Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "cultural defence" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Culture defence a polskie prawo karne
Culture Defence and Polish Penal Law
Autorzy:
Sitarz, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698748.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
cultural defence
prawo karne
prawo zwyczajowe
kultura
mniejszości narodowe
polskie prawo karne
Polish Penal Law
cultural offence
culture
minority
culture defence
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2008, XXIX-XXX; 643-652
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integracja-marginalizacja-kryminalizacja, czyli o przestępczości cudzoziemców w Polsce
Integration-marginalisation-criminalisation; delinquency of foreigners in Poland
Autorzy:
Klaus, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698961.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
migracje
przestępczość cudzoziemców
wiktymizacja cudzoziemców
kryminologia kulturowa
migrants and crime
cultural defence
refugees and delinquency
Opis:
21st century is said to be the century of migration. Owing to the newest technologies people migrate easier and quicker. They also decide to change their place of residence more often – now not only within their countries but also outside it. Greater European integration and resulting increased facility in travelling within the EU facilitate this process. Yet, the most important cause of migration is the drive to improve living conditions. This is the main reason why foreigners from across the globe come to Europe – better life for them and their families. At present in the old EU countries migrants already constitute ten percent of society or even considerably more (according to UN data 14.1% in Spain, 13.1% in Germany, 10.7% in France, 10.4% in the UK), while in Poland this percentage is only 2.2% (although according to more credible OECD data, in 2008 it was as little as 0.2%). The number of foreigners legally residing in Poland permanently in 2009 was 92,500 (Office for Foreigners data), and the number of foreigners legally working in the country was almost 175,000 (Ministry of Labour and Social Policy data). One should also take into account a considerable number of foreigners residing in Poland illegally, estimated by researchers to be between 50 and 450 thousand. Moreover, the Border Guard data show an increase in the number of visitors to Poland – in 2009 7,2 million foreigners crossed Polish borders (which is a 5% increase compared to 2008). However, there are also threats related to migrations and they are of interest to sociologists and criminologists. Foreigners often remain on the margin of society and, as it happens in all marginalised social groups, some of them can turn to crime. Criminal activity of foreigners can be diverse, majority of it being common crimes committed against other foreigners. Organised crime crossing national borders is also a problem, particularly its most dangerous variety, human trafficking. Migrations involve also a clash of cultures which can lead to many previously unknown crimes (like e.g. honour murders, juvenile marriages, or reappearance of vendetta murders). Foreigners as “aliens” in the society often evoke fears, one of them being fear of serious crime – 2008 opinion poll by CBOS indicated that over 90% of Poles are afraid of such treat from foreigners. Yet fear of immigrants has much more in common with unrest and social instability brought by immigrant to the lives of residents than with actual risk of crime. It is worth to recall that one of first criminological studies carried out already in 1920s by Clifford Shaw indicated that crime is related to environment people live in, not to their race or nationality. Looking at the statistics, one may have an impression that [in Poland] there is no problem with foreign delinquency. Suspected foreigners in the peak moment in 2001 constituted 1.3% of all offenders and in 2008 only 0.41%.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2010, XXXII; 81-155
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo karne islamu w Europie?
Islamic penal law in Europe?
Autorzy:
Gutkowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698943.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
kryminologia kulturowa
prawo karne islamu
cultural defence
islamic penal law
Opis:
The article is concerned with selected rules of Islamic penal law. Such a discussion seems necessary (though naturally not sufficient) to attempt to answer the question about the best model of coexistence of sometimes drastically different cultural and normative systems in modern multicultural world. The choice of sharia is justified if we take into account that according to demographic data there are over 38 million of Muslim people living now in Europe. Without a doubt, such a situation may be a challenge because sharia explicitly states that observing laws in the country of residence (kanun) is a duty of every Muslim believer – however provided that the laws do not contradict sharia. There is one striking example of coexistence of different normative systems in Europe. The United Kingdom is the only European country so far which has decided to include Islamic laws in its legal system. Muslim citizens, if they are willing to, can decide property, inheritance, and family disputes in sharia courts and their decisions are recognised by the state. A conscious decision on integration of legal systems should rely on a deeper understanding of the legal system to be integrated into the current one. Understanding sharia requires, first of all, being aware that in the legal culture of Islam there is no division into secular and religious sphere. Hence, the common European perception of sharia as religious law must be considered a mistake. Sharia distinguishes two spheres: ibadat and mu’amalat. Ibadat, that is acts of faith, is the branch of law comprising religious duties of Muslim people. As a rule, breach of ibadat results with punishment in earthly life. Mu’amalat, that is transactions, contains provisions concerning interpersonal relations and protection of five basic human needs: life, religion, family life, property, feelings, and intellect. Yet, it cannot be said that ibadat is religious while mu’amalat is secular law. Together they form sharia and, what is more, they both contain penal provisions. In sharia, penal law is not a separate branch of law and both rules of penal law and sentence administration appear in both branches of sharia. Crime in Islamic law is always a detriment to the society as it infringes social order, God’s order, is a sacrilege (as it is a human infringement of divine rules), and a source of corruption for others. Classification of crimes in sharia is also entirely different from the western one. The basic criterion is the grounds for punishment and crimes are classified as punishable as hudud, kisas (or dijja), and ta’zir. Distinction between deeds punishable under Qur’an (hudud and kisas) and deeds punishable under customary law (ta’zir) is specific for Islamic law. While considering issues related to Islamic penal law, one cannot stop at the literal interpretation of sources of law.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2010, XXXII; 403-412
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy każda kultura zasługuje na obronę? Kilka wątpliwości dotyczących cultural defence i prawa karnego w dobie multikulturalizmu
Does every culture deserves a defence? Few queries concerning cultural defence and criminal law in the age of multiculturalism
Autorzy:
Dudek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531656.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
obrona przez kulturę
multikulturalizm
etnocentryzm
wojujący etnocentryzm
prawo karne
prawa mniejszości
cultural defence
multiculturalism
ethnocentrism
militant ethnocentrism
criminal law
minority rights
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie kilku wątpliwości dotyczących szeroko dyskutowanego zagadnienia tzw. obrony przez kulturę. Punktem odniesienia dla rozważań stanowi ideologia multikulturalizmu. Szczególną uwagę poświęca się próbie zrekonstruowania i przedstawienia prawdopodobnie nie do końca uświadamianych założeń leżących u podstaw strategii cultural defence, m.in. dotyczących rozumienia pojęcia kultury, czy etnocentryzmu „wojującego”, jakim zdaje się charakteryzować prawo karne. Ponadto, argumentuje się, że konsekwentne stosowanie aktualnie najpowszechniejszego ujęcia cultural defence prowadzi do zapewnienia mniejszej ochrony prawnej przedstawicielom mniejszości kulturowych. Uzasadnia to tezę, że często obrona przez kulturę dotknięta jest tzw. paradoksem multikulturowej wrażliwości. Rozważania wieńczy konkluzja, iż choć istnieją poważne argumenty za omawianą strategią, to jednak w jej obecnym, najpowszechniejszym kształcie jest ona naznaczona kilkoma istotnymi, wewnętrznymi sprzecznościami i być może właściwsze byłoby ograniczenie cultural defence do tzw. przestępstw bez ofiar.
The aim of the article is to indicate some of the axiological problems faced by the legislator in the law-making process. They are clearly visible in those legal regulations that are introduced in response to crisis situations. The presented example – terrorist attack by hijacking a plane – is not only used to demonstrate dilemmas which in this situation must be settled by the legislator preparing relevant legal provisions, but it is also a pretext for enriching the discussion on the axiological aspect of the law. The article focuses on the so-called natural helplessness of law in axiological matters, law inflation and the problem of responsibility. The author concludes that issues indicated in the article cannot be solved in the light of current Constitutional Court’s judgements, which are treated as a reference point of the discussed issues.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 2(3); 47-60
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROLA CULTURAL DEFENCE W WYMIARZE SPRAWIEDLIWOŚCI KARNEJ
THE ROLE OF ‘CULTURAL DEFENCE’ IN CRIMINAL JURISDICTION
Autorzy:
Kleczkowska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692940.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural defence
penal law
culture
multiculturalism
prawo karne
kultura
wielokulturowość
Opis:
The phenomenon of multiculturalism has its reflection in the growing importance of the concept of ‘cultural defence’ which is present in criminal jurisdiction. It means that a court will take into account the defendant’s cultural roots that might have influenced his behaviour. The debate in a courtroom regarding such cultural arguments touches upon the dogmatic as well as practical issues. While deliberating matters in which the ‘cultural defence’ appears, courts should first and foremost rule if the defendant can refer to such motivation of his actions at all. Next, the court must decide how to account for the cultural factor: whether as the cause for insanity, error facti, or error concerning the ignorance of law, etc. Agreeing upon both the facts of the case and fair assessment of the action may be a difficult task under the present legal system. It is also important not to allow to use ‘cultural defence’ against women’s rights. Codifying crimes with cultural basis may turn out impossible to achieve. Therefore, when carrying out proceedings, organs of the administration of justice should remember about the cultural background of certain crimes.
W związku ze zjawiskiem wielokulturowości coraz większe znaczenie zyskuje koncepcja cultural defence, czyli uwzględniania przez sąd kulturowych korzeni oskarżonego, które miały wpływ na popełnione przestępstwo. Debata, która toczy się nad takimi „kulturowymi argumentami” na sali sądowej, dotyka problemów zarówno dogmatycznych, jak i praktycznych. Sądy, rozpatrując sprawy, w których pojawia się cultural defence, muszą przede wszystkim rozstrzygnąć, czy oskarżony może w ogóle powołać się na taką motywację swoich czynów. W dalszej kolejności sąd powinien zdecydować, jak uwzględnić czynnik kulturowy: czy jako przyczynę niepoczytalności, błędu w zakresie nieświadomości czynu, błędu co do faktów i tak dalej. Pogodzenie stanu faktycznego sprawy i sprawiedliwej oceny czynu może w świetle obowiązującego prawa okazać się bardzo trudne. Ważne jest też, żeby nie pozwolić na korzystanie z cultural defence wbrew prawom kobiet. Skodyfikowanie przestępstw o podłożu kulturowym może okazać się niemożliwe do zrealizowania, dlatego to organy wymiaru sprawiedliwości powinny w toku stosowania prawa pamiętać o kulturowym tle przestępstw.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 2; 71-84
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dowód z kultury (cultural evidence)
Cultural evidence
Autorzy:
Koropczuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927461.pdf
Data publikacji:
2014-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
dowód z kultury
obrona przez kulturę
postępowanie sądowe
cultural evidence
cultural defence
judicial proceedings
Opis:
This article concisely presents the question of cultural evidence and the way it is conducted on the basis of judicial proceedings. It also highlights the distinction in the manner cultural evidence is considered on the basis of common and continental law. The author assumes that modern society is a multicultural society. It is a society in which role models and patterns of conduct are only created within the contact and conflict of different cultures. Solutions proposed in the article refer to the cases based on the cultural defense, where the culture is treated as a factor determining the actions of individuals. Cultural evidence has to be – in the authors’ opinion – a mean to demonstrate the clearance of the individual to take action subjected to the proceeding. Hence, the author outlines the procedure in case of the necessity of conducting such evidence.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2014, 2(9); 35-42
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie odmienności kulturowej sprawcy dla oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego
Significance of differences in offender cultural identity in assessing the degree of injury to the public caused by an offense
Autorzy:
Bek, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/476723.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
social harmfulness of the criminal act
motivation of the perpetrator
cultural defence
Opis:
Subject of the paper is contained in reflections on the cultural defense. The author tries to determine the importance of offender’s culture for assessing the degree of social noxiousness of his criminal act. The analysis is based on the Polish Criminal Code.
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2014, 1(14); 109-121
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La cultura del derecho europeo y el multiculturalismo. Desafíos para la democracia en el siglo XXI
Legal culture in Europe and multiculturalism. Challenges to democracy in the 21st century
Autorzy:
Breczko, Anetta
Breczko, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423296.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
multiculturalism
globalization
cultural defence
religious fundamentalism
legal culture
the clash of civilizations
multiculturalismo
globalización
defensa cultural
fundamentalismo religioso
cultura jurídica
el choque de civilizaciones
Opis:
The article deals with the legal implications of multiculturalism, in the context of globalization and the “clash of civilizations”. From a European-democratic perspective, we analyze several practical dilemmas – the consequence of a “collision” between diverse normative systems: their respective standards, views of morality, religion, costumes, among others. Confronting many different and, sometimes, competing values – inevitable in pluralistic societies – represents a huge challenge for government authorities and, particularly, lawmakers. The idea of multiculturalism which, until now, has been an inherent element of European legal systems, nowadays faces a serious crisis. In this context, there is an urgent need to implement appropriate policies and laws able to protect diverse cultural groups and to ensure efficient instruments, in order to eliminate the unwanted effects of multiculturalism, such as extremism and terrorism.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27; 395-412
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SPORY WOKÓŁ OBRONY PRZEZ KULTURĘ W KONTEKŚCIE DEBAT NA TEMAT WIELOKULTUROWOŚCI
CULTURE DEFENCE STRATEGY IN THE CONTEXT OF THE DEBATE OVER MULTICULTURALISM
Autorzy:
Kania, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368067.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
cultural bias
culture defence
multiculturalism
criminal law
Opis:
The main aim of this article is to introduce the concept of culture/cultural defence into the framework of current debates over multiculturalism. Culture defence is a rela-tively new legal strategy, which seeks to strengthen its own position as a formal strategy in criminal law, mainly in the common law system. It is based on the cognitive assump-tion that culture affects individuals’ perception of social reality to that extent that indi-viduals could lack the capacity to act with the full ignorance of culturally given norms. The concept of culture defence will be juxtaposed to the different approaches to multicul-turalism itself: to the concept of John Rawls’s theory of justice, to the concept of politics of difference as introduced by Charles Taylor, and to the politics of multiculturalism proposed by Will Kymlicka. This article reveals the question of legitimacy of culture defence as a crucial question bounded up with political philosophy, not exclusively em-braced by the philosophy of law.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2016, 14, 2; 151-163
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karać czy zapobiegać? Regulacja prawna problemu przemocy „honorowej” w wybranych krajach (regionach) Europy i Bliskiego Wschodu
To Punish or to Prevent? Legal Regulation of the Problem of „Honour”-Related Violence in Europe and the Middle East
Autorzy:
Ptak-Chmiel, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1975510.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
przemoc honorowa
zabójstwa honorowe
obrona przez kulturę
prawo a migracje
honour-based violence
honour killings
cultural defence
law and migration
Opis:
Problem przemocy „honorowej" jest zjawiskiem przekraczającym granice państw, kultur i religii. Przemoc ta najczęściej bywa łączona z krajami i regionami Bliskiego Wschodu - Jordanią, Libanem, Palestyną, irackim Kurdystanem. W Europie oma- wiana kwestia pojawiła się w debacie publicznej dopiero na początku XXI w. i zo- stała ograniczona do kontekstu migracyjnego. Efektem takiej kategoryzacji przemocy „honorowej" jest polityzacja zjawiska, przejawiająca się w silnym uzależnieniu działań podejmowanych przez państwo od takich czynników, jak linia polityczna rządzącej partii czy nastroje społeczne. Celem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób uregulowano prawnie problem prze- mocy „honorowej" w wybranych krajach i regionach: Libanie, Jordanii, irackim Kurdystanie, Wielkiej Brytanii, Holandii i w Niemczech. Umożliwi to identyfikację sposobów walki z tym problemem i wskazanie, czy kontekst migracyjny wpływa na zróżnicowanie stosowanych rozwiązań. Przedmiotem analizy będzie regulacja prawna, a także orzecznictwo sądów oraz działalność różnych instytucji rządowych oraz pozarządowych nakierowanych na walkę z tym problemem. Wyniki badań prowadzą do refleksji nad tym, czy prawo karne rzeczywiście jest najefektywniejszym instrumentem rozwiązania omawianego problemu. Badana problematyka wpisuje się w szerszy kontekst zagadnienia wykorzystywania narzędzi prawnych do osiągania określonych celów polityk publicznych.
The problem of “honour”-related (or “honour”-based) violence is a phenomenon that crosses the boundaries of countries, cultures, and religions. This kind of violence usually tends to be associated with various countries and regions of the Middle East – Jordan, Lebanon, Palestine, Iraqi Kurdistan. In Europe, this issue appeared in public debates only at the beginning of the 21st century, limited to the context of migration. Such categorisation has resulted in the politicisation of “honour”-related violence, manifested in the strong dependence of actions taken by the state on such factors as the political line of the ruling party or public feeling. The aim of this article is to answer the question about the legal regulation of “honour”-related violence in selected countries of the Middle East and Europe: Lebanon, Jordan, Iraqi Kurdistan, the United Kingdom, the Netherlands, and Germany. This will make it possible to identify the means and methods of combating this problem and indicate whether the context of migration determines the solutions applied in practice. The subject of the analysis will be the legal regulation and the judicial decisions, as well as the activity of various public and non-governmental institutions that are involved in the prevention of this problem. The results of the analysis lead to a reflection on the question as to whether criminal law is really the most effective instrument of solving the problem in question. The matter at issue fits into a wider context of the question of use of law-based instruments in order to achieve certain aims of public policies.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2018, 10, 3; 75-95
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierre Bourdieu on Art As Social Practice. The Defence of the Concept of the Autonomous Field of Cultural Production
Pierre Bourdieu o sztuce jako praktyce społecznej. Obrona koncepcji autonomicznego pola produkcji kulturowej
Autorzy:
Piotrowska, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593796.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Pierre Bourdieu
teoria praktyki
autonomiczna produkcja kulturowa
poststrukturalizm
obrona autonomii sztuki
reguły sztuki
theory of practice
autonomous cultural production
poststructuralism
defence of the autonomy of art
the rules of art
Opis:
Celem artykułu jest namysł nad poststrukturalistyczną konceptualizacją praktyk społecznych i autonomicznych pól produkcji kulturowej w późnej twórczości Pierre'a Bourdieu, zmierzający w kierunku wyodrębnienia specyfiki autonomicznego pola sztuki i uchwycenia nastawienia auto¬ra wobec własnych konstrukcji teoretycznych. Autonomiczne pole sztuki rysuje się w tym kontek¬ście jako jedna z takich trwających wciąż struktur o charakterze historycznym, które umożliwiają produkcję i reprodukcję kultury; jako stosunkowo wolne od zewnętrznych nacisków, autonomicz¬ne pola produkcji kulturowej sprzyjają akumulacji wiedzy i wzmacniają potencjał refleksji. Jako takie – pole sztuki jest diagnozowane u Bourdieu jako współczesna wartość wymagająca obrony. Autorka wydobywając z konceptualizacji Bourdieu tę diagnozę, z którą się zgadza, stara się tak¬że wskazać najważniejsze tradycje humanistyczne, które, według niej, umożliwiły nowoczesne i współczesne ujęcia teorii praktyki oraz rozwój myśli Bourdieu w kierunku emancypacyjnym.
The article’s aim is to reflect on the late poststructuralist conceptualisations of social practices and autonomous fields of cultural production by Pierre Bourdieu in order to distin¬guish the specificity of the autonomous field of art and to grasp the author’s attitudes to these theoretical constructions. The autonomous field of art is being drawn in the late thought of the French thinker as one of the still existing structures of historical character enabling cultural production and reproduction that is relatively free from external pressures, favours the accu¬mulation of knowledge and enhances reflection. As such – it is diagnosed as a contemporary value in need of defence. The author of these considerations tries to extract this diagnosis, with which she agrees, form Bourdieu’s thought. She also attempts to point out the most important, according to her, humanistic traditions which enabled some selected approaches to the theory of practice of modernity and late modernity, and thus the development of Bourdieu’s ideas towards emancipation.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2019, 21; 69-83
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej
Peasants from Hyżne village in the face of Tatar threat in the seventeenth century, against the background of the transgenerational communicative and cultural memory discourses
Autorzy:
Gliwa, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11364328.pdf
Data publikacji:
2020-10-30
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
najazdy tatarskie
działania asymetryczne
przemoc zorganizowana
chłopskie strategie samoobrony
pamięć zbiorowa
trauma kulturowa
Tatar slave raids
asymmetric warfare
organised violence
peasant self-defence strategies
collective memory
cultural trauma
Opis:
Zjawiska związane z klęskami elementarnymi i działaniami wojennymi, których konsekwencją były znaczne zniszczenia i straty materialne pozostawiały zazwyczaj trwały ślad w pamięci zbiorowej i tożsamości społeczeństw epoki wczesnej nowożytności. Do tej klasy fenomenów należała specyficzna działalność militarno-biznesowa ord tatarskich w postaci wypraw grabieżczych dalekiego zasięgu, które od schyłku XV do końca XVII w. pustoszyły i osłabiały demograficznie południowo-wschodnie ziemie państwa polsko-litewskiego. Ze względu na fakt, że operacje militarne prowadzone przez ordy tatarskie miały charakter asymetryczny, koncentrując się w środowisku ludności cywilnej, przeważnie na obszarach wiejskich, stanowiły dla zamieszkujących tam społeczności zagrożenie egzystencjalne. Wynikało to ze skutków tego typu niekonwencjonalnych działań militarnych, którymi były katastrofalne zniszczenia w zabudowie i infrastrukturze gospodarczej atakowanych wsi oraz znaczne straty demograficzne ponoszone przez miejscowe populacje. Jako takie właśnie, niewolnicze wyprawy tatarskie odciskały trwałe piętno w pamięci zbiorowej społeczności, które stawały się ich ofiarą. W oparciu o szeroką bazę materiałów źródłowych pochodzących z XVII i XVIII w., wśród których są m.in. źródła narracyjne, akta wizytacji łacińskiej diecezji przemyskiej i źródła skarbowo-podatkowe, autor skupia swoją uwagę na procesie transformacji pamięci komunikatywnej (pokoleniowej) w pamięć kulturową. Ta ostatnia zaczęła się tworzyć około połowy XVIII w., kiedy w sposób naturalny zaczęło wymierać ostatnie pokolenie będące naocznym świadkiem grabieżczych rajdów tatarskich. Pamięć kulturowa rozumiana jest tutaj – za niemieckim kulturoznawcą i egiptologiem Janem Assmannem – jako ponadindywidualna i zobiektywizowana pamięć danej społeczności na temat własnej traumatycznej przeszłości. Jest ona transmitowana poprzez teksty i tradycję mówioną, często przy wsparciu różnych „miejsc pamięci”, zarówno materialnych, jak i tych niematerialnych o dużym potencjale symbolicznym w postaci legend, podań i pieśni ludowych. Jak się wydaje, kluczowe znaczenie w przetwarzaniu lokalnych pamięci komunikatywnych w pamięć kulturową mieli reprezentanci miejscowych elit intelektualnych, którymi byli najczęściej księża katoliccy. Ich działania, odwołujące się do opozycji sacrum-profanum i popularnej w Rzeczypospolitej XVII–XVIII w. idei prowidencjonalizmu, wskazują na społecznie uwarunkowany proces konstruowania pamięci kulturowej w ramach zobiektywizowanej symbolicznie i wysoce ustrukturyzowanej narracji odnoszącej się wprost do religii chrześcijańskiej, która z jednej strony wykraczała poza indywidualne doświadczenie członków lokalnej wspólnoty, a z drugiej odpowiadała aktualnym potrzebom społeczno-kulturowym.
The phenomena related to natural disasters and acts of war, bringing significant destruction and material losses, usually left an indelible mark in collective memory and identity of early modern era societies. This class of phenomena included a particular type of military-business activity of Tatar hordes, specifically long-range pillage raids, which ravaged and weakened demographically the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian state from the late 15th to the end of the 17th century. Since military operations conducted by Tatar hordes were asymmetrical in nature, focusing on civilian communities, mostly in rural areas, they constituted an existential threat to the communities living there. This stemmed from the impact of such unconventional military operations, which included catastrophic damages to buildings and economic infrastructure of attacked villages, as well as significant demographic losses, suffered by local populations. Thus, Tatar slave raids have left a permanent mark in the collective memory of victim communities. The author utilizes a broad base of source materials dating back to 17th and 18th century, including narrative sources, visitation files of Latin Przemyśl diocese, treasury and tax sources, to focus on the transformation process of communicative (generational) memory into cultural memory. The latter began to form around mid-18th century, when the last generation that directly witnessed Tatar pillage raids started dying out. Cultural memory is understood here – after German cultural studies scholar and Egyptologist Jan Assmann – as exteriorized and objectified memory of the given community about its own traumatic past. It is transmitted through textual sources and oral tradition, often supported by various “places of memory”, both material and intangible with great symbolic potential, such as legends, folk tales and songs. It seems that figures of key importance in transforming local communicative memories into cultural memory were the representatives of local intellectual elites, most often Catholic priests. Their activities, referring to the sacrum-profanum dichotomy and the providentialism idea, popular in the 17th–18th century Commonwealth, indicate a socially conditioned process of forming a cultural memory within the framework of symbolically objectified and highly structured narrative, relating directly to Christian religion, which on one hand transcended individual experience of the members of local community, and on the other, responded to current social and cultural needs.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 35-84
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies