem powiedzieć, że gwary zachodnie dialektu kreteńskiego są pod względem zjawisk morfologicznych zdecydowanie bardziej innowacyjne niż gwary wschodnie. Z drugiej jednak strony subdialekt wschodniokreteński przeprowadził kilka partykularnych innowacji fonetycznych, które obejmują cały obszar wschodniej Krety.
The paper contains a concise discussion of thirteen regional innovations of the Cretan dialect (including 9 phonetic and 4 morphological ones) that may be observed in the island’s modern hydronymy. Two phonetic phenomena and four morphological ones unanimously divide the island of Crete into two zones of similar size: the western area (comprising two regional units, corresponding to the earlier prefectures of Chania and Rethymno) and the eastern area (likewise spanning two regional units, Heraklion and Lasithi). On the basis of these local phenomena, it is necessary to distinguish two basic subdialects: West Cretan and East Cretan. Some phonetic innovations are dispersed and generally limited to minor local areas (e.g. those of Kissamos, Sfakia and Viannos). All of the morphological innovations under discussion appeared exclusively in the West Cretan subdialect, which at the same time introduced no common phonetic innovations in the western area of island. Thus, from the morphological point of view, the western variety of the Cretan dialect is more innovative than the eastern idioms. On the other hand, the East Cretan subdialect introduced a number of common phonetic innovations in the whole area of eastern Crete.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 35-51
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish dialect kinship names according to the data in Volume 11. "Degrees of Kinship" of the Slavic Linguistic Atlas (preliminary results in a comparative perspective)
Autorzy:
Keremidchieva, Slavka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850436.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
stopnie pokrewieństwa
Ogólnosłowiański atlas językowy
gwara polska
kinship names
Slavic Linguistic Atlas
Polish dialect
Opis:
The article discusses data on kinship names in Polish dialects on the basis of an analysis of 82 linguistic maps and the comments to them from Volume 11. “Degrees of Kinship,” which has been prepared for publication by the Bulgarian National Commission as part of the lexical-word-formation series of the Slavic Linguistic Atlas. The language material is authentic, collected and verified on site by Polish dialectologists and includes terms for biological kinship and for relation by marriage and by matchmaking. Special attention is paid to the similarities and contrasts between Polish dialects and East and South Slavic dialects, on the one hand, and the Polish language and the other West Slavic languages, on the other. Emphasis is placed on kinship names that belong to the all-Slavic vocabulary, as well as the expansion of foreign language loanwords and elements that have completely replaced the native lexis. With nomina affinitatis, the disintegration of the old original naming system and the emergence of differences in the Slavic language territory can be traced. The research has employed linguo-geographical and comparative methods.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 139-150
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksemy gwarowe jako modne komponenty onimiczne
Upper Silesian Dialectal Lexemes as Fashionable Onymic Components
Autorzy:
Łuc, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192772.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
gwara
Górny Śląsk
nazwy własne
moda onimiczna
dialect
Upper Sielsia
proper names
onymic fashion
Opis:
W artykule opisano zjawisko mody onimicznej związanej z komercyjną próbą wyzyskania cech i właściwości leksemów gwary górnośląskiej jako komponentów nazw użytkowych promujących przestrzeń subregionu. Uwzględniając złożony polisystem perswazyjnych uwarunkowań, nazwy te opisano z perspektywy kognitywnej (teorii pól znaczeniowych), lingwistyki kulturowej, socjolingwistyki i pragmalingwistyki.
The article the phenomenon of onymic fashion connected with a commercial attempt exploit characteristics and properties of Upper Silesian dialect lexemes as components of functional names promoting the subregion was described. Considering the complex polysystem of persuasive conditions, the names were described from the perspective of cultural linguistics, socjolinguistics and pragmalinguistics.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 1
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieoficjalne urbanonimy Brna na tle podobnych nazw Poznania i Warszawy (rekonesans badawczy)
Unofficial urbanisms of Brno against background similar names of Poznań and Warsaw (research reconnaissance)
Autorzy:
Juszczak, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908784.pdf
Data publikacji:
2018-08-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
onomastics
urban place names
unofficial urbanonimes
Hantec
Brno urban dialect
Warsaw urban dialect
Poznan urban dialect
onomastyka
urbanonimia
nieoficjalne urbanonimy
hantec
dialekt miejski Brna
gwara warszawska
gwara miejska Poznania
Opis:
Artykuł dotyczy nieoficjalnych urbanonimów Brna (na tle takich samych nazw Warszawy i Poznania). Część empiryczną materiału badawczego stanowi 265 nieoficjalnych nazw obiektów przestrzeni miejskiej wyekscerpowanych ze źródeł leksykograficznych, a także portali internetowych. W zgromadzonym materiale można wyłonić wszystkie typy obiektów przestrzeni miejskiej, które są reprezentowane przez różną liczbę urbanonimów. Podczas tworzenia nieoficjalnych toponimów miejskich obserwujemy różne procesy słowotwórcze (uniwerbizacja), posiłkowanie się obcą leksyką, zjawisko eliptyzacji i przeniesień metaforycznych. 
The article studies unofficial Brno urbanonimes (on the basis of the same names in Warsaw and Poznan). The empirical part of the research material constitutes 265 unofficial names of urban space objects excerpted from lexicographical sources and from web portals. The collected material represents three types of urban space objects that are represented by a different number of urbanonimes. The formation of the aforementioned toponyms requires a (limited) set of word-formation processes, such as univerbation, foreign lexicon borrowings, elliptical constructions and metaphorical transfers.
Źródło:
Bohemistyka; 2018, 1; 61-75
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rośliny tatrzańskie w piśmiennictwie Zofii Radwańskiej-Paryskiej
Tatra Plants in the Writings of Zofia Radwańska-Paryska
Autorzy:
Mączyński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459525.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nazwy roślin
gwara podhalańska
nazwy barw
językowy obraz roślin
names of plants
Tatra dialect
names of colours
lingiuistic image of the world
Opis:
Basing on the texts by Zofia Radwańska-Paryska, the author reconstructs the ways of describing plants growing in the Tatra Mountains. The method of looking at the plant includes four different author’s points of view, mixed with each other, and the genre of the text does not determine the language used in it. The article reproduces four examples of linguistic images of plants.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 107-119
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka słowotwórcza ekspresywnych nazw człowieka w gwarze polskiej obwodu lwowskiego (wybrane przykłady)
The vocabulary characteristics of expressive human names in the dialect of the Polish Lvov region (selected examples)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2008047.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
expressive names
Polish dialect
suffixal derivation
word forming
słownictwo ekspresywne
gwara polska
derywacja sufiksalna
słowotwórstwo
Opis:
Przedmiotem artykułu są ekspresywne nazwy osób o wysokim ładunku emocjonalnym, głównie negatywnym. Są to leksemy określające w gwarze polskiej obwodu lwowskiego człowieka próżnego, leniwego, powolnego oraz wolno pracującego. Podstawę materiałową analizy stanowią wyrazy rodzime i pochodzenia obcego, typowe dla tej gwary.
In the article, the author presents highly emotionally charged names of people with prevailing negative emotions. There are lexemes describing a vain, lazy, and slow man working in the Polish Lvov region. The material basis for the analysis are words of native and foreign origin, typical of this dialect.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 12; 289-297
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MIKROTOPONIMIA I OJKONIMIA GMINY UNIEJÓW
PLACE-NAMES IN THE COMMUNE OF UNIEJÓW
Autorzy:
Prugar, Judyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487545.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gmina Uniejów
nazwy miejscowe
gwara
toponimy
commune of Uniejów
names of places
local dialect
toponyms
Opis:
This article examines the linguistic aspect of names of places, both inhabited and uninhabited, within Uniejów commune. In total, 350 objects have been described. Information was obtained mainly through direct interviews with residents of the localities and from written sources. The article begins with explanations concerning proper names, toponyms and their classification model. It then presents a lexicon of all collected place names (oikonyms and microtoponyms) and discusses it, and provides a linguistic characterization of all the names according to the chosen classification model. The presented material can be useful in dialectological studies as many of the names have retained phonetic features specific to the local dialect. Names of geographical locations contained in this study are usually limited in range to single villages, in which they were created and transmitted from generation to generation or modified.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2014, 3; 111-134
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy motyli w mowie mieszkańców wielkopolskich wsi
The names of butterflies in the speech of the inhabitants of Greater Poland villages
Autorzy:
Kobus, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850467.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialect
language of the villagers
butterflies and moths names
gwara
język mieszkańców wsi
nazwy motyli
ćma
Opis:
W artykule zostały opisane nazwy motyla dziennego i nocnego wyekscerpowane z wielkopolskich źródeł dialektologicznych. Współcześnie pozyskane dane językowe zebrano w ramach projektu edukacyjnego przeprowadzonego na terenie gminy Pobiedziska (pow. Poznań). Na podstawie przeprowadzonych badań terenowych uzyskano – obok nazw ogólnych – zaledwie kilka nazw gatunkowych motyli. Nazwy współczesne zostały zestawione z nazwami wyekscerpowanymi z materiałów archiwalnych AdamaTomaszewskiego i Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski. W tekście poczyniono także drobne uwagi etymologiczne dotyczące zróżnicowanych na terenie Wielkopolski nazw motyla i ćmy.
The article describes the names of the diurnal and nocturnal butterflies extracted from dialectological sources from Greater Poland. Contemporary linguistic data were collected as part of an educational project carried out in Pobiedziska commune (Poznań district). The field research has resulted in just a few species names of butterflies, next to generic names. Contemporary names have been juxtaposed with names excerpted from Adam Tomaszewski’s archival materials and the Atlas of the language and folk culture of Greater Poland. The text also makes minor etymological remarks on the names used for the butterfly and the moth, which vary from one location in Greater Poland to another
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 159-171
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tesalska i kreteńska nazwa tykwy pospolitej
The Thessalian and Cretan name for ‘bottle gourd’
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Witczak, Krzysztof T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882797.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nazwy botaniczne
dialekt kreteński
dialektologia grecka
leksyka grecka
botanical names
Cretan dialect
Greek dialectology
Greek vocabulary
Opis:
W dziele pt. Uczta mężów (IX 369b) Atenajos przytacza cztery greckie nazwy rzepy (Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.’): βουνιάς, γογγυλίς, lak. γάστρα oraz beoc. ζεκελτίς. Trzy pierwsze apelatywy mają doskonałą motywację w zachowanej leksyce greckiej. Czwarty wyraz pozostaje etymologicznie i słowotwórczo niejasny. Atenajos podaje, że dwaj greccy autorzy, Amerias oraz Timachidas, przytaczają dialektalny (niewątpliwie tesalski) termin ζακελτίς f. ‘tykwa pospolita, tykwa zwyczajna, kalebasa, Lagenaria siceraria (Molina) Standl.’. W leksykonie Hesychiosa z Aleksandrii pojawiają się dwie pokrewne glosy: ζακελτίδες · κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες · κολοκύνται (HAL ζ-30). Pierwsza glosa odnosi się do tesalskiej leksyki. Druga glosa (niepotrzebnie emendowana w wydaniach M. Schmidta i K. Lattego) dokumentuje zmianę spółgłoski płynnej λ [l] do [ṷ], co jest zjawiskiem typowo kreteńskim, dobrze poświadczonym w leksykonie Hesychiosa, por. [1] αὐκάν · ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα · ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα · ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος · ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι · θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). Proces welaryzacji *λ [l] potwierdzają też teksty epigraficzne odnalezione w trzech ośrodkach centralnej Krety (Gortyna, Fajstos, Lebena). W tej sytuacji Hesychiosowy termin ζακαυθίδες ‘tykwy’ (sprowadzający się do uprzedniego *ζακαλθίδες) musi być uznany za typowy dialektyzm centralnokreteński.
In his work Deipnosophistae (IX 369b) Athenaeus discusses four Greek names for ‘turnip, Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.’, namely βουνιάς, γογγυλίς, Laconian γάστρα and Boeotian ζεκελτίς. Three first appellatives are clearly motivated by the Greek vocabulary. The fourth term is unclear etymologically. According to Athenaeus (IX 369b), two Greek writers, Amerias and Timachidas, refer to a dialectal (evidently Thessalian) term ζακελτίς f. ‘bottle gourd, Lagenaria siceraria (Molina) Standl’. In his lexicon Hesychius of Alexandria registers two related glosses: ζακελτίδες · κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες · κολοκύνται (HAL ζ-30). The former refers to the Thessalian item. The latter one (wrongly printed as ζακυνθίδες · κολοκύνται in M. Schmidt’s and K. Latte’s editions) demonstrates a change of the liquid stop λ [l] to [ṷ], which is explained as a Cretan phenomenon, attested also in the Hesychian lexicon, see e.g. [1] αὐκάν · ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα · ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα · ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος · ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι · θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). The same phonological process of velarization of *λ [l] is securely confirmed in three towns of Central Crete (Gortys, Leben, Phaestus) by numerous epigraphic texts. It is highly probable that the Hesychian term ζακαυθίδες ‘calabash gourds’ (as if from *ζακαλθίδες) must be treated as a dialectal form typical of Central Cretan.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 3; 23-42
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies