Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "declension" wg kryterium: Temat


Tytuł:
„Gazeta Polska Bukowiny” jako źródło do badań współczesnej polszczyzny pisanej na Ukrainie
The Magazine “Gazeta Polska Bukowiny” as a Source for the Study of Contemporary Written Polish in Ukraine
Autorzy:
Krawczuk, Ałła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38453581.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
polszczyzna pisana na Ukrainie
„Gazeta Polska Bukowiny”
źródło materiałowe
interferencja
norma językowa
deklinacja rzeczownika
korpus elektroniczny
written Polish in Ukraine
"Gazeta Polska Bukowiny"
source material
interference
language norm
declension of a noun
electronic corpus
Opis:
This article presents the magazine Gazeta Polska Bukowiny [The Polish Gazette of Bukovina], which has been published in Ukraine since 2007, as a source for the study of contemporary written Polish under the conditions of its contact with other languages in Ukraine. The analysis is set against the background of research on the press of the Polish national minority in the country. The article offers a discussion of the advantages and prospects of the linguistic study of texts published in Gazeta Polska Bukowiny, including the use of the electronic corpus of this periodical as a research tool. The study outlines the characteristics of the magazine (time of publication, structure, topics of texts, their authors, editing) and, in the most general terms, the scope of deviations from the general Polish norm, which can be analysed on the basis of texts written by people of Polish descent. The linguistic specificity of these texts is more precisely illustrated on the example of case forms of nouns which deviate from their normative Polish equivalents. The author considers the potential impact of interference resulting from contact between Polish and Ukrainian and – directly or indirectly – Russian, which functions in Ukraine alongside the official language of the country.
Celem publikacji jest przedstawienie „Gazety Polskiej Bukowiny”, ukazującej się od 2007 roku na Ukrainie, jako źródła do badań nad współczesną polszczyzną pisaną w tym kraju w warunkach jej kontaktu z innymi językami. Na tle pokazania stanu badań nad językiem prasy polskiej mniejszości narodowej na Ukrainie omawia się zalety i perspektywy studiów językoznawczych prowadzonych na materiale tekstów „Gazety Polskiej Bukowiny”, w tym także z uwzględnieniem – jako narzędzia badawczego – utworzonego na potrzeby naukowe elektronicznego korpusu tego periodyku. Podaje się charakterystykę gazety (czas wydawania, struktura, zakres tematyczny publikacji, ich autorzy, redakcja) i najogólniej określa się zasięg odstępstw od ogólnopolskiej normy językowej, które można analizować na podstawie tekstów publikacji pisanych przez osoby polskiego pochodzenia. Dokładniej zaś specyfikę językową ilustruje się na przykładzie deklinacyjnych form rzeczownika odbiegających od normatywnych odpowiedników ogólnopolskich. Przytacza się komentarze o możliwych wpływach zewnątrzinterferencyjnych w wyniku kontaktów polszczyzny z językiem ukraińskim i – bezpośrednio lub pośrednio – rosyjskim, który aktywnie funkcjonuje na Ukrainie obok języka państwowego.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Book review: Leszek Berezowski, Piotr Kładoczny, Jak redagować przekłady angielskich dokumentów prawniczych i gospodarczych? Poprawna polszczyzna dla tłumaczy [How to edit translations of English legal and economic documents? Correct Polish language for translators], Warsaw, C.H. Beck Sp. z o.o. 2022, 235 pages (ebook), ISBN 978-83-8235-943-5
Recenzja książki: L. Berezowski, P. Kładoczny Jak redagować przekłady angielskich dokumentów prawniczych i gospodarczych? Poprawna polszczyzna dla tłumaczy
Autorzy:
Bartoszewski, Maksymilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38077564.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
legal translation
domestication
formulaic expressions
habitual collocations
declension
binomials
punctuation
deverbalisation
tłumaczenie prawnicze
udomowienie
utarte zwroty
kolokacje
deklinacja
binominalna nomenklatura
interpunkcja
dewerbalizacja
Opis:
This review discusses key difficulties in the translation of legal English documents into Polish (or the other way around) as identified by Berezowski and Kładoczny in their book Jak redagować przekłady angielskich dokumentów prawniczych i gospodarczych? Poprawna polszczyzna dla tłumaczy. The authors argue that, despite fluency in two or more languages, professional translators often take their mother tongue for granted. This in turn leads to proliferation of semantic (and syntactic) calques from English and, as a result, greater homogenisation of the Polish language. Moreover, they point out that the lack of naturalness in legal translation may be quite misleading to the recipient, thus recommending adopting, to some extent, the domestication strategy along with the functional approach.
Niniejszy artykuł wskazuje kluczowe trudności w tłumaczeniu angielskich dokumentów prawnych na język polski (lub odwrotnie) omówione przez Leszka Berezowskiego i Piotra Kładocznego w książce Jak redagować przekłady angielskich dokumentów prawniczych i gospodarczych? Poprawna polszczyzna dla tłumaczy. Autorzy argumentują, że pomimo biegłej znajomości dwóch lub więcej języków zawodowi tłumacze często traktują swój język ojczysty jako coś oczywistego. To z kolei prowadzi do mnożenia semantycznych (i składniowych) kalk z języka angielskiego, a w rezultacie do większej homogenizacji języka polskiego. Co więcej, wskazują oni, że brak naturalności w tłumaczeniu prawniczym może być mylący dla odbiorcy. Zalecają tym samym przyjęcie, do pewnego stopnia, strategii udomowienia wraz z podejściem funkcjonalnym.
Źródło:
Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 51-63
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Divil se babiččinu důchodu
He marveled at his grandmothers retirement
Autorzy:
Hrdlička, Milan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908832.pdf
Data publikacji:
2018-09-11
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
possessive adjective
declension
dativ singular
usage
codification
přídavné jméno přivlastňovací
skloňování
dativ singuláru
úzus
kodifikace
Opis:
Ve formách českých přídavných jmen přivlastňovacích nalézáme řadu nářečních variant. V běžné komunikaci dochází k tomu, že mluvčí často nahrazují smíšené skloňování (vzor otcův) deklinací složenou (vzor dobrý). Článek upozorňuje na skutečnost, že se v dativu singuláru někdy objevuje v případě přivlastňování ženskému posesorovi ve spojení s podstatnými jmény rodu mužského a středního kolokviální koncovka -ě (Divil se babiččině důchodu) namísto spisovné koncovky -u (Divil se babiččinu důchodu). Na tuto skutečnost ale upozorňuje pouze minimum českých gramatik.
We distinguish a lot of dialect variations among the forms of Czech possessive adjectives. Speakers often substitute a mixed declension (paradigm otcův – father´s) for a compound declension (paradigm dobrý – good) in everyday communication. The article brings attention to the fact that in case of a female possessor in the connection with masculine or neuter nouns, sometimes a colloquial ending -ě is used (Divil se babiččině důchodu – He was surprised by his grandmother´s pension) instead of a standard ending -u (Divil se babiččinu důchodu). However, this phenomenon is mentioned only by few Czech grammar books.
Źródło:
Bohemistyka; 2017, 3; 266-269
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fleksja w strukturze i ewolucji języka jako przedmiot badań językoznawczych
Inflection in the Structure and the Evolution of Language as a Focus of Linguistic Research
Autorzy:
Książek-Bryłowa, Władysława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954219.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fleksja polska
ewolucja języka
warianty fleksyjne
deklinacja
koniugacja
Polish inflection
evolution of the language
inflectional variants
declension
conjugation
Opis:
The focus of the author’s interest is the overwiev of various problems within the field of inlection. The author differentiates between the internal and external inflection and highlights paradigmatics and the descriptions of inflectional catergories. According to her, the research perfomed by Jerzy Kuryłowicz marked the breakthrough in the field and resulted in the introduction of the term: isomorphism. Structural descriptions were particularly important (the approaches of I. Bajerowa, M. Honowska,W.Rzepka), as well as normative ones (H. Satkiewicz and W. Książek – Bryłowa). The author compiles also the works concerned with literary language and inflectional categories in the history of the Polish language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 31-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy fleksyjne rzeczowników ŏ-tematowych w „Kronice Supraskiej”
Inflectional forms of ŏ-stem nouns in the Supraśl Chronicle
Autorzy:
Grabowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956390.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Old Belorussian chronicles
the first Belorussian-Lithuanian compilation
Old Russian language
noun
ŏ-, jŏ-stem declension
latopisy białorusko-litewskie
i redakcja latopisów białorusko-litewskich
język staroruski
rzeczownik
odmiana ŏ- jŏ-tematowa
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest charakterystyce form fleksyjnych rzeczowników ŏ-tematowych w XVI-wiecznym zabytku piśmiennictwa zaliczanym do I redakcji latopisów białorusko-litewskich. Celem artykułu jest analiza odmiany rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego z uwzględnieniem zmian w porównaniu do stanu ogólnoruskiego. Do najistotniejszych zjawisk, które znalazły poświadczenie w tekście „Kroniki Supraskiej”, należą: dążenie do wyrównań międzydeklinacyjnych oraz w obrębie samej deklinacji na *ŏ. Prowadzi to do zwiększenia ilości końcówek dla tego samego przypadku, a także wahań ich użycia. W „Kronice Supraskiej” poświadczenie znajdują szczątkowe formy liczby podwójnej. W większości przypadków zostały one wyrównane do liczby mnogiej. Zabytek charakteryzuje się również niekonsekwencją realizacji kategorii żywotności.
This article discusses the characteristic of ŏ-stem nouns in the 16th-century monument of writing belonging to the first Belorussian-Lithuanian compilation. The purpose of the article is the analysis of the declension of masculine and neuter nouns with regard to alterations in comparison with general Old Russian. The most crucial phenomena which are confirmed in the Supraśl Chronicle are: a tendency to inter-declensional leveling and within the ŏ-declension itself. It leads to an increase in the number of endings of the same case as well as fluctuations in their usage. In the Supraśl Chronicle residual forms of the dual number can be observed. In most cases they were leveled to the plural number. The text is also characterized by the inconsistent usage of the animacy category.
Źródło:
Linguodidactica; 2015, 19; 51-62
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy gramatyczne autosemantycznych części mowy w językach polskim i ukraińskim
Grammatical forms of autosemantic parts of speech in Polish and Ukrainian
Autorzy:
Łesiuk, Mykoła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200687.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
formy gramatyczne
formy wspólne i zróżnicowane
formy męskoosobowe i żeńsko-rzeczowe
części mowy
tematy rzeczownika i końcówki przypadkowe
deklinacja i przypadki
uzasadnienia historyczne
grammatical forms
common and differentiating forms
masculine personal and feminine non-personal forms
parts of speech
noun stems and case endings
declension and cases
historical reasons
Opis:
Autor artykułu rozpatruje wspólne i odróżniające cechy w formach gramatycznych autosemantycznych części mowy spokrewnionych języków polskiego i ukraińskiego, badając przyczyny różnic między nimi. Opierając się na wieloletniej praktyce wykładania na uczelni wyższej, zwraca szczególną uwagę na zagadnienia, które są najbardziej skomplikowane dla ukraińskich studentów w trakcie studiowania przez nich języka polskiego. Jedną z ważnych różnic jest obecność w języku polskim form męskoosobowych w obrębie każdej części mowy. Są więc omawiane te formy w systemie odmiany rzeczownika, przymiotnika, zaimka, liczebnika i czasownika. Ważne w artykule są uzasadnienia historyczne wybranych zjawisk gramatycznych.
The author of this article analyses the common and differentiating grammatical forms of autosemantic parts of speech in the related Polish and Ukrainian languages, while examining the causes of differences between them. Relying on many years’ of his lecturing experience gained at a higher education institution, he focuses primarily on the issues that are the most complicated for Ukrainian students when studying Polish. One of the major differences is the presence of masculine personal forms of each part of speech in Polish. Hence, the forms are discussed in the inflection/conjugation systems of nouns, adjectives, pronouns, numerals, and verbs. Historical reasons for the selected grammatical phenomena play an important role in the article.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 799, 10; 27-38
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Frequency and morphological behaviour of nouns in Czech and Russian
Autorzy:
Mačutek, Ján
Koščová, Michaela
Kelih, Emmerich
Čech, Radek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2193775.pdf
Data publikacji:
2023-03-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Slavic languages
Czech
Russian
declension
gender
animacy
case
Opis:
Declensional morphology of nouns in Czech and Russian is investigated and compared. It is shown that, in general, word forms which are more similar to their lemmas are preferred, but there are differences between animate and inanimate nouns and also among grammatical genders. The frequency distribution of grammatical cases is also studied, with animacy and gender being again important factors.
Źródło:
Bohemistyka; 2023, 1; 109-117
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jedem do Čechách: k nahrazování jmenných koncovek genitivu lokálem
We are going to Czech: a replacing of names of terms of the local genitive
Autorzy:
HRDLIČKA, Milan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908820.pdf
Data publikacji:
2018-09-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
language contact
foreign forms of Czech
declension
genitive
locative
dialects
jazykový kontakt
zahraniční realizace češtiny
deklinace
genitiv
lokál
nářečí
Opis:
Podoba češtiny v majoritním jinojazyčném prostředí zavisí na celé řadě jazykových i nejazykových faktorů. Společným rysem zahraničních realizací češtiny je jejich sbližování s místním dominantním jazykem. Rozlišují se tři základní důsledky jazykového kontaktu: přejímky, redukce a atrofické změny. Zahraniční vainty češtiny se vyznačují také poměrně častým nahrazováním jmenné koncovky genitivu lokálem, dochází k tomu hlavně v množném čísle. Tento jev má nářeční původ, příčinou může být i malá zvuková výraznost genitivního zakončení, které je nahrazováno foneticky zřetelnější koncovkou lokálu.
The form of Czech in a foreign language environment depends on numerous linguistic as well as non-linguistic factors. A common aspect of foreign forms of Czech is its convergence to the local dominant language. Three basic results of language contact are: adoption, reduction and atrophic changes. Foreign forms of Czech are often characterized by quite prevalent replacing of nominal genitive ending with locative, especially in plural. This phenomenon is rooted in dialects; the cause could also be the low acoustic distinctiveness of the genitive ending which is replaced with the phonetically more distinct locative ending.
Źródło:
Bohemistyka; 2017, 2; 182-188
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konsekwencje zaniku liczby podwójnej w języku łacińskim. Głos w sprawie dualnej genezy piątej deklinacji łacińskiej
The Consequences of the Loss of Latin Dual Number Concerning the Dual Genesis of the Fifth Declension in Latin
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882891.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liczba podwójna
piąta deklinacja łacińska
łacińska morfologia
dual number
fifth Latin declension
Latin morphology
Opis:
Zanik liczby podwójnej we wczesnej, przedliterackiej fazie rozwoju języka łacińskiego wywołał gruntowne zmiany w obrębie deklinacji łacińskiej. Formy dualne o osnowie konsonantycznej, które w zakresie rzeczowników żywotnych (później rzeczowników rodzaju męskiego i żeńskiego) charakteryzowały się prawdopodobnie końcówką *-ē, gen. du. *-ēs (< pie. nom. du. *-eh1, gen. du. *-eh1s), ulegały zazwyczaj pluralizacji (stąd wtórna łacińska końcówka pluralna -ēs < nom. du. *-ē), a niekiedy także kolektywizacji lub syngularyzacji (nom. sg. -ēs < nom. du. *-ē). Ten drugi proces spowodował powstanie piątej deklinacji łacińskiej z cechą -ē-, w obrębie której występują bardzo liczne rzeczowniki pozbawione form liczby mnogiej. Również dawne łacińskie formy dualne zakończone na *-ī (< ie. *-ih1) typu viginti ‘dwadzieścia’ (odnoszące się pierwotnie do grupy rzeczowników nieżywotnych, później do rzeczowników rodzaju nijakiego) zostały przekształcone na skutek regularnych procesów morfologicznych w łacińskie formacje syngulatywne na -iēs, -iēi, które trafiły do piątej deklinacji. Na bazie tych obserwacji autor stawia hipotezę badawczą, że piąta deklinacja łacińska, pojawiła się już okresie przedliterackim jako rezultat zaniku dawnej odmiany dualnej.
The loss of the dual number in the early pre-literary phase of the development of Latin caused massive changes in the Latin declension. The dual forms of consonant stems, which in animate nouns (later masculine and feminine nouns) were probably characterised by the ending *-ē, gen. du. *-ēs (< PIE nom. du. *-eh1, gen. du. *-eh1s), were generally reinterpreted as plurals (hence the secondary plural ending -ēs < nom. du. *-ē in Latin) and sometimes as collectives or singulars (nom. sg. -ēs < nom. du. *-ē). The latter process led to the formation of the fifth Latin declension with the characteristic -ē-. This category includes very numerous nouns that have no plural forms (singularia tantum). Also the Old Latin dual forms ending in *-ī (< PIE *-ih1) like viginti ‘twenty’ were transformed by regular morphological processes into singulative forms with -iēs, -iēi, which are also in the fifth declension. On the basis of these observations, the author advances the research hypothesis that the fifth Latin declension appeared already in the pre-literary period as a result of the loss of the earlier dual inflection.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 101-120
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic argumentation and logic: An alternative method approach in Arabic grammar
Autorzy:
Yaacob, Solehah
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437522.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
językoznawstwo
semantyka
składnia
deklinacja
struktura głęboka
linguistic thought
semantic
syntax
declension
deep structure
Opis:
Rozprawa podkreśla związek między językową argumentacją a logiką. Argumentacja językowa jest systemem językowym, który stosuje znaczenie wyrażeń ujętych w zdania do zarysowania pełnego znaczenia zdań, w nich bowiem konstytuują się zależności między wyrażeniami. Rzeczywiście, to powiązanie między wyrażeniami wzmacnia całościowe znaczenie począwszy od samych podstaw struktury zdania w logicznym powiązaniu idei. W nim znajduje się relacja między słowami a umysłem, zależna od logiki powiązanych ze sobą wypowiedzi. Aby podkreślić znaczenie przedstawionego wyżej sposobu myślenia, autorka zwraca się ku teorii wczesnej gramatyki arabskiej, ogniskującej się raczej wokół analogii niż anomalii. Nastawienie w systemie na analogię opiera się na podstawowej teorii, która implikuje wspomnianą wyżej relację, choć niektóre współczesne ujęcia odrzucają tę interpretację. W podsumowaniu swojej analizy, autorka uwzględnia podobne teorie gramatyki łacińskiej, które wykazują nastawienie logiczne, będące następstwem powiązania językowej argumentacji z logiką. Konkludując, autorka stwierdza, iż powiązanie słów i logiki okazuje się pojęciem uniwersalnym.
The author emphasises the relationship between linguistic argumentation and logic. Linguistic argumentation is a language system which uses the meaning of expressions in a sentence to draw the complete meaning of the sentence that constitutes interdependence between the particular expressions. In fact, this connection between expressions enhances the overall meaning based on the very fundamentals of the sentence structure thanks to the logical relationship between ideas, where there lies a relation between words and the mind that is dependent on the logic of combined utterances. In order to justify the above interpretation, the researcher has turned to the theory of the early system of Arabic grammar, which focuses more on the analogical ap- proach rather than anomaly. The analogical approach in the system is based on the underlying theory that implies the aforementioned relationship, even though some modern views may disagree on the interpretation of this issue. To round off the discussion, the author includes similar existing theories on Latin grammar which have shown the logical approach to be a result of the connection between linguistic argumentation and logic. As a result of this discussion, the connection between words and logic is shown to be a universal concept
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2013, 3, 2; 405-427
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MĘSKIE NAZWY OSOBOWE NA -a W KSIĘGACH GROMADZKICH WSI KASINA WIELKA (XVI–XVIII W.)
MASCULINE PERSONAL NAMES ENDING WITH -a IN THE GROMADA REGISTER OF KASINA WIELKA VILLAGE (16th–18th CENTURY)
Autorzy:
KOBYLIŃSKA, JÓZEFA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971818.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
męskie nazwy osobowe
odmiana nazw osobowych
końcówki równoległe i oboczne
Księgi gromadzkie wsi Kasina Wielka
masculine personal names
declension of personal names parallel and alternative endings gromada register of Kasina Wielka
Opis:
Between 16th and 18th century there existed (and it still can be observed today) a group of masculine personal names ending with a in nominative singular. The declension system of the group was not stable; it was chaotic and allowed for the existence of various variant endings: parallel and alternative endings, or masculine and feminine ones. The system became stable in the 18th and 19th century.
Źródło:
Onomastica; 2017, 61/2; 165-174
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
My jsme tři, jich je pět
There are three of us, there are five of them
Autorzy:
Hrdlička, Milan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627417.pdf
Data publikacji:
2021-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech grammar
numerals
genitive
declension
phraseology
česká mluvnice
číslovky
genitiv
skloňování
frazeologie
Opis:
V češtině hraje důležitou roli množství (počet) pět. Tato skutečnost souvisí s vnímáním okolního světa lidským mozkem. Ten je schopen vnímat jednotlivé prvky jako nespojité, individuální, do množství čtyři včetně. Počtem pět počínaje ovšem mozek přestává ony prvky rozlišovat jako jednotlivé, splývají mu, a proto pojímá příslušnou množinu globálně, jako celek. To se projevuje jak v deklinaci (po číslovce pět a vyšších následuje počítaný předmět v genitivu plurálu), tak v užívání některých výrazů (rok, léta) či ve frazeologii.
The number “five” plays an important role in Czech. This is caused by the perception of the world by human brain. It can perceive particular elements as unconnected, individual, up to the amount of four, inclusive. Starting with the number five, the brain stops to differentiate such elements as individual; they merge and therefore the brain perceives the given set of elements globally as a whole. This is manifested both in the declension (the number five and higher numbers are followed by plural nouns in genitive) and in the use of certain expressions (“rok” [year], “léta” [years]) or phraseology.
Źródło:
Bohemistyka; 2021, 2
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauczanie polskiej deklinacji i składni w grupach wschodniosłowiańskich
The didactics of polish declension and syntax in groups of east slavic students
Autorzy:
Izdebska-Długosz, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034552.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
język polski jako obcy
kontrast językowy
nauczanie kontrastywne
deklinacja
składnia
osoby rosyjskojęzyczne
studenci ze Wschodu
Polish as a Foreign Language
linguistic contrast
contrastive teaching
declension
syntax
Russian-speaking students
students from the East
Opis:
W niniejszym tekście omówiono nauczanie deklinacji i składni polskiej w ujęciu kontrastywnym na przykładzie nauczania osób dorosłych ze Wschodu, znających język rosyjski jako język pierwszy lub drugi. Przedstawiając kontekst teoretyczny nauczania J2 w kontraście z J1, akcentuje się, że współcześnie korzystamy zarówno ze zdobyczy analiz kontrastywnych J1 i J2, jak i analizy błędów i znajomości zjawiska interferencji. Przedstawia się postulat konfrontatywności w nauczaniu JPJO osób ze Wschodu, który przewija się przez całą polskojęzyczną literaturę glottodydaktyczną.  W artykule zaprezentowano techniki dydaktyki polskiej deklinacji i składni w kontraście z językiem rosyjskim zaczerpnięte z książki autorki Polski dla nas 1. Польский для нас1. Deklinacja i składnia kontrastywnie dla Słowian wschodnich (A2–B2). Podzielono je na dwie grupy: ćwiczenia jednojęzyczne i dwujęzyczne. Zwrócono przy tym uwagę, iż znajomość J1 grupy uczących się przez lektora znacząco wspomaga nauczanie w kontraście, jednak nie jest warunkiem sine qua non tego typu dydaktyki.
In this paper, teaching Polish as a Foreign Language to adults from the east, that is, the inhabitants of former Soviet republics speaking Russian as their first or second language is used an example of the didactics of Polish declension and syntax from the perspective of contrastive linguistics. While presenting the theoretical context of didactics contrasted with L1, it is stressed that nowadays that the contrastive analyses of L1 and L2, error analysis and the knowledge of the phenomenon of interference are all employed in teaching. The postulate of applying a confrontative approach in teaching PFL to people from the east, which is which is supported by Polish research tradition, is presented in the article. In the article, the techniques of the Polish didactics of declension and syntax contrasted with the Russian language have been derived from the book Polski dla nas 1 [Polish for us 1]. Польский для нас 1. Deklinacja i składnia kontrastywnie dla Słowian wschodnich (A2-B2) [Declension and syntax for East Slavic students from the contrastive perspective (A2-B2)]. The techniques have been divided into two groups: monolingual exercises and bilingual exercises. It has been stressed that the knowledge of L1 of the students taught by a tutor is significantly facilitated by teaching with the use of the contrastive approach, yet it is not a condition sine qua non for such type of didactics.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 117-132
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozostałości liczby podwójnej w języku łacińskim epoki archaicznej
Remains of Dual Number Forms in Archaic Latin
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878366.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liczba podwójna
eliptyczny dual
łacińska morfologia
piąta deklinacja łacińska
dual number
elliptic dual
Latin morphology
Latin fifth declension
Opis:
Artykuł przedstawia prawdopodobne ślady liczby podwójnej występujące w języku łacińskim epoki przedklasycznej. Do nich zaliczamy archaiczne formy genetiwu zakończone na -ūs lub rzadziej (po spółgłoskach labialnych) na -ō̩s (< gen. du. *-ous), pojawiające się 23 razy na inskrypcjach łacińskich z II w. p.n.e. (np. Castorus, Cererus, Diovos, hominus, nominus, partus, regus, Salutus, Venerus), a także formy dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników trzeciej deklinacji na -ērum (np. bovērum, Iovērum, lapidērum, nāvērum, nucērum, rēgērum), oparte na nom.-acc. du. na -ē, występujące w tekstach literackich epoki archaicznej, np. bovērum ‘wołów’ (pierwotnie ‘dwóch wołów’) ← nom.-acc. du. *bovē ‘dwa woły’ ← nom. sg. bōs m. f. ‘wół, krowa’. W trakcie procesu zanikania liczby podwójnej pojawiły się gruntowne zmiany w obrębie deklinacji łacińskiej, na skutek których ukształtowała się w obrębie 3 deklinacji specyficzna odmiana dualno-pluralna z charakterystyczną cechą -ē-. Zanik liczby podwójnej odbywał się albo poprzez pluralizację form dualnych, albo poprzez ich kolektywizację i syngularyzację. Ostatecznym rezultatem tych złożonych procesów morfologicznych było uformowanie się osobnej piątej deklinacji łacińskiej.      
The paper describes the possible traces of dual number forms preserved in the Latin language of the archaic period. Certain epigraphic sources of the 2nd century BC contain a total of 23 examples of third declension genitive forms ending in -us or rarely (after labial consonants) -ō̩s (e.g. Castorus, Cererus, Diovos, hominus, nominus, partus, regus, Salutus, Venerus). We can also distinguish genitive plural forms in -ērum (e.g. bovērum, Iovērum, lapidērum, nāvērum, nucērum, rēgērum), which seem to derive from the nominative-accusative du. in *-ē, e.g. bovērum ‘of oxen’ (originally ‘of two oxen’) ← nom.-acc. du. *bovē ‘two oxen’ ← nom. sg. bōs m. f. ‘ox, cow’. The loss of the dual number in the early phase of the development of the Latin language caused massive changes in the Latin declension. Highly specific dual-plural forms of consonant stems characterised by the feature -ē- (cf. *bovē ‘two oxen’, gen. bovērum ‘of oxen’) must have existed within the third Latin declension. Old “petrified” dual forms were generally reinterpreted as plurals (i.e. nom. du. *-ē → nom. pl. -ēs) and sometimes as collectives or singulars. The latter morphological processes led to the formation of the Latin fifth declension.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 3; 37-58
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Šel do světa na zkušenou
He went into the world to gain experience
Autorzy:
Hrdlička, Milan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908756.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
noun
adjective
gender
declension
podstatné jméno
přídavné jméno
jmenný rod
skloňování
Opis:
V češtině se mezi substantiva řadí i tzv. sub stantivizovaná přídavná jména. Po formální stránce se skloňují jako adjektiva, náležejí vždy k jednomu z jmenných rodů. Některá z těchto pojmenování se blíží reálným přídavným jménům; v komunikaci se mohou vyskytovat ve všech pádech. Jiná substantivizovaná adjektiva už svoji adjektivní povahu ztratila. Část těchto původních adjektiv, hlavně ženského rodu, se v řečové praxi vyskytuje v různých adverbiálních významech a jsou vázána pouze na určitý pád.
In Czech, so called noun (substantive) adjec tives belong to substantives. Concerning their forms, they are declined as adjec tives, relating to one of the noun genders. Some of these noun adjec tives are similar to real adjectives question – they can occur in all grammatical cases in communication. The other noun adjec tives lost their adjective features. Some of these former adjectives, especially those feminine ones, occur in different adverbial meanings and are connected with a particular grammatical case only.
Źródło:
Bohemistyka; 2017, 1; 75-78
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies