Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "derywacja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
KRAKÓW w derywacji onomastycznej
KRAKÓW in onomastic derivation
Autorzy:
Bednarczuk, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171449.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Kraków
onomastic derivation
toponymy
anthroponymy
derywacja onomastyczna
toponimia
antroponimia
Opis:
The subject of the paper are derivatives of the name Kraków in toponymy and anthroponymy of Polish and some other languages. They form numerous, varied names (local, regional, ethnic, personal). However, they do not contribute much to the explanation of the name of the city, which, in all likelihood, is derived from the name Krak, supposedly a founder. Attention should also be paid to parallel names from the area of Czech type Krakov, Krakovec, Krakovany, which could indicate their common origin.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 32-38
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le verbe polonais paść/padać et ses dérivs´ qui traduisent les emplois non locatifs de tomber
Derivatives of the verb paść/padać corresponding to non-locative uses of the french verb tomber
Polski czasownik paść/padać i jego derywaty odpowiadające nielokatywnym użyciom francuskiego czasownika tomber
Autorzy:
Cholewa, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119816.pdf
Data publikacji:
2012-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
język polski
język francuski
czasownik
derywacja
the Polish language
the French language
a verb
derivation
Opis:
Artykuł przedstawia czasownik paść/padać oraz jego derywaty, które są polskimi odpowiednikami francuskiego czasownika tomber w użyciach nielokatywnych. Rozważania zmierzają do sprawdzenia czy w znaczeniu tych derywatów odnaleźć można elementy znaczeniowe orientacji pionowej i kierunku w dół, które są obecne w użyciach lokatywnych zarówno czasownika tomber, jak i jego polskich odpowiedników. Ruch abstrakcyjny (pojęcie używane przez Langackera) według osi pionowej może być konceptualizowany na przykład jako zmniejszanie się miary czy intensywności, pogarszanie się stanu, rozpad, rozkład czy podporządkowanie. 11 spośród 15 przedstawionych czasowników zawiera takie elementy znaczenia.
The article presents the verb paść/padać and its derivatives that are Polish equivalents of the French verb tomber in non-locative uses. A purpose of the considerations is to verify whether in the meanings of these derivatives we can find semantic elements of a vertical orientation and a downward direction which are present in the locative uses of both the verb tomber and its Polish equivalents. An abstract movement (the notion used by Langacker) alongside a vertical axis may be conceptualized, for instance, as a decrease in the measure or intensity, degradation of a state, disintegration, decomposition or subordination. 11 out of 15 verbs presented therein contain such semantic elements.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 11-23
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nom propre et dérivation
Proper name and derivation
Nazwa własna a derywacja
Autorzy:
Constanza, Joëlle
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40272482.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nazwa własna
derywacja
morfologia derywacyjna
morfologia leksematyczna
leksem
proper name
derivation
derivational morphology
lexematic morphology
lexeme
Opis:
Wedle obiegowej opinii produktywność morfologiczna nazw własnych jest niska. Derywacja Npr z pewnością nie jest jednorodna, aczkolwiek sądzimy, że w badanym gatunku dyskursu, tj. dyskursie medialnym o przekazie politycznym (w tradycji Francuskiej Szkoły Analizy Dyskursu) istnieje prawdziwa derywacja Npr. Na pierwszym etapie nasz cel ma charakter opisowy – chodzi o podkreślenie istnienia derywacji za pomocą przyrostkation w Npr współczesnych francuskich polityków. Na drugim etapie omawiamy kontekst morfologii leksematycznej proponując sprawdzenie, jak Npr uważane za podstawowe leksemy zachowują się gdy są poddane Zasadom Konstrukcji Leksemów (RCL) oraz dlaczego należy wziąć pod uwagę specyficzne funkcjonowanie semantyczne Npr w ustalaniu skonstruowanego sensu w skonstruowanych leksemach.
Mainstream thinking holds that the morphological productivity of proper names is low. The derivation of Npr is certainly not homogeneous but we think that there is a real derivation of Npr in the discursive genre we are studying, the media discourse of political information (considered as a discursive genre in the tradition of the French School of Discourse Analysis). In a first step, our purpose is descriptive and highlights the existence of a derivation by suffixation of Npr of contemporary French politicians. In a second step, the context of the lexematic morphology, we propose to see how these Npr considered as bases lexemes behave when they are subject to the Lexemes Construction Rules (RCL) and how it is necessary to take into account the specific semantic functioning of Npr in the calculation of the constructed sense of constructed lexemes obtained.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2023, 23; 83-100
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MECHANIZM KREACJI ONIMÓW W LITERATURZE DLA DZIECI (NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH UTWORÓW)
THE FORMATION OF PROPER NOUNS IN LITERATURE FOR CHILDREN (ON SELECTED EXAMPLES)
Autorzy:
DAWIDZIAK-KŁADOCZNA, MAŁGORZATA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971700.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
onomastyka literacka
nazwy osobowe
przezwiska
derywacja
literatura dla dzieci
literary onomastics
personal names
nicknames
derivation
literature for children
Opis:
The article presents strategies to attract attention to names relating to the literary characters in selected children’s books. Proper names are often part of the plot. The proper names present characters and describe them. This means that they have semantic value. Names are often the result of language games, including various derivation processes. One of the most interesting formative mechanisms are all kinds of word-formation inspired by two principles. A complete understanding of the intention is almost always contextual. Animal characters are named after anthroponyms. This is a result of a tendency, fairly typical of children’s literature, to transmit all the characters’ traits and behaviors in a way which is relatable to man.
Źródło:
Onomastica; 2015, 59; 341-354
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantic Derivation Strategies of Verbs of Smell Emission in the Polish and Ukrainian Languages
Strategie derywacji semantycznej czasowników emisji zapachu w języku polskim i ukraińskim
Autorzy:
Demenchuk, Oleh
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33316629.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
strategy
model
semantic derivation
verbs of smell emission
situation concept
strategia
derywacja semantyczna
czasowniki emisji zapachu
pojęcie sytuacji
Opis:
The article focuses on the strategies of semantic derivation of verbs of smell emission – a semantic class of words that denote a situation of smell emission and its perception. The study reveals the features of verbs of smell emission and characterizes their semantic shifts in the Polish and Ukrainian languages. We posit that a linguistic item’s semantic paradigm development aligns with situation concept extensions, which are supposed to be determined by the changes participants undergo within source-to-target-situation shifts. The semantic shifts construed by Polish and Ukrainian verbs of smell emission suggest the regular direction of concept extensions – from an internal domain (a situation of smell emission and its perception) via an adjacent one (smell identification) towards an external (smell interpretation) domain.  
W artykule skupiono się na strategiach derywacji semantycznej czasowników emisji zapachu – słów oznaczających sytuację wydzielania zapachu i jego percepcji. W pracy ukazano cechy czasowników emisji zapachu oraz scharakteryzowano ich zmiany semantyczne w języku polskim i ukraińskim. Rozszerzenia pojęcia sytuacji emisji zapachu są zdeterminowane przez zmiany charakterystyk uczestników sytuacji. Przesunięcia semantyczne sugerują regularny kierunek rozszerzeń – od domeny wewnętrznej (sytuacja emisji zapachu i jego percepcji) przez dziedzinę przyległą (identyfikacja zapachu) w kierunku domeny zewnętrznej (interpretacja zapachu).
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wie sind 6336 Fälle von Fettleibigkeit bei nur 26 fetten Leibern möglich? Eine phraseologische und semantische Untersuchung des Lexems "Leib"
Autorzy:
Farge, Sylvain
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083445.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
corpus analysis
derivation
diachrony
obesity
phraseme
analiza korpusu
derywacja
diachronia
otyłość
frazem
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
How is formed the adjective fettleibig (obese)? It may seem an evident derivate from fett (fat) and Leib (body); however, the NP fetter Leib is as seldom as the adjective is frequent: this sounds paradoxical. In this contribution, a new way of explaining the formation of this adjective is explored: fettleibig appears as a subsistance of a in past times rich -leibig-paradigm. Therefore, in a synchronic view, this adjective is not explained as a derivate, although it remains mainly transparent.
Jak powstaje przymiotnik fettleibig (otyły)? Może się on wydawać oczywistym derywatem od fett (gruby) i Leib (ciało), jednak NP fetter Leib jest równie rzadki jak częsty jest przymiotnik: brzmi to paradoksalnie. W tym artykule badany jest nowy sposób wyjaśniania powstawania tego przymiotnika: fettleibig jawi się jako istnienie częstego w dawnych czasach paradygmatu -leibig-. Dlatego też, w ujęciu synchronicznym, przymiotnik ten nie jest tłumaczony jako derywat, choć pozostaje głównie transparentny.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 1; 100-114
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Беларускія антыпрыказкі як з’ява нацыянальнай лінгвакультуры
Belarusian Anti-Proverbs
Białoruskie antyprzysłowia jako zjawisko lingwokultury narodowej
Autorzy:
Ivanov, Eugene
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192871.pdf
Data publikacji:
2021-01-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
сучасная беларуская мова
прыказка
антыпрыказка
змест
структура
утварэнне
ужыванне
the modern Belarusian language
anti-proverb
proverb
content
structure
derivation
usage
współczesny język białoruski
antyprzysłowie
przysłowie
treść
struktura
derywacja
funkcjonowanie
Opis:
У артыкуле разглядаецца паняцце антыпрыказкі, асноўныя этапы яе развіцця і вывучэння як лінгвістычнага феномена. Акрэсліваецца праблема даследавання і лексікаграфічнага апісання антыпрыказак у сучаснай беларускай мове. Вызначаюцца і паслядоўна апісваюцца гісторыя развіцця, аб’ём і склад, асноўныя сферы ўжывання, тэматычныя групы, разнавіднасці прататыпаў (зыходных тэкстаў), прадуктыўныя спосабы дэрывацыі, віды сувязі з прататыпам, структурныя тыпы і варыянтныя формы беларускіх антыпрыказак.
The article deals with the concept of anti-proverb, the main stages of its development and research as a linguistic phenomenon. The problem of studying and lexicographical representation of anti-proverbs in the modern Belarusian language is determined. The history of development, composition, main areas of usage, thematic groups, varieties of prototypes (source texts), the most productive methods of derivation, connection with the content of the source text, structural types and variant forms of Belarusian anti-proverbs are described.
W artykule rozpatrywane jest pojęcie antyprzysłowia, główne etapy jego rozwoju i analizy jako zjawiska lingwistycznego. Określono problem badania i opracowań leksykograficznych antyprzysłów we współczesnym języku białoruskim. Opisano historię rozwoju, skład, podstawowe sfery użycia, grupy tematyczne, odmiany prototypów (tekstów wyjściowych), najbardziej produktywne sposoby derywacji, związek z treścią tekstu wyjściowego, typy strukturalne oraz formy wariacyjne białoruskich antyprzysłów.
Źródło:
Językoznawstwo; 2020, 14; 83-106
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacje leksykalne a ukraiński slang informatyczny
Lexical Innovation and Ukrainian Computer Slang
Autorzy:
Jóźwikiewicz, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933981.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
slang informatyczny
zapożyczenia
derywacja
metaforyzacja
gra słów
сomputer slang
borrowings
derivation
metaphorization
word games
Opis:
The article is devoted to the presentation of the formation and functioning of lexical units in Ukrainian computer slang. The author presents the definition of terms: slang, jargon and argot as well as structure and mechanisms of Lexeme-Formation processes. The metaphorisation is the most popular method of creation of Ukrainian computer slang words.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 77-88
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ключевой оним в российском интернет-дискурсе и его словообразовательный потенциал
Kluczowy onym w rosyjskim dyskursie internetowym i jego potencjał derywacyjny
The key onym in Russian internet discourse and its word-formation potential
Autorzy:
Koriakowcewa, Elena Iwanowna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311928.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
key proper name
expressive word formation
secondary nomination
kluczowa nazwa własna
derywacja ekspresywna
nominacja wtórna
Opis:
The article analyzes the derivatives of the onym “Putin,” relevant for the modern Russian Internet discourse, and offers an interpretation of the patterns of word formation and word usage of new expressive-evaluative derivatives formed from this proper noun. The author’s study of the use of the key proper name “Putin” in the non-official secondary nomination reveals the intralinguistic and sociocultural features of this process.
В статье анализируются производные от онима „Путин”, актуальные для современного российского интернет-дискурса, предлагается интерпретация закономерностей словообразования и словоупотребления новых экспрессивно-оценочных  дериватов, образованных от этого имени собственного. Исследование использования ключевого онима „Путин” во вторичной номинации выявляет интралингвистические и социокультурные особенности данного процесса.
W artykule zostały poddane analizie neoderywaty utworzone od imienia własnego "Putin", istotne dla współczesnego rosyjskiego dyskursu internetowego, zaproponowano interpretację użycia nowych ekspresywnych derywatów utworzonych od tego imienia. Badanie wykorzystania kluczowej nazwy "Putin" w nominacji wtórnej ujawnia intralingwistyczne i socjokulturowe cechy tego procesu.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 4 (184); 271-285
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka słowotwórcza ekspresywnych nazw człowieka w gwarze polskiej obwodu lwowskiego (wybrane przykłady)
The vocabulary characteristics of expressive human names in the dialect of the Polish Lvov region (selected examples)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2008047.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
expressive names
Polish dialect
suffixal derivation
word forming
słownictwo ekspresywne
gwara polska
derywacja sufiksalna
słowotwórstwo
Opis:
Przedmiotem artykułu są ekspresywne nazwy osób o wysokim ładunku emocjonalnym, głównie negatywnym. Są to leksemy określające w gwarze polskiej obwodu lwowskiego człowieka próżnego, leniwego, powolnego oraz wolno pracującego. Podstawę materiałową analizy stanowią wyrazy rodzime i pochodzenia obcego, typowe dla tej gwary.
In the article, the author presents highly emotionally charged names of people with prevailing negative emotions. There are lexemes describing a vain, lazy, and slow man working in the Polish Lvov region. The material basis for the analysis are words of native and foreign origin, typical of this dialect.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 12; 289-297
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leśne gniazdo toponimiczne
The Forest Toponimic Nest
Autorzy:
Makarski, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953857.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
toponimiczne pole semantyczne
derywacja toponimiczna
toponimic semantic field
toponimic derivative
Opis:
The subject matter of the paper are local names (microtoponims, oiconims, and macrotoponims) derived from the noun las (forest, wood) and its direct derivatives: leśny (woody), lasek (wood, grove), laska ‘leszczyna’ (hazel bough), and indirect of the kind of laskowy, leszcze ‘leszczyna’, leśnik (forester), leśniczy (forester), leśnictwo (forestry), and others. Toponims constructed on this popular lexical basis are varied with regard to form and semantics. One can find in this material synonymous series in the form of physiographics: Lesica, Laskówka, Laskowic, Leszcze(-a), Leszczyna, Leszczyniec, Leszczyniak, all of them denoting a hazel place or Lesice, Leśnie(-o)wice, Lasowice, Leśce, denoting people of the forest. With the same plural forms, and also singular in the form of Laskowa, Laskówka, is connected with phenomenon of homonymy with regard to their appelative or anthroponimic basis. Therefore they may also be treated as potential derivative (singular) or patronymic (plural) forms. The toponimic “leśne” (woody) field presented here, together with others, fills in the onomastic map of a concrete area. Its morphological and semantic wealth, stemming from the appelative basis of the language, makes its that it is an important component, not only a margin, as it sometimes thought.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 81-98
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O trudnościach z adaptacją najnowszych zapożyczeń angielskich do polszczyzny na przykładzie PUBLIC RELATIONS
On the Difficulties with Adapting the Latest English Borrowings to the Polish Language, Based on the Example of PUBLIC RELATIONS
Autorzy:
Malinowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11542910.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
Tematy:
public relations
fonetyka
semantyka
gramatyka
fleksja
derywacja
phonetics
semantics
grammar
flexion
derivation
Opis:
Public relations jako interdyscyplinarna dziedzina nauki pojawiła się w Polsce na przełomie lat 1989/1990, ale do dzisiaj pozostaje nie do końca zbadana i zdefiniowana. Według jednej z definicji, zawartej w Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN, jest to ‘działalność mająca na celu kształtowanie dobrego publicznego wizerunku firmy, instytucji itp.’ (USJP PWN, 2003, t. III, s. 1158). Mimo coraz częstszej obecności owej nazwy w obiegu komunikacyjnym wciąż nie doczekała się ona semantycznego rodzimego odpowiednika bądź choćby graficznego spolszczenia. Dlatego funkcjonuje w polszczyźnie na zasadzie obcojęzycznego cytatu i uznaje się ją za internacjonalizm. Trudność z posługiwaniem się określeniem public relations polega na niestarannej wymowie (bez końcowego s w wygłosie), zapisywaniu go wielkimi literami (na wzór angielski), niezważaniu na jego liczbę i rodzaj gramatyczny w oryginale, a przez to błędnym łączeniu z innymi wyrazami, wreszcie niewłaściwym tworzeniu wyrazów pochodnych. Leksykografowie będą chyba musieli dokonać rewizji ustaleń normatywnych w tym zakresie, gdyż duża część użytkowników polszczyzny ignoruje wszelkie nakazy i zakazy.
Public relations as a cross-disciplinary field of science emerged in Poland at the turning point between 1989 and 1990 but until this day it remains not fully researched and defined. According to one of the definitions included in Universal Polish Language Dictionary PWN „public relations” is the „activity aimed at developing good public image of a company, an institution etc.” (UPLD PWN 2003, vol. III: 1158). Despite increasingly frequent presence of this phrase in the communication it is still waiting for a semantic native equivalent or even a graphical localization. Therefore in Polish language it functions as a foreign language quote and is considered as internationalism. The difficulties with using the phrase public relations consist in sloppy pronunciation (without the final s), the manner in which it is written using capital letters (as in the English language), overlooking its grammatical gender and number and thus creating incorrect collocations with other words and, ultimately, in improper creation of derivative words. Lexicographers will probably have to review the normative arrangements in this regards because a significant number of Polish language speakers ignores all regulations and bans.
Źródło:
Eruditio et Ars; 2022, 4, 1; 81-106
2545-2363
Pojawia się w:
Eruditio et Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Position of Middle Irish: Historical Linguistics and Glottochronology
Autorzy:
Mikhailova, Tatyana A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1753800.pdf
Data publikacji:
2021-07-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia języka irlandzkiego
zmiany semantyczne
typologia języka
glottochronologia
derywacja semantyczna
etymologia
history of the Irish language
semantic shifts
language typology
glottochronology
semantic derivation
etymology
Opis:
A new method of “dating” language changes was proposed in the 1950s by Morris Swadesh (1952, 1955), who examined changes in the basic vocabulary of a language and postulated that the 1000-year retention rate represents 86% of the vocabulary; in other words, 14 words from a 100-word list must be replaced.  An attempt to calculate the split between Goidelic and Brittonic based on this approach was made in Greene (1964) and later in a fundamental study by Elsie (1979) containing, unfortunately, some inaccuracies. In Blažek and Novotná (2006) this split between Goidelic and Brittonic is dated to ca. 1200 BC. The authors used a new calibration, with a change in the constant of disintegration λ from 0.14 to 0.05 per millennium, the elimination of borrowings and the inclusion of synonyms in the wordlist. The use of synonyms compromises the original Swadesh idea of the basic vocabulary of a language, and automatically leads to its artificial archaisation. This article tries to demonstrate the possibility of an analysis of semantic changes in basic Irish vocabulary using the non-modified version of the Swadesh method and to define a possible date for the growth of the Middle Irish language stratum.
Pozycja języka średnioirlandzkiego: językoznawstwo historyczne a glottochronologia Morris Swadesh (1952, 1955) zaproponował nową metodę datowania zmian językowych, która zakładała 1000-letnią retencję 86% słownictwa, tzn. 14 słów (z listy 100 podstawowych) musi być zastąpione. Przy jej użyciu Greene (1964), a następnie Elsie (1979), podjęli próbę określenia, kiedy nastąpił podział na grupę goidelską oraz brytańską. Blažek i Novotná (2006) datują to wydarzenie na okres ok. 1200 p.n.e., gdyż użyli nowej kalibracji, zmieniając stałą dezintegracji λ z 0.14 na 0.05 na millennium, wyeliminowali zapożyczenia oraz uwzględnili synonimy w liście słów.  Użycie synonimów zaprzecza oryginalnej idei Swadesha, która zakładała listę podstawowego słownictwa, oraz automatycznie prowadzi do sztucznej archaizacji. W artykule pod rozwagę poddaje się możliwość analizy zmian semantycznych w podstawowym słownictwie irlandzkim przy użyciu oryginalnej metody oraz podjęto próbę oszacowania wzrostu średnioirlandzkiej warstwy językowej.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 11 Zeszyt specjalny; 129-148
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Англійське власне ім’я Jack і похідні від нього епоніми: гніздове дослідження
The english proper name Jack and its derivited eponyms: word family research
Angielskie imię własne Jack i pochodne od niego eponimy: badanie gniazdowe
Autorzy:
Ostapenko, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090122.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jack
eponym
derived lexeme
anthroponym
semantic derivation
phraseology
eponim
pochodny leksem
antroponim
derywacja semantyczna
frazeologizm
Opis:
The English name Jack is one of the most common names in English-speaking countries, which has become a derivate for a large number of derived eponyms. The lack of a comprehensive study of this word family determines the relevance of our research. The article is made within the framework of comparative-historical linguistics, lexical semantics, and onomastics. The article aims to explore the structure of the derivative-semantic word family with a stem anthroponym eng. Jack. As a result, the structural types of secondary word family constituents and the main directions of semantic evolution of the creative lexeme and its common nouns derivatives, including phraseological units, were identified. All derived eponyms of the name Jack were divided into the following micro-families: representatives of living nature (males, plants, animals), inanimate objects (mechanisms – any things that have replaced human labor or with which something can be done) and an intermediate link of lexemes denoting the image of a man.
Jack to jedno z najbardziej rozpowszechnionych imion w krajach anglojęzycznych i dlatego stało podstawą do tworzenia wielu pochodnych eponimów. Brak kompleksowej rozprawy naukowej dotyczącej tego słowotwórczego gniazda określa aktualność danej pracy. Artykuł jest oparty na postulatach porównawczo-historycznego językoznawstwa, semantyki leksykalnej i onomastyki. Celem jest badanie struktury słowotwórczo-semantycznego gniazda, na szczycie którego znajduje się antroponim Jack. W wyniku przeprowadzonych analiz zostały wydzielone strukturalne typy wtórnych konstytuentów gniazda i zasadnicze kierunki treściowej ewolucji podstawowego leksemu oraz jego apelatywnych form pochodnych, między innymi frazeologizmów. Wszystkie eponimy pochodne od imienia Jack podzielone były na następujące mikrogniazda: przedstawiciele przyrody ożywionej (osoby płci męskiej, rośliny, zwierzęta), obiekty przyrody nieożywionej (mechanizmy – jakiekolwiek rzeczy, które zastąpiły czynności człowieka albo za pomocą których coś można zrobić) oraz część leksem określających wizerunek mężczyzny w kulturze.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 2; 59-71
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bałtyckie abstracta na *-ī-bā
Baltic Abstracts in *-ī-bā
Autorzy:
Ostrowski, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38586783.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
języki bałtyckie
języki słowiańskie
derywacja historyczna
nomina abstracta
Baltic languages
Slavic languages
historical derivation
abstract nouns
Opis:
Baltic abstracts in -ība (e.g. Lith. dial. gyvýba ‘life’ / Latv. dzīvība ‘life’) are built on the basis of the old abstract formations in *-ī < IDE *-ih2, acc.sg. *-ijan. From the acc.sg. *-ijan, a new nom.sg. was formed in *-ijā, which supplanted the inherited nom.sg. *-ī. This, in turn, led to the merger of three different categories of derivatives: adjectival abstracts in *-ī (=> *-ijā), adjectival abstracts in *-ijā, and deverbal abstracts in *-ijā. In the current Lithuanian language, all these types are continued by adjectival abstracts in -ė and deverbal abstracts in -ė.
Bałtyckie abstracta na -ība (np. lit. dial. gyvýba ‘życie; żywotność’ / łot. dzīvība ‘życie’) kontynuują stare abstracta na *-ī < ide. *-ih2, acc.sg. *-ijan. Na podstawie acc.sg. *-ijan utworzono nowy nom.sg. *-ijā, który zastąpił odziedziczony nom.sg. *-ī. W ten sposób doszło do zlania się trzech różnych klas derywatów: abstractów odprzymiotnikowych na *-ī (=> *-ijā), abstractów odprzymiotnikowych na *-ijā oraz odziedziczonych z prajęzyka abstractów dewerbalnych na *-ijā. We współczesnym litewskim wszystkie te typy kontynuowane są przez abstracta odprzymiotnikowe na -ė i nomina actionis na -ė.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies