Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "cultural good" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
Legal regulations in the field of cultural heritage protection in Poland after 1989 – evaluation attempt
Autorzy:
Landmann, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147189.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
cultural good
monument
legal protection
Constitution of Republic of Poland
Opis:
This article attempts to analyze the legal regulations developed in the field of cultural heritage protection after 1989, with particular reference to the acquis after 2003. A thesis has been formulated that the period after 1989 was characterized by a clear redefinition of objectives and priorities in the field of cultural heritage protection compared to the period of the People’s Republic of Poland. To prove the thesis, the author referred to legal acts and jurisprudence, as well as to literature based on studies and articles from scientific journals on the legal protection of monuments. The research methods used were the legal acts analysis method and the literature analysis method. The presented content shows that the issue of legal protection of cultural heritage in Poland after 1989 was treated as one of the most important aspects of the long-term cultural policy of the state, although the work on the new law lasted for a relatively long time, 14 years after the political and structural transformation. The 2003 Act regulated a number of important issues regarding the protection of monuments and the care for monuments, redefining, and in many aspects setting, new directions in the field of cultural heritage protection in Poland. At the same time the legislator rejected the possibility of continuing the direction in this sphere, which had been chosen in the period between 1944 and 1989.
Źródło:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2018, 50, 1(187); 75-91
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:
Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pewnej metodzie pomiaru nierynkowej wartości obiektu dziedzictwa kulturowego
About a method of cultural heritage object value estimation
Autorzy:
Bosek, A.
Mazurkiewicz, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96050.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
publiczne dobra kulturowe
nierynkowa wartość
wartość czasu dla działalności turystycznej
public cultural good
non-market value
lower limit of the cultural good value
value of the time for tourism activity
Opis:
Badanie opisane w artykule posiada jakościowy charakter mimo, że otrzymane wyniki prezentują ilościową postać. Przedstawiona metoda dotyczyła sytuacji, w której miejsce (zamek) odwiedzany był nieregularnie przez grupy ludzi o zmiennej strukturze i liczebności, co powodowało, że miało się do czynienia z niestabilnym zbiorem, niepozwalającym dokonać losowego doboru próby. W rezultacie, nie może ona być traktowana jako reprezentatywna, co oznacza, że wyniki badania nie mogą zostać odniesione do populacji, z której pochodzi. Jedynym sposobem aproksymacji rzeczywistej wartości zamku w oczach turystów (jego wartości nierynkowej) jest powtarzanie pomiaru w sposób regularny w długim okresie, aby objąć możliwie największy zbiór odwiedzających.
Every object of a cultural heritage has its total economic value that can be expressed in money. Only a part of it, however, can be evaluated using market prices. The remaining part is calculated without reference to the market, and therefore it is known as a non-market value. In the paper the method to assess this value is described. It’s based on the assumption that the best way of such assessment is to refer to tourists as those for whom the object is so important to be visited that they are ready to give up other forms of spending their leisure time in order to admire its valors. Starting point is to define the needs of tourists. Knowing them makes it possible to estimate the benefits, provided by the object. The paper says how to express this value in money. The method was applied to measure the non-market value of the medieval Grodno Castle in the Sudety Mountains.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2015, 1; 148-159
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków jako czynnik determinujący proces planowania przestrzennego
The protection of cultural heritage and monuments as a factor determining the spatial planning process
Autorzy:
Pilarz, Karina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/570232.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Metropolitalny
Tematy:
dziedzictwo kulturowe dziedzictwo narodowe zabytek, dobro kultury planowanie przestrzenne
proces planowania przestrzennego
cultural heritage, national heritage monument cultural good spatial planning spatial planning process
Opis:
W niniejszym artykule zaprezentowano rolę organów planistycznych w realizacji zadań związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego oraz zabytków. Rola ta polega przede wszystkim na uwzględnianiu określonych przepisami prawa zagadnień w aktach planowania przestrzennego, a także dokonywaniu uzgodnień oraz zasięganiu opinii właściwego organu, czyli wojewódzkiego konserwatora zabytków. Analiza aktów normatywnych, orzecznictwa oraz poglądów doktryny doprowadziła do ukazania znaczenia usprawnienia systemu planistycznego dla skutecznej ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego
The protection of cultural heritage and monuments is one of the public tasks performed by public authorities, even as a part of the spatial planning process. The main normative acts on the protection of cultural heritage and monuments in the spatial planning process are the Act on spatial planning and development, as well as the Act on the protection of monuments and care for monuments. The constitutional lawmakers also address matters related to the protection of national heritage in the constitution, which demonstrates the importance of the issues in question. The performance of the public task of protecting cultural heritage and monuments involves the requirement of the planning authorities to take issues related to this protection into account in the planning acts that they enact, the most important of which is the local spatial development plan, as well as the need to agree and obtain opinions on the drafts of these acts with the competent authority, namely, the voivodship conservator of monuments. It appears reasonable to postulate streamlining the spatial planning system in this respect, including by increasing the coverage of the area of the country by local spatial development plans, because of the importance of the role of this protection
Źródło:
Metropolitan. Przegląd Naukowy; 2019, 1(11)
2353-7558
Pojawia się w:
Metropolitan. Przegląd Naukowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traktat dobrosąsiedzki z 1991 r. a niemieckie dziedzictwo kulturowe w Polsce
Autorzy:
Zybura, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185054.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Treaty of Good Neighbourship and Friendly Cooperation
post-WWII Polish– German political and cultural relations
cultural policy
(European) cultural heritage
Polish–German reconciliation
Opis:
Controversies surrounding the German cultural heritage in Poland after World War II were one of the most important fields of conflict in Polish–German relations in this period. The attitude to this issue in Poland has been changing during the whole postwar period, but the act decisive in neutralizing the confrontational atmosphere surrounding this topic was the Treaty of Good Neighbourship and Friendly Cooperation signed in 1991.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2021, 76, 2; 75-90
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fakt kulturowy i problem kryteriów jego oceny
Cultural Fact and the Problem of Criteria for its Evaluation
Autorzy:
Kiereś, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040485.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fakt kulturowy
fakt kulturotwórczy
człowiek-osoba
dobro
wartość
cultural fact
culture-forming fact
person
good
value
Opis:
Artykuł podejmuje problem oceny faktów kulturowych. Zagadnienie to jest osadzone w perspektywie filozoficznej, ale dzieje filozofii to historia sporów, z których pierwszy toczy się wewnątrz tradycji idealizmu pomiędzy racjonalizmem i irracjonalizmem, a drugi pomiędzy idealizmem – jego dwoma nurtami – i tradycją realizmu poznawczego. Różnica pomiędzy faktami kulturowymi a kulturotwórczymi uzasadnia istnienie aktów oceny, a także dzięki teorii dobra oraz teorii ludzkiego życia prowadzi do wniosku, iż miarą oceny tych aktów jest ludzkie życie. Jest ono dobrem bezwzględnym, żyjąc doskonalimy je, aktualizujemy zawarte w nim potencjalności, ale stawia nas ono przed koniecznością rozstrzygnięcia, co jest jego celem ostatecznym, czyli takim, do którego powinniśmy zmierzać. Ta decyzja wpływa na charakter naszej działalności, decyduje o doborze dóbr partykularnych (użytecznych i przyjemnościowych), których wartość pozwala ów cel osiągnąć. Nie jest to zadanie proste i łatwe, ale właśnie na tym polega dramat naszego bytowania w świecie.
The article deals with the problem of the evaluation of cultural facts. The issue is embedded in a philosophical perspective, but the history of philosophy is a history of disputes, the first of which takes place within the tradition of idealism between rationalism and irrationalism, and the second between idealism – its two strands – and the tradition of cognitive realism. The difference between cultural and culture-forming facts justifies the existence of acts of evaluation, and thanks to the theory of good and the theory of human life, it leads to the conclusion that human life is the measure of evaluation of these acts. It is an absolute good, while living it, we perfect it, we actualize the potentialities it contains, but it confronts us with the necessity of deciding what is its ultimate goal, that is, the goal to which we should strive. This decision influences the nature of our activity, determines the selection of particular goods (useful and pleasurable), the value of which allows us to achieve this goal. It is not a simple and easy task, but this is the drama of our existence in the world.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2022, 13, 1; 5-25
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomaganie edukacyjne uczniów przeżywających trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi
Educational Support for Foreign Pupils with Adaptive Difficulties Because of Cultural Differences – Some Practical Solutions
Autorzy:
Smoter, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/479113.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
uczniowie cudzoziemscy
wspomaganie
„dobre praktyki”
różnice kulturowe
szkoła wielokulturowa
foreign pupils
support
good practices
cultural differences
multicultural school
Opis:
Przybierające współcześnie na sile procesy migracyjne sprawiają, że szczególnego znaczenia nabiera realizacja oddziaływań służących włączaniu „Innych” etnicznie, narodowo, religijnie i językowo. Jak wskazują statystyki, w Polsce rośnie liczba osób przyjeżdżających z innych krajów; zwiększa się także liczba uczniów cudzoziemskich, wymagających wdrożenia oddziaływań uwzględniających posiadaną przez nich wiedzę, umiejętności i kompetencje. Łączy się to z właściwą organizacją procesów dydaktyczno-wychowawczych oraz przygotowaniem społeczności klasy i szkoły na przyjęcie „Innych”. Tego typu działania realizowane powinny być na wszystkich szczeblach edukacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem etapu szkoły podstawowej i gimnazjalnej. W związku z tym w niniejszym artykule szczególnej refleksji poddano kwestię działań służących wspomaganiu ucznia przeżywającego trudności adaptacyjne wiążące się z różnicami kulturowymi w placówkach edukacyjnych. W planowaniu i wcielaniu w życie opisywanych tu działań pomocne staje się wskazanie oferty „dobrych praktyk” zawartych w publikacjach metodycznych, w tym: wskazówek przydatnych w pracy w wielokulturowej szkole. Wiąże się to z ujęciem ważnych dla nauczycieli i uczniów kompetencji niezbędnych do przyjęcia otwartych postaw wobec „Innego”, wskazania zasad odnoszących się do komunikacji w grupie wielokulturowej, a także zapobiegania dyskryminacji społecznej. W tym względzie pomocna może okazać się także proponowana między innymi przez organizacje pozarządowe oferta wykładów, warsztatów i szkoleń służących kształtowaniu kompetencji umożliwiających pokojowe współbycie z „Innymi” w społeczności szkoły.
The rise of migration is a reason why a particularly important thing is the inclusion of national, ethnic, religious and linguistic minorities. According to statistics, in Poland there is a growing number of people coming from other countries; the number of foreign students is constantly increasing. We must take action to take account of the different knowledge, skills and competence of these pupils. Schools in Poland are conducting various activities concerning the educational process. The most important thing is also the preparation of class communities and schools to adopt “Others”. This “Move for Inclusion” should be implemented at all levels of education, with the particular emphasis on the early period of primary school and secondary school. The issue in this article are activities which support the student with the difficulties of adaptive binding because of cultural differences in school. An important factor is also the identification of the offer of “good practices” contained in publications about multicultural society, including useful tips on working in schools. The crucial aspect is the recognition of the competence necessary to adopt an open attitude towards “the Other” and postulated rules relating to communication among multicultural as well as preventing social discrimination. In this regard, it may be helpful to recognize the offer of NGOs: lectures, workshops and training courses. They are a tool to facilitate the peaceful development of special competencies to being-with the “Other”.
Źródło:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2016, 11, 4(42); 51-66
1896-2327
Pojawia się w:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The application of the theory of externalities in the context of agricultural policy
Zastosowanie teorii efektów zewnętrznych w kontekście projektowania instrumentów polityki rolnej
Autorzy:
Grzelak, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/863964.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Tematy:
application
external effect
public good
Common Agricultural Policy
agricultural policy
agriculture
European Union
rural area
life quality
animal welfare
food safety
natural environment
cultural habit
Opis:
Common Agricultural Policy of the European Union, on the eve of the new financial framework 2014-2020, is significantly focusing on qualitative factors related to: the quality of life in rural areas, the quality of the natural environment, animal welfare, food safety and the preservation of cultural habits. In other words, agriculture has to provide benefits (specific public goods and externalities) to all members of society for which the government or other political institutions will pay. The objective of this article is to review the literature on the theory of externalities, with particular emphasis on the criticism of the current shape and applicability of the theory. It seems that the theory of externalities will play a main role in the development of recommendations for EU agricultural policy instruments, which take into account the importance of externalities provided by agriculture. Yet, there is no consensus on the applicability of this theory in practice, especially in its current form.
Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej kładzie szczególny nacisk na czynniki jakościowe, takie jak: jakość życia na terenach wiejskich, środowisko naturalne, dobrostan zwierząt, bezpieczeństwo żywności oraz tradycja kulturowa. Innymi słowy, rolnictwo ma spełniać nową funkcję, ma dostarczać społeczeństwu świadczenia (dobra publiczne i specyficzne efekty zewnętrzne), za które zapłaci rząd lub inne instytucje publiczne. Celem pracy był przegląd literatury w zakresie teorii efektów zewnętrznych, ze szczególnym uwzględnieniem krytyki obecnego jej kształtu oraz możliwości zastosowania. Wydaje się, że teoria efektów zewnętrznych będzie odgrywać główną rolę w tworzeniu instrumentów polityki rolnej Unii Europejskiej, których zadaniem będzie wsparcie dla efektów zewnętrznych świadczonych przez rolnictwo. Jednak nie ma konsensusu, co do możliwości zastosowania tej teorii w praktyce, szczególnie w dzisiejszej formie.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2013, 15, 5
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ograniczenia administracyjnoprawne działalności rolniczej w związku z ochroną dziedzictwa kulturowego z perspektywy prawa Unii Europejskiej. Wybrane zagadnienia
Legal and administrative restraints of agricultural activity in relation to cultural heritage protection from the European Union law perspective. Selected issues
Autorzy:
Scheibe-Dobosz, Marika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218420.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
prawo UE
wspólna polityka rolna
ochrona dziedzictwa kulturowego
mogiła
normy dobrej kultury rolnej zgodnej z warunkami środowiskowymi
EU law
common agricultural policy
preservation of cultural heritage
cairn
standards for good agricultural and environmental condition
Opis:
Artykuł koncentruje się na dwóch zgoła odmiennych zagadnieniach – dobrej kulturze rolnej oraz ochronie dziedzictwa kulturowego. W oparciu o niedawne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawiono kierunek interpretacji przepisów unijnych i krajowych (estońskich) z zakresu wspólnej polityki rolnej, które mogą stanowić dodatkową ochronę dla zabytków ruchomych znajdujących się na polu rolnym. Tym samym ukazano, jak mogiła oznaczona kamieniami może zostać uznana za cechę krajobrazu objętą ochroną. Artykuł zawiera również postulat wobec polskiego prawodawcy, aby inkorporować rozwiązanie prawne z Estonii do krajowego porządku prawnego.
The article focuses on two quite opposite issues – good agricultural condition and preservation of cultural heritage. On the basis of the recent ruling of the Court of Justice of the European Union, the employed method of interpretation of EU and national (Estonian) rules was presented in terms of common agricultural policy what may constitute additional protection of immovable monuments situated on the agricultural area. Thereby it was demonstrated how the cairn may be deemed landscape element under protection. The paper contains also a desideratum addressed to the Polish lawmaker to incorporate the legal solution from Estonia to the domestic legal system.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 58; 118-127
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władze miejskie a poszukiwania dobrej przestrzeni publicznej
The local authority in search of the good public space
Autorzy:
Borowik, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951997.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
post-socialistic city
architectural space
(good) public space
social and spatial order
privatisation and fragmentation of the urban public space
cultural park
miasto (postsocjalistyczne)
przestrzeń architektoniczna
(dobra) przestrzeń
publiczna
prywatyzacja i fragmentacja przestrzeni publicznej
park kulturowy
Opis:
Artykuł porusza zagadnienie relacyjności między przestrzenią publiczną (jej formą / funkcją architektoniczną) miasta i władzami miejskimi oraz mieszkańcami. Dotyka kwestii poczucia odpowiedzialności mieszkańców za ich miasto. Szkicuje problem prywatyzowania oraz fragmentacji przestrzeni publicznej miasta. Podejmuje zagadnienie poszukiwania dobrej miejskiej przestrzeni publicznej poprzez wzmacnianie jej tożsamości architektonicznej i estetycznej, szczególnie istotnej w przypadku ważnej symbolicznie i prestiżowo przestrzeni centralnej miasta.
Author is focused on the issue of relations: the public urban space (as form / function architectural) and the local authority and inhabitants. The article presents problems: responsibility of inhabitants for their city; privatisation and fragmentation of the urban public space; reinforcement of aesthetical and architectural identity of important (symbolical and prestigious) part of public space – city centre.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2015, 54; 95-108
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realizacja zasady równości w zakresie dostępu do dóbr kultury narodowej
Implementation of the equality principle with regard to access to goods of national culture
Autorzy:
Frankiewicz-Bodynek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929058.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dobra kultury
dobra kultury będącej źródłem tożsamości narodu polskiego
jego trwania i rozwoju
naród polski
równy dostęp do dóbr kultury
goods of culture
good of culture being a source of identity of the polish nation
its continuation and development”
polish nation
equal access to cultural goods
Opis:
Celem niniejszego tekstu jest udowodnienie, że art. 6 ust. 1 jest przepisem wskazującym na szczegółową dziedzinę, w której zastosowanie ma zasada równości wyrażona w treści art. 32 i 33 Konstytucji RP. Aby tego dowieźć, wyjaśniono, jak równość odnosi się do zakresu podmiotów uprawnionych do tego, aby im upowszechniać i udostępniać dobra kultury narodowej. Udowodnione zostało również, że odniesienie równości do upowszechniania i udostępniania dóbr kultury narodowej wymaga zastosowania uprzywilejowania wyrównawczego wynikającego z przesłanek faktycznych, a nie tylko prawnych. Przy okazji tak zakrojonych badań wykazane zostało również, że art. 6 ust. 1 jest także konkretyzacją art. 5 in fine oraz, że zawiera on w sobie prawo podmiotowe.
The purpose of this text is to prove that Art. 6 sec. 1 is a provision indicating a specific area in which the principle of equality expressed in art. 32 and 33 of the Polish Constitution. To prove this, it is explained how equality relates to the range of entities entitled to disseminate and make available to them national cultural goods. It has also been proved that the reference of equality to the dissemination and sharing of national cultural goods requires the application of a compensatory privilege resulting from factual, not only legal, premises. On the occasion of such extensive research, it was also shown that Art. 6 sec. 1 is also a concretization of Art. 5 in fine and that it contains a subjective right.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 295-306
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Fields of Bones, Headsmen and Madonnas: The Symbols and Figures of Central Europe in the Past 25 Years of Jáchym Topol’s Writing
Kości, kaci i madonny. Symbole i figury Europy Środkowej w twórczości Jáchyma Topola ostatnich 25 lat
Autorzy:
Kudlová, Klára
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913105.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jáchym Topol (1962)
Central Europe in literature
Visegrád
City Sister Silver (2000)
the field of bones
the Holocaust in literature
The Devil’s Workshop (2013)
Cesta do Bugulmy (2006)
the figure of good headsman
Jaroslav Hašek
Commanding officer
Town of Bugulma (2012)
Uvařeno (2005)
Jan Assmann
Gegenwelt
Madonna in literature
cultural mode
spiritual mode
Europa Środkowa w literaturze
Sestra (1994)
dolina suchych kości
Holokaust w literaturze
Chladnou zemí (2009)
Velitelem města Bugulmy (1921)
postać dobrego kata
Madonna w literaturze
kulturowy wymiar
duchowy wymiar
Opis:
In the Czech literary scene, it is Jáchym Topol who may justly be labelled the author most consumed with Central Europe, one who is constantly attempting to decrypt the message encoded in its scars and wrinkles. His fictional treatment of Central-European themes is preceded by thorough knowledge of both the history and present state of the region. However, Topol is not merely a historian; in his fictionalising he uses a poetic, complex perspective, and arrives thus at a unique expression. Particular recurring figures in his literary work seem to answer in a riddle the questions of present-day Central Europe. First one of those is the biblical image of the field or of the pile of bones. In Topol’s writing, it represents both the systematic violence in Central-European history, and universal onus. The second recurring figure is the figure of a good-hearted headsman. In Topol’s prosaic and dramatic texts, the headsman embodies the ambivalence of the Czech national character, but also its survival strategies. It is intertextually linked to the works of Jaroslav Hašek, and brings the notion “Czechs are a Švejk-like nation” to its absurd, augmented consequences. The third figure which keeps returning in Topol’s work combines the features of a character and of a symbol. It is the figure of Madonna, representing the spiritual dimension of Central European tradition, bound to Christianity. The various Madonnas—the Polish Madonna of Częstochowa, the War Madonna in fictionalised modern-day Russia and eventually the Czech Madonna of Poříčí create the Christian counterworld in Topol’s novels, and signalize the persistent role and presence of spirituality in the region. In Topol’s novel Citlivý člověk it is actually thanks to this Madonna that the whole discourse opens to a new type of perspective.
Na czeskiej scenie literackiej Jáchym Topol uchodzi za autora najbardziej zainteresowanego Europą Środkową, nieustannie rozszyfrowującego przekaz zapisany w jej bliznach i zmarszczkach. Jego stosunek do tematów środkowoeuropejskich w tekstach fikcyjnych jest zawsze oparty na pogłębionym zapoznaniu się z historią i współczesnością tego obszaru. Topol nie jest jednak historykiem: tworząc fikcję, wykorzystuje złożoną, poetycką perspektywę i osiąga autorski typ ekspresji artystycznej. Określone, powracające symbole i figury zdają się w zagadkowy sposób odpowiadać na współczesne pytania Europy Środkowej. Pierwszy z tych symboli to biblijny obraz doliny suchych kości. Reprezentuje on zarówno metodyczną przemoc w historii środkowoeuropejskiej, jak i uniwersalną odpowiedzialność. Drugi to typ postaci występującej w wielu utworach Topola: dobry kat. Uosabia on ambiwalencję czeskiego charakteru narodowego, ale również jego strategię przetrwania. Postać dobrego kata intertekstualnie łączy się z twórczością Jaroslava Haška – przyjęte powszechnie przekonanie, że „Czesi są narodem Szwejków”, zostaje doprowadzone do absurdu. Trzecim symbolem pojawiającym się w twórczości Topola jest postać Madonny, reprezentującej duchowy wymiar środkowoeuropejskiej tradycji związanej z chrześcijaństwem. Madonny – polska Matka Boska Częstochowska, wojenna Madonna w fikcyjnej współczesnej Rosji, czeska Madonna z Poříčí – tworzą chrześcijańskie „przeciw-światy”. Madonny sygnalizują niezastąpioną rolę duchowości w Europie Środkowej, jej rozwój i stałą obecność. W ostatniej powieści Topola, Citlivý člověk (wyd. polskie Wrażliwy człowiek, 2019), dzięki postaci Madonny dyskurs uzyskuje nową perspektywę.
Źródło:
Porównania; 2020, 27, 2; 247-263
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies