Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "costume" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-45 z 45
    Tytuł:
    JEWREINOW W POWOJENNEJ POLSCE. (UWAGI O SPEKTAKLU TEATR ODWIECZNEJ WOJNY TEATRU WYBRZEE)
    EVREINOV IN THE POST-WAR POLAND (NOTES ON THE PERFORMANCE UWAGI O SPEKTAKLU THEATRE OF THE ETERNAL WAR IN TEATR WYBRZEE)
    Autorzy:
    Gracla, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444260.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Theaetre
    performance
    costume
    ramp
    Opis:
    The present artile dealt with the post-war production of the stage play Theatre of the Eternal War by Nikolai Evreinov. The author discussed the history of stage presentations of Jevrenov’s drama in Poland. Then she developed the topic referred to in the title of the play in focus. Theatre of the Eternal War was presented in the Wybrzee Theatre in 1967. Skillful costruction of the scenography, which only apparently resembles a naturalistic one, made it possible to maintain the sense as well as the humour of the text, which is difficult when a stage production of an author’s plays is made many years after the works had been written. In case of the performance discussed in this paper the division theatre/reality, typical for Evreinov, was succesfully maintained.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2015, XVII/1; 95-102
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Monks and bishops in Old Dongola, and what their costumes can tell us
    Autorzy:
    Innemée, Karel C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/1053057.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    religious costume
    mural painting
    Dongola
    Opis:
    In past years numerous wall-paintings have come to light in annexes of the monastery of Dongola and in other buildings in and around the citadel. Some of these paintings represent ecclesiastical dignitaries and the costumes in which they are depicted can give us information about their status, the development of religious dress in Makuria, but also about the intertwinement of the episcopal and monastic hierarchies.
    Źródło:
    Aegyptus et Nubia Christiana. The Włodzimierz Godlewski jubilee volume on the occasion of his 70th birthday; 411-434
    9788323547266
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ćwicz oko i dłonie w Ojczyzny obronie”. Formy i rodzaje strojów bractw kurkowych w Polsce
    “Exercise the eye and hands in Homeland defense.” Forms and Types of the Costumes of Marksmen’s Societies in Poland
    Autorzy:
    Rotter, Lucyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038242.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    bractwa kurkowe
    kostiumologia
    mundurologia
    semiologia stroju
    marksmen’s societies
    costume
    uniform
    semiology of costume
    Opis:
    Analiza historii bractw kurkowych poprzez pryzmat noszonych w bractwach strojów ukazuje przeszłość, przeobrażenia i specyfikę tych konfraterni. Wyraźnie podkreśla ich narodowy charakter, strzeleckie korzenie i elitarny charakter. Ma to miejsce niezależnie od formy stroju: kontuszowego, munduru czy klubowego. Bractwa kurkowe podtrzymując dawne tradycje, patriotyzm i działalność charytatywną, kultywują także zwyczaj noszenia określonych mundurów i strojów, propagując także w ten sposób owe ważne treści.
    The analysis of the history of marksmen’s societies in Poland through the prism of the costumes worn shows the history, transformations and specificity of these confraternities. It clearly highlights their national character, their city marksmen’s roots and elite character. This takes place regardless of the form of the outfit: the kontusz, a uniform or clubwear. The societies, maintaining their old traditions, patriotism and charitable activities, also cultivate the custom of wearing specific uniforms and outfits, thus also promoting these important meanings.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 209-224
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kostiumy Luigiego Sapellego w zbiorach Muzeum Krakowa
    Luigi Sapelli’s Costumes in the Collection of the Krakow City Museum
    Autorzy:
    Kowalska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37240354.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    teatr
    kostium
    aktor
    projektant kostiumów
    scenografia
    theater
    costume
    actor
    theatre arts
    costume designer
    scenography
    Opis:
    Kostium – element spektaklu teatralnego, a także swoisty strój – „przedmiot” wyróżniający aktora na scenie. Pomaga lub przeszkadza artyście scenicznemu w tworzeniu postaci. Przez wieki i dekady zmieniały się jego forma oraz znaczenie. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie kostiumów teatralnych zaprojektowanych przez Luigiego Sapellego, jednego z największych projektantów strojów scenicznych z przełomu XIX i XX w. Opis kostiumów poprzedzi szkic, skrótowo przybliżający stylistykę teatru okresu Młodej Polski oraz obowiązujące wówczas zasady tworzenia strony plastycznej spektakli. Omawiane kostiumy stanowią część kolekcji teatralnej należącej do Muzeum Krakowa.
    Stage costume is an element of a theatrical performance, as well as a specific attribute that can be used by an actor creating a role. It helps or hinders the stage artist in creating the character. Over the centuries and decades, its form and meaning have changed. The aim of this article is to present theatrical costumes designed by Luigi Sapelli, one of the greatest designers of stage costumes from the turn of the 19th and 20th centuries. The description of the costumes is preceded by a sketch, briefly presenting the style of the theater of the Young Poland period and the rules of creating the artistic side of performances applied at that time. The costumes in question are part of the theater collection of the Museum of Krakow.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 205-216
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stroje z Południowego Podlasia jako element dziedzictwa lokalnego
    Autorzy:
    Tymochowicz, Mariola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/29520973.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Bialska im. Jana Pawła II
    Tematy:
    stroje ludowe
    strój nadbużański
    strój włodawski
    perebory
    dziedzictwo
    folk costumes
    nadbużański costume
    włodawski costume
    heritage
    Opis:
    Stroje ludowe w przeszłości, ale i obecnie stanowią o przynależności do grupy, świadczyły też o jej warunkach życia, kulturze, potrzebach estetycznych czy gustach. Od połowy XX wieku zmieniło się ich znaczenie, pełnią rolę kostiumu, jednak nadal dla wielu mieszkańców wsi są ważnym elementem ich kultury. W rozdziale opisane zostały stroje z Południowego Podlasia – nadbużański i włodawski oraz wyróżniający je element zdobniczy, czyli ornament tkacki nazywany pereborem.
    Folk costume in the past, but also nowadays, represents membership of a group, testifies to its living conditions, culture, aesthetic needs or tastes. Since the middle of the twentieth century its meaning has changed, it plays mainly the role of a costume, but it is still an important element of their culture for many villagers. The article outlines the individual features of costumes from southern Podlasie – nadbużański and włodawswki – and the distinctive decorative element, i.e. the weaving ornament called perebory. It salso emphasised that the skill of weaving and sewing costumes has survived and for the region’s inhabitants constitutes an important element of their identity and heritage, which is being preserved.
    Źródło:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe obszarów nadbużańskich w kreatywnych przestrzeniach miejskich i wiejskich; 55-68
    9788364881992
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy batik jest symbolem tożsamości narodowej w Indonezji? Narodziny i rozwój indonezyjskiego stroju narodowego
    Autorzy:
    Wacławek, Joanna Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678083.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    batik
    Indonesia
    national identity
    costume
    Java
    Opis:
    Is batik a symbol of the national identity in Indonesia? The birth and the transfiguration of Indonesian national costume This study investigates the national costume in Indonesia, especially one of its components – batik. Is batik a symbol of Indonesian national identity, or is it just a proof of domination of the Javanese culture? In this article, I explore the ways in which batik became a popular costume for Indonesian citizens, defined also as a vehicle for manifestations of many different ideas and identities. I analyze not only briefly a history of batik as a part of Indonesian national costume, but also the ways of its understanding, both in the past an in contemporary Indonesia. Czy batik jest symbolem tożsamości narodowej w Indonezji? Narodziny i rozwój indonezyjskiego stroju narodowegoPrzedmiotem analizy w niniejszej pracy jest indonezyjski strój narodowy, zwłaszcza jeden z jego elementów – batik. Czy batik jest symbolem tożsamości narodowej w Indonezji, czy jedynie stanowi dowód na dominację kultury jawajskiej? W artykule omawiam ścieżki transformacji batiku w ubiór, bądź część ubioru, noszony przez Indonezyjczyków, definiowany zarazem jako przestrzeń służąca manifestowaniu rozmaitych poglądów, przekonań i tożsamości. Badam nie tylko historię batiku jako elementu narodowego stroju w Indonezji, lecz także sposoby jego odczytywania, zarówno w przeszłości, jak i obecnie.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2015, 47
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The chronology of the eastern chapels in the Upper Church at Banganarti. Some observations on the genesis of “apse portraits” in Nubian royal iconography
    Autorzy:
    Woźniak, Magdalena M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/1052996.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    apse portrait
    iconography of power
    royal costume
    Banganarti
    Opis:
    The article deals with a specific type of Nubian royal iconography, namely, the “apse portraits”. The paintings discovered in 2001 at Banganarti (Sudan) form the most numerous and complete ensemble of such portraits. The author follows the evolution of royal power through the prism of its imagery, comparing the Banganarti set with earlier royal portraits from Faras and Old Dongola. She demonstrates the progressive affirmation of the king’s prerogative as the leader of the Nubian church and privileged mediator between God and his people. The examination of royal costume as well as decorative motifs leads the author to propose a more detailed chronology of the eastern chapels of the church.
    Źródło:
    Aegyptus et Nubia Christiana. The Włodzimierz Godlewski jubilee volume on the occasion of his 70th birthday; 629-646
    9788323547266
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontush Sashes from the Northern Crypt of the post-Bernardine Church of the Elevation of the Cross in Łuków (Lublin Province)
    Autorzy:
    Jarosz, Jan
    Grupa, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38608854.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
    Tematy:
    kontush sash
    Polish costume
    silk
    modern period
    Łuków
    Opis:
    An archaeological exploration conducted in 2019 in the crypts of the post-Bernardine church of the Elevation of the Cross in Łuków brought various finds of burial goods, excavated in fragments, probably transferred together with human remains in the 19th century to ossuaries located in the crypt. The artefacts included fragments of three kontush sashes, being the most indispensable and splendid element of the Polish national costume. The analysis of these objects, both in terms of ornamentation and technology, helped us to estimate their probable manufacturing location.
    Źródło:
    Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2022, 17; 81-88
    2084-4409
    Pojawia się w:
    Analecta Archaeologica Ressoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Serbołużycki strój dziecięcy parafii Slepo. Odrębność stroju ludowego, jego symbolika i znaczenie
    Sorbian Children’s Costume of the Parish of Slepo. Distinctiveness of Folk Costume, Its Symbolism and Meaning
    Autorzy:
    Michniuk, Justyna
    Nowosad, Inetta
    Weissbrot-Koziarska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37241469.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Łużyce Środkowe
    Slepo
    strój ludowy
    świąteczny ludowy strój dziecięcy
    tradycja
    Central Lusatia
    folk costume
    children’s festive folk costume
    tradition
    Opis:
    Artykuł skupia się na jednej z cech wyróżniających parafię Slepo, która jako jedyny region Łużyc wykształciła dla dzieci odrębny od wzoru przeznaczonego dla dorosłych ludowy świąteczny strój dziecięcy. Celem artykułu jest analiza symboliki stroju dziecięcego z regionu Slepo i zwrócenie uwagi na unikalność na tle strojów Serbołużyczan. W badaniu etnograficznym zastosowano wywiad etnograficzny i obserwację oraz metodę analizy dokumentów (źródeł pierwotnych i wtórnych) pozwalających na wgląd w stan wiedzy w rozpoznaniu pola badań. Tekst stanowi kulturoznawczą refleksję nad obecnością świątecznego stroju dziecięcego w dawnej i współczesnej kulturze Serbołużyczan. W artykule za istotne uznano również rozpoznanie uwarunkowań zaniku świątecznych dziecięcych strojów ludowych oraz możliwości ich rewitalizacji w nowoczesnym świecie. Cel wyznaczył strukturę artykułu, który podejmuje analizy uwarunkowań odrębności dziecięcego stroju Slepo, wyjaśnia jego symbolikę i w końcowej części podejmuje dyskusję nad zjawiskiem zaniku strojów ludowych i szansą na ich przywrócenie w regionie.
    The article focuses on a feature distinguishing the Slepo parish which, as the only region in Lusatia, developed a children’s festive folk costume separate from the design for adults. The aim of the article is an analysis of the symbolism of the Slepo region’s children’s costume and to point out its unique character when compared to other Sorbian costumes. During the research, ethnographic interview was used alongside observation and the document (primary and secondary sources) analysis method. The documentation allowed for an insight into the state of knowledge regarding the recognition of the research area. The article delivers a cultural reflection about the existence of the children’s costume in the past and current culture of the Sorbs. Additionally, the conditions of disappearance of festive folk children’s costumes are considered as important, on top of the possibility of their revitalization in the modern world. These goals dictated the structure of the article which involves an analysis of the unique children’s costume from Slepo, explains its symbolism and, in the final sections, discusses the phenomenon of the disappearance of folk costumes and the potential of their return in the region.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 307-320
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowniki, encyklopedie i leksykony tradycyjnej odzieży jako forma ich identyfikacji i dokumentacji niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    Dictionaries, encyclopedias and lexicons of traditional clothing as a form of their identification and documentation of intangible cultural heritage
    Autorzy:
    Tymochowicz, Mariola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402487.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    strój ludowy
    strój narodowy i etniczny
    encyklopedia
    słownik
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    folk costume
    national and ethnic costume
    encyclopaedia
    dictionary
    intangible heritage
    Opis:
    Wydawnictwa informacji bezpośredniej cieszą się w ostatnich kilku dekadach dużym zainteresowaniem. Powstają one zarówno w wersji drukowanej jak i online.  Dla wielu dziedzin wiedzy zostały już opracowane. W niniejszym artykule przyglądam się wybranym obcojęzycznym encyklopediom, słownikom i leksykonom poświęconym tradycyjnym strojom ludowym, narodowym czy etnicznym, aby wykazać, że publikacje te stanowią  ważne źródło dokumentacji niematerialnego dziedzictwa. Przybliżam także polskie próby stworzenia tego typu publikacji wraz z omówieniem ich układów.      
    Direct information publishers have attracted a lot of interest in the last few decades, they are created in print and online versions. They have already been developed in many areas of knowledge. In this article, I will look at selected foreign-language encyclopaedias, dictionaries and lexicons devoted to traditional folk, national or ethnic costumes to demon-strate that they are an important source of intangible heritage documentation. Polish attempts to create this type of publication and how their layout was planned were also presented.
    Źródło:
    Lud; 2020, 104; 138-154
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od imitacji do kreacji. Sztuczna biżuteria w pierwszej połowie XX wieku
    Autorzy:
    Lipczik, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1186524.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    costume jewellery
    imitation jewellery
    bijou de couture
    jewellery
    design
    Opis:
    The article discusses the production of costume jewellery in the first half of the 20th century. During this period, the jewellery made of less expensive materials has undergone a revolution in terms of its function. In the 20th century, the adornments ceased to be only imitations of precious gems and gradually gained their own identity. Promoted by Coco Chanel and, later on, by other French fashion designers, costume jewellery has become an independent genre of body ornament. Due to its lower production costs, designers could experiment with various materials, giving free rein to artistic imagination. Costume jewellery was often designed by artists previously professionally associated with leading jewellery houses offering traditional jewellery. At the same time, the artists who later on worked in well-known jewellery companies, had been collecting their first experiences by designing costume jewellery. The two jewellery worlds constantly influenced each other, provoking themselves to develop. This trend was particularly noticeable in the USA where the production of costume jewellery has been a very important industry since the beginning of the 20th century.
    Źródło:
    Załącznik Kulturoznawczy; 2019, 6; 247-262
    2392-2338
    Pojawia się w:
    Załącznik Kulturoznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycja utrwalona w nazewnictwie stroju ludowego Księżaków łowickich
    Tradition eternalized in folk outfit names typical for Księżacy from Łowicz
    Autorzy:
    Marciniak-Firadza, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973227.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    etnolingwistyka
    dialektologia
    leksyka
    strój ludowy
    ethnolinguistics
    dialectology
    lexis
    costume
    Opis:
    Księżacy łowiccy wyróżniali się od swoich sąsiadów, od innych grup etnicznych mową, obyczajami, a przede wszystkim strojem, uważanym za najbardziej efektowny i reprezentacyjny ubiór z terenu Mazowsza. W pierwszej połowie XIX wieku podstawę stroju łowickiego zaczęły stanowić wełniane pasiaki, zmieniające z upływem lat swoją kolorystykę. Strój łowicki przetrwał do dziś, choć – po przeobrażeniach – nie przypomina on tego z początku XIX wieku: jest bardziej kolorowy i bogatszy, jeśli chodzi o zdobnictwo. Przedmiotem referatu jest omówienie słownictwa związanego z łowickim strojem ludowym. Zaprezentowane zostaną – często zróżnicowane na obszarze Księstwa – nazwy części stroju kobiecego i męskiego oraz nazwy kolorów, którymi mieni się łowicki pasiak.
    Księżacy from Łowicz distinguished themselves from their neighbours and other ethnic groups with their speech and customs, but primarily with their outfit which is regarded to be the most glamorous of all Masovian costumes. In the first half of the 19th century woolen striped fabrics (which changed its colours over the years) became the basis of this costume. The Łowicz folk costume has been preserved until today, but it has undergone so many transformations that it does not resemble the one from the beginning of 19th century. The modern, 20th century costume is more colourful and features richer ornamentation. The subject of this paper is to discuss the vocabulary connected to the Łowicz folk costume. Names for women’s and men’s costumes as well as the names of colors from the Łowicz striped fabric will be presented, along with their various versions from the area of the Łowicz Duchy.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 53-67
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Indigenous Costume Color of Bangladesh: A Traditional Context for Cultural Revival
    Autorzy:
    Minhus, S. M.
    Hui, Tao
    Huie, Liang
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171987.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
    Tematy:
    Bangladesh
    tradition
    costume
    colour preferences
    cultural studies
    aesthetics
    decoration
    Opis:
    Traditional elements are generally influenced as the symbols of cultural context that contains the sign of the past. Costume color study of Bangladesh mainly found through psychological thinking that depends on several factors, such as the use of traditional festival elements from history, costume color aesthetics, costume decoration colors of selected geographical regions To analyze costume color firstly, Zaltman Metaphor Elicitation Technique (ZMET) visual analysis method was performed that gives in-depth thoughts on research viewpoints; secondly, statistical analysis was done from research questionaries’ report, and the result has shown that the traditional colors analyzed from the visual analysis are significant. The findings of this analysis would be beneficial in establishing the concept of clothing color in Bangladeshi culture, also presenting an appreciation of the traditional context for the art design learner.
    Źródło:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2022, 2 (151); 123--132
    1230-3666
    2300-7354
    Pojawia się w:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Great Theater of the World by Elżbieta Wittlin Lipton
    Autorzy:
    Budzik, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/580047.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    THEATRICAL COSTUME AND SET DESIGN
    SPANISH GENIUS LOCI
    ÉMIGRÉ ARTIST
    Opis:
    The paper takes as its focus the theatrical oeuvre of Elżbieta Wittlin Lipton – a Polish émigré artist and the daughter of an eminent Polish émigré writer Józef Wittlin. It presents a concise introduction to the artistic work of Wittlin Lipton – her costume and set designs – which she has been creating on the European (Spain) and North American continents (United States) since late seventies of the previous century onwards. Biographical facts have been outlined here along with the most charactristic features of her artistic style, with a special emphasis laid on the Spanish genius loci which should be regarded as the most outstanding trait of her total work. The paper constitutes a part of a book devoted to the life and artistic achievements of Elżbieta Wittlin Lipton which the author of this manuscript has been currently writing.
    Źródło:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2020, 46, 3 (177); 51-60
    2081-4488
    2544-4972
    Pojawia się w:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Regulation of Fashion by Legal Acts in the Russian Empire
    Autorzy:
    Zakharova Yuryevna, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1931306.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    state
    power
    politics
    government decrees
    society
    ethics
    aesthetics
    socialite costume
    Opis:
    Attempts to regulate by the governance of mode of life and behavior of partials in the history of imperial states were especially evident in the fashion industry. The article explores the evolution of the Russian court costume, as well as the uniform of officials and students during the XVIII-XIX centuries in the context of social political reforms that took place in the state during this period of time. The content of government decrees published in the full collection of laws of the Russian Empire is analyzed, which contain orders on the color of the fabric, cut and trim of the costume. The purpose of this lawmaking is to “reconcile” the old Russian traditions with the norms of modern European life. A special place in the study is given to the reforming activities of Peter I, who, with his decrees, changed the entire “sign” system of Ancient Russia. Peter I “changed clothes” of the Russian elite into a European costume, but after the October Revolution of 1917, the Soviet elite could not wear the prePeter garb, which, like the entire “sign system” of the Moscow kingdom, was associated with the ideas of Orthodoxy, the inviolability and the eternity of regal power. In the 20-30s of the twentieth century, the struggle in the USSR against the tailcoat and tall hat was a struggle against bourgeois ethics, and as a result, a struggle against the norms of Western European etiquette. It is revealed that the problem of “form” in the broadest sense of the word was of particular importance for Russian life. The pressure of a powerful, but not organized force - all this increased the importance of external forms and organization of life, be it a form of government structure or everyday life.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Małopolskie; 2020, 1(25); 9-20
    1643-6911
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Małopolskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Superbohaterki w kinie przed powstaniem Marvel Cinematic Universe. Historia adaptacji kobiecych kostiumów superbohaterskich
    Superheroines in movies before Marvel Cinematic Universe. A history of female superhero costume adaptations
    Autorzy:
    Srul, Klaudia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955291.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    superhero films
    comics
    Marvel Comics
    DC Comics
    female characters
    costume
    Opis:
    The article focuses on changes within superhero comic book movie adaptations from 1941 (Adventures of Captain Marvel premiere) to 2008 (the creation of Marvel Cinematic Universe) in the aspect of designing female characters’ costumes. Author’s refelections are based on the article From the Top of the Cowl to the Tip of the Cape. The Cinematic Superhero Costume as Impossible by Dru H. Jeffries published in 2013 in „Cinephile: The Univesity of British Columbia’s Film Journal”. The author of the cited paper focuses on the topic of adapting male comic book characters’ costumes which is a starting point for the author of this article for in-depth analysis of this phenomenon including female superhero images.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2021, 29, 38; 274-282
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paradny ubiór chłopski a kostium estradowy – formy rozbarskiego stroju ludowego w prezentacjach scenicznych zespołów regionalnych Górnego Śląska (studium przypadku)
    Peasant Parade and Stage Costume – Forms of Folk Costume in Stage Presentations of Regional Folk Music Groups of the Upper Silesia
    Autorzy:
    Toboła-Feliks, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078086.pdf
    Data publikacji:
    2021-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    cultural and religious studies
    musical folklore
    folk costume
    stage costume
    Upper Silesia
    nauki o kulturze i religii
    folklor muzyczny
    strój ludowy
    kostium estradowy
    Górny Śląsk
    Opis:
    Musical folklore is a complex phenomenon on the border of ethnology and musicology. From an ethnological point of view, this issue goes far beyond the intangible aspects of culture itself. Presentations of regional folk music groups taking inspiration from the achievements of musical folklore reveal the appropriate artistic setting created on the basis of material artifacts. The image of these music groups is undoubtedly influenced by a properly selected stage costume, almost automatically identified with the folk costume, so it is worth looking at the folk costume through the prism of its stage modifications.
    Folklor muzyczny jest zjawiskiem z pogranicza etnologii i muzykologii. Z etnologicznego punktu widzenia zagadnienie to znacznie wykracza poza niematerialne aspekty kultury. Prezentacje zespołów regionalnych czerpiących z dorobku folkloru muzycznego wymagają stosownej oprawy tworzonej na bazie artefaktów materialnych. Na wizerunek zespołów wpływa niewątpliwie odpowiednio dobrany kostium sceniczny, niemal automatycznie utożsamiamy ze strojem ludowym, warto zatem spojrzeć na strój ludowy przez pryzmat jego scenicznych modyfikacji.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2021, 9, 9; 76-92
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strój jako istotny element w działalności Koła Gospodyń Wiejskich w Komborni – tradycja i współczesność
    Folk Costumes as an Important Element in the Activities of the Rural Housewives’ Club in Kombornia. Tradition and Contemporaneity
    Autorzy:
    Sufa, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37231703.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    strój ludowy
    komborski strój ludowy
    działalność przedsiębiorcza
    dziedzictwo kulturowe
    tożsamość kulturowa
    edukacja
    folk costume
    Kombornia folk costume
    entrepreneurial activity
    cultural heritage
    cultural identity
    education
    Opis:
    Celem artykułu jest refleksja kulturoznawcza nad obecnością i znaczeniem ludowego stroju komborskiego w kulturze i działalności przedsiębiorczej członkiń Koła Gospodyń Wiejskich w Komborni. W pierwszej części artykułu na podstawie analizy literatury przedmiotu wyjaśniono podstawowe terminy związane z podjętym tematem, określono, czym jest strój ludowy – w tym strój komborski – jakie pełnił funkcje oraz jakie czynniki determinowały jego wygląd i formy. W kolejnej części tekstu zaprezentowano materiał eksploracyjny, ukazujący znaczenie ludowego stroju komborskiego i jego wykorzystanie w działalności przedsiębiorczej oraz edukacyjnej członkiń KGW w Komborni. Podstawą analizy są dane pochodzące z badań własnych, które zostały przeprowadzone we wrześniu 2022 r. Zgromadzony materiał badawczy uzyskano na podstawie wypowiedzi zebranych za pomocą kwestionariusza ankiety, swobodnych wywiadów z listą poszukiwanych zagadnień przeprowadzonych z: prof. dr. hab. Kazimierzem Szmydem z Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie, przewodniczącą i członkiniami Koła Gospodyń Wiejskich z Komborni, sołtysem wsi Kombornia, a także zapisów zgromadzonych w Kronice Koła Gospodyń Wiejskich z Komborni. Wyniki badań pokazały, że rozmówcy dostrzegają potrzebę kultywowania komborskiego stroju ludowego i tradycji z nim związanych, kierując się pobudkami kulturowo-poznawczymi, aplikacyjnymi, jak również emocjonalnymi. Strój ludowy komborski stanowi znaczący i niezbywalny element współczesnego życia regionalnego. Był i jest noszony podczas uroczystości na szczeblu lokalnym i państwowym. Dodatkowo zakłada się go również w czasie organizowanych przez członkinie Koła Gospodyń Wiejskich licznych warsztatów towarzyszących poznawaniu historii stroju i tradycji związanych z regionem. Wypowiedzi respondentów świadczą o mocnym utożsamianiu się ze strojem komborskim, który jest symbolem przynależności do regionu. Badani wskazali na brak ciągłości pokoleniowej i stopniowe zrywanie więzi z tradycją noszenia stroju, co może budzić uzasadniony niepokój. Przybliżanie dziedzictwa kulturowego regionu, w tym komborskiego stroju ludowego i tradycji z nim związanych, przez członkinie KGW w Komborni może się okazać jednym ze znaczących sposobów kształtowania osobowości, wrażliwości i kreatywności młodych pokoleń.
    The purpose of the article is a scholarly reflection on the presence and significance of Kombornia folk costume in the culture and entrepreneurial activities of the members of the Rural Housewives’ Club in Kombornia. The first part of the article, based on an analysis of the literature, explains the basic terms related to the subject. It defines what folk costume is, including the Kombornia costume, what functions it performed, and what factors determined its appearance and forms. The next part presents exploratory material, showing the importance of Kombornia folk costume and its use in the entrepreneurial and educational activities of Club members in Kombornia. The analysis is based on self-reported survey data, which was conducted in September 2022. The collected material was obtained on the basis of statements collected by means of a survey questionnaire, free interviews with a list of sought-after issues conducted with: Prof. Kazimierz Szmyd from the National Academy of Applied Sciences in Krosno, the chairman and members of the Kombornia Rural Housewives’ Club, the Kombornia village mayor, and records collected in the Chronicles of the Kombornia Rural Housewives’ Club. The results of the survey indicated that interviewees recognize the need to cultivate the Kombornia folk costume and the traditions associated with it, guided by cultural-cognitive, applied, in addition to emotional motives. The Kombornia folk costume is a significant and inalienable part of modern local life. It has been worn during ceremonies at the local and state levels. In addition, it is also worn during the numerous workshops organized by members of the Rural Housewives’ Club related to learning about the history of costume and traditions associated with the region. The respondents’ statements testify to a strong identification with the Kombornia costume, which is a symbol of belonging to the region. The respondents pointed to the lack of generational continuity and the gradual severing of ties with the tradition of wearing the costume, which may be a legitimate concern. Presenting the cultural heritage of the region, including the Kombornia folk costume and traditions associated with it by the members of the Club in Kombornia may prove to be one of the significant ways of shaping the personality, sensitivity and creativity of young generations.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 287-306
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ojczyzny artystyczne Elżbiety Wittlin Lipton
    Autorzy:
    Budzik, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030697.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    teatr
    scenografia
    kostiumografia
    ojczyzna artystyczna
    theater
    scenography
    costume design
    artistic motherland
    Opis:
    Artykuł jest wstępem do analitycznego studium całości twórczości teatralnej Elżbiety Wittlin Lipton - córki wybitnego polskiego pisarza, eseisty i tłumacza - Józefa Wittlina. Autorka przedstawia zarys biografii Wittlin Lipton, koncentrując się na poszczególnych etapach jej edukacji artystycznej zarówno w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork i Chicago), jak iw Hiszpanii (Madryt). W artykule skupiono się na wybranych projektach scenograficznych i kostiumowych, które artystka tworzy od końca lat siedemdziesiątych XX wieku dla amerykańskiej i hiszpańskiej sceny teatralnej. W dalszej kolejności omawiane są hiszpańskie i polskie tła kulturowe i malarskie, które odcisnęły swoje piętno na artystycznym obrazie i wrażliwości Wittlin- Lipton. W kontekście przeprowadzonych analiz autorka tekstu proponuje, aby pojęcie „ojczyzny” w przypadku tego emigracyjnego artysty traktować symbolicznie w kategoriach szeroko rozumianej sztuki.
    The paper is an introduction to the analytical study of the total theatrical oeuvre of Elżbieta Wittlin Lipton – the daughter of eminent Polish novelist, essayist and translator – Józef Wittlin. Budzik gives an outline of Wittlin Lipton’s biography  by focusing especially on particular stages of her artistic education pursued both in the United States (New York and Chicago) and in Spain (Madrid). The article takes as its focus the selected theatrical scenographic and costume design projects which the artist has been creating since the late seventies of the 20th century onwards, for American and Spanish theatrical scenes. Further discussed are Spanish and Polish cultural and painterly backrounds which stamped their imprints on Wittlin Lipton’s artistic imagery and sensitivity. Budzik proposes that the notion of ‘motherland’ in the case of this emigré artist should be viewed on symbolically in terms of art broadly conceived.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 324-337
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycyjny strój kobiecy – traje de flamenca i jego znaczenie podczas sewilskiego święta Feria de Abril
    Traditional Women’s Costume – traje de flamenca and Its Meaning at the Feria de Abril Festival in Seville
    Autorzy:
    Romanowska, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37234885.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    strój
    traje de flamenca
    Sewilla
    lokalna tożsamość
    costume
    Seville
    local identity
    Opis:
    Tekst ma na celu omówienie najistotniejszych zagadnień związanych z traje de flamenca, tradycyjnym strojem kobiecym zakładanym podczas jednego z najważniejszych andaluzyjskich świąt – Ferii de Abril w Sewilli. Traje de flamenca to strój mający początek w romantycznej wizji andaluzyjskiej kultury, zanurzony w tradycji – ulega również przekształceniom. Zakładanie go przez kobiety to nie tylko forma budowania lokalnej tożsamości, lecz także próba podkreślenia kobiecej siły i dominacji.
    The text aims to discuss the most important meanings of traje de flamenca, a traditional women’s costume worn during one of the most important Andalusian festivals – Feria de Abril – in Seville. Traje de flamenca is a costume founded on the romantic vision of Andalusian culture, which, however, has also been transformed by tradition. Women wearing it is a form of building local identity, but also an attempt to emphasize female power and dominance.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 321-332
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co mówi kostium? Idea, etyka, moda – wybrane wizerunki Hamleta w polskim teatrze najnowszym
    What the costume says? Idea, ethics, fashion – chosen Hamlet’s images in Polish Contemporary Theatre
    Autorzy:
    Świąder-Puchowska, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339603.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    Hamlet
    Szekspir
    polski teatr najnowszy
    kostium
    Shakespeare
    Polish contemporary theatre
    costume
    Opis:
    W artykule przedstawiono analizę kilku wybranych, istotnych realizacji Hamleta Williama Szekspira, powstałych na polskich scenach w ciągu ostatnich dwudziestu lat, w interpretacji następujących twórców: Krzysztof Warlikowski, Jan Klata, Radosław Rychcik i Krzysztof Garbaczewski. Celem autorki jest ukazanie, jak interpretacja reżyserów i ich koncepcje, dotyczące postaci oraz całego dramatu (także te etyczne), znajdują swoje odzwierciedlenie w kostiumie głównego bohatera, będącym istotnym elementem komunikatu scenicznego, i odwrotnie – jak strona wizualna postaci Hamleta „odbija” główne trendy w interpretowaniu klasyki w polskim teatrze współczesnym.
    The analysis presents a few selected important Polish theatre interpretations of Hamlet by William Shakespeare, realized during last twenty years by Krzysztof Warlikowski, Jan Klata, Radosław Rychcik and Krzysztof Garbaczewski. The main issue is to show how director’s interpretation and ideas are manifested in the costumes and creation of Hamlet’s character in each performance. And the other way around – how visual part of presenting each Hamlet expresses main trends in interpreting classics in Polish contemporary theatre in general.
    Źródło:
    Media Biznes Kultura; 2018, 1(4); 35-44
    2451-1986
    2544-2554
    Pojawia się w:
    Media Biznes Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badanie pola tematycznego z zakresu stroju ludowego na podstawie danych z Korpusu Spiskiego
    Research into the lexis in the field of folk costumes based on the Spiš Dialect Corpus data.
    Autorzy:
    Grochola-Szczepanek, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854200.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    thematic vocabulary
    folk costume
    corpus data
    pole tematyczne
    strój ludowy
    badania korpusowe
    Opis:
    Celem artykułu jest omówienie leksyki z zakresu stroju ludowego, utrzymującej się współcześnie w mowie mieszkańców Spisza. Powszechnie wiadomo, że archaiczne nazwy zanikają wraz z wymieraniem tradycyjnych form życia wiejskiego, a ich miejsce zastępują nowe, ogólne określenia. Dane do badania pola tematycznego pochodzą z Korpusu Spiskiego. Otrzymane wyniki stanowią zbiór ok. 150 nazw elementów stroju ludowego. W opisie stosuje się podział na makro- i mikropola w obrębie stroju męskiego oraz kobiecego. Leksyka zróżnicowana jest pod względem formalnym, semantycznym, geograficznym oraz frekwencyjnym.
    The purpose of the article is to discuss the names of folk costumes from contemporary speech of the inhabitants of Spiš in Poland. It is common knowledge that as the traditional forms of rural life disappear, so do archaic names replaced by new, more general terms.The data come from the Spiš Dialect Corpus. The obtained results consist of a collection of about 150 names of elements of folk costumes. The description is divided into thematic fields concerning men’s and women’s outfits. The names vary in terms of formality, semantics, geography and frequency.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 81-94
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kazałem więc na łeb na szyję, by mnie krawiec stroił” – rzecz o realnych i duchowych kreacjach Juliusza Słowackiego
    “Kazałem więc na łeb na szyję, by mnie krawiec stroił” [“So I ordered hastily that the tailor dress me”]. On the Real and Spiritual Outfits of Juliusz Słowacki
    Autorzy:
    Świder-Pióro, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37239192.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Juliusz Słowacki
    strój
    dandys
    żywy trup
    egzystencja
    costume
    dandy
    living corpse
    existence
    Opis:
    W artykule – głównie w odniesieniu do listów powstałych na przestrzeni emigracyjnej twórczości Juliusza Słowackiego – ukazane zostały zależności między garderobą poety, a jego egzystencjalnym, duchowym i twórczym progresem. Poszczególne cezury rozwoju przybliżają wizerunki poety-dandysa, żywego trupa w czarnym tużurku, wojażera realizującego podróż życia oraz mistyka porzucającego świat „glansowanych rękawiczek”. W kontekście zaprezentowanego wywodu pojawia się również wątek Mickiewiczowski – antynomiczny wobec prezentowanej myśli Słowackiego o stroju traktowanym w kategorii człowieczego „ja”.
    The article, mainly based on letters written during Juliusz Słowacki’s exile, shows the relationship between the poet’s clothes and his existential, spiritual and creative progress. The various caesuras of his development bring out the images of a dandy poet, a living corpse in a black trench coat, a voyager realizing the journey of a lifetime, and a mystic abandoning the world of “glanced gloves”. In the context of the presented argument, there is also a Mickiewiczian theme, as an antinomy to Słowacki’s thought presented on clothing treated in the category of the human self.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 137-150
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WĘDRÓWKI DYLETANTÓW BUŁATA OKUDŻAWY – PROBLEMATYKA I KONFLIKTY
    Adventures of Dilettantes by Bulat Okudzhava – Issues and Conflicts
    Autorzy:
    Kozak, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444480.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Bulat Okudzhava
    historical novel
    historical costume
    oppression of the individual
    writer versus the authority
    Opis:
    Historical prose of Bulat Okudzhava is an interesting phenomenon. It belongs to the literary trend originating in the 20’s of the 20th century, when a rethinking and reappreciation of the past were postulated to plausibly lay out the genealogy of the present. Initially the authors of that period drew on big social and cultural upheavals and their heroes to explain the complicated relation between the individual and the revolution, and between the revolution and the Intelligentsia. In the Adventures of Dilettantes Okudzhava unambiguously follows those literary trails. He focuses on the momentous changes taking place in the Russian society in the second half of the 19th century and on the moralpsychological atmosphere of that time. One should note that the historicism of Okudzhava is of a very peculiar nature. It consists in considering the conflict between the individual and the authority not just in the historical perspective, but also in the philosophical, moral and deeply human aspects. In the novel Okudzhava proposes that totalitarian rule has not ever changed across the eras and tries to prove that hypothesis. In doing that the author is processing and transforming historical facts. Thus, the classic model of the historical novel is shattered since it is too constraining to accommodate elements of fiction, fantasy, dream, surreal visions. Okudzhava uses all of them to expand upon the spirituality of the characters.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/1; 155-164
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstruowanie przeszłości. Powstanie ludowego ubioru kaszubskiego w pierwszej połowie XX wieku
    Constructing the Past: The Emergence of Kashubian Folk Costume in the First Half of the Twentieth Century
    Autorzy:
    Kizik, Edmund
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1058000.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    ethnography
    folk costume
    historical iconography
    first half of the twentieth century
    Kashubia
    Bożena Stelmachowska
    Opis:
    The attire characteristic for peasants was described by ethnographers from the early nineteenth century, and the interest in folklore itself transformed from amateur item collecting to an academic discipline, namely ethnography. Researchers were intrigued by hand-made folk costumes, which contrasted with the factory-made clothing of the urban population. As the political importance of the peasantry grew, stylised folk costumes became an element of regional and ethnic identity. The motif of peasant culture found its way into global literature and the folk elements into political propaganda of the twentieth century. At the same time the origin of folk costumes and their design arouses controversy among researchers. Are they reconstructions of the past or perhaps ideologically motivated constructs? The article presents this issue on the example of a Kashubian costume created according to the concept of Professor Bożena Stelmachowska (1889–1956). On the basis of previously unexplored descriptions of peasants’ appearance contained in arrest warrants from the first half of the nineteenth century, the sources and research paradigm, which became a basis for the creation of the model Kashubian attire in 1954–1959, have been subjected to criticism. The concept adopted by the older scholarship was not confirmed as no primary sources (material artifacts, iconographic representations, written descriptions, etc.) were found. The similarity of clothes worn by Kashubians with clothes worn by other peasants was demonstrated, and so was the influence of military uniforms on men’s clothes. The model of Kashubian costume proposed by Stelmachowska should be treated as an intellectual construction that reflects certain trends in folklore studies of the time and a response to ideological and propaganda needs that arose in Pomerania after 1945.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2021, 86, 1; 111-146
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nieuchronna zmienność świata” albo przebieranki w literaturze tureckiej epoki tanzimatu
    “Inevitable Variability of the World” or Disguise in the Turkish Literature of the Tanzimat Period
    Autorzy:
    Filipowska, Sylwia
    Zając, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37522314.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    literatura okresu tanzimatu
    Şemsettin Sami
    Namık Kemal
    motyw ubioru
    Tanzimat period literature
    costume motifs
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza roli ubioru we wczesnych utworach literatury tureckiej epoki tanzimatu. Szczególną uwagę zwrócono na motyw przebierania się kobiety za mężczyznę i odwrotnie. Przykłady takiego motywu można znaleźć w dwóch dziełach wybitnych literatów tej epoki: w powieści Şemsettina Samiego Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat i w dramacie Namıka Kemala Vatan yahut Silistre. W części wprowadzającej przedstawiono epokę reform (II połowa XIX w.), następnie scharakteryzowano literaturę tego okresu, podkreślając istotną rolę ubiorów w fabule utworów. Kolejna część zawiera krótkie biogramy, a w następnej omówione zostały wątki związane z przebieraniem się. W powieści Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (Miłość Talata i Fitnat) tytułowy bohater Talat, ryzykując swoje dobre imię, przebiera się za kobietę, aby móc wejść do domu ukochanej dziewczyny. W dramacie Vatan yahut Silistre (Ojczyzna albo Silistra) Zekiye zakłada męski strój, aby pójść za ukochanym, który wyruszył na wojnę. Akcja toczy się w czasie wojny krymskiej. Obydwa utwory są wołaniem o większą swobodę kontaktów między kochającymi się ludźmi.
    The focus of the article revolves around the examination of the role of attire within the early works of the Tanzimat period. Significant focus was directed towards the motif of women enrobing male attire and vice versa. Illustrative instances of this motif are discerned in two seminal works authored by prominent writers of the era: Namık Kemal’s drama Vatan yahut Silistre and Şemsettin Sami’s novel Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat. The introductory segment delineates the epoch of reform, spanning the latter half of the 19th century, followed by an exposition of the literary landscape of the period, accentuating the pivotal role of garb within the narrative framework. Subsequently, succinct biographies are presented, followed by a discourse on themes associated with disguise. In Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, the eponymous character, Talat, assumes female garb, imperiling his reputation, to gain access to the abode of his beloved. Conversely, in Vatan yahut Silistre, Zekiye dons masculine attire to pursue her beloved who has departed for war, set against the backdrop of the Crimean War. Both works serve as a plea for greater freedom of association between individuals bound by affection.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 531-544
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Language of Dressing as a Communication System and its Functions – Roman Jakobson’s Linguistic Method
    Język ubioru jako system komunikacyjny i jego funkcje – lingwistyczna metoda Romana Jakobsona
    Autorzy:
    Todorović, T.
    Čuden, A. P.
    Košak, K.
    Toporišič, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/232279.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
    Tematy:
    clothing
    communication
    visual language
    costume design
    film
    theatre
    odzież
    komunikowanie
    język wizualny
    projektowanie strojów
    teatr
    Opis:
    The aim of the study was to show the principles of nonverbal communication achieved with clothing by using Roman Jakobson’s linguistic method. As demonstrated and established here, clothes and their functions can be translated into verbal and written language. The language of fashion, costume and stage design can be analysed in terms of their function and symbolism. Based on the language function scheme, clothing can be interpreted as the language of communication and as a system. Using purely linguistic methods, examples of various clothing analyses demonstrate the clothing function as a visual sign system, which is equal to the linguistic sign system, language and communication. Different kinds of communication can be achieved through garments, as explained by the examples and discussion selected and described.
    Celem pracy było pokazanie zasad komunikowania niewerbalnego osiągniętego przy użyciu odzieży, stosując metodę lingwistyczną Romana Jakobsona. Jak wykazano i ustalono w pracy, ubrania i ich funkcje można przetłumaczyć na język słowny i pisany. Język mody, stroju i scenografii można analizować pod kątem ich funkcji i symbolizmu. W oparciu o schemat funkcjonowania języka, odzież można interpretować jako język komunikacji i jako system. Przy użyciu metod czysto językowych, przykłady różnych analiz odzieżowych wykazują funkcję odzieżową jako system znakowania wizualnego, który jest równy systemowi językowemu, językowi i komunikacji. W pracy stwierdzono, ze dzięki odzieży mogą być osiągnięte różne rodzaje komunikacji, co opisano i wyjaśniono na wybranych przykładach.
    Źródło:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2017, 5 (125); 127-135
    1230-3666
    2300-7354
    Pojawia się w:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strój ludowy jako nośnik nastrojów społecznych w międzywojennej twórczości wybranych malarzy austriackich
    Autorzy:
    Bigaj-Zwonek, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37230633.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    strój
    kultura regionalna
    sztuka austriacka
    ekspresjonizm
    Albin Egger-Lienz
    costume
    regional culture
    Austrian art
    expressionism
    Opis:
    Artykuł dotyczy zagadnienia roli ubioru w budowaniu przekazu o określonej treści/wydźwięku przez wybranych artystów tworzących w okresie międzywojennym w regionach Austrii, takich jak Tyrol. Twórcy ci – związani z ekspresjonizmem, modernizmem – odnosili się w różny sposób do ówczesnej sytuacji polityczno-społecznej. Celem artykułu jest m.in. wskazanie na powody sięgania po motyw stroju regionalnego, ludowego czy chłopskiego oraz zarysowanie schematu, w którym łączy się on z treścią artystycznej wypowiedzi oraz ekspresją przekazu. W artykule wyróżniono twórczość Albina Eggera-Lienza, którego historia stanowi ciekawy przykład determinantów wyborów motywów w obrazowaniu malarskim, a także pokazuje, jak m.in. kwestia ubioru może wpływać na późniejszy odbiór dorobku artystycznego. Artykuł, przygotowany na podstawie kwerend muzealnych i literatury przedmiotu, zawiera m.in. wniosek, że motywy chłopskie, ludowe występują często w sytuacjach, w których pożądane są akcenty pierwotne, rytmu przyrody i pracy zgodnej z naturą, tradycji, wartości rodzinnych i rodzimych. Wybory strojów/ubiorów związanych z regionami i wsią towarzyszą przewrotom politycznym, robotniczym i ludowym, mogą też pojawiać się w sytuacjach zagrożenia. W przypadku nurtów ekspresjonistycznych, szczególnie u artystów pracujących w regionach, mogą one podbijać siłę przekazu, m.in. przez akcentację prawdziwości zachowań i siły przyrody, która wyznacza naturalny ład. Wielokrotnie akcenty chłopskie, w tym strój ludowy, łączą się wtedy z motywami religijnymi. Jednakże ubiór regionalny, wątki wiejskie i krajobrazowe mogą także towarzyszyć sztuce w okresach konfliktów i stanowić swoisty sposób schronienia przed uciskiem świata lub dawać wyraz złowrogiej „ciszy przed burzą”. Problemem, który również został tu zarysowany, jest kwestia recepcji ubioru chłopskiego/ludowego w kraju, który miał związki z nazizmem, w związku z czym sprawa stroju łączy się z promowaną ówcześnie polityką kulturalną państwa – nieraz zgodnie z oczekiwaniami artystów, ale niejednokrotnie również przez przypadek i nałożenie się różnorakich okoliczności – i wpływa na ocenę samych twórców oraz ich dzieł.
    The article addresses the issue of the role of clothing in the construction of a message with a specific content/sound by selected artists creating in the interwar period in Austrian regions such as East Tyrol. The artists associated with expressionism and modernism referred in different ways to the political and social situation of the time. The purpose of the article includes pointing out the reasons why painters reached for the theme of regional, folk or peasant costume, and outlining the scheme in which it was combined with the content of artistic expression and the message. The article singles out the work of Albin Egger-Lienz, whose story provides an interesting example of the determinants of motif choices in painted images, and shows how, among others, the issue of clothing can affect the subsequent reception of artistic output. The article, prepared on the basis of museum searches and the literature, concludes that peasant, folk motifs are often found in situations where accents of primordialism, the rhythm of nature and work in harmony with nature, tradition, family and native values are desirable. The choice of costumes/clothes associated with the regions and the countryside accompanies political, labor and popular upheavals, and may also appear in threatening situations. In the case of expressionist currents, especially in artists working in the regions, they can emphasize the power of the message, including by stressing the truthfulness of behavior and the power of nature, which determines the natural order. Peasant accents, including folk costume, are then often combined with religious motifs. However, regional clothing, rural and landscape themes can also accompany art during periods of conflict and provide a kind of refuge from the oppression of the world or signal an ominous “calm before the storm.” A problem that is also outlined here is the issue of the reception of peasant/folk dress in a country that had ties to Nazism, and as a result, the issue of dress is linked to the cultural policies of the state promoted at the time, sometimes in accordance with the expectations of the artists, but sometimes also by chance and the superimposition of various circumstances, which affects the evaluation of the artists themselves and their works.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 151-172
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strój, ubiór, kostium jako symbole kulturowe
    Dress, Clothing, Costume as Cultural Symbols
    Autorzy:
    Bigaj-Zwonek, Beata
    Kaczmarzyk, Izabela
    Stankiewicz-Kopeć, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37237931.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    strój
    ubiór
    kostium
    symbol kulturowy
    dzieje kultury
    dress
    clothing
    costume
    cultural symbol
    history of culture
    Opis:
    Na przestrzeni wieków odzienie – mówiąc najogólniej o wszelkich odmianach ubiorów, strojów czy kostiumów – zyskało wiele funkcji, stając się jednym z najbardziej reprezentatywnych wyznaczników kultury. Ubiory, stroje, kostiumy w całej swojej diachronicznej i synchronicznej złożoności – poza ich ściśle pragmatycznym, utylitarnym wymiarem – pełnią bowiem funkcję swoistych symbolicznych markerów jasno i jednoznacznie określających odgrywaną przez kogoś w danej chwili rolę społeczną, a także odzwierciedlających aprobatę bądź sprzeciw wobec obowiązującej hierarchii wartości i dominujących wzorów kulturowych. Ubranie, a szczególnie strój czy kostium, ujmowane jako integralna całość lub też jako ich poszczególne elementy, mimo swojej materialności są bowiem nasycone tym, co niematerialne wartościami estetycznymi, jak również właśnie znaczeniami symbolicznymi, komunikującymi (bardziej lub mniej bezpośrednio) tożsamość, poglądy, system przynależności do określonego kręgu kulturowego, warstwy społecznej, grupy zawodowej czy subkulturowej. Odzież może bowiem hierarchizować bądź egalitaryzować: wyróżniać kogoś na tle innych lub pozwolić mu się zamaskować, może ujednolicać, zacierać różnice, wskazywać na społeczny prestiż lub poślednią funkcję pełnioną w danej społeczności, ujawniać pragnienia, tęsknoty, marzenia i aspiracje, a także wpisywać się w dyskurs pomiędzy wzorotwórczymi centrami kulturowymi a satelickimi peryferiami z ich kompleksami bądź buntem wobec tego, co nie jest własne i rodzime, czego konsekwencją bywa współcześnie zwrot ku etnicznym źródłom postrzegania siebie i otaczającego świata.
    Over the centuries, clothing – generally speaking of all kinds of outfits or costumes – has gained many functions, becoming one of the most representative determinants of culture. Clothes, dresses, costumes in all their diachronic and synchronous complexity – apart from their strictly pragmatic and utilitarian dimension – act as specific symbolic markers clearly and unambiguously defining the social role played by someone at a given moment, as well as reflecting approval or opposition to the existing hierarchy of values and dominant cultural patterns. Clothing, especially costume, understood as an integral whole or as its individual elements, despite their materiality, is saturated with something intangible – aesthetic values in addition symbolic meanings, communicating (more or less directly) identity, views, system of belonging to a specific cultural circle, social stratum, professional or subcultural group. Clothing can hierarchize or egalitarianize: it can distinguish someone from others or allow them to disguise themselves, it can unify, blur differences, indicate social prestige or an inferior function performed in a given community, reveal desires, longings, dreams and aspirations, as well as fit into the discourse between model-creating cultural centers and satellite peripheries with their complexes or rebellion against what is not own and native, which sometimes results in a turn towards ethnic sources of perception of oneself and the surrounding world.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 11-20
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cerowanie tradycji. Stroje Lachów Sądeckich jako wyraz tożsamości i przynależności regionalnej
    Mending tradition: The costumes of Sądecki Lachs as an expression of identity and regional affiliation
    Autorzy:
    Rutkowski, Patryk Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054746.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-15
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    strój regionalny
    przynależność regionalna
    zróżnicowanie kulturowe
    Lachy Sądeckie
    : regional costume
    regional affiliation
    cultural diversity
    Sądecki Lachs
    Opis:
    Prowadzona do tej pory analiza ubioru dawnej Sądecczyzny pomijała jego wariantowość. Powielana zarówno przez badaczy jak i lokalnych regionalistów idea jednego wariantu stroju została skutecznie utrwalona w świadomości grupy identyfikowanej jako Lachy Sądeckie, a hermetycznie zamknięty obszar, całkowicie odporny na transformację stał się wyłącznym obszarem jego występowania. Proces użytkowania tradycyjnych strojów lachowskich jest istotnym elementem dyskursu społecznego, a jego analiza pobudza do kolejnych rozważań: czy nowa kreacja/rekompozycja to kontynuacja zjawisk folkloru, folkloryzmu, czy zupełnie inne zjawisko w kontekście autofolkloryzacji.
    In their studies of the clothing of the former Sądecczyzna region conducted so far, scholars have omitted its variability. The idea of there being only one variant of the traditional costume, embraced and copied both by researchers and by local regionalists, was effectively fixed in the consciousness of the group identified as Sądecki Lachs. The region, thus hermetically sealed and supposedly resistant to any transformation, has become identified as an area where this variant has exclusively occurred. The use of traditional Lach costumes is an important element of social discussion, and its analysis stimulates further research problems, e.g.: Is a new creation/recomposition a continuation of the phenomena of folklore? Is it folklorismus? Or is it a completely different phenomenon in the context of autofolklorization?
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2021, 21, 1; 1-14
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traje de luces: The Daub, the Art, or the Craft?
    Autorzy:
    Ziółkowska-Kuflińska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036228.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    traje de luces
    costume of the matador
    art
    daub
    craft
    corrida de toros
    spectacle
    culture
    Spain
    Opis:
    Corrida the toros is considered a symbol of Spain. Corrida as a spectacle similar to a theatre spectacle is subject to rules. All elements of the spectacle, stages as well as tools used during corrida fall under strict rules, the same applies to the costumes worn by “actors” taking part in the corrida. Traje de luces – a lucent costume, which next to the bull itself is regarded as the most recognisable symbol of corrida. Matador’s outfit is considered as a piece of art by ones, others will see it as a ostentatious costume. What is it in reality? The answer to this question is not easy and obvious. The delicate handwork and fivestar materials position the costume of the matador as a work of art; however, garish colouring and exaggerated embellishments seem rather gaudy. Traje de luces should be always considered in a wider context, because only in that case its symbolism and meaning can be actually interpreted. Outside the corrida de toros the bright costume of the matador is only a colourful outfit, however in its natural environment, that is on the arena, it gains a completely different meaning. In this article, I will introduce various points of view on the topic.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2015, 4 (110); 103-114
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Overseas Dissemination of Ancient Chinese Costume Culture from the Perspective of Cultural Confidence
    Rozpowszechnianie poza granicami kraju starożytnej chińskiej kultury kostiumowej z perspektywy zaufania kulturowego
    Autorzy:
    Wang, Zhicheng
    Cui, Rrongrong
    Cong, Tianzhu
    Liang, Hui'e
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1419414.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
    Tematy:
    cultural confidence
    overseas dissemination
    ancient China
    costume culture
    kultura zaufania
    rozpowszechnianie za granicą
    Chiny
    kultura kostiumowa
    Opis:
    Since the reform and opening-up, China has actively followed overseas costume trends and bidden farewell to the era of uniforms. It has gone through evolution from collective imitation to physical liberation to the advocacy of diversified individuality to this new age, where the Chinese culture of costume is radiant with self-confidence. The culture of ancient Chinese costume has a long history with extensive and profound connotations. This paper, from the perspective of cultural confidence, adopts the propagation mode of '5W' to discuss the overseas dissemination of ancient Chinese costume culture, the specific content of Chinese-foreign exchange, and theoretical approaches in the theoretical framework of communication based on the case of 'American Tour of Innovative Design Works of Ancient Chinese Costume Culture', organised by Jiangnan University in 2018, in a bid to serve as a reference for the narration of the national story, the communication of a national voice and the creation of a national image.
    Od czasu reformy i otwarcia Chiny aktywnie podążały za zagranicznymi trendami kostiumowymi i pożegnały się z erą uniformów. Chiny przeszły ewolucję od zbiorowego naśladowania, przez wyzwolenie i popieranie zróżnicowanej indywidualności, aż do tej nowej ery, w której chińska kultura kostiumowa promieniuje pewnością siebie. Kultura starożytnych chińskich strojów ma długą historię z rozległymi i głębokimi konotacjami. W pracy, z punktu widzenia zaufania kulturowego, przyjęto tryb propagacji "5W". W artykule omówiono proces zagranicznego rozpowszechniania starożytnej chińskiej kultury kostiumowej, specyficznej treści chińsko-zagranicznej wymiany oraz teoretycznych podejść w ramach komunikacji w oparciu o wystawę "American Tour of Innovative Design Works of Ancient Chinese Costume Culture", zorganizowaną przez Uniwersytet Jiangnan w 2018 roku. Wydarzenie to posłużyło, jako punkt odniesienia dla narracji narodowej historii, przekazywania głosu narodowego i tworzenia narodowego wizerunku.
    Źródło:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2021, 3 (147); 111-116
    1230-3666
    2300-7354
    Pojawia się w:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strój pyrzycki w świetle źródeł etnograficznych i ikonograficznych zachowanych w Muzeum Narodowym w Szczecinie
    Pyrzyce costume in the light of iconographical and ethnographical sources from the National Museum in Szczecin
    Autorzy:
    Karwowska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440816.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-27
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    Western Pomerania
    Pyrzyce costume
    ethnographic sources
    museum collections
    August Ludwig Most
    Pomorze Zachodnie
    strój pyrzycki
    źródła etnograficzne
    zbiory muzealne
    Opis:
    The article discusses selected elements of traditional Pyrzyce costume, archive records and an oil painting by August Ludwig Most that survived in the collection housed in the Department of Ethnography of Pomerania at the National Museum in Szczecin. The painter’s sketchbook drawings held in the Department of Old Art were also taken into account, showing the look of the costume in the 1930s and 1940s.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2018, 14; 193-224
    0076-5236
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leszka Dunina Borkowskiego dyskurs o wolności w tragedii „Arnalda de Rocas, czyli zdobycie Nikozji”
    Leszek Dunin Borkowski’s discourse about freedom in tragedy “Arnalda de Rocas, or getting Nicosia”
    Autorzy:
    Półchłopek, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690175.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    antyk
    estetyka klasyczna
    kostium historyczny
    Leszek Dunin Borkowski
    literatura
    orientalizm
    tragedia
    antique
    classical esthetics
    historical costume
    literature;
    orientalism
    tragedy
    Opis:
    The specific censorship determines only apparently the true end of the Polish Enlightenment, which was revealed very clearly especially in the areas of Galicia. The Vienna government aspired by all means to transform ‘hereditary countries’ together into a whole. Therefore, literature often started to use historical costume. The tragedy entitled ‘Arnaldo de Rocas: or, getting Nicosia. The tragedy in five acts, a poem originally written in Polish in 1828 by Leszek Borkowski’ is the outcome of those practices, remaining almost two hundred years in the manuscript. This unknown play, referring to its idea of ‘The Grecian Envoys’, is a perfect example of long-lasting classical aesthetics, which thanks to setting the action in the historically distant times, smuggles current patriotic content in a veiled way.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2016, LXXI; 121-138
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od darmopyszek do chopionek, czyli o tożsamościowym znaczeniu odzieży na Górnym Śląsku w czasach uprzemysłowienia
    From Darmopyszka to Chopionka, or the Identity Significance of Clothing in Upper Silesia in the Era of Industrialization
    Autorzy:
    Kaczmarzyk, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37230135.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Górny Śląsk
    strój ludowy
    górnośląskie stroje regionalne
    industrializacja
    dziedzictwo kulturowe
    Upper Silesia
    folk costume
    Upper Silesian regional costumes
    industrialization
    cultural heritage
    Opis:
    Pod koniec XVIII wieku na Górnym Śląsku zaczął się proces dynamicznych zmian kulturowych związanych z rozwojem przemysłu. Charakterystyczną cechą kultury dnia codziennego, której elementem była również odzież zarówno codzienna, jak i świąteczna, stał się wówczas styk agrarności i industrialności. Znaczącą cezurą czasową w ewolucji form i funkcji ubrań noszonych w górnośląskich środowiskach wiejskich i robotniczych była II połowa XIX w., kiedy coraz bardziej ekspansywny stał się wpływ mody miejskiej (określanej też jako „pańska”). Wtedy też różne rodzaje odzienia, a zwłaszcza ludowe stroje paradne, przestały stanowić wyłącznie regionalny artefakt, różnicujący mieszkańców poszczególnych wspólnot lokalnych, ale stały się istotnym komunikatem tożsamościowym, wykorzystywanym jako ważki argument w dyskursie narodowościowym. Mimo działań mających na celu ochronę i utrwalenie tradycji noszenia strojów ludowych na przełomie XIX i XX w. rozpoczął się jednak proces ich wyraźnego marginalizowania oraz zmiany funkcji: z powszechnego ubioru paradnego w rodzaj kostiumu zakładanego wyłącznie w określonych okolicznościach, zwłaszcza obrzędowych. Poza reliktowymi środowiskami wiejskimi proces ten miał różną dynamikę w odniesieniu do strojów męskich, które zaniknęły szybciej, i kobiecych, które przetrwały dłużej. Najbardziej wyrazistym przykładem (żywotnym co najmniej do lat 70. XX w., a endemicznie nawet później), który nie miał nic wspólnego z zakładaniem ludowego kostiumu ani jakimikolwiek próbami rekonstrukcyjnymi, była odzież noszona na co dzień i od święta przez tzw. chopionki, czyli kobiety, które nigdy nie zakładały ubrań zgodnych z aktualną modą, ale nosiły różne odmiany (w zależności od okoliczności) kiecek, fortuchów, zopasek, chust i jakli. Chopionkom nie towarzyszyło poczucie modowego anachronizmu, wręcz przeciwnie ich strój był świadectwem przywiązania do swojskości i rodzimości. Współcześnie stroje ludowe (zróżnicowane w formie i proweniencji) w kulturowej rzeczywistości dawnego górnośląskiego okręgu przemysłowego są obecne w kilku wariantach, wśród których niejako na dwóch biegunach znajduje się używanie zachowanych, odziedziczonych po przodkach oryginalnych strojów ludowych lub ich wiernych replik, rekonstruowanych z ogromną pieczołowitością, oraz znacznie popularniejsze zakładanie okolicznościowych kostiumów ludowych inspirowanych zwłaszcza strojem rozbarskim. Nie stanowi to symbolu narodowościowych czy społecznych wyborów jak w czasach industrializacji, ale znak przywiązania do regionalnego dziedzictwa, a nawet rodzaj etnicznego markera wskazującego na żywotność lokalnych tradycji kulturowych i potrzebę kultywowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa Górnego Śląska.
    At the end of the 18th century, Upper Silesia began a process of dynamic cultural changes associated with the development of industry. Everyday culture, including every day and festive clothing, began to be impacted by the contact between agrarianism and industrialism. A significant time caesura in the evolution of the forms and functions of clothing worn in Upper Silesian rural and working-class communities was the second half of the 19th century, when the influence of urban fashion (also known as “lordly” fashion) became increasingly expansive. At that time, various types of clothing, especially festive folk costumes, ceased to be purely regional artifacts, differentiating the inhabitants of individual local communities, but became an important identity message, used as a weighty argument in the nationality discourse. However, despite efforts to preserve and perpetuate the tradition of wearing folk costumes at the turn of the 20th century, the process of their apparent marginalization and change of function began: from a common festive garment to a type of costume worn only in certain circumstances, especially ceremonial ones. Outside of relic rural communities, this process had different dynamics for male costumes, which disappeared faster, and female costumes, which survived longer. The most vivid example (vital at least until the 1970s, and endemically even later), which had nothing to do with the establishment of folk costume or any attempts at reconstruction, was the clothing worn on a daily basis and on holidays by the so-called chopionki, i.e. women who never donned clothes that conformed to current fashion, but wore different variations (depending on the circumstances) of skirts (kiecka), aprons (fortuch), apron skirts (zopaska), headscarves and jaklas (jackets). The chopionski did not have a sense of fashion anachronism; on the contrary, their attire was a testament to their attachment to what was familiar and indigenous. Nowadays, folk costumes (diverse in form and provenance) in the cultural reality of the former Upper Silesian industrial district are present in several variants, among which, as it were, at two poles is the use of surviving ancestral folk costumes or their faithful replicas, reconstructed with great care, and the much more popular donning of festive folk costumes inspired especially by the Rozbark costume. This is not a symbol of national or social choices as in the times of industrialization, but a sign of attachment to regional heritage, and even a kind of ethnic marker indicating the vitality of local cultural traditions and the need to cultivate the tangible and intangible heritage of Upper Silesia.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 217-248
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    BRITISH HERITAGE FILMS IN THE 1980S AND 1990S
    Brytyjskie filmy nurtu dziedzictwa kulturowego w latach 80.tych i 90.tych
    Autorzy:
    Weseliński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509073.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    heritage film
    costume drama
    heritage culture
    literary adaptations
    Orlando
    Carrington
    Shakespeare in Love
    film dziedzictwa kulturowego
    dramat kostiumowy
    dziedzictwo kulturowe
    adaptacje literackie
    Opis:
    The paper explores British heritage films produced over the last two decades of the 20th century in the context of profound cultural and social changes. The international success of heritage films sparked off lively debates about what the term „heritage” stands for. The first part of the paper provides a brief account of the fundamental issues and concepts of the British heritage cinema. The latter part traces the growth and development of the „quality” heritage film which in the l990s evolved into a marketable commodity that can be sold to international audiences.
    Filmy nurtu dziedzictwa kulturowego zrealizowane w ostatnich dekadach XX wieku spotkały się z żywym zainteresowaniem krytyki filmowej i literackiej. Pierwsza część artykułu przedstawia główne wątki refleksji filmoznawczej i literaturoznawczej na temat tego zjawiska w kontekście głębokich przemian społecznych i kulturowych na Wyspach Brytyjskich. W części drugiej omówione zostały kolejne fazy rozwojowe i proces międzynarodowej ekspansji tego nurtu. W późniejszej fazie, szczególnie w latach 90.tych, „brytyjskie” z nazwy filmy dziedzictwa kulturowego stały się ważnym segmentem międzynarodowego przemysłu filmowego.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2019, 65(2) Filologia; 5-15
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kostium francuski w architekturze XIX wieku i jego recepcja na ziemiach Polski na przykładzie pałaców w Świerklańcu i Kronenberga w Warszawie
    French costume in architecture of the 19th century and its reception in Poland on examples of the palaces in Świerklaniec and of the Kronenbergs in Warsaw
    Autorzy:
    Tołłoczko, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218327.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Polska
    Niemcy
    Warszawa
    Świerklaniec
    Górny Śląsk
    neorenesans
    konserwacja zabytków
    kostium francuski
    Polska
    Germany
    Warsaw
    Upper Silesia
    neo-Renaissance
    monument conservation
    French costume
    Opis:
    Niniejszy esej jest poświęcony kolejnym egzemplifi kacjom barbarzyństwa, które przyniosła II wojna światowa i jej pokłosie, czyniąc nieodwracalne skutki nie tylko w polskim, ale i europejskim dziedzictwie architektonicznym. Przedmiotem rozważań jest osobliwie, nieistniejący niestety pałac w Świerklańcu (Neudeck) oraz pałac L. Kronenberga w Warszawie. Obydwa nie egzystujące obecnie zabytki kostiumu francuskiego w architekturze historyzmu i eklektyzmu drugiej połowy XIX wieku łączą nie tylko analogie i powinowactwa stylowe, ale również fascynująca historia z burzliwych dziejów Europy Środkowej i jej kultury.
    This essay is devoted to subsequent exemplifi cations of barbarism that was brought by World War II and its aftermath, wreaking irrevocable damage in not merely Polish but also European architectonic heritage. The subject of discussion is, surprisingly, the no longer existing palace in Świerklaniec (Neudeck) and the palace of L. Kronenberg in Warsaw. Both non-existent monuments of the French costume in the architecture of historicism and eclecticism of the second half of the 19th century are linked not only by stylistic analogies and relationships, but also the fascinating history of the turbulent times in Central Europe and its culture.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2016, 48; 106-118
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało – podstawowe narzędzie pracy. Rola ciała w procesie negocjowania tożsamości pracownic agencji towarzyskich
    Body as a working tool. Women’s body in relation to the female escort agency workers’ identity negotiation process
    Autorzy:
    Wojciechowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373702.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    forming and polishing working tool
    constructing the professional identity
    sex work in an escort agency
    experiencing and perceiving the body
    theatrical costume
    escorts’
    education
    Opis:
    A major objective of this article is to analyze how escort agencies’ female workers experience their body within the professional context. It represents the analytical attempt to reconstruct their way of perceiving and understanding the body that at the time of professional interaction in progress is considered a theatrical costume, which facilitates performing the prostitute’s role. The body that is experienced as an object, which requires constant reshaping, adjusting to working conditions, might get damaged, and worn out. The body that in the aftermath of internalizing new techniques of impression management starts being perceived as a working tool and enables, thus, the construction of new interpretative frames for the understanding of typical professional interactions and one’s professional role. Finally, the body that is abstracted away from one’s intimacy, experienced as an interactional partner mediating escort’s professional interactions with her clients.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2012, 8, 2; 128-151
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strój w czeskim piśmiennictwie parenetycznym XVI i XVII wieku
    Costume in the Czech Parenetic Literature of the 16th and 17th Centuries
    Autorzy:
    Koczur-Lejk, Klaudia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37241794.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    strój
    ubiór
    grzech
    czeskie piśmiennictwo parenetyczne XVI i XVII wieku
    costume
    clothing
    sin
    Czech parenetic literature of the 16th and 17th centuries
    Opis:
    Celem artykułu jest zaprezentowanie poglądów czeskich kaznodziejów i moralistów XVI i XVII wieku na temat ówczesnych strojów. Na kartach swoich dzieł autorzy krytykowali nadmierną dbałość Czechów o wygląd zewnętrzny, którą interpretowali jako przejaw pychy i próżności. Nie zgadzali się na burzenie istniejących schematów i obowiązujących zasad dotyczących stroju. Wyrażali przekonanie, że każdy człowiek powinien być ubrany zgodnie ze swoim miejscem w społeczeństwie. Piętnowali naśladowanie zagranicznych mód, ponieważ widzieli w tym zagrożenie dla czeskiej tożsamości narodowej. Szczególnie dużo miejsca w dziełach parenetycznych poświęcano strojom niewiast. Moraliści podkreślali, że kobieta wystrojona silniej działa na mężczyzn i ułatwia im popełnianie grzechu zmysłowości. Omawiane pisma parenetyczne miały charakter motywacyjny, służyły kształtowaniu pożądanych postaw i zachowań.
    The aim of the article is to present the views of Czech preachers and moralists of the 16th and 17th centuries regarding the costumes of that time. In their works, the authors criticized the excessive care of the Czechs about the appearance, which they interpreted as a sign of pride and vanity. They did not agree to the demolition of existing patterns and rules regarding dress. They expressed the belief that each person should be dressed in accordance with his or her place in society. They stigmatized the imitation of foreign fashions because they saw it as a threat to Czech national identity. Particularly much space in parenetic works was devoted to women’s costumes. Moralists emphasized that a woman dressed up had a stronger effect on men and made it easier for them to commit the sin of sensuality. The parenetic writings in question were motivational in nature, serving to shape desirable attitudes and behavior.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 349-364
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Replica of Folk Cloth on a Contemporary Loom
    Opracowanie repliki stroju ludowego na współczesnym krośnie
    Autorzy:
    Kovačević, S.
    Hađina, J
    Mudrovcic, A
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/234033.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
    Tematy:
    national costume
    folk cloth
    original ethnic motifs
    ethnic motif industrial production
    pattern replication
    strój ludowy
    oryginalne motywy etniczne
    produkcja przemysłowa tkanin przeznaczonych na stroje ludowe
    odtwarzanie wzorów
    Opis:
    The principle of making a woven fabric with an ethnic motif according to a costume design from Posavina, Croatia, is described. The specificities and complexities of making these fabrics on weaving looms are described. One way of replicating the patterns of old fabrics as well as the manufacturing problems and technological process are presented. The results led to the conclusion that the possibilities of fabric patterning on looms are numerous, and the replication of some motifs on looms is possible in a shorter time than on hand looms. However, industrial production is still recognisable, and it is impossible to get a characteristic tinge provided by hand weaving. In this sense, the aim of this paper is to investigate and compare the advantages and disadvantages of the industrial production of patterns with ethnic motifs for manufacturing national costumes, which could prove satisfactory when replacing original patterns.
    Opisano zasadę tworzenia tkaniny z motywem etnicznym według projektu stroju z Posavinie w Chorwacji. Opisano specyfikę i złożoność wytwarzania tych tkanin. Przedstawiono jeden ze sposobów odtwarzania wzorów starych tkanin i omówiono problemy występujące podczas tego procesu technologicznego. Wyniki doprowadziły do wniosku, że jest wiele możliwości wzornictwa tkanin na krosnach, a odtwarzanie niektórych motywów na krosnach jest mniej czasochłonne, niż w przypadku tkania ręcznego. Jednakże, tkaniny produkowane przemysłowo są łatwo rozpoznawalne i niemożliwe jest uzyskanie charakterystycznego wrażenia dla tkanin ręcznie tkanych. Biorąc to pod uwagę, celem niniejszego opracowania jest zbadanie i porównanie zalet i wad produkcji przemysłowej tkanin przeznaczonych na stroje ludowe, które mogłyby zastąpić oryginalne tkaniny.
    Źródło:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2015, 2 (110); 130-136
    1230-3666
    2300-7354
    Pojawia się w:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ubiór czy kostium? Rola mody w malarstwie i życiu Olgi Boznańskiej
    Dress or costume? The role of fashion in painting and life of Olga Boznańska
    Autorzy:
    Straszewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142136.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Olga Boznańska
    polskie malarki
    ubiór w malarstwie
    kostium w sztuce
    portrety
    sztuka polska
    Olga Boznanska
    polish female painters
    dress in painting
    costume in art
    portraiture
    polish art
    Opis:
    W malarstwie portretowym Olgi Boznańskiej siłą rzeczy ubiór odgrywa istotną rolę, a na jej obrazach można prześledzić zmiany w modzie, zwłaszcza kobiecej na przestrzeni pięćdziesięciu lat. Nie znaczy to jednak, że artystka była bezstronną dokumentalistką otaczającej rzeczywistości i rejestratorką sposobu ubierania swoich modeli i modelek. Ukształtowana przez środowisko artystyczne w Monachium doskonale znała praktykowane tam metody pracy z kostiumem i zasady malarstwa historycznego dostosowującego kostium do przyjętej stylistyki zainspirowanej twórczością dawnego mistrza. Szybko jednak odrzuciła balast odniesień historycznych nie rezygnując jednak z mniejszych lub większych ingerencji w strój osoby portretowanej w czym utwierdziło ją zetknięcie z twórczością Jamesa Abbotta McNeilla Whistlera. Analiza jej portretów pozwala prześledzić, w jaki sposób posługiwała się ubiorem dla wydobycia osobowości modela, ale przede wszystkim by uzyskać zamierzone efekty formalne, traktując stroje jako inspirację i pretekst dla studiowania niuansów barwnych. W tym celu często posługiwała się upinanymi i drapowanymi tkaninami, szalami, chustami, czy futrami, za pomocą których nadawała malowanemu ubiorowi charakter efemerycznego kostiumu malarskiego. Również jej własny coraz bardziej staroświecki ubiór mógł stanowić nie tylko świadectwo pogłębiającej się depresji i problemów finansowych, a raczej służył podkreśleniu poświęcenia sztuce i szczególnego statusu artystki poprzez wyrzeczenie doczesnego życia i związanej z tym tradycyjnej roli przypisanej kobietom, których status w szczególny sposób determinowały modne stroje i nienaganny wygląd.
    In Olga Boznańska’s portrait painting, clothes necessarily play an important role, and in her paintings one can trace changes in fashion, especially women’s fashion, over the course of fifty years. This does not mean, however, that the artist was an impartial documentalist of the surrounding reality and a recorder of the manner in which her models were dressed. Formed by the artistic milieu in Munich, she knew perfectly well the methods of working with costumes practiced there and the principles of historical painting adjusting the costume to the adopted style inspired by the works of the former master. However, she quickly rejected the burden of historical references, without giving up, however, minor or major interference with the portrait of the person portrayed, which was confirmed by her contact with the works of James Abbott McNeill Whistler. The analysis of her portraits allows us to trace how she used clothes to reveal the model’s personality, but above all, to achieve the intended formal effects, treating the clothes as inspiration and a pretext for studying color nuances. For this purpose, she often used pinned up and draped fabrics, shawls, scarves or furs, with which she gave the painted clothes the character of an ephemeral painting costume. Her own, more and more old-fashioned clothes could not only be a testimony to the deepening depression and financial problems, but rather served to emphasize the artist’s dedication to art and the special status of the artist by renouncing temporal life and the traditional role assigned to women, whose status was determined especially by fashionable clothes. and impeccable appearance.
    Źródło:
    TECHNE. Seria Nowa; 2021, 7; 59-90
    2084-851X
    Pojawia się w:
    TECHNE. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interdisciplinárne presahy scénického výtvarníctva v technickej edukácií
    Autorzy:
    Zentko, Jozef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193076.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-31
    Wydawca:
    Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku
    Tematy:
    pracovná výchova
    primárne vzdelávanie
    scéna
    kostým
    divadlo
    umenie
    technika
    Work Education
    Primary Education
    Stage
    Costume
    Theater
    Art
    Technology
    nauczanie pracy (wychowanie przez pracę)
    edukacja wczesnoszkolna
    scena
    kostium
    teatr
    sztuka
    Opis:
    Príspevok venuje pozornosť charakteristike a analýze využívania interdisciplinárnych vzťahov scénického a kostýmového výtvarníctva v technickom vzdelávaní. Prezentuje možnosti uplatnenia technických postupov pracovného vyučovania v primárnom stupni vzdelávania, ktoré sú nosnou základňou v scénickom a kostýmovom výtvarníctve. Zameriavame sa na spoznávanie dôležitých aspektov vremeselno-umeleckej práci so zreteľom na medzipredmetové presahy a interdisciplinárne súvislosti uplatniteľné v podmienkach súčasného primárneho vzdelávania. Poukazuje na súvstažnosť výtvarno-technického a dramatického a ich potenciál v modernom pedagogickom priestore.
    The article points out the characteristics and analysis of the use of interdisciplinary scenic and costume design relationships in technical education. The possibilities of applying tech-nical procedures in teaching at preschool level are presented, which provides an important basis for designing scenery and costumes. The focus was on the identification of important aspects of manual and artistic work, taking into account the interdisciplinary relationships and interdisciplinary context, applied in contemporary preschool education. The article shows the artistic, technical and dramatic coherence, and their potential in contemporary pedagogical space.
    W artykule zwrócono uwagę na charakterystykę i analizę wykorzystania interdyscyplinarnych związków scenicznego i kostiumowego projektowania w edukacji technicznej. Przedstawiono możliwości zastosowania technicznych procedur nauczania pracy na wczesnoszkolnym poziomie nauczania, które są istotną podstawą w projektowaniu scenografii i kostiumów. Skoncentrowano się na identyfikacji ważnych aspektów pracy ręcznej i artystycznej z uwzględnieniem związków międzyprzedmiotowych w kontekście interdyscyplinarnym, zastosowanych w warunkach współczesnej edukacji wczesnoszkolnej. W artykule pokazano spójność artystyczno-techniczną i dramatyczną oraz ich potencjał we współczesnej przestrzeni pedagogicznej.
    Źródło:
    Zagadnienia społeczne; 2020, 1, 13; 21-30
    2353-7426
    Pojawia się w:
    Zagadnienia społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontekst miejsca a ludowa kultura odświętności na przykładzie stroju bytomsko-rozbarskiego
    The context of place versus the folk tradition of festivity - the case of Bytom-Rozbark folk costume
    Autorzy:
    Sebesta, Jadwiga
    Szymik, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1876882.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    strój rozbarsko-bytomski
    Rozbark/Bytom
    stroje ludowe
    kultura odświętności
    dziedzictwo
    tożsamość etniczna
    odrębność kulturowa
    historia Górnego Śląska
    costume from Rozbark
    Bytom
    folk costumes
    festivity culture
    heritage
    ethnic identity
    cultural distinctness
    Opis:
    Reprezentatywny dla regionu Górnego Śląska strój bytomsko-rozbarski to taki wytwór rąk człowieka, który jak w soczewce skupia ślady dziejów, bogactwo kulturowego kontekstu oraz echa przemian społecznych. Jest nade wszystkim istotnym znakiem przynależności do wspólnoty Ślązaków odzyskujących samoświadomość oraz potrzebę manifestowania swej odrębności na tle tendencji globalistycznych. Strój rozbarski nie uległ zapomnieniu ani też nie wpisał się w czysto muzealny wymiar pamiątek. Dzięki zaangażowaniu Rozbarczan doczekał się wznowienia produkcji dla celów ludycznych, świątecznych i obrzędowych. Młoda generacja Górnoślązaków, powracając do źródeł, z pasją odnajduje się w tym hołdzie dla tradycji i dziedzictwa wcześniejszych pokoleń. Dziś już nie tożsamość klasowa, stanowa czy status społeczny decyduje o wierności obyczajom, lecz wybór konkretnych osób, familii i wspólnot, dlatego tak żarliwie i autentycznie prezentuje się współczesna troska o transmisję wartości etnicznych.
    The folk costume from Rozbark, Bytom, being representative of the region of Upper Silesia, is a product made by human hands which, as in a lens, reflects the traces of history, the rich cultural context and echo of social transformations. Above all, it is an important sign of belonging to the community of Silesians, who recover their self-awareness and the need for manifesting their distinctness in the background of globalist trends. The costume from Rozbark, Bytom, has not been forgotten nor inscribed in a purely museum dimension of memory. Rozbark inhabitants have made efforts to resume the production of the costume for folk, festive and ceremonial purposes. By returning to the sources, a young generation of Upper Silesians passionately pays tribute to the tradition and heritage of earlier generations. At present, it is the selection of specific people, families and communities rather than class identity or social status that determine the fidelity to the customs, that is why the contemporary concern for transmission of ethnic values is presented so zealously and genuinely.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2020, 13, 2; 178-195
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyróżniki dawnego męskiego stroju bielsko-hajnowskiego zwerbalizowane w dwóch etnograficznych opracowaniach popularnonaukowych
    Distinctive features of mens Bielsko-Hajnowski costume verbalized in two ethnographic, popular and scientific studies
    Адрозненні бельска-гайнаўскага мужчынскага строя, вербалізаваныя ў двух этнаграфічных навукова-папулярных даследаваннях
    Autorzy:
    Węgorowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430758.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    men's costume of Bielsko-Podlaskie
    ethnography
    verbalization
    nomenclature
    cultural-linguistic interference
    męski strój bielsko-podlaski
    etnografia
    werbalizacja
    nazewnictwo
    interferencja kulturowo-językowa
    бельска-падляскі мужчынскі строй
    этнаграфія
    вербалізацыя
    наменклатура
    культурна-моўная інтэрферэнцыя
    Opis:
    Traditional folk clothing is an important element of regional culture and national heritage, but folk items of dress that document positively charged cultural interactions and interferences perpetuated also through, and in, language are crucial for native material heritage. There is no denying that the archaic, Belarusian-influenced attention-worthy – even in modern times – modest, yet elegant Bielsko-Hajnowski national dress belongs to the group of items of such traditional significance. Thus, the purpose of this article is an attempt at a linguocultural reconstruction of old men's clothing worn in villages near Bielsko Podlaskie and Hajnówka, verbalized in two ethnographic popular studies by Elżbieta Piskorz-Branekova and Jarosław Górski. On the basis of the "linguistic data" that was recorded in them and incorporated into descriptions packed with linguistic details, it was possible to reconstruct the specifics of the formerly worn men's costume of Bielsko-Hajnówka consisting of: 1) different headwear, such as straw hats, Maciejówka caps, and sheepskin caps; 2) different types of trousers including ones made of homespun materials, urban cut trousers, and breeches; 3) different outer garments such as cloth shirts with a border cut, burqas, and sheepskins 4) various types of footwear, inlcuding summer footwear made of jute, valances, shoes with uppers, and slippers; 5) foot-wrapping puttees; 6) various accessories such as selvedges, and rectangular leather belts; and 7) embroidered decorative ornaments.
    Tradycyjny ubiór ludowy to istotny element kultury regionalnej i spuścizny narodowej. Dla rodzimego dziedzictwa materialnego ważne są te ludowe artefakty, które dokumentują pozytywnie nacechowane interakcje i interferencje kulturowe utrwalone również poprzez język i w języku. Do grupy takich tradycyjnych desygnatów należy z pewnością, godny uwagi także współcześnie, mało znany, archaiczny, skromny, ale elegancki, powstały pod wpływem białoruskim, jeden z najciekawszych męskich północnokresowych ubiorów – strój bielsko-hajnowski. Celem rozważań jest zatem próba lingwokulturologicznej rekonstrukcji dawnej męskiej odzieży noszonej we wsiach okolic Bielska Podlaskiego i Hajnówki, zwerbalizowanej w dwóch etnograficznych opracowaniach popularnonaukowych autorstwa Elżbiety Piskorz-Branekovej i Jarosława Górskiego. Na podstawie utrwalonych w nich „danych językowych” wkomponowanych w pełne językowych detali / językowych szczegółów opisy udało się odtworzyć specyfikę noszonego dawniej męskiego stroju bielsko-hajnowskiego współtworzonego przez: 1) różne nakrycia głowy, jak: kapelusze ze słomy, czapki maciejówki, czapki baranie; 2) różne typy spodni, jak: spodnie z samodziałów, spodnie o kroju miejskim, bryczesy; 3) różne okrycia wierzchnie, jak: płócienne koszule o kroju przyramkowym, burki, letniki, kożuchy, żupnice; 4) różne rodzaje obuwia, jak: łapcie, walanki, buty z cholewami, trzewiki; 5) owijające stopy onuce; 6) różne dodatki, jak: krajki, prostokątne paski skórzane; 7) haftowane ornamenty dekoracyjne.
    Традыцыйны народны ўбор – важны элемент рэгіянальнай культуры і нацыянальнай спадчыны. Для роднай матэрыяльнай спадчыны важныя народныя артэфакты, якія дакументуюць станоўча адзначаныя культурныя ўзаемадзеянні і інтэрферэнцыю, зафіксаваныя таксама праз мову і ў мове. Да групы такіх традыцыйных абазначэнняў, безумоўна, належыць і сучасны, малавядомы, архаічны, сціплы, але элегантны, створаны пад беларускім уплывам, адзін з самых цікавых мужчынскіх строяў паўночнага памежжа – бельска-гайнаўскі. Такім чынам, мэтай разгляду з'яўляецца спроба лінгвакультуралагічнай рэканструкцыі старога мужчынскага адзення, якое насілі ў вёсках наваколляў Бельска-Падляскага і Гайнаўкі, вербалізаванай у двух этнаграфічных навукова-папулярных даследаваннях: Эльжбеты Піскаж-Бранековай і Яраслава Гурскага. На аснове замацаваных у іх "моўных дадзеных", уключаных у поўныя лінгвістычных дэталяў апісанні, удалося ўзнавіць спецыфіку бельска-гайнаўскага мужчынскага строя, які насілі раней: 1) розныя галаўныя ўборы, такія, як капелюшы з саломы, шапкі-мацееўкі, баранавыя шапкі; 2) розныя тыпы штаноў, як даматканыя штаны, штаны гарадскога крою, брыджы; 3) розныя верхнія апранахі, як палатняныя кашулі з аблямоўкай, буркі, летнікі, кажухі, жупніцы; 4) розныя тыпы абутку, як лапці, валёнкі, боты з халявамі, чаравікі; 5) анучы для абкручвання ног; 6) розныя аксэсуары, як пругі, прамавугольныя скураныя рамяні; 7) вышытыя дэкаратыўныя арнаменты.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2023, 23; 95-110
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Woman’s Costume in the Territories of Poland during the Roman Period. Reconstruction Based on Finds from Nowy Łowicz in Pomerania
    Ubiór kobiecy na ziemiach polskich w okresie rzymskim. Rekonstrukcja na podstawie znalezisk z Nowego Łowicza na Pomorzu
    Autorzy:
    Cybulska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/232805.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
    Tematy:
    textiles
    archaeology
    costume history
    Roman period
    textile reconstruction
    computer graphics
    raw material analysis
    structure
    dye
    vertical loom
    board weaving
    tablet weaving
    tekstylia
    archeologia
    historia ubioru
    okres rzymski
    rekonstrukcja tekstyliów
    grafika komputerowa
    analiza surowców
    struktura
    barwnik
    krosno tkackie
    Opis:
    During archaeological excavations in Nowy Łowicz, Pomerania (Poland), in 1991, burial mound 55 with a woman’s grave was examined, in which numerous fragments of textiles, costume accessories and jewellery had been preserved. The work presents the results of structural and technological analysis of fragments preserved. Based on these, as well as on preserved iconography and analogous archaeological finds, an attempt was made to reconstruct the woman’s clothing from the period to which the grave is dated, i.e. phase B2/C1 of the Roman period. The reconstruction was made by means of computer graphics and includes three elements of clothing: a shirt, dress and short coat, made by identified techniques and partly taking into account the original colours. The work done is particularly important due to the fact that this is the first attempt to reconstruct a woman’s complete clothing worn on the territory of what is now Poland in the above-mentioned period.
    Podczas wykopalisk archeologicznych w Nowym Łowiczu na Pomorzu w 1991 roku zbadano kurhan 55 z grobem kobiecym, w którym zachowały się liczne fragmenty tkanin, ozdób i biżuterii. W pracy przedstawiono wyniki analizy strukturalnej i technologicznej zachowanych fragmentów tkanin. Na ich podstawie, a także na podstawie ikonografii i analogicznych znalezisk archeologicznych podjęto próbę zrekonstruowania ubioru kobiecego z okresu, w którym datowany jest grób, tj. fazy B2/C1 okresu rzymskiego. Rekonstrukcja została wykonana za pomocą grafiki komputerowej i obejmuje trzy elementy ubioru: koszulę, suknię i krótki płaszcz, wykonane w zidentyfikowanych technikach i częściowo z uwzględnieniem oryginalnych kolorów. Wykonana praca jest szczególnie ważna, ponieważ była to pierwsza próba rekonstrukcji kompletnego ubioru kobiecego noszonego w okresie rzymskim na terytorium dzisiejszej Polski.
    Źródło:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2020, 5 (143); 124-129
    1230-3666
    2300-7354
    Pojawia się w:
    Fibres & Textiles in Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-45 z 45

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies