Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "crime novel" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 40
Tytuł:
Socjologia a literatura popularna. Problemy społeczne w polskich powieściach kryminalnych – przykłady
Sociology and Popular Literature: Social Problems in Polish Crime Novels – Examples
Autorzy:
Wilk-Suwa, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833001.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
powieść kryminalna
problem społeczny
utwór literacki
odbiór społeczny
crime novel
social problem
literary work
public perception
Opis:
Niniejszy artykuł wiąże się z trzema dyscyplinami naukowymi: socjologią, literaturą oraz kryminologią. Na wstępie omówione zostały podstawowe zagadnienia związane z literaturoznawstwem, a następnie zaprezentowano dziedzinę wiedzy, jaką jest socjologia literatury, oraz przybliżono jej podstawowe problemy badawcze i metodologiczne. Dalej zostały przedstawione teoretyczne założenia dotyczące problemów społecznych oraz ich ujęcie w polskich powieściach kryminalnych autorstwa Marka Krajewskiego oraz Mariusza Czubaja. Obecność kwestii społecznych w kryminałach rozpatrywana była z perspektywy metodologii teorii ugruntowanej w opracowaniu Anselma L. Straussa oraz Barneya G. Glasera. Na koniec czytelnik może zaznajomić się ze statystykami dotyczącymi czytelnictwa oraz rolą powieści kryminalnych w kreowaniu rzeczywistości społecznej.
This article is related to three scientific disciplines: sociology, literature and criminology. At the beginning, the author disscuss basic issues related to literary studies, then she presents the sociology of literature and its basic research and methodological problems, and next the theoretical assumptions concerning social problems and their depiction in Polish crime novels by Marek Krajewski and Mariusz Czubaj. The presence of social issues in the crime fiction is considered from the perspective of the grounded theory methodology in the concept of Anselm L. Strauss and Barney G. Glaser. At the end, the reader can become familiar with the statistics on reading and the role of crime novels in creating social reality.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 167-186
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy istnieje polski kryminał gejowski? Rekonesans
Is there a Polish gay crime novel? A study
Autorzy:
Tuszyńska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231116.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
LGBTQ
crime fiction
gay novel
naturalistic novel
powieść kryminalna
powieść gejowska
powieść środowiskowa
Opis:
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania: Jak możemy rozumieć pojęcie „kryminał gejowski”? Czy w Polsce wyodrębniła się taka odmiana gatunkowa? Czy jest to odmiana kryminału, czy raczej powieści gejowskiej? Przedmiot zainteresowania stanowią między innymi utwory Edwarda Pasewicza (Śmierć w darkroomie), Michała Witkowskiego (Drwal, Zbrodniarz i dziewczyna) i Andrzeja Selerowicza (Kryptonim „Hiacynt”, Zbrodnia, której nie było). Analiza tych utworów skupia się na sposobie wykorzystania schematu kryminalnego oraz wybranych taktyk pisarskich w kontekście najpopularniejszych strategii charakterystycznych dla konwencji kryminalnej (np. zwrot w stronę powieści społecznie zaangażowanej, eksplorowanie przestrzeni miejskiej, psychologizacja bohaterów), a także najważniejszych cech powieści środowiskowej (różne koncepcje przedstawiania grup społecznych). W konsekwencji definicja kryminału gejowskiego odnosi się zarówno do cech powieści środowiskowej, jak i kryminalnej, sytuując analizowany fenomen literacki w domenie odmian gatunkowych literatury popularnej, wraz z właściwymi jej historycznymi przekształceniami poetyki oraz semantyki tekstów.
This paper is an attempt at finding answers to the following questions: How can the term gay crime novel be understood? Has such a sub-genre been established in Poland? Is it a sub-genre of crime fiction or rather gay novel? The author examines works by such writers as Edward Pasewicz (Śmierć w darkroomie [The Death in the Darkroom]), Michał Witkowski (Drwal [The Woodcutter], Zbrodniarz i dziewczyna [The Criminal and the Girl]), and Andrzej Selerowicz (Kryptonim „Hiacynt” [Codename Hyacinth], Zbrodnia, której nie było [The Crime that Never Was]). The analysis of the works is focused on the use of the crime scheme and selected writ-ing techniques in the context of the most popular strategies typical of crime fiction convention (e.g. a shift towards a socially engaged novel, urban space exploration, psychologisation of protagonists) as well as the most important characteristics of naturalistic novel (different ideas of presenting social groups).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 66, 1; 71-94
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeczywistość i fikcja. Postacie Polaków i Niemców w prozie Magdaleny Parys
Reality and fiction. The characters of Poles and Germans in the prose of Magdalena Parys
Autorzy:
Szewczyk, Grażyna Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731331.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Magdalena Parys
powieść sensacyjna
thriller
Polacy i Niemcy
polsko-niemieckie relacje
Berlin
crime novel,
Poles and Germans
Polish-German relations
Opis:
The article presents the Trylogia Berlińska [The Berlin Trilogy] by Magdalena Parys, a Polish writer living in Berlin. The series consists of three thrillers (Tunel, 2011; Magik, 2014; Biała Rika, 2016 [Tunnel, Magician, White Rika]) which critics have described as „political thrillers”. In the multi-threaded plots, set both in the contemporary and historical realities (World War II and the immediate post-war period), Polish émigrés, rooted in the Berlin’s metropolitan area, without complexes and pursuing their professional goals play a special role. The Poles include representatives of the middle generation - Germans of Polish descent, policemen, photographers, journalists who investigate vicious and unsolved murder cases. The confrontation of characters of Polish descent with their German peers, whose parents and grandparents live with the trauma of expulsion or of being a victim of Stasi surveillance, makes the reader think about the memory and the problem of German-Polish relations in the 21st century.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2022, 22; 236-248
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mróz w Tatrach (o „tatrzańskiej” serii kryminalnej Remigiusza Mroza)
Frost in the Tatra mountains (on the “Tatra” crime series by Remigiusz Mróz)
Autorzy:
Stępień, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519780.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Remigiusz Mróz
Tatry i Zakopane
powieść kryminalna
Tatra mountains and Zakopane
crime novel
Opis:
Remigiusz Mróz jest najbardziej znanym twórcą współczesnej literatury popularnej w Polsce. Przedmiotem artykułu jest sześć powieści kryminalnych, których akcja związana jest z przestrzenią Tatr i Zakopanego. Tekst przedstawia rolę tej przestrzeni w generowaniu fabuły i konstruowaniu bohaterów oraz rekonstruuje poetykę i światopogląd cyklu „tatrzańskiego”.
Źródło:
Świat i Słowo; 2021, 37, 2; 33-52
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Detektyw Fryga na tropie Henryk Nagiel "Tajemnica Nalewek" i "Sęp"
Detective Fryga on track. Henryk Nagiel’s "Tajemnica Nalewek" ("Mystery of Nalewki") and "Sęp" ("Vulture")
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648969.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
XIX wiek
powieść kryminalna
powieść tajemnic
Henryk Nagiel
19th century
crime novel
mystery novel
Opis:
Nagiel’s novels have not attracted researchers’ attention, except for some references to works devoted to the development of mystery novels in Poland, the image of Warsaw in Polish literature of the 19th century, or the history of Polish immigrant society press. When writing his crime novels – Tajemnica Nalewek and Sęp – the author followed the example of foreign novels, mainly English and French ones. The main character of his crime novels, detective Fryga, is not the scientist type who investigates data in his quiet office, library or laboratory. He resembles Vidocq and one of his literary counterparts, the character of Gaboriau’s novel – policeman Lecoq. In his investigation, he owes a lot to coincidence and luck; he is active, energetic and creative, trying to speed up events, he takes the initiative in the fight against crime. In Nagiel’s novels, mystery not only is connected with the motif of crime, the secret behind the crime and an attempt to solve it, but also seems to be an inherent element of the world. The world created by Nagiel is dark, complex and anxiety-provoking. Solving the crime stories and punishing culprits mean the triumph of justice, social order and convention, but they do not eliminate the sense of threat.
Powieści Nagla na ogół nie zwracały uwagi badaczy, z wyjątkiem pewnych odniesień w pracach poświęconych rozwijaniu powieści kryminalnych w Polsce, obrazu Warszawy w literaturze polskiej XIX wieku czy historii polskiej prasy emigracyjnej. Pisząc kryminały – Tajemnice Nalewek i Sępa – autor podążał za przykładem powieści obcojęzycznych, przede wszystkim angielskich i francuskich. Główny bohater jego kryminałów, detektyw Fryga, nie jest jeszcze typem naukowca, który prowadzi śledztwo w zaciszu swojego biura, biblioteki czy laboratorium. Przypomina Vidocqa i jednego z jego literackich odpowiedników, protagonistę powieści Gaboriau – policjanta Lecoqa. Podczas śledztwa Fryga wiele zawdzięcza przypadkowi i szczęściu, jest aktywny, energiczny i twórczy, starając się zaś przyspieszyć tempo wydarzeń, przejmuje inicjatywę w walce z przestępczością. W powieści Nagla tajemnica wiąże się nie tylko z motywem zbrodni, sekretem skrytym za przestępstwem i próbą rozwiązania, ale wydaje się nieodłącznym elementem rzeczywistości. Świat stworzony przez Nagla jest mroczny, niejednoznaczny i wywołuje niepokój. Rozwiązanie zagadki kryminalnej i ukaranie winnych oznacza zwycięstwo sprawiedliwości, porządku społecznego i konwencji, ale nie eliminuje poczucia zagrożenia.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 50, 4; 89-105
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryminalny teatr teorii Normana Hollanda
Norman Holland’s Crime Theatre of Theory
Autorzy:
Skubaczewska-Pniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445717.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
reader-response theory,deconstruction,psychoanalysis,academic novel,crime fiction
teoria rezonansu czytelniczego,dekonstrukcja,psychoanaliza,powieść akademicka,kryminał
Opis:
This paper focuses on Death in a Delphi Seminar: A Postmodern Mystery (1995) by Norman N. Holland and the relationship between the novel and Holland’s version of the reader-response theory. What makes the novel interesting is its intertextual structure, theatralization of academic life and various incarnations of the author who plays with his own identity. The text is a combination, an amalgam of other texts, such as police tape transcripts, fragments of a diary, letters, newspaper articles, student’s essays, etc. The author rewrites the conventions of crime fiction in the style of an academic novel. The protagonist, Holland by name, is an artificer of an unconventional teaching method called “Delphi Seminar”, based on the analysis of students’ narrative responses to literary texts, just like the author himself. In the novel, the method, presented by real Holland in cooperation with Murray M. Schwartz in the Know Thyself: Delphi Seminars (2008), is used as a murder investigation method. The author of this paper poses a question if Holland’s novel is mainly an advertisement of “Delphi Seminar” or an interesting academic mystery novel, or a serious voice in the theoretical debate on readerresponse criticism, deconstruction and psychoanalysis in literary criticism.
Artykuł skupia się na Death in a Delphi Seminar: A Postmodern Mystery (1995) Normana N. Hollanda oraz na relacjach między tą powieścią i Hollandowską wersją reader-response theory. Tym, co czyni powieść interesującą, jest jej intertekstualna struktura, teatralizacja życia akademickiego i różne wcielenia autora, który igra własną tożsamością. Tekst stanowi mozaikę, zestawienie różnych tekstów, takich jak zapisy przesłuchań, fragmenty dziennika, listy, artykuły prasowe, prace studentów, itp. Autor “przepisuje” konwencje kryminału w stylu powieści akademickiej. Główny bohater, nazwiskiem Holland, podobnie jak sam autor, jest twórcą niekonwencjonalnej metody nauczania zwanej “Delphi Seminar”, polegającej na analizie studenckich interpretacji tekstów literackich. Metoda, którą “prawdziwy” Holland, wraz z Murrayem M. Schwartzem, zaprezentował w książce Know Thyself: Delphi Seminars (2008), w powieści wykorzystana została w śledztwie w sprawie morderstwa. Autorka artykułu zastanawia się, czy powieść Hollanda jest głównie reklamą “Delphi Seminar”, czy raczej interesującym kryminałem akademickim, czy wreszcie ważnym głosem w teoretycznej dyskusji na temat reader-response criticism, dekonstrukcji i psychoanalizy w badaniach literackich.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2019, 7; 179-187
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Crime fiction in the period of PRL (PRL crime fiction)
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470006.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
the culture of PRL
mass culture
crime fiction
a novel with a socialist police motif
Opis:
A novel with a socialist police motif is a subgenre of PRL crime fiction which appeared in the Communist Blok countries. Its characteristic features are as follows: the over-persuasive function, glorification of the socialist police (MO), inspirations which were taken from the poetics of social realism novels, and low literary standards. In fact, the PRL crime fiction constitutes a far more complex phenomenon. Along with ideologically biased novels of poor quality, appear those written at a high, professional level. The latter concerns the authors like Leopold Tyrmand, Andrzej Piwowarczyk and Tadeusz Kostecki. The most popular authors are Zygmunt Zeydler-Zborowski, Jerzy Edigey, Anna Kłodzińska and Helena Sekuła. The writing women, mainly represented by Barbara Gordon, set the female trend in PRL crime fiction, which is worth attention.
Źródło:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2014, 3; 77-84
2299-4645
Pojawia się w:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Financial Crime in Crime Fiction in Socialist Poland
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390721.pdf
Data publikacji:
2017-02-07
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
crime novel
socialist Poland
financial crime.
Opis:
Financial crime was one of the recurring themes in crime stories written in the period of socialist Poland. The writer who first undertook this subject was Leopold Tyrmand in his book “The Man with the White Eyes” (1955). The publication of this book is considered one of the symptoms of the cultural “thaw” and the end of real socialism. Tyrmand shows crime which develops when the state, cooperative and private businesses meet, but also the corruption and powerlessness of Citizen’s Militia. During Władysław Gomułka’s administration (1956–1970), this problem often recurred e.g. in the books written by Anna Kłodzińska and Barbara Gordon. Very often the villain was the “fraudulent director”. Both the meat scandal and the leather scandal were described in crime novels. Edward Gierek’s administration (1970–1980) was the time when the theme of financial crime was abandoned, but it returned after the introduction of martial law in 1981. This time, it was pointed out that it was the previous administration that had committed frauds. Crime novels accurately described the economic abnormalities of socialist Poland, the hampering of individual initiatives and the omnipresent corruption, but they also reflected the state’s policy towards the people in power who were illegally gaining wealth.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2016, 34; 33-44
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niezwykły przypadek wczesnego Mocka i klasyków
The strange case of early Mock and the Classics
Autorzy:
Schade, Gerson
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365009.pdf
Data publikacji:
2018-10-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
reception of Greek and Latin poetry
crime-novel
reception of classical education
Achilles
recepcja poezji greckiej i łacińskiej
kryminał
recepcja edukacji klasycznej
Opis:
Od ponad dekady Marek Krajewski publikuje kryminały, w których pojawia się postać oficera policji Eberharda Mocka. Choć proletariusz Mock jest synem szewca, uczył się w gimnazjum, a nawet na uniwersytecie. Widzimy, jak w międzywojennym Wrocławiu przypomina sobie klasyczne teksty, które nadal czytuje w oryginale. Nie jest jedynym policjantem z powieści kryminalnej, który ma taki zwyczaj. Do klasycznych tekstów powraca również we współczesnej Wenecji Commissario Brunetti, bohater opowieści Donny Leon. Jednak dobry glina Brunetti, człowiek spokojny i ustatkowany, szczęśliwy mąż wykładowczyni anglistyki na Uniwersytecie Ca’ Foscari, bardzo się różni od złego gliny Mocka, bohatera bardziej impulsywnego, nieustannie pobudzanego przez rudowłose prostytutki. Mock studiował kiedyś języki klasyczne i publikował artykuły naukowe po łacinie. Teraz prowadzi rozwiązłe życie, spędzając więcej czasu w burdelach niż w domu i to nie tylko z powodu obowiązków służbowych. Może to intensywne wspomnienia sprawiają, że działa w sposób tak niezrównoważony? Najczęściej Mock przypomina sobie swoją edukację klasyczną nagle, mimowolnie, tak, jakby przypominał sobie traumę. Kiedy przyjrzymy się bliżej, okazuje się, że te na pierwszy rzut oka przypadkowe cytaty stanowią komentarz do narracji, a proces ten jest zrozumiały wyłącznie dla Mocka, który upodabnia się coraz bardziej do zanurzonego w klasyce samotnika. Jako że jego siłami napędowymi są olbrzymi gniew i przytłaczający smutek, Mock odzwierciedla wielkiego bohatera Homeryckiego, Achillesa.
For more than a decade now, Marek Krajewski is publishing crime novels, starring police officer Eberhard Mock. Although son of a shoe-maker, prole Mock went to high-school, even to university. In Wrocław between the wars, we see him remembering his classical texts, which he still reads in the original. He’s not the only police man in a crime novel to do so. In contemporary Venice, Commissario Brunetti, the protagonist of Donna Leon’s stories, regularly returns to classical texts, too. Good cop Brunetti, however, a calm and settled man, luckily married to a professor of English at Ca’ Foscari, differs much from bad cop Mock, a more agitated character, unremittingly aroused by red-haired prostitutes. Once, Mock studied classical languages and published academic papers in Latin. Now, we find him leading a dissolute life, spending more time in brothels than at home, and this not only for reasons of duty. Perhaps, his intense flash-backs make him behave so erratically? In fact, more often than not, Mock remembers his classical education suddenly, involuntarily, as if he is reminded of a trauma. On closer inspection, these at first sight arbitrary citations comment on the narrative, a process intelligible to Mock alone, who more and more imitates the life of a highly classical loner. Since monstrous anger and over-whelming sorrow are his driving forces, Mock mirrors a great Homeric hero, Achilles.
Źródło:
Forum Poetyki; 2018, 13; 62-75
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Na dnie sumienia", czyli powieść tajemnic w służbie literatury tendencyjnej
"At the Bottom of Conscience" – a mystery novel in the service of didactic literature
Autorzy:
Sadlik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648963.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
powieść tajemnic
literatura tendencyjna
zbrodnia
przestępstwo
intryga
dydaktyzm
mystery novel
didactic literature
crime
intrigue
didacticism
Opis:
The topic of this paper is a forgotten novel by Eliza Orzeszkowa At the Bottom of Conscience (which is only known to literary historians), and more specifically, its connection with an incredibly popular genre of the 19 th century – the mystery novel, popularized by Eugeniusz Sue. In Some remarks on the novel, the writer sharply criticized the literary output of the author of The Mysteries of Paris, and she continued her polemic with him in At the bottom of conscience. She used ‘schemes’ characteristic of the mystery novel for the purpose of the didactic novel.
Tematem niniejszego tekstu jest zapomniana, znana jedynie historykom literatury powieść Elizy Orzeszkowej Na dnie sumienia, a uściślając: jej związek z niezwykle popularnym w XIX wieku gatunkiem powieścią tajemnic, który swą karierę zawdzięcza Eugeniuszowi Sue. Pisarka już w Kilku uwagach nad powieścią poddała ostrej krytyce twórczość autora Tajemnic Paryża, a polemikę z nim kontynuowała w Na dnie sumienia. Autorka wykorzystała znamienne dla powieści tajemnic schematy przedstawień na użytek literatury tendencyjnej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 50, 4; 49-62
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryka zakończenia kryminału na przykładzie wybranych powieści Stefana Kisielewskiego
The rhetoric of the end of a crime novel in Stefan Kisielewski’s chosen novels
Autorzy:
Ryszkiewicz, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231105.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
crime novel
end
plot
narrative
liberalism
powieść kryminalna
zakończenie
fabuła
narracja
liberalizm
Opis:
Zasadniczy przedmiot artykułu stanowi analiza trzech powieści kryminalnych Stefana Kisielewskiego: Zbrodnia w Dzielnicy Północnej (1948), Wszystko inaczej (1986) i Zanim nadejdzie śmierć (1995). Pierwsza reprezentuje „klasyczną powieść kryminalną”; druga – „dzieło otwarte”, „postmodernistyczne”, „antykryminał”; trzecia – kryminał rzekomo niezakończony. Każdy z tych utworów, odmiennie odwołując się do kryminalnej narracji linearno-powrotnej i kryminalnego schematu fabularnego, do odmiennych też nieco celów strukturę powieści kryminalnej wykorzystuje, co najbardziej uwydatniają finałowe sekwencje zdarzeń. Stąd tytuł artykułu oraz przyjęta w nim metoda analizy, gdyż zarówno teoria powieści (kryminalnej), jak też teoria retoryki (klasycznej), obie podkreślają duże znaczenie narracyjnego i fabularnego finiszu, a retoryka pozwala dookreślić jego celowość, czyli pełnienie przezeń różnorakich funkcji, dzięki przywołaniu istotnych w komunikacji (także literackiej) kontekstów oraz konsytuacji. Poznawcze, wychowawcze i estetyczne, a więc perswazyjne funkcje powieści kryminalnej zależą m.in. od „otwartego” bądź „zamkniętego” kształtu zakończeń narracji i fabuły. Te zakończenia w przypadku każdego z oryginalnych, niesztampowych i wartościowych dzieł są w istocie niepowtarzalne.
The primary topic of the article is the analysis of three detective novels by a columnist Kisiel: Zbrodnia w Dzielnicy Północnej (1948), Wszystko inaczej (1986) and Zanim nadejdzie śmierć (1995). The first one represents “a classical crime novel”; the second one – “an open work”, “postmodern”, “anti-crime novel”; the third one – an allegedly uncompleted crime novel. Each of these works, referring to a linear-regressive narrative and a plot scheme of a crime story in a different way, uses the structure of a crime novel for slightly different purposes, which is mostly enhanced by final sequences of events. Hence the title of the article and the adopted method of analysis as both theory of a (crime) novel and theory of (classical) rhetoric as well, emphasize the key importance of the narrative and plot ending, and rhetoric enables to clarify its relevance, i.e. fulfilling various functions, thanks to evoking contexts and con-situations significant in (also literary) communication. The cognitive, educational and aesthetic, and therefore persuasive, functions of a crime novel depend, among other things, on the “open” or “closed” shape of the endings of the narrative and plot. These endings in case of each of the original, unconventional and valuable works are in fact unique.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 66, 1; 213-245
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowiadania Sławomira Siereckiego. Zapomniane ogniwo kryminału retro w dobie PRL
Short stories by Sławomir Sierecki. A forgotten link in retro crime fiction in the era of the People’s Republic of Poland
Autorzy:
Ruszczyńska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231108.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
retro crime fiction
militia novel
intertextualism
pastiche
retrokryminał
powieść milicyjna
intertekstualizm
pastisz
Opis:
Główną tezą artykułu jest próba udowodnienia istnienia zapomnianego ogniwa kryminału retro w dobie PRL na przykładzie opowiadań Sławomira Siereckiego. W tym kontekście autorka interpretuje utwory, które ukazały się pod wspólnym tytułem Jutro przed północą. Znajdujemy w nich intertekstualny dyskurs z twórczością Conan Doyle’a, Arsena Lupina i kryminału amerykańskiego. Sierecki nawiązuje w ich obrębie do trzech odmian powieści detektywistycznej, prezentując kryminalne historie od końca XIX wieku aż po rok 1929. Analizowane opowiadania łączy formuła pastiszowych odniesień do wspomnianych twórców oraz towarzysząca im sceneria Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni). Historia nie tylko jest tu dekoracją, ale poddana zostaje ideologizacji w ramach prezentacji polityki historycznej, najbardziej widocznej w Szkatułce z Hongkongu. Autorka w swojej interpretacji opowiadań skupia się przede wszystkim na odczytaniu charakteru kryminalnego dyskursu, gdyż jest on głównym wyznacznikiem tej retropowieści i to dzięki niemu można uznać opowiadania Siereckiego za początkowe ogniwo kryminału retro w polskiej literaturze. Nieprzypadkowo ta ucieczka w przeszłość wiąże się z kryzysem powieści milicyjnej w schyłkowym okresie PRL.
The main thesis of the article is an attempt to prove the existence of a forgotten element of retro crime fiction in the era of the People’s Republic of Poland on the example of Sławomir Sierecki’s stories. In this context, the author interprets the works published under the joint title Tomorrow before midnight. We find there an intertextual discourse with the works of Conan Doyle, Arsene Lupin and American crime fiction. Within them, the author refers to three types of detective novels, presenting his criminal stories from the end of 19th century to 1929. What the three stories have in common is the formula of pastiche references to the above-mentioned artists and the accompanying scenery of the Tri-City (Gdańsk, Sopot and Gdynia). History is not only a decoration here, but it is ideologized as part of the presentation of historical politics, most visible in Memory of Hongkong. In her interpretation of the stories, the author focuses primarily on reading the character of the criminal discourse, as it is the main determinant of this retronovel. And thanks to him, Sierecki’s stories can be considered the starting point of retro crime fiction in Polish literature. It is no coincidence that this flight into the past is connected with the crisis of the militia novel in the declining period of the People’s Republic of Poland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 66, 1; 197-212
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walery Przyborowski’s crime novels: Rewriting the genre
Powieści kryminalne Walerego Przyborowskiego. W poszukiwaniu gatunku
Autorzy:
Ruszczyńska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090006.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
crime fiction
popular novel
structural analysis of narrative
Walery Przyborowski (1845–1913)
kryminał
historia
literatura popularna
Opis:
This article combines a general introduction to the crime fi ction of Walery Przyborowski with a study of the structure of the plot of his novels. The analyses of ten of his novels conclude with a typology of their narrative schemes, shown in the context of certain invariant patterns and the conventions of related literary genres. While the main objective of this study is to outline the structure of crime story and the social issues depicted in Przyborowski’s crime fi ction, it also pays some attention to the ways in which it refl ects his concerns about contemporary life and the condition of Poland under foreign rule. Basically, Przyborowski’s formula is to make use of the staples of the genre – mystery, adventure, romance – and the techniques of the popular novel. Moreover, his novels, like all of the 19th-century crime fi ctions, are clearly indebted to the conventions of the historical novel.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 4; 409-428
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Onomastykon o proweniencji antycznej (grecko-rzymskiej) w powieściach kryminalnych Marka Krajewskiego
Onomasticon of ancient (Graeco-Roman) pedigree in Marek Krajewski’s crime novels
Autorzy:
Puda-Blokesz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166340.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwa własna
antyk grecko-rzymski
powieść kryminalna
Marek Krajewski
proper name
Graeco-Roman antiquity
crime novel
Opis:
Nazwy własne wywodzące się z kręgu starożytnej tradycji grecko-rzymskiej, z greki i łaciny, ze względów kulturowo-tożsamościowych stanowią bardzo istotny składnik współczesnego onomastykonu języka polskiego. Onimy te przynależą głównie do takich odmian polszczyzny, jak naukowa i literacka/książkowa, głównie w ich postaci pisanej. W onomastyce uznaje się je za nośniki pamięci kulturowej w skali globalnej (makro) i określa się je nazwami topicznymi. Owo onomastyczne dziedzictwo może również stanowić istotny składnik współczesnej kultury popularnej, której wytworem jest także powieść kryminalna, adresowana do masowego odbiorcy. Celem niniejszego oglądu, mającego charakter rozpoznania jakościowego, a nie ilościowego (statystycznego), jest próba przedstawienia, uporządkowania, klasyfikacji i opisu obecnych w siedmiu kryminałach Marka Krajewskiego językowo-literackich sposobów onimicznego odsyłania odbiorcy do kultury antycznej, ze zwróceniem uwagi na ich aspekt funkcjonalny i onimiczny status. Prezentowane badania należy włączyć w obszar onomastyki kulturowej oraz onomastyki literackiej, a także innych działów lingwistyki, takich jak leksykologia i frazeologia/frazematyka. W ekscerpowanych powieściach można znaleźć: (a) onimy o antycznej proweniencji używane w prymarnym odniesieniu, w celu identyfikacji i dyferencjacji desygnatów kojarzonych z kulturą antyku klasycznego (np. nazwy osobowe twórców i filozofów antycznych); (b) nazwy własne, których podstawą stały się wywodzące się z języków klasycznych i z antyku onimy lub formy apelatywne; (c) eponimizmy antyczne, czyli nazwy pospolite, u których podstaw leżą antyczne nomina propria; w tym również apelatywne formy derywowane pochodzące od greckich bądź łacińskich onimów; a także (d) frazeologizmy eponimiczne zawierające w swym składzie bądź onimy o proweniencji antycznej, bądź powstałe od nich formy apelatywne czy derywowane. Poddana oglądowi materia językowa jest świadectwem wpływów antyku klasycznego na polszczyznę, której jakość jest wyraźnym odbiciem wielokulturowości i intertekstualności. Jednocześnie pokazuje wciąż trwającą recepcję antyku w kulturze polskiej, tutaj popularnej.
Proper names derived from the nexus of the ancient Graeco-Roman tradition, namely of Greek andLatin languages, are due to cultural and identity-related reasons a vital component of the contemporaryPolish language namespace. These onyms mostly belong to such varieties of Polish as academic,literary/bookish, and are mostly written. In onomastics they are considered transmitters of moderndaypopular culture among whose products features the crime novel aimed at the mass reader. Thepresent exploration or first approximation, with its qualitative rather thsn quantitative (statistical)character, sets out to try to present, arrange, classify, and describe the ways in which a recipient isonymically referred to the cultures of antiquity within Marek Krajewski’s eight crime stories, payingparticular attention to their functional aspect and onymic status. The research should form partof cultural onomastics and literary onomastics as well as other linguistic disciplines such as lexicologyand phraseology/phrasematics. The excerpts of the novels contain: (a) onyms of ancient originused in their primary sense to identify and differentiate the referents associated with the culture ofclassical antiquity (e.g. the personal names of the men of culture of Antiquity and of philosophy);(b) proper names based on onyms or appellatives deriving from classical languages and antiquity;(c) ancient eponymisms, or common names taken at their root from ancient nomina propria, appellativederivatives stemming from Greek or Latin onyms among them; and (d) eponymous phrasemesincorporating either onyms of ancient pedigree or the appellatives and derivatives they gave rise to.The linguistic tapestry thus reviewed is a testimony to antiquity’s impact on Polish, whose facetsclearly reflects its multicultural and intertextual nature. At the same time, it displays how antiquityis received in Polish culture as an ongoing process but here of the popular sort.
Źródło:
Onomastica; 2022, 66; 233-247
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trylogia kryminalna Zygmunta Miłoszewskiego
Zygmunt Miłoszewski’s Crime Trilogy
Autorzy:
Przerwa, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445721.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Zygmunt Miłoszewski,crime novel,criminal intrigue,prosecutor-detective
Zygmunt Miłoszewski,powieść kryminalna,intryga kryminalna,prokurator-detektyw
Opis:
The article is an attempt to describe the criminal trilogy by Zygmunt Miłoszewski (Uwikłanie, Ziarno prawdy, Gniew) based on the traditional and modern, obligatory and optional features of the crime novel. In the description the elements of structural analysis were used and the possibilities of studying the crime novel as a narrative about society in the context of everyday life, relations with the place, the sphere of the intertextual and intermedial references were outlined.
Artykuł stanowi próbę opisu trylogii kryminalnej Zygmunta Miłoszewskiego (Uwikłanie, Ziarno prawdy, Gniew) ze względu na tradycyjne i nowoczesne, obligatoryjne i fakultatywne cechy powieści kryminalnej. W opisie tym wykorzystano elementy analizy strukturalnej, zarysowano też możliwości badań nad kryminałem jako narracją o społeczeństwie w kontekście codzienności, związków z miejscem, sferą intertekstualnych i intermedialnych odniesień.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2019, 7; 188-206
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 40

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies